Άρθρα

Οι δισεκατομμυριούχοι του μπαμπά

/0 Comments/in /by
Η περίπτωση του γιου Ελληνα βιομηχάνου, τον οποίο ο Κ. Μητσοτάκης παρουσίασε ως πρότυπο επιτυχημένου, επαναπα­τρισθέντα επιχειρηματία, επειδή κατάφερε να πιάσει δουλειά στο… εργοστάσιο του μπαμπά του, αποτελεί τον κανόνα και όχι την εξαίρεση των «αυτοδημιούργητων» επιχειρηματιών του πλανήτη.

Οταν στις 2 Φεβρουαρίου του 1842 ο Αμερικανός πολιτικός Χένρι Κλέι χρησιμοποίησε για πρώτη φορά τον όρο αυτοδημιούργητος (self-made man) για να περιγράψει τον Βενιαμίν Φραγκλίνο, πιθανότατα δεν συνειδητοποιούσε ότι είχε μόλις δημιουργήσει τον δομικό μύθο πάνω στον οποίο στηρίζεται έκτοτε το αμερικανικό όνειρο. Σχεδόν 180 χρόνια αργότερα ο όρος self-made χρησιμοποιείται σχεδόν πάντα πριν από τη λέξη δισεκατομμυριούχος, ακόμη και αν ο εν λόγω επιχειρηματίας έχει κληρονομήσει το σύνολο της περιουσίας του από τον πατέρα του.

Λαμπρή εξαίρεση βέβαια στους «επιχειρηματίες του μπαμπά» αποτελεί ο Μπιλ Γκέιτς (περιουσία 129 δισ. δολάρια), ο οποίος ήταν παιδί… της μαμάς. Η Μέρι Γκέιτς (κόρη και εγγονή μεγάλων τραπεζιτών των ΗΠΑ) συμμετείχε μαζί με τον πρόεδρο της IBM, Τζον Οπελ στο διοικητικό συμβούλιο της United Way – μια ομπρέλα 1.800 μη κερδοσκοπικών οργανώσεων. Οταν λοιπόν ο Οπελ αναζήτησε ένα νέο λειτουργικό σύστημα για τους υπολογιστές της εταιρείας του, η Μέρι Γκέιτς «έσπρωξε» τον γιο της και την άγνωστη μέχρι τότε εταιρεία Microsoft. Η ανάθεση ήταν σκανδαλώδης, αφού η Microsoft δεν διέθετε ακόμη δικό της λειτουργικό σύστημα. O Μπιλ Γκέιτς ουσιαστικά αγόρασε το λειτουργικό QDOS από την εταιρεία Seattle Computer Products, η οποία με τη σειρά της είχε δανειστεί (κάποιοι λένε κλέψει) στοιχεία από το λειτουργικό του πρωτοπόρου προγραμματιστή Γκάρι Κίλνταλ.

Λιγότερο εντυπωσιακή αρχίζει να φαντάζει και η πορεία του δισεκατομμυριούχου Ιλον Μασκ (285 δισ. δολάρια), αν σκεφτεί κανείς ότι ο πατέρας του, μεταξύ άλλων επιχειρηματικών δραστηριοτήτων στο καθεστώς απαρτχάιντ της Νότιας Αφρικής, διέθετε και μισό ορυχείο διαμαντιών στη Ζάμπια (όπου παιδιά δουλεύουν σε συνθήκες απόλυτης εξαθλίωσης σε διάφορα ορυχεία). Αν και ο ίδιος ο Μασκ δηλώνει ότι έχτισε μόνος του την αυτοκρατορία του, τα παιδικά του χρόνια χαρακτηρίζονταν από την πολυτελή ζωή και την εκπαίδευση που προσέφερε η οικογενειακή περιουσία.

Από την πλευρά του, ο Τζεφ Μπέζος (200 δισ. δολάρια) ενδέχεται να είχε παραμείνει ένας απλός πλασιέ βιβλίων στο ίντερνετ εάν οι γονείς του δεν του είχαν προσφέρει ένα «μικρό» δάνειο 245.573 δολαρίων το 1995 για να στηρίξει την Amazon. Οσο για τον τρίτο πλουσιότερο άνθρωπο στον κόσμο, τον Μπερνάρ Αρνό της Louis Vuitton (200 δισ. δολάρια), ύστερα από τις σπουδές του στα καλύτερα Πανεπιστήμια της Γαλλίας, έπιασε την πρώτη του δουλειά στην κατασκευαστική εταιρεία του πατέρα του.

Παρόμοιες είναι οι ιστορίες δεκάδων ακόμη δισεκατομμυριούχων που συναντάμε στη λίστα των 100 πλουσιότερων ανθρώπων του κόσμου. Ακόμη και αν οι γονείς τους δεν διέθεταν αμύθητες περιουσίες, σχεδόν όλοι μεγάλωσαν σε ένα περιβάλλον το οποίο τους διέκρινε από τη συντριπτική πλειονότητα των κατοίκων του πλανήτη. Ο Μαρκ Ζούκερμπεργκ της Facebook (126 δισ. δολάρια), παραδείγματος χάριν, είχε τη δυνατότητα να σπουδάσει στην ιδιωτική ακαδημία Phillips Exeter (ετήσιο κόστος διδάκτρων 57.000 δολάρια), ενώ από τα 11 του χρόνια είχε τον προσωπικό του καθηγητή που του μάθαινε προγραμματισμό (γεγονός που προφανώς του έδωσε τον τίτλο του «παιδιού θαύματος» των υπολογιστών). Η μητέρα του Σεργκέι Μπριν (121.9 δισ. δολάρια) ήταν ερευνήτρια στη NASA, ενώ ο πατέρας του Γουάρεν Μπάφετ (105,2 δισ. δολάρια) ήταν μεγαλο-επενδυτής και γερουσιαστής επί σειρά ετών.

Δεν είναι βέβαια τυχαίο ότι στη λίστα των δέκα μεγαλύτερων δισεκατομμυριούχων του πλανήτη συμπεριλαμβάνονται μόνο λευκοί άντρες από τις ΗΠΑ και την Ευρώπη (προ ημερών έπεσε από τη δέκατη θέση ο Ινδός Μουκές Αμπανι – ο οποίος επίσης κληρονόμησε τη αμύθητη περιουσία του από τον πατέρα του).

Προφανώς θα ήταν άδικο να αποδώσουμε τις αμύθητες περιουσίες αυτών των ανθρώπων μόνο στο περιβάλλον που δημιούργησαν για αυτούς οι γονείς τους. Αρκετοί κατάφεραν να διαπρέψουν μέσα από τακτικές απάνθρωπης υπερεκμετάλλευσης των εργαζομένων τους (Μπέζος, Μασκ), με κρατικοδίαιτες συνεργασίες με το αμερικανικό Δημόσιο και κυρίως συμβόλαια για το Πεντάγωνο (Μπέζος, Μασκ, Γκέιτς) και φυσικά με την άμεση ή έμμεση υφαρπαγή πόρων των πολιτών μέσω της μεταφοράς των εταιρειών τους σε φορολογικούς παραδείσους.

Ας μην είμαστε λοιπόν άδικοι και κακεντρεχείς. Ολοι μπορούν να μετατραπούν στο απόλυτο σύμβολο της καινοτομίας, όπως ο Στιβ Τζομπς της Apple, και να γίνουν δισεκατομμυριούχοι. Αρκεί στα κινέζικα εργοστάσια που παράγουν τις συσκευές σου να τοποθετήσεις μεγάλα δίχτυα, ώστε οι εργάτες να μην μπορούν να αυτοκτονήσουν πηδώντας από την ταράτσα του κτιρίου.

Πηγή: info-war.gr

Ψυκτικός σε δημόσιο ΙΕΚ ή ανθρωπιστικές σπουδές στο Γέιλ;

/0 Comments/in , /by

Οι πανηγυρισμοί Μητσοτάκη για τον αποκλεισμό δεκάδων χιλιάδων νέων από τα Πανεπιστήμια κορυφώθηκαν τη χθεσινή μέρα, όταν ανακοίνωσε ότι “διπλάσιος αριθμός νέων επέλεξαν να εγγραφούν στα δημόσια ΙΕΚ”. 

Η δήλωση αυτή είναι ίδιας ποιότητας με τυχόν παραδοχή ότι “διπλάσιος αριθμός εργαζομένων επέλεξε να ζει λιτά με 600 ευρώ το μήνα”. Ο κ. Μητσοτάκης θα μπορούσε επίσης να δηλώσει πανευτυχής ότι “διπλάσιος αριθμός νέων επιλέγουν να ζουν με τους γονείς τους μέχρι τα σαράντα τους”, ή ότι “διπλάσιος αριθμός πτυχιούχων επιλέγουν να μην εργαστούν”.

Για τον εκπρόσωπο μιας τάξης που δεν κουράστηκε, δεν δούλεψε και δεν αγχώθηκε ποτέ για τον άρτον τον επιούσιον, ο αποκλεισμός δεκάδων χιλιάδων αποφοίτων από τα Πανεπιστήμια είναι κάτι σαν φυσική και αναπόφευκτη εξέλιξη. Είναι φυσικό οι γόνοι της κυρίαρχης τάξης να τελειώνουν πανάκριβα ιδιωτικά και να γράφονται σε κορυφαία Πανεπιστήμια.

Είναι αναμενόμενο πριν καν προλάβουν να τελειώσουν τις σπουδές τους να προσλαμβάνονται σε μεγάλες επιχειρήσεις με εξαψήφιους μισθούς. Και αφού παραστήσουν ότι δούλεψαν σκληρά στο εξωτερικό και έγιναν “αυτοδημιουργητοι και επιτυχημένοι”, να επιστρέφουν στα πάτρια εδάφη που θα κληρονομήσουν την επιχείρηση, την έδρα, την καριέρα ή το κόμμα του μπαμπά.

Αυτή είναι η φυσιογνωμία της αστικής τάξης της Ελλάδας.

Έτσι γίνεται η αναπαραγωγή των γόνων της.  

Το καλοκαίρι που η κυβέρνηση Μητσοτάκη απέκλειε δεκάδες χιλιάδες νέους από τα ΑΕΙ, εξαναγκάζοντάς τους να γραφτούν σε κολέγια και ιδιωτικά ή δημόσια ΙΕΚ, ο πρωθυπουργός συνόδευε την κόρη του σε ένα από τα κορυφαία πανεπιστήμια του κόσμου. 

Η κόρη του Μητσοτάκη “επέλεξε” να αποφοιτήσει από ένα μεγάλο ιδιωτικό σχολείο, “επέλεξε” να έχει μια στρατιά συμβούλων που την καθοδήγησαν στις σπουδές της, “επέλεξε” να δημιουργήσει και μια ΜΚΟ που της εξασφάλισε εξαιρετικό βιογραφικό και άνετη πρόσβαση στις ανθρωπιστικές σπουδές κορυφαίου Ivy League Πανεπιστημίου. Αύριο θα “επιλέξει” την πολυεθνική στην οποία θα προσληφθεί με εξωπραγματικό μισθό και το προφίλ της επιτυχημένης θα συνεχίσει να χτίζεται ως αποτέλεσμα “σκληρής δουλειάς”, “επίπονης μελέτης” και “προσωπικών ικανοτήτων”.

Ο γιος του Μήτσου (ας βαφτίσουμε έτσι έναν ανώνυμο κοινό θνητό από το Περιστέρι), “επέλεξε” να φοιτήσει στο δημόσιο Λύκειο της γειτονιάς, “επέλεξε” να δώσει Πανελλήνιες χωρίς βοήθεια από μια στρατιά καλοπληρωμένων ιδιαιτεράδων. Ούτε καν διανοήθηκε ότι υπάρχει η επιλογή μετά το Λύκειο να πάει κατευθείαν στο εξωτερικό σε Πανεπιστήμιο του οποίου τα δίδακτρα αξίζουν δύο και τρεις φορές περισσότερο από την αξία του σπιτιού της οικογένειάς του. Τέλος, σε περίπτωση που δεν πέρασε τη βάση εισαγωγής “επέλεξε” να πάει στο δημόσιο ΙΕΚ να γίνει ψυκτικός. 

Γιατί όπως είπε και ο Μητσοτάκης στη Βουλή, το παιδί από το Περιστέρι είναι λογικό να γίνει ψυκτικός από το δημόσιο ΙΕΚ.

Το παιδί από το Παλαιό Ψυχικό είναι λογικό να σπουδάσει οικονομικές, πολιτικές ή ανθρωπιστικές επιστήμες σε πανάκριβο Πανεπιστήμιο του εξωτερικού.

Δεν έχουμε κανένα πρόβλημα με το επάγγελμα του ψυκτικού. Είναι ένα χρήσιμο και αξιοπρεπέστατο επάγγελμα. Αλλά όχι μόνο. Είναι απολύτως απίθανο ο ψυκτικός να ζημιώσει το δημόσιο συμφέρον, να μασουλά με σαράντα μασέλες δημόσιο χρήμα, να λεηλατεί ΕΣΠΑ με ταχύτητα μεγαλύτερη από τη σκιά του, να ζει ως κηφήνας σε βάρος των υπολοίπων.

Πράγμα που δεν μπορούμε να πούμε για τον γόνο της αστικής τάξης γιατί αυτή ακριβώς είναι η ζωή για την οποία ετοιμάζεται.

Έχουμε όμως πρόβλημα να βαφτίζουμε “επιλογή” τον εξαναγκασμό με το πιστόλι στον κρόταφο. 

Δεν πρόκειται για επιλογή. Πρόκειται για προκαθορισμένη πορεία αποφασισμένη από την κοινωνική και οικονομική δυνατότητα του καθένα. 

Αν πριν από μερικές δεκαετίες το παιδί του Μήτσου από το Περιστέρι είχε κάποιες πιθανότητες να ανέλθει κοινωνικά και οικονομικά μέσα από την εκπαίδευση, σήμερα αυτές οι δυνατότητες κοινωνικής κινητικότητας μειώνονται.

Για να γίνει κανείς πλούσιος και ισχυρός πρέπει να έχει πλούσιο και ισχυρό μπαμπά. Διαφορετικά, όσα πτυχία και να συσσωρεύσει δεν θα αλλάξει την κοινωνική του κατάσταση. Οι αναπληρωτές που χλευάζονται από την Κεραμέως μπορεί να έχουν μαζέψει μεταπτυχιακά, σεμινάρια και διδακτορικά, αλλά εξακολουθούν να είναι με τη βαλίτσα στο χέρι από νησί σε νησί και από νομό σε νομό. Οι επικουρικοί γιατροί μπορεί να έχουν φάει τα χρόνια τους σε σπουδές και ειδικότητες αλλά εξοακολουθούν να βλέπουν τις πόρτες του ΕΣΥ κλειστές και μόνη διέξοδο το εξωτερικό. Οι νέοι δικηγόροι μπορεί να ξημεροβραδιάζονται πάνω από δικόγραφα και νομολογίες αλλά πληρώνονται με λιγότερα από τον βασικό μισθό. 

Κάποιοι έχουν την ελευθερία να επιλέξουν τις ενθρωπιστικές σπουδές στη Γέιλ. Και κάποιοι άλλοι δεν έχουν παρά να “επιλέξουν” το δημόσιο ΙΕΚ της τραγικής υποβάθμισης, των ανύπαρκτων επαγγελματικών δικαιωμάτων, των χιλιάδων ελλείψεων σε υποδομές και προσωπικό.

Καμιά ελευθερία επιλογής δεν υπάρχει στο παραπάνω. 

Η μόνη επιλογή που απομένει είναι να μη συμβάλει ο Μήτσος (και ο κάθε Μήτσος) στην αναπαραγωγή ενός συστήματος κοινωνικών σχέσεων όπου η άρχουσα τάξη εξακολουθεί να άρχει, χορτάτη, επιτυχημένη, αυτοθαυμαζόμενη και άνετη, την ώρα που η εργαζόμενη κοινωνία εξακολουθεί να παρακολουθεί ανήμπορη, εξουθενωμένη και βουλιαγμένη στο άγχος της επιβίωσης το κηφηναριό του Κολωνακίου να της κουνά το δάκτυλο.