Προγράμματα, υποσχέσεις και «ποιος θα κυβερνήσει τελικά αυτόν τον τόπο»
Κ. Μητσοτάκης: «Χωρίς φοβικότητα, με θάρρος και τόλμη να ανταποκριθούμε στις προκλήσεις της 4ης βιομηχανικής επανάστασης. Χρειαζόμαστε πλέον ένα νέο κοινωνικό συμβόλαιο με ψηφιακά χαρακτηριστικά».
Ν. Ανδρουλάκης: «Χρέος λοιπόν των σοσιαλδημοκρατών είναι να διαμορφώσουν τις συνθήκες για ένα νέο κοινωνικό συμβόλαιο, το οποίο θα λαμβάνει υπόψη τις οικονομικές, κοινωνικές και τεχνολογικές εξελίξεις και θα προστατεύει τον κόσμο της εργασίας».
Α. Τσίπρας: «Πρόκειται για τον οδικό χάρτη της προοδευτικής κυβέρνησης, για ένα συμβόλαιο με την κοινωνία, που εμπεριέχει τις δεσμεύσεις για μια κυβέρνηση προοδευτικής συνεργασίας μακράς πνοής».
Γ. Τσούνης, Πρέσβης ΗΠΑ: «Η εξαιρετική αυτή συνεργασία διατηρείται εδώ και πάνω από μία δεκαετία παρά τις τέσσερις διαφορετικές κυβερνήσεις και αυτό δεν πρόκειται να αλλάξει ανεξάρτητα από το αποτέλεσμα των εκλογών στην Ελλάδα…. μέσα σε αυτά τα χρόνια η Ελλάδα αναδείχθηκε «σε στρατιωτικό εφοδιαστικό κόμβο για το ΝΑΤΟ» Καμία από τις δύο πλευρές»,(σ.σ.: εννοεί ούτε η Ελλάδα, ούτε η Τουρκία) δεν έχουν το μονοπώλιο του τι είναι σωστό και τι λάθος».
Καθημερινή (άρθρο της Ειρήνης Χρυσολωρά): «Η κεντρική ιδέα της πρότασης της Κομισιόν για τους νέους δημοσιονομικούς κανόνες είναι τα εθνικά μεσοπρόθεσμα σχέδια 4ετούς διάρκειας, που θα συμφωνούνται σε διμερή βάση με το κάθε κράτος-μέλος και θα προβλέπουν έναν συνδυασμό μέτρων δημοσιονομικής προσαρμογής, μεταρρυθμίσεων και επενδύσεων. Το μέγεθος της προσαρμογής πρέπει να είναι τέτοιο ώστε να εξασφαλίζει καθοδική πορεία του χρέους για χώρες με χρέος πάνω από 100% του ΑΕΠ και μείωση του ελλείμματος κατά 0,5% του ΑΕΠ τον χρόνο για χώρες με έλλειμμα πάνω από το όριο του 3% του ΑΕΠ. Αυτά θα προκύπτουν από την ανάλυση βιωσιμότητας χρέους που θα κάνει η Επιτροπή… Το Πρόγραμμα Σταθερότητας 2023-2026, που υποβάλλει η κυβέρνηση αύριο Κυριακή 30 Απριλίου στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή, προσπαθεί να υπακούσει σ’ αυτούς τους κανόνες, που –πάντως– βρίσκονται ακόμη υπό διαπραγμάτευση. Προβλέπει πρωτογενές πλεόνασμα 0,7%-1% του ΑΕΠ για φέτος και στην περιοχή του 2% τα επόμενα χρόνια. Ωστόσο, όπως διευκρινίζεται, το πρόγραμμα αυτό έχει μόνο ένα βασικό σενάριο, που δεν περιλαμβάνει τις προεκλογικές εξαγγελίες, πλην της πρόβλεψης για αναμόρφωση του μισθολογίου των δημοσίων υπαλλήλων, κόστους 500 εκατ. ευρώ. Τα μέτρα, όμως, που ανακοίνωσε ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης έχουν δημοσιονομικό κόστος 1,2 δισ. ευρώ για το 2023 (περιλαμβανομένων των 500 εκατ. ευρώ των δημοσίων υπαλλήλων), που ανεβαίνει σταδιακά στα 2,2-2,3 δισ. ευρώ το 2027 (συνολικά 8 δισ. ευρώ την τετραετία). Για να εφαρμοστούν τα συγκεκριμένα μέτρα πρέπει να εξασφαλισθεί πρόσθετος δημοσιονομικός χώρος μόνιμου χαρακτήρα 700 εκατ. ευρώ έως 1,8 δισ. ευρώ. Αυτό σημαίνει πρόσθετα μόνιμα μέτρα… Σύμφωνα με τις προτάσεις της Κομισιόν, οι λεγόμενες «καθαρές δαπάνες», δηλαδή οι δαπάνες αφαιρουμένων των προσωρινού χαρακτήρα εσόδων, δεν πρέπει να αυξάνονται με ρυθμό υψηλότερο από το μεσοπρόθεσμο ΑΕΠ. Ετσι, ένα έκτακτο έσοδο, που δημιουργεί προσωρινά δημοσιονομικό χώρο, δεν δικαιολογεί αύξηση μόνιμης δαπάνης, όπως οι συντάξεις, σύμφωνα με τους νέους κανόνες. Μόνο μια μόνιμη αύξηση εσόδων, π.χ. ένας νέος φόρος, το επιτρέπει».
Το προεκλογικό κλίμα παραμένει χαλαρό έως αδιάφορο. Η αποστροφή, η απόσταση ή ακόμα και η οργή απέναντι στο πολιτικό σύστημα καθορίζει αυτή τη στάση. Τα μνημονιακά και ευρωατλαντικά κόμματα προσπαθούν να αλλάξουν το κλίμα με πλήθος υποσχέσεων, όπως διορισμοί στα υποστελεχωμένα νοσοκομεία και σχολεία, αυξήσεις στους κατακρεουργημένους από την ακρίβεια και την αισχροκέρδεια μισθούς, μειώσεις φόρων.
Δεν είναι γενικώς η έλλειψη πολιτικοποίησης ή η ανωριμότητα του ελληνικού λαού. Καλώς ή κακώς υπάρχει μια λαϊκή σοφία για το «ποιος κυβερνάει αυτόν τον τόπο». Άσχετα αν αυτή οδηγείται τελικά σε συντηρητικοποίηση και αναδίπλωση καθώς δημιουργείται η πεποίθηση ότι «δεν αλλάζει τίποτα».
Οι δημοσιονομικοί κανόνες είναι σαφείς. Για να δώσει μια χώρα, με πρόβλημα χρέους, κάπου αυξήσεις θα πρέπει να δηλώσει ισοδύναμο μέτρο. Από ποιες δαπάνες θα κόψει ή ποιό φόρο θα προσθέσει.
Κάτι τέτοιο δεν είδαμε στο πρόγραμμα του Μητσοτάκη.
Ούτε στο πρόγραμμα Τσίπρα, το οποίο απαιτεί και περισσότερο δημοσιονομικό χώρο – πέρα από την υπόσχεση να καταργήσει τους μισούς νόμους από όσους ο ίδιος ο ΣΥΡΙΖΑ ψήφισε (πχ τράπεζες, ενέργεια).
Και όσον αφορά τη συζήτηση για τον προσανατολισμό της εξωτερικής πολιτικής της χώρας, σε έναν κόσμο που γεωπολιτικά αλλάζει ραγδαία, οι διεκδικητές της εξουσίας δεν μπαίνουν καν στον κόπο να μας πουν τι θέλουν.
Μιλά για λογαριασμό τους ο πρέσβης των ΗΠΑ. Για να μην ξεχνάμε «ποιος κυβερνάει αυτόν τον τόπο».
Το ερώτημα της ρήξης με το μνημονιακό και ευρωατλαντικό πλαίσιο και της διεκδίκησης μιας πιο ανεξάρτητης πολιτικής μπορεί να μην βρίσκει, προς το παρόν, πολιτική δύναμη που να το απαντά. Το λαϊκό φρόνημα παραμένει χαμηλά, μετά το τραύμα του 2015. Ωστόσο το άγχος των μνημονιακών κομμάτων να τάζουν φύκια για μεταξωτές κορδέλες ή να την πέφτουν με λύσσα στο Βαρουφάκη για την παραμικρή υπόνοια μικροαμφισβήτησης των ευρωπαϊκών κανόνων, δείχνει ότι δεν μπορεί παρά να ξαναμπεί στο τραπέζι.
Μέλος της ΠΑΡΕΜΒΑΣΗΣ. Αρθρογραφεί στο antapocrisis.
