Άρθρα

Covid-19: ενδημικό δεν σημαίνει ακίνδυνο

Οι αισιόδοξες υποθέσεις θέτουν σε κίνδυνο τη δημόσια υγεία – οι υπεύθυνοι χάραξης πολιτικής πρέπει να δράσουν τώρα για να διευθετήσουν αυτό που θα συμβεί κατά τα επόμενα χρόνια.

Η λέξη «ενδημική» έχει γίνει μια από τις πιο καταχρηστικές έννοιες της πανδημίας. Και πολλές από τις λανθασμένες υποθέσεις που γίνονται ενθαρρύνουν έναν άστοχο εφησυχασμό. Η ενδημικότητα της COVID-19 δεν σημαίνει και το φυσικό της τέλος.

Για έναν επιδημιολόγο, μια ενδημική λοίμωξη είναι μια λοίμωξη στην οποία τα συνολικά ποσοστά είναι στατικά: ούτε αυξάνονται ούτε μειώνονται. Πιο συγκεκριμένα, σημαίνει ότι το ποσοστό των ατόμων που μπορούν να νοσήσουν εξισορροπεί τον βασικό «αριθμό αναπαραγωγής» του ιού, (σ.σ. δηλαδή) τον αριθμό των ατόμων που θα μπορούσε να μολύνει ένα μολυσμένο άτομο, υποθέτοντας έναν πληθυσμό στον οποίο όλοι θα μπορούσαν να νοσήσουν. Ναι, το κοινό κρυολόγημα είναι ενδημικό. Το ίδιο ισχύει και για τον πυρετό Lassa, την ελονοσία και την πολιομυελίτιδα. Το ίδιο ίσχυε και για την ευλογιά, μέχρι που την εξαφάνισαν τα εμβόλια.

Με άλλα λόγια, μια ασθένεια μπορεί να είναι ενδημική και ταυτόχρονα διαδεδομένη και θανατηφόρα. Η ελονοσία σκότωσε περισσότερους από 600.000 ανθρώπους το 2020. Δέκα εκατομμύρια αρρώστησαν από φυματίωση το ίδιο έτος και 1,5 εκατομμύριο πέθαναν. Ενδημική σίγουρα δεν σημαίνει ότι η εξέλιξη έχει με κάποιο τρόπο δαμάσει ένα παθογόνο, ώστε η ζωή απλά να επιστρέψει στο «φυσιολογικό».

Ως εξελικτικός βιολόγος, απογοητεύομαι όταν οι υπεύθυνοι χάραξης πολιτικής επικαλούνται τη λέξη «ενδημικό» ως δικαιολογία για να μην κάνουν τίποτα. Στην παγκόσμια πολιτική υγείας υπάρχουν περισσότερες επιλογές από το να μάθουμε να ζούμε με έναν ενδημικό ροταϊό, ηπατίτιδα C ή ιλαρά.

Η δήλωση ότι μια λοίμωξη θα γίνει ενδημική δεν λέει τίποτα για το πόσος χρόνος μπορεί να χρειαστεί για να φτάσει σε ισορροπία, ποια θα είναι τα ποσοστά των κρουσμάτων, τα επίπεδα νοσηρότητας ή τα ποσοστά θανάτου ή, κυρίως, πόσος πληθυσμός -και ποιοι τομείς- θα είναι ευπαθείς. Ούτε υποδηλώνει εγγυημένη σταθερότητα: μπορεί ακόμη να υπάρξουν ανατρεπτικά κύματα από ενδημικές λοιμώξεις, όπως παρατηρήθηκε με την επιδημία ιλαράς στις ΗΠΑ το 2019. Οι πολιτικές υγείας και η ατομική συμπεριφορά θα καθορίσουν ποια μορφή -από τις πολλές πιθανές μορφές- θα λάβει η ενδημική COVID-19.

Αμέσως μετά την εμφάνιση και εξάπλωση της παραλλαγής Άλφα στα τέλη του 2020, υποστήριξα ότι, αν δεν κατασταλούν οι νέες λοιμώξεις, η εξέλιξη του ιού θα είναι γρήγορη και απρόβλεπτη, με την εμφάνιση περισσότερων παραλλαγών με διαφορετικά και δυνητικά πιο επικίνδυνα βιολογικά χαρακτηριστικά. Έκτοτε, τα συστήματα δημόσιας υγείας πιέστηκαν κάτω από την εξαιρετικά μεταδοτική και πιο ιογενή παραλλαγή Δέλτα, και τώρα υπάρχει η παραλλαγή Όμικρον, με τη σημαντική ικανότητά της να αποφεύγει το ανοσοποιητικό σύστημα, προκαλώντας επαναμολύνσεις και υποτροπές. Οι Βήτα και Γάμμα ήταν επίσης εξαιρετικά επικίνδυνες, αλλά δεν εξαπλώθηκαν στον ίδιο βαθμό.

Ο ίδιος ιός μπορεί να προκαλέσει ενδημικές, επιδημικές ή πανδημικές λοιμώξεις: αυτό εξαρτάται από τις αλληλεπιδράσεις: της συμπεριφοράς ενός πληθυσμού, της δημογραφικής δομής, της ευπάθειας και της ανοσίας, καθώς και από το αν εμφανίζονται παραλλαγές του ιού. Διαφορετικές συνθήκες σε όλο τον κόσμο μπορούν να επιτρέψουν την ανάπτυξη πιο επιτυχημένων μεταλλάξεων, οι οποίες μπορούν να προκαλέσουν νέα κύματα επιδημιών. Αυτά τα ενδεχόμενα νέα κύματα συνδέονται με τις πολιτικές αποφάσεις μιας περιοχής και την ικανότητα αντιμετώπισης νέων λοιμώξεων. Ακόμα και αν μια περιοχή φτάσει σε μια (σ.σ. ενδημική) ισορροπία -είτε αυτή είναι χαμηλή είτε υψηλή σε νοσήματα και θανάτους-, αυτή μπορεί να διαταραχθεί όταν φτάσει μια νέα μετάλλαξη με νέα χαρακτηριστικά.

Η COVID-19 δεν είναι, φυσικά, η πρώτη πανδημία στον κόσμο. Το γεγονός ότι τα ανοσοποιητικά συστήματα των οργανισμών έχουν εξελιχθεί για να αντιμετωπίζουν τις συνεχείς λοιμώξεις, καθώς και τα ίχνη ιικού γενετικού υλικού που έχουν ενσωματωθεί στο δικό μας γονιδίωμα από αρχαίες ιικές λοιμώξεις, αποτελούν απόδειξη τέτοιων εξελικτικών μαχών (σ.σ. μεταξύ ανθρωπότητας και αρχαίων πανδημιών). Είναι πιθανό ότι ορισμένοι ιοί «εξαφανίστηκαν» από μόνοι τους ενώ παράλληλα προκαλούσαν υψηλά ποσοστά θνησιμότητας κατά την έξοδό τους.

Υπάρχει μια ευρέως διαδεδομένη, αισιόδοξη παρανόηση ότι οι ιοί εξελίσσονται με την πάροδο του χρόνου και γίνονται πιο ακίνδυνοι. Αυτό δεν ισχύει: δεν υπάρχει προκαθορισμένο εξελικτικό μονοπάτι για να γίνει ένας ιός πιο ακίνδυνος, ιδίως εκείνοι, όπως ο SARS-CoV-2, στους οποίους η μεγαλύτερη μετάδοση συμβαίνει πριν ο ιός προκαλέσει σοβαρή ασθένεια. Σκεφτείτε ότι ο Άλφα και ο Δέλτα είναι πιο ιογενείς από το στέλεχος που εντοπίστηκε για πρώτη φορά στο Wuhan της Κίνας. (σ.σ. Αντίστοιχα), το δεύτερο κύμα της πανδημίας γρίπης του 1918 ήταν πολύ πιο θανατηφόρο από το πρώτο.

Πολλά μπορούν να γίνουν για να μετατοπιστεί η εξελικτική «κούρσα εξοπλισμών» υπέρ της ανθρωπότητας:
Πρώτον, πρέπει να αφήσουμε στην άκρη την οκνηρή αισιοδοξία.

Δεύτερον, πρέπει να είμαστε ρεαλιστές όσον αφορά τα πιθανά επίπεδα θανάτου, (σ.σ. μακροχρόνιων επιπλοκών: disability) και ασθένειας. Οι στόχοι που έχουν τεθεί για τη μείωση θα πρέπει να λαμβάνουν υπόψη ότι ο ιός που κυκλοφορεί εγκυμονεί τον κίνδυνο να δημιουργήσει νέες παραλλαγές.

Τρίτον, πρέπει να χρησιμοποιήσουμε -σε παγκόσμιο επίπεδο- τα αποτελεσματικά διαθέσιμα όπλα: αποτελεσματικά εμβόλια, αντιιικά φάρμακα, διαγνωστικές εξετάσεις και καλύτερη κατανόηση του τρόπου με τον οποίο μπορεί να σταματήσει ένας ιός ο οποίος μεταδίδεται με τον αέρα, μέσω της χρήσης μάσκας, των μέτρων φυσικής αποστασιοποίησης, του αερισμού και του φιλτραρίσματος του αέρα.

Τέταρτον, πρέπει να επενδύσουμε σε εμβόλια που προστατεύουν από ένα ευρύτερο φάσμα παραλλαγών (σ.σ. του ιού).

Ο καλύτερος τρόπος για να αποφευχθεί η εμφάνιση περισσότερων, πιο επικίνδυνων ή πιο μεταδοτικών μεταλλάξεων είναι να σταματήσει η ανεξέλεγκτη εξάπλωση του ιού, και αυτό απαιτεί πολλές ολοκληρωμένες παρεμβάσεις δημόσιας υγείας και κυρίως, της ισότιμης πρόσβασης στα εμβόλια.

Όσο περισσότερο πολλαπλασιάζεται ένας ιός, τόσο μεγαλύτερη είναι η πιθανότητα να προκύψουν προβληματικές παραλλαγές, πιθανότατα εκεί όπου η εξάπλωση είναι υψηλότερη. Η παραλλαγή Άλφα εντοπίστηκε για πρώτη φορά στο Ηνωμένο Βασίλειο, η Δέλτα βρέθηκε για πρώτη φορά στην Ινδία και η Όμικρον στη Νότια Αφρική – όλα μέρη όπου η εξάπλωση ήταν ανεξέλεγκτη.

Το να πιστεύουμε ότι η ενδημικότητα είναι ήπια και αναπόφευκτη είναι κάτι περισσότερο από λάθος, είναι επικίνδυνο: προετοιμάζει την ανθρωπότητα για πολλά ακόμη χρόνια νόσησης, συμπεριλαμβανομένων απρόβλεπτων κυμάτων επιδημιών. Είναι πιο παραγωγικό να σκεφτούμε πόσο άσχημα θα μπορούσαν να γίνουν τα πράγματα αν συνεχίσουμε να δίνουμε στον ιό ευκαιρίες να μας νικήσει. Τότε θα μπορούσαμε να κάνουμε περισσότερα για να διασφαλίσουμε ότι αυτό δεν θα συμβεί.

Ο Άρης Κατζουράκης είναι Καθηγητής Εξέλιξης και Γονιδιωματικής, στο Πανεπιστήμιο της Οξφόρδης.
Η μετάφραση του κειμένου έγινε από τον Αχιλλέα Μαντέ.
Το άρθρο δημοσιεύθηκε στο Nature 601, 485 (2022)
doi: https://doi.org/10.1038/d41586-022-00155-x

Πηγή: Commune

Ανακοίνωση για το νέο κύμα πανδημίας

Πάνω από 21.500 άνθρωποι έχουν χάσει τη ζωή τους λόγω της πανδημίας, ενώ η κυβέρνηση συνεχίζει:

1. Να μην παρέχει καμία ουσιαστική στήριξη στο δημόσιο σύστημα υγείας. Το ΕΣΥ, ήδη τσακισμένο και υποστελεχωμένο από δέκα και πλέον χρόνια λιτότητας και μνημονίων, δεν ενισχύθηκε σε προσωπικό και μέσα, οι δαπάνες του προϋπολογισμού για την υγεία μειώθηκαν εν μέσω πανδημίας, δεν έγινε κανένα βήμα για την πρωτοβάθμια υγεία. Αντιθέτως, στηρίζει προκλητικά τον ιδιωτικό τομέα υγείας, σε βάρος της προστασίας της υγείας των πολιτών, αρνούμενη να επιτάξει τις δομές και το προσωπικό του, δίνοντας παχυλές αποζημιώσεις, στρέφοντας χιλιάδες ανθρώπους στα ιδιωτικά θεραπευτήρια, είτε γιατί δεν μπορούν να εξυπηρετηθούν από το δημόσιο σύστημα υγείας, είτε γιατί δεν δικαιούνται ή δεν μπορούν να κάνουν δωρεάν διαγνωστικά τεστ σε δημόσιες δομές.

2. Να μην παίρνει κανένα μέτρο για την προστασία από τον συνωστισμό στα μέσα μαζικής μεταφοράς και στους εργασιακούς χώρους.

3. Να αφήνει τα σχολεία και τα πανεπιστήμια ουσιαστικά ανοχύρωτα έναντι του ιού.

Η κυβέρνηση συνεχίζει να αξιοποιεί την πανδημία ως εργαλείο εκφοβισμού των πολιτών, αλλά και ως μια μοναδική ευκαιρία για να συμπιέσει κι άλλο τα μεροκάματα, τα δημοκρατικά δικαιώματα και τις όποιες λαϊκές αντιδράσεις υπάρχουν και θα υπάρξουν μέσα από το κύμα των ανατιμήσεων, του πληθωρισμού και της εκτόξευσης των τιμών της ενέργειας, οδηγώντας ακόμα περισσότερα νοικοκυριά στην εξαθλίωση, στην έλλειψη στοιχειωδών ανθρώπινων και πολιτισμικών αγαθών.

Η τακτική αυτή των κυβερνήσεων οδήγησε μεγάλη μερίδα των πολιτών να μην εμπιστεύονται τα εμβόλια και τα όποια δημοσιονομικά μέτρα ανακοινώνει η κυβέρνηση. Κι αν ο πραγματικός αριθμός των συμπολιτών μας που δεν πίστευαν στην χρήση των εμβολίων, δεν ξεπερνούσε το 5-10%, με τις «παλινωδίες» της κυβέρνησης κατάφεραν να φτάσει σε υψηλά επίπεδα. ουν στο τρομακτικό 40%!

Τα εμβόλια είναι κατάκτηση της ανθρωπότητας, σημαντικό και απαραίτητο όπλο για την προστασία των εργαζομένων και του λαού, για την ανάσχεση της πανδημίας. Το λαϊκό κίνημα και η Αριστερά χρειάζεται να ταχθούμε χωρίς ταλαντεύσεις υπέρ τους, να απαιτήσουμε την απελευθέρωση των πατεντών, μια καμπάνια πειθούς και μια εκ-στρατεία ειδικά σε χώρους εργασίας για να πεισθούν οι εμβολιοφοβικοί συμπολίτες μας. Να ταχθούμε αποφασιστικά ενάντια στις ανορθολογικές, σκοταδιστικές απόψεις και τις τρομοκρατικές πράξεις των ακροδεξιών και παραθρησκευτικών αντιεμβολια-στών.

Τα εμβόλια όμως δεν είναι πανάκεια, όπως εμφάνισε η κυβέρνηση. Δεν αρκούν από μόνα τους ούτε θα τελειώσουμε με τόσο εύκολα με την Όμικρον, όπως ψευδώς προ-παγανδίζουν επιστήμονες που υποτάσσονται στην εξουσία δίνοντας ψεύτικες ελπίδες μόνο και μόνο για να “αντέξουμε” το τέταρτο κύμα χωρίς ουσιαστικά μέτρα και “με-τά βλέπουμε”. Ο λαός και οι εργαζόμενοι δεν μπορούν να διχάζονται από τα παιχνί-δια της εξουσίας. Η κυβέρνηση επιχειρεί να ρίξει τις ευθύνες για την πανδημία στους συμπολίτες μας που για διάφορους λόγους φοβούνται ή δεν έχουν πειστεί για τον εμβολιασμό. Προωθώντας με ζήλο και μαζί με τα συστημικά ΜΜΕ έναν ”υγειονομι-κό εμφύλιο” που δεν είναι τίποτα άλλο παρά μια απόπειρα διάσπασης της εργατικής και λαϊκής ενότητας στη χώρα μας, υποχώρησης της ταξικής συνείδησης και συσκό-τισης του πραγματικού υπευθύνου για την αποτυχία της κυβερνητικής διαχείρισης της πανδημίας.

Απαιτείται μαζικός, ενωτικός αγώνας των εργαζομένων, μέσα από τα συνδικάτα και τους άλλους μαζικούς φορείς με στόχους:

1. Μαζικά και επαναλαμβανόμενα δωρεάν rapid και PCR τεστ για όλο τον πληθυσμό.

2.Με έλεγχο των μέτρων προστασίας της υγείας και της ασφάλειας των εργαζομένων καθώς και με οργάνωση προληπτικών ελέγχων σε μεγάλες βιομηχανικές ζώνες και επιχειρήσεις με ευθύνη του ΕΟΔΥ και του ΣΕΠΕ.

3. Με εξασφάλιση αδειών ειδικού σκοπού σε όσους εργαζόμενους βγαίνουν θετικοί, νοσούν, σε όσους βρίσκονται σε καραντίνα και σε όσους πρέπει να επιτηρούν μικρά παιδιά ή ηλικιωμένους, με το κόστος να επιβαρύνει αποκλειστικά το κράτος και την εργοδοσία.

4. Με μέτρα για τακτικά και ασφαλή δρομολόγια στις αστικές συγκοινωνίες, στα μέσα μεταφοράς προσωπικού των εταιρειών και γενικά στις μεταφορές, με αυστηρή τήρηση των υγειονομικών πρωτοκόλλων.

5. Με πάταξη της εργοδοτικής αυθαιρεσίας, απαγόρευση των αναστολών συμβάσεων και των απολύσεων. Καμία περιστολή δημοκρατικών δικαιωμάτων με πρόσχημα τον κορονοϊό.

6. Ενίσχυση του προγράμματος μαζικού εμβολιασμού, ειδικά σε προσφυγικούς καταυλισμούς και στους μετανάστες εργάτες, χωρίς όρους και προϋποθέσεις. Πλατιά και οργανωμένη επιστημονική ενημέρωση του λαού με επίκεντρο τους χώρους δουλειάς, τα σχολεία και τα πανεπιστήμια, τις κοινωνικές ομάδες «υψηλού κινδύνου».

7. Κρατική χρηματοδότηση και ουσιαστική ενίσχυση του δημόσιου συστήματος Υγείας, των νοσοκομείων και της Πρωτοβάθμιας Φροντίδας Υγείας, για προσλήψεις μόνιμου υγειονομικού και λοιπού προσωπικού, για νέες ΜΕΘ, για επαναλειτουργία των νοσοκομείων που έκλεισαν τα τελευταία χρόνια. Να ανασταλεί το μέτρο των αναστολών των ιατρών και νοσηλευτών, να επιστρέψουν άμεσα στα πόστα τους τώρα που τους χρειαζόμαστε όσο ποτέ.

8. Επίταξη του ιδιωτικού τομέα της Υγείας, με προτεραιότητα στις ΜΕΘ και τα διαγνωστικά.

9. Μέτρα για τα σχολεία και τα πανεπιστήμια. Τώρα να εξασφαλιστούν κατάλληλες αίθουσες, να αραιώσουν οι μαθητές στις τάξεις, να εξασφαλιστεί η καθαριότητα στα σχολεία, να γίνουν προσλήψεις εκπαιδευτικών με βάση τα πραγματικά κενά και τις ανάγκες. Αντίστοιχα μέτρα για τα ΑΕΙ.

Ο Συντονισμός δράσης και διαλόγου των Κομμουνιστικών Δυνάμεων θα συμβάλλει σε όλες τις δυνάμεις του στην προσπάθεια αυτή στηρίζοντας τις αγωνιστικές κινητοποιήσεις των εργαζομένων και των μαζικών φορέων τους.

Θα συνεχίσει επίσης την προσπάθεια για τη μετωπική συμπόρευση όλων εκείνων των κοινωνικών και πολιτικών δυνάμεων της ανατροπής των αντιλαϊκών πολιτικών όποιας απόχρωσης, με στόχο το άνοιγμα ενός άλλους δρόμου για το λαό.

Συντονισμός Δράσης και Διαλόγου Κομμουνιστικών Δυνάμεων

Έκθεση ΟΟΣΑ 2021: Η κατάρρευση της υγείας στην Ελλάδα

Στις 13/12 δημοσιοποιήθηκε η έκθεση του ΟΟΣΑ για την ‘’Κατάσταση της Υγείας στην Ελλάδα του 2021’’[i]. Αυτή η έκθεση δημοσιοποιείται κάθε δυο έτη για όλες τις χώρες μέλη του ΟΟΣΑ. Σε καμία περίπτωση δεν αποτελεί αντικειμενικό ανάγνωσμα, καθώς προέρχεται από τα παγκόσμια think tank της εμπορευματοποίησης και διάλυσης των δημόσιων Εθνικών Συστημάτων Υγείας. Παρόλα αυτά τα ευρήματά της μαρτυρούν την εγκληματική διαχείριση της πανδημίας στην Ελλάδα. Μιας και συνηθίζουν να χάνονται τελευταία οι επιστημονικές εκθέσεις που διαλύουν το κυβερνητικό αφήγημα της επιτυχούς διαχείρισης της πανδημίας, ας σταθούμε στα βασικά συμπεράσματα από την έκθεση του ΟΟΣΑ:

  1. Η Πλεονάζουσα Θνησιμότητα στην Ελλάδα εκτοξεύθηκε στα χρόνια της πανδημίας – Το μέσο προσδόκιμο επιβίωσης μειώθηκε κατά 6 μήνες

Ήδη ο μέσος όρος ζωής στην Ελλάδα έχει μειωθεί κατά 6 μήνες στα έτη 2019 – 2020 σαν αποτέλεσμα της πανδημίας. Βρίσκεται πλέον στα 81,7 έτη, λίγο πιο πάνω από το μέσο όρων των χωρών του ΟΟΣΑ.

Ο Π.Ο.Υ ορίζει την πλεονάζουσα θνησιμότητα ως «οι επιπρόσθετοι συνολικοί θάνατοι που καταγράφονται μέσα σε μία κρίση (όπως η Πανδημία Covid) σε σχέση με τους αναμενόμενους θανάτους υπό φυσιολογικές συνθήκες». Με αυτόν τον τρόπο υπολογίζονται όχι μόνο οι θάνατοι από COVID – 19, αλλά και από το σύνολο των άλλων ασθενειών (καρδιαγγειακά, καρκίνοι, λοιμώξεις κτλ). Πρόκειται δηλαδή για τους θανάτους που οφείλονται στην πανδημία, αλλά δεν προκαλούνται από τον ίδιο τον ιό. Προκαλούνται από την «παράλληλη πανδημία» της «λοιπής νοσηρότητας». Σύμφωνα με τις εκτιμήσεις του Π.Ο.Υ υπολογίζεται ότι οι συνολικοί επιπρόσθετοι θάνατοι το 2020 είναι 1,11 έως 1,21 εκατομμύρια μόνο για την Ευρώπη, την ίδια στιγμή που οι θάνατοι από COVID ήταν 600 χιλιάδες! Δηλαδή από το σύνολο της πλεονάζουσας θνησιμότητας οι μισοί θάνατοι οφείλονται στην νόσο COVID και οι άλλοι μισοί στα υπόλοιπα νοσήματα[ii].

Η έκθεση του ΟΟΣΑ εκτιμάει ότι η Πλεονάζουσα Θνησιμότητα στην Ελλάδα μεταξύ Μαρτίου 2020 και Δεκεμβρίου 2020 άγγιζε τις 8.500 χιλιάδες. Αντίστοιχα δεδομένα καταγράφει το ‘’Κέντρο Έρευνας και Εκπαίδευσης στην Δημόσια Υγεία, Την Πρωτοβάθμια Φροντίδα Υγείας και την Πολιτική Υγείας’’ (ΚΕΠΥ) για την περίοδο 22 Φεβρουαρίου-31 Δεκεμβρίου 2020 που αφορά το 1ο και το 2ο Κύμα της Πανδημίας. Στην Ελλάδα καταγράφηκαν 8.405 θάνατοι περισσότεροι, δηλαδή +8,4% σε σχέση με τους αναμενόμενους βάσει της πενταετίας 2015-2019 πριν την πανδημία. Σχεδόν οι μισοί (3.799) από αυτούς τους θανάτους δεν μπορούν να αποδοθούν στην COVID-19[iii]. Όπως μας ενημερώνει ο καθηγητής Η. Κονδύλης η δραματική αυτή κατάσταση οφείλεται:

Α) Στην αδυναμία ελέγχου της πανδημίας. Στην απροθυμία επένδυσης σε μόνιμες δομές δημόσιας υγείας, δομές επιδημιολογικής επιτήρησης και υγειονομικού προσωπικού. Στην πριμοδότηση του ιδιωτικού τομέα σε βάρος του δημοσίου. Στην αντιεπιστημονική επένδυση στην ατομική ευθύνη έναντι της κοινωνικής και κρατικής ευθύνης.

Β) Στην έκρηξη της μη COVID – 19 θνησιμότητας στην Ελλάδα. Η μετατροπή του ΕΣΥ σε ‘’μονοθεματικό’’ σύστημα φροντίδας υγείας οδήγησε στην μειωμένη διάγνωση, θεραπεία και αποκατάσταση χρόνιων ασθενών[iv].

Γράφημα 1.

Πηγή: ΚΕΠΥ 2020

Όσον αφορά το 3ο Κύμα της Πανδημίας, αντλούμε στοιχεία από την βάση δεδομένων της Eurostat όπως περιγράφεται από το Γράφημα 2.

Γράφημα 2: Στοιχεία για την Πλεονάζουσα Θνησιμότητα στην Ελλάδα Γενάρης 2020 έως Σεπτέμβρη 2021

Πηγή: Eurostat (πρόσβαση 22/12/2021)[v]

Παραπάνω βλέπουμε πως κυμάνθηκε η πλεονάζουσα θνησιμότητα στην Ελλάδα σε σχέση με την Ευρώπη. Ήδη από το τρίτο κύμα της Πανδημίας και έπειτα η Ελλάδα βρίσκεται κατά πολύ πάνω από τον Μ.Ο της Ευρώπης σε σχέση με το ποσοστό της Πλεονάζουσας θνησιμότητας παρουσιάζοντας ραγδαία αύξηση από τον Ιούλιο και μετά. Βέβαια, τα διαθέσιμα στοιχεία σταματάνε στα τέλη Σεπτεμβρίου, δηλαδή πριν από την αρχή του τέταρτου και φονικότερου κύματος της Πανδημίας.

Μία εικόνα του μεγέθους της καταστροφής που προκάλεσε το τέταρτο κύμα της πανδημίας μας δείχνουν τα στοιχεία από το John Hopkins στο παρακάτω γράφημα 3. Απεικονίζονται οι εβδομαδιαίοι θάνατοι ανά εκατομμύριο πληθυσμό από COVID – 19. Βλέπουμε ότι από το καλοκαίρι του 2021 η Ελλάδα όχι απλώς είναι πρώτη σε θανάτους ανά εκατομμύριο πληθυσμού, αλλά έχει διπλάσιους σε σχέση με τον Μ.Ο της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

Γράφημα 3: Εβδομαδιαίοι Θάνατοι από COVID – 19 ανά εκατομμύριο πληθυσμό.

Πηγή: Our World in Data (πρόσβαση 22/12/2021)[vi]

Τα Γραφήματα 2 και 3 δείχνουν την ζοφερή κατάσταση της υγείας του Ελληνικού πληθυσμού για τα έτη 2020 και 2021.

Γενικά, η πλεονάζουσα θνησιμότητα μειώνεται όταν αυξάνονται οι δαπάνες για την υγεία, τα διαθέσιμα τεστ ανίχνευσης. Καθώς και όταν αυξάνεται ο αριθμός γιατρών, νοσηλευτών και νοσοκομειακών κρεβατιών. Αντίθετα η πλεονάζουσα θνησιμότητα εντείνεται με την υποχρηματοδότηση του συστήματος υγείας, την ανεπαρκή και αργοπορημένη εφαρμογή μέτρων συγκράτησης και περιορισμού της πανδημίας καθώς και με τις πολιτικές ιδιωτικοποίησης στην Υγεία[vii].

Έτσι χιλιάδες θάνατοι θα μπορούσαν να είχαν αποτραπεί (πολλοί περισσότεροι από τους 1535 της μελέτης Τσιόδρα – Λύτρα[viii]), αν είχε ακολουθηθεί διαφορετική πολιτική σε σχέση με την χρηματοδότηση του Ε.Σ.Υ, τις προσλήψεις υγειονομικού προσωπικού, νοσοκομειακών κλινών, την ενίσχυση της Π.Φ.Υ, την έγκαιρη εμβολιαστική κάλυψη του πληθυσμού και την ενίσχυση δομών δημόσιας υγείας και επιδημιολογικής επιτήρησης. Αντί αυτού το υπουργείο υγείας και η κυβέρνηση Μητσοτάκη επέλεξαν την πριμοδότηση του ιδιωτικού τομέα υγείας και την διάλυση του Εθνικού Συστήματος Υγείας όπως θα αναδειχθεί παρακάτω.

  1. Η κρατική χρηματοδότηση του Ε.Σ.Υ πριν την έναρξη της πανδημίας ήταν και παρέμεινε από τις χαμηλότερες στην Ευρώπη

Σύμφωνα με την έκθεση του ΟΟΣΑ η Ελλάδα το 2019 η δαπάνησε το 7,8% (μεικτές δαπάνες, δημόσιες και ιδιωτικές) του Α.Ε.Π για την υγεία, σε σύγκριση με το 9.9% που αποτελεί τον Μ.Ο στην Ευρώπη. Θυμίζουμε ότι από το 2009 και μετά συστηματικά οι δαπάνες για την υγεία βρίσκονται πολύ κάτω από τον Μ.Ο της Ευρώπης με τις κρατικές δαπάνες υγείας να μειώνονται σωρευτικά πάνω από 40% στα χρόνια της μνημονιακής επέλασης. Η Ελλάδα δαπανά μόλις 1.603 ευρώ κατά κεφαλήν, ποσό από τα χαμηλότερα της Ευρωπαϊκής Ένωσης και υποδιπλάσιο από το Μ.Ο των 3.523 ευρώ όπως φαίνεται και στο γράφημα 4.

Γράφημα 4: Δαπάνες Υγείας κατά κεφαλή και σαν ποσοστό επί του ΑΕΠ για την Ελλάδα και τις χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

Πηγή: ΟΟΣΑ 2021

Από το σύνολο των δαπανών για την υγεία που διατίθεται μόλις το 1,7% από αυτά πάνε στην μακροχρόνια φροντίδα (έναντι 16,3% στην Ε.Ε) και μόλις το 1,4% για την πρόληψη (έναντι 2,9% στην Ε.Ε). Αντίθετα το 44% διατίθεται για νοσηλευόμενους ασθενείς – ποσοστό 2ο υψηλότερο στην Ε.Ε – που αντανακλά τον Νοσοκομειοκεντρικό χαρακτήρα του ελληνικού συστήματος υγείας. Κάτι τέτοιο υποστηρίζεται και από το γεγονός ότι οι γενικοί γιατροί (General practitioners) αποτελούν μόλις το 7% των ιατρών σε σχέση με το αντίστοιχο 26% στην Ε.Ε.

Ενδιαφέρον παρουσιάζει το σημείο της έκθεσης που καταρρίπτει ευθέως τις πρωθυπουργικές αιτιάσεις για πλεονάζοντα νοσοκομεία που πρέπει να κλείσουν. Το 2019 αντιστοιχούσαν 4,2 νοσοκομειακές κλίνες ανά 1000 κατοίκους σε σχέση με τις 5,3 ανά 1000 κατοίκους της Ε.Ε.

Από το σύνολο της χρηματοδότησης μόλις το 60% προέρχεται από πηγές δημόσιας χρηματοδότησης (δηλαδή Κρατικές δαπάνες και Ασφαλιστικά ταμεία) σε σχέση με το 80% που είναι ο μέσος όρος της Ευρώπης. Από το υπόλοιπο 40% , οι απευθείας πληρωμές των πολιτών (out-of-pocket) για την υγεία αντιστοιχούν στο 35% ενώ το άλλο 5% αποτελεί την ιδιωτική ασφάλιση που σημειώνει σταδιακή αύξηση. Η Ελλάδα παραμένει στην κορυφή της λίστας των ιδιωτικών δαπανών για την Υγεία

Γράφημα 5: Οι απευθείας πληρωμές για την Υγεία στην Ελλάδα είναι από τις υψηλότερες στην Ευρώπη.

Πηγή: ΟΟΣΑ 2021

Η εικόνα του συστήματος υγείας το 2019 δείχνει την συστηματική υποχρηματοδότηση που ακολούθησε τον οδοστρωτήρα των μνημονίων. Ουσιαστικά μιλάμε για ένα σύστημα υγείας διαλυμένο, με υποβαθμισμένες δημόσιες υποδομές και μεγάλο βαθμό ιδιωτικοποίησης πριν καν το χτυπήσει η πανδημία.

  1. Το ποσοστό των ακάλυπτων υγειονομικών αναγκών στην Ελλάδα αυξήθηκε από 18 στο 24% μέσα στην πανδημία

Πολύ ενδιαφέροντα ευρήματα παρουσιάζει η έκθεση του ΟΟΣΑ σε σχέση με την πρόσβαση των πολιτών στην υγεία. Σύμφωνα με την έκθεση η Ελλάδα έχει το 2ο μεγαλύτερο ποσοστό σε ανικανοποίητες ανάγκες υγείας στην Ευρωπαϊκή Ένωση το 2019, με το ποσοστό αυτό να αγγίζει το 8,1% του γενικού πληθυσμού. Το ποσοστό αυτό παρουσιάζει μεγάλη διακύμανση σε σχέση με την οικονομική διαστρωμάτωση του πληθυσμού, καθώς αγγίζει το 18,1% στα χαμηλότερα εισοδήματα ενώ συρρικνώνεται στο 0,9% για τα υψηλότερα εισοδήματα. Το χάσμα μεταξύ φτωχών και πλουσίων στην πρόσβαση σε υγεία είναι το μεγαλύτερο στην Ευρωπαϊκή Ένωση.

Γράφημα 6: Το Χάσμα σε αναφερόμενες ανικανοποίητες ανάγκες υγείας μεταξύ των χαμηλότερων και των υψηλότερων εισοδημάτων

Πηγή: ΟΟΣΑ 2021

Η κυρίαρχη αιτία των ανικανοποίητων αναγκών υγεία στην Ελλάδα είναι το κόστος των υπηρεσιών υγείας. Οι ακραίες διαφορές ανάμεσα στην κάλυψη των αναγκών υγείας μεταξύ φτωχών και πλουσίων αναδεικνύουν την εμπορευματοποίηση του συστήματος υγείας, την παντελή έλλειψη κοινωνικού κράτους και κράτους πρόνοιας (που θα άμβλυνε τέτοιες αντιθέσεις) καθώς και τον βαθμό ιδιωτικοποίησης του συστήματος υγείας – όπου ολόκληροι τομείς ‘’φιλέτα’’ έχουν παραχωρηθεί αποκλειστικά στον ιδιωτικό τομέα για εκμετάλλευση (διαγνωστικές εξετάσεις, φάρμακο, οδοντιατρική περίθαλψη).

Οι απευθείας πληρωμές στην Ελλάδα (out-of-pocket) ξεπερνούν το 35% των συνολικών δαπανών για την υγεία, 3ο υψηλότερο στην Ε.Ε. Το νούμερο δε, είναι υπερδιπλάσιο από τον Μ.Ο της ΕΕ (15,4%). Σαν αποτέλεσμα η Ελλάδα έχει το 8ο υψηλότερο ποσοστό καταστροφικών δαπανών για την υγεία στο 8,9% σε σχέση με το 6,5% μ.ο. της Ε.Ε. Ποσοστό που βρίσκεται σε συνεχή αύξηση από το 2010. Επηρεάζει ελάχιστα τα υψηλότερα οικονομικά στρώματα ενώ πάνω από τις μισές περιπτώσεις αφορούν τα χαμηλότερα εισοδήματα.

Γράφημα 7: Καταστροφικές δαπάνες υγείας στην Ελλάδα

Πηγή: ΟΟΣΑ 2021

Τα παραπάνω γραφήματα αναδεικνύουν μια σκληρή αλήθεια, ότι η πρόσβαση σε υγεία στην Ελλάδα διέπετε από σκληρούς ταξικούς φραγμούς. Χαρακτηριστικά, τα χαμηλότερα εισοδήματα – τα οποία κατά τεκμήριο έχουν τις περισσότερες ανάγκες υγείας – πληρώνουν δυσανάλογα πολλά χρήματα (μέσω απευθείας πληρωμών), ενώ τους παρέχονται οι λιγότερες υπηρεσίες υγείας. Η κατάσταση δε είναι ακόμα χειρότερη για ειδικούς πληθυσμούς όπως είναι οι πρόσφυγες και μετανάστες.

Μέσα στην πανδημία, το χάσμα των ανικανοποίητων αναγκών διευρύνθηκε. Τους πρώτους 12 μήνες της πανδημίας το 24% του Ελληνικού πληθυσμού δηλώνει ανικανοποίητες ανάγκες υγείας συγκριτικά με το 21% Μ.Ο στην Ε.Ε. Με κυβερνητική παρέμβαση, όχι απλώς δεν αυξήθηκαν οι υπηρεσίες υγείας , πράγμα που αποτελεί την μόνη απάντηση σε υγειονομικές κρίσεις, αλλά μειώθηκαν! Το ΕΣΥ μετατράπηκε σε σύστημα μιας νόσου, τα χειρουργεία μειώθηκαν, τα εξωτερικά ιατρεία έκλεισαν. Το ΚΕΠΥ υπολογίζει ότι στο 1ο και 2ο κύμα της πανδημίας (Φεβρουάριος – Νοέμβριος 2020) «χάθηκαν 3,9 εκατ. επισκέψεις στα επείγοντα, τα τακτικά και τα απογευματινά ιατρεία των νοσοκομείων του ΕΣΥ, πραγματοποιήθηκαν 253.000 λιγότερες νοσηλείες και 108.000 λιγότερες χειρουργικές επεμβάσεις στα δημόσια νοσοκομεία σε σχέση με τις αναμενόμενες βάσει του μέσου όρου χρήσης των υπηρεσιών του ΕΣΥ κατά την τριετία 2017-2019».

Η ταξικότητα στην πρόσβαση υπηρεσιών υγείας μέσα στην πανδημία διογκώθηκε με επιλογή της κυβέρνησης. Το ΕΣΥ δεν εξυπηρετούσε (με όποιες δυνάμεις είχε) τους πλούσιους, αλλά τον απλό λαό. Το κλείσιμο των υποδομών του και η διάλυση του στοχεύει να δημιουργήσει περισσότερους πελάτες για τους ιδιωτικούς ομίλους υγείας. Τι γίνεται όμως με αυτούς που δεν έχουν; Ποιο το ποσοστό ανικανοποίητων αναγκών υγείας των χαμηλότερων εισοδημάτων μέσα στην πανδημία; Όταν το 2019 τα ποσοστά ανικανοποίητων αναγκών για τους χαμηλοεισοδηματίες άγγιζαν το 18,1% ενώ ο γενικός μέσος όρος ήταν στο 8,1%, τώρα μέσα στην πανδημία όπου ο γενικός μέσος όρος εκτοξεύθηκε στο 24%, τι ποσοστό άραγε φτωχών μένουν χωρίς πρόσβαση σε υπηρεσίες για ανάγκες υγείας;

  1. Η συνολική ετοιμότητα του συστήματος Υγείας στην Ελλάδα ήταν κάτω από τον μέσο όρο της ΕΕ σε όλα τα επίπεδα

Το Ελληνικό Σύστημα υγείας ξεκίνησε την μάχη με την πανδημία το 2020 ήδη από πολύ κακές θέσεις και με κακούς οιωνούς, όπως φαίνεται παρακάτω, καθώς σε επίπεδο κανονισμών υστερούσε σχεδόν σε όλους τους τομείς.

Γράφημα 8: Διεθνείς υγειονομικοί κανονισμοί και Ελλάδα πριν την Πανδημία

Πηγή: ΟΟΣΑ 2021

Η αυταπάρνηση του υγειονομικού προσωπικού του ΕΣΥ που ρίχτηκε στην μάχη της πανδημίας δεν συνοδεύτηκε από αντίστοιχες κινήσεις από το υπουργείο υγείας και την κυβέρνηση. Μέσα στην θύελλα της υγειονομικής και οικονομικής κρίσης η κυβέρνηση έπρεπε να:

Α) Να ενισχύσει το ΕΣΥ

Β) Να προσλάβει μόνιμο προσωπικό

Γ) Να αυξήσει τις δομές δημόσιας υγείας και την επιδημιολογική επιτήρηση της χώρας

Δ) Να συγκροτήσει σχέδιο και να ενισχύσει την Π.Φ.Υ

Ε) Να υποστηρίξει και να προστατεύσει την εργασία

Αντί αυτού, δέσμια στις εμμονές της περί ιδιωτικού τομέα επέλεξε την μείωση των προϋπολογισμών για την υγεία, την διάλυση του ΕΣΥ, την εξόντωση του υγειονομικού προσωπικού, την περαιτέρω υποβάθμιση της Π.Φ.Υ και την πριμοδότηση του ιδιωτικού τομέα – που κερδοσκοπεί στις πλάτες του λαού. Ζητήματα δημόσιας υγείας, ζωής και θανάτου υποτάχτηκαν στις ιδεοληψίες και τις κομματικές σκοπιμότητες στης κυβέρνησης. Ακόμα και ένα από τα βασικότερα όπλα ενάντια στην πανδημία, το εμβόλιο – κατάφερε να το μετατρέψει σε όχημα μικροπολιτικής. Η εμβολιαστική καμπάνια πήγε περίπατο με αποτέλεσμα η Ελλάδα να είναι ουραγός στην κάλυψη του πληθυσμού της με βάση τα στοιχεία του ECDC[ix]. Σαν αποτέλεσμα ο λαός να μετράει εκατόμβες νεκρούς και ο σύστημα υγείας να έχει καταρρεύσει υπό το βάρος του τέταρτου κύματος. Η πλεονάζουσα θνησιμότητα αποτελεί βασικό δείκτη για την διαχείριση της πανδημίας. Η κυβέρνηση φέρει ακέραια την ευθύνη όχι μόνο για τους 1535 νεκρούς της μελέτης Λύτρα – Τσιόδρα, αλλά για πολλούς περισσότερους;

Θα λογοδοτήσει η κυβέρνηση Μητσοτάκη κανείς για τη δολοφονική της πολιτική;

Θα ανατραπεί ο εγκληματικός για τη δημόσια υγεία νεοφιλελευθερισμός;

Θα αμφισβητηθεί το κοινωνικό και οικονομικό σύστημα που βλέπει την υγεία ως χώρο κερδοφορίας του κεφαλαίου και όχι ως αναφαίρετο κοινωνικό δικαίωμα;

[i] OECD, State of Health in Europe – Country Health Profiles: Greece, 13 December 2021, Retrieved from https://www.oecd.org/health/country-health-profiles-eu.htm

[ii] World Health Organization, The true death toll of COVID-19: Estimating global excess mortality, Retrieved from https://www.mendeley.com/guides/web-citation-guide/

[iii] Συλλογικό Έργο, Πανδημία και Σύγχρονες απειλές στη Δημόσια Υγεία, Ιούνιος 2021, Εκδόσεις Τόπος, Επιμέλεια Κονδύλης Η. Μπένος Α.

[iv] Κονδύλης Η. Μάιος 2021, Θανατηφόρα η εγκατάλειψη του δημόσιου συστήματος υγείας, Πρόσβαση από https://www.efsyn.gr/ellada/ygeia/296104_thanatifora-i-egkataleipsi-toy-dimosioy-systimatos-ygeias

[v] Eurostat, November 2021, Excess mortality increased again in September 2021, Retrieved from https://ec.europa.eu/eurostat/web/products-eurostat-news/-/ddn-20211116-2

[vi] Our World in Data, Biweekly confirmed COVID-19 deaths per million people, Retrieved from https://ourworldindata.org/grapher/biweekly-covid-deaths-per-million-people Accessed 22-12-2021

[vii] Kapitsinis, N. The underlying factors of excess mortality in 2020: a cross-country analysis of pre-pandemic healthcare conditions and strategies to cope with Covid-19. BMC Health Serv Res 21, 1197 (2021). https://doi.org/10.1186/s12913-021-07169-7

[viii] Lytras T, Tsiodras S. Total patient load, regional disparities and in-hospital mortality of intubated COVID-19 patients in Greece, from September 2020 to May 2021. Scand J Public Health. 2021, Retrieved from https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/34903101/

[ix] European Centre for Disease Prevention and Control, Covid – 19 Vaccine Tracker, Retrieved from https://vaccinetracker.ecdc.europa.eu/public/extensions/COVID-19/vaccine-tracker.html#uptake-tab Accessed 22/12/2021

Υπεραξίες θανάτου

Excess mortality. Υπερβάλλουσα θνησιμότητα. Αυτό είναι το πιο χοτ στατιστικό τρεντ (πολλά γκρίκλις μαζί, ε;) που επέβαλε η πανδημία στην καθημερινότητά μας. Αν και κανείς δεν μπορεί να πει με σαφήνεια ποιο ακριβώς μέτρο θνησιμότητας είναι «κανονικό» ή «φυσιολογικό», η Eurostat, η ΕΛΣΤΑΤ και όλες οι στατιστικές υπηρεσίες στις «πολιτισμένες» κοινωνίες και αναπτυγμένες οικονομίες του κόσμου μετρούν με ζήλο και με τη μεγαλύτερη δυνατή ακρίβεια τις υπεραξίες θανάτου που αποδίδει η ίδια η ασθένεια. Ή η αδυναμία των συστημάτων υγείας και η εγκληματική αδιαφορία των κυβερνήσεων να αποτρέψουν την ακραία συνέπεια της Covid-19. Η στατιστική δεν διαχωρίζει το αιτιακό βάρος κάθε συνιστώσας στην παραγωγικότητα του θανάτου. Δεν θέλει ή δεν μπορεί. Απλώς καταγράφει.

Για να είμαστε ειλικρινείς, αυτό δεν είναι κάτι εντελώς καινούργιο. Από τα προϊστορικά χρόνια και τα πρώτα έθιμα περί τη γέννηση και τον θάνατο, την τεκνοθεσία και την ταφή, οι μικρές ανθρώπινες κοινότητες αντιμετώπιζαν τη ζωή σαν ένα τέρμιναλ ακατάπαυστων αφίξεων και αναχωρήσεων, που το ισοζύγιό του παραμένει για χιλιετίες πλεονασματικό υπέρ των πρώτων, παρά τα αιματηρά διαλείμματα επιδημιών, γενοκτονιών, πολέμων που απάλλασσαν τις κοινωνίες και τους κυριάρχους τους από πλεονάζον ανθρώπινο φορτίο.

Ο παρεξηγημένος και παρερμηνευμένος Μάλθους προσπάθησε να εξηγήσει το παράδοξο της «υπερβάλλουσας ανθρωπότητας» στις συνθήκες του πρωτόγονου βιομηχανικού καπιταλισμού. Η ακατέργαστη ουτοπία του άνοιξε ένα παράθυρο ρεαλισμού στη δυστοπία του μέλλοντός -ή του παρόντος μας;- στην οποία ο ανθρώπινος πληθυσμός φτάνει σε ένα όριο που οι γήινοι πόροι δεν φτάνουν για να τον συντηρήσουν πια. Δύσκολα θα μπορούσε να φέρει κανείς αντίρρηση σήμερα σ’ αυτό. Ακόμη και οι υπεράνω μαλθουσιανικού στίγματος οπαδοί της αποανάπτυξης, οι τεχνοπολιτικοί της πράσινης μετάβασης ή οι πολιτικές του ενός τέκνου που για δεκαετίες επιβάλλονταν στην Κίνα ελάχιστα απέχουν από τον πυρήνα της ανάλυσης του καημένου Ρόμπερτ Τόμας Μάλθους.

Από τη στιγμή, λοιπόν, που οι ταξικά ιεραρχημένες κοινωνίες αντιλήφθηκαν ότι ο πλούτος κάθε έθνους είναι ο πληθυσμός του- δηλαδή το παραγωγικό δυναμικό του-, η ανάγκη να μετριέται κι αυτός με τη μεγαλύτερη δυνατή ακρίβεια, δίπλα στους όγκους των σιτηρών, των ορυκτών, των μεταλλευμάτων, των πρώτων υλών, των βιομηχανικών αγαθών, των εισαγωγών, των εξαγωγών ή του χρήματος, κατέστησε τα ληξιαρχεία το ίδιο απαραίτητα με τα δημόσια θησαυροφυλάκια, τα γενικά λογιστήρια του κράτους και τα λογιστήρια των επιχειρήσεων. Το μεγάλο βιβλίο του κόσμου, όπου ο ληξίαρχος σημειώνει αφίξεις και αναχωρήσεις, γεννήσεις και θανάτους, είναι το βιβλίο εσόδων- εξόδων της αστικής βιοπολιτικής.

Η υπερβάλλουσα θνησιμότητα της πανδημίας που μετρούν οι ευρωπαϊκές στατιστικές εκπέμπει κάτι καθησυχαστικό και κάτι ανησυχητικό ταυτόχρονα. Γιατί υπάρχει μια ανατριχιαστική αναλογία ανάμεσα στο επίπεδο ανάπτυξης και πλούτου κάθε χώρας με τις «υπεραξίες θανάτων» που αποδίδει. Τον Οκτώβριο, για παράδειγμα, η υπερβάλλουσα θνησιμότητα ήταν από 2% έως 10% για τις σκανδιναβικές χώρες, τη Γαλλία ή τη Γερμανία, 25% για την Ελλάδα, 50% για τις βαλτικές χώρες, 75% για τη Βουλγαρία και 110% για τη φτωχότερη χώρα της Ευρώπης, τη Ρουμανία. Ναι, ναι, βέβαια, παίζουν ρόλο και τα εμβόλια και η κατάσταση των συστημάτων υγείας, αλλά το βασικό μήνυμα που εκπέμπει το πλεόνασμα θανάτων είναι ότι τελικά μάλλον φταίνε οι ίδιοι οι λαοί για τη φτώχεια τους, την καθυστέρησή τους και την υπερβολική έκθεσή τους στους εκτός «κανονικότητας» θανάτους. Εμμέσως, η ψυχρή στατιστική αφήνει το άθλιο υπονοούμενο ότι κάποιοι πληθυσμοί μάλλον το αξίζουν αυτό το θανατικό. Κι αν η στατιστική απλώς το υπονοεί, ο ασεβής Μωυσής το λέει σχεδόν κυριολεκτικά: οι ανεμβολίαστοι είναι άξιοι της τύχης τους. Και η ελληνική υπερβάλλουσα θνησιμότητα είναι το δίκαιο αντίτιμο της ελευθερίας των υπολοίπων να λουστούμε ανέμελα στο φως των εκατομμυρίων χριστουγεννιάτικων λαμπιονιών. Να ψωνίσουμε, να φάμε, να πιούμε να αυξήσουμε τους τζίρους, να συντηρήσουμε το τέμπο της ανάπτυξης, να κάνουμε την Ελλάδα παγκόσμιο επενδυτικό χαμπ, να αξιοποιήσουμε τα 70 δισ. του ΕΣΠΑ και του Ταμείου Ανάκαμψης, να πρασινίσουμε και να ψηφιοποιηθούμε μέχρι εξαϋλώσεως και εντέλει να χεστούμε στο τάλιρο. Στο κάτω κάτω δεν είμαστε και Ρουμανία…

Η καθημερινή τελετουργία της ανακοίνωσης των αριθμών της πανδημίας, η καταγραφή του «πλεονάσματος θανάτων» που παράγει η Covid-19, έχει κι αυτή την αναπόφευκτη λειτουργία. Αν ο πρώτος θάνατος από κορονοϊό πριν περίπου 20 μήνες αναγγέλθηκε με πανικό και δέος, δίνοντας στον πρώτο νεκρό και τους λίγους που ακολούθησαν τον ελάχιστο σεβασμό που δικαιούνταν, ένα δίκαιο ξόδι για τις «αχρείαστες απώλειες» που θα ’λεγε κι ο κυνικός Μωυσής, οι σχεδόν 20.000 που ακολούθησαν μετατράπηκαν σε στατιστική.

Η τρομακτική εξοικείωσή μας με την «υπερβάλλουσα θνησιμότητα», που συνοδεύεται από υπογραμμίσεις για τη μεγάλη ηλικία ή την ιδιοτροπία των αδικοχαμένων να μένουν ανεμβολίαστοι, «καταλαμβάνοντας για εβδομάδες τα κρεβάτια των ΜΕΘ», καταλήγει σ’ έναν απάνθρωπο συμβιβασμό μας με μια υπόρρητη πολιτική «υπερβάλλουσας βιωσιμότητας»: κάποιοι περισσεύουν λόγω επιλογών, ηλικίας, πετριάς, πνευματικής υστέρησης, έλλειψης παραγωγικότητας, χαμηλών δεξιοτήτων, αδυναμίας να προσαρμοστούν στον γενναίο νέο κόσμο. Και κάποιοι αποφασίζουν ποιων οι ζωές τιμολογούνται τόσο χαμηλά, ώστε η χρησιμότητά τους εξαντλείται στην παραγωγή υπεραξιών θανάτου.

Πηγή: Εφημερίδα των Συντακτών

Αναδημοσίευση από kibi-blog.blogspot.com

Να μην χαρίσουμε στην ακροδεξιά την ιδέα της ελευθερίας

Όποιος θυμάται την τελική περίοδο της προεδρίας Τραμπ και ιδιαίτερα την προεκλογική καμπάνια που οδήγησε στην ήττα του, θα παρατήρησε με πόση επιμονή ο ίδιος και το περιβάλλον των υποστηρικτών του δήλωναν ότι αποτελούν τους θεματοφύλακες της ατομικής ελευθερίας.

Freedom, η ελευθερία είναι ένα mantra για την αμερικάνικη ιστορία και κατά τη διάρκεια της μακράς σύγκρουσής της με τον κομμουνισμό, η λέξη ελευθερία χρησιμοποιήθηκε για να ταυτοποιήσει όλα αυτά που δεν ήταν κομμουνισμός. Πρώτα και κύρια, ελευθερία της αγοράς, το αντίθετο του κομμουνιστικού διευθυντισμού. Η έννοια της ελευθερίας ως υπέρτατη αξία και βασική αρχή της πολιτισμένης ύπαρξης και της ίδιας της γαλλικής επανάστασης, μεταμορφώθηκε -ήδη- κατά τη διάρκεια του 19ου αιώνα σε μια έννοια περί ελευθερίας ως συστατικού στοιχείου μιας συγκεκριμένης οικονομικής τάξης πραγμάτων και ενός συγκεκριμένου θεσμικού καθεστώτος. Έτσι μετατράπηκε από μια αξία που έδινε μια ταυτότητα σε μια τάξη, την αστική τάξη, σε μια αξία που έδωσε μια ταυτότητα στο κεφάλαιο, ενώ την ίδια ώρα οι κατώτερες τάξεις ύψωναν το λάβαρο που έγραφε “αλληλεγγύη”.

Αυτό που συμβαίνει όμως σήμερα είναι εντελώς διαφορετικό γιατί η ιδέα της ελευθερίας που προωθείται από την ακροδεξιά -και νομίζουμε ότι μπορούμε να εντάξουμε τον Τραμπ στο χώρο της ακροδεξιάς- πρέπει να μπορέσει να μετατατραπεί σ’ ένα αναγνωρίσιμο σύμβολο από εκείνο το “πλήθος” χωρίς ταξικά συμφραζόμενα, το οποίο και αποτελεί το προϊόν της αποσάθρωσης της μεσαίας τάξης [middle class] και τον κατακερματισμό της εργατικής τάξης [working class].

Επομένως, αυτή δεν πρέπει να αντιπροσωπεύει άμεσα ένα συνώνυμο μιας συγκεκριμένης κοινωνικής, οικονομικής και θεσμικής κατάστασης πραγμάτων, αλλά τη βιολογική ουσία μιας ανθρωπότητας που αναζητεί την καθαρόαιμη ευημερία. Έτσι, η ελευθερία μετατρέπεται απλά σε δικαίωμα του μεμονωμένου ατόμου να κάνει ότι θέλει, όχι μόνο έξω από κάθε θεσμικό κανόνα, αρχή και τάξη πραγμάτων, αλλά και έξω από κάθε έγνοια για την ύπαρξη του άλλου. Ελευθερία σημαίνει ότι το άτομο έχει το δικαίωμα να κάνει ότι θέλει, χωρίς ν’ ανησυχεί αν η πράξη του θα ωφελήσει ή θα βλάψει τους άλλους. Άλλωστε, ο άλλος υπάρχει μονάχα ως φορέας αυτού του ίδιου δικαιώματος. Η ιδέα της ελευθερίας που υπονοείται στην αντιεμβολιαστική [no vax] στάση και προπαγάνδα είναι αυτού του είδους. Γι’ αυτό θεωρούμε ότι το αντιεμβολιαστικό κίνημα ως τέτοιο είναι -και δεν θα μπορούσε να μην είναι- μια έκφραση της ακροδεξιάς.

(Να μην συγχέουμε το αντιεμβολιαστικό κίνημα με τις διαμαρτυρίες ενάντια στην πράσινη κάρτα εισόδου [green pass]. Πρόκειται για δυο διαφορετικά πράγματα που θα εξετάσουμε ξεχωριστά. Η ανάμιξη τους παρέδωσε την ηγεσία [leadership] των διαδηλώσεων στις πλατείες στην ακροδεξιά. Αυτό φανερώνει την έκταση της σύγχυσης που επικρατεί στα μυαλά πάρα πολλών συντρόφων, παρά πολλών εργατών και καλών ανθρώπων…)

Θεωρούμε ότι το αντιεμβολιαστικό κίνημα έχει συγχυσμένες ιδέες γύρω από τα εμβόλια και τη διαχείριση τους (ούτε εμείς αλλά ούτε και ο ίδιος Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας τις έχει ξακάθαρες). Στο εσωτερικό του υπάρχουν άτομα διαφορετικών και αντιτιθέμενων πολιτικών απόψεων, αλλά όλοι τους αποδέχονται, πάνω κάτω συνειδητά, ότι η ορθή ιδέα περί της ελευθερίας είναι αυτή: ο καθένας έχει δικαίωμα να κάνει ότι θέλει και κανένας, ακόμα και αυτός ο μηχανισμός που ονομάζεται Κράτος, δεν έχει το δικαίωμα να τον εμποδίσει.

Επομένως, το αντιεμβολιαστικό κίνημα είναι ουσιαστικά αντικρατικό κίνημα. Η έφοδος στο Καπιτώλιο της Ουάσιγκτον τον Γενάρη του 2021 αποτελεί την πληρέστερη και πλέον εύγλωττη αναπαράσταση του. Έτσι, γίνεται κατανοητός ο λόγος για τον οποίο πολλές αναρχικές τάσεις ωθήθηκαν σε μια όσμωση με το αντιεμβολιαστικό κίνημα.

Η άρνηση του Κράτους σημαίνει την άρνηση της δημόσιας υπηρεσίας, επομένως της εγγενούς παραδοχής πως η διαχείριση της υγείας, του νερού, του σχολείου, των μετακινήσεων, της ασφάλισης κλπ, πρέπει και μπορούν να είναι δημόσια. Τα πάντα πρέπει να παραχωρηθούν στους ιδιώτες. Το αντιεμβολιαστικό κίνημα είναι μια από τις πάμπολλες συνιστώσες του νεοφιλελεύθερου μοντέλου.

Καλά θα κάνουμε να απελευθερωθούμε από τα στερεότυπα που πάντοτε χρησιμοποιήσαμε για τον ορισμό της ακροδεξίας, ιδιαίτερα από τα στερεότυπα του ναζισμού ή του φασισμού. Σήμερα πρέπει να μιλάμε πλέον για ένα “νεοναζισμό χωρίς Χίτλερ”, αφού ο εθνικοσοσιαλισμός της δεκαετίας του 1930, όπως τον γνωρίσαμε πριν και μετά τις θηριωδίες του, δεν ήταν διόλου μια ατομικιστική ιδεολογία. Αντίθετα, βασιζόταν στην ιδέα της Volksgemeinschaft, της κοινότητας του λαού, και συγκεκριμένα του “γερμανικού”.

Σήμερα, ο Τραμπικός ατομικισμός έχει μια παγκόσμια διάσταση, θέλει να στέκεται στο ύψος του Ίντερνετ και από τη στιγμή που το ψηφιακό σύμπαν του διαδικτύου είναι ένα σύμπαν χωρίς θεσμικούς περιορισμούς, χωρίς μια θεσμική αρχή και χωρίς μια κανονιστική εξουσία, προσφέρεται θαυμάσια ως ο χώρος μέσα στον οποίο το φαντασιακό του ατόμου του σύγχρονου “πλήθους” αντικατοπτρίζει τις υλικές συμπεριφορές του. Μέσα στο ψηφιακό σύμπαν του διαδικτύου το άτομο πιστεύει ότι μπορεί να κάνει ότι θέλει, καμία κυβέρνηση δεν μπορεί να του επιβάλει κανόνες, καμία εξουσία δεν μπορεί να το πειθαρχήσει. Εκείνο είναι (αισθάνεται πως είναι) εντελώς ελεύθερο.

Πρέπει να λαμβάνουμε υπόψη το γεγονός ότι ο καπιταλισμός των πολυεθνικών, το στάδιο που θεωρούσαμε ως το απώτατο μέσα στην εξέλιξη του, έχει πλέον παλιώσει. Η τάξη που επιβάλουν οι νέοι Λεβιάθαν, οι Google, Facebook, Amazon και λίγοι ακόμα αντίστοιχοι τους, αποτελεί ένα καπιταλιστικό στάδιο με αρκετά διαφορετικά χαρακτηριστικά. Ένα από αυτά τα χαρακτηριστικά είναι ακριβώς ο “εκδημοκρατισμός” της πρόσβασης στην επικοινωνία, η δυνατότητα που παραχωρείται στο άτομο ώστε να επικοινωνεί με τον κόσμο και θεωρητικά να επιχειρεί στην αγορά. Το καπιταλιστικό μοντέλο των πολυεθνικών παραχωρούσε στην εταιρεία την αποκλειστικότητα της πρόσβασης στην αγορά. Την αποκλειστικότητα για τη δυνατότητα υλικής, οικονομικής επιβίωσης του ατόμου, αφού η εταιρεία ήταν η μόνη που παρήγαγε εξαρτημένη εργασία σε αντάλλαγμα του μισθού. Σήμερα, η τάση προς τον ατομικισμό, -με τη μορφή της ψυχολογίας του free lance που αποτελεί τη φιγούρα σύμβολο της εποχής μας και πρέπει να μελετηθεί προσεχτικά- ισχυροποιείται από την πεποίθηση ότι η πρόσβαση στο διαδίκτυο μπορεί να μετατραπεί σε πρόσβαση στην αγορά και επομένως στην επιβίωση, χωρίς τη μεσολάβηση κάποιου θεσμού, χωρίς τη μεσολάβηση της εξαρτημένης εργασίας και του μισθού.

Η καθοδήγηση της συμπεριφοράς από την πεποίθηση ότι ο καθένας έχει δικαίωμα να κάνει αυτό που θέλει είναι ο πιο ριζικός τρόπος για ν’ απαρνηθείς όλες τις αξίες επάνω στις οποίες οικοδομήθηκε το εργατικό κίνημα, ο σοσιαλισμός, με λίγα λόγια “η αριστερά”. Σημαίνει ν’ απαρνηθείς την αξία της αλληλοβοήθειας, της αλληλεγγύης, της κοινότητας, αξίες πάνω στις οποίες υφάνθηκαν ο κοινωνικός ιστός και η σύγκρουση.

* * *

Τούτων λεχθέντων, μπορούμε να καταπιαστούμε με τα ζητήματα που αφορούν τη δημόσια υγεία, ζητήματα που το αντιεμβολιαστικό κίνημα επιλύει μέσα από την απλούστευση τους: ο καθένας ας κάνει ότι νομίζει, η δημόσια υγεία δεν είναι δικό μου πρόβλημα, εγώ πρέπει να φροντίσω μόνο για τη δική μου υγεία, δεν υπάρχει μια επιστήμη της υγείας, άλλωστε δεν υπάρχει καν η επιστήμη, επομένως δεν μπορεί να υφισταται μια κανονιστική εξουσία βασισμένη σε κάποια υποτιθέμενη μεγαλύτερη γνώση από εκείνη που διαθέτει το ίδιο το άτομο και που ενυπάρχει συνολικά στην επιβεβαίωση της δικής του ατομικής ελευθερίας. Η ιδέα περί της καθαυτής ατομικής ελευθερίας ως γνώσης, και μάλιστα ανώτερης συγκριτικά μ’ εκείνη των θεωρούμενων “τεχνικών” -οι οποίοι εντοπίζονται πάντοτε είτε ως λειτουργοί μιας κρατικής εξουσίας είτε ως λειτουργοί των φαρμακευτικών πολυεθνικών- ισοδυναμεί με την άρνηση των αξιών της τεχνογνωσίας, της επιμόρφωσης, της έρευνας.

Ο εξτρεμισμός της σύγχρονης δεξιάς χαρακτηρίζεται από μια ηλιθιότητα και μια άγνοια που δεν συναντιούνται ούτε στις ωμότερες εκδηλώσεις του χιτλερικού ναζισμού, αφού τότε ο εθνικοσοσιαλισμός ως απόλυτη εξουσία εγγυόταν την επιβίωση της άριας φυλής, επομένως στόχευε στην πλήρη απασχόληση του γερμανικού λαού (αφού πρώτα θα είχε βγάλει από τη μέση τους πολιτικούς αντιπάλους του, τους ανάπηρους, τους ανίατους ασθενείς και τους ψυχικά άρρωστους, τις τρεις κατηγορίες του lebensunwertige Leben). Σήμερα, ο φανατικός υπερασπιστής των ατομικών ελευθεριών του, μην αναγνωρίζοντας το Κράτος ως ρυθμιστή, δεν αναγνωρίζει ούτε το κοινωνικό κράτος [welfare stateκαι επαφίεται εξ’ ολοκλήρου και ασυνείδητα στην αγορά, η οποία δεν παραλείπει να τον στύψει καταδικάζοντας τόν σε μια επισφαλή ύπαρξη φτωχού εργαζόμενου [working poor].

Το αντιεμβολιαστικό κίνημα δεν έχει ιδέα γύρω από την υγεία ή τη δημόσια υγιεινή. Αυτό συμβαίνει γιατί η διάσταση του συλλογικού τού είναι εντελώς ανοίκεια, όπως ανοίκεια τού είναι και η έννοια της δημόσιας υπηρεσίας. Επομένως, δεν γίνεται αντιληπτός ο λόγος για τον οποίο εκείνοι που ανακαλούν εντελώς διαφορετικές αξίες, αξίες γενικά “αριστερές’, πρέπει να συμπαραταχθούν και να ακολουθήσουν αυτό τη συμμορία ανεύθυνων και επικίνδυνων ατόμων.

Αυτή η υπαγμένη συμπεριφορά είναι ακόμα περισσότερο απαράδεκτη και -εν μέρει- ακατανόητη, αφού στη δική μας παράδοση εμπειριών, αγώνων, σκεπτικών και ερευνών, τόσο το πρόβλημα της δημόσιας υγείας όσο και το πρόβλημα των επιδημιών, τέθηκαν επί μακρόν και ξεψαχνίστηκαν. Από τα μέσα της δεκαετίας του 1970 κι έπειτα είχε αναπτυχθεί εκείνο το “κίνημα αγώνα για την υγεία”, το οποίο βρήκε τα πρώτα ερεθίσματα του μέσα από το περιοδικό Sapere [Γνώση] που διευθυνόταν από τον Giulio Maccacaro. Εκείνο το κίνημα έδωσε πολιτικές και νομικές μάχες που οδήγησαν στη θέσπιση αποζημίωσης για τους κινδύνους που διατρέχουν οι εργαζόμενοι που εκτίθενται σε συγκεκριμένες τοξικές ουσίες (αμίαντοτετρααιθύλιο μολύβδου, χλώριο βινυλίου, βεταναφθυλαμίνη κλπ), το δικαίωμα στην αποζημίωση και τη δίωξη των υπεύθυνων για τις βλάβες και το θάνατο χιλιάδων ανθρώπων. Ήταν ένα κίνημα που στόχευε στη συγκρότηση υγειονομικών λειτουργών στα εδάφη, για να πολεμηθεί η θρασύτητα των φαρμακευτικών εταιριών και βιομηχανιών που αρνούνται τις ξεκάθαρες ζημιές που προκαλούν οι δραστηριότητες τους και χρηματοδοτούν αφειδώς κατευθυνόμενες έρευνες για να αποδείξουν την ανυπαρξία κινδύνου. Ένα κίνημα που είχε γεννηθεί για να παλέψει ενάντια σε ένα μοντέλο δημόσιας υγείας, βασισμένο αποκλειστικά σε μεγάλα υπερεξιδεικευμένα νοσοκομειακά συγκροτήματα και ιδιωτικές κλινικές, στην υπηρεσία εκείνων που μπορούν να πληρώσουν τις πολυδάπανες θεραπείες.

Αυτός είναι ο πλούτος των εμπειριών και των γνώσεων που μας άφησε για κληρονομιά το κίνημα των κοινωνικών αγώνων της δεκαετίας του 1970. Ένας πλούτος που ανανεώνεται από γενιά σε γενιά. Εμείς δεν έχουμε ανάγκη να καταφύγουμε σε συγχυσμένες θεωρίες συνωμοσίας για να καταγγείλουμε τα πάμπολλα εγκλήματα που διαπράττουν οι φαρμακευτικές εταιρίες. Μας αρκεί η καταφυγή στη μαρξική έννοια του κέρδους.

ΥΓ: Μετά τη φασιστική έφοδο στην έδρα της Γενικής Ιταλικής Συνομοσπονδίας Εργασίας [CGILστη Ρώμη, από διάφορες πλευρές τέθηκε το αίτημα για να βγει εκτός νόμου η Forza Nuova. Είμαστε αντίθετοι. Γιατί; Εδώ και αρκετά χρόνια, το πρόβλημα της αναγέννησης της φασιστικής πίστης στην Ιταλία είναι ένα σοβαρό πρόβλημα. Η αριστερά, οι εφημερίδες, μεγάλο μέρος των διανοούμενων, το δικαστικό σώμα, όχι μόνο αγνόησαν αυτό το πρόβλημα αλλά υπoστήριξαν τη χειρότερη επάνοδο της ακροδεξιάς, όπως στην περίπτωση των βαράθρων [foibe] [1]Βγάζοντας εκτός νόμου τη Forza Nuova νομίζουν ότι θα λύσουν το πρόβλημα ενώ θα συνεχίσουν να το αγνοούν, να παριστάνουν ότι δεν υπάρχει. Όχι. Η Forza Nuova και οι χειρότερες νεοναζιστικές γκρούπες πρέπει να μπορούν να δρουν ελεύθερα, αρκεί η αστυνομία να τις αντιμετωπίζει όπως αντιμετωπίζει και τους απεργούς εργάτες. Τα υπόλοιπα είναι δική μας δουλειά, δική μας ευθύνη να δημιουργήσουμε εκείνες τις συνθήκες όπου θα απομονωθούν και θα ηττηθούν.


[*Βιογραφικό σημείωμα του Σέρτζιο Μπολόνια (από την ελληνική έκδοση της μελέτης του “Ναζισμός και Εργατική Τάξη. Κρίση, Κράτος Πρόνοιας και Αντιφασιστική Βία στη Γερμανία του Μεσοπολέμου” [εκδόσεις antifa scripta. Β’ έκδοση. Αθήνα, 2012].

Ζει στην Ιταλία και είναι γνωστός για την ενεργό συμμετοχή του από τη δεκαετία του 1960 στο ρεύμα των εργατιστών και μετέπειτα, κατά τη δεκαετία του 1970, στην εργατική αυτονομία. Υπήρξε ιδρυτικό μέλος της οργάνωσης “Εργατική Εξουσία” [Potere Operaio] και μαζί με τον Αντόνιο Νέγκρι και τον Φράνκο Πιπέρνο συγκρότησαν την πρώτη γενική γραμματεία της οργάνωσης το 1969. Από την οργάνωση αποχώρησε το 1970. Την περίοδο 1960 και 1970 συμμετείχε σε αρκετά περιοδικά (Quaderni Rossi, Cronache Operaia, Quaderni Piacentini, Linea di Massa) όπου συνεισέφερε με γόνιμες αναλύσεις σχετικά με την καπιταλιστική ανάπτυξη, τις νέες εργατικές φιγούρες, τη μορφή του κράτους μετά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο, τους κύκλους αγώνων στην Ιταλία και το νόημα της εργατικής αυτονομίας. Μια τέτοια ανάλυση, και ίσως η πιο γνωστή στα μέρη μας, είναι η “Φυλή των Τυφλοπόντικων”, που δημοσιεύτηκε την άνοιξη του 1977 στην ιστορική επιθεώρηση Primo Maggio, την οποία ίδρυσε ο ίδιος το 1973. Έχει διδάξει στο Πανεπιστήμιο του Τρέντο και ως καθηγητής Ιστορίας του Εργατικού Κινήματος στο Πανεπιστήμιο της Πάντοβα. Πρόσφατα ασχολείται με τις αλλαγές που σημειώνονται με την ανάπτυξη του τριτογενούς τομέα, τις νέες φιγούρες των διανοητικών εργατών, τους επισφαλείς εργάτες και τα προβλήματα της συλλογικής τους οργάνωσης. Αρθρογραφεί επίσης στην εφημερίδα “Manifesto” .

[1Ως “σφαγές των βαράθρων [foibe]” έχουν καταγραφεί ιστορικά οι πολύνεκρες επιχειρήσεις αντιποίνων που εξάπελυσαν στην τελική φάση και αμέσως μετά το τέλος του Β’ Παγκόσμιου Πολέμου οι Γιουγκοσλάβοι παρτιζάνοι κατά των ιταλικών στρατευμάτων (αλλά και αμάχων) στις περιοχές της Βενετίας – Τζούλια, του Κουαρνάρο και της Δαλματίας.

Πηγή: www.officinaprimomaggio.eu

Αναδημοσίευση από Προλεταριακή Πρωτοβουλία

Κάθε μέρα συντελείται έγκλημα ενάντια στην Υγεία. Θα λογοδοτήσει κανείς;

Μια ακόμα μέρα ξημέρωσε με αριθμό νεκρών κοντά στους 100. Το ΕΣΥ έχει καταρρεύσει. Δεν ωφελεί να το αρνούμαστε, ούτε να κρυβόμαστε πίσω από τις υπεράνθρωπες προσπάθειες του υγειονομικού προσωπικού. Τα νοσοκομεία δεν είναι απλώς στο όριο. Η κατάσταση έχει γίνει επικίνδυνη για την κοινωνία και τους ασθενείς. Ας το παραδεχτούμε ανοιχτά, μήπως και γίνει κάτι. Γιατί ο κόσμος πεθαίνει άδικα (αχρείαστα, θα έλεγε ο γόνος που κυβερνά τη χώρα), αλλά δεν κουνιέται φύλλο. 

Οι αναφορές από τους γιατρούς πρώτης γραμμής πληθαίνουν και όλες λένε το ίδιο πράγμα: Απόγνωση και απελπισία. Μάχη χωρίς στρατό και χωρίς όπλα που μετατρέπεται σε σφαγή. Κόσμος πεθαίνει εκτός ΜΕΘ, οι διασωληνώσεις σε κοινούς θαλάμους είναι πλέον καθεστώς, σε κάθε εφημερία τα ράντσα γεμίζουν τους διαδρόμους, επείγοντα περιστατικά αναζητούν ΜΕΘ χωρίς αποτέλεσμα, οι διακομιδές αργούν, το οξυγόνο δεν επαρκεί, πολλοί ασθενείς είτε δεν προσέρχονται στα νοσοκομεία, είτε προσέρχονται και αποχωρούν. Διευθυντής ΜΕΘ παραδέχεται ότι η αναβολή των προγραμματισμένων χειρουργείων κόστισε σε πολλούς μη covid ασθενείς τη ζωή τους. 

Κάθε μέρα χάνονται σταθερά πολλές δεκάδες ζωές, αλλά για την κυβέρνηση και τα ΜΜΕ που ελέγχει, όλα βαίνουν καλώς. 

Η Ελλάδα είναι δεύτερη σε υπερβάλλουσα θνητότητα σε όλη την Ευρώπη και αυτό σημαίνει ότι έχει αποτύχει τραγικά στη διαχείριση της πανδημίας. Σύμφωνα με τη Eurostat, η υπερβάλλουσα θνητότητα είναι ο πιο έγκυρος τρόπος για να συγκριθούν οι επιδόσεις των χωρών στην αντιμετώπιση του κορωνοϊού, καθώς καταγράφονται όχι μόνο οι θάνατοι λόγω covid, αλλά συνολικά και όσοι χάθηκαν από άλλη πάθηση. 

Το έγκλημα είναι ακριβώς αυτό: Η κατάρρευση του ΕΣΥ δεν αφορά μόνο τους θανάτους από κορωνοϊό, αλλά όλη τη λοιπή νοσηρότητα (καρδιοπάθειες, καρκίνοι κλπ) η οποία γίνεται όλο και περισσότερο θανατηφόρα καθώς το σύστημα υγείας δεν μπορεί πλέον να ανταποκριθεί στις ανάγκες. 

Το ΕΣΥ παραβιάζει πλέον την καταστατική του αρχή: Ισότιμη και καθολική πρόσβαση όλων των πολιτών στις υπηρεσίες υγείας, ανεξάρτητα από την κοινωνική και οικονομική τους κατάσταση. Όχι επειδή δεν μπορούν οι γιατροί και οι νοσηλευτές να προσφέρουν ποιοτικές υπηρεσίες υγείας, αλλά επειδή η κυβέρνηση και η πολιτική της, δεν τους το επιτρέπει. 

Η κατάρρευση των ΜΕΘ με 640 διασωληνωμένους αποδεικνύει ότι οι κυβερνητικοί πανηγυρισμοί για διπλασιασμό των κλινών εντατικής θεραπείας, ήταν θέατρο. Η θνητότητα στις ΜΕΘ, ειδικά σε μικρότερα επαρχιακά νοσοκομεία αποδεικνύει ότι ΜΕΘ δεν είναι ένα κρεβάτι αλλά κυρίως προσωπικό, εξειδικευμένο και επαρκές, που λειτουργεί ως ομάδα γύρω από τον ασθενή. Οι χυδαιότητες του βουλευτή της ΝΔ Παπαδημητρίου για τις ΜΕΘ που είναι νεκροθάλαμοι και την εκτός ΜΕΘ διασωλήνωση που είναι ψευδοπρόβλημα δεν είναι τίποτα άλλο από την κυνική απόπειρα να δικαιολογηθούν οι εγκληματικές ευθύνες της κυβερνητικής διαχείρισης. Βρίσκονται σε πλήρη στοίχιση με τις παλιότερες δηλώσεις Γεραπετρίτη (“αν είχαμε περισσότερες ΜΕΘ, θα πέθαινε περισσότερος κόσμος”) και τις πρόσφατες δηλώσεις Σκέρτσου (“δεν υπάρχει λόγος για πολυτελές σύστημα υγείας”). 

Η οδηγία της Γκάγκα για μείωση των χειρουργείων κατά 80% αποτελεί ευθεία προσβολή της δυνατότητας των Ελλήνων πολιτών να μείνουν υγιείς με έγκαιρες επεμβάσεις σε προβλήματα που τυχόν καθυστερήσεις αποβαίνουν μοιραίες. Την ίδια στιγμή, τα χειρουργεία στον ιδιωτικό τομέα φουλάρουν, καθώς τα ιδιωτικά νοσοκομεία κρατιούνται αμόλυντα και ανεπηρέαστα από τον covid για να γεμίζουν οι τσέπες των ιδιοκτητών τους από την ολοένα αυξανόμενη ιδιωτική δαπάνη υγείας. Αυτοί που πρέπει να χειρουργηθούν είτε θα πάνε στα ιδιωτικά υποθηκεύοντας το εισόδημα το δικό τους και των οικογενειών τους, είτε θα πεθάνουν.

Τα δημόσια νοσοκομεία, η Πρωτοβάθμια Φροντίδα Υγείας, το Εθνικό Σύστημα Υγείας καταρρέει, με τους γιατρούς να φεύγουν όλο και περισσότεροι για το εξωτερικό. Να δραπετεύουν από ένα σύστημα που δεν τους υπολογίζει, τους χρωστά εφημερίες, τους αφήνει ολιγάριθμους ανά κλινική και μονάδα, τους στίβει χωρίς αντίκρισμα. 

Νέοι νοσηλευτές, ακούγοντας το τι γίνεται και ξέροντας ότι το κράτος τους θέλει μόνο προσωρινά, για επικουρικούς, προτιμούν να αλλάξουν επάγγελμα και να στραφούν αλλού. Η κυβέρνηση Μητσοτάκη, ενάμισι και πλέον χρόνο μετά το ξέσπασμα της πανδημίας, έχει φέρει τα νοσοκομεία και τον υγειονομικό κόσμο της χώρας σε πολύ χειρότερη κατάσταση. 

Ειδικά η Πρωτοβάθμια Φροντίδα Υγείας, ο αποφασιστικός κρίκος που θα επέτρεπε την έγκαιρη και έγκυρη διάγνωση, δίνοντας έτσι ανάσες στα νοσοκομεία, έχει τιναχτεί στον αέρα με τους γιατρούς και τους νοσηλευτές να μην επαρκούν καθώς το ήδη λειψό αριθμητικά δυναμικό φορτώθηκε και με το καθήκον του εμβολιασμού.

Η κυβέρνηση Μητσοτάκη, αντί να ενισχύσει το ΕΣΥ που έδινε τη μάχη, ενίσχυσε τις ιδιωτικές κλινικές που λιποτάκτησαν, θησαυρίζοντας μάλιστα από την λοιπή νοσηρότητα. Αντί να προχωρήσει γρήγορα τις εκκρεμούσες προσλήψεις γιατρών και να προκηρύξει επειγόντως νέες προσλήψεις, ανακοίνωνε κάθε τρεις και λίγο προσλήψεις αστυνομικών και αγορές περιπολικών. Αντί να ενισχύσει το δημόσιο σύστημα υγείας, διαφήμιζε τις δωρεές ιδιωτών, προσπαθώντας να εμπεδώσει στην κοινωνία κλίμα αποδοχής του κερδοσκοπικού κεφαλαίου στην υγεία. 

Αυτή είναι όμως η πολιτική των εμμονικών, των φανατισμένων νεοφιλελεύθερων: Να στραγγίξουν το κράτος στις πιο απαραίτητες λειτουργίες του (κοινωνικά δικαιώματα) και να λειτουργεί ως ντήλερ του ιδιωτικού κεφαλαίου. 

Η εμβολιαστική εκστρατεία ναρκοθετήθηκε από την πρώτη στιγμή, τότε που η κυβέρνηση καλλιέργησε φρούδες ελπίδες για εύκολη και γρήγορη εντός μηνών “ελευθερία” και τινάχτηκε στον αέρα όταν λίγο αργότερα, με αήθη κυνισμό και μικροπολιτική σκοπιμότητα, έστησε το ρεύμα του αντιεμβολιασμού. Πονηρά και σκόπιμα ανέθεσε τον εμβολιασμό και πάλι στην ατομική ευθύνη των πολιτών, βάφτισε την πανδημία ως πανδημία των ανεμβολίαστων. Αντιμετώπισε τους εμβολιασμένους ως ασφαλείς και αμέτοχους της πανδημίας και τους ανεμβολίαστους ως ρεύμα παραδοξολόγων και συνωμοσιολόγων, παρουσιάζοντας τον εαυτό της ως φωνή της λογικής. Ο στόχος του Μητσοτάκη δεν ήταν να πετύχει η εμβολιαστική εκστρατεία, αλλά να κυριαρχήσει πολιτικά στο μεσαίο χώρο με το ΠΑΣΟΚ σε αποδρομή και τον ΣΥΡΙΖΑ ανίκανο να ανακάμψει. Η Ελλάδα είναι στις τελευταίες πλέον θέσεις της Ευρώπης στην εμβολιαστική κάλυψη και με αυτή την κυβερνητική διαχείριση είναι πλέον σχεδόν αδύνατο να ανακάμψει.

Η πανδημία βρήκε την Ελλάδα με μια κυβέρνηση που εκμεταλλεύτηκε χυδαία την καλή τύχη της χώρας στο πρώτο κύμα για να στήσει ένα παρανοϊκό σκηνικό αποθέωσης του Μητσοτάκη και των ικανοτήτων του. Το σύστημα άλλωστε που υπηρετεί, δεν βλέπει την υγεία ως κοινωνικό δικαίωμα, αλλά ως ευκαιρία πλουτισμού του ιδιωτικού κεφαλαίου που δραστηριοποιείται στο χώρο. 

Με δεκάδες νεκρούς καθημερινά, αντί να προβληματιστούν, να σκύψουν το κεφάλι, να πάρουν μέτρα, να αλλάξουν δρόμο στο ζήτημα του εμβολιασμού, ξιφουλκούν αναίσχυντα εναντίον της ενίσχυσης του ΕΣΥ και περιμένουν να ηρεμήσουν τα πράγματα για να εκχωρήσουν ολοκληρωτικά την υγεία στο ιδιωτικό κεφάλαιο, με ΣΔΙΤ, είσοδο των ιδιωτών στα νοσοκομεία, με έμμεση ή άμεση ιδιωτικοποίηση. 

Εγκληματούν κάθε μέρα σε βάρος της υγείας των πολιτών και της κοινωνίας και έχουν και ύφος χιλίων πιθήκων χαρακτηρίζοντας τις ΜΕΘ, τα νοσοκομεία, το ΕΣΥ, την ενίσχυσή του, “αχρείαστες πολυτέλειες”. 

Νομίζουν ότι δεν θα λογοδοτήσουν γιατί δεν νιώθουν να απειλούνται από καμιά αντιπολίτευση. Νομίζουν ότι θα εγκληματούν σε βάρος της δημόσιας υγείας χωρίς συνέπειες.

Θα λογοδοτήσουν; Θα υπάρξει αντιπολίτευση, Αριστερά, κόμμα της εργατικής τάξης, συνδικαλιστικό κίνημα, που θα επιβάλει να λογοδοτήσουν;

Ή θα συνεχίσουν να χορεύουν το χορό της Θάτσερ πάνω από τους τάφους για τους οποίους οι ίδιοι ευθύνονται;

Να πληρώσουν επιτέλους!

Δύο χρόνια πανδημίας και η χώρα μετρά χιλιάδες θανάτους από covid και χιλιάδες από ελλιπή αντιμετώπιση άλλων παθήσεων –παρεπόμενο κι αυτό του covid.

Δύο χρόνια πανδημίας με αποδυναμωμένο ΕΣΥ, με τραγικές ελλείψεις προσωπικού και υποδομών στα νοσοκομεία, με υγειονομικούς τα εξουθενωμένους ξεπερνώντας καθημερινά τα όρια και τις αντοχές τους στην προσπάθεια να σώσουν ζωές. Με τις ιδιωτικές κλινικές ανέγγιχτες –μη και χάσουν λίγο από υπέρογκα κέρδη τους.

Με την κυβέρνηση εγκληματικά αδιάφορη και τα ΜΜΕ να τη λιβανίζουν, αποσείοντας κάθε ευθύνη για τη διαχείριση της πανδημίας και ρίχνοντας αυτή την ευθύνη ατομικά στον κάθε πολίτη. Με την –ακαταδίωκτη– επιτροπή ειδικών να προσαρμόζει τις οδηγίες της στις πολιτικές κατευθύνσεις του υπουργείου υγείας και της κυβέρνησης.

Ο Μητσοτάκης μίλησε για «αχρείαστους» θανάτους –λες και υπάρχουν «χρειαζούμενοι» θάνατοι.

«Αχρείαστοι» θάνατοι λοιπόν, είναι όσων ασθενών έχρηζαν νοσηλείας σε ΜΕΘ και δεν υπήρχε κρεβάτι. Όσων δεν είχαν την απαιτούμενη και αναγκαία φροντίδα γιατί δεν επαρκούσε το ιατρικό και νοσηλευτικό προσωπικό. Όσων δεν πήγαν στο νοσοκομείο ή πήγαν πολύ αργά, ακολουθώντας τις οδηγίες του ΕΟΔΥ να μείνουν σπίτι τους. Όσων είχαν άλλες παθήσεις και η θεραπεία τους έμεινε πίσω γιατί τα νοσοκομεία διαχειρίζονται κυρίως τον covid και γίνονται τα «άκρως απαραίτητα» χειρουργεία. Όσων κατέληξαν έχοντας κολλήσει στα ΜΜΜ, στους χωρίς μέτρα προστασίας χώρους δουλειάς, στις στριμωγμένες σχολικές αίθουσες… Αλλά και όσων δεν εμβολιάστηκαν είτε γιατί έτσι είπε ο παπάς της ενορίας (η εκκλησία είναι στο απυρόβλητο), είτε γιατί υιοθετούν κάθε λογής ανορθολογικές και καθυστερημένες απόψεις. Ο ανορθολογισμός και η καθυστέρηση καλλιεργείται με κάθε τρόπο γιατί μια καθυστερημένη και αποβλακωμένη κοινωνία δεν θα αμφισβητήσει ποτέ ουσιαστικά το σύστημα.

Για όλους αυτούς τους «αχρείαστους» θανάτους, για την ανεξέλεγκτη εξάπλωση της πανδημίας, για την κατάσταση της κοινωνίας και της οικονομίας δυο χρόνια τώρα, αποκλειστικά υπεύθυνη είναι η κυβέρνηση και το σύστημα που υπηρετεί. Με αδίστακτο και αδυσώπητο τρόπο, μέσα από τις πολιτικές και τις αποφάσεις τους δηλώνουν ξεκάθαρα ότι μόνο ένα πράγμα τους νοιάζει: η διατήρηση της εξουσίας τους και η ελαχιστοποίηση της φθοράς τους. Δεν τους νοιάζουν ούτε οι νεκροί ούτε το γονάτισμα της κοινωνίας. Χωρίς κανέναν να τους βάζει ουσιαστικό εμπόδιο, πατώντας  κυριολεκτικά πάνω σε πτώματα, εφαρμόζουν τις πολιτικές διάλυσης κάθε τι δημόσιου, δίνοντας χώρο στο ιδιωτικό κεφάλαιο. Οι εργαζόμενοι στο χώρο της υγείας έχουμε υποχρέωση και καθήκον να αποκαλύπτουμε στο λαό και να καταγγέλλουμε καθημερινά και με κάθε τρόπο την εγκληματική ευθύνη της κυβέρνησης, και να απαιτούμε να πληρώσει γι’ αυτό.

Να μην εξοικειωθούμε, να μη γίνουν «συνήθεια» οι δεκάδες καθημερινές απώλειες συνανθρώπων μας, που θα μπορούσαν να έχουν σωθεί.

Να μην πυροβολούμε τα πόδια μας – Η οργή και ο θυμός απέναντι στην κυβέρνηση να εκφραστεί με διεκδικήσεις και αιτήματα που τους στριμώχνουν και όχι με ανέξοδα αντάρτικα κάθε λογής «άρνησης» που τους βολεύουν.

Να υπερασπιστούμε το δημόσιο σύστημα υγείας – να μην επιτρέψουμε παραπέρα αποδυνάμωση και διάλυσή του.

Να απαιτήσουμε μόνιμες προσλήψεις υγειονομικού προσωπικού, περισσότερες απλές κλίνες, κλίνες ΜΑΦ και ΜΕΘ. Ενίσχυση της πρωτοβάθμιας υγείας και των περιφερειακών νοσοκομείων. Επίταξη –κυριολεκτική κι όχι καλοπληρωμένη– ιδιωτικών κλινικών.

Οι υπουργοί και κυβερνητικοί παράγοντες που επισκέπτονται τα νοσοκομεία να μην γίνονται δεκτοί με χαιρετούρες, αλλά με διαμαρτυρίες και διεκδικήσεις, με την απαίτηση να πληρώσουν για την κατάσταση που μας έχουν οδηγήσει.

Να οργανώνουμε καθημερινά μικρές ολιγόλεπτες συγκεντρώσεις στις εισόδους των νοσοκομείων όπου να αποκαλύπτουμε την κατάσταση και να θέτουμε τα αιτήματά μας.

Να οργανώνουμε αντίστοιχες μικρές συγκεντρώσεις σε πλατείες, σταθμούς αγορές, όπου να αποκαλύπτουμε, να καταγγέλλουμε, να μιλάμε με τον κόσμο και να τον καλούμε να ξεσηκωθεί.

Να ζητήσουμε τη στήριξη σωματείων, συλλόγων, τοπικής αυτοδιοίκησης.

Η κυβέρνηση έχει τα (καλοπληρωμένα) ΜΜΕ – εμείς έχουμε μόνο τη φωνή μας.

Να πάρουμε άμεσες πρωτοβουλίες και να συμβάλουμε στην ανάπτυξη λαϊκού κινήματος που θα λογαριαστεί με την κυβέρνηση και τις πολιτικές της – θα υπερασπίζεται την υγεία και τη ζωή.

Δημήτρης Ζιαζιάς,
παθολόγος, πρόεδρος Ε.Ι.Ν.Α (Ένωση Ιατρών Νοσοκομείων Αχαΐας )

Στέλιος Τσόχατζης,
χειρουργός, γραμματέας Ε.Ι.Ν.Α,
μέλος ΓΣ Ο.Ε.Ν.Γ.Ε (Ομοσπονδία Ενώσεων Νοσοκομειακών Γιατρών Ελλάδας)

Αχρείαστες απώλειες ή αχρείαστος πρωθυπουργός;

Τι αναμάσησε ο κ. Μητσοτάκης στο πολλοστό διάγγελμά του για την πανδημία;

1. Επιχείρησε για ακόμα μια φορά να ρίξει το ανάθεμα για την τραγική εξέλιξη της πανδημίας στους ανεμβολίαστους και στην ατομική τους ευθύνη. Μίλησε για πανδημία ανεμβολίαστων, ενώ στην πραγματικότητα έχουμε πανδημία ανικανότητας, αδιαφορίας, κυνισμού και μικροπολιτικής. Η Ελλάδα απέκτησε ρεύμα αντιεμβολιαστών από την ώρα που η κυβέρνηση αποφάσισε εντελώς κυνικά και ασυνείδητα να δημιουργήσει ένα βολικό αντίπαλο για να μην αναλάβει τις ευθύνες της. Ο νυν Υπουργός Υγείας ήταν αυτός που δήλωνε ότι “δεν είναι ευθύνη του κράτους να πείσει τους πολίτες να εμβολιαστούν”. Ο νυν Υπουργός Ανάπτυξης ήταν αυτός που δήλωνε για τους ανεμβολίαστους “μη σώσουν και εμβολιαστούν”, επιχειρώντας φτηνά, ρηχά και ανεύθυνα να στήσει έναν ένοχο για την υγειονομική χρεοκοπία. Τον έστησε, μπράβο και συγχαρητήρια αλλά η χώρα είναι εδώ και μήνες σε μία από τις χειρότερες θέσεις της Ευρώπης.

2. Παρά το γεγονός ότι ο Μητσοτάκης μιλά για πανδημία ανεμβολίαστων, η πανδημία αφορά τους πάντες. Είναι δεδομένο ότι με τέτοια διασπορά, η πανδημία αφορά ΚΑΙ τους εμβολιασμένους, οι οποίοι και νοσούν, και μεταδίδουν, αν και σε πολύ λιγότερο βαθμό. 

Πολύ περισσότερο όμως, η πανδημία αφορά τους πάντες, γιατί το ΕΣΥ έχει καταρρεύσει, οι εξοντωμένοι γιατροί δραπετεύουν στο εξωτερικό, τα νοσοκομεία είναι αποκλειστικά μίας νόσου και η λοιπή νοσηρότητα καλπάζει προκαλώντας υπερβάλλουσα θνητότητα σήμερα και σε βάθος χρόνου. Η πανδημία επιτείνεται από τους ανεμβολίαστους, αφορά όμως όλο το λαό. Και χωρίς να υποχωρούμε ούτε εκατοστό από την ανάγκη καθολικού εμβολιασμού, υποχρεωτικού για συγκεκριμένες κοινωνικές και επαγγελματικές κατηγορίες, τα μέτρα προστασίας, οι έλεγχοι, τα τεστ έπρεπε και πρέπει να αφορούν τους πάντες.

3. Τα πανηγύρια της κυβέρνησης, οι αναγγελίες νίκης κάθε τρεις και λίγο, η ίδια η εμβολιαστική εκστρατεία που ξεκίνησε ως κυβερνητική επιτυχία, ως “επιχείρηση ελευθερία” και αυτοθαυμαζόμενους πανηγυρισμούς, οι χωρίς αντίκρισμα υποσχέσεις για γρήγορη επιστροφή στην προ πανδημίας “κανονικότητα”, δημιούργησαν αντικειμενικά κλίμα χαλάρωσης. Τα αχρείαστα σκληρά και υγειονομικώς ακατανόητα και αναποτελεσματικά μέτρα του προηγούμενου χειμώνα έφεραν την κοινωνία στο όριό της. Με ασυνείδητο και ανεύθυνο τρόπο η κυβέρνηση Μητσοτάκη έστησε ένα επικοινωνιακό σόου που πλέον η χώρα πληρώνει ακριβά.

4. Ακριβώς όπως το παρατεταμένο λοκντάουν και οι επί μήνες βλακώδεις και σκληροί περσινοί περιορισμοί κούρασαν την κοινωνία και τίναξαν στον αέρα κάθε μελλοντικό μέτρο προφύλαξης, έτσι και σήμερα, η καφενειακή ρητορεία για τους αντιεμβολιαστές, τινάζει στον αέρα την απαραίτητη εμβολιαστική κάλυψη. Πρόκειται για τον απύθμενο κυνισμό μιας κυβέρνησης που δεν νοιάζεται για τίποτα πέρα από την δημοσκοπική και πολιτική επιβίωση του πρωθυπουργού.

5. Το ΕΣΥ δεν είναι στο όριό του. Έχει καταρρεύσει. Ασθενείς διασωληνώνονται εκτός ΜΕΘ, πεθαίνουν εν αναμονή εντατικής νοσηλείας, νοσηλεύονται όταν είναι ήδη αργά. Η θνητότητα στην Ελλάδα είναι πάνω από τον ευρωπαϊκό μέσο όρο γιατί η Πρωτοβάθμια Υγεία αποσαρθρώθηκε, η έγκαιρη διάγνωση δεν υφίσταται, η νοσηλεία στο ΕΣΥ έφτασε στα άνω όριά της. Ακόμα και σήμερα, ενάμισι χρόνο μετά την έναρξη της πανδημίας, καλούνται σε ΜΕΘ covid ειδικευόμενοι (και όχι ειδικευμένοι) γιατροί ασχέτων ειδικοτήτων, με τελευταίο τραγικό σημερινό παράδειγμα μια ειδικευόμενη γυναικολόγο που κλήθηκε να στελεχώσει τη ΜΕΘ περιφερειακού νοσοκομείου.

6. Ο κ. Μητσοτάκης εξήγγειλε ένταση των ελέγχων από ένα αστυνομικό σώμα που βρίθει ανεμβολίαστων, συνωμοσιολόγων, ακροδεξιών και παραδοξολόγων. Θα όφειλε να κάνει υποχρεωτικό τον εμβολιασμό στα σώματα ασφαλείας και στο στρατό. Συνεχίζει επίσης να κλείνει το μάτι στο μηχανισμό της εκκλησίας που συνιστά τον σκληρό πυρήνα των αρνητών του εμβολιασμού. Από τη Δευτέρα απαγορεύεται η πρόσβαση σε κλειστούς χώρους, ακόμα και με την επίδειξη αρνητικού rapid test, με την εξαίρεση όμως των εκκλησιών.

7. Η Ελλάδα είναι πλέον εδώ και μήνες σε μία από τις χειρότερες θέσεις της Ε.Ε. σε ότι αφορά τους θανάτους. Η κυβέρνηση Μητσοτάκη σπατάλησε εγκληματικά το χρόνο που κερδήθηκε στο πρώτο λοκντάουν, αρνήθηκε πεισματικά να ακολουθήσει τη zero – covid στρατηγική, κατεύθυνση που έχει δώσει ουσιαστικά αποτελέσματα στην Ανατολική Ασία αλλά η Δύση δεν μπορεί και δεν θέλει να ακολουθησει, αδιαφόρησε για το ΕΣΥ και είδε στην πανδημία την ευκαιρία να κερδοφορήσει το φιλικό της ιδιωτικό κεφάλαιο στην υγεία. Παρά τον αυτοθαυμαζόμενο πρωθυπουργό που διοργάνωσε προσωπικά ο ίδιος άψογα την εμβολιαστική εκστρατεία, η παρακάτω εικόνα έχει φαρδιά πλατιά την υπογραφή του. Η πολιτική του ευθύνη είναι απαράγραπτη.

Μπροστά σε ένα φονικό χειμώνα, αντιμέτωποι με μια κυνική κυβέρνηση

Μπορεί για τις επικοινωνιακές ανάγκες του πρωθυπουργού το τέλος της πανδημίας να ανακοινώθηκε δύο συνεχόμενα καλοκαίρια, όμως η αλήθεια είναι ότι πολλοί συζητούν για τουλάχιστον 1-2 ακόμα χρόνια πανδημίας και τα στοιχεία δείχνουν ότι έχουμε μπει ήδη σε ένα δύσκολο και φονικό χειμώνα.

Ένα μεγάλο τμήμα του λαού έχει κουραστεί, δεν πιστεύει πλέον τίποτα, ο κυνισμός, η αδιαφορία και η συνήθεια, με τις δεκάδες νεκρούς καθημερινά, έχει διαποτίσει μεγάλα τμήματα του.

Η μοναδική χώρα στον κόσμο που έχει ελέγξει τον ιό είναι η Κίνα και χώρες της ΝΑ Ασίας, υλοποιώντας, μέχρι τέλους, μια βασική κατεύθυνση. Την ανάπτυξη δημόσιων μηχανισμών για τη μαζική και έγκαιρη ιχνηλάτηση του ιού, από την πρώτη φάση, και τώρα συνεχίζουν στην ίδια κατεύθυνση, με ταυτόχρονη αποφασιστική προώθηση του μαζικού εμβολιασμού.

Η «πολιτισμένη» δύση μετράει εκατομμύρια νεκρούς και ακόμα περισσότερα χρόνια ασθενείς από τη λεγόμενη μακρά covid 19 ασθένεια. Σε αυτήν την «πολιτισμένη» δύση η Ελλάδα κατέχει εδώ και μήνες τα πρωτεία, σε όλους τους δείκτες. Χαμηλή εμβολιαστική κάλυψη και περισσότεροι θάνατοι σε αναλογία πληθυσμού.

Όλες οι προγνώσεις μιλάνε για χιλιάδες νεκρούς το μήνα, τουλάχιστον έως τα Χριστούγεννα. Για την κυβέρνηση όμως δεν υπάρχει καμία ευθύνη. Όπως για τις φωτιές έφταιγε ο καύσωνας και η κλιματική αλλαγή, για τις πλημμύρες η έντονη βροχή, για την ακρίβεια τα κοντέινερ, έτσι και για την πανδημία η κυβέρνηση δεν έχει καμία ευθύνη. Η για να είμαστε ακριβείς, φταίει ο βολικός αντίπαλος των «αντιεμβολιαστών» (που συγκροτήθηκαν με τη βοήθεια της εκκλησίας, της κυβέρνησης και των ΜΜΕ).

Από πέρυσι το Δεκέμβριο ήταν διεθνώς γνωστό ότι το συγκεκριμένο «ρεύμα» θα βάλει εμπόδια στο μαζικό εμβολιασμό. Τι έκανε για αυτό η κυβέρνηση; Έκανε μια ψύχραιμη και ενωτική ενημέρωση; Όχι. Από πέρυσι την Άνοιξη ο αντιπρόεδρος της κυβέρνησης, που πρόσφατα ξεστόμισε το κυνικό «μη σώσουν να εμβολιαστούν» – λέγοντας αυτά που δε μπορεί να πει ο Μητσοτάκης – στοχοποιούσε τους ανεμβολίαστους και υποσχόταν ότι θα τους κάνει τη ζωή κόλαση. Αντί να απομονώσει τους λίγους φανατικούς, θρησκόληπτους αντιεμβολιαστές, ώθησε στην αγκαλιά τους και τους εκατοντάδες χιλιάδες των φοβισμένων και παραπληροφορημένων, ειδικά των λαϊκών και πιο «θυμωμένων» στρωμάτων.

Από την άλλη τα ΜΜΕ του Πέτσα και της ΝΔ, στην πρώτη φάση στοχοποίησαν συγκεκριμένα εμβόλια (στον διεθνή πολιτικό πόλεμο των εταιρειών), δημιουργώντας μαζικά φόβο, αβεβαιότητα και αναποφασιστικότητα για τον εμβολιασμό. Τέλος, το πιο αρχαίο μαγαζί, η Εκκλησία (που δεν το ακουμπάνε ΣΥΡΙΖΑ και ΝΔ), με τα δόγματά της και το σκοταδισμό της, καθοδηγούσε τους «πελάτες» της μέσω των «πνευματικών» τους -που πληρώνονται από το δημόσιο κορβανά- να γίνονται  αρνητές του εμβολίου και ορισμένοι να χάνουν και την ζωή τους αρνούμενοι την διασωλήνωση (κατηγορώντας κατά τα άλλα το κοράνι και τους μουσουλμάνους για καθυστέρηση).

Η κυβέρνηση έκανε έναν κυνικό μικροκομματικό πολιτικό υπολογισμό.  Ήθελε να φτιάξει ένα βολικό δίπολο «ενάντια στο λαϊκισμό» και να απευθυνθεί στον ορφανό, λόγω αδυναμίας του ΣΥΡΙΖΑ και του ΚΙΝΑΛ, «μεσαίο» χώρο. Το θύμα σε αυτόν τον μικροπολιτικό υπολογισμό ήταν ο μαζικός εμβολιασμός και οι χιλιάδες νεκροί που επιφέρει η χαμηλή εμβολιαστική κάλυψη.

Όσον αφορά την πρόληψη, ο εμβολιασμός είναι ένα αναντικατάστατο όπλο. Το χρησιμοποιούν όλες οι χώρες, ανεξαρτήτως στρατηγικής απέναντι στην πανδημία. Από την Κούβα, έως την Κίνα των σκληρών λοκντάουν και τη Σουηδία της «ανοσίας της αγέλης». Ο εμβολιασμός είναι το μοναδικό όπλο ώστε σταδιακά η πανδημία να μετατραπεί σε μια ενδημική νόσο, ίσως μια πιο βαριά μορφή εποχικής γρίπης. Το γεγονός ότι η Αφρική και οι φτωχές χώρες δεν έχουν πρόσβαση στο μαζικό εμβολιασμό, απομακρύνει αυτήν την εξέλιξη. Για εμάς, είναι ξεκάθαρο, ότι σε συγκεκριμένα τμήματα του πληθυσμού επιβάλλεται ακόμα και ο υποχρεωτικός εμβολιασμός.

Στην παρούσα φάση όμως, η αντιμετώπιση του εμβολιασμού σαν ένα διαβατήριο για την επιστροφή στην κανονικότητα για τους μεν, και τιμωρίας για τους δε, αποδείχθηκε μπούμερανγκ και για τον έλεγχο της πανδημίας. Οι εμβολιασμένοι προστατεύουν τους εαυτούς τους και τη δημόσια υγεία από τη βαριά νόσηση και την υπερφόρτωση του συστήματος υγείας, μεταδίδουν όμως τη νόσο, έστω λιγότερο – όπως εξάλλου συμβαίνει πχ και με τους εμβολιασμένους για τη γρίπη – και όταν σε έναν πληθυσμό, όπως πχ στη Β. Ελλάδα, η εμβολιαστική κάλυψη είναι μικρή, ο συνδυασμός αυτός αποβαίνει θανατηφόρος.

Αντί η κυβέρνηση να οργανώσει εκτεταμένη ιχνηλάτηση και τεστ, κατήργησε τα τεστ από τους εμβολιασμένους.

Στην ίδια κατεύθυνση έχει κινηθεί εδώ και ενάμισι πλέον χρόνο και στο βασικό ζήτημα της ενίσχυσης του συστήματος υγείας. Τα χιλιάδες κενά παραμένουν, κανέναν κίνητρο δεν έχει ενεργοποιηθεί για την επιστροφή χιλιάδων γιατρών που βρίσκονται στο εξωτερικό, καμία πρόσληψη δεν έγινε για τους υγειονομικούς που είναι σε αναστολή. Το ΕΣΥ αποδυναμώνεται από γιατρούς που δραπετεύουν στο εξωτερικό αναζητώντας ανθρώπινες συνθήκες εργασίας, οι προκηρύξεις συμβασιούχων δεν είναι ελκυστικές ώστε να βάλει κανείς το κεφάλι του στο ντορβά της υπερεξάντλησης και της πιθανής νόσησης, τα κρεβάτια κοινής νοσηλείας και εντατικής παρακολούθησης, παρά την επικοινωνιακή εκστρατεία της κυβέρνησης έφτασαν στο όριό τους από τα τέλη του Οκτώβρη.

Ενώ η νόσηση από τον κορονοϊό θα προστεθεί και μακροπρόθεσμα στα υπόλοιπα νοσήματα (καρκίνοι, γρίπη κλπ) και θα απαιτεί αναβαθμισμένη πρωτοβάθμια υγεία και ενίσχυση των νοσοκομείων η φούρια της κυβέρνησης είναι να κλείσει δομές, κλινικές, νοσοκομεία, να χαρίσει κι άλλες δραστηριότητες και τομείς στην ιδιωτική υγεία.

Η κυβέρνηση και το κράτος της, είναι οι υπεύθυνοι για το φονικό χειμώνα που έρχεται.

Με τους μικροπολιτικούς υπολογισμούς και τον κυνισμό της, μαζικοποίησε το στρατόπεδο του «λαϊκισμού» και των αντιεμβολιαστών.

Με την εγκατάλειψη της μαζικής ιχνηλάτησης για όλους.

Με τις νεοφιλελεύθερες εμμονές για εγκατάλειψη του δημόσιου συστήματος υγείας και την ενίσχυση του ιδιωτικού τομέα.

Ενάμισι χρόνο μετά δεν υπάρχει καμία δικαιολογία. Ο λαός πληρώνει τις σέλφι του κ. Μητσοτάκη στη Σαντορίνη και τα «ηγετικά» διαγγέλματα του με δεκάδες χιλιάδες νεκρούς.

Μικρή ιστορία του κόσμου, 2019-2021

Και να πώς άρχισαν όλα: η κυρία Λι, όπως συνήθιζε κάθε Σάββατο, κατέβηκε ένα πρωί στα τέλη Νοεμβρίου του 2019 στην υπαίθρια αγορά Χουανάν, στη Γουχάν της κεντρικής Κίνας, να ψωνίσει κατεψυγμένο σαλάχι ή ξιφία. Περιφερόμενη ανάμεσα στους πάγκους, δεν μπόρεσε να αντισταθεί στον πειρασμό να χαϊδέψει μια γλυκύτατη καφετί νυφίτσα που καθόταν ζαρωμένη στο κλουβί της. Η κυρία Λι αγαπούσε από παιδί τα ζώα και δεν έδωσε σημασία στην απρόσμενη αντίδραση της νυφίτσας, που της πάτησε μια γερή δαγκωματιά στο χέρι, μέχρι που έβγαλε αίμα. Γύρισε σπίτι, ξεπάγωσε και μαγείρεψε το σαλάχι που το απόλαυσαν με τον σύζυγο και τον γιο της, που είχε έρθει για λίγες μέρες από τη Σανγκάη, κι όταν σε μια εβδομάδα η κυρία Λι βρέθηκε στο νοσοκομείο με υψηλό πυρετό και δύσπνοια, δεν διανοήθηκε να αναφέρει στους γιατρούς το δάγκωμα της νυφίτσας. Αλλωστε, το νοσοκομείο ήταν γεμάτο με ασθενείς με ίδια και χειρότερα συμπτώματα, που προφανώς δεν τους είχαν δαγκώσει νυφίτσες, αρουραίοι ή νυχτερίδες. Στο μεταξύ, ο γιος της κυρίας Λι, ο Νταν, είχε επιστρέψει στη Σανγκάη. Οταν νόσησε και ο ίδιος ελαφρά, η μητέρα του είχε ήδη πεθάνει στη Γουχάν. Αλλά από τους εκατοντάδες ανθρώπους με τους οποίους καθημερινά διασταυρωνόταν ο Νταν στις προβλήτες φόρτωσης κοντέινερ στο μεγαλύτερο λιμάνι του κόσμου ήταν μόνο ο παιδικός του φίλος Χουν, που είχε δέκα χρόνια να τον δει, με τον οποίο πέρασε μερικές ώρες μαζί τρωγοπίνοντας, πριν αυτός μπαρκάρει για την Καλαβρία, με ένα πλοίο που μετέφερε iphone12, πλυντήρια Siemens, ρούχα Guzzi, λαμπιόνια για τα Χριστούγεννα των Ευρωπαίων. Ο Χουν, στη σύντομη παραμονή του στο λιμάνι Τζόγια Τάουρο, δεν έδωσε σημασία στο γεγονός ότι η αγαπημένη του μυρωδιά ιταλικής πίτσας, που πάντα τιμούσε στις καλαβρέζικες τρατορίες, είχε μυστηριωδώς χαθεί. Αλλά ο Σέρτζιο, ο Σλόμπο και ο Ματέους, τρεις από τους εκατοντάδες οδηγούς νταλίκας που φόρτωναν στο λιμάνι τα κοντέινερ για Μιλάνο, Φρανκφούρτη και Παρίσι, κάτι υποψιάστηκαν με τις άοσμες πίτσες.

Οταν ο Σλόμπο, μετά από κοπιαστική σχεδόν 24ωρη οδήγηση, έφτασε στη Φρανκφούρτη, ένιωθε χάλια. Αλλά τα αφεντικά της Ντραγκέτα, που τον είχαν προσλάβει σε μια από τις δεκάδες μεταφορικές που ελέγχουν, δεν πρόσφεραν υγειονομική κάλυψη στη Γερμανία. Ο Σλόμπο, αν και μόλις 35 χρόνων, νοσηλεύτηκε με περίεργα βαριά συμπτώματα πολύ πριν η Γουχάν μπει σε καραντίνα, τον Γενάρη του 2020. Βγήκε από το γερμανικό νοσοκομείο, έχοντας στραγγίξει την πιστωτική του, σε παντελή αδυναμία να πιάσει τιμόνι για πολλούς μήνες. Οταν τελικά τον απέλυσαν, ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας είχε αναγνωρίσει τον νέο ιό, αλλά δεν είχε κηρύξει πανδημία. Στο μεταξύ, ο Νταν και ο Χουν στην Κίνα, ο Σέρτζιο και ο Ματέους στην Ευρώπη, διασταυρώνονταν με εκατοντάδες ανθρώπους, γνωστούς και αγνώστους, φίλους, συναδέλφους, συγγενείς, συναλλασσόμενους ή απλώς περαστικούς που αγγίζονταν, ανάσαιναν, έβηχαν, φταρνίζονταν.

Οταν στις 11 Μαρτίου 2020 ο ΠΟΥ μίλησε για πανδημία Covid-19, ο Σέρτζιο είχε ήδη χάσει τον παππού του, σε ένα χωριό της Λομβαρδίας, ενώ ο Ματέους, μιλώντας με την αδελφή του που εδώ και χρόνια είχε μεταναστεύσει στην Καλιφόρνια και δούλευε για την Amazon, την άκουγε να ωρύεται στα πολωνικά, που είχε καιρό να τα μιλήσει, για τους βρομοκινέζους που καταστρέφουν τον κόσμο με τους ιούς τους και με τα εργοστάσιά τους και κλέβουν τις δουλειές από τους Ευρωπαίους και τους Αμερικανούς. Ο Ματέους, με επίμονα συμπτώματα long Covid πριν καν ονομαστεί έτσι, δεν ήθελε να αντιδικήσει με την αδελφή του αντιτείνοντας πως κι ο ίδιος οφείλει λίγο στους βρομοκινέζους το ότι έχει δουλειά. Αλλά αρκετά μετά τη μεγάλη καραντίνα του 2020, ενώ ο ίδιος ήταν σε αναστολή, της την είπε της Ιλόνα που γκρίνιαζε για τα εξουθενωτικά ωράρια και την απίστευτη δουλειά που πατούσε στην Amazon, καθώς η Κίνα είχε φουλάρει ξανά τις μηχανές παραγωγής και η αυτοκρατορία του Μπέζος έγινε πρόθυμα η μεγάλη αποθήκη της, φέρνοντας ό,τι λαχταράει η ψυχή κι αντέχει το πορτοφόλι κάθε ανθρώπου, σε κάθε γωνιά του πλανήτη. «Και την αύξηση που σου έδωσαν, μάλλον στους βρομοκινέζους σου τη χρωστάς», είπε ο Ματέους στην αδελφή του. Στο κάτω κάτω αυτή δούλευε εδώ κι έναν χρόνο από την ασφάλεια και την άνεση του σπιτιού της, μπροστά σε μια οθόνη και με ένα τηλέφωνο. Δεν οδηγούσε 16 ώρες τη μέρα στις ιταλικές «οτοστράντες» και στις γερμανικές «αούτομπαν».

Ο Νταν, ο Χουν, ο Σέρτζιο, ο Σλόμπο, ο Ματέους, η Ιλόνα, τόσο μακριά ο ένας απ’ τον άλλον, δεν έκρυβαν την ευχάριστη έκπληξη και σχεδόν ευγνωμοσύνη που ένιωθαν για το γεγονός ότι, παρά τον πόνο, το πένθος, το θανατικό, την αρρώστια, τις καραντίνες, τις αναστολές, τις απολύσεις που αντιμετώπισαν, ένιωσαν για πρώτη φορά στη σύντομη εργασιακή ζωή τους το κράτος σαν στήριγμα. Ο Σέρτζιο δεν χρειάστηκε να ανησυχήσει για το στεγαστικό του δάνειο, ο Σλόμπο σχεδόν έναν χρόνο έπαιρνε τον μισό μισθό που θα έπαιρνε αν δούλευε, ο Ματέους γύρισε γρήγορα στο τιμόνι της νταλίκας χάρη στις κρατικές ενισχύσεις που πήρε η μεταφορική -κι ας ήταν της Ντραγκέτα- κι η Ιλόνα ανταμείφθηκε με το παραπάνω για τους μόλις δύο μήνες που βγήκε στην ανεργία πριν ξαναπροσληφθεί με κρατική επιδότηση. Ο Χουν, αν και έκανε πια τα μισά ταξίδια Σανγκάη-Τζόγια Τάουρο, δεν έχασε μισθό, ανησυχεί όμως μήπως χάσει το μικρό διαμέρισμα που έχει καπαρώσει, τώρα που οι κινεζικές εταιρείες ακινήτων πέφτουν σαν πύργοι τζένγκα, και δεν βλέπει ιδιαίτερη ανησυχία από το κράτος. Ο Νταν πάλι, που χειρίζεται από το «διαστημικό» πιλοτήριό του έναν από τους δεκάδες γερανούς εμπορευματοκιβωτίων στο μεγαλύτερο λιμάνι του κόσμου, νιώθοντας λίγο άρχοντάς του, παρατηρεί ανήσυχος εδώ και μήνες αυτό το καλοκουρδισμένο γιγάντιο παιχνίδι να χάνει την τάξη και τους ρυθμούς του, τα κοντέινερ να συσσωρεύονται κατά χιλιάδες, τα πλοία να περιμένουν κατά δεκάδες στα ανοιχτά του Κόλπου Χανγκτζού, οι προϊστάμενοι να χάνουν την παγερή ψυχραιμία τους, να καρατομούνται και να αντικαθίστανται με πρωτοφανή συχνότητα. Κι η Ιλόνα, 6.500 μίλια μακριά, στην άλλη άκρη του Ειρηνικού, έχει ήδη από τον Ιούλιο παρατηρήσει τα διογκούμενα κύματα εκνευρισμένων μηνυμάτων και υβριστικών τηλεφωνημάτων από πελάτες που έχουν καθυστερήσει απελπιστικά οι πληρωμένες παραγγελίες τους.

Και τα Χριστούγεννα πλησιάζουν, οι αναμονές ανεβάζουν τις τιμές, το ρεύμα και το αέριο ακριβαίνουν, η στοργή του κράτους εξαντλείται, οι κεντρικοί τραπεζίτες σφίγγουν τα λουριά, οι κυβερνήσεις χάνουν τον έλεγχο, η πανδημία σκοτώνει και το ερώτημα που βασανίζει την Ιλόνα, τον Σέρτζιο, τον Ματέους, τον Σλόμπο, τον Χουν και τον Νταν είναι: φταίει ο ιός ή μήπως άλλη είναι η αρρώστια του κόσμου αυτού;

Πηγή: Εφημερίδα των Συντακτών

Αναδημοσίευση από kibi-blog.blogspot.com