Τεχνητή Νοημοσύνη: Ανοικτή ή κλειστή;

Η απόλυση του Σαμ Άλτμαν, ιδρυτή της OpenAI, από το ίδιο του το διοικητικό συμβούλιο αποκαλύπτει τις αντιφάσεις που αναδύονται στην ανάπτυξη του ChatGPT και άλλων μοντέλων “γενετικής τεχνητής νοημοσύνης” που οδηγούν την επανάσταση της τεχνητής νοημοσύνης.

Θα φέρει η τεχνητή νοημοσύνη και αυτά τα μοντέλα γλωσσικής μάθησης (LLM) θαυμαστά νέα οφέλη στη ζωή μας, μειώνοντας τις ώρες του μόχθου και ανεβάζοντας τις γνώσεις μας σε νέα ύψη της ανθρώπινης προσπάθειας; Η αντίθετα θα οδηγήσει η γενετική τεχνητή νοημοσύνη στην αυξανόμενη κυριαρχία της ανθρωπότητας από τις μηχανές και σε ακόμη μεγαλύτερη ανισότητα πλούτου και εισοδήματος, καθώς οι ιδιοκτήτες και όσοι ασκούν έλεγχο στην τεχνητή νοημοσύνη θα γίνουν “οι νικητές που τα παίρνουν όλα”, ενώ η υπόλοιπη ανθρωπότητα θα “μείνει πίσω”;

Φαίνεται ότι το διοικητικό συμβούλιο του OpenAI απέλυσε τον “γκουρού” ηγέτη τους Altman επειδή υπήρξε “σύγκρουση συμφερόντων”, δηλαδή ο Altman ήθελε να μετατρέψει το OpenAI σε μια τεράστια επιχείρηση που θα έβγαζε χρήματα και θα υποστηριζόταν από μεγάλες επιχειρήσεις (η Microsoft είναι ο σημερινός χρηματοδότης), ενώ το υπόλοιπο διοικητικό συμβούλιο συνέχισε να βλέπει το OpenAI ως μια μη κερδοσκοπική επιχείρηση που στοχεύει να διαδώσει τα οφέλη της ΤΝ σε όλους, με τις κατάλληλες διασφαλίσεις για την προστασία της ιδιωτικής ζωής, την εποπτεία και τον έλεγχο.

Ο αρχικός στόχος του OpenAI ήταν να υπάρξει ως μη κερδοσκοπικό εγχείρημα που δημιουργήθηκε προς όφελος της ανθρωπότητας και όχι των μετόχων. Φαίνεται όμως ότι το καρότο των τεράστιων κερδών οδηγούσε τον Altman στο να αλλάξει αυτόν τον στόχο. Ακόμη και πριν το ChatGPT, ο Altman είχε δημιουργήσει μια ξεχωριστή επιχείρηση τεχνητής νοημοσύνης που τον έκανε πλούσιο. Και υπό τη διεύθυνσή του, η OpenAI είχε αναπτύξει έναν “κερδοσκοπικό” επιχειρηματικό βραχίονα, που επέτρεπε στην εταιρεία να προσελκύσει εξωτερικές επενδύσεις και να εμπορευματοποιήσει τις υπηρεσίες της.

Όπως το έθεσαν οι FT: “αυτή η υβριδική δομή δημιούργησε εντάσεις μεταξύ των δύο “φυλών” στην OpenAI, όπως τις αποκαλούσε ο Altman. Η φυλή της ασφάλειας, με επικεφαλής τον επικεφαλής επιστήμονα και μέλος του διοικητικού συμβουλίου Ilya Sutskever, υποστήριξε ότι η OpenAI πρέπει να παραμείνει πιστή στον ιδρυτικό της σκοπό και να αναπτύσσει την τεχνητή νοημοσύνη μόνο προσεκτικά. Η εμπορική φυλή φαινόταν θαμπωμένη από τις δυνατότητες που απελευθέρωσε η επιτυχία του ChatGPT και ήθελε να επιταχύνει (δηλαδή να βγάλει χρήματα). Η φυλή της ασφάλειας φάνηκε να έχει επικρατήσει προς το παρόν.”

Ο Altman δεν είναι επιστήμονας, αλλά φαίνεται ότι είναι άνθρωπος των μεγάλων ιδεών, επιχειρηματίας στην παράδοση του Bill Gates (με τη Microsoft). Υπό τον Altman, η OpenAI μετατράπηκε μέσα σε οκτώ χρόνια από μια μη κερδοσκοπική ερευνητική μονάδα σε μια εταιρεία που φέρεται να παράγει ετήσια έσοδα 1 δισ. δολαρίων. Οι πελάτες της κυμαίνονται από τη Morgan Stanley έως την Estée Lauder, την Carlyle και την PwC.

Η επιτυχία αυτή κατέστησε τον Altman de facto πρεσβευτή της βιομηχανίας τεχνητής νοημοσύνης, παρά την έλλειψη επιστημονικού υπόβαθρου. Νωρίτερα φέτος, ξεκίνησε μια παγκόσμια περιοδεία, συναντώντας παγκόσμιους ηγέτες, νεοφυείς επιχειρήσεις και ρυθμιστικές αρχές σε πολλές χώρες. Ο Altman μίλησε στην περιφερειακή σύνοδο κορυφής Apec Ασίας-Ειρηνικού στο Σαν Φρανσίσκο μόλις μια ημέρα πριν από την απόλυσή του.

Ο Altman προφανώς έχει “άγρια φιλοδοξία και ικανότητα να συγκεντρώνει υποστήριξη”. Έχει περιγραφεί ως “βαθιά ανταγωνιστικός” και “εγκέφαλος”, με έναν γνωστό του να λέει ότι δεν υπάρχει κανείς καλύτερος στο να ξέρει πώς να συσσωρεύει εξουσία. Ως αποτέλεσμα, έχει κερδίσει τη “λατρεία” των οπαδών του, ανάμεσα στους 700 και πλέον υπαλλήλους του, οι περισσότεροι από τους οποίους υπέγραψαν μια επιστολή που ζητούσε την επαναφορά του και την παραίτηση της “φυλής της ασφάλειας” στο διοικητικό συμβούλιο.

Η OpenAI έχει ξοδέψει μισό δισεκατομμύριο δολάρια για την ανάπτυξη του ChatGPT, οπότε ήταν έτοιμη να ξεκινήσει την πώληση μετοχών αξίας 86 δισεκατομμυρίων δολαρίων πριν από τη διάσπαση στο διοικητικό συμβούλιο. Αυτό θα συνέχιζε τη μη κερδοσκοπική προσέγγιση. Τώρα, με τον Altman και άλλους να εντάσσονται στη Microsoft ως υπάλληλοι, φαίνεται ότι το OpenAI μπορεί να απορροφηθεί από τη Microsoft για ένα ευτελές ποσό και έτσι να τερματιστεί η “μη κερδοσκοπική” αποστολή της εταιρείας.

Αυτό που δείχνουν όλα αυτά είναι ότι όσοι πιστεύουν ότι η επανάσταση της τεχνητής νοημοσύνης και η τεχνολογία της πληροφορίας θα αναπτυχθούν από καπιταλιστικές εταιρείες προς όφελος όλων, πλανώνται πλάνην οικτράν. Το κέρδος έρχεται πρώτο και τελευταίο – ανεξάρτητα από τον αντίκτυπο στην ασφάλεια, την προστασία και τις θέσεις εργασίας που θα έχει η τεχνολογία της Τεχνητής Νοημοσύνης στην ανθρωπότητα τις επόμενες δεκαετίες.

Ορισμένοι φοβούνται ότι η ΤΝ θα γίνει “θεϊκή”, δηλαδή μια υπερ-νοημοσύνη που θα αναπτύσσεται αυτόνομα, χωρίς ανθρώπινη επίβλεψη και τελικά θα ελέγχει την ανθρωπότητα. Μέχρι στιγμής, η τεχνητή νοημοσύνη και τα LLM δεν παρουσιάζουν τέτοια “υπερ-νοημοσύνη” και, όπως έχω υποστηρίξει σε προηγούμενες αναρτήσεις, δεν μπορούν να αντικαταστήσουν τη φανταστική δύναμη της ανθρώπινης σκέψης. Μπορούν όμως να αυξήσουν σε τεράστιο βαθμό την παραγωγικότητα, να μειώσουν τις ώρες εργασίας και να αναπτύξουν νέους και καλύτερους τρόπους επίλυσης προβλημάτων, αν τεθούν σε χρήση προς όφελος της κοινωνίας.

Αυτό που είναι σαφές είναι ότι η ανάπτυξη της τεχνητής νοημοσύνης δεν θα πρέπει να βρίσκεται στα χέρια “φιλόδοξων” επιχειρηματιών όπως ο Altman ή να ελέγχεται από τους μεγα-τεχνολογικούς γίγαντες όπως η Microsoft. Αυτό που χρειάζεται είναι ένα διεθνές, μη εμπορικό ερευνητικό ινστιτούτο, παρόμοιο με το CERN στην πυρηνική φυσική. Αν κάτι απαιτεί δημόσια ιδιοκτησία και δημοκρατικό έλεγχο στον 21ο αιώνα, αυτό είναι η τεχνητή νοημοσύνη.

Πηγή: The Next Recession

Michael Roberts

Ο Michael Roberts είναι μαρξιστής οικονομολόγος, ζει και εργάζεται στο Λονδίνο. Διατηρεί το blog thenextrecession.wordpress.com με σημαντική και επιδραστική αρθρογραφία για την πολιτική οικονομία και τις καπιταλιστικές κρίσεις.