Πολιτικά σημειώματα | Φεβρουάριος 2024. Πανευρωπαϊκή αγροτική αναταραχή.

Στην ΕΕ (Βέλγιο, Γερμανία, Πολωνία, Ολλανδία, Ισπανία, Ουγγαρία, Ελλάδα…) και ιδιαίτερα στη Γαλλία, ζήσαμε και ζούμε μεγάλες αγροτικές κινητοποιήσεις. Στη Γαλλία μετά τα «κίτρινα γιλέκα» είχαμε την «πολιορκία του Παρισιού» όπου χιλιάδες αγρότες όχι μόνο στο Παρίσι αλλά και στη Λυών και αλλού προχώρησαν μαζί με τα τρακτέρ τους σε αποκλεισμό κεντρικών δρόμων και αρτηριών των πόλεων ενώ παράλληλα  με εκατοντάδες μπάλες άχυρου στολίστηκαν οι δρόμοι γύρω από το τον πύργο του Άιφελ.

Καταρχάς πρέπει να εντοπίσουμε ότι υπάρχουν κάποια κοινά σημεία μεταξύ των αιτημάτων που θέτουν οι αγρότες.

Το πρώτο σημείο αφορά το αυξημένο κόστος παραγωγής που βεβαίως δεν αντισταθμίζεται από τις αυξήσεις στα καταναλωτικά είδη διατροφής οι οποίες κυρίως αυξάνουν τα κέρδη των πολυεθνικών τροφίμων. Το αυξημένο κόστος παραγωγής οφείλεται κυρίως στο κόστος ενέργειας πετρελαίου και αερίου καθώς και στην αύξηση του κόστους λιπασμάτων, ζωοτροφών, μεταφορικών κλπ. Ο πόλεμος Ρωσίας – Ουκρανίας και οι κυρώσεις απέναντι στη Ρωσία δημιουργούν και στον αγροτοδιατροφικό και πρωτογενή τομέα της ΕΕ οικονομική αιμορραγία και κοινωνικές  αναστατώσεις. Καθόλου εξαιρετέο βέβαια το γεγονός ότι μέσα στα τελευταία 40 χρόνια –όσο κρατάει η επέλαση του νεοφιλελευθερισμού- το κόστος ηλεκτρικής ενέργειας έχει εξαπλασιαστεί.

Το δεύτερο σημείο αφορά στην αυστηρή περιβαλλοντική ευρωπαϊκή νομοθεσία, στην πράσινη μετάβαση και  τις βιολογικές καλλιέργειες καθώς και τον περιορισμό της χρήσης λιπασμάτων. Σε αυτό το σημείο κερδήθηκε μια νίκη από τους αγρότες με την αναβολή έως το 2025 της υποχρεωτικής αγρανάπαυσης του 4% της καλλιεργήσιμης γης, ενώ αναμένονται και τα αποτελέσματα της ευρωπαϊκής συνόδου για το αγροτικό στο τέλος του μήνα.

Στην πραγματικότητα το κεντρικό κοινό θέμα είναι η ακρίβεια και τα χαμηλά εισοδήματα. Εδώ ακριβώς αντιλαμβανόμαστε  και μια διεθνή (για τον χώρο τουλάχιστον της ΕΕ) έλλειψη. Κάτω από άλλους υποκειμενικούς (πολιτικούς και κοινωνικούς) όρους  θα μπορούσε να υπάρχει ένας ευρωπαϊκός συντονισμός διεκδικήσεων και αγώνων απέναντι στο διευθυντήριο των Βρυξελλών που να μπορούσε να απειλούσε επικίνδυνα και να φέρει αποτελέσματα. Δεν υπάρχει και δεν υπήρξε κανένα τέτοιο ενδιαφέρον πχ από μαζικά κόμματα πχ σαν του Μελανσόν, ΚΚΕ, Die Linke κλπ. Το αναφέρουμε αυτό γιατί δεν πρέπει να μας ξεφεύγει από την οπτική ότι πέραν των άλλων, σήμερα, περισσότερο από πριν έχουμε ανάγκη από μια διεθνή συζήτηση, γραμμή και συντονισμό αγώνων.

Υπάρχουν βεβαίως και οι εθνικές διαφορές και ιδιαιτερότητες των χωρών της ΕΕ, κυρίως λόγω της ανισομετρίας τους αλλά και λόγω των συνθηκών της οικονομίας και της παραγωγής τους. Η Γαλλία που έχει ένα ανεπτυγμένο αγροτικό τομέα και βρέθηκε από πρώτη τρίτη στις εξαγωγές αγροτικών προϊόντων θίγεται από την συμφωνία ΕΕ-MERCOSUR (Αργεντινή, Βραζιλία, Ουρουγουάη, Παραγουάη) γιατί τα προϊόντα εισαγωγής από αυτές τις χώρες είναι φθηνότερα των Γαλλικών και ζητά να ακυρωθεί η συμφωνία αυτή που σημειωτέον οι συζητήσεις κράτησαν 20 χρόνια μέχρι να τελεσφορήσουν (η ακύρωση της συμφωνίας είναι από τα πρώτα αιχμηρά αιτήματα της  ακροδεξιάς Λεπέν).

Υπάρχει ένας δίκαιος φόβος στα ευρωπαϊκά  πολιτικά επιτελεία ενόψει  ευρωεκλογών που ακούει στο όνομα ακροδεξιά. Σχεδόν σε όλες τις χώρες της ΕΕ αναμένεται εκλογική άνοδος της ακροδεξιάς.  Να μην ξεχνάμε τη νίκη του ακροδεξιού Βίλντερς στην Ολλανδία όπου  συμβολή είχαν και οι αγροτικές κινητοποιήσεις που στα αιτήματα τους πρόβαλλαν την κατάργηση ή τον περιορισμό περιβαλλοντικών πολιτικών. Παντού σχεδόν στην ΕΕ ένας ακροδεξιός άνεμος εκμεταλλεύεται και τις αγροτικές διαμαρτυρίες, πέραν των συντηρητικών κοινωνικών αντανακλαστικών που αυξάνονται χρόνο με το χρόνο και κυρίως της φτωχοποίησης και του αποκλεισμού μεγάλου πλέον ποσοστού του πληθυσμού.

Όταν δεν δουλεύει η Αριστερά, όταν απουσιάζει το όραμα, θα δουλέψουν άλλα μαγαζιά με επικίνδυνα οράματα. Έτσι μοιάζει να ξεθωριάζει ή και να έχει φθάσει στο τέλος της η αντίθεση Δεξιάς – Αριστεράς και να έχει αντικατασταθεί από άλλου τύπου δήθεν αντιθέσεις

Στην Ελλάδα αναπτύσσεται μια αγροτική δυσαρέσκεια που έχει ομοιότητες αλλά και διαφορές με τις αντίστοιχες ευρωπαϊκές κινητοποιήσεις. Πέραν του ζητήματος ακρίβεια και κόστος παραγωγής με αντίστοιχη μείωση του αγροτικού εισοδήματος,  είναι υπαρκτό και το θέμα της πράσινης μετάβασης γιατί αποτελεί όρο για τις αγροτικές επιδοτήσεις που είναι ήδη συρρικνωμένες από την ΚΑΠ (Κοινή Αγροτική Πολιτική). Πιο συγκεκριμένα για να μπορέσουν οι αγρότες να  εισπράξουν το σύνολο της επιδότησης πρέπει να αποδείξουν ότι βρίσκονται στην κατεύθυνση της πράσινης πρακτικής. Τέλος να μη ξεχνάμε ότι ο Θεσσαλικός κάμπος έχει στο σύνολο του (άνθρωποι, μηχανήματα, γη και ζώα) καταστροφικά έως ανεπανόρθωτα πληγεί από τις πρόσφατες πλημμύρες, ενώ κάτι αντίστοιχο σε σχέση με περιβαλλοντικά και κλιματικά προβλήματα βιώνει και ο αγροτικός πληθυσμός των χωρών του νότου της ΕΕ.

Αν μπορούσαμε κάτι να πούμε σε αυτά, πέρα από το αγωνιστικό, θα έπρεπε να κάναμε λόγο  για την δυνατότητα που έχει πνιγεί όμως λόγω κυρίως της ένταξής μας στην ΕΕ ενός δυνατού πρωτογενή τομέα με την κατά περιφέρειες εκβιομηχάνισή του αλλά και την εκμετάλλευση της γεωγραφίας μας και των πλούσιων περιβαλλοντικών-ήπιων μορφών ενέργειας που θα μπορούσαν να αποτελούν ένα μεγάλο ποσοστό στο ενεργειακό μείγμα της παραγωγής. Μιας παραγωγής και ενός τομέα που θα είχε σαν καταρχήν προσανατολισμό να θρέφει τους κατοίκους της Ελλάδας. Θα συμπληρώναμε την ύπαρξη ενός θεσμικού πλαισίου συνεταιρισμών (κακόηχη θεσμική λέξη,  λόγω του πασοκικού παρελθόντος παραγωγής συνεταιρισμένων λαμόγιων και του ευτελισμού τους) τέτοιου που να επέτρεπε στους αγρότες αλλά και στους καταναλωτές καλύτερες τιμές παραγωγής και κατανάλωσης αντιστοίχως.

ΠΑΡΕΜΒΑΣΗ

Η ΠΑΡΕΜΒΑΣΗ είναι πολιτική οργάνωση της Κομμουνιστικής Αριστεράς.