Λευκορώσικα «σημεία αναστολής»

Στις συνθήκες της νέας παγκόσμιας ύφεσης ο χρόνος δεν δουλεύει σε πρώτο πλάνο μόνον εναντίον μας αλλά και εναντίον της ιθύνουσας τάξης.

Τι εικόνα παρουσιάζει το καθεστώς Λουκασένκο;

Όλο τον προηγούμενο μήνα οι «αριστεροί» θιασώτες της λευκορωσικής αντιπολίτευσης έφερναν με ενθουσιασμό παραδείγματα της αντι-κοινωνικής πολιτικής εκ μέρους της λευκορωσικής διοίκησης. Μεταξύ αυτών – ιδιωτικοποίηση επιχειρήσεων, αντι-κοινωνικοί νόμοι, σκλήρυνση της εργατικής νομοθεσίας, παραβίαση των δημοκρατικών δικαιωμάτων. Όλο αυτό έχει ως σκοπό να δείξει ότι στη Λευκορωσία δεν υπάρχει κανενός είδους σοσιαλισμός. Ωστόσο οι φίλοι μας εδώ είναι σαν να παραβιάζουν ανοικτή πόρτα, καθώς κανένας, στοιχειωδώς μορφωμένος, μαρξιστής δεν θα αρνηθεί ότι η Λευκορωσία είναι μια καπιταλιστική χώρα δίχως να είναι υποστηρικτής του προέδρου της.

Το πρόβλημα βρίσκεται στο ότι ο καπιταλισμός μπορεί να έχει διάφορες μορφές: καπιταλισμός του Χίτλερ ή του Ρούσβελτ, καπιταλισμός στη Γαλλία ή καπιταλισμός στην Αϊτή, καπιταλισμός στη Σουηδία ή καπιταλισμός στη Νιγηρία. Κι αυτή η διαφορά ενέχει εξαιρετικά σημαίνουσα σημασία για την εργατική τάξη και τους αριστερούς.

Εν αντιθέσει με την πλειοψηφία των γειτόνων της, η Λευκορωσία διατήρησε ένα σημαντικό μέρος του βιομηχανικού και αγροτικού της δυναμικού, το οποίο της έλαχε κατά τη σοβιετική εποχή. Οι φιλελεύθεροι κριτικοί του λευκορωσικού καθεστώτος υποστηρίζουν λοιπόν ότι δεν πρόκειται για ορθό καπιταλισμό αλλά, δυστυχώς για εκείνους, ο ορθός καπιταλισμός υπάρχει μόνο στα βιβλία της Άυν Ραντ. Ίσως οι λευκορωσικές επιχειρήσεις και τα κολχόζ να είναι «ελλειμματικά και αναποτελεσματικά» αλλά οι γείτονες τους, οι οποίοι επίσης διέθεταν εργοστάσια ή κολχόζ, συνήθως μπορούν να επιδείξουν μόνο «αποτελεσματικά» ερείπια, χωράφια καλυμμένα με χορτάρια και ναρκωμένο πληθυσμό.

Στην διακαώς λατινοαμερικανοποιημένη ανατολική Ευρώπη η Λευκορωσία μοιάζει κάπως με την Παραγουάη της εποχής του Χοσέ Γκασπάρ ντε Φρανσία και των κληρονόμων του από την οικογένεια Λόπεζ – όταν η χώρα αυτή διέφερε ριζικά στο φόντο των γειτόνων της, οι οποίοι είχαν τεθεί σε καθεστώς ημιαποικίας και αγορών κατανάλωσης για τις κυρίαρχες καπιταλιστικές μητροπόλεις.

Φυσικά θα ήταν αφελές να περιορίσουμε το λευκορωσικό φαινόμενο στη ζωηρή φιγούρα του Αλεξάντρ Γκριγκόριεβιτς Λουκασένκο. Επιπλέον κατά τους σοβιετικούς χρόνους η Λευκορωσία θεωρούνταν βασικό βιομηχανικό κέντρο και η εξάλειψη τη βιομηχανίας της συνάντησε την εχθρότητα όχι μόνο των ευρέων στρωμάτων του πληθυσμού του νέου κράτους αλλά και πολλών εκπροσώπων της γραφειοκρατίας του. Αυτοί ακριβώς ήθελαν να λάβουν μερίδιο από τις ενεργές παραγωγικές επιχειρήσεις και δεν επιθυμούσαν να ξεπουλήσουν τις μηχανές τους για άχρηστα μέταλλα, ανοίγοντας κατόπιν τούτου φτερά για τις Κανάριες Νήσους.

Εκτός από αυτό στη Λευκορωσία από την πρώτη στιγμή δεν έλαβε ιδιαίτερη διάδοση ο ριζοσπαστικός εθνικισμός, ο οποίος διευκόλυνε την αποβιομηχάνιση της Βαλτικής και στη συνέχεια της Ουκρανίας. Οι νέες καπιταλιστικές ελίτ αυτών των κρατών επιθυμούσαν να ρευστοποιήσουν τους οικονομικούς δεσμούς με τη Ρωσία, διαρρηγνύοντας τους παραγωγικούς δεσμούς που είχαν άλλοτε συγκροτηθεί στους σοβιετικούς χρόνους και ανοίγοντας τις αγορές προϊόντων από τις ΗΠΑ και την Ευρωπαϊκή Ένωση. Στη Λευκορωσία λοιπόν δεν προέκυψε αυτή η μαζική οικονομική καταστροφή καθώς και λόγω του γεγονότος ότι το καθεστώς ως τώρα βασίζεται στην υποστήριξη σημαντικού ποσοστού του πληθυσμού της χώρας, γεγονός το οποίο δεν μπορεί να το αλλάξει καμία παραχάραξη της εκλογικής διαδικασίας.

Υπό αυτές τις συνθήκες η δημοτικότητα του Λουκασένκο στην πραγματικότητα πέφτει. Παρόμοια με άλλες καπιταλιστικές χώρες, η Λευκορωσία έπεσε θύμα της παγκόσμιας οικονομικής κρίσης και όπως παντού, την κρίση αυτή πρωταρχικά την πληρώνουν οι εργαζόμενες μάζες. Το ύψος των τιμών, η χρεωκοπία της μεσαίας τάξης, η επιστροφή των μεταναστών, η σκλήρυνση της εργατικής νομοθεσίας – αυτές είναι οι αιτίες που έβγαλαν στους δρόμους πλήθος Λευκορώσων. Τα παράπονα τους εναντίον της εξουσίας είναι σοβαρά και στοιχειοθετούνται από επιχειρήματα. Ωστόσο οι ελπίδες να διορθώσουν την κατάσταση στο δρόμο της ανατροπής του καθεστώτος του πολυχρονεμένου δικτάτορα, αποπνέουν το λιγότερο αφέλεια ή ολοφάνερη ραδιουργία.

Τι εικόνα παρουσιάζει η αντιπολίτευση;

Το 2014 ο συντάκτης αυτών των γραμμών έγραφε ότι ακόμα και στην ίδια την δημοκρατική επανάσταση, η κατεύθυνση του μαζικού κινήματος το ορίζουν οι οργανωμένες πολιτικές δυνάμεις. Μέχρι σήμερα η ιστορία ούτε μια φορά δεν αρνήθηκε αυτή την αρκετά καταφανή θέση και δεν είναι δικαιολογία να θεωρηθεί ότι η Λευκορωσία θα γίνει εδώ το αποκλειστικό προηγούμενο. Η ενιαία οργανωμένη δύναμη, η οποία μπορεί να ανατρέψει τον Λουκασένκο – αυτή είναι σήμερα η λευκορωσική αντιπολίτευση.

Το κάλεσμα της εν πολλοίς αντικατοπτρίζεται στο προγραμματικό κείμενο που ονομάζεται: «Εντατικό Πρόγραμμα Μεταρρυθμίσεων» – το ιδανικό πρόγραμμα του «Μέλλοντος της Υπέροχης Λευκορωσίας» που προετοιμάστηκε από το σύνολο της Ένωσης Βιομηχάνων, των εκπροσώπων της αστικής κοινωνίας και των νεοφιλελεύθερων ειδικών. Μετά τις εκλογές άρχισε να χάνεται στις ιντερνετικές πηγές και αποβλήθηκε από το πρόγραμμα της Σβετλάνα Τιχανόβσκαγια. Ακριβώς επειδή οι εκπονητές του κατάλαβαν ότι το κείμενο αυτό δεν περιλαμβάνει πλήρως τις προσδοκίες των πολιτών που διαδηλώνουν στους δρόμους και παλεύουν για το καλύτερο ενάντια σε κάθε κακό.

Όπως αποσαφηνίζεται από το κείμενο αυτού του προγράμματος, οι αντικοινωνικοί νόμοι του Λουκασένκο αποδεικνύονται ανεπαρκείς για τους αρχιτέκτονες της νέας δημοκρατικής Λευκορωσίας. Υποστηρίζουν την μαζική ιδιωτικοποίηση των επιχειρήσεων και την πλήρως απλοποιημένη απόλυση των μισθωτών ενώ κάπως έτσι ενθαρρύνουν το άνοιγμα της χώρας για τις διεθνείς πολυεθνικές εταιρείες. Δεν είναι όμως λιγότερο εξαιρετικά και τα άλλα σημεία αυτού του μανιφέστου – από τη βελτιστοποίηση της ιατρικής ως την επιβολή ποινικής τιμωρίας για εξύβριση της λευκορωσικής γλώσσας. Η πραγματοποίηση παρόμοιων «μεταρρυθμίσεων» οδηγεί ενεργά στο νότο των λευκορωσικών συνόρων, με τα γνωστά σε όλους αποτελέσματα.

Μας διαβεβαιώνουν ότι αυτές οι καλές προσδοκίες θα παραμείνουν στα χαρτιά. Αλλά αυτό το δεδομένο πακέτο νεοφιλελεύθερων μεταρρυθμίσεων, οι οποίες υλοποιήθηκαν με συνέπεια σε κάθε «πρώην σοσιαλιστική» χώρα που απελευθερώθηκε από τον ολοκληρωτικό ζυγό της σχεδιασμένης οικονομίας. Η συγκεντρωμένη για τρεις δεκαετίες εμπειρία των κρατών της ανατολικής Ευρώπης κάνει λόγο γι’ αυτό, ότι δηλαδή τις υλοποιούν άμεσα στην πράξη. Προσεγγίζοντας την εξουσία οι ηγέτες της αντιπολίτευσης θα τιμωρήσουν με τους ξένους προστάτες τους την ιδιοκτησία και την ανεξαρτησία της χώρας τους, παζαρεύοντας την για πιστώσεις και τη δυνατότητα ατιμώρητης λεηλασίας της εθνικής περιουσίας δίχως να φοβούνται βαριές ποινές για διαφθορά.

Τι σημαίνει η υλοποίηση του προγράμματος της αντιπολίτευσης στη Λευκορωσία;

Έπεται λοιπόν το συμπέρασμα ότι η ιδιωτικοποίηση και η «βελτιστοποίηση» δεν περιορίζεται μόνο στην εξάχνωση του συμπαγούς καταλόγου των βιομηχανικών επιχειρήσεων. Συνεπάγεται ακόμη τη ρευστοποίηση των εκπαιδευτικών ιδρυμάτων, τα οποία προετοιμάζουν για τους ίδιους επαγγελματικά στελέχη, τη διάλυση των «άχρηστων» κέντρων πρόληψης και νοσοκομείων, την εξαφάνιση του κοινωνικού συστήματος που εξυπηρετεί τους εργαζόμενους μα συνεπακόλουθα και τη μεγάλης κλίμακας εργαζόμενη μάζα μεταναστών, όταν οι τέως εργαζόμενοι των τωρινών εργοστασίων θα πάνε να μαζεύουν τη φράουλα της Πολωνίας ή να τεμαχίζουν ψάρια στους εσθονικούς συνεταιρισμούς. Η κοινωνία πετιέται στην μεταβιομηχανική εποχή και η ίδια η χώρα με βήμα ταχύ σπρώχνεται στον Τρίτο Κόσμο.

Ο λαός αποπροσανατολίζεται από την οικονομική και κοινωνική καταστροφή στο φτιαγμένο για το λόγο αυτό παράδειγμα του εξωτερικού και του εσωτερικού εχθρού. Αναφορικά μ’ αυτό λοιπόν – ο ρόλος του οποίου είναι ήδη προσδιορισμένος, κάνει λόγο αυτό το «Εντατικό Πακέτο Μεταρρυθμίσεων», στο κεφάλαιο «Μεταρρύθμιση της εθνικής ανεξαρτησίας της Λευκορωσίας». Το κείμενο αυτό πρέπει να πικράνει τους Ρώσους φίλους της λευκορωσικής αντιπολίτευσης, που επιθυμεί να μετατρέψει το ανατολικό σύνορο της χώρας σε σιδηρούν παραπέτασμα εναντίον των προαιώνιων πολιτιστικών εχθρών και να οδηγήσει ταχύτερα τη χώρα στο μη επιθετικό μπλοκ του ΝΑΤΟ. Εκτός όμως απ’ αυτό στο ντοκουμέντο αυτό επιδιώκεται η απαγόρευση των κομμάτων και των οργανώσεων που υποδαυλίζουν εντός της κοινωνίας την κοινωνική διχόνοια, προκειμένου να μην επέμβουν στις δουλειές όσων προβαίνουν σε αποτελεσματικές ιδιωτικοποιήσεις και να μην τρομάξουν τους ξένους επενδυτές.

Οι σοσιαλιστές του 19^ου αιώνα έδρασαν εναντίον των απολυταρχικών καθεστώτων για την αστική δημοκρατία, επειδή αυτή τους εξασφάλιζε την ελάχιστη ελευθερία λόγου και δυνατότητας για αγκιτάτσια του προγράμματος τους. Σήμερα στην ανατολική Ευρώπη η «αστική δημοκρατία» περιστρέφεται γύρω από τη συλλογική δικτατορία της αστικής τάξης. Και μπορεί να αλλάζουν οι αντιπρόσωποι και οι πρόεδροι αλλά οι νόμοι για την «από-κομουνιστικοποίηση», οι απαγορεύσεις των αριστερών συμβόλων και οι ποινές «για άρνηση των εγκλημάτων του σοβιετικού παρελθόντος» μόνο εντείνονται. Κατά μια παράξενη ειρωνεία στις απολυταρχικές χώρες σαν τη Ρωσία και τη Λευκορωσία, οι κομουνιστές και οι αριστεροί έχουν περισσότερες δυνατότητες και αστικές ελευθερίες απ’ ότι στην πλειοψηφία αυτών των «δημοκρατικών» κρατών.

Όμως η προπαγάνδα της αστικής τάξης δεν απευθύνεται στο λογικό αλλά στο θυμικό – στις καλύτερες παραδόσεις της γελτσινικής «ψήφου από καρδιάς». Μας προτείνεται να συμπονέσουμε τα θύματα της αστυνομικής βίας. Μας λένε ότι οι «φασιστικές μέθοδοι» της αστυνομίας επιβεβαιώνουν το γεγονός ότι οι αρχές του Μινσκ συνιστούν «φασιστικό καθεστώς». Στην πραγματικότητα εμείς συμπάσχουμε με τα θύματα της αστυνομικής βίας στο Μινσκ όπως συμπάσχαμε και με τα θύματα της αστυνομικής βίας στο Κίεβο το 2014. Θυμόμαστε όμως ότι μετά απ’ αυτήν ακολούθησαν τα «ψητά παράσιτα» στην Οδησσό και στη συνέχεια οι βομβαρδισμοί των πόλεων του Ντονμπάς κι εκείνοι που μέχρι χθες κατέκριναν τις αγριότητες του Berkut, χαιρέτισαν ένθερμα τη βία απ’ την πλευρά της νέας εξουσίας.

Εμείς θυμόμαστε τους σακατεμένους και χτυπημένους από σφαίρες διαδηλωτές στην Ευρώπη και τις ΗΠΑ., τους σκοτωμένους διαδηλωτές στη Βραζιλία και τη Βολιβία, που τοποθετήθηκαν εναντίον εκείνων που άρπαξαν την εξουσία προς όφελος της Δύσης και θυμόμαστε ακόμη πόσο αδιάφορα συνδέεται με τα θύματα αυτά το διαφωτισμένο κοινό με τις λευκές-κόκκινες-λευκές κορδέλες στους ψηφιακούς τους λογαριασμούς. Κι αν οι μέθοδοι του καθεστώτος του Λουκασένκο είναι φασιστικές, μήπως είναι εξίσου φασιστικές κι εκείνες του καθεστώτος του Γέλτσιν που το 1993 απλά στραγγάλισε την αντιπολίτευση με τανκς  και τουφέκισε συλληφθέντες;

Γιατί αποτυγχάνει η διαμαρτυρία;

Κλειδί για την επιτυχία των «χρωματιστών επαναστάσεων» στην ανατολική Ευρώπη ήταν το σχίσμα των διεφθαρμένων ελίτ, η ενεργή ανάμειξη της Δύσης, η υποστήριξη από την πλευρά των ολιγαρχών, η κυριαρχία στο πεδίο της πληροφορικής, η αποφασιστική τακτική της διεκδικούμενης συμμαχίας εθνικιστών και φιλελεύθερων-υπέρμαχων των αγορών. Αλλά στη Λευκορωσία το δουλεμένο όχημα του πραξικοπήματος καθυστέρησε.

Με το ξεκίνημα των διαδηλώσεων ο πρόεδρος της Λευκορωσίας δεν έτρεξε να πάρει αεροπορικά εισιτήρια για το Ροστόφ ούτε έσπευσε να ρωτήσει την Ευρωπαϊκή Ένωση για την ηπιότητα της διαδικασίας συνθηκολόγησης του αλλά προσκολλήθηκε στην εξουσία και έβαλε ρότα για την άγρια καταστολή των αντιπάλων του. Οι παλιές λέξεις του Ουκρανού εθνικιστή  Korchinsky «το πρόβλημα βρίσκεται ακριβώς εκεί, στο ότι ο Λουκασένκο είναι ο μοναδικός επαναστάτης της Λευκορωσίας» έλαβαν νέα σημασία. Ενώ οι πλειοψηφία των ηγετών της λευκορωσικής αντιπολίτευσης δεν έθεσε εμπρός σοβαρές και μαχητικές μορφές πάλης και τσακίστηκε από τους ιθύνοντες του καθεστώτος. Εκτός από αυτό στη χώρα δεν υπήρξαν ολιγάρχες που να υποστήριξαν το ουκρανικό Μαϊντάν με την πρώτη προειδοποίηση εκ μέρους της Δύσης, για να μην τεθούν υπό διώξεις και κυρώσεις. Ενώ οι Λευκορώσοι ιθύνοντες εξαρτώνται περισσότερο από τον Λουκασένκο παρά από τις Βρυξέλλες ή τις ΗΠΑ.

Οι ιντερνετικές πηγές της αντιπολίτευσης μεταδίδουν επιμελώς στη Δύση το γραφικό χάρτη των διαδηλώσεων, ωστόσο δεν μπόρεσαν να παίξουν το ρόλο των «συμβατικών ΜΜΕ» εντός της ίδιας της Λευκορωσίας. Στα πλαίσια λειτουργείας όλου του γιγαντιαίου ρόλου του κυριότερου αντιπολιτευτικού καναλιού, που οργανώθηκε από τους συνεργάτες του ιδιωτικού και ανεξάρτητου «Радио Свобода», κατά βάση ασκήθηκε επιρροή στο νεανικό κοινό και την φιλελεύθερο-εθνικιστική διανόηση. Μη διαθέτοντας τη δική της τηλεοπτική σφενδόνη, δεν μπόρεσε να οργανώσει τους υποστηρικτές της εκτός της εικονικής διεύρυνσης, ιδίως στην περιφέρεια, έξω από τα όρια των βασικών αστικών κέντρων.

Η απεργία μάλιστα στις λευκορωσικές επιχειρήσεις δεν κατάφερε σήμερα να λάβει μαζικές διαστάσεις καθώς οι ηγέτες της αντιπολίτευσης δεν συνδέονταν με τους εργάτες παρά μόνο λες και οι δεύτεροι να  ήταν οι αναλώσιμοι των διαδηλώσεων ενώ οι πρώτοι σχεδόν ανοιχτά δεν συμπεριέλαβαν στο συντονιστικό συμβούλιο ούτε έναν εκπρόσωπο εργατικών συλλόγων. Οι εργάτες των λευκορωσικών εργοστασίων επ’ ουδενί λόγω δεν τρέφουν κάποια στενή συμπάθεια προς τον Λουκασένκο. Έχουν απεναντίας πλήθος παραπόνων προς τις αρχές, η λίστα των οποίων σταθερά μεγαλώνει. Ωστόσο για την ώρα έχουν πράγματα να χάσουν. Απαντώντας στο ερώτημα αναφορικά με τις αιτίες της ήττας, ο τέως εκπρόσωπος τύπου της απεργιακής επιτροπής Belaruskali, Gleb Sandros, διασαφήνισε δίχως δόλο τα πράγματα ως εξής: «Οι άνθρωποι δεσμεύονται πλήρως από τις καλές απολαβές και τα καλύτερα πακέτα κοινωνικής μέριμνας». Συνάμα πολλοί εργάτες καταλαβαίνουν ότι στον απόηχο ενός πραξικοπήματος θα χάσουν τόσο τις πρώτες όσο και τα δεύτερα.

Εκτός των προβλημάτων με την καθοδήγηση και τα ΜΜΕ, η λευκορωσική αντιπολίτευση δεν διέθετε και επαρκείς εφεδρείες. Αν στην Ουκρανία ή στη Γεωργία υπήρξε πλήθος κατεστραμμένων μεσαίων αγροτών αλλά και μεταναστών-εξαρτώμενων από τα εμβάσματα της Δύσης, έτοιμων να χτυπηθούν με την αστυνομία υπό τα συνθήματα της ένταξης στην Ευρωπαϊκή Ένωση και της απαλλαγής από το καθεστώς βίζας, στους δρόμους της Λευκορωσίας βγήκαν υπάλληλοι γραφείου, φοιτητές και μεσοαστοί, οι οποίοι μπόρεσαν να βγάλουν σέλφι αλλά δεν διακρίθηκαν από τα μαχητικά τους κατορθώματα. Την ίδια ώρα η πλειοψηφία των Λευκορώσων ακροδεξιών  βρίσκεται στην Ουκρανία και δεν μπόρεσε να εφαρμόσει στο Μινσκ την πλούσια μαχητική της εμπειρία που αποκτήθηκε στα πλαίσια του Μαϊντάν και της Αντιτρομοκρατικής Ζώνης Δράσης.

Όπως φαίνεται όμως στις Βρυξέλλες και την Ουάσιγκτον εκτίμησαν κριτικά τις δυνατότητες της αντικυβερνητικής διαμαρτυρίας και έκαψαν την ευκαιρία δίχως ιδιαίτερες ελπίδες για γρήγορη επιτυχία ενώ υπολογίζουν να συνεχίσουν το μακρόχρονο παιχνίδι τους εναντίον του Λουκασένκο. Στο σημερινό στάδιο της παγκόσμιας οικονομικής κρίσης η Δύση δεν είναι ακόμα έτοιμη να καταβροχθίσει τη Λευκορωσία κατά το παράδειγμα της Ουκρανίας, προκειμένου να αποκτήσει έναν ακόμη φτωχό και επιθετικό υποτελή, διαθέσιμο να αποσταθεροποιήσει την κατάσταση από το Καλίνινγκραντ μέχρι το Σμόλενσκ με το σύνθημα της εγκαθίδρυσης των παλιών συνόρων του Μεγάλου Δουκάτου της Λιθουανίας.

Τι έπεται;

Ήδη από το 2014 είχαμε μαντεύσει ότι μετά την Ουκρανία θα έρθει αναπόφευκτα και η σειρά της Λευκορωσίας. Αυτή η μέρα λοιπόν έφτασε. Μεγάλο μέρος των τοτινών μας εκτιμήσεων δυστυχώς επιβεβαιώθηκαν, εν αντιθέσει με τις προγνώσεις των αντιπάλων, που χαιρέτιζαν ενθουσιωδώς το Μαϊντάν ενώ τώρα σιωπούν με αιδώ για τις κοινωνικο-πολιτικές και οικονομικές συνέπειες της ρημαγμένης για 6 χρόνια χώρας. Τώρα οι ίδιοι άνθρωποι χαιρετίζουν την λευκορωσική αντιπολίτευση, δίχως όμως να έχουν ιδιαίτερη στενοχώρια για τα αποτελέσματα μιας νίκης της.

Σήμερα ο Λουκασένκο απέκρουσε το πρώτο χτύπημα των αντιπάλων του. Το καθεστώς του όμως στηρίζεται στον γραφειοκρατικό μηχανισμό, τους Ρώσους μεγιστάνες της ενέργειας και της τραπεζικής πίστης, χωρίς όμως αυτό να είναι για πάντα εξασφαλισμένο.  Πίσω από τον Λουκασένκο δεν υφίσταται δραστήρια υποστήριξη από τη βάση. Αυτή ακριβώς είναι η κυρίαρχη διαφορά μεταξύ της Λευκορωσίας και της Βενεζουέλας, όπου υφίσταται μαζικό κίνημα τσαβιστών, το οποίο άνετα βγάζει στους δρόμους εκατοντάδες χιλιάδες ανθρώπους και αναδεικνύει νέους πολιτικούς ηγέτες. Η Λευκορωσία του Λουκασένκο λίαν συντόμως θα τελειώσει με τον ίδιο, μεταμορφωμένη σε ένα χρεωκοπημένο αποβιομηχανοποιημένο πελάτη είτε της δυτικής είτε της ανατολικής μπουρζουαζίας.

Με την ανατροπή του προέδρου στην εξουσία μπορεί να έρθει η αντιπολίτευση και κατόπιν τούτου τη χώρα την περιμένει κοινωνική, οικονομική και πολιτική καταστροφή στο επίπεδο της πραγματοποίησης του αναφερόμενου ως «Εντατικού Πακέτου Μεταρρυθμίσεων». Στην περίπτωση του αντίθετου σεναρίου η εγχώρια γραφειοκρατία είναι ελεύθερη να κλείσει συμμαχία με τους Ρώσους ολιγάρχες, γεγονός που συνεπάγεται για την ίδια ιδιωτικοποίηση και εξαφάνιση σημαντικού μέρους της περιουσίας της Λευκορωσίας, το οποίο ακόμη παραμένει ανέπαφο.

Οι αριστερές δυνάμεις της Λευκορωσίας είναι υπερβολικά απομονωμένες και αδύναμες και γι’ αυτό το λόγο στην παρούσα κατάσταση γι’ αυτές έπεται το να δράσουν ξεπερνώντας τις οργανωτικές τους δυνατότητες. Το σπαθί των κομμουνιστών είναι απίθανο να ταράξει τα πολιτικά εκκρεμή και όπως αποδείχτηκε στην ουρά είτε της αντιπολίτευσης είτε των αρχών οι αριστεροί δεν κερδίζουν κανένα όφελος. Ο Λουκασένκο δεν έχει ανάγκη αυτής της βοήθειας, ελέγχοντας την κατάσταση διαμέσω του λευκορωσικού αστυνομικού μηχανισμού ενώ η λευκορωσική αντιπολίτευση δεν κρύβει τη συναινετική της σύνδεση με την απο-κομουνιστικοποίηση κατά το ουκρανικό παράδειγμα. Η υποστήριξη αυτών των ιδεολόγων του αντικομουνισμού θα γίνει για τους αριστερούς ικανοποιητικά γρήγορη, ωστόσο δεν συνιστά ακόμη αυθεντικό τρόπο πολιτικής αυτοκτονίας.

Την ίδια στιγμή είναι υποχρεωμένοι να ρυθμίσουν τους δεσμούς τους με τους εκπροσώπους των εργατικών ενώσεων, επισημαίνοντας τα απότοκα της ιδιωτικοποίηση και των νεοφιλελεύθερων μεταρρυθμίσεων, συμβάλλοντας στη συγκρότηση ανεξάρτητων εργατικών οργανώσεων. Αυτό είναι το μόνο που μπορούν και πρέπει να κάνουν στην παρούσα κατάσταση. Το προλεταριάτο της Λευκορωσίας πρέπει να γίνει «τάξη καθ’ εαυτήν» (για τον εαυτό της) κι όχι όργανο στα χέρια των εχθρών της, όπως έγινε στην Πολωνία τη δεκαετία του 1980 και στη Σοβιετική Ένωση το 1991.

Σήμερα, στις συνθήκες της νέας παγκόσμιας ύφεσης, ο χρόνος εν πρώτοις δουλεύει όχι μόνο εναντίον μας αλλά και εναντίον της ιθύνουσας τάξης. Η σταθερότητα των κυρίαρχων καπιταλιστικών κρατών τίθεται εν αμφιβόλω. Στη Γαλλία συνεχίζονται οι διαμαρτυρίες των «Κίτρινων Γιλέκων», ο πληθυσμός των ευρωπαϊκών χωρών δεν είναι ικανοποιημένος με το ότι τον έριξαν αυθαίρετα στη μοίρα του τον καιρό της πανδημίας. Στην ημερήσια διάταξη έπονται νέες κρίσεις στις ημιαποικίες της ανατολικής Ευρώπης, που συντάσσουν τους προϋπολογισμούς τους με τα ψίχουλα των Βρυξελλών και των εμβασμάτων των μεταναστών που έφυγαν έξω για μεροκάματο. Η κατάσταση στις ΗΠΑ και τη Ρωσία βρίσκεται επίσης μακριά από οποιαδήποτε σταθερότητα.

Υπό αυτή τη μορφή, την ώρα που θα αποχωρήσει ο Λουκασένκο, οι Λευκορώσοι εργαζόμενοι μπορούν να έχουν μια ευκαιρία να απομακρύνουν τη θλιβερή μοίρα των συντρόφων τους από τις γειτονικές χώρες. Αν ωστόσο αποκτήσουν την ικανότητα να οργανωθούν προς υποστήριξη και βοήθεια των αριστερών.

Σημειώσεις μετάφρασης

Άυν Ραντ: ψευδώνυμο της Ρωσίδας λογοτέχνιδας και φιλοσόφου Αλίσα Ζινόβιεβνα Ροζενμπάουμ (1905-1982). Βασικό στοιχείο της φιλοσοφίας της είναι ο καπιταλισμός της ελεύθερης αγοράς και ο ατομοκεντρισμός. Ζούσε στις ΗΠΑ, όπου και είχε μεταναστεύσει ήδη από το 1926.

Χοσέ Γκασπάρ ντε Φρανσία: Παραγουανός πολιτικός και ηγέτης της Παραγουάης (1814-1840), που υποστήριξε δραστικά την ανεξαρτησία της Παραγουάης από τις προσπάθειες ενοποίησης με τη Βραζιλία και την Αργεντινή.

Κανάριες Νήσοι: Θέρετρο και φορολογικός παράδεισος κοντά στις ακτές της βορειοδυτικής Αφρικής.

ψητά παράσιτα: χλευαστικός όρος των Ουκρανών ακροδεξιών για τους δολοφονηθέντες αντιφασίστες, που τους έκαψαν ζωντανούς οι πρώτοι στο Κτίριο των Συνδικάτων της Οδησσού στις 2 Μαΐου 2014

Berkut: ειδική δύναμη της ουκρανικής αστυνομίας με ειδίκευση στην καταστολή διαδηλωτών.

Αντιτρομοκρατική Ζώνη Δράσης: χαρακτηρισμός των δημοκρατιών του Λουχάνσκ και του Ντονέτσκ από το καθεστώς του Κιέβου.

Μεγάλο Δουκάτο της Λιθουανίας: Μεσαιωνικό κράτος της ανατολικής Ευρώπης που περιλάμβανε εδάφη της σημερινής Λευκορωσίας, της Ουκρανίας, της Λετονίας, της Πολωνίας και της Ρωσίας. Σημαντικό μέρος της ύπαρξης του στιγματίστηκε από  την επίσημη ένωση με το βασίλειο της Πολωνίας και τη σύγκρουση με τη Μοσχοβία. Καταλύθηκε επίσημα από τη Ρωσία το 1795. Χρησιμοποιείται ευρέως σαν σύμβολο εναντίωσης στη Ρωσία εντός των διαδηλώσεων της φιλοευρωπαϊκής αντιπολίτευσης της Λευκορωσίας ενώ η σημαία του (ένοπλος ιππέας σε κόκκινο φόντο) συνιστά διαδεδομένο σύμβολο των διαδηλώσεων αυτών.