«Οι ΗΠΑ έχουν παράσχει τεράστια στρατιωτική και οικονομική υποστήριξη στο καθεστώς του Κιέβου κατά τα τελευταία δύο χρόνια» (ΝΥΤ) ενώ ήδη στο παρελθόν είχαν ξοδέψει 5 δισεκατομμύρια δολάρια για να προετοιμάσουν την αλλαγή καθεστώτος που κατέληξε στο πραξικόπημα του 2014[1], αυτό που ο τότε πρόεδρος Ομπάμα είχε περιγράψει ως «μεσολάβηση των ΗΠΑ για την μετάβαση της εξουσίας στην Ουκρανία» Φωτογραφία του Tyler Hicks/The New York Times
Στους ΝΥΤ εμφανίστηκε στις 11 Δεκεμβρίου ένα σημαντικό άρθρο/ρεπορτάζ που κάνει ανασκόπηση των αποτυχιών των δυνάμεων του Κιέβου. Η βασική είδηση είναι ότι οι ΗΠΑ θεωρούν ότι η στρατηγική των δυνάμεων του Κιέβου, που οδήγησε στο φιάσκο της θερινής αντεπίθεσης, οφείλει να αλλάξει και ανέλαβαν την καθοδήγηση αυτού του έργου. Προς τούτο στέλνεται αμερικανός ειδικός στρατηγός στο Κίεβο ενώ θα επαναληφθούν τα πολεμικά παιχνίδια (δηλαδή ασκήσεις επί χάρτου από τα ΝΑΤΟικά επιτελεία με χρήση προσομοιώσεων από υπολογιστές) σύντομα στη Γερμανία με κατεύθυνση την παραπέρα μελέτη της ακολουθητέας στρατηγικής.
Αν αυτά δεν γίνουν αποδεκτά από τους Ουκρανούς, λέει το άρθρο, τότε αυτοί κινδυνεύουν να χάσουν τον πόλεμο μέσα στο 2024. Στο σημείο αυτό επισημαίνεται επίσης ότι το Κίεβο επιβιώνει χάρη στην αμερικανική βοήθεια, η οποία θα περικοπεί αν εδραιωθεί η άποψη ότι ο πόλεμος στην Ουκρανία χάνεται—δηλαδή εδώ έμμεσα ασκείται ένας εκβιασμός προκειμένου να πειθαρχήσουν όσοι στο Κίεβο ενδεχομένως διαφωνούν με τις αμερικανικές υποδείξεις. Και εδώ η καμπάνα χτυπά πρώτα-πρώτα για τον ίδιο τον Ζελένσκι, του οποίου οι εμμονές παρουσιάζονται πλέον από διαπρεπή αμερικανικά ΜΜΕ (π.χ. από το περιοδικό TIME) ως καταστροφικές για τις εξελίξεις στην Ουκρανία.
Η ουσία της προτεινόμενης αναθεώρησης της στρατηγικής των δυνάμεων του Κιέβου είναι η επιδίωξη οι δυνάμεις αυτές να περάσουν σε άμυνα και μάλιστα οργανωμένη κατά τα πρόσφατα καταξιωμένα ρωσικά πρότυπα. Για όσους παρακολουθούμε στενά τις απόψεις των αμερικανών στρατιωτικών αναλυτών, των δημοσιεύσεων από τα ποικίλα think tanks κ.λπ., κ.λπ. αυτή η μεταστροφή αποτελεί σαφή αιτία καγχασμών, καθώς μέχρι πρόσφατα ακούγαμε ψαλμούς και ύμνους υπέρ της ΝΑΤΟικής στρατηγικής των συνδυασμένων όπλων, του ‘πολέμου ελιγμών’, κ.λπ. Μάλιστα, η μέχρι πρόσφατα διακινούμενη άποψη των συστημικών αμερικανικών ΜΜΕ ήταν ότι η ‘μεγαλειώδης ουκρανική αντεπίθεση’ απέτυχε ακριβώς επειδή οι εκπαιδευθείσες από το ΝΑΤΟ ταξιαρχίες δεν κατάφεραν να αφομοιώσουν αυτό το στρατηγικό δόγμα των πολεμικών επιχειρήσεων, στο οποίο είχε δοθεί και η έμφαση κατά την εκπαίδευσή τους.
Ένα άλλο σημαντικό σημείο του άρθρου είναι η παρατήρηση (η οποία και γράφεται ανοικτά) ότι με την αποστολή του αμερικανού στρατηγού στο Κίεβο για να διευθύνει από κοντά τις επιχειρήσεις, επιβλέποντας την εφαρμογή της νέας στρατηγικής, περνάμε σε μια νέα φάση της εμπλοκής των αμερικανών στον πόλεμο. Διότι μέχρι τώρα—λέει το άρθρο—είχαμε σαφή αποφυγή αποστολής ‘στρατιωτικών συμβούλων’ σε μόνιμη βάση. Αυτός ο ‘αυτοπεριορισμός’—όπως τον αποκαλεί το άρθρο—τώρα αίρεται με την εν τέλει μόνιμη παρουσία του αμερικανού στρατηγού στο Κίεβο, οπότε έχει ανοίξει ο δρόμος για την αποστολή και άλλων ‘συμβούλων’ σε μόνιμη βάση. Αρκεί να υπενθυμίσουμε ότι κάπως έτσι άρχισε η άμεση εμπλοκή των ΗΠΑ στο Βιετνάμ.
Στα πλαίσια του λεγόμενου ‘blame game’, δηλαδή της επινόησης αφηγήσεων που να ρίχνουν την ευθύνη των αποτυχιών ο ένας στον άλλο, οι NYT αντιπαραθέτουν τη συντηρητική στρατηγική άμυνας, που πλέον προτείνουν οι αμερικανοί στρατιωτικοί για το Κίεβο, στην επιλογή των ιθυνόντων του Κιέβου για εντυπωσιακά χτυπήματα στόχων εντός της Ρωσίας (σαμποτάζ σε τραίνα, δολοφονίες, κ.λπ.) με στόχο τον εντυπωσιασμό και τις δημόσιες σχέσεις. Το άρθρο παρατηρεί ότι οι αξιωματούχοι του Κιέβου βρίσκονται εκτός πραγματικότητας μη αντιλαμβανόμενοι τα όρια της αμερικανικής βοήθειας καθώς ζητούν εκατομμύρια οβίδες και άλλα εφόδια, που απλούστατα δεν υπάρχουν. Το 2024, επισημαίνει το άρθρο, κινδυνεύει να είναι έτος ήττας αν το Κίεβο δεν αλλάξει στρατηγική.
Στη φωτογραφία βλέπουμε τον νυν στρατηγό τριών αστέρων Antonio Aguto Jr. ο οποίος ανέλαβε την από κοντά επίβλεψη της τήρησης της αλλαγής στρατηγικής την οποία απαίτησαν οι ΗΠΑ από το καθεστώς του Κιέβου. Μια ενδιαφέρουσα λεπτομέρεια: Η φωτογραφία έχει τραβηχτεί στις 20 Αυγούστου του 2016 στο κέντρο εκπαίδευσης του Ουκρανικού στρατού στο Yavoriv της Ουκρανίας, το οποίο φέρει τον ευφημιστικό τίτλο ‘Διεθνές Κέντρο για την Ειρήνευση και την Ασφάλεια‘ (International Peacekeeping and Security Center). Είναι ενδιαφέρον ότι και οι τρεις άλλοι αξιωματικοί—δύο συνταγματάρχες και ένας αντισυνταγματάρχης—που παρακολουθούν τις οδηγίες του Aguto στο Ουκρανικό κέντρο εκπαίδευσης είναι αμερικανοί. Μετά το πραξικόπημα του Μαϊντάν, το κέντρο του Yavoriv στην Γαλικία (15 μίλια από τα σύνορα) αποτέλεσε βασικό χώρο εκπαίδευσης των νέων μονάδων του Ουκρανικού στρατού από ΝΑΤΟικούς αξιωματικούς και συμβούλους ενώ μετά τον Φεβρουάριο του 2022 αποτέλεσε και κέντρο σύναξης μισθοφόρων. Το κέντρο έχει έκτοτε πληγεί επανειλημμένα από πυραυλικές επιθέσεις της Ρωσίας, με σημαντικότερη αυτήν της 13ης Μαρτίου 2022 με πάνω από 150 ξένους ‘εθελοντές’ νεκρούς.
Όμως εδώ πρέπει να υπενθυμίσουμε ότι η στρατηγική της θερινής μεγαλειώδους αντεπίθεσης-φιάσκο επίσης είχε σχεδιαστεί από τους Αμερικανούς σε πολεμικά παιχνίδια στη Γερμανία. Είναι τα αμερικανικά σχέδια που οδήγησαν στις μεγάλες καταστροφές τον στρατό του Κιέβου ήδη από τις πρώτες ώρες της ‘μεγαλειώδους αντεπίθεσης’.
Είναι άγνωστος ο λόγος που οι αμερικανοί πιστεύουν ότι τώρα θα σταθούν πιο τυχεροί με την νέα στρατηγική, παρόλο που εδώ και πολλούς μήνες έχει γίνει αντιληπτό ότι αυτό που όντως συμφέρει τους αμερικανούς είναι το πέρασμα στην άμυνα και το μακροχρόνιο ‘μάτωμα’ της Ρωσίας μια και οι ελίτ του Κιέβου δέχονται να αναλάβουν τον ρόλο του αυτόχειρα.
Όμως, μετά και την καταστροφή και του τρίτου κατά σειρά στρατού της Ουκρανίας αυτό το καλοκαίρι, το ηθικό, η επάνδρωση και τα εφόδια των δυνάμεων του Κιέβου βρίσκονται σε σημαντικά χειρότερη κατάσταση από ό,τι πριν από πέντε-έξι μήνες. Η στροφή 180 μοιρών που επιδιώκεται και οι ελπίδες που πλέον οι αμερικανοί εναποθέτουν στην ‘άμυνα’ εμφανίζονται κάτω από εξαιρετικά δυσμενείς προϋποθέσεις σε ένα πολύ σαθρότερο υπόβαθρο. Αλλά όλοι ξέρουμε ότι η ελπίδα πεθαίνει τελευταία…
Ασφαλώς, μια τέτοια στροφή συνιστά εγκατάλειψη των μαξιμαλιστικών στόχων των ΗΠΑ για άμεση πρόκληση κρίσης εντός της Ρωσικής Ομοσπονδίας και ανατροπή του εκεί καθεστώτος, αλλά από την άλλη αποτελεί και πιο ασφαλή εκδοχή για τη διατήρηση ενός αγκαθιού στο πλευρό τόσο της Ρωσίας όσο και της Ευρώπης και την καταπόνηση αμφοτέρων.
Όσο αφορά το καθεστώς του Κιέβου, ο ρόλος που καλείται εδώ να αναλάβει οδηγεί μια διαλυμένη ήδη χώρα στην ολοκληρωτική καταστροφή από κάθε άποψη (εδαφική, δημογραφική, οικονομική, ηθική) από την οποία είναι αμφίβολο αν ποτέ συνέλθει. Η Ουκρανία καθίσταται πλέον μια ‘έρημη χώρα’ με τον πληθυσμό να βυθίζεται στη δυστυχία ενώ η ελίτ πραγματοποιεί αμύθητα κέρδη ροκανίζοντας τη βοήθεια της Δύσης.
Ακολουθεί η πλήρης μετάφραση του άρθρου των NYT συνοδευόμενη από εκτεταμένα παρένθετα σχόλια. Οι ένθετες φωτογραφίες και οι λεζάντες τους, με λίγες εξαιρέσεις, δεν είναι από το πρωτότυπο και επίσης συνιστούν σχολιασμό του κειμένου. Το άρθρο χωρίς paywall μπορεί να διαβαστεί εδώ.
* * *
ΗΠΑ και Ουκρανία αναζητούν νέα στρατηγική μετά την αποτυχημένη αντεπίθεση
Ο πρόεδρος Volodymyr Zelensky έφτασε στην Ουάσιγκτον σε μια κρίσιμη στιγμή, τόσο στο πεδίο της μάχης όσο και στο Καπιτώλιο.
Από τους Julian E. Barnes, Eric Schmitt, David E. Sanger και Thomas Gibbons-Neff Οι δημοσιογράφοι γράφουν για τον πόλεμο στην Ουκρανία από την εισβολή της Ρωσίας.
11 Δεκεμβρίου 2023
Οι Αμερικανοί και Ουκρανοί στρατιωτικοί ηγέτες αναζητούν μια νέα στρατηγική που θα μπορούν να αρχίσουν να εφαρμόζουν από τις αρχές του επόμενου έτους για να αναζωογονήσουν τις τύχες του Κιέβου και την εξασθενημένη υποστήριξη για τον πόλεμο της χώρας κατά της Ρωσίας, σύμφωνα με Αμερικανούς και Ουκρανούς αξιωματούχους.
Η ώθηση για μια νέα προσέγγιση έρχεται μετά την αποτυχία της πολύμηνης αντεπίθεσης της Ουκρανίας στον στόχο της να ανακαταλάβει εδάφη που έχασε από τον εισβάλλοντα ρωσικό στρατό και μετά από εβδομάδες συχνά τεταμένων συναντήσεων μεταξύ κορυφαίων Αμερικανών αξιωματούχων και των Ουκρανών ομολόγων τους.
Ο πρόεδρος της Ουκρανίας Βολοντίμιρ Ζελένσκι έφθασε στην Ουάσινγκτον τη Δευτέρα για βιαστικά οργανωμένες συναντήσεις αυτή την εβδομάδα με τον πρόεδρο Μπάιντεν και το Κογκρέσο για να συζητήσουν την πορεία προς τα εμπρός. Οι δύο πρόεδροι θα προσπαθήσουν να επιδείξουν αλληλεγγύη και να ενισχύσουν την υποστήριξη προς την Ουκρανία σε μια κρίσιμη στιγμή, τόσο στο πεδίο της μάχης όσο και στο Καπιτώλιο.
Παρόλο που οι πάντες (και πρώτα-πρώτα το παρόν άρθρο των NYT) θεωρούν ότι η θερινή αντεπίθεση του Κιέβου έχει αποτύχει, ο πρόεδρος του εκεί καθεστώτος διαφωνεί. Στην επίσκεψη που πραγματοποίησε στην Ουάσινγκτον αυτές τις μέρες για να ζητήσει και πάλι χρήματα, προχώρησε σε ισχυρισμούς που μάλλον αντιμετωπίστηκαν με ένα θλιβερό κούνημα του κεφαλιού: Σύμφωνα με τον Ζελένσκι κατά την κοινή συνέντευξη με τον Τζο Μπάιντεν, η Ρωσία στη διάρκεια του 2023 δεν έχει καταλάβει ούτε ένα χωριό (ούτε το Σολεντάρ ούτε το Μπάχμουτ ούτε την Μαρίνκα), έχει ηττηθεί στη Μαύρη Θάλασσα, οι δυνάμεις του Κιέβου διέλυσαν την PMC Wagner. Κορυφαίος ήταν ο ισχυρισμός ότι συνεχίζεται η …προέλασή τους, κι ας λέει άλλα ο αρχιστράτηγος των δυνάμεων του Κιέβου Ζαλούζνι με τον δεύτερο στην τάξη στρατηγό Σίρσκι να επαυξάνει λέγοντας ότι οι ρωσικές δυνάμεις επιτίθενται κατά μήκος όλου του μετώπου και ότι «η κατάσταση στα ανατολικά συνεχίζει να είναι δύσκολη». Υπενθυμίζουμε ότι πρόσφατα το αμερικανικό περιοδικό Time είχε περιγράψει αναλυτικά την κατάσταση του Ζελένσκι χαρακτηρίζοντάς την έμμεσα ως παραληρηματική.
Τα πισωγυρίσματα της Ουκρανίας έχουν έρθει καθώς η υποστήριξη των Ρεπουμπλικανών για τη συνέχιση της αμερικανικής οικονομικής βοήθειας προς το Κίεβο έχει διαβρωθεί. Ακόμη και ορισμένοι ανώτεροι Αμερικανοί αξιωματούχοι έχουν εκφράσει ανησυχίες ότι αν ο πόλεμος περιέλθει σε ένα μακρύ αδιέξοδο το επόμενο έτος, ο πρόεδρος της Ρωσίας Βλαντίμιρ Β. Πούτιν θα αποκτήσει το πλεονέκτημα.
«Δεν μπορούμε να αφήσουμε τον Πούτιν να κερδίσει», δήλωσε ο κ. Μπάιντεν την περασμένη εβδομάδα, καθώς πίεζε το Κογκρέσο για ένα νέο γύρο χρηματοδότησης για την Ουκρανία. «Είναι προς το συντριπτικό εθνικό μας συμφέρον και το διεθνές συμφέρον όλων των φίλων μας. Οποιαδήποτε διαταραχή στην ικανότητά μας να προμηθεύουμε την Ουκρανία ενισχύει σαφώς τη θέση του Πούτιν».
Ο ρωσικός στρατός, μετά τη δική του αποτυχημένη πορεία προς το Κίεβο το 2022, έχει αρχίσει να αντιστρέφει την τύχη του και ανασυγκροτεί τη δύναμή του. Η Μόσχα διαθέτει πλέον περισσότερα στρατεύματα, πυρομαχικά και πυραύλους και έχει αυξήσει το πλεονέκτημα της δύναμης πυρός της με έναν στόλο μη επανδρωμένων αεροσκαφών μάχης, πολλά από τα οποία προμηθεύτηκε από το Ιράν, σύμφωνα με Αμερικανούς αξιωματούχους.
Οι Ηνωμένες Πολιτείες εντείνουν τις πρόσωπο με πρόσωπο στρατιωτικές συμβουλές που παρέχουν στην Ουκρανία, αποστέλλοντας έναν στρατηγό τριών αστέρων στο Κίεβο για να περάσει αρκετό χρόνο στο έδαφος. Αμερικανοί και Ουκρανοί στρατιωτικοί αξιωματικοί λένε ότι ελπίζουν να επεξεργαστούν τις λεπτομέρειες μιας νέας στρατηγικής τον επόμενο μήνα σε μια σειρά από πολεμικά παιχνίδια που έχουν προγραμματιστεί να διεξαχθούν στο Βισμπάντεν της Γερμανίας.
Οι Αμερικανοί πιέζουν για μια συντηρητική στρατηγική που επικεντρώνεται στην κατοχή των εδαφών που έχει η Ουκρανία, στην οχύρωση και στη δημιουργία προμηθειών και δυνάμεων κατά τη διάρκεια του έτους. Οι Ουκρανοί θέλουν να περάσουν στην επίθεση, είτε στο έδαφος είτε με πλήγματα μεγάλου βεληνεκούς, με την ελπίδα να τραβήξουν την προσοχή του κόσμου.
Το διακύβευμα είναι τεράστιο. Χωρίς μια νέα στρατηγική και πρόσθετη χρηματοδότηση, Αμερικανοί αξιωματούχοι λένε ότι η Ουκρανία θα μπορούσε να χάσει τον πόλεμο. Αξιωματούχοι της κυβέρνησης υποστηρίζουν ότι ο κ. Πούτιν ποντάρει στη μειωμένη αμερικανική υποστήριξη, επισημαίνοντας τις πρόσφατες δηλώσεις του ότι αν η Ουκρανία ξεμείνει από πυρομαχικά που της παρέχει το ΝΑΤΟ, η Ρωσία θα επικρατήσει μέσα σε λίγες ημέρες.
Οι Ηνωμένες Πολιτείες έχουν δώσει τεράστια στρατιωτική και οικονομική στήριξη στην Ουκρανία, πάνω από 111 δισεκατομμύρια δολάρια τα τελευταία δύο χρόνια. Αλλά ένας σημαντικός αριθμός Ρεπουμπλικανών δηλώνει τώρα ότι αντιτίθεται σε περαιτέρω δαπάνες και άλλοι απαιτούν να δουν μια νέα στρατηγική προτού ψηφίσουν για οποιαδήποτε πρόσθετα κονδύλια.
Πολλοί Ουκρανοί ηγέτες δεν αντιλαμβάνονται πόσο επισφαλής είναι η συνέχιση της χρηματοδότησης του πολέμου από τις ΗΠΑ, δήλωσαν Αμερικανοί αξιωματούχοι. Αυτοί οι Ουκρανοί στρατηγοί και ανώτεροι πολιτικοί αξιωματούχοι έχουν μη ρεαλιστικές προσδοκίες για το τι θα προμηθεύσουν οι Ηνωμένες Πολιτείες, είπαν. Ζητούν εκατομμύρια βλήματα πυροβολικού, για παράδειγμα, από δυτικά αποθέματα που δεν υπάρχουν.
Μια πρόσφατη απαρίθμηση τέτοιων «μη ρεαλιστικών προσδοκιών» παρουσιάζει το Reuters. Να υπενθυμίσουμε ότι ο διαβόητος πρώην πρέσβης του καθεστώτος του Κιέβου στο Βερολίνο απαιτούσε …υποβρύχια για να βυθίσουν τον στόλο της Μαύρης Θάλασσας ενώ μόλις προχθές ο αρχιστράτηγος των δυνάμεων του Κιέβου προκάλεσε την έκπληξη του υπουργού άμυνας των ΗΠΑ Lloyd Austin καθώς του ζήτησε 350-400 δις δολάρια καθώς και 17 εκατομμύρια βλήματα για να …νικήσει τη Ρωσία. Όπως γράφει η καθεστωτική “Ukrainska Pravda”: «Κατά τους υπολογισμούς του Γενικού Επιτελείου προκειμένου να επιτευχθεί ο στόχος του προέδρου για απελευθέρωση του συνόλου των εδαφών της Ουκρανίας θα απαιτηθούν 350-400 δισεκατομμύρια δολάρια σε εξοπλισμό και προσωπικό. Στον Austin ειπώθηκε ότι απαιτούνταν [άμεσα] 17 εκατομμύρια βλήματα. Έμεινε κατάπληκτος, για να το πούμε ήπια, επειδή κανείς δεν θα μπορούσε να συλλέξει έναν τέτοιο αριθμό βλημάτων από όλη την υφήλιο».
Ουκραΐνσκα Πράβντα: Ο υπουργός άμυνας των ΗΠΑ αποσβολώθηκε όταν ο αρχιστράτηγος του Κιέβου Ζαλούζνι του ζήτησε 17 εκατομμύρια βλήματα για να ‘νικήσει’ στον πόλεμο επειδή τόσα δεν υπάρχουν σε όλη την υφήλιο.
Αμερικανοί αξιωματούχοι λένε ότι η Ουκρανία θα πρέπει να πολεμήσει με πιο σφιχτό προϋπολογισμό
Ορισμένοι στον αμερικανικό στρατό θέλουν η Ουκρανία να ακολουθήσει μια στρατηγική “κρατήστε και χτίστε”—να επικεντρωθεί στο να κρατήσει το έδαφος που έχει και να χτίσει την ικανότητά της να παράγει όπλα κατά τη διάρκεια του 2024. Οι Ηνωμένες Πολιτείες πιστεύουν ότι η στρατηγική αυτή θα βελτιώσει την αυτάρκεια της Ουκρανίας και θα διασφαλίσει ότι το Κίεβο θα είναι σε θέση να αποκρούσει οποιαδήποτε νέα ρωσική κίνηση.
Ο στόχος θα ήταν να δημιουργηθεί μια αρκετά αξιόπιστη απειλή ώστε η Ρωσία να εξετάσει το ενδεχόμενο να εμπλακεί σε ουσιαστικές διαπραγματεύσεις στο τέλος του επόμενου έτους ή το 2025.
Εδώ προσέχουμε δύο πράγματα που χαρακτηρίζουν την αμερικανική συλλογιστική. Πρώτον, υποτίθεται ότι σταθερός στόχος είναι το δυνάμωμα του καθεστώτος του Κιέβου ώστε να ‘φοβηθεί’ η Ρωσία και να ‘διαπραγματευτεί’—αυτός θα ήταν και ο σκοπός της αποτυχημένης αποκοπής της Κριμαίας από την ‘χερσαία γέφυρά’ της. Αν όμως η προοπτική αυτή απέτυχε μετά την παροχή πολεμικού υλικού σε ποσότητες που δεν είναι δυνατόν να επαναληφθούν πώς θα επιτύχει τώρα με τις Ουκρανικές δυνάμεις σε μεγάλο βαθμό κατεστραμμένες; Και πώς θα μπορέσει να αναπληρώσει μόνη της η Ουκρανία τις ελλείψεις όπλων κάτω από το συνεχές σφυροκόπημα από τη Ρωσική αεροπορία, πυραυλικά συστήματα, κ.λπ.; Δηλαδή, και πάλι οι δυτικοί αναλυτές αιθεροβατούν και επαναλαμβάνουν ‘συνταγές’ προς τους Ουκρανούς που δεν δείχνουν να παίρνουν υπόψη τους την πραγματικότητα.
Δεύτερον, γιατί το παραπάνω επιχείρημα του άρθρου να μην αντιστραφεί; Δηλαδή, γιατί το Κίεβο να αρνείται τις διαπραγματεύσεις—και μάλιστα, δια νόμου όσο ο Πούτιν παραμένει πρόεδρος της Ρωσικής Ομοσπονδίας(!); Μήπως θεωρούν ότι η απειλή που αποτυπώνει ο ρωσικός στρατός στο έδαφος δεν είναι «αρκετά αξιόπιστη»; Η απάντηση είναι: προφανώς και όχι. Οι ΗΠΑ βλέπουν την απελπιστική κατάσταση στην οποία έχει περιέλθει το καθεστώς του Κιέβου, αλλά ο στόχος τους δεν είναι να διασωθεί η όποια Ουκρανία. Ο στόχος τους είναι να προκαλέσουν τη μέγιστη δυνατή βλάβη στη Ρωσία, τώρα που πλέον φάνηκε ως μάλλον ακατόρθωτο το όνειρο της διάλυσης και ‘από-αποικιοποίησης’ της Ρωσικής Ομοσπονδίας μέσω αυτού που οι ίδιοι αποκαλούσαν ‘στρατηγική ήττα’ της Ρωσίας.
Την ίδια στιγμή, οι Ουκρανοί αξιωματούχοι εξετάζουν στρατηγικές που θα βασίζονται στα επιτυχημένα βαθιά χτυπήματα που πραγματοποίησαν στην Κριμαία το περασμένο φθινόπωρο. Αναζητούν δημιουργικούς τρόπους για να κρατήσουν τη Ρωσία εκτός ισορροπίας με επιθέσεις εναντίον εργοστασίων όπλων, αποθηκών όπλων και σιδηροδρομικών γραμμών διακίνησης πυρομαχικών και να πετύχουν συμβολικές νίκες. Ένας Ουκρανός πρώην ανώτερος στρατιωτικός αξιωματούχος αρνήθηκε να συζητήσει τις προτάσεις, αλλά δήλωσε ότι το νέο σχέδιο τελειοποιείται και είναι “πολύ τολμηρό”.
Αμερικανοί αξιωματούχοι λένε ότι χωρίς μια αλλαγή στη στρατηγική, το 2024 θα μπορούσε να μοιάσει με το 1916, την πιο θανατηφόρα χρονιά του Α’ Παγκοσμίου Πολέμου, όταν χιλιάδες νέοι έχασαν τη ζωή τους και οι γραμμές μάχης άλλαξαν ελάχιστα.
Τα ουκρανικά νοσοκομεία είναι ήδη γεμάτα με τραυματισμένους στρατιώτες. Τα ασθενοφόρα πηγαινοέρχονται από το μέτωπο καθ’ όλη τη διάρκεια της φετινής αντεπίθεσης. Η Ουκρανία δεν έχει δημοσιεύσει επίσημους αριθμούς των νεκρών πολέμου, αλλά οι απώλειες, όπως παραδέχονται οι αξιωματούχοι, ήταν μεγάλες.
Οι τεράστιες απώλειες των δυνάμεων του Κιέβου κατά την θερινή αντεπίθεση δεν αποτέλεσαν έκπληξη για τους Δυτικούς, παρά την καθεστωτική αφήγηση. Η φωτογραφία εδώ είναι από άρθρο του βρετανικού Economist, δημοσιευμένο ακριβώς τη μέρα έναρξης των επιχειρήσεων, δηλαδή στις 4 Ιουνίου 2023, με τον μακάβριο τίτλο: «Ένα τεράστιο ουκρανικό κοιμητήριο αναμένει τους νεκρούς της αντεπίθεσης» και υπότιτλο: «Ιερείς, εργολάβοι κηδειών και ιατροδικαστές φέρνουν μια μικρή ανακούφιση στις οικογένειες που πενθούν». Κατά το ρωσικό υπουργείο άμυνας οι απώλειες των δυνάμεων του Κιέβου από τον Ιούνιο μέχρι το τέλος Νοεμβρίου ξεπέρασαν τους 125,000 άνδρες.
Η αντεπίθεση του 2023 χτίστηκε γύρω από την αναδημιουργία του στρατού της Ουκρανίας κατ’ εικόνα του αμερικανικού. Ήταν, είπαν οι επικριτές, η προσέγγιση που είχαν δοκιμάσει οι Ηνωμένες Πολιτείες στο Βιετνάμ, το Ιράκ και το Αφγανιστάν, σε μεγάλο βαθμό ανεπιτυχώς.
Εδώ έχουμε μερικές σημαντικές παραδοχές που δεν γίνονται συχνά στη δυτική αρθρογραφία. Βέβαια, δεν αναφέρονται αριθμοί, αλλά και πάλι η εικόνα της καταστροφής που επέφερε η πολυδιαφημισμένη ‘μεγαλειώδης επίθεση’ στις δυνάμεις του Κιέβου είναι σαφής, αν και ελλειπτική. Και μάλιστα, το άρθρο υπαινίσσεται ότι η αποτυχία αυτή αποτελεί συνέχεια των προηγούμενων αποτυχιών των πολέμων των ΗΠΑ στο εξωτερικό. Να υπενθυμίσουμε εδώ ότι σύμφωνα με τα στοιχεία που παρέχει το σχετικά αξιόπιστο ρωσικό υπουργείο άμυνας, από τις 4 Ιουνίου μέχρι το τέλος Νοεμβρίου, οι ουκρανικές δυνάμεις έχασαν 125 χιλιάδες στρατιώτες και 16 χιλιάδες βαρέα όπλα. Τη στιγμή που γράφονται αυτές οι γραμμές αρκετές ουκρανικές μονάδες βρίσκονται υπό κατάρρευση—και αυτό αποτυπώνεται και στα μέτωπα όπως π.χ. στα πλευρά του Μπάχμουτ όπου οι δυνάμεις του Κιέβου έχουν χάσει σχεδόν όλα τα κέρδη που είχαν επιτύχει από τις αρχές Ιουνίου—ενώ πολλαπλασιάζονται τα ανοιχτά γράμματα που αναρτούν στο Telegram μονάδες του Ουκρανικού στρατού που αρνούνται να συνεχίσουν να πολεμούν χωρίς πολεμοφόδια και κάλυψη πυροβολικού ενώ καταγγέλλουν και τους ανωτέρους τους για δωροληψία.
Αλλά υπάρχουν κάποια σημάδια συμβιβασμού [Ουκρανών-Αμερικανών]. Ανώτεροι Αμερικανοί αξιωματούχοι δήλωσαν ότι είναι ανοιχτοί σε ορισμένες από τις νέες ιδέες της Ουκρανίας. Αμερικανοί αξιωματούχοι δήλωσαν ότι τα βαθιά πλήγματα της Ουκρανίας στην Κριμαία αυτό το φθινόπωρο αποδείχθηκαν θανατηφόρα για τη Ρωσία και ήταν ένα φωτεινό σημείο σε μια κατά τα άλλα απογοητευτική αντεπίθεση. Οι Αμερικανοί στρατηγοί πιστεύουν ότι οι Ουκρανοί μπορούν να βασιστούν σε αυτή την επιτυχία το επόμενο έτος, ακόμη και αν μεγάλο μέρος της ενέργειάς τους δαπανηθεί για την ανασυγκρότηση των δυνάμεών τους.
Ο στρατηγός Christopher G. Cavoli, ο κορυφαίος Αμερικανός διοικητής στην Ευρώπη, έχει αναλάβει μεγαλύτερο ρόλο στον συντονισμό με τους Ουκρανούς αξιωματούχους.
Το Πεντάγωνο αποφάσισε επίσης να στείλει τον αντιστράτηγο Antonio A. Aguto Jr., ο οποίος είναι ο επικεφαλής της υποστήριξης της Ουκρανίας από μια βάση στη Γερμανία, για να περάσει μεγάλα χρονικά διαστήματα στο Κίεβο. Ο στρατηγός Aguto θα συνεργαστεί πιο άμεσα με τη στρατιωτική ηγεσία της χώρας για να βελτιώσει τις συμβουλές που προσφέρουν οι Ηνωμένες Πολιτείες, δήλωσαν Αμερικανοί αξιωματούχοι. Αν και ο Λευκός Οίκος έχει επιλέξει να μην υπάρχουν αμερικανοί στρατιωτικοί σύμβουλοι στη χώρα μόνιμα, οι συχνές εναλλαγές του στρατηγού Aguto μέσα και έξω από το Κίεβο θα οδηγήσουν αυτόν τον περιορισμό προς τη λήξη του.
Τα παραπάνω αποτελούν καινούργιο στοιχείο στην κλιμάκωση της σύγκρουσης προς αμεσότερη εμπλοκή του αμερικανικού στρατού. Το άρθρο θεωρεί ότι με την άμεση ανάθεση της επίβλεψης της νέας στρατηγικής που επιβάλλουν οι αμερικανοί στο Κίεβο σε αμερικανό στρατηγό που θα εγκατασταθεί επιτόπου, ουσιαστικά αίρεται ο περιορισμός της μη αποστολής αμερικανών ‘συμβούλων’ στο ουκρανικό έδαφος. Η σημασία της άρσης αυτού του ‘περιορισμού’ γίνεται ακόμη πιο εμφανής αν θυμηθούμε τον τρόπο με τον οποίο τελικά οι ΗΠΑ απέστειλαν στρατό στο Βιετνάμ (που τελικά ανήλθε σε 500 χιλιάδες άνδρες) ξεκινώντας με την αποστολή ‘συμβούλων’. Επίσης ας θυμηθούμε εδώ τις πρόσφατες παραινέσεις του υπουργού άμυνας των ΗΠΑ προς τους βουλευτές σε απόρρητη ενημέρωση της αμερικανικής βουλής ότι αν δεν εγκριθεί το τελευταίο πακέτο 61 δισεκατομμυρίων δολαρίων προς την Ουκρανία, τότε η αμερικανική κυβέρνηση θα αναγκαστεί να στείλει «τους θείους, τα ξαδέλφια και τους γιους σας να πολεμήσουν τη Ρωσία».
Η τελευταία σημαντική κλιμάκωση με την άρση του περιορισμού στην αποστολή αμερικανών ‘συμβούλων’ στην Ουκρανία συνάδει με την εκτίμηση του εξαιρετικά σοβαρού αναλυτή Διεθνών Θεμάτων και Ασφάλειας Μαρκ Σλομπόντα (βασικός σχολιαστής του Sputnik αλλά και αμερικανικών podcasts και ραδιοφωνικών εκπομπών) ο οποίος σταθερά υποστηρίζει ότι νίκη της Ρωσίας στα μέτωπα θα προκαλέσει αποστολή στρατευμάτων των ΗΠΑ στην Ουκρανία, τουλάχιστον στην Δυτική (Γαλικία).
Στις 7 Δεκεμβρίου ο διάσημος αμερικανός δημοσιογράφος και πολιτικός αναλυτής Tucker Carlson ανάρτησε την πληροφορία ότι «Η κυβέρνηση Μπάιντεν απειλεί ανοιχτά τους Αμερικανούς λόγω της Ουκρανίας. Σε μια απόρρητη ενημέρωση στη Βουλή χθες, ο υπουργός Άμυνας Λόιντ Όστιν ενημέρωσε τα μέλη ότι αν δεν διαθέσουν περισσότερα χρήματα για τον Ζελένσκι, “θα στείλουμε τους θείους, τα ξαδέλφια και τους γιους σας να πολεμήσουν τη Ρωσία”. Πληρώστε τους ολιγάρχες ή θα σκοτώσουμε τα παιδιά σας». Ενδιαφέρον έχει και η συνέχεια αποκάτω. Ο Έλον Μασκ ρωτά: «Στ’ αλήθεια είπε κάτι τέτοιο;» και ο Carlson του απαντά: «Στ’ αλήθεια το έκανε. Είναι επιβεβαιωμένο».
Η μάχη του Ρομπότινε συμπυκνώνει τις διαψευσμένες ελπίδες της αντεπίθεσης της Ουκρανίας
Μέχρι τον Αύγουστο, οι μηχανοκίνητες δυνάμεις που είχαν εκπαιδευτεί από τις ΗΠΑ πλησίασαν το μικρό χωριό, αφού πάλευαν επί μήνες για να κινηθούν μόλις μερικά χιλιόμετρα προς τα περίχωρά του. Μέχρι το τέλος του μήνα, οι Ουκρανοί αξιωματούχοι ισχυρίστηκαν ότι είχαν ανακαταλάβει το χωριουδάκι, περίπου 50 μίλια από τη νότια ακτή της Ουκρανίας.
Αμερικανοί και Ουκρανοί αξιωματούχοι δήλωσαν ότι η νίκη ήταν μικρή αλλά σημαντική, ένα βήμα προς την κατεύθυνση της διάσχισης των ρωσικών γραμμών και της προώθησης προς τη Μαύρη Θάλασσα, γεγονός που θα διασπούσε τους δρόμους ανεφοδιασμού του Κρεμλίνου.
Στην Ουάσινγκτον, Αμερικανοί αξιωματούχοι δήλωσαν ότι οι Ουκρανοί είχαν σχεδόν διαπεράσει το πρώτο στρώμα της ρωσικής άμυνας και θα προχωρούσαν σε μια επίθεση με σκοπό να δοκιμάσουν τη δύναμη των άλλων αμυντικών στρωμάτων.
Είναι ανακριβές ότι με την κατάληψη του Ρομπότινε οι δυνάμεις του Κιέβου διέσπασαν την πρώτη γραμμή άμυνας της Ρωσίας—η οποία διαθέτει πέντε γραμμές άμυνας—δεδομένου ότι η γραμμή αυτή περνά νοτίως του χωριού Νοβοπροκοπίβκα, το οποίο επίσης βρίσκεται νότια του Ρομπότινε. Δηλαδή ακόμη κι αν είχε καταληφθεί και το επόμενο χωριό, πράγμα που δεν συνέβη ούτε για τα πρώτα σπίτια του, και πάλι η πρώτη γραμμή άμυνας θα παρέμενε ανέπαφη. Όλες οι μάχες στην περιοχή του Ρομπότινε αφορούσαν τις γραμμές προκάλυψης της ρωσικής άμυνας.
Αλλά η άμυνα της Ρωσίας αποδείχθηκε πολύ ισχυρότερη από ό,τι είχαν εκτιμήσει οι Ηνωμένες Πολιτείες. Και αντί για νίκη, το Ρομπότινε μετατράπηκε σε μια αιματηρή ταλαιπωρία.
Η 47η Ταξιαρχία, μία από τις εννέα που είχαν εκπαιδευτεί από τις Ηνωμένες Πολιτείες, είχε τεράστιες απώλειες: πλήθος στρατιωτών τραυματίστηκαν ή σκοτώθηκαν. Τα οχήματά τους μάχης Bradley, καθώς και τα τεθωρακισμένα οχήματα μεταφοράς προσωπικού Stryker των άλλων μονάδων καθώς και τα γερμανικά άρματα μάχης Leopard, καταστράφηκαν. Τα βίντεο που αναρτήθηκαν στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης πρόβαλλαν αποκαΐδια που σιγοκαίγανε και αυξανόμενες ουκρανικές απώλειες.
Ένα τανκ Λέοπαρντ 2 και αρκετά τεθωρακισμένα οχήματα μάχης πεζικού Bradleys ως «αποκαΐδια» έξω από το Ρομπότινε
Η ίδια η πόλη ήταν σε ερείπια: Δορυφορικό υλικό που τραβήχτηκε κατά τη διάρκεια του καλοκαιριού δείχνει ένα σεληνιακό τοπίο από κρατήρες.
Καθώς πλησιάζει ο χειμώνας, οι ουκρανικές δυνάμεις εξακολουθούν να είναι καθηλωμένες στα περίχωρα της Ρομπότινε, με λίγες ελπίδες ότι θα μπορέσουν να διασπάσουν την επόμενη γραμμή της ρωσικής άμυνας σύντομα.
Στην πραγματικότητα, πλέον οι Ρωσικές δυνάμεις έχουν ανακαταλάβει τα οχυρά νότια του Ρομπότινε και βρίσκονται ένα βήμα από την ανακατάληψη και του ίδιου. Εκτός από τις ταξιαρχίες των δυνάμεων του Κιέβου που καταστράφηκαν στις μάχες του Ρομπότινε—δεν είναι μόνο η 47η μηχανοκίνητη—η προέλαση των Ρωσικών δυνάμεων στην Αβντέεβκα και η απειλή περικύκλωσής της οδήγησαν στην μεταφορά μεγάλου μέρους των δυνάμεων του Κιέβου που πολεμούσαν στο Ρομπότινε προς τα βόρεια. Είναι χαρακτηριστικό ότι τα απομεινάρια της 47ης ταξιαρχίας δεν πέρασαν στα μετόπισθεν για να ανασυγκροτηθούν αλλά στάλθηκαν στο βόρειο άκρο της λαβίδας που έχει σχηματιστεί στην Αβντέεβκα για να σταματήσουν τις Ρωσικές δυνάμεις. Με άλλα λόγια, η ολοκληρωτική αναίρεση των όποιων εδαφικών κερδών—πολύ μικρών—πραγματοποίησε στην περιοχή του Ρομπότινε ο ουκρανικός στρατός κατά την πολυαίμακτη επίθεσή του είναι ζήτημα χρόνου.
Οι Ηνωμένες Πολιτείες και οι σύμμαχοί τους ξόδεψαν εκατομμύρια για να στείλουν άρματα μάχης και άλλα τεθωρακισμένα οχήματα στην Ουκρανία και να εκπαιδεύσουν νεοσύστατες μονάδες σε προηγμένες στρατιωτικές τακτικές. Αλλά παρά την ώθηση της Ουκρανίας κατά τη διάρκεια του καλοκαιριού και το φθινόπωρο, οι ρωσικές δυνάμεις έχουν κρατήσει σε μεγάλο βαθμό το σχεδόν 20 τοις εκατό της χώρας που κατέχουν.
Στην πραγματικότητα, αυτή τη στιγμή από πλευράς ‘γης’ οι ρωσικές δυνάμεις συνολικά έχουν μεγαλύτερο ποσοστό από αυτό που είχαν με την έναρξη του καλοκαιριού. Αλλά από στρατιωτική άποψη η αποτυχία των δυνάμεων του Κιέβου δεν μετράται με γη αλλά με τις απώλειες που έχουν υποστεί. Πλέον σε όλα τα μέτωπα η πρωτοβουλία έχει περάσει στον ρωσικό στρατό.
Επί τρεις μήνες, το στρατιωτικό προσωπικό των ΗΠΑ και των συμμάχων εκπαίδευσε τις εννέα ταξιαρχίες, 36.000 Ουκρανούς στρατιώτες, στα βασικά του ‘πολέμου ελιγμών’. [ΣΗΜ. Κατά άλλες πηγές οι ταξιαρχίες που εκπαιδεύτηκαν ήταν 12—μερικοί ανεβάζουν τον αριθμό στις 18]. Η θεωρία, που προωθήθηκε από Αμερικανούς στρατηγούς, ήταν ότι μόνο μια βαριά δύναμη θα μπορούσε να διαπεράσει τις σκληρές ρωσικές γραμμές και να ανακαταλάβει τη νοτιοανατολική ακτογραμμή της Ουκρανίας.
Αλλά ενώ οι Ηνωμένες Πολιτείες δίδασκαν την Ουκρανία πώς να χρησιμοποιεί τα όπλα, οι Ρώσοι οχυρώθηκαν και προετοιμάστηκαν για την επερχόμενη μάχη.
Οι στρατηγοί των ΗΠΑ και της Ουκρανίας δεν είχαν αρχικά συνειδητοποιήσει πόσο περισσότερο οι Ρώσοι είχαν ενισχύσει την άμυνά τους. Τα ουκρανικά στρατεύματα που εκπαιδεύονταν στη Γερμανία εξασκούνταν στο να διασπούν άμυνες πολύ λιγότερο ισχυρές από αυτές που τελικά θα αντιμετώπιζαν.
Και αυτό είναι παραπληροφόρηση. Οι ίδιοι οι ΝΥΤ είχαν από τον χειμώνα δημοσιεύσει δορυφορικούς χάρτες με τις εντυπωσιακές ρωσικές γραμμές άμυνας. Η αλήθεια βρίσκεται στο ότι, στις παραδοχές για τις ικανότητες του αντιπάλου που απαραίτητα γίνονται για να στηθούν τα πολεμικά παιχνίδια, οι αμερικανοί στρατηγοί είχαν υιοθετήσει ανόητες απόψεις για πολύ χαμηλό ηθικό του ρωσικού στρατού που θα το ‘βάλει στα πόδια’ μόλις εμφανιστούν τα Λέοπαρντ, για πλήρη έλλειψη πολεμοφοδίων και οπλικών συστημάτων του ρωσικού στρατού που πολεμά με …φτυάρια, κ.ο.κ. Δεν είχαν, δηλαδή, άγνοια των οχυρώσεων. Είχαν άγνοια του αντιπάλου, που είναι ο ασφαλέστερος τρόπος για να χαθεί ένας πόλεμος.
Δορυφορικός χάρτης των ρωσικών οχυρώσεων στον άξονα εκδήλωσης της κύριας επίθεσης των δυνάμεων του Κιέβου στην περιοχή Ορέχοβ (Ρομπότινε, κ.λπ.). Δημοσιεύτηκε, μαζί με αντίστοιχους χάρτες για όλες τις περιοχές των τεσσάρων νέων επαρχιών της Ρωσίας (Λουγκάνσκ, Ντονέτσκ, Ζαπορίζια, Χερσώνα) από το BBC στις 22 Μαΐου 2023, πριν, δηλαδή, την έναρξη της ‘μεγαλειώδους αντεπίθεσης’. Οι NYT είχαν προηγηθεί από τα τέλη Νοεμβρίου του 2022 με επανειλημμένες αναρτήσεις αντίστοιχων χαρτών και σχεδιαγραμμάτων για το πώς ακριβώς είχαν κατασκευαστεί οι ρωσικές οχυρώσεις (για παράδειγμα δείτε εδώ, εδώ και εδώ).
Οι βαθιές ρωσικές άμυνες περιλάμβαναν πιο τρομερά ναρκοπέδια από ό,τι είχε παρατηρηθεί ποτέ μετά τον πόλεμο της Κορέας, μια παλιά τεχνολογία που επιβράδυνε και στη συνέχεια σταμάτησε την προέλαση του ουκρανικού στρατού. Αλλά ήταν επίσης η χρήση από τη Ρωσία μιας ποικιλίας μη επανδρωμένων αεροσκαφών, συμπεριλαμβανομένων των κινεζικής κατασκευής εμπορικών μη επανδρωμένων αεροσκαφών, που άλλαξε ριζικά τη φύση του μηχανοκίνητου πολέμου ελιγμών.
Στο παρελθόν, οι ρήξεις κατά μήκος της γραμμής του μετώπου μπορούσαν να αξιοποιηθούν, επιτρέποντας στις προελαύνουσες δυνάμεις να αποκτήσουν πλεονέκτημα πριν ο εχθρός τους μπορέσει να αντιδράσει. Τώρα, με το πεδίο της μάχης υπό συνεχή σχεδόν παρακολούθηση, είναι δύσκολο για οποιαδήποτε πλευρά να επωφεληθεί χωρίς να εντοπιστεί και να ανακοπεί είτε με πυροβολικό είτε με αντεπίθεση.
Τα ρωσικά μη επανδρωμένα αεροσκάφη κατάφεραν να διακόψουν τις επικοινωνίες μεταξύ των στρατευμάτων της πρώτης γραμμής και του διοικητηρίου της Ουκρανίας. Άλλα μη επανδρωμένα αεροσκάφη χρησιμοποιήθηκαν για να εντοπίσουν τις ομάδες ναρκαλιείας της Ουκρανίας, επιτρέποντας στη Ρωσία να στείλει επιθετικά ελικόπτερα για να τις πλήξει.
Τα προβλήματα της Ουκρανίας επιδείνωσαν οι έντονες διαφωνίες με τους Αμερικανούς στρατηγούς σχετικά με το πώς και πού να χρησιμοποιηθούν οι νέες μηχανοκίνητες δυνάμεις. Ουκρανοί αξιωματούχοι, συμπεριλαμβανομένου του κ. Zelensky, κατέληξαν στο συμπέρασμα ότι το ανατολικό τμήμα της χώρας ήταν το πιο σημαντικό θέατρο, καθώς οι ρωσικές δυνάμεις εστίαζαν τις προσπάθειές τους εκεί.
Η Ουάσινγκτον θεωρούσε το ανατολικό τμήμα της Ουκρανίας, συμπεριλαμβανομένης της περιοχής του Ντονμπάς, στρατηγικά λιγότερο σημαντικό από την κατεχόμενη νότια ακτογραμμή.
Και πάλι το ‘blame game’. Οι αμερικανοί στρατηγοί είναι οι ‘σοφοί’ και οι ουκρανοί είναι οι ‘άσχετοι’—παρά τις ουδέτερα διατυπωμένες εκφράσεις—δεδομένου ότι έχει ήδη λεχθεί ότι για να λειτουργήσει η διδαχθείσα από τους αμερικανούς στρατηγική επίθεσης θα πρέπει να μη διασπαστούν οι επιτιθέμενες δυνάμεις. Όμως, αν και το δημοσίευμα έχει δίκιο για την ιδεοληπτική εμμονή του Κιέβου με το Μπάχμουτ (αυτό είναι το αναφερόμενο «ανατολικό τμήμα της Ουκρανίας»), ξεχνά να μας πει ότι οι διδαχθείσες από τους αμερικανούς στρατηγικές ‘συνδυασμένων όπλων’ ήταν αυτές που οδήγησαν στην καταβαράθρωση της ‘μεγαλειώδους ουκρανικής αντεπίθεσης’ κατά τις δύο πρώτες εβδομάδες, πράγμα που έχει επανειλημμένα ομολογηθεί από δυτικούς στρατιωτικούς εμπειρογνώμονες με αναλύσεις που έχουν παρουσιάσει ακόμη και οι ίδιοι οι ΝΥΤ.
Είναι ενδιαφέρον όμως να παρατηρήσουμε ότι το παρόν άρθρο έχει εγκαταλείψει τον ‘διδακτικό τόνο’ με τον οποίο αντιμετωπίζονταν οι Ουκρανοί μέχρι πριν λίγο καιρό, οι οποίοι παρουσιάζονταν από τα δυτικά συστημικά ΜΜΕ ως ‘ανεπίδεκτοι μαθήσεως’ αφού δεν κατάφεραν—υποτίθεται—να αφομοιώσουν τις ΝΑΤΟικές τεχνικές ελιγμών στο πεδίο της μάχης, ‘συνδυασμένων όπλων’, κ.ο.κ. και γι’ αυτό απέτυχαν. Ο λόγος βέβαια είναι ότι οι ΗΠΑ έχουν την ανάγκη του καθεστώτος του Κιέβου προκειμένου αυτό να συνεχίσει να στέλνει τους Ουκρανούς στο σφαγείο και επομένως δεν μπορούν να συνεχίσουν τις προσβολές. Οι ΗΠΑ ακολουθούν απέναντι στο καθεστώς του Κιέβου την κλασική γραμμή του συνδυασμού μαστίγιου και καρότου.
«Χωρίς τόσο μια νέα στρατηγική όσο και επιπλέον χρηματοδότηση, Αμερικανοί αξιωματούχοι λένε ότι η Ουκρανία ενδεχομένως να χάσει τον πόλεμο» Η φωτογραφία όσο και η λεζάντα, που διατυπώνει τη κεντρική στόχευση του άρθρου, ανήκουν στο πρωτότυπο. Από την Lynsey Addario για τους ΝΥΤ.
Οι Αμερικανοί ήθελαν οι Ουκρανοί να επικεντρωθούν στο νότο, να σπάσουν ή να απειλήσουν την κυριαρχία της Μόσχας στη λωρίδα ουκρανικής γης μεταξύ της Κριμαίας και των ρωσικών συνόρων. Η διοίκηση της Ουκρανίας πίστευε ότι αυτές οι άμυνες ήταν απλά πολύ σκληρές για να τις διαπεράσει και ότι η προώθηση μέσω των ναρκών εκεί θα οδηγούσε σε τεράστιες απώλειες.
Ως αποτέλεσμα, η Ουκρανία διατήρησε τις δυνάμεις της μοιρασμένες μεταξύ ανατολής και νότου, αρνούμενη να δεσμευτεί σε μια κύρια οδό επίθεσης. Και αντί για μια αποφασιστική διάρρηξη, δημιουργήθηκε ένα αδιέξοδο.
Οι Ουκρανοί στρατιωτικοί ηγέτες δήλωσαν ότι πιστεύουν ότι οι αμερικανικές προσδοκίες ήταν μη ρεαλιστικές, ιδίως δεδομένου ότι δεν είχαν καμία αεροπορική δύναμη με την οποία να μπορούν να προστατεύσουν τις χερσαίες μονάδες τους.
«Υπάρχουν πολλοί λόγοι για τους οποίους η αντεπίθεση απέτυχε, αλλά η ουκρανική κριτική έχει κάποια αλήθεια», δήλωσε ο Eric Ciaramella, μελετητής στο Carnegie Endowment for International Peace. «Υπήρχε ένα είδος πληθωρισμού στις συλλογικές προσδοκίες».
Η εκστρατεία του 2023 δεν ήταν μια πλήρης αποτυχία. Αμερικανοί αξιωματούχοι επισημαίνουν τις επιτυχημένες και καταστροφικές επιθέσεις της Ουκρανίας κατά του ρωσικού στόλου της Μαύρης Θάλασσας και των στρατιωτικών θέσεων διοίκησης στην Κριμαία.
Ήταν, σύμφωνα με ορισμένους αξιωματούχους, μια σημαντική ναυτική νίκη από μια χώρα χωρίς ναυτικό.
Οι βρετανικοί πύραυλοι Storm Shadow μεγαλύτερου βεληνεκούς προκάλεσαν σημαντική ζημιά σε στόχους στην Κριμαία. Στις 22 Σεπτεμβρίου, ένα χαλάζι από πυραύλους Storm Shadow έπληξε το αρχηγείο του ρωσικού στόλου της Μαύρης Θάλασσας στη Σεβαστούπολη. Λίγες ημέρες αργότερα, η Ρωσία απέσυρε τμήματα του στόλου από την Κριμαία.
Λανθασμένη πληροφόρηση και πάλι. Το αρχηγείο των επιχειρήσεων του στόλου της Ρωσίας στην Μ. Θάλασσα δεν βρίσκεται στο ιστορικό παλιό κτίριο της ‘διοίκησης’ που επλήγη και το ρεπορτάζ δεν αναφέρεται επίσης στο φιάσκο της ανακοίνωσης του θανάτου του αρχηγού του στόλου ως συνέπεια της επίθεσης, ο οποίος τρεις μέρες μετά τον ‘θάνατό’ του συμμετείχε σε τηλεδιάσκεψη μαζί με άλλους ρώσους ανώτατους αξιωματικούς. Όσο για την ‘απόσυρση’ τμημάτων του στόλου, αυτά δεν αποσύρθηκαν από την Κριμαία, αλλά από την Σεβαστούπολη ώστε να διασκορπιστούν σε πολλά λιμάνια της Μ. Θάλασσας (της Κριμαίας συμπεριλαμβανομένης), γεγονός που ίσως έπρεπε να είχε γίνει νωρίτερα δεδομένου ότι η συγκέντρωση όλου του στόλου σε ένα μόνο λιμάνι δεν αποτελεί και την σοφότερη ενέργεια από στρατιωτική άποψη. Αν και οι επιθέσεις κατά της Σεβαστούπολης έδωσαν την ευκαιρία για ιστορίες που δημιουργούσαν ‘αίσθηση’ στον δυτικό τύπο, από στρατιωτικά άποψη, όσο αφορά τις επιχειρήσεις στην Ουκρανία, δεν είχαν το παραμικρό αποτέλεσμα.
Στις 22 Σεπτεμβρίου 2023 Βρετανικός πύραυλος Storm Shadow έπληξε το ιστορικό κτίριο του αρχηγείου του ρωσικού στόλου της Μ. Θάλασσας, που αποτελεί αρχιτεκτονικό μνημείο αλλά δεν έχει στρατιωτική λειτουργία, με αποτέλεσμα να αγνοείται ένας ευρισκόμενος εκεί σε υπηρεσία. Επίσης, σύμφωνα με την ρωσική ανακοίνωση από την αεράμυνα καταστράφηκαν πέντε ακόμη εισερχόμενοι πύραυλοι. Από τα ΜΜΕ του Κιέβου το γεγονός εορτάστηκε με τυμπανοκρουσίες και με δηλώσεις ότι από την επίθεση είχε καταστραφεί το κέντρο διοίκησης του στόλου και σκοτωθεί ο διοικητής του, ναύαρχος Viktor Sokolov, μαζί με άλλους 33 αξιωματικούς. Η παραπληροφόρηση αναπαράχθηκε και από τα δυτικά καθεστωτικά ΜΜΕ, όπως π.χ. συμβαίνει και στο παρόν άρθρο (αν και βέβαια καθόλου δεν αναφέρει τα περί νεκρών αξιωματικών).
Οι επιχειρήσεις επέτρεψαν στην Ουκρανία να εξάγει σιτηρά από την Οδησσό και διατήρησαν ανοιχτούς κάποιους θαλάσσιους δρόμους, μια κρίσιμη νίκη, αλλά άλλαξαν ελάχιστα στη συνολική πορεία του πολέμου και δεν επέτρεψαν στην Ουκρανία να ανακαταλάβει εδάφη.
Οι εξαγωγές δεν γίνονται κυρίως από την Οδησσό αλλά—όταν γίνονται—από λιμάνια στον Δούναβη με παράκτια πορεία κατά μήκος των ακτών της Ρουμανίας. Τα λιμάνια αυτά (π.χ. Ισμαήλ) έχουν πληγεί επανειλημμένα από αεροπορικές και πυραυλικές επιδρομές. Οι πραγματοποιούμενες με τον τρόπο αυτό θαλάσσιες εξαγωγές αποτελούν μικρό κλάσμα των εξαγωγών που γίνονταν όσο ίσχυε η συμφωνία για τα σιτηρά, ανάμεσα στα άλλα και λόγω των υπέρογκων ασφαλίστρων που απαιτούνται από τα φορτηγά πλοία που φορτώνουν σε πολεμική ζώνη. Αυτό έχει οδηγήσει σε ουσιαστική επιδότηση από την ΕΕ των, διαφορετικά, μη συμφερουσών οδικών εξαγωγών προς την Ευρώπη, με αποτέλεσμα το μπλοκάρισμα των συνόρων από τους φορτηγατζήδες σε Πολωνία, Σλοβακία και (πλέον και σε) Ουγγαρία, οι οποίοι αντιμετωπίζουν συνθήκες αθέμιτου ανταγωνισμού.
Η φωτογραφία είναι από ενημέρωση ανώτατων αξιωματικών στις 26 Σεπτεμβρίου από τον Ρώσο υπουργό άμυνας. Ο διοικητής του στόλου της Μ. Θάλασσας, που είχε κηρυχτεί νεκρός από το καθεστώς του Κιέβου πριν από τέσσερις μέρες συμμετείχε μέσω τηλεδιάσκεψης (κάτω σειρά αριστερά στην οθόνη).
Στο αρχηγείο του Στρατού των ΗΠΑ στην Ευρώπη στο Βισμπάντεν της Γερμανίας, ανώτεροι Αμερικανοί στρατιωτικοί ηγέτες, συμπεριλαμβανομένων των στρατηγών Καβόλι και Αγκούτο, συναντήθηκαν με δύο κορυφαίους Ουκρανούς αξιωματούχους την περασμένη εβδομάδα για να συζητήσουν τις γενικές γραμμές της στρατηγικής για το επόμενο έτος.
Ούτε οι Αμερικανοί ούτε οι Ουκρανοί αξιωματούχοι θέλησαν να αποκαλύψουν λεπτομέρειες των συνομιλιών ή του νέου σχεδίου. Αλλά όποια και αν είναι η τελική συμφωνία, η αλλαγή της δυναμικής είναι κρίσιμη. Όσο περισσότερο ο πόλεμος θεωρείται αδιέξοδος, τόσο πιο δύσκολο θα είναι να εξασφαλιστεί πρόσθετη αμερικανική χρηματοδότηση, ανέφεραν αναλυτές.
Προσέξτε πόσο έχουμε πλέον συνηθίσει στην ιδέα ότι οι ΗΠΑ συμμετέχουν ενεργά στον πόλεμο, ώστε να μη μας κάνουν εντύπωση τέτοιες συναντήσεις για συμφωνία της ακολουθητέας γραμμής ούτε οι εκβιασμοί των αμερικανών προς το καθεστώς του Κιέβου μέσω της χορηγούμενης ‘βοήθειας’ ώστε το τελευταίο να πειθαρχεί σε εντολές που συνεχώς και περισσότερο καταστρέφουν τη χώρα που διοικεί.
«Δεν νομίζω ότι είναι υπερβολή να τονίσουμε πόσο σημαντική είναι η αμερικανική βοήθεια», δήλωσε η Andrea Kendall-Taylor, ερευνήτρια στο Κέντρο για μια Νέα Αμερικανική Ασφάλεια. «Αν η βοήθεια δεν συνεχιστεί, τότε αυτός ο πόλεμος θα αποκτήσει έναν ριζικά διαφορετικό χαρακτήρα στο μέλλον».
Η Ουκρανία δεν χρειάζεται να ανακτήσει όλο το σχεδόν 20% της χώρας που έχει χάσει για να κερδίσει τον πόλεμο, λένε Αμερικανοί αξιωματούχοι.
Το να πετύχει κάποιες στρατηγικές και συμβολικές νίκες, ενισχύοντας παράλληλα την άμυνά της και αναπτύσσοντας τις δικές της ικανότητες για την παραγωγή περισσότερων όπλων, θα μπορούσε να είναι αρκετό για να ενισχύσει τα χέρια της Ουκρανίας όταν οι εκκλήσεις για ειρηνευτικές συνομιλίες για τον τερματισμό του πολέμου αναπόφευκτα επανεκκινήσουν.
Τι ακριβώς θα συνιστούσε «στρατηγικές και συμβολικές νίκες» που θα μπορούσαν να οδηγήσουν σε …νίκη του καθεστώτος του Κιέβου παραμένει ασαφές και περισσότερο μια λεκτική ‘μπαρούφα’ παρά κάτι χειροπιαστό. Επίσης, εδώ επαναλαμβάνεται το μοτίβο που έχει εμφανιστεί τελευταία και ήδη έχουμε σχολιάσει, σύμφωνα με το οποίο θα πρέπει το Κίεβο να ενισχύσει τη δική του παραγωγική βάση για την κατασκευή οπλικών συστημάτων. Πώς θα συμβεί αυτό κάτω από την πυραυλική κυριαρχία των Ρωσικών δυνάμεων δεν εξηγείται καθόλου από τους προπαγανδιστές αυτών των ιδεών. Εννοείται ότι η ‘ιδέα’ δεν προέκυψε μετά από σοβαρή ανάλυση της πραγματικότητας, αλλά, αντίθετα, είναι συνέπεια της αυξανόμενης αδυναμίας της Δύσης να εφοδιάζει το Κίεβο με πολεμοφόδια και οπλικά συστήματα.
Επίσης παρατηρούμε την έμμεση προειδοποίηση προς τον Ζελένσκι ότι αργά ή γρήγορα θα τεθεί ‘αναπόφευκτα’ θέμα διαπραγματεύσεων. Αυτό όμως δεν λέγεται για να πειστεί ο Ζελένσκι για την ανάγκη των διαπραγματεύσεων, αλλά για να πιεστεί να ακολουθήσει τις εντολές περί ‘νέας στρατηγικής’—ειδάλλως θα τον εγκαταλείψουν στις …διαπραγματεύσεις. Εδώ ας μη μας διαφεύγει ότι οι αμερικανοί δεν επιθυμούν τη λύση του ουκρανικού ζητήματος, αλλά αντίθετα τη διαιώνισή του για να αποδυναμώνεται η Ρωσία της οποίας η διάλυση παραμένει ο στρατηγικός τους στόχος.
Οι Αμερικανοί αξιωματούχοι προσπαθούν να προετοιμάσουν τους Ουκρανούς για το επόμενο έτος, λέγοντάς τους ότι η όποια βοήθεια εγκρίνει το Κογκρέσο δεν είναι πιθανό να φτάσει το είδος της χρηματοδότησης που παρείχε η Ουάσινγκτον τα δύο πρώτα χρόνια του πολέμου.
«Πρέπει να πολεμήσουν έξυπνα και αποτελεσματικά», δήλωσε ο Michael Kofman, ανώτερος συνεργάτης του προγράμματος για τη Ρωσία και την Ευρασία στο Carnegie Endowment for International Peace, ο οποίος επισκέφθηκε πρόσφατα την Ουκρανία. «Εάν η Ουκρανία και η Δύση κάνουν τις σωστές επενδύσεις ακολουθώντας μια μακροπρόθεσμη στρατηγική, τότε η Ουκρανία μπορεί να ανακτήσει το πλεονέκτημα».
Όπως ήδη γράψαμε, η ελπίδα πεθαίνει τελευταία. Πάντως να επισημάνουμε ότι στις 12/12 ο πρόεδρος Μπάιντεν για πρώτη φορά μετέβαλε το ‘μότο’ που συνοδεύει την παροχή βοήθειας προς το Κίεβο. Η βοήθεια, είπε, θα παρέχεται ‘όσο αυτό είναι δυνατό’ (as long as it is possible) στη θέση του διάσημου πλέον ‘όσο χρειαστεί’ (as long as it takes).
Μια όχι και τόσο λεπτή διαφορά, σημάδι κι αυτή των καιρών που επιβάλλουν ‘αλλαγές στρατηγικής’.
[1] Η Βοηθός Υπουργός Εξωτερικών των ΗΠΑ, υπεύθυνη για Ευρωπαϊκές και Ευρασιατικές υποθέσεις, Βικτώρια Νούλαντ έχει μόλις επιστρέψει από το τρίτο κατά σειρά ταξίδι της στο Κίεβο στη διάρκεια πέντε εβδομάδων καθώς διαδραματίζονται τα γεγονότα του Μαϊντάν. Στο βίντεο μιλά σε μια συγκέντρωση που διοργάνωσε το Ίδρυμα ΗΠΑ-Ουκρανίας” (U.S.-Ukraine Foundation), “μια μη κυβερνητική υπηρεσία που προάγει τη δημοκρατία στο πρώην Σοβιετικό κράτος”. Περιγράφει ωμά τις προσπάθειες των ΗΠΑ να ανατρέψουν το εκεί καθεστώς, αναφέροντας αναλυτικά την δική της άμεση παρέμβαση και μάλιστα λέγοντας ότι: “Έχουμε επενδύσει πάνω από 5 δισεκατομμύρια δολάρια για να βοηθήσουμε την Ουκρανία σε αυτούς και σε άλλους στόχους που θα εξασφαλίσουν μια ασφαλή και ευημερούσα και δημοκρατική Ουκρανία”.
