Με αφορμή το 12ωρο εργασίας: Από τα δικαιώματα στις επιλογές

Μια από τις μεγάλες επιτυχίες του συστήματος είναι πως έχουμε γεμίσει ως άτομα επιλογές. Δεν υπάρχουν πλέον πολιτικά ή κοινωνικά προβλήματα, προβληματικά είναι τα άτομα που επιλέγουν, ή μάλλον τα άτομα που επιλέγουν λάθος. Πάρτε παράδειγμα το νέο νόμο για τη 12ωρη εργασία στην Αυστρία. Η κυβέρνηση δηλώνει πως δεν υπάρχει επιβολή, πως ο νόμος δίνει απλώς τη δυνατότητα στα άτομα να επιλέξουν εάν θέλουν να επεκτείνουν την εργασία τους ή όχι. Εάν βέβαια ο εργοδότης σου ζητάει 60ωρη εργασία και εσύ δεν θέλεις, μπορείς να επιλέξεις να παραιτηθείς. Εάν όλοι οι εργοδότες ζητάνε 60ωρη πλήρη εργασία, μπορείς να επιλέξεις part time, που μπορεί να μη σου φτάνει ούτε για να βγάλεις τη βδομάδα, να μη σου εξασφαλίζει ασφάλεια, περίθαλψη και σύνταξη αλλά αυτά παθαίνει όποιος δε θέλει να δουλεύει πολύ, είναι επιλογή του.

Πάντως όλα είναι εκεί και όλα είναι επιλογή σου. Και φυσικά ο υπεύθυνος είσαι πάντα εσύ και όχι αυτός που πραγματικά φταίει, δηλαδή αυτό το παράλογο σύστημα. Το πρόβλημα είσαι πάντα λοιπόν εσύ, και το σύστημα δε φταίει ποτέ. Πάντα πρέπει να αλλάξεις εσύ, ποτέ όμως δεν πρέπει να αλλάξει το σύστημα. Και μέσα στα εκατομμύρια των επιλογών θα βρεις πάντα κάποια που να σου ταιριάζει. Να μην χρειάζεται δηλαδή να αλλάξεις το σύστημα. Αν ψάχνεις για εχθρούς, μπορείς να τους βρεις στους γύρω σου, στην επιστήμη, στην τέχνη, στη θρησκεία, ποτέ όμως εκεί που είναι πραγματικά. Μπορείς να γίνεις βίγκαν ή εθελοντής και να νομίζεις πως έτσι σώζεις τον κόσμο. Μπορείς να ξεσπάς την κρίση σου στο shopping therapy ή να κλειστείς στον εαυτό σου και να κάνεις διαλογισμό. Αφού δεν μπορείς να αλλάξεις την κατάσταση, ας αλλάξεις τουλάχιστον τον εαυτό σου.

Από την κοινωνία στα άτομα

Και έτσι δεν υπάρχει κοινωνία, δεν υπάρχει διπλανός, υπάρχουν μόνο άτομα και ατομικές επιλογές. Και φυσικά δεν υπάρχουν εναλλακτικές. Και το σύστημα συνεχίζει και αναπαράγεται και κυριαρχεί και μας καταλαμβάνει και μας καθορίζει. Κι εμείς χανόμαστε κάπου μέσα στις επιλογές που το σύστημα τις ονομάτισε “ελευθερίες”, κατήγοροι των πάντων, ανικανοποίητοι. Χωρίς να μπορούμε να εντοπίσουμε τι και τις πταίει, αποξενωμένοι από τους άλλους και αλλοτριωμένοι από την ίδια μας την ύπαρξη.

Αν καταλαβαίνουμε πως θα ζήσουμε σε έναν κόσμο όπου θα πρέπει να δώσουμε μάχη για τις ιδέες, για τα μυαλά, για τη λογική την ίδια, πρώτα από όλα θα πρέπει να σπάσουμε τα δισεκατομμύρια εγώ. Γιατί το εγώ της ατομικότητας αποτελεί ίσως την μεγαλύτερη αντίφαση μέσα στον κυκεώνα των αντιθέσεων του καπιταλιστικού συστήματος. Γιατί σε τελική ανάλυση, ο καπιταλισμός ο ίδιος είναι η αντίφαση. Ένα σύστημα που αντίκειται στην ίδια τη φύση του ανθρώπου, στη λογική, στην κοινωνική του ύπαρξη και στη δυνατότητα του να δομεί κοινωνικά σύνολα, να σκέφτεται συλλογικά και να πράττει αλληλέγγυα…