Άρθρα

Η σφαγή της Bucha

Το antapocrisis αναδημοσιεύει ένα άρθρο/ρεπορτάζ, υπόδειγμα ερευνητικής δημοσιογραφίας, που ανέβηκε στο on-line περιοδικό γεωπολιτικής ανάλυσης “Standpoint Zero”, τη Δευτέρα, 4 Απριλίου 2022.

Χτες (3 Απριλίου 2022) με χλομιασμένο το πρόσωπό του ο Oleksiy Arestovych, βασικός σύμβουλος του Ουκρανού προέδρου Volodymyr Zelenskyy που κάνει τακτικές τηλεοπτικές ενημερώσεις ως προς τις πολεμικές εξελίξεις, εμφανίστηκε στην UA-TV— Ukrinform, η Ουκρανική κρατική ραδιοτηλεόραση—για να πληροφορήσει το κοινό για τις σοκαριστικές σφαγές αμάχων στις πόλεις Bucha, Irpin, και Hostomel στα βορειοδυτικά του Κιέβου. Οι Ρωσικές δυνάμεις, σε συμμόρφωση με τις δεσμεύσεις που ανακοίνωσαν κατά τον πιο πρόσφατο γύρο των συνομιλιών, αποχώρησαν από την περιοχή του Κιέβου Ομπλάστ, επιτρέποντας στις Ουκρανικές ένοπλες δυνάμεις να πάρουν πίσω υπό τον έλεγχό τους αυτές τις πόλεις. Αργά το Σάββατο το βράδυ άρχισε η κυκλοφορία φωτογραφιών αυτού που ο Arestovych αποκάλεσε “μετα-αποκαλυπτική ταινία φρίκης”—μέχρι τριακόσια πτώματα δολοφονημένων Ουκρανών πολιτών διασκορπισμένα σε δρόμους, υπόγεια και σε ρηχούς τάφους.

Η δημοσιογράφος της The Kyiv Independent, Olga Rudenko, σε ένα άρθρο που δημοσίευσε στις 2:21 π.μ. της 3ης Απριλίου, έγραψε ότι από την στιγμή που οι Ρωσικές δυνάμεις άρχισαν να αποσύρονται από την περιοχή «φρικώδεις φωτογραφίες και βίντεο άρχισαν να συρρέουν» τα οποία «μοιάζει να αποδεικνύουν ότι οι Ρωσικές δυνάμεις προχώρησαν σε στοχευμένες, οργανωμένες δολοφονίες πολιτών στην Bucha». Στις έντεκα και μισή το πρωί, η Valentyna Romanenko προσέθετε πολύ περισσότερες λεπτομέρειες σχετικά με αυτές τις θηριωδίες στην Ukrayinska Pravda σε ένα άρθρο με τίτλο «Επιθυμούσατε μια άλλη Σρεμπρένιτσα;» συνδέοντας τα εγκλήματα με την γενοκτονία το 1995 οκτώ χιλιάδων Βόσνιων Μουσουλμάνων στην Βοσνία. Παραθέτοντας τα λόγια του Mykhailo Podoliak, σύμβουλου του Επικεφαλής του Προεδρικού Γραφείου, που είχε πει ότι επειδή ο δυτικός κόσμος δεν ήθελε να προκαλέσει τη Ρωσία, εισέπραξε το σύνολο της ανείπωτης φρίκης από την απανθρωπιά στην Bucha, Irpin, και Hostomel:

Εκατοντάδες, χιλιάδες δολοφονημένων, ακρωτηριασμένων, βιασμένων, δεμένων, ξανά βιασμένων που μετά σκοτώθηκαν. Εκατοντάδες, χιλιάδες Ουκρανών αμάχων. Δολοφονημένων με εξαιρετική σκληρότητα.

Εικόνες που αναρτήθηκαν στις σελίδες κοινωνικής δικτύωσης του Podoliak καθώς και σε εφημερίδες σε όλη τη χώρα επιβεβαίωσαν αυτές τις άγριας κτηνωδίας σκηνές από την Αποκάλυψη. Άνθρωποι με τα χέρια πισώπλατα δεμένα εκτελεσμένοι σε τοίχους, σώματα σωριασμένα στους δημόσιους δρόμους παντού στην πόλη της Bucha, μέλη που ξεπρόβαλλαν από αυτό που έμοιαζε με μαζικούς τάφους. Καρβουνιασμένα απομεινάρια σωριασμένα πάνω σε παραμορφωμένα κουφάρια πυροβολημένων και καμμένων αυτοκινήτων και μηχανημάτων, χέρια με βερνικωμένα νύχια και ματωμένα πρόσωπα με πολλαπλές πληγές από σφαίρες. Η φρίκη ήταν εκεί για να την δει η υφήλιος. Δύο ολόκληρες ώρες πριν αυτά φτάσουν στα Ουκρανικά μίντια η Louise Callaghan είχε αναρτήσει ολόκληρη την ιστορία στην online έκδοση των The Sunday Times στη Βρετανία, και ήδη από τις πέντε το πρωί είχε σηκωθεί το σχετικό άρθρο στην Wikipedia: «Η σφαγή της Bucha υπήρξε ένα αιματοκύλισμα αμάχων στην Ουκρανική πόλη της Bucha από Ρωσικές δυνάμεις που συμμετείχαν στην εισβολή στην Ουκρανία το 2022.»

Όλα τα γεγονότα είχαν διαπιστωθεί. Οι άνθρωποι στη δυτική Ευρώπη πριν πάνε για ύπνο θα είχαν όλες τις λεπτομέρειες, κάθε αποτρόπαια φωτογραφία, και τον αριθμό των φορών που κάθε θύμα είχε βιασθεί προτού πυροβοληθεί και στην Ουκρανία [η ιστορία] θα ήταν ακριβώς στην ώρα της πριν το πρωινό. Αυτό δεν θα ήταν μόνο το κύριο θέμα των ειδήσεων της μέρας—πλημμυρίζοντας κάθε δελτίο ειδήσεων από το Λος Άντζελες έως το Βερολίνο, αυτή η ιστορία θα ήταν τα νέα.

Όμως αυτή είναι μια περίεργη ιστορία. Δεν υπάρχει ανεπάρκεια φωτογραφικών πληροφοριών μετά το γεγονός. Κανείς δε μπορεί να αμφισβητήσει ότι εκατοντάδες πολίτες σφαγιάστηκαν στους δρόμους των πόλεών τους. Αυτό μπορούμε όλοι να το δούμε. Ξέρουμε ότι αυτό συνέβη. Εν τούτοις, από την αρχή αυτής της σύγκρουσης, τα μίντια υπογραμμίζουν το γεγονός ότι αυτός ο πόλεμος συμβαίνει στον «πολιτισμένο κόσμο». Κάθε στιγμή του αποθανατίζεται στην κάμερα από συνηθισμένους ανθρώπους. [Αλλά] δεν υπάρχει ούτε ένα βίντεο γι’ αυτό το μαζικό έγκλημα, ούτε μία φωτογραφία, καμία αναφορά στα κοινωνικά δίκτυα, κανένα γραπτό μήνυμα—τίποτα. Το πρώτο πράγμα που ο οιοσδήποτε οπουδήποτε ακούει γι’ αυτό το ξεδιάντροπο και πολύ δημόσιο έγκλημα είναι όταν η είδηση φτάνει στις εφημερίδες. Στην Μαριούπολη, μια πόλη εντελώς περικυκλωμένη από τις ρωσικές δυνάμεις, οι κάτοικοι χρησιμοποιούν το Skype για να έρθουν σε επαφή με ΜΜΕ στην Ελλάδα. Ακόμη και στην κατειλημμένη από τους Ρώσους νότια και ανατολική πλευρά της χώρας οι συνηθισμένοι πολίτες κινηματογραφούν τι πράττουν οι Ρώσοι και τι οι Ουκρανικές δυνάμεις κάνουν στους Ρώσους. Αλλά λίγα μίλια βόρεια του Κιέβου, κατά τη διάρκεια μιας τρομακτικής και παρατεταμένης επίθεσης στον άμαχο πληθυσμό, δεν έχουμε τίποτα, παρά μόνο σιγή, μέχρις ότου ο τύπος ανακοινώσει την ιστορία. Αυτό είναι παράξενο.

Υπάρχει κάτι ακόμη πιο παράξενο. Από την κάλυψη των μίντια μας δίνεται η εντύπωση ότι οι Ουκρανοί στρατιώτες που έφτασαν σε αυτές τις γύρω από το Κίεβο πόλεις συνάντησαν αυτή τη φρίκη. Πολλές από τις φωτογραφίες που διαθέτουμε δείχνουν καθαρά τη δημόσια διάπραξη αυτών των εγκλημάτων. Οποιοσδήποτε έφτανε στην Bucha θα έβλεπε τη σκηνή του εγκλήματος. Τίποτα από αυτά δεν ήταν κρυμμένο. Η Rudenko αυτό ακριβώς έγραψε—από τη στιγμή που οι Ρωσικές δυνάμεις άρχισαν να αποσύρονται από την περιοχή φρικώδεις φωτογραφίες και βίντεο άρχισαν να συρρέουν. Επομένως, πρέπει να υποθέσουμε ότι οι Ρωσικές δυνάμεις άρχισαν να αποσύρονται από την Bucha κάποια στιγμή αργά το απόγευμα του Σαββάτου, 2 Απριλίου και ότι οι φωτογραφίες άρχισαν να συρρέουν στη Rudenko και τους συναδέλφους της της The Kyiv Independent λίγο μετά.

Αλλά όχι, τα πράγματα δεν συνέβησαν έτσι.

O Δήμαρχος της Bucha, Anatoliy Fedoruk, ανακοινώνει την απελευθέρωση της πόλης, χωρίς να αναφέρει τίποτα για σφαγή.

Οι Ρωσικές δυνάμεις άρχισαν να φεύγουν από την Bucha, το Irpin και το Gostomel την Τετάρτη 30 Μαρτίου—τρεις ολόκληρες μέρες προτού αυτά τα απαίσια βίντεο και εικόνες άρχισαν να «συρρέουν στα» Ουκρανικά μίντια. Ο Ρωσικός στρατός είχε εκκενώσει εντελώς την πόλη της Bucha στις 16:31 της 1ης Απριλίου, επειδή τότε είναι που ο Anatoliy Fedoruk, ο δήμαρχος της Bucha στάθηκε μπροστά στο Δημαρχείο και κήρυξε την «απελευθέρωση» της πόλης και το ανάρτησε στην επίσημη σελίδα στο Facebook που διατηρεί το Δημοτικό Συμβούλιο της Bucha. Είναι λογικό επομένως να συμπεράνουμε ότι οι επιζώντες της σφαγής και οι εισερχόμενοι Ουκρανοί στρατιώτες θα είχαν δει τις φρικιαστικές σκηνές τριγύρω στους δρόμους και θα τις είχαν αναφέρει—αλλά όχι. Στην πραγματικότητα, ο κ. Fedoruk δεν λέει τίποτα για σώματα που να κείτονται στους δρόμους κατά τον online λόγο του για την απελευθέρωση [της πόλης]. Χρειάστηκαν ακόμη είκοσι τέσσερις ώρες για να τραβήξει η σφαγή την προσοχή του τύπου. Παράξενο.

Είναι σαφές ότι πρέπει να βρούμε τι συνέβη εδώ για αρκετές ώρες. Οι Ρώσοι φεύγουν το απόγευμα της 30ης Μαρτίου, αναφορές για κάποια σφαγή δεν φτάνουν από την πόλη—ούτε ακόμη και από τον δήμαρχο ο οποίος βρίσκεται όντως στην Bucha την 1η Απριλίου και μετά, το απόγευμα της 2ας Απριλίου έχουμε μία σφαγή. Αυτό σημαίνει ότι έχουμε περισσότερο από εβδομήντα-δύο ώρες κατά τις οποίες κανείς δεν αναφέρει για σφαγή και οι Ουκρανικές δυνάμεις ελέγχουν την πόλη. Ο δήμαρχος βρίσκεται στην πόλη και οι κάτοικοι της πόλης βγαίνουν πάλι έξω στους δρόμους και κανένας—κανένας—δεν μιλά για κάποια σφαγή. Υπάρχουν ίσως ένα ή δύο βίντεο που τραβήχτηκαν από ανθρώπους που οδηγούν μέσα στην πόλη, στα οποία βλέπουμε σώματα στον δρόμο. Αλλά [τα σώματα] είναι ίσως τρία ή τέσσερα, και βρισκόμαστε σε μία ενεργή πολεμική ζώνη. Είναι δύσκολο να παντρέψουμε αυτά τα βίντεο με τις μετέπειτα εικόνες μιας εκτεταμένης σφαγής.

Σύμφωνα με τους New York Times, που είχαν στο έδαφος τον φωτορεπόρτερ Daniel Berehulak, μία από τις πρώτες Ουκρανικές μονάδες που εισήλθαν στην Bucha ανήκε στο υπερ-εθνικιστικό τάγμα Αζόφ. Περπατώντας με το τάγμα Αζόφ, η λεζάντα που συνοδεύει τις φωτογραφίες γράφει:

Ουκρανοί στρατιώτες από το σύνταγμα Αζόφ περπάτησαν διαμέσου των απομειναριών μιας Ρωσικής στρατιωτικής φάλαγγας στην πρόσφατα απελευθερωμένη πόλη της Bucha το Σάββατο, λίγο έξω από την πρωτεύουσα μετά την απόσυρση των Ρώσων. Κάτοικοι από κοντινές γειτονιές έπαιρναν τρόφιμα που διένεμαν Ουκρανοί στρατιώτες. Πολλοί δεν είχαν πάρει τροφή ούτε διέθεταν ηλεκτρικό ή γκάζι για να μαγειρέψουν—για περισσότερο από μήνα. Μεγαλύτεροι σε ηλικία κάτοικοι στέκονταν κοντά σε ένα σώμα που είχε αφεθεί στο πεζοδρόμιο.

Έως το πρωί της 2ας Απριλίου υπήρχαν νεκρά σώματα, αλλά όχι αρκετά ώστε να υποδηλώνουν ότι είχε συμβεί μία σφαγή. Οι New York Times δεν αναφέρουν κάποια σφαγή πολιτών—και διαθέτουν πρόσβαση [μέσω του φωτορεπόρτερ τους] στην πόλη και τους κατοίκους της. Ο κόσμος είναι ταλαιπωρημένος και οι άνθρωποι, ειδικά οι ηλικιωμένοι και οι αδύναμοι υποφέρουν πολύ. Αλλά όμως, εδώ δεν υπάρχει καμία απολύτως ένδειξη κάποιας σφαγής: με μαζικούς τάφους, σημεία εκτελέσεων, θύματα βιασμών, και τα λοιπά. Όχι, τίποτα από αυτά δεν υπάρχει. Πουθενά στην πόλη ο [φωτορεπόρτερ] Berehulak δεν αντιλαμβάνεται κάτι που να υπαινίσσεται σφαγή άμαχου πληθυσμού και με δεδομένο το ιδεολογικό μίσος τους κατά των Ρώσων, κάποιος θα σκεφτόταν ότι οι στρατιώτες του Αζόφ, αν κάτι τέτοιο ήταν γνωστό ή έστω φημολογούνταν, θα ήταν παραπάνω από πρόθυμοι να του το μεταδώσουν.

Μετά κάτι πολύ ενδιαφέρον συμβαίνει στις 2 Απριλίου, λίγες ώρες πριν η σφαγή φτάσει στην αντίληψη των εθνικών και διεθνών μίντια. Το online site Лівий берег [Αριστερή Όχθη] του χρηματοδοτούμενου από τις ΗΠΑ και την ΕΕ Ινστιτούτου Gorshenin ανακοίνωσε ότι:

Ειδικές Δυνάμεις έχουν αρχίσει μια επιχείρηση εκκαθαρίσεων στην πόλη της Bucha της περιοχής του Κιέβου, η οποία έχει απελευθερωθεί από τις Ένοπλες Δυνάμεις της Ουκρανίας. Η πόλη εκκαθαρίζεται από σαμποτέρ και συνεργάτες των Ρωσικών δυνάμεων.

Ο Ρωσικός στρατός έχει πλέον φύγει εντελώς από την πόλη, και επομένως αυτό ακούγεται καθαρά ως αντίποινα. Οι κρατικές αρχές θα σάρωναν την πόλη αναζητώντας «σαμποτέρ» και «συνεργάτες των Ρωσικών δυνάμεων». Μόλις την προηγούμενη μέρα η Ekaterina Ukraintsiva, εκπροσωπώντας τις αρχές του Δημοτικού Συμβουλίου, εμφανίστηκε σε ένα πληροφοριακό βίντεο στη σελίδα Bucha Live του Telegram φορώντας στολή παραλλαγής και καθισμένη μπροστά σε μία Ουκρανική σημαία για να ανακοινώσει «την εκκαθάριση της πόλης». Πληροφόρησε τους κατοίκους ότι η εμφάνιση τους Τάγματος Αζόφ δεν σήμαινε ότι η απελευθέρωση ήταν πλήρης (όμως ήταν, οι Ρώσοι είχαν φύγει εξ ολοκλήρου) και ότι μια «πλήρης σάρωση» έπρεπε να γίνει. Πριν κλείσει, έδωσε οδηγίες στους κατοίκους να παραμείνουν στα καταφύγιά τους και να μη βγαίνουν στους δρόμους. Τώρα, με την ευκαιρία να πούμε εδώ ότι το μήνυμά της το μοιράστηκαν στα κοινωνικά δίκτυα. Δηλαδή, το γεγονός αυτό απορρίπτει την ιδέα ότι οι μάρτυρες των μαζικών σφαγών που λέγεται ότι διέπραξαν οι Ρώσοι δεν μπορούσαν να επικοινωνήσουν με το έξω κόσμο. Μπορούσαν, και διαθέτουμε πολλές αποδείξεις online συζητήσεων [στα μέσα κοινωνική δικτύωσης] μέσα από την Bucha κατ’ αυτήν την περίοδο—μόνο που δεν έχουμε αποδείξεις κάποιας σφαγής.

Σε αυτό το σημείο, κάποια στιγμή το απόγευμα και νωρίς το βράδυ του Σαββάτου 2 Απριλίου, έχουμε στρατιώτες του Τάγματος Αζόφ και Ειδικές Δυνάμεις του Συντάγματος SAFARI μέσα στην πόλη οι οποίες πραγματοποιούν μία ειδική επιχείρηση σκούπα για σαμποτέρ και συνεργάτες. Αυτό ακούγεται πολύ καθαρά σαν [αναμενόμενο ότι] ορισμένοι πολίτες θα εκτελεστούν. Από το σημείο αυτό και μετά υπάρχει σχεδόν πλήρης απουσία πηγών μέσα από την Bucha, με εξαίρεση μία. Όλοι οι υπόλοιποι μέσα στην πόλη έχουν διαταχθεί να μη βγουν στο δρόμο και έχουν πληροφορηθεί ότι θα διεξαχθεί μια στρατιωτική επιχείρηση ανάμεσά τους. Θα περιμένουν [επομένως] κάποιους επιπλέον πυροβολισμούς. Μετά, μία ακόμη πηγή, η μόνη πηγή από το παράθυρο χρόνου μεταξύ της έναρξης των εκκαθαρίσεων και των νέων για μία σφαγή που συρρέουν προς τα μίντια: Ο Sergiy Korotkikh, αρχηγός της Ναζιστικής εδαφικής άμυνας στην Bucha, μοιράστηκε στο Telegram ένα μικρό βίντεο τριάντα δευτερολέπτων στρατιωτών του Τάγματος Αζόφ να βαδίζουν σε έναν έρημο δρόμο και ένα απόκομμα συνομιλίας:

Αυτούς τους τύπους με τα μπλε περιβραχιόνια, μπορούμε να τους πυροβολήσουμε;

Φυσικά, γαμώτο.

Αυτό είναι. Το επόμενο πράγμα που μαθαίνουμε είναι ότι υπήρξε μία σφαγή. Όλα τα βίντεο και οι φωτογραφικές αποδείξεις είναι στο Λονδίνο, στο Βερολίνο, στη Νέα Υόρκη και στην Ουάσιγκτον μέχρι το βράδυ και φρικιαστικές φωτογραφίες συρρέουν στα Ουκρανικά γραφεία των μίντια στο Κίεβο. Τα γεγονότα θεωρούνται εντελώς γνωστά και μια σελίδα της Wikipedia βρίσκεται online μόλις ο τύπος ανακοινώνει την ιστορία. Αυτό ήταν ένα μαζικό έγκλημα εναντίον του άμαχου πληθυσμού που το διέπραξε ο Ρωσικός στρατός. Όμως, ο Ρωσικός στρατός είχε αναχωρήσει πριν από μέρες, καμία εγκληματολογική ή νομική έρευνα δεν έχει προηγηθεί, και δεν υπάρχει ούτε ένας αυτόπτης μάρτυρας. Αλλά ποιος χρειάζεται τις καθιερωμένες διαδικασίες όταν έχουμε πόλεμο;

ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ

Callaghan, Louise. “Bodies of Mutilated Children among Horrors the Russians Left Behind.” The Sunday Times, April 2, 2022. https://www.thetimes.co.uk/article/bodies-of-mutilated-children-among-horrors-the-russians-left-behind-5ddnkkwp2.

Contributors to Wikimedia projects. “Bucha Massacre.” Wikipedia, April 4, 2022. https://en.wikipedia.org/wiki/Bucha_massacre.

Fedoruk, Anatoliy. “Бучу Звільнено!” Video. Facebook Watch, April 1, 2022. https://www.facebook.com/watch/?v=270161321982745.

Gardner, Simon. “Ukrainian Mayor Shows Dead Bodies amid Battle-Scarred City of Bucha.” Reuters, April 3, 2022. https://www.reuters.com/world/europe/ukrainian-mayor-shows-dead-bodies-liberated-city-bucha-2022-04-03/.

Gorshenin Institute. “Report on Transformation.” Ukraine 2012, 2012. https://www.yumpu.com/en/document/read/21018606/download-attachment-gorshenin-institute.

Romanenko, Valentyna. “‘Did You Want Another Srebrenica? Are You Satisfied with the Horror of Bucha?’: Yermak’s Adviser Talks Tough to Europe’s Leaders.” Ukrayinska Pravda, April 3, 2022. https://www.pravda.com.ua/eng/news/2022/04/3/7336794/.

Rudenko, Olga. “Hundreds of Murdered Civilians Discovered as Russians Withdraw from Towns near Kyiv (GRAPHIC IMAGES).” The Kyiv Independent, April 2, 2022. https://kyivindependent.com/national/hundreds-of-murdered-civilians-discovered-as-russians-withdraw-from-towns-near-kyiv-graphic-images/.

Stern, David L., Meg Kelly, and Claire Parker. “Bodies, Rubble Line the Streets of Bucha Following Russian Retreat.” The Washington Post, April 2, 2022. https://www.washingtonpost.com/world/2022/04/02/bucha-bodies-russia-retreat-kyiv/.

The New York Times. “Scenes of Desperation and Death as the Russians Retreat from Suburbs Outside Kyiv.” The New York Times, April 3, 2022. https://www.nytimes.com/live/2022/04/02/world/ukraine-russia-war/scenes-of-desperation-and-death-as-the-russians-retreat-from-suburbs-outside-kyiv.

UATV English. “Arestovych on Russian War Crimes: World Must Be Horrified by What Happened in Bucha, Irpin, Hostomel.” Video. YouTube, April 3, 2022. https://www.youtube.com/watch?v=rCdYRmE-dfI&ab_channel=UATVEnglish.

Ukraintsiva, Ekaterina. “BUCHA LIVE.” Telegram, April 1, 2022. https://t.me/News380/7893.

Ukrinform. “Bucha Liberated from Russian Invaders – Mayor.” Укринформ, April 1, 2022. https://www.ukrinform.net/rubric-ato/3445989-bucha-liberated-from-russian-invaders-mayor.html.

Vernyhor, Polina. “Anonymous YouTube Video Seemingly Shows Neo-Nazi Sergiy Korotkikh Agreeing to Be An Informant for the Russian FSB.” Zaborona, August 13, 2021. https://zaborona.com/en/anonymous-youtube-video-seemingly-shows-now-nazi-sergiy-korotkikh-agreeing-to-be-an-informant-for-the-russian-fsb/.

Лівий берег. “Special Forces Regiment SAFARI Begins Clearing Operation in Bucha from Saboteurs and Accomplices of Russia – National Police.” LB.Ua, April 2, 2022. https://en.lb.ua/news/2022/04/02/12441_special_forces_regiment_safari.html.

 

Πηγή: Standpoint Zero

Μετάφραση από τα Αγγλικά: Κωστής Μηλολιδάκης

Αν χάνει η Ρωσία τον πόλεμο, τότε γιατί το ΝΑΤΟ συζητά στα σοβαρά την αποστολή «ειρηνευτικής δύναμής» του στην Ουκρανία; (Μέρος Γ)

Α. ΣΥΝΟΨΗ

O χάρτης απεικονίζει την κατάσταση στο πεδίο στις 30 Μαρτίου 2022 σύμφωνα με την κυβερνητική υπηρεσία πληροφοριών Defence Intelligence του Ηνωμένου Βασιλείου.

Στο Α’ Μέρος αυτού του άρθρου εξετάσαμε τους στόχους της Ρωσικής στρατιωτικής επιχείρησης στην Ουκρανία καταλήγοντας ότι μετά την ουσιαστική εξάλειψη της Ουκρανικής αεροπορίας, αντιαεροπορικής άμυνας και ναυτικού, ο ενδεχόμενος στόχος των επόμενων ρωσικών κινήσεων θα είναι η περικύκλωση του κύριου όγκου του τακτικού Ουκρανικού στρατού, ο οποίος βρίσκεται καθηλωμένος στο Ντονέτσκ καθώς ετοιμαζόταν για το «τελικό» χτύπημα στο Ντονμπάς στις αρχές Μαρτίου. Τα συμπεράσματά μας ουσιαστικά επιβεβαιώθηκαν στις 25/3 από την ενημέρωση[i] που έκαναν οι  S. Rudskoy, διοικητής του Κεντρικού Γραφείου Επιχειρήσεων του Γενικού Επιτελείου των Ενόπλων Δυνάμεων της Ρωσικής Ομοσπονδίας (ΡΟ), ο στρατηγός I. Konashenkov, εκπρόσωπος του Υπουργείου Άμυνας της ΡΟ και ο στρατηγός M. Mizintsev, επικεφαλής του Εθνικού Κέντρου Συντονισμού της Άμυνας της ΡΟ, με αναλυτικές εκτιμήσεις από την πορεία των επιχειρήσεων. Κατ’ αυτούς, η πρώτη φάση των επιχειρήσεων έληξε με εκπλήρωση των στόχων που είχαν τεθεί και τώρα ξεκινά η επόμενη φάση, που αφορά την πλήρη απελευθέρωση του Ντονμπάς.

Στο Β’ Μέρος ασχοληθήκαμε με την Ουκρανική στρατηγική, η οποία μέχρι τότε είχε βάλει όλα τα αυγά της σε ένα καλάθι, αυτό της στρατιωτικής εμπλοκής του ΝΑΤΟ στη σύρραξη. Στο μεταξύ, την περασμένη Τρίτη 29 Μαρτίου, προέκυψε κάποια ευλυγισία των Ουκρανών στις διαπραγματεύσεις, τις οποίες μέχρι τώρα αντιμετώπιζαν με συνεχείς καθυστερήσεις ελπίζοντας ότι στο μεταξύ θα έρθει ο «από μηχανής Θεός», δηλαδή το ΝΑΤΟ. Δεν θα ασχοληθούμε εδώ με τις διαπραγματεύσεις της Κωνσταντινούπολης επειδή αφενός είναι πολύ νωρίς για να εκτιμηθεί η σημασία τους και αφετέρου δεν έχουμε ολοκληρώσει τη συζήτηση της ΝΑΤΟικής στρατηγικής απέναντι στην στρατιωτική επιχείρηση της Ρωσίας.

Στη συνέχεια, επιθυμούμε να ασχοληθούμε με ένα βασικό ερώτημα: την ενδεχόμενη γεωστρατηγική απάντηση του ΝΑΤΟ στη Ρωσική επιχείρηση. Ήδη στο Β’ Μέρος, συζητήσαμε τις επιπτώσεις των ΝΑΤΟικών πολιτιστικών και οικονομικών κυρώσεων, βλέποντας ότι αυτές δεν μπορούν να έχουν άμεσα αποτελέσματα στο γεωστρατηγικό πεδίο. Αυτή η παραδοχή έγινε επίσης το Σάββατο, 2 Απριλίου, και από τον Πολωνό πρωθυπουργό Mateusz Morawiecki[ii]. «Οι κυρώσεις που έχουμε επιβάλει κατά της Ρωσίας μέχρι τώρα δεν δουλεύουν», είπε, «αυτό αποδεικνύεται από την ισοτιμία ανταλλαγής για το ρούβλι που πλέον επιστρέφει στα προ της επίθεσης στην Ουκρανία επίπεδα. Αυτό σημαίνει ότι οι πράξεις μας δεν προκάλεσαν το αποτέλεσμα που επιθυμούσαν οι Ευρωπαίοι ηγέτες».

Αν και οι δηλώσεις του Πολωνού πρωθυπουργού κρύβουν υστεροβουλία, επειδή γίνονται για να υποστηρίξουν την εκστρατεία της Πολωνίας και των Βαλτικών χωρών για ολοκληρωτικό εμπάργκο στα Ρωσικά προϊόντα—δηλαδή και στο φυσικό αέριο/πετρέλαιο—που η Γερμανία καθώς και οι Κάτω Χώρες απορρίπτουν και, ενδεχομένως, επίσης για να πιεστεί το ΝΑΤΟ να αποδεχτεί τη στρατιωτική επέμβαση, εν τούτοις ομολογούν την πραγματικότητα. Αλλά, αν οι οικονομικές κυρώσεις δεν δουλεύουν, τι πρόκειται να ακολουθήσει;

Επομένως, είναι κρίσιμο να εκτιμηθεί μέσω ποιων διαδικασιών και πόσο θα είναι διατεθειμένο να παρέμβει το ΝΑΤΟ στο πεδίο της σύγκρουσης. Οι συνέπειες που ενδεχομένως να προκύψουν από μια τέτοια επέμβαση μπορεί να είναι καταλυτικές για την ίδια τη συνέχιση της ζωής στον πλανήτη.

Όμως, προκειμένου να συζητήσουμε αυτό το ερώτημα, θα πρέπει πρώτα να ασχοληθούμε με τα ιστορικά χαρακτηριστικά που έχει πάρει η προσπάθεια των Ουκρανών εθνικιστών να συγκροτήσουν εθνικό κράτος. Όπως θα διαπιστώσουμε, τα κυρίαρχα Ουκρανικά εθνικιστικά ρεύματα κατά τον 20ο αιώνα πάντα προσπαθούσαν να στηριχτούν στον ξένο παράγοντα και να τον χρησιμοποιήσουν ως μόχλευση στις πολιτικές εθνοκάθαρσης που ακολουθούσαν κατά των Ρωσικών, Πολωνικών και Εβραϊκών πληθυσμών, μια και η Ουκρανία αποτελεί περιοχή πολύ-εθνική, πολύ-θρησκευτική και πολύ-πολιτισμική. Όσα παρακολουθούμε σήμερα δεν εμφανίστηκαν από το πουθενά, αλλά αποτελούν συνέχεια παλιότερων αντιλήψεων, ιδεών και πολιτικών, οι οποίες βρίσκουν τον τρόπο να επανέρχονται διαχρονικά στο προσκήνιο, αν και πλέον σήμερα αυτό συμβαίνει με τρόπο που δημιουργεί πρωτοφανείς κινδύνους για όλη την υφήλιο.

Β. ΙΣΤΟΡΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ – Η ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΗ ΑΞΙΑ ΤΗΣ ΟΥΚΡΑΝΙΑΣ ΓΙΑ ΤΟ ΝΑΤΟ

Η Ουκρανία είναι η δεύτερη μετά τη Ρωσία σε έκταση Ευρωπαϊκή χώρα[iii]. Είναι πολύ-πολιτισμική με κατοίκους διαφόρων εθνοτήτων και εμφανίζεται για πρώτη φορά ως ανεξάρτητη χώρα το 1990, μετά την πολυδιάσπαση της ΕΣΣΔ. Τα ίδια τα σύνορα της περιοχής που ονομαζόταν Ουκρανία ήταν πάντα ρευστά. Η Δ. Ουκρανία, όπου το κυρίαρχο θρήσκευμα είναι το καθολικό, και έχει σαν κύρια πόλη το Λβοφ (ή Λβιβ), προέκυψε μετά την προσάρτηση των εδαφών της λεγόμενης Γαλικίας κατά το 1939 από τη Σοβιετική Ένωση, η οποία τα κατέλαβε εισβάλλοντας στην Πολωνία από ανατολάς ταυτόχρονα με την εισβολή του Χίτλερ από δυσμάς. Σε αντίθεση με τη Δυτική Ουκρανία (Γαλικία) η Ανατολική και Νότια Ουκρανία αποτελείται κυρίως από εθνικά ρωσικούς πληθυσμούς, το θρήσκευμα είναι ορθόδοξο και η βασική καθομιλουμένη γλώσσα τα ρωσικά.

Είναι χαρακτηριστικό ότι το ίδιο το όνομα «Ουκρανία» (Ukraina) σημαίνει «χώρα των συνόρων» και έχει γίνει αντικείμενο μεγάλης συζήτησης[iv] η χρήση του άρθρου «η» στο «η Ουκρανία», επειδή από την νέο-εμφανισμένη χώρα θεωρείται εξαιρετικά υποτιμητικό να αποκαλείται αυτή ως Η χώρα των συνόρων, δηλαδή να προσδιορίζεται ως μία χώρα χωρίς εθνική ταυτότητα η οποία αποτελεί την περιοχή των συνόρων μεταξύ Πολωνίας και Ρωσίας (στη διεθνή ορολογία η Ουκρανία πάντα προσδιοριζόταν ως «η Ουκρανία», δηλ. “The Ukraine”, με τον ίδιο τρόπο που ποτέ δεν λέμε “USA” αλλά πάντα λέμε “The USA”). Αυτή η ορολογία άλλαξε από την Δύση, όταν φάνηκε ότι μπορούσαν να ρυμουλκήσουν την Ουκρανία προς αυτούς με μοχλό την εθνικιστική ακροδεξιά ελίτ η οποία εξέφραζε τη νέα οικονομική, εν πολλοίς παρασιτική, ολιγαρχία.

Τα αποσχιστικά και εθνικιστικά ρεύματα στην Ουκρανία γεννήθηκαν και ανδρώθηκαν στη Γαλικία, στην περιοχή του Λβοφ, με ναζιστικούς ιδεολογικούς και πολιτικούς προσανατολισμούς. Ο γνωστότερος ναζί Ουκρανός εθνικιστής ήταν ο Στεπάν Μπαντέρα, ο οποίος κατά τον πόλεμο συνεργαζόταν και με τα ναζιστικά στρατεύματα κατοχής, αλλά και με τις μυστικές υπηρεσίες της Μ. Βρετανίας (κάτι μας θυμίζει αυτό). Αν και υπεύθυνος για εκτελέσεις και σφαγές κυριολεκτικά εκατοντάδων χιλιάδων Πολωνών, Εβραίων, αλλά και Ρώσων[v], του επιτράπηκε να ανασυγκροτήσει μετά τον πόλεμο την οργάνωσή του OUN (μάλιστα την ονόμασε OUN B—βλέπετε κάποια μοτίβα είναι διαχρονικά και διατοπικά) με την ευγενική χορηγία της Βρετανικής ΜΙ6.

Εγκαταστάθηκε στη Δ. Γερμανία, συνεργαζόμενος με τις μυστικές υπηρεσίες αυτής της χώρας, και ασχολήθηκε με επιχειρήσεις εντός της ΕΣΣΔ για αρκετά χρόνια μετά τη λήξη του πολέμου, οι οποίες, κάτω από την καθοδήγηση της CIA, οδήγησαν σε απώλειες περίπου 50,000 ανθρώπων. Η προσπάθεια της CIA να οργανωθεί εξέγερση υπό την καθοδήγηση του Μπαντέρα στην Δ. Ουκρανία (Γαλικία) to 1949, υπήρξε—σύμφωνα με τις μετέπειτα εκτιμήσεις της ίδιας της CIA—«καταδικασμένη σε αποτυχία και τραγική»[vi]. Η ίδια η CIA δεν έβαζε τότε (όπως και τώρα άλλωστε) σαν στόχο την «απελευθέρωση» της Ουκρανίας, αλλά την χρησιμοποίηση των Ουκρανών εθνικιστών σαν αντιπροσώπων (proxies) στο αιματοκύλισμα της ΕΣΣΔ, όπως αποκαλύπτουν άκρως απόρρητα έγγραφα της, αποχαρακτηρισμένα σήμερα[vii]. Ο John Ranelagh, ιστορικός, στο βιβλίο του με τίτλο “Agency: The rise and decline of CIA” θεωρεί ότι από την πλευρά της CIA το πρόγραμμα συνεργασίας με τον Μπαντέρα «επεδείκνυε ψυχρή αναλγησία» δεδομένου ότι δεν υπήρχε περίπτωση οι στόχοι των Μπαντεριστών να επιτύχουν δίχως την άμεση στρατιωτική ανάμειξη των ΗΠΑ και επομένως «Η Αμερική ουσιαστικά ενθάρρυνε τους Ουκρανούς να πάνε να σκοτωθούν».

Επιμείναμε στην υπογράμμιση του «πολέμου δι’ αντιπροσώπων» που διεξήγαγαν οι ΗΠΑ μεταξύ 1946-1953 στην Ουκρανία και που οδήγησε στην εξάλειψη (τότε) των Μπαντεριστών επειδή σήμερα μοιάζει η ιστορία να επαναλαμβάνεται με τους ιδεολογικούς απογόνους του. Και πάλι οι δυτικοί επιθυμούν να πολεμήσουν μέχρι του τελευταίου Ουκρανού προκειμένου να αποσταθεροποιήσουν τη Ρωσία, με κατατεθειμένο στόχο (όπως θα δούμε παρακάτω) να δημιουργηθεί ένας μακρόχρονος πόλεμος στην καρδιά της Ευρώπης. Μερίδα Αμερικανών στρατηγικών αναλυτών εκφράζει την ανησυχία της γι’ αυτό το διαχρονικά επαναλαμβανόμενο μοτίβο της Αμερικανικής δραστηριότητας στο εξωτερικό που οδήγησε σε πληγές όπως αυτές του Ιράκ και του Αφγανιστάν στις μέρες μας[viii].

Για να πούμε και πώς έκλεισε η καριέρα του Μπαντέρα, οι στρατιωτικές επιχειρήσεις του στην Γαλικία άρχισαν να φθίνουν το 1948 και οι τελευταίοι θύλακες μπαντεριστών εξαλείφθηκαν περί το 1953[ix]. Πέθανε δηλητηριασμένος από κυάνιο το 1959 στο Μόναχο[x], σε μια φημολογούμενη επιχείρηση της KGB.

Όλα τα ακροδεξιά εθνικιστικά και νέο-ναζιστικά τάγματα/πολιτικοί σχηματισμοί στη σημερινή Ουκρανία έχουν τον Μπαντέρα ως πηγή έμπνευσης. Το Ουκρανικό κράτος έχει ανεγείρει εκατοντάδες μνημεία και εκδώσει γραμματόσημο προς τιμήν του ενώ οργανώνονται λαμπαδηδρομίες για να τιμηθεί η μνήμη του[xi]. Το 2010 ο τότε πρόεδρος της Ουκρανίας, Βίκτορ Γιούστσενκο, τον ανακήρυξε επίσημα «Ήρωα της Ουκρανίας», τίτλο που μετέπειτα αφαίρεσε ο ανατραπείς το 2014 πρόεδρος της Ουκρανίας Βίκτορ Γιανουκόβιτς. Ο Στ. Μπαντέρα γεννά πολύ διαφορετικά συναισθήματα στους Ουκρανούς, ανάλογα με την εθνοτική και γεωγραφική προέλευσή τους. Έτσι, από μία έρευνα το 2009-2010 προκύπτει ότι στη Γαλικία «πολύ θετική» και «ως επί το πλείστον θετική» γνώμη για τον Μπαντέρα και την OUN είχαν το 63% ενώ στη Ν. Ουκρανία (Οδησσό, Νικολάγιεβ, Χερσώνα και Κριμαία) «πολύ αρνητική» και «ως επί το πλείστον αρνητική» γνώμη είχαν το 79%.[xii]

Επί ΕΣΣΔ, η Ουκρανία ήταν η δεύτερη δημοκρατία σε σημασία, βιομηχανική υποδομή, πληθυσμό και αναγνώριση μετά τη Ρωσία. Μετά την διάλυση της ΕΣΣΔ, η οικονομία της Ουκρανίας καταρρακώθηκε με γρήγορα βήματα, η βιομηχανία της εξαϋλώθηκε (με εξαίρεση τη μεταλλουργία). Σήμερα είναι η φτωχότερη, αλλά πρώτη σε διαφθορά, χώρα της Ευρώπης. Μοιάζει ως εάν οι λαοί της, που δεν έχουν καταφέρει να αποκτήσουν κοινή συνείδηση, να ακολουθούν φυγόκεντρες τροχιές προκειμένου να στηριχτούν από κάπου: οι Δυτικοί προς το ΝΑΤΟ και οι Ανατολικοί και Νότιοι προς τη Ρωσία. Ενδιαφέρον είναι ότι οι Δυτικοί ακουμπάνε όλο και περισσότερο πάνω στον φασισμό (π.χ. απαγορεύουν τη χρήση της ρωσικής γλώσσας[xiii], ο στρατός[xiv] και η αστυνομία είναι διαβρωμένοι από νεοναζιστικές οργανώσεις, το ΚΚ είναι παράνομο) ενώ οι Ανατολικοί και Νότιοι, με αιχμή τη βιομηχανική περιοχή του Ντονμπάς και την Κριμαία, έχουν ισχυρή αριστερά—εξ ου και η ονομασία «Λαϊκές Δημοκρατίες» που έχουν επιλέξει οι δημοκρατίες του Ντονέτσκ και Λουκάνσκ.

Θα είναι ήδη προφανές ότι η Ουκρανία, όντας στην καρδιά κυριολεκτικά της Κεντρικής Ευρώπης, με άμεση πρόσβαση προς όλες τις περιοχές της Ρωσίας, αποτελεί εξαιρετική  χώρα από γεω-στρατηγική άποψη για να ελέγξει και να δέσει χειροπόδαρα τη Ρωσία. Και βέβαια, καθόλου δεν βλάπτει ότι η Ουκρανία διαθέτει σοβαρές πλουτοπαραγωγικές πηγές και έναν πληθυσμό με υψηλό επίπεδο μόρφωσης, αν και περίπου 10 εκατομμύρια Ουκρανοί από τα 45 εκατομμύρια του πληθυσμού της, οι πιο εξειδικευμένοι, έχουν μεταναστεύσει στη Ρωσία και στη Δύση για δουλειά[xv].

Αν δεχτούμε ότι το ΝΑΤΟ έχει σαν στόχο την περικύκλωση της Ρωσίας και την καθυπόταξή της, όπως αποδεικνύεται από τη διαρκή επέκτασή του προς ανατολάς, παρά τη διάλυση του πάλαι ποτέ αντίπαλου μπλοκ του συμφώνου της Βαρσοβίας, αλλά επίσης και από τις πάμπολλες αναλύσεις Ινστιτούτων, Think Tanks, της Rand Corporation (βλ. Β’ Μέρος αυτού του άρθρου), από τις επανειλημμένες δηλώσεις προέδρων, πρωθυπουργών, υπουργών εξωτερικών, υπουργών οικονομικών, κ.ο.κ., τότε η Ουκρανία αποτελεί περιπόθητη νύφη.

Δεν είναι περίεργο που όλες οι δημοκρατικές ευαισθησίες των Δυτικών, οι νόμοι και οι απαγορεύσεις της αναφοράς στους ναζί (π.χ. των Γερμανών), κ.ο.κ., πάνε περίπατο όταν απευθύνονται στους δικούς τους ανθρώπους στην Ουκρανία, τους εθνικιστές απόγονους του Μπαντέρα, ακριβώς επειδή σε αυτούς ποντάρουν για να ελέγχουν την Ουκρανία και να την χρησιμοποιούν κατά της Ρωσίας. Άλλωστε και ο ίδιος ο Μπαντέρα δεν ήταν, όπως είδαμε, μόνο συνεργάτης των ναζί και πρωτεργάτης στις σφαγές εκατοντάδων χιλιάδων Πολωνών, Ρώσων και Εβραίων, αλλά επίσης ήταν και συνεργάτης της Βρετανικής ΜΙ6, της Αμερικανικής CIA και της Δυτικογερμανικής BND στις προσπάθειές τους, μετά τον πόλεμο, να αποσταθεροποιήσουν την Ουκρανία[xvi].

Έτσι, και αυτές τις μέρες που οι Ουκρανοί εθνικιστές διαδίδουν φρικτά βίντεο βασανισμών Ρώσων αιχμαλώτων πολέμου, τα Δυτικά ΜΜΕ, οι Κυβερνήσεις, ακόμη και οι αρμόδιοι διεθνείς (αλλά ελεγχόμενοι) οργανισμοί κάνουν πλάτες στην Ουκρανική κυβέρνηση, η οποία έχει ζητήσει να αποσιωπούνται αυτά τα συμβάντα. Σύμφωνα με στοιχεία που αποκάλυψε η Ρωσική υπηρεσία πληροφοριών, η Ουκρανική κυβέρνηση ενημέρωσε το Βρετανικό Foreign Office ότι δεν σκοπεύει να τηρήσει τα διεθνή πρωτόκολλα που αφορούν αιχμαλώτους πολέμου ενώ το ίδιο το Foreign Office προσπαθούσε να την πείσει να διοργανώσει μια «θεατρική» επίσκεψη διεθνών παρατηρητών σε κάποιον από πριν προετοιμασμένο χώρο κράτησης Ρώσων αιχμαλώτων προκειμένου να απαλυνθούν οι εντυπώσεις που έχουν προκληθεί από τα φρικτά βίντεο[xvii]. Η εκπρόσωπος του Ρωσικού Υπουργείου Εξωτερικών, Μαρία Ζαχάροβα, σχολιάζοντας την αφωνία που έχει κυριεύσει την ΕΕ, το Συμβούλιο της Ευρώπης και το Γραφείο Δημοκρατικών Θεσμών και Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων (ODIHR—ο κύριος θεσμός του ΟΑΣΕ για τα ζητήματα τήρησης των ανθρωπίνων δικαιωμάτων) σχολίασε: «Παραμένουν σιωπηλοί. Δεν αντιδρούν σε αυτά τα εγκλήματα πολέμου και τις κραυγαλέες παραβιάσεις των διεθνών ανθρωπιστικών συνθηκών. Τα μάτια τους έχουν θολώσει από Ρωσοφοβία….Ο Διευθυντής του ODIHR,  Matteo Mecacci εξαντλεί όλο τον θυμό του κατά της Ρωσίας. Οι κατευθύνσεις της ηθικής και η πολιτική εντιμότητα έχουν χαθεί. Τι να συζητήσουμε με τέτοιους θεσμούς; Αυτή η σιωπή αποτελεί συνενοχή στις φρικαλεότητες που διαπράττονται. Και είναι επίσης έγκλημα»[xviii].

Η προθυμία της επίσημης Δύσης να χαϊδέψει, καλύψει και ενθαρρύνει τους Ουκρανούς εθνικιστές προκειμένου αυτοί να χρησιμοποιούνται στο παιχνίδι της περικύκλωσης και εξουδετέρωσης της Ρωσίας δεν αποτελεί υποπροϊόν της παρούσας πολεμικής κατάστασης. Δεδομένης της στρατηγικής σημασίας της Ουκρανίας, η υποστήριξη από τους Δυτικούς οργανισμούς των συνεχών παραβιάσεων των ανθρωπίνων δικαιωμάτων των ρωσόφωνων πληθυσμών και της αντι-ρωσικής υστερίας ξεκίνησε από την πρώτη στιγμή της Ουκρανικής ανεξαρτησίας. Τι να πρωτοθυμήσει κανένας; Την οργάνωση της  ανατροπής του εκλεγμένου προέδρου Γιανουκόβιτς το 2014 από την Β. Νούλαντ, τότε Αν. Υπουργό Εξωτερικών για την Ευρώπη των ΗΠΑ και τον Τζ. Πράιατ, τότε πρεσβευτή των ΗΠΑ στο Κίεβο;[xix] Την εκπαίδευση δεκάδων χιλιάδων Ουκρανών, με προτεραιότητα στους νέο-ναζί του Συντάγματος Αζόφ από ΝΑΤΟικούς εκπαιδευτές;[xx] Την αδιαφορία των ελεγχόμενων διεθνών οργανισμών απέναντι στις αναφορές που δέχονταν για την κατάσταση στο Ντονμπάς (14,000 άμαχοι νεκροί σε 7 χρόνια), στις διώξεις κατά των ρωσόφωνων πληθυσμών, στις διώξεις ανεξάρτητων δημοσιογράφων ή και δολοφονίες τους;[xxi] Ακόμη και η Ειδική Αποστολή Παρακολούθησης (SMM) της τήρησης των προβλέψεων των συμφωνιών του Μινσκ, διορισμένη από τον Οργανισμό για την Ασφάλεια και Συνεργασία στην Ευρώπη (OSCE ή αλλιώς ΟΑΣΕ), δεν προωθούσε τις καταγραφές παραβιάσεων της εκεχειρίας που αναφέρονταν, ώστε αυτές να μη γίνονται γνωστές, και δεν συνεργαζόταν με τις αρχές των Λαϊκών Δημοκρατιών «επιδεικνύοντας πολιτική μεροληψία και επιλεκτική αντιμετώπιση των στοιχείων» σύμφωνα με την Μ. Ζαχάροβα[xxii]. Ίσως να αποτελεί χαρακτηριστικό της δραστηριότητας της επιτροπής αυτής το γεγονός ότι μετά την έναρξη των επιχειρήσεων, τα υλικά που διέθετε περιλαμβανομένων των τεθωρακισμένων οχημάτων κατέληξαν στα χέρια των Ουκρανών εθνικιστών.[xxiii]

Συνοψίζουμε: Η Ουκρανική ελίτ αναζητά τρόπο να οικοδομήσει εθνικό κράτος, που δεν υπήρχε μέχρι πριν τριάντα έτη, μέσω της εθνοκάθαρσης και της καλλιέργειας μιας εθνικιστικής ιδεολογίας που αναπτύχθηκε στον μεσοπόλεμο και στη συνέχεια αξιοποιήθηκε από τους ναζί κατακτητές αλλά και τις δυτικές μυστικές υπηρεσίες. Συλλογικά η «δημοκρατική» Δύση όχι μόνο κάνει τα στραβά μάτια, αλλά και ενθαρρύνει αυτούς τους προσανατολισμούς της Ουκρανικής ολιγαρχίας προκειμένου η τελευταία να βρει καταφύγιο στις αγκάλες του ΝΑΤΟ και να συνεργαστεί στην κατεύθυνση του στραγγαλισμού της Ρωσίας. Η ανάπτυξη προωθημένων ΝΑΤΟικών βάσεων στην Ουκρανία[xxiv], η απόκτηση πυρηνικών όπλων, οι έρευνες πάνω σε βιολογικά όπλα κάτω από την καθοδήγηση Αμερικανικών υπηρεσιών δεν έθεταν μόνο τη Ρωσία σε άμεσο κίνδυνο, αλλά—όπως άλλωστε αποδείχτηκε—και την ίδια την Ουκρανία. Η Ουκρανική ελίτ προκαλεί την καταστροφή της ίδιας της χώρας της προκειμένου να εξυπηρετήσει τους ΝΑΤΟικούς σχεδιασμούς και με τη σειρά του, το ΝΑΤΟ είναι πρόθυμο να πολεμήσει μέχρι τον τελευταίο …Ουκρανό στρατιώτη, προκειμένου να κάνει όση μεγαλύτερη ζημιά μπορεί στη Ρωσία.

Γ. Η ΣΤΡΑΤΙΩΤΙΚΗ ΣΥΝΕΙΣΦΟΡΑ ΤΟΥ ΝΑΤΟ ΜΕΧΡΙ ΣΗΜΕΡΑ

Καταρχήν, το ΝΑΤΟ, έχει αναλάβει την εκπαίδευση του Ουκρανικού στρατού από το 2014 κ.ε., η οποία διεξάγεται σε μαζική κλίμακα στη Δυτική Ουκρανία (Γαλικία), αλλά και αλλού (π.χ. ΗΠΑ). Η πυραυλική επίθεση της Ρωσίας στη στρατιωτική βάση του Yaroviv, 25χλμ. από τα σύνορα με την Πολωνία, στις 13 Μαρτίου[xxv] σήκωσε το πέπλο όσο αφορά τη μαζική εκγύμναση όχι μόνο των δυνάμεων της Ουκρανίας, αλλά και των ξένων μισθοφόρων, από ΝΑΤΟικούς εκπαιδευτές. Η συγκεκριμένη η βάση αποτελούσε το σημείο συγκέντρωσης των απανταχού μισθοφόρων, όπου ελέγχονταν οι ικανότητές τους, αναλάμβαναν αρμοδιότητες και υπηρεσία και κατανέμονταν στα μέρη όπου θα υπηρετούσαν[xxvi]. Σύμφωνα με τους NYTimes, την ημέρα της επίθεσης βρίσκονταν εκεί περί τους 1,000 μισθοφόρους[xxvii] ενώ ο απόστρατος συνταγματάρχης Ray Wojcik, πρώην στρατιωτικός ακόλουθος των ΗΠΑ στην Πολωνία και νυν senior fellow του προγράμματος Διατλαντικής Ασφάλειας και Άμυνας του Αμερικανικού Κέντρου για την Ανάλυση της Ευρωπαϊκής Πολιτικής (CEPA), αναφέρει ότι «μέχρι πολύ πρόσφατα» στη βάση αυτή υπηρετούσαν πάνω από 400 «εκπαιδευτές», περιλαμβανομένων και Αμερικανών[xxviii]. Οι πραγματικές απώλειες των ΝΑΤΟικών μισθοφόρων και εκπαιδευτών δεν θα γίνουν ίσως ποτέ γνωστές, αφού αμέσως μετά την επίθεση στήθηκαν σημεία ελέγχου της πρόσβασης στη βάση και δόθηκε η εντολή να μην κυκλοφορήσουν παραπέρα πληροφορίες και φωτογραφίες ώστε να μην αποκτήσει στοιχεία ο Ρωσικός στρατός.

Οι ΗΠΑ έχουν επίσης αναλάβει την εκπαίδευση ειδικών μονάδων του Ουκρανικού Στρατού και της Εθνοφρουράς (δηλ. των Συνταγμάτων των νεο-ναζί). Έχουν δημοσιευτεί αναλυτικές πληροφορίες για την εκπαίδευση που “παραστρατιωτικοί” της CIA παρέχουν στους Ουκρανούς ελεύθερους σκοπευτές στο Ντονμπάς, οι οποίοι έχουν σκοτώσει αρκετές χιλιάδες αμάχους πολίτες των δύο Λαϊκών Δημοκρατιών[xxix]. Πρόσφατα, σε τηλεγράφημα του RIA-Novosti αναφέρεται η ταυτοποίηση τριών Αμερικανών αξιωματικών ανάμεσα στους νεκρούς της πόλης Μαρίνκα[xxx], είδηση που δεν διαψεύσθηκε από αμερικανικής πλευράς.

Από πλευράς υλικής βοήθειας, οι Αμερικανοί και η ΕΕ λούζουν την Ουκρανία με εκατοντάδες εκατομμύρια δολάρια και ευρώ, με νέα πακέτα να ανακοινώνονται κάθε βδομάδα. Το συνολικό ποσό δεν έχει—από όσο εγώ γνωρίζω—υπολογιστεί από κάποιον μελετητή συνολικά, αλλά οπωσδήποτε αθροίζει σε αρκετά δισεκατομμύρια δολάρια/ευρώ (μόνον οι ΗΠΑ αναφέρουν ότι οι ίδιες έχουν μέχρι στιγμής διαθέσει 2.3 δις δολάρια σε εξοπλισμό—βλ. παρακάτω). Είναι ασαφές πόσα από αυτά θα αποτελούν δάνεια, τα οποία για να ξεπληρώσει η Ουκρανία θα χρειαστεί να δεσμεύει το συνολικό της ΑΕΠ για αρκετά χρόνια. Πάντως, η ουκρανική ελίτ—όπως συνέβη στο παρελθόν και με όλες τις υπόλοιπες άρχουσες τάξεις που διεξήγαγαν πολεμικές επιχειρήσεις στις χώρες τους με την βοήθεια των Αμερικανών—δεν δείχνει να στενοχωριέται. Να θυμίσουμε ότι ο τελευταίος πρόεδρος του Αφγανιστάν διέφυγε πρόσφατα από τη χώρα του παίρνοντας μαζί του, στο ελικόπτερο που τον μετέφερε, 169 εκατομμύρια δολάρια σε μετρητά[xxxi] μέρος των οποίων προφανώς χρησιμοποιήθηκαν για την εξόφληση της εισόδου του στο Ντουμπάι, όπου έγινε αποδεκτός «για ανθρωπιστικούς λόγους».

Στην φωτογραφία οι βαλίτσες με τα λάφυρα της κας Κοτβίτσκαγια, που φυσικά ουδείς πιστεύει ότι αποτελούν το προσωπικό της κομπόδεμα, όπως η ίδια διατείνεται.

Στην φωτογραφία οι βαλίτσες με τα λάφυρα της κας Κοτβίτσκαγια, που φυσικά ουδείς πιστεύει ότι αποτελούν το προσωπικό της κομπόδεμα, όπως η ίδια διατείνεται.

Και επίσης να υπενθυμίσουμε ότι πριν από δύο περίπου βδομάδες στα Ουγγρικά σύνορα με την Ουκρανία εμφανίστηκε με 29 εκατομμύρια δολάρια και 1 εκατομμύριο ευρώ η κα Anastasia Kotvitskaia, σύζυγος του πρώην βουλευτή Igor Kotvitsky, «δεξιού χεριού» του σχεδόν ισόβιου πρώην Υπουργού Εσωτερικών παντός καιρού της Ουκρανίας, Στεπάν Αβάκοφ, ο οποίος έχει οργανώσει την συγκρότηση του συντάγματος Αζόφ ως συστατικού στοιχείου της Ουκρανικής Εθνοφρουράς και έχει δημιουργήσει το επίσης νέο-ναζιστικό τάγμα Ντιεπρ-1, το οποίο χρησιμοποιεί και ως προσωπική του φρουρά. Η κα Αναστασία δεν ελέγχθηκε από την Ουκρανική πλευρά των συνόρων αλλά ούτε και από το Ουγγρικό τελωνείο, όμως φαίνεται ότι οι Ούγγροι συνοριοφύλακες είχαν την ευτυχή (κατ’ άλλους ατυχή) ιδέα να κάνουν έλεγχο[xxxii].

Αλλά τελικά τι έχει δώσει το ΝΑΤΟ από πλευράς οπλισμού στους Ουκρανούς; Μέχρι πρόσφατα τους έδινε τεράστιες ποσότητες από αντιαεροπορικούς πυραύλους Stinger και αντιαρματικά Javelin. Αν και πολύ αποτελεσματικά—τα Stinger απέδειξαν την αξία τους στο Αφγανιστάν όταν είχαν εκστρατεύσει εκεί οι Ρώσοι και τα Javelin έχουν την ικανότητα να κλειδώνουν τον στόχο (ο χειριστής μπορεί να κινείται έτσι) και να χτυπούν το τανκ από πάνω, όπου είναι απροστάτευτο—είναι όπλα χρήσιμα κυρίως για μάχες από κοντά. Βέβαια, αποτελούν τέλεια όπλα για επιθέσεις κατά επιβατικών αεροπλάνων και αυτοκινήτων επισήμων προσώπων, οπότε δεν πρέπει να εκπλαγούμε αν, μετά τη διασπορά τους στην Ουκρανία, δούμε στο μέλλον να χρησιμοποιούνται σε άσχετες, δολοφονικές επιθέσεις σε διάφορα μέρη του κόσμου, όπου θα έχουν πουληθεί μέσω της μαύρης αγοράς. Ήδη Stinger που έχουν πέσει στα χέρια των πολιτοφυλακών του Ντονμπάς χρησιμοποιήθηκαν πρόσφατα στην κατάρριψη δύο Ουκρανικών ελικοπτέρων που επιχείρησαν να φτάσουν στην Μαριούπολη για να εκκενώσουν την ηγεσία του Συντάγματος Αζόφ[xxxiii]. Ο ρωσικός στρατός πρέπει να έχει ήδη αρκετές απώλειες σε ελικόπτερα και τανκς από αυτά τα όπλα, πλην όμως η χρήση τους περιορίζεται αντικειμενικά από την εγγύτητα που απαιτείται για να πληγεί ο στόχος.

Επίσης, το ΝΑΤΟ παρέχει συνεχώς πληροφορίες στους Ουκρανούς για τη θέση των Ρωσικών στρατευμάτων μέσω αναγνωριστικών μέσων και δορυφόρων ενώ και ο Ουκρανικός στρατός χρησιμοποιεί Αμερικανικά συστήματα γεω-εντοπισμού και πλοήγησης (από όσα έχουν γίνει γνωστά, η SpaceX του Ίλον Μασκ παίζει καθοριστικό ρόλο). Τελευταία ανακοινώθηκε ότι Ουκρανικά τανκς Τ64 που έπεσαν στα χέρια των Ρώσων στο Τσέρνιγκοφ ήταν εφοδιασμένα με προχωρημένο ΝΑΤΟικό εξοπλισμό που περιλαμβάνει συσκευές λήψης εικόνας μέσω θερμότητας για νυκτερινή όραση καθώς και άλλα ΝΑΤΟικά όργανα παρατήρησης, επικοινωνίας και πλοήγησης[xxxiv].

Άλλα είδη οπλισμού[xxxv] που συνεχίζουν να αποστέλλονται σύμφωνα με ανακοίνωση στις 2 Απριλίου του εκπροσώπου του Πενταγώνου, John Kirby, είναι: κατευθυνόμενα μέσω λέιζερ βλήματα, αερομεταφερόμενα περιφερόμενα βλήματα (switchblade loitering projectiles—είδος μικρών drones που περιφέρονται μέχρι να εντοπίσουν στόχο), μη επανδρωμένα αεροσκάφη Puma, συστήματα κατάρριψης ρωσικών μη επανδρωμένων αεροσκαφών, εξοπλισμό επικοινωνιών, σκόπευσης, πλοήγησης, συντονισμού μέσω δορυφόρων, νυκτερινής όρασης, πυρομαχικά, καθώς και κλασικά όπλα—πολυβόλα κ.λπ. Οι συνολικές παραδόσεις στρατιωτικής βοήθειας στην Ουκρανία μέσα στους πρώτους τρεις μήνες του χρόνου ανέρχονται στα 2.3 δις δολάρια, από τα οποία τα 1.6 έχουν δοθεί μετά την έναρξη των πολεμικών επιχειρήσεων.[xxxvi]

Επίσης, όλες οι ΝΑΤΟικές χώρες που διαθέτουν σοβιετικό/ρωσικό εξοπλισμό έχουν κληθεί από τις ΗΠΑ/ΝΑΤΟ να τον αποστείλουν στην Ουκρανία, δεδομένου ότι ο Ουκρανικός στρατός έχει εκπαιδευτεί σε αυτά τα οπλικά συστήματα και δεν γνωρίζει πώς να χρησιμοποιεί τα ΝΑΤΟικά. Γνωρίζουμε ότι η Ελλάδα ήδη απέσυρε σημαντικά ρωσικά αντιαεροπορικά συστήματα από τα νησιά προκειμένου να τα στείλει στην Ουκρανία με τον πρωθυπουργό να καλύπτει την κίνηση αυτή λέγοντας ότι πρόκειται για «απαρχαιωμένα» συστήματα που δεν είναι «κρίσιμα» για την εθνική άμυνα. Οι δηλώσεις του κ. Μητσοτάκη αντιμετωπίστηκαν με θυμό από τον επίτιμο αρχηγού ΓΕΣ, στρατηγό Κ. Ζιαζιά, ο οποίος, ανάμεσα στα άλλα, έγραψε: « Με όλο τον σεβασμό, που πρέπει όλοι οι Έλληνες να έχουμε προς τους θεσμούς της Χώρας μας, οι δηλώσεις αυτές δημόσια δεν αντιπροσωπεύουν την πραγματικότητα και είναι επικίνδυνες για την εθνική άμυνα, αλλά και το ηθικό του στρατεύματος. Τα οπλικά συστήματα, τα οποία δεν χρειάζεται σήμερα να ονοματίσουμε για ευνόητους λόγους, πράγματι είναι περασμένων δεκαετιών, αλλά σας διαβεβαιώνω κύριε πρωθυπουργέ, όπως σίγουρα σας διαβεβαιώνει και η άξια στρατιωτική μας ηγεσία, ότι είναι υπερ-κρίσιμα, είναι απαραίτητα για την άμυνα της Χώρας, έστω και αν είναι περασμένων δεκαετιών μέχρι να τα αντικαταστήσουμε με πιο σύγχρονα».

Πάντως, πολύ πριν την Ρωσική στρατιωτική επέμβαση στην Ουκρανία (ήδη από τις αρχές του 2021), έχει γραφτεί στον τύπο ότι η Ελλάδα δέχεται αφόρητες πιέσεις από Αμερικανούς και Γερμανούς προκειμένου να απομακρύνει τα συγκεκριμένα οπλικά συστήματα από τα νησιά, στο όνομα του περιορισμού του εξοπλισμού τους αλλά και της ομοιομορφίας των οπλικών συστημάτων που χρησιμοποιούν οι ΝΑΤΟικές χώρες (και φυσικά, αγοράζουν κυρίως από τις ΗΠΑ)[xxxvii]. Αντίστοιχο ζήτημα έχει τεθεί και για τους Ρωσικούς S-300, οι οποίοι προς το παρόν την έχουν γλυτώσει όχι τόσο επειδή δεν είναι σε επιχειρησιακή λειτουργία, παραμένοντας αποθηκευμένοι στην Κρήτη, αλλά κυρίως επειδή χρησιμοποιούνται για την εκπαίδευση των Ισραηλινών πιλότων, καθώς βεβαίως βεβαίως βρισκόμαστε …από την σωστή πλευρά της Ιστορίας.

Η Τουρκία, στην οποία έγινε αντίστοιχη «πρόταση» για τους πρόσφατα αγορασμένους S-400, να τους αποστείλει δηλαδή στην Ουκρανία, την απέρριψε κατηγορηματικά. Πάντως η Τουρκία αποτελεί βασικό ΝΑΤΟικό προμηθευτή της Ουκρανίας σε μη επανδρωμένα επιθετικά αεροσκάφη (drones), αν και βασικός προμηθευτής τέτοιων οπλικών συστημάτων στην Ουκρανία είναι και οι ίδιες οι ΗΠΑ.

Οι μέχρι τώρα προμήθειες στην Ουκρανία αποσκοπούν να παρατείνουν την αιματοχυσία ώστε να προκληθεί σοβαρή φθορά στη Ρωσική πλευρά, που όπως θα δούμε αποτελεί και στρατηγικό ΝΑΤΟικό στόχο. Μέχρι τώρα φαίνεται ότι το κύριο εμπόδιο για πιο αναβαθμισμένα πολεμικά συστήματα αποτελεί η άγνοια των Ουκρανών στην χρήση τους, που μπορεί να αναγκάσει τους προμηθευτές να τα χειρίζονται οι ίδιοι, γεγονός που θα αποτελέσει ντε φάκτο εμπλοκή ΝΑΤΟικών χωρών στις επιχειρήσεις.

Δ. Η ΑΝΑΒΑΘΜΙΣΗ ΤΗΣ ΝΑΤΟΪΚΗΣ ΠΡΟΜΗΘΕΙΑΣ ΟΠΛΙΚΩΝ ΣΥΣΤΗΜΑΤΩΝ

Τις τελευταίες μέρες άρχισαν να φτάνουν ανησυχητικές ειδήσεις όσο αφορά την παραπέρα ΝΑΤΟική εμπλοκή.

Καταρχήν, εν όψει της διεύρυνσης των επιχειρήσεων στο Ντονμπάς, οι New York Timeς έγραψαν ότι θα μεταφερθούν ρωσικής κατασκευής τανκς από πρώην χώρες του συμφώνου της Βαρσοβίας για να χρησιμοποιηθούν εκεί από τον Ουκρανικό στρατό κατά τις επερχόμενες μάχες[xxxviii]. Σύμφωνα με την εκτίμηση της εφημερίδας, που θεωρείται ότι εκφράζει με έγκυρο τρόπο το «βαθύ κράτος» των ΗΠΑ, «η άφιξη των τανκς θα έδινε ένα ακόμη σήμα ότι μπαίνουμε σε νέα φάση του πολέμου». Δεδομένου ότι έτσι κι αλλιώς οι ίδιοι οι Ρώσοι μιλούν για τη δεύτερη φάση της επιχείρησής τους, είναι προφανές ότι η εφημερίδα δεν εννοεί το ίδιο πράγμα. Αντίθετα, αυτό που εννοεί είναι ότι μπαίνουμε σε μια νέα φάση της εμπλοκής των ΗΠΑ στον πόλεμο, πράγμα που επισημαίνεται και από την υπενθύμιση ότι πρόκειται για την πρώτη φορά σε αυτόν τον πόλεμο που οι ΗΠΑ λειτουργούν ως ενδιάμεσος (θα δούμε παρακάτω ότι αυτό έχει σημασία). Ο αξιωματούχος που έδωσε την πληροφορία ανωνύμως, αρνήθηκε να πει από ποιες χώρες θα μεταφερθούν τα τανκς ούτε αναφέρθηκε στον αριθμό τους. Να προσθέσουμε εμείς ότι επίσης δεν πληροφόρησε την εφημερίδα πώς αυτά θα μεταφερθούν στο Ντονμπάς και πώς θα αποφύγουν τα πλήγματα από αέρος.

Πάντως, χαρακτηριστικό της εικονικής πραγματικότητας, μέσα στην οποία έχουν βυθιστεί τα δυτικά ΜΜΕ, είναι πρόσφατο ρεπορτάζ του Forbes[xxxix] σύμφωνα με το οποίο οι Ουκρανοί όχι μόνο δεν έχουν λιγότερα τανκς τώρα από όσα είχαν κατά την έναρξη του πολέμου, αλλά μάλιστα έχουν περισσότερα, επειδή έχουν συλλάβει περισσότερα ρωσικά τανκς απ’ όσα έχουν χάσει. Εύλογα αναρωτιέται κανείς: Τι να τα κάνουν τότε τα απαρχαιωμένα (που θάλεγε και ο Μητσοτάκης) πρώην σοβιετικά τανκς αφού ήδη έχουν αντικαταστήσει τα κατεστραμμένα δικά τους με ρωσικά, που είναι ασφαλώς πολύ πιο πρόσφατης κατασκευής;

Μέχρι τώρα, όσα έχουμε δει συνάδουν με την στρατηγική της επιδίωξης της παρατεταμένης φθοράς της Ρωσίας (μέχρι του τελευταίου Ουκρανού), με την επιδίωξη αυτή να γονατίσει: Ουσιαστικά πρόκειται για επανάληψη της στρατηγικής που (υποτίθεται) προκάλεσε την κατάρρευση της ΕΣΣΔ μέσω των …μεγαλοφυών κινήσεων του Ρ. Ρέιγκαν, ο οποίος οδήγησε τον αντίπαλο σε ανταγωνισμό σε πεδία που δεν άντεχε. Σύμφωνα με αυτή τη θεωρία, που τη σύγχρονή της εκδοχή, όπως έχουμε ήδη δει, παρουσιάζει μία ανάλυση της Rand Corporation[xl], η πρόκληση συνεχούς αιμορραγίας της Ρωσίας σε περιοχές που θα παγιδευτεί να ανταγωνιστεί τη Δύση, θα προκαλέσει «υπερέκταση» της Ρωσίας, ανατροπή ισορροπιών και τελικά κατάρρευση του συστήματος διακυβέρνησής της. Προϋπόθεση επιτυχίας αυτής της στρατηγικής είναι η αποφυγή θερμής σύγκρουσης ΗΠΑ-Ρωσίας, δεδομένου ότι θεωρείται εξαιρετικά ισχυρός αντίπαλος.[xli]

Τελευταία όμως, κυρίως με πρωτοβουλία του Ηνωμένου Βασιλείου, ανακοινώθηκε η αποστολή όπλων μεγάλης ακρίβειας που μπορούν να χτυπήσουν σημαντικούς, κυρίως εναέριους και ναυτικούς στόχους, από μακριά. Πρόκειται για ακόμη μία επίδειξη επιθετικότητας της αλλοπρόσαλλης κυβέρνησης Τζόνσον, η οποία προφανώς μη μπορώντας να χωνέψει την ακύρωση των σχεδίων της για ναυτική βάση στη Μαύρη Θάλασσα, διακινδυνεύει άμεση εμπλοκή στη σύρραξη, αφού ορισμένα από τα σχετικά οπλικά συστήματα μόνον Άγγλοι μπορούν να τα χειριστούν. Ο Ρώσος πρέσβης στο Λονδίνο, Andrey Kelin, δήλωσε στις 2 Απριλίου ότι, εφόσον τέτοια όπλα περάσουν τα σύνορα, θα αποτελέσουν «νόμιμο στόχο» των ρωσικών δυνάμεων.[xlii] Σύμφωνα με τον ίδιο, η αποστολή τους έχει ως στόχο να δημιουργήσει την εντύπωση στους Ουκρανούς ότι «αυτήν την ώρα δεν υπάρχει ανάγκη για συζητήσεις».[xliii]

Επίσης, η Πολωνία, παίρνοντας θάρρος από τη διαμεσολάβηση των ΗΠΑ για την μεταφορά των τανκς από τις πρώην χώρες του συμφώνου της Βαρσοβίας στην Ουκρανία, ξαναβάζει στο τραπέζι την παλιότερη πρότασή της για παρόμοια διαμεσολάβηση των ΗΠΑ ώστε να μεταφερθούν τα Πολωνικά MiG-29 στην Ουκρανία.

Αλλά το θέμα των MiG-29 είναι περισσότερο ενδιαφέρον όχι από στρατιωτική άποψη αλλά από πολιτική, επειδή αναδεικνύει τις δύο διαφορετικές γραμμές που έχουν εμφανιστεί στο στρατόπεδο των ΝΑΤΟικών σε αυτή την σύγκρουση καθώς και τον ειδικό ρόλο που επιδιώκει να παίξει η Πολωνία, ενδεχομένως και σκοπεύοντας να ανοίξει δυνατότητες για την ίδια όσο αφορά τα εδάφη της Γαλικίας, που παλαιότερα της ανήκαν.

Η ταλάντευση πάνω σε δύο γραμμές, η οποία εμφανίζεται καθαρά στην αρθρογραφία των δυτικών αναλυτών, αλλά και στις τοποθετήσεις των πολιτικών ηγετών τους, θα είναι και το κύριο θέμα του Δ’ Μέρους αυτού του άρθρου. Σε αυτό θα συζητήσουμε, τις απόψεις που προβάλλονται στους ΝΑΤΟικούς κύκλους για την αποστολή «ειρηνευτικού σώματος» στην Δυτική Ουκρανία καθώς το άνοιγμα «παράθυρου» προβοκάτσιας κατά την τελευταία σύνοδο του ΝΑΤΟ, μέσω της έμφασης που δόθηκε στην υποτιθέμενη μελλοντική χρήση χημικών όπλων από τους Ρώσους και τις ΝΑΤΟικές «προειδοποιήσεις» για σαρωτικές αντιδράσεις του ΝΑΤΟ σε ένα τέτοιο ενδεχόμενο.

Και βέβαια, θα συζητήσουμε επίσης τις αποφάσεις του ΝΑΤΟ για παραπέρα μεγάλη συγκέντρωση δυνάμεων περιμετρικά της Ρωσίας και νέα διεύρυνσή του με την ένταξη Σουηδίας και Φινλανδίας σε αυτό.


[i] https://tass.ru/armiya-i-opk/14188667 Χρησιμοποιείστε Google translation πάνω δεξιά.

[ii] https://www.politico.eu/article/eastern-europeans-conjure-up-plans-to-raise-new-penalties-pressure-on-vladimir-putin-russia/ καθπώς και https://tass.com/world/1431475

[iii] Εδώ προφανώς παρουσιάζουμε κάποια κύρια χαρακτηριστικά επί τροχάδην. Περισσότερες πληροφορίες μπορούν να αντληθούν από πλήθος πηγές στο διαδίκτυο, π.χ. Wikipedia. Ενδιαφέρον παρουσιάζει ένα, επίσης σύντομο, σημείωμα για την Ουκρανία του ιστορικού Βιάτσετσλαβ Τετέκιν, μέλους της ΚΕ του ΚΚΡΟ, βλ. σημείωση [16].

[iv] π.χ. βλ. https://www.bbc.com/news/magazine-18233844 ή https://www.washingtonpost.com/news/the-fix/wp/2014/03/25/ukraine-or-the-ukraine-its-more-controversial-than-you-think/

[v] https://en.wikipedia.org/wiki/Stepan_Bandera

[vi] https://www.cia.gov/readingroom/docs/STUDIES%20IN%20INTELLIGENCE%20NAZI%20-%20RELATED%20ARTICLES_0015.pdf

[vii] https://www.cia.gov/readingroom/docs/AERODYNAMIC%20%20%20VOL.%201_0004.pdf

[viii] Για παράδειγμα, βλ. το άρθρο γνώμης (OpEd) του Jeff Rogg, ιστορικού των υπηρεσιών πληροφοριών των ΗΠΑ, επίκουρου καθηγητή στο Τμήμα Σπουδών Πληροφοριών και Ασφάλειας του στρατιωτικού κολλεγίου Citadel, στους LA Times, απ’ όπου συλλέξαμε και πολλές από τις πληροφορίες που παραθέσαμε προηγουμένως https://www.latimes.com/opinion/story/2022-02-25/ukraine-cia-insurgents-russia-invasion.

[ix] Σημαντικό ρόλο στην εξάλειψη των επιχειρήσεων των Μπαντεριστών έπαιξε η πληροφόρηση που παρείχαν στους Σοβιετικούς οι πολίτες, βλ. https://www.academia.edu/3420138/Agentura_Soviet_Informants_Networks_and_the_Ukrainian_Underground_in_Galicia_1944-48

[x] Πλούσια πληροφόρηση και πηγές για τον Στ. Μπαντέρα παραθέτει η Wikipedia https://en.wikipedia.org/wiki/Stepan_Bandera

[xi] Δείτε χαρακτηριστική ναζιστική λαμπαδηδρομία οργανωμένη από το σύνταγμα Αζόφ προς τιμήν των αποκαλυπτηρίων αγάλματος στη Μαριούπολη το 2015, από βίντεο που έχουν αναρτήσει στο site τους στο YouTube. Στους συγκεντρωμένους μίλησε ο διαβόητος νέο-ναζί Αντρέι Μπιλέτσκι, πρώην βουλευτής και προστατευόμενος του ισόβιου υπουργού εσωτερικών της Ουκρανίας Αρσέν Αβάκοφ, βασικού στυλοβάτη του Αζόφ και της διαπλοκής των νέο-ναζί με τις υπηρεσίες ασφαλείας της Ουκρανίας. Σύμφωνα με το κείμενο που συνοδεύει την ανάρτηση: η ανέγερση του μνημείου «αποδεικνύει ότι η Μαριούπολη είναι ουκρανική». https://www.youtube.com/watch?v=vhqiemmEjYY&t=13s

[xii] http://www.cpsa-acsp.ca/papers-2010/Katchanovski.pdf

[xiii] Αξίζει να δείτε την ανταπόκριση του δημοσιογράφου Patrick Lancaster από το χωριό των ρωσόφωνων ομογενών Σαρτανά, στην περιοχή της Μαριούπολης. Η ρωσόφωνη ομογενής γιαγιά Σοφία αναφέρει ότι της έβαζαν πρόστιμο όταν στο σούπερ μάρκετ της ξέφευγαν ρωσικές λέξεις και αν η ταμίας την καληνύχτιζε στη γλώσσα της (ρωσικά) και αυτή ΄τρωγε πρόστιμο! https://www.youtube.com/watch?v=C3h9Paoy-UA

[xiv] Τα νέο-ναζιστικά χαρακτηριστικά των ταγμάτων της Ουκρανικής Εθνοφρουράς (π.χ.Τάγμα Αζόφ) είναι ευρύτατα γνωστά. Όμως, διαβρωμένος είναι και ο τακτικός στρατός από νέο-ναζιστικές δομές και οργανώσεις, σχετικά βλ. https://www.illiberalism.org/far-right-group-made-its-home-in-ukraines-major-western-military-training-hub

[xv] https://www.facebook.com/costis.melolidakis/posts/10222128626028877

[xvi] Και πάλι οι αναφορές με ελεγμένη τεκμηρίωση στην https://en.wikipedia.org/wiki/Stepan_Bandera

[xvii] https://tass.com/society/1430949

[xviii] https://tass.com/politics/1429225

[xix] https://www.youtube.com/watch?v=WV9J6sxCs5k

[xx] https://www.youtube.com/watch?v=vJOIv9DSgpE&t=1s

[xxi] https://tass.com/society/1431121

[xxii] https://tass.com/world/1431087

[xxiii] ο.π.

[xxiv] Για παράδειγμα, πριν από εννέα μήνες υπογράφηκε συμφωνία συγκρότησης αξιόμαχου Ουκρανικού ναυτικού με το Ηνωμένο Βασίλειο. Η συμφωνία προέβλεπε την κατασκευή μίας μείζονος σημασίας ναυτικής βάσης στη Μαύρη Θάλασσα και μίας στη θάλασσα του Αζόφ. Αν και υποτίθεται ότι η πρώτη θα ήταν Ουκρανική, ήταν κοινό μυστικό ότι θα ήταν κοινή ναυτική βάση και των δύο χωρών. Βλ. https://www.gov.uk/government/news/uk-signs-agreement-to-support-enhancement-of-ukrainian-naval-capabilities Η βάση αυτή βρισκόταν υπό κατασκευή, είχε ήδη φιλοξενήσει Αγγλικά και Αμερικανικά πλοία και ισοπεδώθηκε κατά τις πρόσφατες στρατιωτικές επιχειρήσεις.

[xxv] https://www.bbc.com/news/world-europe-60728208

[xxvi] Ουκρανός Αξιωματούχος είπε στο Reuters στις 3 Μαρτίου ότι όλοι οι ξένοι μισθοφόροι συγκεντρώνονται στο Yaroviv και από εκεί κατανέμονται στους χώρους όπου θα υπηρετήσουν https://www.reuters.com/world/europe/air-strike-launched-ukraine-military-base-near-polish-border-lviv-authorities-2022-03-13/

[xxvii] https://www.nytimes.com/2022/03/13/world/europe/yavoriv-military-base-ukraine.html

[xxviii] https://cepa.org/help-poland-help-ukraine-and-the-nato-alliance/

[xxix] https://news.yahoo.com/exclusive-secret-cia-training-program-in-ukraine-helped-kyiv-prepare-for-russian-invasion-090052743.html

[xxx] https://www.facebook.com/costis.melolidakis/posts/10222138729801465

[xxxi] https://www.dailymail.co.uk/news/article-9905093/Former-Afghan-President-Ashraf-Ghani-fled-169MILLION-cash-stuffed-helicopter.html

[xxxii] Η είδηση δεν ακούστηκε από τα Ελληνικά ΜΜΕ. Σχετικά βλ. https://www.thetimes.co.uk/article/politician-s-wife-accused-of-smuggling-22m-in-cash-out-of-ukraine-3bnflghvv καθώς και https://www.romaniajournal.ro/society-people/law-crime/wife-of-ukrainian-politician-crossed-the-border-into-hungary-with-several-suitcases-full-of-usd-29-m-eur-1-m/

[xxxiii] https://tass.com/defense/1430215 και https://www.youtube.com/watch?v=NXLKMhBo02c

[xxxiv] https://tass.com/defense/1430759

[xxxv] Μία αναλυτική παρουσίαση των μέχρι σήμερα παραδιδομένων οπλικών συστημάτων από τη Δύση, μαζί με αριθμητικές εκτιμήσεις για τις ποσότητές τους στο https://www.theguardian.com/world/2022/mar/17/what-weapons-have-other-countries-supplied-to-ukraine

[xxxvi] https://tass.ru/mezhdunarodnaya-panorama/14260667 Αγγλική μετάφραση μέσω google πάνω δεξιά.

[xxxvii] https://www.antinews.gr/action.read/ellada/germania-ipa-piezoun-aforita-gia-afoplismo-ton-ellinikon-nision-apo-ta-rosika-antiaeroporika-sustimata/4.155700 Το άρθρο αναφέρει ότι: «Ιδιαίτερα σημαντικό είναι ότι τα πυραυλικά συστήματα, TOR, αποτελούν τη βασική αντιαεροπορική ασπίδα της χώρας μας έναντι της τουρκικής επιθετικότητας στα νησιά του Αιγαίου. Ως εκ τούτου, ενδεχόμενη απόσυρσή τους, δημιουργεί μείζον πρόβλημα στην εθνική άμυνα.»

[xxxviii] https://www.nytimes.com/2022/04/01/us/politics/us-tanks-ukraine.html

[xxxix] https://www.forbes.com/sites/davidaxe/2022/03/24/the-ukrainian-army-has-captured-enough-russian-tanks-to-make-good-all-its-own-losses-and-then-some/

[xl]https://www.rand.org/content/dam/rand/pubs/research_reports/RR3000/RR3063/RAND_RR3063.pdf

[xli] Μια συντομευμένη και παραστατική εκδοχή της παραπάνω ανάλυσης στο  https://www.rand.org/pubs/research_briefs/RB10014.html

[xlii] https://tass.com/politics/1431419

[xliii] https://www.bolnews.com/international/2022/04/as-tensions-rise-russia-promises-to-target-british-armaments-and-accuses-the-uk-of-worsening-the-conflict-in-ukraine/

Ο Πούτιν με τα δικά του λόγια: Οι πληρωμές σε ρούβλι και η σημασία τους

Ο πόλεμος της Ουκρανίας λειτουργεί ως καταλύτης για τον οικονομικό πόλεμο που διεξάγεται, και εντελώς ανεξάρτητα από το πώς εξελίσσονται οι στρατιωτικές επιχειρήσεις, έχει επιταχύνει την πορεία διάσπασης του κόσμου σε Δύση – Ανατολή. Αυτό είναι το σημαντικότερο αποτέλεσμα του πολέμου, σημαντικότερο ίσως από τον ίδιο τον πόλεμο. 

Οι κυρώσεις εναντίον της Ρωσίας ξεκίνησαν σε μια φρενίτιδα δυτικού ενθουσιασμού ότι η Ρωσία θα τσακιστεί, η οικονομία της θα απομονωθεί και θα καταρρεύσει, οι Ρώσοι θα πεινάσουν και θα εξεγερθούν, η εξουσία του Πούτιν θα ανατραπεί. 

Η πορεία δεν επιβεβαίωσε την αισιοδοξία της Δύσης. Ανεξάρτητα με το πώς προχωρούν οι στρατιωτικές επιχειρήσεις της Ρωσίας, η ρωσική κυβέρνηση φάνηκε να έχει ετοιμάσει από πριν τα επόμενα βήματα της σύγκρουσης. Η συναίνεση της Κίνας και του Ιράν, και κυρίως, η άρνηση τόσο της Ινδίας όσο και του Πακιστάν να συναινέσουν στη σταυροφορία του ΝΑΤΟ και της ΕΕ εναντίον της Ρωσίας, έχει βαθύνει το ρήγμα ανάμεσα στη Δύση και στην Ανατολή.

Σε αυτή τη σύγκρουση η Δύση έχει σαφώς οικονομική και στρατιωτική υπεροπλία, αλλά τα απέναντι μεγέθη είναι κάθε άλλο παρά ευκαταφρόνητα. Οι ίδιες οι οικονομικές κυρώσεις απέναντι σε μια χώρα εξαγωγό ενέργειας και πρώτων υλών, απειλούν την κυριαρχία του δολαρίου, όχι φυσικά αύριο, αλλά σε βάθος χρόνου. Η χρήση άλλων, περιφερειακών νομισμάτων για τις διεθνείς συναλλαγές, είναι η σημαντικότερη ίσως πρώτη παράπλευρη απώλεια του πολέμου. Και θύμα δεν είναι το ρούβλι, το οποίο ανέκτησε την ισοτιμία που είχε έναντι το δολαρίου πριν την εισβολή, αλλά το δολάριο και κυρίως το ευρώ. 

Ο Μπάιντεν δήλωνε ότι θα κάνει το ρούβλι σκουπίδι (turn ruble into rubble), αλλά στην πράξη το ρούβλι μετά από τη βουτιά του Φεβρουαρίου, κατέγραψε κατακόρυφη άνοδο. Ρώσοι σχολιαστές, ειρωνευόμενοι το νομισματικό προνόμιο των ΗΠΑ, καλούν πλέον την Ουάσινγκτον να τυπώσει αέριο, πετρέλαιο, σιτάρι ή τιτάνιο, όπως ακριβώς τυπώνει πληθωριστικό νόμισμα. 

Αν και απέχουμε πολύ μακριά από μια παγκόσμια νομισματική ισορροπία που θα αποκαθηλώνει το δολάριο από τον απόλυτα κυριαρχικό ρόλο του στις διεθνείς συναλλαγές, (το ρούβλι άλλωστε δεν παίζει καθοριστικό ρόλο στις διεθνείς συναλλαγές), οι τροχοί έχουν μπει σε κίνηση. Δεν κινούνται βέβαια από ιδεολογικές και πολιτικές αρχές, αλλά έστω και μόνο η απαίτηση να μην χορεύει ο κόσμος στο ρυθμό που αποφασίζει η υπερδύναμη, ακούγεται λογική. 

Όπως λογικός ακούγεται και ο Ινδός υπουργός που δήλωσε ευθαρσώς ότι τα συμφέροντα της χώρας του υπαγορεύουν την αγορά ρωσικού πετρελαίου διότι είναι φθηνό. Μέρος μάλιστα της συναλλαγής θα γίνει σε ρούβλι και το υπόλοιπο σε ευρώ.

Παρακάτω παρατίθεται σε πρόχειρη μετάφραση ολόκληρη η τοποθέτηση του Ρώσου προέδρου για το εκτελεστικό διάταγμα που αφορά την αγορά φυσικού αερίου και την πληρωμή του σε ρούβλια. Σε αντίθεση με τις θεατρικές δηλώσεις και τα συναισθηματικά ξεσπάσματα των ηγετών της Δύσης (οι δηλώσεις Μπάιντεν είναι οι πιο χαρακτηριστικές, αλλά όχι οι μόνες), η τοποθέτηση Πούτιν μοιάζει εντελώς ψύχραιμη, υπολογισμένη, συντεταγμένη και σύμφωνη με τα συμφέροντα της Ρωσίας και της ιθύνουσας τάξης της. Μοιάζει να ακολυθεί ένα σχέδιο προετοιμασμένο από πριν με μακροπρόθεσμη στόχευση και επεξεργασμένες συμμαχίες. 

Το νόημα της ανακοίνωσης του Πούτιν συνοψίζεται στην παρακάτω φράση: “Εμείς προμηθεύσαμε τους Ευρωπαίους καταναλωτές με τους πόρους μας, στην προκειμένη περίπτωση με φυσικό αέριο, και αυτοί το έλαβαν, μας πλήρωσαν σε ευρώ, τα οποία ευρώ στη συνέχεια τα πάγωσαν. Από την άποψη αυτή, υπάρχει κάθε λόγος να πιστεύουμε ότι έχουμε προμηθεύσει μέρος του φυσικού αερίου που παρέχεται στην Ευρώπη, σχεδόν δωρεάν. Αυτό, φυσικά, δεν μπορεί να συνεχιστεί”.

Μπορεί η Ρωσία και η Ασία να μην πέρασαν διαφωτισμό, όπως η ευλογημένη Δύση, αλλά η τοποθέτηση Πούτιν δεν έχει τίποτα το καθυστερημένο ή το μεταφυσικό: Είναι μια τοποθέτηση απολύτως λογική, στα μέτρα του εκπροσώπου της καπιταλιστικής βεβαίως Ρωσίας, και θα όφειλε να είναι αναμενόμενη από την υπεροπτική Δύση.

Σήμερα υπέγραψα εκτελεστικό διάταγμα που καθορίζει τους κανόνες για το εμπόριο ρωσικού φυσικού αερίου με τα λεγόμενα μη φιλικά κράτη. Προσφέρουμε στους αντισυμβαλλομένους από τις χώρες αυτές ένα σαφές και διαφανές σύστημα. Για να αγοράσουν ρωσικό φυσικό αέριο, πρέπει να ανοίξουν λογαριασμούς σε ρούβλια σε ρωσικές τράπεζες. Από αυτούς τους λογαριασμούς θα γίνει η πληρωμή για το φυσικό αέριο που παραδίδεται από αύριο, από την 1η Απριλίου του τρέχοντος έτους. Εάν δεν γίνουν τέτοιες πληρωμές, θα θεωρήσουμε ότι πρόκειται για μη εκπλήρωση των υποχρεώσεων εκ μέρους των αγοραστών – με όλες τις επακόλουθες συνέπειες. Κανείς δεν μας πουλάει τίποτα δωρεάν, και ούτε και εμείς πρόκειται να κάνουμε φιλανθρωπίες. Δηλαδή, οι υφιστάμενες συμβάσεις θα σταματήσουν.

Θα ήθελα να τονίσω για άλλη μια φορά, ότι σε μια κατάσταση όπου το χρηματοπιστωτικό σύστημα των δυτικών χωρών χρησιμοποιείται ως όπλο, όταν εταιρείες από αυτά τα κράτη αρνούνται να εκπληρώσουν συμβάσεις με ρωσικές τράπεζες, επιχειρήσεις, ιδιώτες, όταν περιουσιακά στοιχεία σε δολάρια και ευρώ έχουν παγώσει, δεν έχει νόημα να χρησιμοποιούμε τα νομίσματα αυτών των χωρών.

Στην πραγματικότητα, δείτε τι συμβαίνει, τι έχει ήδη συμβεί: Εμείς προμηθεύσαμε τους Ευρωπαίους καταναλωτές με τους πόρους μας, στην προκειμένη περίπτωση με φυσικό αέριο, και αυτοί το έλαβαν, μας πλήρωσαν σε ευρώ, τα οποία ευρώ στη συνέχεια τα πάγωσαν οι ίδιοι. Από την άποψη αυτή, υπάρχει κάθε λόγος να πιστεύουμε ότι έχουμε προμηθεύσει μέρος του φυσικού αερίου που παρέχεται στην Ευρώπη, σχεδόν δωρεάν.

Αυτό, φυσικά, δεν μπορεί να συνεχιστεί. Επιπλέον, σε περίπτωση περαιτέρω προμηθειών φυσικού αερίου και πληρωμής τους βάσει του υφιστάμενου καθεστώτος, μπορούν επίσης να μπλοκαριστούν νέα οικονομικά έσοδα σε ευρώ ή δολάρια. Μια τέτοια εξέλιξη της κατάστασης, είναι αρκετά αναμενόμενη, ειδικά από τη στιγμή που ορισμένοι πολιτικοί στη Δύση μιλούν γι’ αυτό, μιλούν δημόσια. Επιπλέον, σε αυτό το πνεύμα μιλούν οι αρχηγοί κυβερνήσεων των χωρών της ΕΕ. Οι κίνδυνοι της σημερινής κατάστασης πραγμάτων είναι, φυσικά, απαράδεκτοι για εμάς.

Και αν εξετάσετε το ζήτημα συνολικά, η μεταφορά των πληρωμών για την προμήθεια ρωσικού φυσικού αερίου σε ρωσικά ρούβλια, αποτελεί σημαντικό βήμα προς την ενίσχυση της χρηματοπιστωτικής και οικονομικής μας κυριαρχίας. Θα συνεχίσουμε να κινούμαστε με συνέπεια και συστηματικότητα προς αυτή την κατεύθυνση στο πλαίσιο του μακροπρόθεσμου σχεδίου, ώστε να αυξήσουμε το μερίδιο των συναλλαγών μας στο εξωτερικό εμπόριο υπέρ του εθνικού μας νομίσματος και των νομισμάτων των χωρών που λειτουργούν ως αξιόπιστοι εταίροι.

Παρεμπιπτόντως, πιθανώς έχετε ακούσει ότι πολλοί παραδοσιακοί προμηθευτές ενεργειακών πόρων στην παγκόσμια αγορά, μιλούν επίσης για διαφοροποίηση των νομισμάτων διακανονισμού.

Επιτρέψτε μου να επαναλάβω για άλλη μια φορά: η Ρωσία αξιολογεί ως πολύ σημαντική την επιχειρηματική της φήμη. Συμμορφωνόμαστε, και θα συνεχίσουμε να συμμορφωνόμαστε με τις υποχρεώσεις μας βάσει όλων των συμβάσεων, συμπεριλαμβανομένων των συμβάσεων φυσικού αερίου, και θα συνεχίσουμε να προμηθεύουμε φυσικό αέριο στις καθιερωμένες ποσότητες, θέλω να το τονίσω αυτό, και στις τιμές που καθορίζονται στις υφιστάμενες μακροπρόθεσμες συμβάσεις.

Τονίζω ότι οι τιμές αυτές είναι αρκετές φορές χαμηλότερες από τις τρέχουσες τιμές στην αγορά spot (σ.μ. αγορά που αφορά άμεσες παραδόσεις). Τι σημαίνει αυτό; Με απλά λόγια, το ρωσικό φυσικό αέριο σημαίνει φθηνότερη ενέργεια, θέρμανση, φως στα σπίτια των Ευρωπαίων, προσιτό κόστος λιπασμάτων για τους Ευρωπαίους αγρότες και, επομένως, τρόφιμα σε προσιτή τιμή και επάρκεια στο τέλος. Όλα αυτά αφορούν την ανταγωνιστικότητα των ευρωπαϊκών επιχειρήσεων και, ως εκ τούτου, τους μισθούς των Ευρωπαίων, των πολιτών των ευρωπαϊκών χωρών.

Ωστόσο, αν κρίνουμε από τις δηλώσεις ορισμένων πολιτικών, φαίνονται έτοιμοι να παραμελήσουν τα συμφέροντα των πολιτών τους, μόνο και μόνο για να ικανοποιήσουν τον υπερατλαντικό αφέντη τους, τον επικυρίαρχο. Είναι κάποιο είδος λαϊκισμού από την ανάποδη: οι άνθρωποι ενθαρρύνονται να τρώνε λιγότερο, να ντύνονται πιο ζεστά για να κάνουν οικονομία στη θέρμανση, να αρνούνται να ταξιδέψουν – και όλα αυτά υποτίθεται προς όφελος εκείνων των ανθρώπων από τους οποίους ζητούνται αυτές οι εθελοντικές στερήσεις, για χάρη της αφηρημένης βορειοατλαντικής αλληλεγγύης.

Τέτοιες αμφίβολες προσεγγίσεις και ενέργειες στην οικονομική, ενεργειακή και επισιτιστική πολιτική εκ μέρους των δυτικών χωρών, παρατηρούνται εδώ και περισσότερο από ένα χρόνο.

Παρεμπιπτόντως, την επισιτιστική κρίση θα την ακολουθήσει ένα άλλο αναπόφευκτο γεγονός, ένα νέο κύμα μετανάστευσης, κυρίως προς τις ευρωπαϊκές χώρες.

Παρ’ όλα αυτά, βήμα προς βήμα, λαμβάνονται αποφάσεις που ωθούν την παγκόσμια οικονομία σε κρίση, οδηγούν στη διακοπή των αλυσίδων παραγωγής και εφοδιασμού, οδηγούν στην αύξηση του παγκόσμιου πληθωρισμού και στην αύξηση της ανισότητας, στη μείωση της ευημερίας εκατομμυρίων ανθρώπων και στις φτωχότερες χώρες -το έχω ήδη πει- στην τραγωδία της μαζικής πείνας.

Φυσικά, τίθεται το ερώτημα: ποιος είναι υπεύθυνος γι’ αυτό; Ποιος θα είναι υπεύθυνος γι’ αυτό;

Είναι σαφές ότι οι Ηνωμένες Πολιτείες θα προσπαθήσουν και πάλι να λύσουν τα προβλήματά τους – δηλαδή τα δικά τους προβλήματα – εις βάρος κάποιου άλλου, συμπεριλαμβανομένης της εκτόξευσης ενός νέου κύματος δημοσιονομικών ελλειμμάτων. Έχει ήδη αυξηθεί υπερβολικά, και στις κορυφαίες ευρωπαϊκές οικονομίες το ρεκόρ καταρρίπτεται από τον πληθωρισμό, καθώς και στις Ηνωμένες Πολιτείες. Και την ίδια στιγμή, προσπαθούν να μας κατηγορήσουν για τα λάθη τους στην οικονομική πολιτική, πάντα ψάχνουν κάποιον να κατηγορήσουν. Είναι αρκετά προφανές, το βλέπουμε.

Θα ήθελα να προσθέσω ότι οι Ηνωμένες Πολιτείες θα προσπαθήσουν να επωφεληθούν από τη σημερινή παγκόσμια αστάθεια, όπως έκαναν κατά τη διάρκεια του Πρώτου και του Δεύτερου Παγκοσμίου Πολέμου, κατά τη διάρκεια των επιθέσεών τους κατά της Γιουγκοσλαβίας, του Ιράκ, της Συρίας κ.ο.κ. Οι παγκόσμιες αγορές πέφτουν και η αξία των μετοχών των εταιρειών του αμερικανικού στρατιωτικο-βιομηχανικού συμπλέγματος αυξάνεται. Το κεφάλαιο εισρέει στις ΗΠΑ, στερώντας άλλους αναπτυξιακούς πόρους από άλλες περιοχές του κόσμου.

Ως αποτέλεσμα, οι Ευρωπαίοι όχι μόνο αναγκάζονται να πληρώνουν, αλλά και, στην πραγματικότητα, με τα ίδια τους τα χέρια να υπονομεύουν την ανταγωνιστικότητα των ευρωπαϊκών επιχειρήσεων, να τις απομακρύνουν από την παγκόσμια αγορά. Για την Ευρώπη, αυτό σημαίνει μεγάλης κλίμακας αποβιομηχάνιση και απώλεια εκατομμυρίων θέσεων εργασίας, ενώ στο πλαίσιο της αύξησης των τιμών των τροφίμων, της βενζίνης, του ηλεκτρικού ρεύματος, της στέγασης και των υπηρεσιών κοινής ωφέλειας, παρατηρείται επίσης ριζική μείωση του βιοτικού επιπέδου των πολιτών.

Αυτό είναι το τίμημα που οι κυρίαρχες δυτικές ελίτ προσφέρουν να πληρώσουν στους ανθρώπους, όπως ήδη είπα, για τις φιλοδοξίες και τις κοντόφθαλμες ενέργειές τους τόσο στην πολιτική όσο και στην οικονομία, συμπεριλαμβανομένου του οικονομικού πολέμου που προσπαθούν να εξαπολύσουν εναντίον της Ρωσίας, ή, θα μπορούσαμε να πούμε, έχουν ήδη εξαπολύσει.

Δεν ξεκίνησε τώρα, δεν ξεκίνησε τον τελευταίο μήνα. Παράνομες κυρώσεις και περιορισμοί έχουν επιβληθεί κατά της χώρας μας συνεχώς, εδώ και πολλά χρόνια. Στόχος τους είναι να περιορίσουν την ανάπτυξη της Ρωσίας, να υπονομεύσουν την κυριαρχία μας και να αποδυναμώσουν τις δυνατότητές μας στην παραγωγή, στα οικονομικά και στην τεχνολογία.

Επιτρέψτε μου να επαναλάβω ότι όλες αυτές οι κυρώσεις είχαν προετοιμαστεί εκ των προτέρων, θα είχαν εισαχθεί σε κάθε περίπτωση, θέλω να το τονίσω αυτό. Στην πραγματικότητα, πρόκειται για κυρώσεις για το δικαίωμά μας στην ελευθερία, για το δικαίωμα να είμαστε ανεξάρτητοι, για το δικαίωμα να είμαστε Ρωσία. Για το γεγονός ότι δεν θέλουμε να χορέψουμε στο ρυθμό κάποιου άλλου, να θυσιάσουμε τα εθνικά μας συμφέροντα και τις παραδοσιακές μας αξίες.

Η συλλογική Δύση δεν πρόκειται να εγκαταλείψει την πολιτική της οικονομικής πίεσης προς τη Ρωσία. Επιπλέον, φυσικά, θα αναζητήσει νέους λόγους για κυρώσεις, δηλαδή προσχήματα. Επομένως, δεν αξίζει να υπολογίζουμε στην αλλαγή αυτών των προσεγγίσεων, τουλάχιστον στο εγγύς μέλλον.

Στο πλαίσιο αυτό, θα ήθελα να ζητήσω από την κυβέρνηση, την Τράπεζα της Ρωσίας και τις περιφέρειες να διασφαλίσουν ότι η πίεση των κυρώσεων στη χώρα μας, όπως συνέβαινε τις προηγούμενες δεκαετίες, θα συνυπάρχει με την οργάνωση συστηματικών εργασιών για την ανάπτυξη της οικονομίας και των επιμέρους τομέων της. Αυτή είναι η αντικειμενική πραγματικότητα.

Τι θεωρώ σημαντικό να σημειώσω εδώ και ζητώ να επιστήσω την προσοχή όλων των συναδέλφων σε αυτό. Λαμβάνοντας υπόψη την κατάσταση σε κάθε συγκεκριμένο κλάδο, είναι απαραίτητο να επικεντρωθούμε όχι μόνο στην αντιμετώπιση των προκλήσεων του τρέχοντος έτους, αλλά και στη δημιουργία μακροπρόθεσμων σχεδίων ανάπτυξης με βάση τις εσωτερικές δυνατότητες της οικονομίας μας, της ρωσικής επιστήμης και του εκπαιδευτικού συστήματος. Πρέπει να βασιστούμε κυρίως στην ιδιωτική επιχειρηματική πρωτοβουλία και τον υγιή ανταγωνισμό, να προσπαθήσουμε να μεγιστοποιήσουμε το φορτίο των επιχειρήσεών μας, να δημιουργήσουμε νέες ικανότητες και να αυξήσουμε την παγκόσμια ανταγωνιστικότητα της Ρωσίας στο σύνολό της.

Ταυτόχρονα, οι βασικοί δείκτες της αποτελεσματικότητας της οικονομικής πολιτικής για εμάς θα πρέπει να είναι η διατήρηση και η δημιουργία θέσεων εργασίας, η μείωση της φτώχειας και της ανισότητας, η βελτίωση της ποιότητας της ζωής των ανθρώπων, η διαθεσιμότητα αγαθών και υπηρεσιών. Με αυτές τις απαιτήσεις κατά νου συζητήσαμε την κατάσταση στον κατασκευαστικό και στεγαστικό τομέα την περασμένη εβδομάδα.

Το ΚΚΕ ως «Πόντιος Πιλάτος», ο Αμερικάνικος ιμπεριαλισμός, και η Ουκρανία.

Ανακοίνωση της ΠΑΡΕΜΒΑΣΗΣ.

Η ρωσική στρατιωτική επίθεση-απάντηση στη ΝΑΤΟική περικύκλωση της Ρωσίας και στην απόπειρα να εγκαταστήσει το ΝΑΤΟ επιθετικά όπλα, κάποια χιλιόμετρα μακριά από τη Μόσχα, δε μπορούσε να μην επηρεάσει την ήδη προβληματική κατάσταση στην κομμουνιστική αριστερά στην Ευρώπη και την αριστερά γενικότερα.
Μια αριστερά που από τη μία αδυνατεί, εδώ και δεκαετίες, να ανασυγκροτηθεί στη βάση του κοινωνικού-ταξικού ζητήματος και από την άλλη αδυνατεί, ή μάλλον αποφεύγει να συγκρουστεί με την εκδοχή του πιο επιθετικού ιμπεριαλισμού της εποχής μας, του αμερικανικού, όπως και με τις ευρωπαϊκές εκδοχές του. Τα αιτήματα και οι καμπάνιες για διάλυση του ΝΑΤΟ και της Ε.Ε. έχουν υποχωρήσει έως και εξαφανιστεί, ο ευρωσκεπτικισμός καταγγέλλεται ως εθνικισμός και μένει πολιτικά ορφανός (βλ. Brexit), ενώ από την άλλη υπάρχει ταύτιση με την κυρίαρχη ιδεολογία των αστικών τάξεων και τα νεοαποικιοκρατικά ψευτοδιλήμματα που θέτουν για τη δήθεν δημοκρατική Ευρώπη κόντρα στην «αυταρχική» και «αντιδημοκρατική» Ανατολή.

Η πορεία του ΣΥΡΙΖΑ είναι γνωστή. Στα χρόνια διακυβέρνησης του οικοδομήθηκαν οι πιο στενές σχέσεις (υποτέλειας) με τις ΗΠΑ του Τραμπ. Το Die Linke στην Γερμανία επιτίθεται στον «εγκληματία πολέμου» Πούτιν, αλλά δε βρίσκει να πει μια κουβέντα για την επέκταση του ΝΑΤΟ, την γερμανική αδιαφορία (;) στην αθέτηση των συμφωνιών του Μινσκ, την εδώ και χρόνια μεθόδευση του πολέμου. Στις «αντιπολεμικές» διαδηλώσεις στις ευρωπαϊκές πρωτεύουσες τα αριστερά κόμματα δεν έχουν πρόβλημα να διαδηλώνουν πλάι σε συνθήματα που ζητούν αποστολή όπλων στην Ουκρανία. Ορισμένα (Ισπανία, Φινλανδία κ.ά.) πρωταγωνιστούν στη συγκεκριμένη διεκδίκηση!

Ζούμε τον πολύχρονο εκφυλισμό μιας αυτοαποκαλούμενης Αριστεράς που φωνάζει πολύ για τα δικαιωματικά ζητήματα, αλλά δέσμια του ευρωπαϊσμού και του κοινοβουλευτισμού δε θέλησε να εκπροσωπήσει τις λαϊκές τάξεις κατά την οικονομική κρίση και δεν μπορεί και τώρα να προστατεύσει την ειρήνη στην Ευρώπη, αγωνιζόμενη ενάντια στους εμπρηστές του πολέμου.

Πάνω από 100 χρόνια πριν, η υποστήριξη των αστικών τάξεων στον Α’ παγκόσμιο πόλεμο από τα αντίστοιχα σοσιαλδημοκρατικά κόμματα των χωρών τους, οδήγησε στη χρεοκοπία της Δεύτερης Διεθνούς. Αντίθετα, η τοποθέτηση των μπολσεβίκων απέναντι στον πόλεμο, ήταν καταλυτική για την εδραίωση της Οχτωβριανής Επανάστασης, και οδήγησε στη συγκρότηση επαναστατικών κομμουνιστικών κομμάτων.

Σήμερα, ο πόλεμος έχει διαφορετικό χαρακτήρα, στις ειδικές συνθήκες του “μετακομμουνιστικού κόσμου” και της αμερικανικής ισχύος. Όμως η πολιτική συμπεριφορά της αριστεράς στην Ευρώπη παραμένει ίδια. Στοίχιση με τα συνθήματα και τα ιδεολογήματα των αστικών τάξεων, ουσιαστική στήριξη στα πολεμοκάπηλα και εμπρηστικά σχέδια της Δύσης απέναντι στη Ρωσία.

Είναι ελάχιστες οι δυνάμεις της Αριστεράς που δεν συντάσσονται με το σύγχρονο «απεταξάμην τη Ρωσία» και την «καταδίκη της ρωσικής εισβολής». Στην Ελλάδα, ακόμα και το «μεγαλύτερο και πιο ριζοσπαστικό κομμουνιστικό κόμμα της Ευρώπης», ενώ δε στηρίζει την ελληνική εμπλοκή και συμμετοχή στους νατοϊκούς σχεδιασμούς, σπεύδει να καταδικάσει τη ρωσική εισβολή.

Αν και η περίπτωση της ελληνικής κομμουνιστικής αριστεράς είναι όαση συγκριτικά με την αντίστοιχη ευρωπαϊκή, ωστόσο ακόμα και το ΚΚΕ επιλέγει μια γενικόλογη στάση που πολιτικά δεν δημιουργεί αντιπαραθέσεις και διαχωριστικές γραμμές με την κυρίαρχη νατοϊκή προπαγάνδα, ενώ έχει και ένοχες σιωπές (καμία κουβέντα για τις κυρώσεις). Δεν είναι τυχαίο, και με αφορμή το πρόσφατο πογκρόμ των αστικών ΜΜΕ απέναντι στη συναυλία της ΚΝΕ με τη Μποφίλιου, ότι η βασική κατηγορία του συστήματος στο ΚΚΕ είναι ότι «η γραμμή σας είναι θολή». Προσοχή, όχι ότι είστε απέναντι. Είστε «θολοί», λίγο από δω και λίγο από εκεί. Όσες φορές και να αποκαλέσει το ΚΚΕ στις ανακοινώσεις του, ως ολιγάρχη, καπιταλιστή, ιμπεριαλιστή, εγκληματία τον Πούτιν, το σύστημα δεν πείθεται καθώς ζητάει πλήρη και ολοκληρωτική συμμόρφωση εντός και εκτός βουλής. Στήριξη στο ΝΑΤΟ, στήριξη στις κυρώσεις κατά της Ρωσίας, συναίνεση στο ευρωατλαντικό «δεν υπάρχει άλλος δρόμος». Τελικά το ΚΚΕ μάταια προσπαθεί να αποδείξει ότι είναι όντως με τις ίσες αποστάσεις σε μια σύγκρουση που αντικειμενικά δεν μπορούν να υπάρχουν ίσες αποστάσεις.

Γιατί αν θέλουμε να μιλήσουμε με βάση την «συγκεκριμένη ανάλυση της συγκεκριμένης κατάστασης», έχουμε: α) μια πολεμική σύγκρουση που ξεκίνησε, εδώ και χρόνια, ως διακηρυγμένο σχέδιο των ΗΠΑ και του ΝΑΤΟ, σύμφωνα με δηλώσεις και τοποθετήσεις πληθώρας αμερικανών αξιωματούχων, β) αφορούσε κυρίως την ασφάλεια της Ρωσίας με την τοποθέτηση βάσεων και επιθετικών όπλων, χιλιόμετρα μακριά από τη Μόσχα, υπό τη διαδικασία ένταξης της Ουκρανίας στο ΝΑΤΟ, γ) με σαφώς επιτιθέμενη δύναμη τον μεγαλύτερο τρομοκράτη των λαών και εμπρηστή του πολέμου, τον δικό «μας» αμερικάνικο ιμπεριαλισμό, και όπου δ) μια κάποια ρωσική αντίδραση θα ήταν αναμενόμενη, υπό οποιαδήποτε συνθήκη, είτε έχουμε τη Ρωσία των ολιγαρχών, είτε τη Ρωσία του αυταρχικού Πούτιν, είτε είχαμε την… ΕΣΣΔ, όπως για παράδειγμα συνέβη κατά την εισβολή στην Φινλανδία το 1939, σε εντελώς διαφορετικές συνθήκες, αλλά με πολλές ομοιότητες. Μια εισβολή, που αν και εισβολή, έγινε για …αμυντικούς λόγους, αν αυτό σημαίνει κάτι για το σήμερα.

Δεν έχουμε έναν ενδοϊμπεριαλιστικό πόλεμο για τα σιτηρά της Ουκρανίας και τις αγορές τις Ουκρανίας, όπως επισημαίνουν τα ντοκουμέντα του ΚΚΕ. Ούτε έχουμε έναν πόλεμο σε μια μακρινή χώρα πχ στο Κονγκό για το αν θα είναι ρωσικό ή αμερικανικό προτεκτοράτο. Ο ιμπεριαλισμός είναι ένα σύστημα που βάση του έχει τα μονοπώλια «μιας χούφτας χωρών» που ανταγωνίζονται στον πλανήτη για τις σφαίρες επιρροής και τους πλουτοπαραγωγικούς πόρους.

Δεν είναι μόνο ή κυρίως στρατιωτική δύναμη, και αν ήταν έτσι η Σαουδική Αραβία που έχει εισβάλει στην Υεμένη, ή η Τουρκία στη Β. Συρία και την Κύπρο είναι μέσα σε αυτήν την χούφτα χωρών. Προσπαθεί ο Πούτιν, μέσω του πολέμου, να διασφαλίσει την κυριαρχία τέτοιων ρωσικών μονοπωλίων, και αν ναι, ποια είναι αυτά; Η στρατιωτική επίθεση του Πούτιν σε μια όμορη (και μέχρι πρότινος αδελφή) χώρα, ως αντίδραση στην νατοϊκή περικύκλωση της Ρωσίας, απέχει από μια τέτοια «συγκεκριμένη ανάλυση».

Και τέλος, σίγουρα δεν έχουμε έναν «ιδεολογικό» πόλεμο για να κρίνουμε πόσο αντικομμουνιστής είναι ο Πούτιν (που είναι) ή το να τοποθετείται ένα κόμμα αφελώς και παιδιάστικα, με βάση το ότι «ΗΠΑ-ΝΑΤΟ-ΕΕ και Ρωσία, όλοι τους είναι υπέρμαχοι του εκμεταλλευτικού συστήματος, αντίπαλοι των λαών» (Ομιλία Γ. Μαρίνου, 19/03/2022).

Σε αντιδιαστολή με τις σημερινές τοποθετήσεις του ΚΚΕ, 23 χρόνια πριν, κατά τη διάρκεια του πολέμου στη Γιουγκοσλαβία η Α. Παπαρήγα σχολιάζει για την τότε ρωσική αντίδραση στους νατοϊκούς βομβαρδισμούς:

Εμείς, παρά το γεγονός ότι δεν είμαστε με τη ρώσικη ηγεσία, χαιρετίσαμε τη στάση της ρώσικης κυβέρνησης γιατί αντικειμενικά διευκόλυνε να διευρυνθεί το μέτωπο κατά του ΝΑΤΟ και της ΕΕ. Μακάρι να το έκαναν και άλλες κυβερνήσεις φιλοκαπιταλιστικές ή καπιταλιστικές, αλλά δεν το έκαναν. Εδώ πραγματικά όμως φαίνεται και μία άλλη πλευρά. Το επόμενο θύμα θα είναι η Ρωσία. Η ρώσικη ηγεσία ξέρει πολύ καλά ότι μέσα από το δρόμο των Βαλκανίων, αλλά και μέσα από το δρόμο της Πολωνίας, της Τσεχίας, της Ουγγαρίας περισφίγγει ο κλοιός τη Ρωσία…. Η ρώσικη ηγεσία καταλαβαίνει ότι θα είναι το επόμενο θύμα και ιδιαίτερα με τη διεύρυνση του ΝΑΤΟ, με την Πολωνία προκεχωρημένο φυλάκιο θ’ αρχίσει η περικύκλωση της Ρωσίας. Επομένως, έχουμε κάθε λόγο ως ελληνικός λαός να έρθουμε κοντά με αυτούς τους λαούς των Βαλκανίων και της Κεντρικής και Ανατολικής Ευρώπης, και να φτιάξουμε τη δικιά μας ασπίδα σε επίπεδο λαών και μακάρι και πολιτικών δυνάμεων ή και κυβερνήσεων έστω σήμερα κατά της επέκτασης του πολέμου, διότι ο πόλεμος θα πάει και πιο ανατολικά στην Ευρώπη και πιο νότια.

Σχόλιο της Αλέκα Παπαρήγα στις 30 Μαρτίου 1999, για τις κινητοποιήσεις του ρωσικού λαού ενάντια στην ΝΑΤΟική επίθεση στην Γιουγκοσλαβία.

Δεν θεωρούμε ότι το τότε ΚΚΕ ήταν ένα επαναστατικό κόμμα, όμως η στάση και η θέση του ήταν με το αντιπολεμικό –αντιιμπεριαλιστικό στρατόπεδο.

Η τοποθέτηση εκείνη δεν έχει καμία σχέση με τη σημερινή τοποθέτηση του ΚΚΕ. Τότε έβλεπε τις δυνατότητες για την «αντικειμενική» διαμόρφωση ενός μετώπου απέναντι στο ΝΑΤΟ και την Ε.Ε. Τότε έβλεπε και αστικές δυνάμεις, μέσα σε ένα τέτοιο μέτωπο. Τότε έβλεπε ότι έρχεται η σειρά της Ρωσίας και προειδοποιούσε ότι ο πόλεμος θα πάει πιο ανατολικά.

Σήμερα βλέπει μόνο «την κοινή πάλη των λαών για την ανατροπή της εξουσίας του κεφαλαίου», σύμφωνα και με την απόφαση της ΚΕ. Το πώς θα γίνει αυτό και πώς συνδέεται με τα καθήκοντα του μετώπου ενάντια στον κύριο εχθρό (τον αμερικάνικο ιμπεριαλισμό), δεν απασχολεί.

Η τοποθέτηση και η στάση του ΚΚΕ για τον πόλεμο στην Ουκρανία αποτελεί συνέχεια μιας πορείας διαμόρφωσης ενός ιδιόμορφου ρεφορμιστικού κόμματος – εκλογικού μηχανισμού, με τόσο βερμπαλισμό που του επιτρέπει να αποφεύγει τις πολιτικές αιχμές και θέσεις που συσπειρώνουν δυνάμεις για την επαναστατική αλλαγή των συσχετισμών. Το είδαμε στην εξέγερση της νεολαίας το 2008, το είδαμε στην κρίση και στους αντιμνημονιακούς αγώνες 2010-2015, το βλέπουμε και σήμερα. Η συγκεκριμένη ανάλυση σε μια συγκεκριμένη κατάσταση και η συσπείρωση δυνάμεων απέναντι στο βασικό αντίπαλο, δύο εκ των βασικών στοιχείων της λενινιστικής μεθόδου «για την ανατροπή της εξουσίας του κεφαλαίου», δεν υπάρχουν σήμερα στο ΚΚΕ. Ένα κόμμα σχολιαστής και παρατηρητής των εξελίξεων, που τα παραπέμπει όλα στο μέλλον. Ως τότε αρκεί το κόμμα να οργανώνει κομματικές εκδηλώσεις, παρελάσεις και δράσεις, όπως οι τελευταίες αντινατοϊκές δράσεις και να θυμίζει ότι η λύση είναι στην κάλπη. Καμία μετωπική δράση, καμία λαϊκή συσπείρωση. Σχολιαστής στην καλύτερη των περιπτώσεων. Γιατί όταν οι συνθήκες είναι πιεστικές για την αστική τάξη δίνει και διαπιστευτήρια, όπως το περίφημο «στην πραγματική λαϊκή εξέγερση δε θα σπάσει τζάμι» (2008) ή το «με δραχμή θα πεινάσει ο λαός περισσότερο» (παραμονή του δημοψηφίσματος 2015).

Η παραπάνω γραμμή δένεται τελευταία και με όλες τις κομματικές αναλύσεις για την ιστορία, τη θεωρία κοκ. Τα μέτωπα με τάξεις πέραν της εργατικής και πολιτικά μη κομμουνιστικές δυνάμεις, γενικά, κατά τον 20ο αιώνα έφερναν τον οπορτουνισμό από το παράθυρο. Το ίδιο το ΕΑΜ και η αντιφασιστική συμμαχία – εκεί ευτυχώς το κομμουνιστικό κίνημα δεν είπε καπιταλιστής και ο Χίτλερ, καπιταλιστής και ο Τσώρτσιλ, δε διαλέγουμε καπιταλιστή – θεωρείται, σε επίσημα κείμενα, η μήτρα της εγγλέζικης εισβολής του 1944 και της γραμμής συνθηκολόγησης της ηγεσίας του ΚΚΕ στη Βάρκιζα. Υιοθετεί σταδιακά μια αναθεώρηση της ιστορίας με δήθεν καθαρούτσικες ταξικές θέσεις, όπου ο ιμπεριαλισμός δεν έχει ονοματεπώνυμο, ή γενικά όλες σχεδόν οι χώρες έχουν περάσει στον ιμπεριαλισμό… και ο μόνος πολιτικός στόχος μπορεί να είναι η ανατροπή της ταξικής εξουσίας. Πότε θα γίνει αυτό; Όταν οι συνθήκες αντικειμενικά θα είναι ώριμες. Από ποιον; Από το επαναστατικό κόμμα. Μέτωπα, πολιτική παρέμβαση και πρωτοβουλίες, ειδικές συνθήκες, όλα αυτά είναι οπορτουνισμός. Τη συγκεκριμένη αναθεώρηση τη συναντήσαμε και πέρυσι στα κείμενα για τα 200 χρόνια από την ελληνική επανάσταση, όπου οι εθνικοί στόχοι εξαφανίστηκαν και η ελληνική επανάσταση έγινε ένα πέρασμα από τη φεουδαρχία στον καπιταλισμό, όταν ωρίμασαν οι συνθήκες και υπήρξε και το κατάλληλο κόμμα (Φιλική Εταιρεία).

Στην τωρινή κρίση, ένα τμήμα του ελληνικού λαού, πολύ μεγαλύτερο από το εκλογικό ποσοστό του ΚΚΕ, αντιδρά στην νατοϊκή προπαγάνδα και πολιτικά είναι ορφανό. Όλο το πολιτικό σύστημα είναι απέναντι, και προσπαθεί με κάθε τρόπο να το νουθετήσει. Γιατί γνωρίζει ότι αυτός ο «διχασμός» δεν είναι καθόλου ουδέτερος και είναι επικίνδυνος για τον ευρωατλαντικό προσανατολισμό της χώρας. Το ΚΚΕ δεν μπορεί να μη το γνωρίζει αυτό, αλλά ταυτόχρονα δε θέλει να το συγκροτήσει. Δεν παίρνει «επικίνδυνες» για το σύστημα και τον ευρωατλαντισμό θέσεις (ενάντια στις κυρώσεις, να ηττηθεί το ΝΑΤΟ), και συμπεριφέρεται ως Πόντιος Πιλάτος.

Μπορεί να διαφέρει η στάση του από την ξεφτιλισμένη θέση της ευρωπαϊκής δήθεν Αριστεράς, όμως μια τέτοια μεσοβέζικη στάση καθόλου δε βοηθάει στην ανασυγκρότηση της κομμουνιστικής Αριστεράς. Το αντίθετο και για άλλη μια φορά κρίμα…

Αν χάνει η Ρωσία τον πόλεμο, τότε γιατί το ΝΑΤΟ συζητά στα σοβαρά την αποστολή «ειρηνευτικής δύναμής» του στην Ουκρανία; (Μέρος Β)

Η κατάσταση στο πεδίο μέχρι τις 25/3 σύμφωνα με ρωσική πηγή

Η κατάσταση στο πεδίο μέχρι τις 25/3 σύμφωνα με ρωσική πηγή

Α. ΠΕΡΙΚΥΚΛΩΣΗ Η ΥΠΟΧΩΡΗΣΗ;

Στο Α’ Μέρος αυτού του άρθρου ασχοληθήκαμε εκτεταμένα με την κατάσταση της σύγκρουσης στην Ουκρανία, όπως διαμορφώνεται στο πεδίο και επιχειρήσαμε να προβλέψουμε τις κινήσεις του Ρωσικού στρατού. Υποστηρίξαμε την ερμηνεία ότι επιδίωξη της Ρωσίας είναι να εκμηδενίσει τον κύριο όγκο των τακτικών Ουκρανικών δυνάμεων, τις οποίες οι Ουκρανοί είχαν μεταφέρει στο Ντονμπάς προκειμένου να προελάσουν στις αυτόνομες δημοκρατίες και να λύσουν έτσι, δια της βίας, το πρόβλημα της αυτονόμησής τους.

Υποστηρικτική της ερμηνείας μας είναι η ενημέρωση την Παρασκευή, 25/3 του υπαρχηγού του Ρωσικού Γενικού Επιτελείου, στρατηγού S. Rudskoy, προς τους δημοσιογράφους[1] σύμφωνα με την οποία οι κύριοι στόχοι της πρώτης φάσης των επιχειρήσεων έχουν εκπληρωθεί: Η Ουκρανική αεροπορία καθώς και η αεράμυνα έχουν σχεδόν ολοκληρωτικά καταστραφεί, το Ουκρανικό ναυτικό δεν υπάρχει πλέον, οι Ουκρανικές δυνάμεις δεν διαθέτουν εκπαιδευμένες εφεδρείες. Σε σχέση με την κατάληψη των περικυκλωμένων πόλεων (Κίεβο, Χάρκοβο, Σούμι, Τσερνιγκόβ, Νικολάγιεβ), ένα θέμα που μας απασχόλησε στο Α’ Μέρος του άρθρου, ο S. Rudskoy είπε: «Το κοινό, όπως και κάποιοι ειδικοί, αναρωτούνται τι κάνουμε γύρω από τις περικυκλωμένες Ουκρανικές πόλεις…Εμείς από την αρχή δεν σχεδιάζαμε να κάνουμε έφοδο σε αυτές τις πόλεις προκειμένου να αποφευχθούν οι καταστροφές και να ελαχιστοποιήσουμε τις απώλειες στο προσωπικό [μας] και στους αμάχους».

Επομένως, τώρα οι επιχειρήσεις περνάνε στη δεύτερη φάση. Με δεδομένη την ουσιαστική μείωση του Ουκρανικού πολεμικού δυναμικού, είπε ο S. Rudskoy, τώρα οι Ρωσικές δυνάμεις μπορούν να επικεντρώσουν την προσπάθειά τους στον κύριο στόχο, την απελευθέρωση του Ντονμπάς ενώ επανέλαβε ότι οι συνολικές επιχειρήσεις θα λήξουν μετά την επίτευξη των συνολικών στόχων που έχουν τεθεί από τον Γενικό Διοικητή (στη Ρωσία, όπως και στις ΗΠΑ, γενικός διοικητής των στρατιωτικών δυνάμεων είναι ο πρόεδρος).

Επομένως, στο αμέσως επόμενο διάστημα θα ενταθούν οι προσπάθειες περικύκλωσης και εκμηδένισης των τακτικών Ουκρανικών δυνάμεων στο Ντονμπάς, που αποτελούν περίπου το 70% του στρατού τους. Φυσικά, πριν ολοκληρωθεί η περικύκλωση, οι ουκρανικές δυνάμεις μπορεί να επιχειρήσουν τακτική υποχώρηση σε νέες θέσεις άμυνας. Αλλά, μέχρι τώρα ο Ουκρανικός στρατός δεν έχει επιδείξει τακτική ευελιξία ούτε ιδιαίτερη κινητικότητα. Μοιάζει σαν να ζουν στην εικονική πραγματικότητα που οι ίδιοι έχουν δημιουργήσει, ίσως ακόμη και τώρα να ονειρεύονται την τελική επίθεση στο Ντονμπάς. Μια υποχώρηση σήμερα θα γίνει κάτω από πολύ δυσκολότερες συνθήκες από ό,τι στην αρχή των επιχειρήσεων, επειδή ο στρατός τους, καθώς θα υποχωρεί, θα είναι ευάλωτος σε χτυπήματα από αέρος. Και επίσης, οι νέες αμυντικές θέσεις θα είναι πιο ευπρόσβλητες από επιτιθέμενες δυνάμεις.

Ο Sim Tack, ο οποίος προσδιορίζεται ως «γεωπολιτικός και στρατιωτικός αναλυτής», σε άρθρο του που ανάρτησε το Αμερικανικό Newlines Institute for Strategy and Policy[2] (και στο οποίο θα επανέλθουμε στο Γ’ Μέρος του άρθρου μας), παρουσιάζει τον ακόλουθο χάρτη, τον οποίο έχει ονομάσει Ρωσία-Ουκρανία-Κατάρρευση, αφού προηγουμένως έχει επισημάνει ότι το σχόλιο πάνω στον χάρτη ισχύει μόνο εφόσον τα τακτικά στρατεύματα της Ουκρανίας στο Ντονμπάς δεν υπερκερασθούν από τον βορρά και δεν περικυκλωθούν: “Καθώς οι Ρωσικές προελάσεις απειλούν τα μετόπισθεν των Ουκρανικών αμυντικών θέσεων στις αυτονομημένες περιοχές του Ντονμπάς, οι Ουκρανικές δυνάμεις μπορεί να αναγκαστούν να οπισθοχωρήσουν σε δεύτερες αμυντικές θέσεις. Αυτό επιφέρει το μειονέκτημα να έχουν να αντιμετωπίσουν σε κάθε υποχώρηση περισσότερες Ρωσικές και αυτονομιστικές δυνάμεις απέναντί τους, πράγμα που ενδεχομένως θα οδηγούσε σε προοδευτική κατάρρευση των Ουκρανικών θέσεων στην αριστερή όχθη του Δνείπερου.”

Β. ΤΙ ΠΡΟΣΔΟΚΑ Η ΟΥΚΡΑΝΙΚΗ ΠΛΕΥΡΑ ΣΤΗ ΣΥΝΕΧΕΙΑ;

Το ερώτημα αποτελεί πραγματικό μυστήριο.

Η Ουκρανική στρατηγική ήταν και εξακολουθεί να είναι σχεδόν αποκλειστικά εστιασμένη στην εμπλοκή του ΝΑΤΟ στις στρατιωτικές επιχειρήσεις. Στον σκοπό αυτό προς το παρόν χορεύει μόνο η Πολωνία και εν μέρει η Τσεχία, Σλοβενία και οι Βαλτικές χώρες. Επίμονα και μονότονα ο Ζελένσκι ζητά να «κλείσει» το ΝΑΤΟ τον εναέριο χώρο της Ουκρανίας κι ας έρθει τότε σε αναπόφευκτη σύγκρουση με τη Ρωσία, πράγμα που επίσης επίμονα προς το παρόν αρνούνται να πράξουν οι κύριες ΝΑΤΟικές δυνάμεις (η Ελληνική κυβέρνηση έχει δηλώσει ότι θα ακολουθήσει όποια απόφαση και αν ληφθεί, επειδή αυτή θα είναι με τη σωστή πλευρά της Ιστορίας…). Κατά την τελευταία ΝΑΤΟική σύναξη στις 25 Μαρτίου, ο Ζελένσκι ζήτησε από τις ΝΑΤΟικές χώρες να του διαθέσουν το 1% των τανκς και της αεροπορίας τους (χωρίς να προσδιορίσει ποιος θα χειρίζεται αυτά τα όπλα, αφού οι Ουκρανοί δεν τα γνωρίζουν), αλλά οι σύμμαχοι του απάντησαν να αρκεστεί στα φορητά αντι-αεροπορικά και αντι-τανκικά όπλα που παρέχουν σε τεράστιες ποσότητες.

Θα μείνει σταθερό το ΝΑΤΟ στην πολιτική της μη στρατιωτικής εμπλοκής στη συνέχεια των εξελίξεων; Θα ασχοληθούμε με το ζήτημα στο Γ’ Μέρος αυτού του άρθρου—προς το παρόν ας δούμε το αδιέξοδο της Ουκρανικής πλευράς, η οποία έχει βάλει όλα τα αυγά της σε ένα καλάθι, αυτό της άμεσης στρατιωτικής εμπλοκής του ΝΑΤΟ στις επιχειρήσεις.

Το αδιέξοδο των Ουκρανών φαίνεται από τις συνεχείς παλινωδίες τους στις διαπραγματεύσεις με τους Ρώσους, στις οποίες έχω αναφερθεί σε άλλο άρθρο.[3] Προχθές (25/3), ο επικεφαλής της Ρωσικής αντιπροσωπείας στις διαπραγματεύσεις, Vladimir Medinsky σχολίασε ως εξής την Ουκρανική «διαπραγματευτική» τακτική: “Δυστυχώς παρατηρούμε ότι οι Ουκρανοί συνάδελφοι επιδιώκουν την παράταση των συνομιλιών. Δεν βιάζονται, προφανώς εκτιμώντας ότι ο χρόνος είναι με το μέρος τους, και το λένε ανοικτά ότι έχουν πολλά κέντρα αποφάσεων τα οποία πρέπει να συμφωνήσουν πρώτα με αυτές ή εκείνες τις λύσεις. Αυτή είναι η πραγματικότητα που ζούμε.” Και προσέθεσε: “Δυστυχώς, [και] απ’ όσο αντιλαμβανόμαστε [αυτό] δεν το κρατάνε μυστικό, [οι ίδιοι] δεν είναι σε θέση να πάρουν ανεξάρτητα αποφάσεις. Επομένως, η παρούσα κατάσταση των πραγμάτων εμπνέει ελάχιστη αισιοδοξία”, συμπληρώνοντας ότι αυτός δεν συμμερίζεται την αισιοδοξία της Ουκρανικής αντιπροσωπείας, όταν εκείνη μιλά για “μεγάλη πρόοδο”. “Μέχρι αυτή τη στιγμή δεν υπάρχει πρόοδος σε ζητήματα ζωτικής σημασίας στα οποία επιμένει η Ρωσική πλευρά”, σημείωσε[4].

Από την όλη εικόνα των διαπραγματεύσεων είναι προφανή δύο πράγματα. Πρώτον, η Ουκρανική πλευρά έχει διασπαστεί σε πολλά κέντρα ισχύος, πράγμα που εξηγεί τις παλινωδίες ακόμη και του ίδιου του Ζελένσκι. Δεύτερον, οι ΝΑΤΟικοί δίνουν κρυφές ελπίδες στην Ουκρανική πλευρά ότι θα παρέμβουν. Θα δούμε στη συνέχεια ότι έχει ανοίξει ένα πολύ επικίνδυνο «παραθυράκι» ΝΑΤΟικής επέμβασης με το πρόσχημα της δήθεν χρήσης χημικών όπλων από τη Ρωσία. Ουσιαστικά κάποιοι «κάνουν πάσα» στους Ουκρανούς μια ιδέα διοργάνωσης προβοκάτσιας που θα άλλαζε τα δεδομένα «μη επέμβασης» του ΝΑΤΟ.

Αλλά, κατά τα άλλα, η Ουκρανική πλευρά έχει παγιδευτεί στην αδιαλλαξία της που κινδυνεύει να σύρει όλη την ανθρωπότητα σε καταστροφή αν επιτύχουν το μόνο στόχο που έχουν: να σύρουν το ΝΑΤΟ στην στρατιωτική σύρραξη. Από μία άποψη, έτσι ερμηνεύεται και η τακτική ακαμψία των Ουκρανών στο πεδίο, το ότι δηλαδή δίνουν την ευκαιρία στους Ρώσους να συντρίψουν τον τακτικό τους στρατό, γεγονός που ΝΑΤΟικοί αναλυτές θεωρούν ως εξαιρετικά απευκταίο ενδεχόμενο. Είναι σαν τα μικρά παιδιά που απειλούν τη μαμά τους ότι θα κρατήσουν την αναπνοή τους μέχρι να σκάσουν, αν αυτή δεν ικανοποιήσει τις επιθυμίες τους.

Γ. Η ΝΑΤΟΪΚΗ ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΗ

Μέχρι τώρα η ΝΑΤΟική προσέγγιση, πέρα από τις εθνο-ρατσιστικές εξαλλοσύνες και φαιδρότητες, όπως τον αποκλεισμό Ρώσων καλλιτεχνών, αθλητών, ομάδων, σκακιστών—ακόμη και τον αποκλεισμό του Τσαϊκόφσκι από τις συναυλίες είδαμε—χαρακτηρίζεται από μία μακροπρόθεσμη στρατηγική, την οποία εκφράζουν (αλλά όχι μόνο) και οι οικονομικές κυρώσεις[5]. Το θέμα εδώ είναι τεράστιο, και για μια επί της ουσίας διερεύνησή του θα πρέπει να εξεταστεί επίσης και η παρούσα κοινωνική συγκρότηση της Ρωσίας: Ο Πούτιν εκφράζει άραγε μια περίπτωση αυτονόμησης της πολιτικής απέναντι στην οικονομία, ένα είδος βοναπαρτισμού; Ή έχουμε μια συνολικότερη αλλαγή προσανατολισμού της καπιταλιστικής Ρωσίας. Ας μη ξεχνάμε ότι η Σοβιετική Ένωση στο παρελθόν ανταπεξήλθε σε μακροχρόνιους αποκλεισμούς και στρατιωτικές εισβολές μέσω τεράστιας κινητοποίησης λαϊκών δυνάμεων, οι οποίες διέθεταν κοινωνική δύναμη, μια προϋπόθεση που τώρα δεν υφίσταται στη Ρωσία. Πόσο διατεθειμένα είναι τα μονοπώλια στη Ρωσία να στηρίξουν μια εθνοκεντρική στρατηγική και πόση διέξοδο θα βρουν αυτά σε αγορές προς ανατολάς, όπως είναι η διέξοδος που επιδιώκει η ρωσική πολιτική ηγεσία;

Είναι αδύνατον στο άρθρο αυτό, όπου ασχολούμαστε με τα τρέχοντα γεωστρατηγικά προβλήματα της σύγκρουσης στην Ουκρανία, να επιχειρήσουμε μία, έστω και υποτυπώδη, εξέταση των μακροπρόθεσμων τάσεων του σύγχρονου παγκόσμιου καπιταλιστικού (και ναι, ιμπεριαλιστικού με τη Λενινιστική έννοια) συστήματος και των αντιθέσεών του. Θα αρκεστούμε στις άμεσες επιδιώξεις του ΝΑΤΟ και στις δυνητικά εξαιρετικά επικίνδυνες εξελίξεις που μπορεί να προκύψουν σχετικά γρήγορα.

Γ1. ΟΙ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΕΣ ΚΥΡΩΣΕΙΣ

Ο άμεσος διακηρυγμένος στόχος των κυρώσεων των ΝΑΤΟικών συμμάχων και των «εταίρων» τους είναι η καταστροφή της Ρωσικής οικονομίας. Έτσι, ο υπουργός Οικονομικών της Γαλλίας, Bruno Le Maire, ο οποίος υπήρξε αρχιτέκτονας πλήθους κυρώσεων, αν και δεν ανήκει στην πιο εχθρική προς τη Ρωσία ΝΑΤΟική κυβέρνηση, σε συνέντευξή του προς το δημόσιο Γαλλικό ραδιόφωνο[6] είπε ότι «Διεξάγουμε έναν ολοκληρωτικό οικονομικό και χρηματοπιστωτικό πόλεμο κατά της Ρωσίας…Θα προκαλέσουμε την κατάρρευση της Ρωσικής οικονομίας…ο Ρωσικός λαός θα πληρώσει τις συνέπειες». Αργότερα βέβαια προσπάθησε να “διορθώσει” τις δηλώσεις του μετά την παρατήρηση του πρωθυπουργού της Ρωσίας ότι θάπρεπε να προσέχει τα λόγια του επειδή συχνά οι οικονομικοί πόλεμοι μετατράπηκαν σε πραγματικούς—αλλά, «γλώσσα λανθάνουσα τ’ αληθή λέγει».

Πραγματικά, οι οικονομικές κυρώσεις που έχουν παρθεί κατά της Ρωσίας, όπως η κατακράτηση των συναλλαγματικών της αποθεμάτων (κατακρατούνται εκτός Ρωσίας 300 δις δολάρια από το συνολικό αποθεματικό της των 640 δις δολαρίων), κάτω από κανονικές συνθήκες θα αποτελούσαν, επίσης, κανονική αιτία πολέμου. Αλλά είναι σε θέση οι κυρώσεις να «γονατίσουν» τη Ρωσία; Αυτό δεν είναι ακόμη σαφές, αλλά εφόσον η Κίνα, που έχει εξελιχθεί σε οικονομικό γίγαντα, όπως και η Ινδία, προσανατολιστούν προς τις Ρωσικές πρώτες ύλες, με την Κίνα επίσης να ανταλλάσσει τεχνολογία με τη Ρωσία, είναι αμφίβολο αν τα όποια δυσάρεστα αποτελέσματα για τη ρωσική οικονομία θα μπορέσουν να παγιωθούν. Οι δυσκολίες από την απομόνωση του ρωσικού τραπεζικού συστήματος θα είναι προσωρινές, όπως και οι δυσκολίες σε κάποια βασικά βιομηχανικά αγαθά (π.χ. επιβατικά αεροπλάνα ή αυτοκίνητα). Και οπωσδήποτε, ακόμη και αν τελικά η οικονομία της Ρωσίας γονατίσει, αυτό θα αργήσει να συμβεί.

Όμως, σοβαρές συνέπειες θα αντιμετωπίσει και η Δύση που προωθεί τις κυρώσεις και μάλιστα κατά ανομοιόμορφο τρόπο, καθώς οι διάφορες δυτικές καπιταλιστικές οικονομίες έχουν διαφορετικούς βαθμούς εξάρτησης από τη Ρωσία. Είναι χαρακτηριστική η μεγάλη αδυναμία συμφωνίας στην προχθεσινή σύνοδο κορυφής της ΕΕ, η οποία επιλέχτηκε να γίνει αμέσως μετά τη σύνοδο κορυφής του ΝΑΤΟ και τη συνάντηση των G7, ώστε να έχει προ-δημιουργηθεί η μεγαλύτερη δυνατή συμφωνία μεταξύ των μελών. Στη σύνοδο η Πολωνία και οι Βαλτικές χώρες (με τη Σλοβενία κολαούζο) ζήτησαν πλήρες εμπάργκο στο ρωσικό πετρέλαιο/αέριο/κάρβουνο και πλήρη απαγόρευση ελλιμενισμού ρωσικών πλοίων καθώς και διέλευση ρωσικών αυτοκινήτων από τις χώρες της ΕΕ. Αντίθετα όμως, η Γερμανία, το Βέλγιο, το Λουξεμβούργο και άλλες χώρες απέρριψαν την πρόταση (ο Σολτζ είπε ότι μια τέτοια απόφαση θα βύθιζε τόσο τη Γερμανία όσο και όλη την Ευρώπη στην ύφεση, ο ΝτεΚρου ότι οι συνέπειες θα ήταν ολέθριες και ο Μπετέλ ότι θα πρέπει να κάνουν κράτει προκειμένου να έχουν και άλλες κυρώσεις στη φαρέτρα τους για το μέλλον…! Μέσα στο όλο κλίμα ανοικτής έκφρασης των διαφορών (όπως το χαρακτηρίζει ο Guardian), οι προτροπές του Μπάιντεν στην αρχή της συνεδρίασης, του πρώτου Αμερικανού προέδρου που παρευρέθηκε σε συνάντηση κορυφής της ΕΕ, έμειναν ξεκρέμαστες στον αέρα: «Το μοναδικά πιο σημαντικό πράγμα που είχαμε να κάνουμε στη Δύση είναι να παραμείνουμε ενωμένοι»[7] τους είπε.

Είναι γεγονός ότι η ΕΕ χαρακτηρίζεται από αλλοπροσαλλισμό σε διάφορες πολιτικές της και η ενεργειακή της πολιτική αποτελεί μία από τις χαρακτηριστικότερες περιπτώσεις. Η παρούσα κρίση οξύνει τις αντιφάσεις και τα αδιέξοδα του ενεργειακού οικοδομήματος της ΕΕ, με αποτέλεσμα στην προχθεσινή διάσκεψη απλά να μεταφερθούν στο μέλλον οι «αποφάσεις» για όλα τα κρίσιμα θέματα. Σχετικά βλ. και το πολύ καλό άρθρο του Γιάννη-Ορέστη Παπαδημητρίου.[8] Το κλίμα της συνάντησης κορυφής της ΕΕ[9] αποτύπωσε χαρακτηριστικά ο Γάλλος δημοσιογράφος, υπεύθυνος για τα Νέα στο Euractiv, με το παρακάτω τουΐτ, όπου γράφει: «Το επίπεδο της σύγχυσης στο κεφάλαιο που αφορά την ενέργεια σε αυτά τα συμπεράσματα [στα οποία παραπέμπω] από τη συνάντηση κορυφής της ΕΕ είναι αρκετά ασυνήθιστο, και έχω δει αρκετά. Η διπλωματία της ΕΕ στα χειρότερά της: ο κάθε ένας πιάνει την πένα και βάζει μια φράση εδώ κι εκεί. Δεν προμηνύει καλό.»

Ακόμα και στην εισήγηση της προέδρου της Κομισιόν για ένωση των δυνάμεων των χωρών μελών ώστε η αγορές φυσικού αερίου να γίνονται με ενιαία διαπραγμάτευση ώστε να μην υφίσταται ανταγωνισμός μεταξύ τους, δεν υπήρξε αποδοχή, δεδομένου ότι πλέον επιτρέπονται και οι χωριστές και οι από κοινού αγορές αφού στο τελικό ανακοινωθέν το σύστημα των από κοινού αγορών περιγράφεται ως «εθελοντικό».[10]

Οι συνέπειες του οικονομικού πολέμου, εκτός από την αφύπνιση του φαντάσματος του στασιμοπληθωρισμού[11], της ενεργειακής κρίσης και της ύφεσης για τις Δυτικές οικονομίες[12], εκτός από την φτωχοποίηση μεγάλου μέρους των δυτικών πληθυσμών, θα έχουν και σοβαρές μακροπρόθεσμες συνέπειες στη χρήση του δολαρίου σαν παγκόσμιου αποθεματικού[13]. Είναι πολύ δύσκολο να εκτιμηθούν αυτές στον σύντομο χρόνο που μεσολάβησε από την κήρυξή του, αλλά θα υπάρξουν επιπτώσεις στο παγκόσμιο σύστημα εμπορικών ανταλλαγών, στην αποθησαύριση από την Κίνα ομολόγων του Αμερικανικού δημοσίου, στην ολοκλήρωση του παγκόσμιου τραπεζικού συστήματος. Από στιγμή σε στιγμή είναι δυνατό να υπάρξουν αλυσιδωτές χρεοκοπίες προκαλώντας ύφεση που δεν έχουμε ξαναδεί. Δύσκολο να πιστέψει κάποιος ότι οι Αμερικανοί δεν είχαν μελετήσει επισταμένα τις επιπτώσεις[14] και δύσκολο να συμπεράνει ότι λειτούργησαν εντελώς μυωπικά με στόχο την καθυπόταξη των Ευρωπαϊκών οικονομιών (που ήδη την πέτυχαν) και την ανατροπή του Πούτιν (που δεν την έχουν, τουλάχιστον όχι ακόμη, επιτύχει), αγνοώντας όμως τις σοβαρότατες μακροπρόθεσμες συνέπειες για το ρόλο του δολαρίου ως παγκοσμίου αποθεματικού.

Πάντως ενδεικτικό μιας ενδεχόμενης προχειρότητας των κυρώσεων είναι ότι έχει επιτραπεί στη Ρωσία να αποπληρώσει από τις 24 Φεβρουαρίου δύο τουλάχιστον κουπόνια τρεχόντων τόκων του χρέους της από τα παγωμένα νομισματικά αποθεματικά της στην Citibank, μετά από οδηγία της Κεντρικής Τράπεζας των ΗΠΑ, προκειμένου να μη δημιουργηθεί πρόβλημα στις δανείστριες δυτικές τράπεζες, δεδομένου ότι διαφορετικά, μετά την απόφαση της Ρωσικής Κεντρικής Τράπεζας, η αποπληρωμή αυτών των τόκων θα γινόταν σε ρούβλια[15]. Όμως, αυτό δεν έχει ισχύσει για μια σειρά μεγάλες μονοπωλιακές Ρωσικές εταιρείες, οι οποίες δεν μπόρεσαν να καταβάλουν χρεωστούμενους τόκους σε ξένους πιστωτές στο νόμισμα δανεισμού τους. Είναι αμφίβολο αν θίγεται με τον τρόπο αυτό περισσότερο το ρωσικό τραπεζικό σύστημα από όσο αυτό των δυτικών χωρών, που βλέπουν τα δάνειά τους να μην εξοφλούνται, όπως επίσης είναι αμφίβολη και η νομιμότητα (ντε φάκτο και ντε γιούρε) της ενδεχόμενης κήρυξης των εταιριών αυτών σε χρεοκοπία για τον παραπάνω λόγο.

Επίσης, αν και αναμενόμενο, αξίζει να παρατηρηθεί ότι οι πολύ αυστηρές κυρώσεις των ΗΠΑ δεν περιλαμβάνουν την απαγόρευση πληρωμών σε δολάρια για υπονομευτικούς/προπαγανδιστικούς σκοπούς των ΗΠΑ στη Ρωσία. Έτσι, έχει δοθεί η άδεια από την Κεντρική Τράπεζα των ΗΠΑ για απευθείας πληρωμές σε δολάρια τόσο στην Κριμαία όσο και στις ΛΔ του Ντονέτσκ και Λουγκάνσκ από Αμερικανικά ΜΜΕ καθώς και από «ανθρωπιστικές» ΜΚΟ, που αποφάσισαν πρόσφατα να ανοίξουν εκεί γραφεία.[16]

Αλλά ποιος είναι ο γεωστρατηγικός στόχος των κυρώσεων; Πώς, μέσω αυτών, θα ελεγχθούν οι Ρωσικές επιδιώξεις στην Ουκρανία; Αν πάρουμε στα σοβαρά τη στρατηγική που ήδη από το 2018 χαράσσει η Rand Corporation[17] (και με την Rand αυτό οφείλουμε πάντοτε να το κάνουμε), τότε οι Ρώσοι έχουν δίκιο που λένε ότι οι κυρώσεις θα επιβάλλονταν έτσι κι αλλιώς, με τον ένα ή τον άλλο τρόπο. Αλλά, το κρίσιμο ερώτημα αυτή τη στιγμή δεν είναι αν οι κυρώσεις γενικά «δουλεύουν» ή «δεν δουλεύουν»[18] στην κατεύθυνση που χάραξαν οι αναλυτές της Rand Corporation.  Το κρίσιμο ερώτημα είναι αν αυτές μπορούν σήμερα, και έτσι όπως έχουν επιβληθεί, να ανασχέσουν σε ταχύ χρόνο την επίτευξη των Ρωσικών στόχων στην Ουκρανία;

Αν υποθέσουμε ότι αυτή η ανάσχεση θα συμβεί μέσω της ανατροπής του Πούτιν είτε από τον δυσαρεστημένο λαό είτε από τους δυσαρεστημένους ολιγάρχες, όπως ανοιχτά γράφεται εδώ κι εκεί, εμείς δεν βλέπουμε πώς θα συμβεί αυτό, ιδιαίτερα τώρα που η δημοτικότητά του ανεβαίνει. Βεβαίως, οι λεγόμενοι «ολιγάρχες» πλήττονται, αλλά δεν μοιάζει να ελέγχουν αυτοί τα πολιτικά κέντρα εξουσίας. Ήδη πριν λίγες μέρες o Ανατόλι Τσουμπάι, o γνωστός αρχιτέκτονας των ιδιωτικοποιήσεων α-λα-Ρους επί Γιέλτσιν, παραιτήθηκε από τον μάλλον περιθωριακό ρόλο του «ειδικού απεσταλμένου της Ρωσίας για τις σχέσεις με διεθνείς οργανισμούς επί θεμάτων βιώσιμης ανάπτυξης» διαφωνώντας με τις εξελίξεις στην Ουκρανία και αναχώρησε για το εξωτερικό.[19] Κατά τον Ν. Κωνσταντακόπουλο, «[ο Τσουμπάι] συμβόλιζε κατά κάποιο τρόπο τους δεσμούς και τις ισορροπίες ανάμεσα στη ρωσική Ολιγαρχία, τη ρωσική πολιτική εξουσία και τη Δύση. Η αναχώρησή του συμβολίζει τη διάρρηξη αυτών των δεσμών και ισορροπιών».[20] O Μιχαήλ Φρίντμαν, ολιγάρχης του χρηματοπιστωτικού τομέα που ο ίδιος υφίσταται κυρώσεις (από την ΕΕ και το ΗΒ, αλλά όχι από τις ΗΠΑ), θεωρεί καθαρή αυτοκτονία να τα βάλει κάποιος από την οικονομική ελίτ με τον Πούτιν και θεωρεί ότι όσοι χτυπάνε με κυρώσεις τη ρωσική οικονομική ελίτ προκειμένου αυτή να πιέσει τον Πούτιν, απλά δεν αντιλαμβάνονται πώς λειτουργεί η Ρωσία, πράγμα ιδιαίτερα επικίνδυνο (λέει) για το μέλλον[21]. Τα ποσοστά αποδοχής του Πούτιν από 69% τον Ιανουάριο ανέβηκαν στο 71% τον Φεβρουάριο[22] για να φτάσουν στο 79.6% τη δεύτερη βδομάδα του Μαρτίου[23]. Οι προσωπικές ύβρεις του προέδρου των ΗΠΑ προς τον Πούτιν και οι εκκλήσεις του να ανατραπεί[24], πέρα από την πρωτοτυπία τους ως μέσο επίλυσης πολιτικών διαφορών, φαντάζουν γραφικές και προσδίδουν επιπλέον αίγλη στον πρόεδρο της Ρωσίας[25]. Αν κάποιοι αρχικά είχαν θεωρήσει ότι αποτελούν μέρος κάποιας τακτικής που αποσκοπεί στο να χάσει την ψυχραιμία του ο πρόεδρος της Ρωσίας—άγνωστο για ποιο λόγο—τώρα πλέον μοιάζει ως εάν ο πρόεδρος των ΗΠΑ να έχει περάσει στη σφαίρα του σουρεαλισμού.

Συμπερασματικά, οι οικονομικές κυρώσεις δεν μπορούν να έχουν άμεσο αντίκτυπο στις στρατιωτικές επιχειρήσεις, ενώ οι μακροπρόθεσμες συνέπειές τους είναι πολύ νωρίς ακόμα για να εκτιμηθούν για όλες τις εμπλεκόμενες οικονομίες. Αν το ΝΑΤΟ θέλει όντως να μην επιτρέψει την υλοποίηση των στόχων της Ρωσικής στρατιωτικής επιχείρησης (ουδετεροποίηση-αποστρατικοποίηση της Ουκρανίας, πολύ-πολιτισμική ελευθερία, αναγνώριση των ΛΔ, που μάλλον οδεύουν προς ένωση με τη Ρωσία, κ.λπ.) και κυρίως, αν όντως το ΝΑΤΟ επιδιώκει να συγκρατήσει την κατάρρευση του ουκρανικού στρατού, να τον κρατήσει ανατολικά του Δνείπερου, να ανατρέψει τα τετελεσμένα στην περιοχή της Χερσώνας, να διασώσει τα νέο-ναζιστικά συντάγματα, τότε οφείλει να φέρει κάτι νέο στο γεωστρατηγικό πεδίο.

Στο Γ’ Μέρος του άρθρου θα εξετάσουμε τις εναλλακτικές του ΝΑΤΟ, περιοριζόμενοι στο γεωστρατηγικό πεδίο. Πάντως, προϊδεάζοντας, η κατάσταση των πραγμάτων είναι πιο επικίνδυνη απ’ όσο γίνεται αντιληπτό, ειδικότερα μετά τον συμβιβασμό που φαίνεται να προέκυψε στην προχθεσινή σύνοδο κορυφής του, η οποία ουσιαστικά δίνει πράσινο φως στη διοργάνωση προβοκάτσιας με χημικά, παρόμοια με αυτήν που είδαμε στο παρελθόν στη Συρία και η οποία έδωσε την αφορμή για τη μετακίνηση Αμερικανικών στρατευμάτων στην πολύπαθη αυτή χώρα. Αλλά περισσότερα στο άμεσο μέλλον.


[1] https://tass.com/politics/1427617. Είναι ενδεικτική της εμμονής των φιλο-ΝΑΤΟικών ΜΜΕ στη δική τους αφήγηση η κάλυψη της ενημέρωσης Rudskoy από το Reuters. Κατ’ αυτό: «Η ανακοίνωση μοιάζει να υποδηλώνει την ενδεχόμενη επιλογή πιο περιορισμένων στόχων από τη Ρωσία μετά τη σθεναρή Ουκρανική αντίσταση κατά τον πρώτο μήνα του πολέμου» Βλ. https://www.reuters.com/article/ukraine-crisis-russia-military/russia-says-first-phase-of-ukraine-operation-mostly-complete-focus-now-on-donbass-idUSL5N2VS459

[2] https://newlinesinstitute.org/russia/russian-success-or-failure-in-ukraine-will-define-global-security-for-decades/ To Ινστιτούτο αυτό έχει χαρακτηριστεί από το University of Pennsylvania στη σχετική λίστα κατάταξης ως ένα από τα καλύτερα νέα think tanks κατά το 2020.

[3] Είμαστε στα πρόθυρα συμφωνίας Ρωσίας – Ουκρανίας;

[4] https://tass.com/politics/1427565

[5] Σημαντικό για την ερμηνεία της μακροπρόθεσμης στρατηγικής των ΗΠΑ με στόχο τον εκμηδενισμό της Ρωσίας μέσω της χρήσης κυρώσεων είναι το αναλυτικό και μακροσκελές άρθρο ομάδας ειδικών της Rand Corporation που μπορεί να διαβαστεί στο:  https://www.rand.org/content/dam/rand/pubs/research_reports/RR3000/RR3063/RAND_RR3063.pdf . Υπενθυμίζουμε ότι η Rand Corporation είναι ημι-κρατικός οργανισμός των ΗΠΑ με έδρα τη Santa Monica της Καλιφόρνιας, ο οποίος αναλαμβάνει τη διεκπεραίωση ειδικών μελετών στρατηγικής/αναλύσεις για τους κρατικούς φορείς και υπηρεσίες των ΗΠΑ. Έχει ίσως τις σοβαρότερες, μελετητικής φύσης, αναθέσεις έρευνας από το Αμερικανικό κράτος και τα συμπεράσματά του είναι απολύτως αξιοποιήσιμα. Για παράδειγμα, το λεγόμενο SIOP (Single Integrated Operational Plan) που ορίζει τι θα πράξει κάθε μονάδα με πυρηνικά όπλα του Αμερικανικού στρατού κάτω από οποιεσδήποτε συνθήκες, έχει γραφεί ότι συντάχθηκε από τη Rand Corporation. Η προσέγγιση σε ακτίνα αρκετών χιλιομέτρων από την έδρα της Rand είναι απαγορευμένη σε πολίτες «μη φιλικών» προς τις ΗΠΑ χωρών. Στο συγκεκριμένο άρθρο έχει αναφερθεί στην Ελλάδα ο δημοσιογράφος Π. Παπαδομανωλάκης (βλ. https://thepressproject.gr/oti-symvainei-stin-oukrania-echei-graftei-apo-to-institouto-rant).

[6] https://www.euractiv.com/section/politics/short_news/le-maire-backtracks-after-talking-of-economic-and-financial-war-against-russia/

[7] https://www.theguardian.com/world/2022/mar/24/eu-leaders-oil-gas-imports-russia-ukraine

[8] https://kosmodromio.gr/2022/03/26/h-e-e-den-mporei-na-antimetwpisei-thn-e/

[9] Το κείμενο που ειρωνεύεται ο Γάλλος δημοσιογράφος στο https://www.consilium.europa.eu/en/press/press-releases/2022/03/25/european-council-conclusions-24-25-march-2022/

[10] https://tass.com/economy/1427709

[11] Ο πληθωρισμός στις ΗΠΑ χτύπησε υψηλό 40 ετών τον Φεβρουάριο https://theconversation.com/why-stagflation-is-an-economic-nightmare-and-could-become-a-real-headache-for-biden-and-the-fed-if-it-emerges-in-the-us-179036

[12] Ο δείκτης οικονομικών προσδοκιών στη Γερμανία σημείωσε την μεγαλύτερη ιστορικά πτώση του φέτος τον Μάρτιο. https://www.aa.com.tr/en/economy/germany-economic-sentiment-collapses-in-march-amid-russia-ukraine-war/2535813

[13] Ο Zoltan Pozsar, στρατηγικός αναλυτής της Credit Suisse εκτιμά ότι περνάμε σε μια νέα παγκόσμια οικονομική τάξη https://finance.yahoo.com/news/credit-suisse-strategist-says-were-172900306.html

[14] Σχετικά με τις μακροπρόθεσμες επιπτώσεις βλ. και το άρθρο του οικονομολόγου  Michael Hudson «Με την οικονομική επίθεση στη Ρωσία, η Αμερική πυροβολεί τη δική της αυτοκρατορία του δολαρίου» καθώς και το άρθρο του Κώστα Μελά «Το πάγωμα των συναλλαγματικών διαθεσίμων της Ρωσίας και οι πιθανές παρενέργειες στο διεθνές νομισματικό σύστημα» [στα αγγλικά στο https://mronline.org/2022/03/08/america-shoots-its-own-dollar-empire-in-economic-attack-on-russia/] και https://politicus.gr/367625/to-pagoma-ton-synallagmatikon-diathesimon-tis-rosias-kai-oi-pithanes-parenergeies-sto-diethnes-nomismatiko-systima/

[15] Σχετικά βλ. https://finance.yahoo.com/news/russia-says-debt-payments-abroad-151148208.html. Το ποσό που προκαλούσε αγωνία στους ξένους επενδυτές ήταν ύψους $117 εκατομμυρίων και αποπληρώθηκε τελικά με τον τρόπο που γράψαμε—από τα «παγωμένα» αποθεματικά. Δες και https://www.facebook.com/costis.melolidakis/posts/10222128149456963 καθώς και https://www.facebook.com/costis.melolidakis/posts/10222140550566983

[16] https://tass.com/politics/1427605

[17] Βλ. Υποσημείωση 5, πιο πάνω.

[18] Και η μία και η άλλη άποψη έχουν υποστηρικτές στη Δύση, π.χ. βλ. https://time.com/6150607/why-sanctions-on-russia-wont-work/ και https://www.foreignaffairs.com/articles/russian-federation/2018-08-22/sanctions-russia-are-working

[19] https://www.theguardian.com/world/2022/mar/23/putin-adviser-anatoly-chubais-quits-leaves-russia-invasion-ukraine

[20] Τέλος εποχής: Ο Τσουμπάις φεύγει από τη Ρωσία

[21] https://www.businessinsider.com/mikhail-freedman-says-sanctioned-oligarchs-no-influence-putin-invasion-2022-3

[22] https://www.newsweek.com/vladimir-putin-approval-rating-poll-latest-levada-russia-1687543

[23] https://tass.com/society/1424183?utm_source=google.com&utm_medium=organic&utm_campaign=google.com&utm_referrer=google.com Ακόμη και αν η τελευταία δημοσκόπηση αμφισβητηθεί, η τάση δεν νομίζω ότι αμφισβητείται από κανένα.

[24] “Για όνομα του Θεού, αυτός ο άνθρωπος δεν μπορεί να παραμείνει στην εξουσία», είπε ο Μπάιντεν για τον Πούτιν στην ομιλία του στην Βαρσοβία το Σάββατο, 26/3, αποκαλώντας τον επίσης «χασάπη»–υπενθυμίζουμε ότι τα κοσμητικά επίθετα με τα οποία στολίζει ο Μπάιντεν τον Πούτιν δίνουν και παίρνουν τον τελευταίο καιρό: «καθαρό απόβρασμα», «εγκληματίας πολέμου», «δολοφονικός δικτάτορας». Στο πρωτοφανές σχόλιο για αλλαγή προέδρου στη Ρωσία, ο εκπρόσωπος της ρωσικής προεδρίας, Ντ. Πεσκόφ, απάντησε θυμοσοφικά ότι τον πρόεδρο της Ρωσικής Ομοσπονδίας μάλλον πρέπει να τον αποφασίζουν οι λαοί της και όχι ο κ. Μπάιντεν. https://www.theguardian.com/us-news/2022/mar/26/biden-butcher-putin-cannot-be-allowed-to-stay-in-power ενώ επίσης του συνέστησε να συγκρατεί την οξυθυμία του https://tass.com/politics/1427819.

[25] Μιλώντας για τη ψυχολογία που γεννά η επιθετικότητα της Δύσης στους Ρώσους, ο πολιτικά αντίθετος και με τον Πούτιν και με τον πόλεμο στην Ουκρανία συγγραφέας και σκηνοθέτης Α. Νεκράσοφ, που ζει στο εξωτερικό, λέει: «Η πλειοψηφία στη Ρωσία υποστηρίζει τον Πούτιν, γι’ αυτούς ο πόλεμος είναι μια μορφή αντίστασης» https://kosmodromio.gr/2022/03/20/%CE%B7-%CF%80%CE%BB%CE%B5%CE%B9%CE%BF%CF%88%CE%B7%CF%86%CE%AF%CE%B1-%CF%83%CF%84%CE%B7-%CF%81%CF%89%CF%83%CE%AF%CE%B1-%CF%85%CF%80%CE%BF%CF%83%CF%84%CE%B7%CF%81%CE%AF%CE%B6%CE%B5%CE%B9-%CF%84/

Ο δίκαιος Σολομώντας και η Ουκρανία

Συνεχίζω να σκέφτομαι τα βαθιά και διορατικά κριτήρια του Σολομώντα. Δύο γυναίκες μαλώνουν για ένα παιδί, ισχυριζόμενη η καθεμία ότι είναι δικό της. Τελικά, όταν ο Σολομώντας τους είπε ότι θα κόψει το παιδί στη μέση, η αληθινή μητέρα υποχώρησε, όχι, είπε, ας το πάρει η ξένη.

Τώρα, ας δούμε τον Ζελένσκι, τον Μπάιντεν και την εκστρατεία τους. Το μόνο που κάνουν είναι περισσότερα φονικά όπλα, περισσότερη βία, περισσότερη καταστροφή. Νοιάζονται πραγματικά για το παιδί;

Ο Μπάιντεν καταφανώς προέρχεται από την παράδοση που λέει «καταστρέψαμε αυτό το χωριό για να το σώσουμε», ή αν το πούμε με πιο σύγχρονους όρους (της πρόσφατα χαμένης Μάντι Ολμπράιτ), «μισό εκατομμύριο σκοτωμένα παιδιά, άξιζαν τον κόπο». Όχι απλά ένα παιδί, αλλά μισό εκατομμύριο, μόνο και μόνο για να αποδείξει κανείς την άποψή του. Και ποια ήταν αυτή; Μάλλον κάτι απλό: Το έθνος που εξαιρείται από τους κανόνες, χρησιμοποιεί μέσα που εξαιρούνται από τους κανόνες για να αποδείξει την εξαιρετισμό του. Κι ας σκοτώνονται παιδιά.

Κανείς λοιπόν δεν περιμένει ανθρωπιά από τον Μπάιντεν, την Ολμπράιτ, τον Μπόρις Τζόνσον και άλλους Κουασιμόδους της ηθικής. Αυτούς τους τύπους δεν τους νοιάζει που οι ηλίθιες κυρώσεις τους βλάπτουν κυρίως τους δικούς τους λαούς, γιατί να νοιάζονται για τους Ουκρανούς; Αλλά ο Ζελένσκι; Θέλει να πολεμήσει μέχρι τον τελευταίο Ουκρανό; Γιατί;

Αυτός δεν εκλέχτηκε για να σταματήσει αυτόν τον απαίσιο πόλεμο στο Ντονμπάς και να κάνει μια συμφωνία με τη Ρωσία; Τουλάχιστον, αυτό ήταν το συναίσθημα των ανθρώπων που τον ψήφισαν. Θυμάμαι ότι όλοι αυτοί οι παράφρονες από τη Δυτική Ουκρανία, που προτιμούσαν να μην μείνει κανένας ζωντανός στο Ντονέτσκ, ψήφιζαν τον Ποροσένκο.

Τι ακριβώς κάνει λοιπόν σήμερα, και γιατί όλοι τον επευφημούν; Ο αγώνας για την ελευθερία είναι καλός με τηλεοπτικούς όρους, αλλά στην πραγματικότητα ο λαός του υποφέρει, όμηρος στα χέρια απαίσιων εθνικιστών, εγκλωβισμένος στα υπόγεια των σπιτιών.

Και κάτι που αφορά τη Ρωσία. Για χρόνια, η Ρωσία ήταν εξαιρετικά υπομονετική, και με τη λογική της αληθινής μητέρας της ιστορίας του Σολομώντα, το παιδί της, το άφησε να ζήσει. Θέλετε να φέρετε ξανά μια νοσηρή ρωσοφοβία στα εδάφη σας; Εντάξει. Θέλετε να ανατρέψετε έναν νόμιμα εκλεγμένο πρόεδρο και να φέρετε τους κλόουν του State Department; Εντάξει. Θέλετε να κρατήσετε το Ντονμπάς γεμάτο Ρωσόφωνους που ταλαιπωρούνται; Εντάξει. Θα σας διευκολύνουμε με τη Συμφωνία του Μινσκ. Θέλετε να μπείτε στην ΕΕ; Εντάξει. Αλλά το ΝΑΤΟ και τα πυρηνικά στο κατώφλι μας δεν είναι εντάξει. Μην το κάνετε αυτό.

Λοιπόν, όλα αυτά ήταν στους κουφού την πόρτα.

Όχι μόνο αυτό, αλλά η Ρωσία συνεχίζει να είναι υπομονετική ακόμα και τώρα. Αφήνει τα παιδιά της να σκοτώνονται ομαδικά, μόνο και μόνο γιατί πρέπει να είναι εξαιρετικά προσεκτικοί με τους αμάχους και όχι να βομβαρδίζουν σαν τρελοί. Κατά τη διάρκεια της εκστρατείας που έκλεισε ένα μήνα, εκτόξευσε λιγότερους πυραύλους από όσους εκτόξευσαν οι ΗΠΑ κατά την πρώτη ημέρα της εκστρατείας τους στο Ιράκ. Επιτρέπει σε εχθρικούς δημάρχους και εχθρικά τάγματα να εκφοβίζουν τους αμάχους για να τους υποτάξουν. Αρνείται να «καταστρέψει αυτές τις πόλεις για να τις σώσει». Δεν είναι έτοιμη να μετατρέψει τις ουκρανικές πόλεις σε Ράκα.

Όχι ακόμα. Και αυτό είναι τρομακτικό. Ο Ζελένσκι και οι δυτικοί καθοδηγητές του θέλουν καθαρά να «σώσουν το παιδί καταστρέφοντάς το». Μπορεί να εκπληρώσουν την ψύχωσή τους.

Αργά ή γρήγορα οι Ρώσοι διοικητές θα πουν, ότι δεν θέλουν τα αγόρια της Ρωσίας να σκοτώνονται για να σώζονται οι πόλεις της Ουκρανίας.

Τρέμω αυτή τη στιγμή.

Αν χάνει η Ρωσία τον πόλεμο, τότε γιατί το ΝΑΤΟ συζητά στα σοβαρά την αποστολή «ειρηνευτικής δύναμής» του στην Ουκρανία; (Μέρος Α)

ΜΕΡΟΣ ΠΡΩΤΟ: Η ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΣΤΟ ΠΕΔΙΟ ΚΑΙ Η ΤΡΟΠΗ ΤΩΝ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ

Επιστρέφοντας σήμερα Τετάρτη 23/3 για το σπίτι, άκουγα στο ραδιόφωνο εμβριθείς αναλύσεις για τους λόγους που η Ρωσία έχει ηττηθεί όχι μόνο «στρατηγικά» (ό,τι και αν σημαίνει αυτό), αλλά και στο επιχειρησιακό πεδίο της μάχης. Βέβαια, οι τηλεοπτικοί και ραδιοφωνικοί αναλυτές έχουν επανειλημμένα αποφασίσει ότι αυτό ήδη έχει συμβεί ξεκινώντας από την πρώτη βδομάδα των επιχειρήσεων κιόλας. Απλά η εκάστοτε αφήγηση αλλάζει για να επιβεβαιώσει το ίδιο συμπέρασμα, ειδικά κάθε φορά που ο χάρτης δείχνει προέλαση των ρωσικών δυνάμεων και στα τρία μέτωπα.

Σκοπός του παρόντος άρθρου είναι στο A΄ Μέρος του να εξετάσει την πραγματική κατάσταση στο πεδίο και να εκτιμήσει την τροπή που παίρνουν οι επιχειρήσεις στο έδαφος. Στο Β΄ Μέρος θα εξετάσουμε τη γεω-στρατιωτική ΝΑΤΟϊκή αντίδραση στην κατάσταση που διερευνάμε στο Α΄ Μέρος, η οποία, όπως φαίνεται, ετοιμάζεται να ανοίξει νέους, εξαιρετικά επικίνδυνους δρόμους. Για όσα θα δούμε στο Β΄ Μέρος, η ΝΑΤΟική σύναξη στις Βρυξέλλες, με την παρουσία του Μπάιντεν, ενδεχομένως θα είναι καθοριστική

Α. ΤΑ ΔΕΔΟΜΕΝΑ

A.1. H ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΣΤΟ ΝΤΟΝΜΠΑΣ

Η Ουκρανική κυβέρνηση έχει τα τελευταία χρόνια σαφώς αποστασιοποιηθεί από τις συμφωνίες του Μινσκ, τις οποίες δεν τηρούσε παρά την επικύρωσή τους από το Συμβούλιο Ασφαλείας του ΟΗΕ. Είναι εντελώς χαρακτηριστικό το άρθρο που προπαγανδίζει τη θεωρία της «Ειρήνης δια της Ισχύος» του ΥΠΕΞ της Ουκρανίας Νμίτρο Κούλεμπα στο έγκριτο περιοδικό “Foreign Affairs”[1], δημοσιευμένο στις 21/12/2021, από όπου σαφώς συναγόταν ότι το πρόβλημα του Ντονμπάς θα λυνόταν με τη χρήση βίας, δηλαδή με εισβολή του Ουκρανικού στρατού στις δύο Λαϊκές Δημοκρατίες. Η επιλογή της ειρήνευσης «δια της ισχύος», δηλαδή της επίλυσης των εθνικών διαφορών στην Ουκρανία μέσω χρήσης βίας, φαίνεται άλλωστε και από την απαγόρευση της χρήσης της ρωσικής γλώσσας στους ρωσόφωνους πληθυσμούς.

Στα πλαίσια αυτά η Ουκρανική κυβέρνηση μετακίνησε τον κύριο όγκο των δυνάμεων του Ουκρανικού στρατού στο Ντονμπάς—πληροφορίες αναφέρουν ότι έως και το 70% των Ουκρανικών δυνάμεων βρίσκονται εκεί—προκειμένου να προετοιμάσει την «τελική λύση» του ζητήματος των αυτόνομων ΛΔ. Έγγραφα του Ουκρανικού στρατού που κατασχέθηκαν από τις δυνάμεις της ΛΔ Ντονμπάς και τις υποστηρίζουσες ρωσικές δυνάμεις και έχουν αναρτηθεί από το Ρωσικό υπουργείο εξωτερικών επιβεβαιώνουν ότι σχεδιαζόταν επίθεση μέσα στον Μάρτιο[2] αν και Ουκρανοί fact checkers (οι αντίστοιχοι των Ellinika Hoaxes της Ουκρανίας) αποφάσισαν ότι τα έγγραφα είναι fake ΟΧΙ επειδή δεν είναι αυθεντικά, αλλά επειδή, σύμφωνα με απάντηση που έλαβαν από την Ουκρανική Εθνοφρουρά, στα έγγραφα δεν αναφέρεται ο στρατηγικός στόχος της επίθεσης και τελικά αφορούν επιχειρήσεις στην περιοχή του…Λβοβ[3]. Η ίδια Ουκρανική «ανεξάρτητη» ελεγκτική υπηρεσία, παραπέμπει σε άλλον έλεγχο που διενεργήθηκε από τον οργανισμό  sciencefeedback.co σύμφωνα με τον οποίο—πάντα κατά την Ουκρανική πηγή–«το ντοκουμέντο περιλαμβάνει διαταγές για την έναρξη γυμνασίων από συντάγματα προκειμένου να εκπληρωθούν καθήκοντα στις περιοχές Ντονέτσκ και Λουκάνσκ [αλλά] δεν περιλαμβάνει πρόσθετες πληροφορίες για το χρόνο, τον χώρο και το είδος των επιχειρήσεων, και επομένως δεν αποδεικνύεται από αυτό ότι κ.λπ., κ.λπ.»[4]. Σύμφωνα με άλλη ελεγκτική υπηρεσία, την Lead Stories, στην οποία παραπέμπει το Facebook προκειμένου να παρεμποδίζει την ανάρτηση των πληροφοριών για τα έγγραφα που αποκάλυψε το Ρωσικό υπουργείο εξωτερικών, κάποια έγγραφα αφορούν επιχειρήσεις του 2018 και κάποια άλλα, αν και όντως δίνουν οδηγίες μετακίνησης σε τακτική ομάδα της 4ης Ουκρανικής ταξιαρχίας, δεν δίνουν οδηγίες προς άλλες μονάδες, έτσι ώστε να συνάγεται προετοιμασία μαζικής επίθεσης. Σημειώνεται ότι οι Lead Stories αναφέρουν ότι απευθύνθηκαν με σχετική ερώτηση προς την Εθνική Φρουρά της Ουκρανίας, η οποία τους απάντησε ότι «δεν μπορούν να πουν αν τα δημοσιευμένα έγγραφα είναι αυθεντικά»[5].

Αλλά όλα αυτά είναι βυζαντινολογίες. Το γεγονός ότι οι Ουκρανοί είχαν συγκεντρώσει τον κύριο όγκο των δυνάμεών τους στο Ντονμπάς είναι φανερό πρώτον, από τον περίπατο που κυριολεκτικά έκαναν οι Ρώσοι κινούμενοι προς Κίεβο στον Βορρά και προς Χερσώνα στον Νότο, δεύτερον, από τις σκληρότατες μάχες που δίνονται στην περιοχή του Ντονέτσκ, και τρίτον, από τους χάρτες της κατάστασης επί του πεδίου που δίνουν όλες οι μη άμεσα εμπλεκόμενες στη σύγκρουση πηγές που ασχολούνται με τη χαρτογράφηση των μαχών (π.χ. οι χάρτες του Γαλλικού Πρακτορείου Ειδήσεων). Οι Ουκρανοί αιφνιδιάστηκαν έχοντας μετακινήσει στρατεύματα στο Ντονέτσκ και στα ανατολικά σύνορα με τη Ρωσία, πιθανότατα υπολογίζοντας ότι οι Ρώσοι θα αντιδράσουν τοπικά και τελικά θα βρεθούν προ τετελεσμένων μετά την Ουκρανική επίθεση και γρήγορη κατάληψη του Ντονμπάς από τακτικά Ουκρανικά στρατεύματα. Θα δούμε στη συνέχεια ότι η τοποθέτηση του κύριου όγκου των Ουκρανικών στρατευμάτων είναι σημαντική για την πιθανή εξέλιξη του πολέμου.

Α.2. ΟΙ ΚΙΝΗΣΕΙΣ ΤΟΥ ΡΩΣΙΚΟΥ ΣΤΡΑΤΟΥ

Οι πληροφορίες που παίρνουμε είναι αντιφατικές. Όλες οι Δυτικές πηγές (κυρίως βέβαια οι αγγλοσαξονικές καθώς, φυσικά, και των πρώην ανατολικών χωρών που πλέον είδαν «το φως το αληθινό»), πριν καλά καλά ξεκινήσουν οι επιχειρήσει αποφάνθηκαν ότι αυτές έχουν αποτελματωθεί, ότι  οι Ρώσοι έχουν συντριπτικές απώλειες, ότι αποδεκατίστηκαν από κρυοπαγήματα, ότι, ότι, ότι… Το μόνο που έχει απομείνει στους Ρώσους είναι—λένε—να βομβαρδίζουν αμάχους για να βγάλουν το άχτι τους, να ισοπεδώσουν τις Ουκρανικές πόλεις αφού δεν μπορούν να τις καταλάβουν.

Από την άλλη οι Ρώσοι (αλλά ποιος τους ακούει;) επιμένουν ότι οι βομβαρδισμοί τους είναι ακριβείας και ότι δεν ενδιαφέρονται ειδικά να καταλάβουν πόλεις, αν και δεν το αποκλείουν. Κατηγορούν με τη σειρά τους τους Ουκρανούς για βομβαρδισμούς αμάχων και φυσικά, τα νέο-ναζιστικά τάγματα ότι χρησιμοποιούν τους αμάχους σαν ανθρώπινη ασπίδα. Αλλά κυρίως, αναφέρουν τακτικά ότι τα πάντα κινούνται μέσα στα πλαίσια του σχεδίου τους και του χρονοδιαγράμματός τους.

A.2.1. ΟΙ ΑΠΩΛΕΙΕΣ ΣΕ ΑΜΑΧΟΥΣ

Η αλήθεια είναι ότι ακόμη και αν δεχτούμε τη μέτρηση των ίδιων των Ουκρανών για τις απώλειες σε αμάχους, η οποία υποθέτω ότι αφορά και τους Ουκρανούς πολίτες (όπως το Κίεβο τους θεωρεί) του Ντονμπάς, που η Ουκρανική Εθνοφρουρά βομβαρδίζει τακτικά και αδιάκριτα, ο αριθμός τους δεν ξεπερνά τους 900 μέσα σε ένα μήνα πολέμου. Είναι προφανές ότι αν οι Ρώσοι είχαν στοχοποιήσει τις πόλεις αδιάκριτα, ο αριθμός θα ήταν συντριπτικά μεγαλύτερος.

Προς σύγκριση, ο αριθμός των νεκρών αμάχων κατά τα «χειρουργικά πλήγματα ακριβείας» στη διάρκεια των 78 ημερών βομβαρδισμού της Γιουγκοσλαβίας από το ΝΑΤΟ εκτιμάται από την Σερβική κυβέρνηση μεταξύ 1,200 και 5,000 (με τις επικρατέστερες εκτιμήσεις να τους ανεβάζουν σε 2,500) ενώ και ο δυτικός (κατά βάση φιλο-ΝΑΤΟικός) οργανισμός Human Rights Watch έχει ανεξάρτητα επιβεβαιώσει 500 περίπου. Σύμφωνα με τον ίδιο οργανισμό, έχουν επίσης επιβεβαιωθεί 9 επιδρομές σε μη στρατιωτικούς στόχους και 33 επιδρομές σε πυκνοκατοικημένες περιοχές. Επίσης, επιβεβαιώνεται η χρήση βομβών διασποράς κατά πολιτών σε τρεις περιπτώσεις στην Νις (συνολικά στη Γιουγκοσλαβία έχουν επιβεβαιωθεί 7 περιπτώσεις—με πιθανές επιπλέον 5—χρήσεως βομβών διασποράς κατά αμάχων που είχαν σαν αποτέλεσμα τον θάνατο 90-150 πολιτών, κατά τον ίδιο οργανισμό)[6].

Επίσης, προς σύγκριση, στο Ιράκ από το 2003, χρονιά της εισβολής των ΗΠΑ και των «εταίρων» τους κάτω από την αποδεδειγμένα πλέον κατασκευασμένη κατηγορία για «όπλα μαζικής καταστροφής» του Σαντάμ Χουσεΐν, μέχρι το 2019 ο αριθμός των επιβεβαιωμένων θανάτων αμάχων δίνεται μεταξύ 184,382 και 207,156, αν και—όπως τονίζεται—ο πραγματικός αριθμός παραμένει άγνωστος[7]. Πάντως, κατά τον πρώτο χρόνο, που συνεχιζόταν οι επιχειρήσεις, οι απώλειες σε αμάχους ήταν 12,133 τουλάχιστον άνθρωποι—αυτοί είναι θάνατοι επιβεβαιωμένοι από τους Δυτικούς[8]. Χαρακτηριστικό παράδειγμα δυτικής υποκρισίας παραμένει το χτύπημα καταφυγίου αμάχων κατά των πρώτο πόλεμο του Κόλπου, το 1991, όπου Αμερικανική «έξυπνη βόμβα» κατάφερε να κάψει ζωντανούς 408 αμάχους από τους οποίους 261 γυναίκες και 52 παιδιά με ένα μόνο χτύπημα.[9] Κατά τον Αμερικανό στρατηγό  Merrill McPeak: «Απώλειες αμάχων συνέβησαν, αυτό [το καταφύγιο] ήταν νόμιμος στρατιωτικός στόχος, χτυπήθηκε με ακρίβεια, καταστράφηκε και τέθηκε εκτός λειτουργίας—και υπήρξε πολύ μικρός αριθμός παράπλευρων απωλειών»[10]. Το σχετικό ρεπορτάζ του Al Jazeera επιγράφεται «30 χρόνια μετά κανείς δεν θυμάται τον βομβαρδισμό της Al-Amiriyah». Και γιατί να τον θυμούνται οι «εταίροι»; Σάμπως τα θύματα ήταν ξανθοί και γαλανομάτες;[11]

Αφού όμως οι «εταίροι» επιδεικνύουν την ευαισθησία τους για τους αμάχους της Ουκρανίας, γιατί άραγε δεν λένε κάτι για τα 14,000 θύματα στον ακήρυχτο πόλεμο στο Ντονμπάς κατά τα τελευταία οκτώ χρόνια; Θα παραπέμψω σε ένα κείμενο ακαδημαϊκών, μιας Αγγλίδας καθηγήτριας, ενός Αμερικανού και μίας Ουκρανής, οι οποίοι, αν και φιλοδυτικοί, σε μία έρευνα που έκαναν με χρηματοδότηση ΜΚΟ του Κιέβου, κατέληξαν σε ένα πολύ απαισιόδοξο άρθρο για τη ζωή στις ΛΔ, εξ αιτίας ακριβώς των πολεμικών συνθηκών υπό τις οποίες ήταν υποχρεωμένοι να ζουν εκεί οι κάτοικοι. Το κείμενό τους επιγράφεται: «Η ελπίδα έχει σβήσει: Η ζωή στις Ουκρανικές αποσχιστικές περιοχές του Ντονέτσκ και του Λουκάνσκ», αλλά, όποιος το διαβάσει με κριτικό πνεύμα μπορεί εύκολα να διακρίνει ποιος έχει κάνει μαύρη τη ζωή των κατοίκων αυτών των περιοχών.[12]

Α.2.2. ΤΟ ΧΡΟΝΙΚΟ ΤΩΝ ΚΙΝΗΣΕΩΝ

Ας επιστρέψουμε όμως στις κινήσεις του ρωσικού στρατού κατά τον πρώτο μήνα των επιχειρήσεων. Πρώτα, σταθερά και συστηματικά προχώρησε στην καταστροφή μεγάλου μέρους των υποδομών του Ουκρανικού στρατού, έθεσε εκτός μάχης τα συστήματα αντιαεροπορικής άμυνας και την αεροπορία της Ουκρανίας. Δεύτερο, σταθεροποίησε την κατάσταση στο Ντονμπάς αποκλείοντας, τουλάχιστον προς το παρόν, την προετοιμαζόμενη επίθεση του Ουκρανικού στρατού εκεί. Τρίτον, με μεγάλη ταχύτητα κατέλαβε τη Χερσώνα και τη Μελιτόπολη, πόλεις ιδιαίτερης στρατιωτικής και πολιτικής σημασίας για τη Ν. Ουκρανία και τις ρωσόφωνες περιοχές. Τέταρτον, προχώρησε σε ουσιαστική περικύκλωση του Κιέβου, αφήνοντας μία δίοδο προς νοτιοδυτικά. Και πέμπτον, απέκλεισε τα παράλια της Ουκρανίας στη Μαύρη Θάλασσα εμποδίζοντας κάθε ανεφοδιασμό δια θαλάσσης.

Σύμφωνα με τα δυτικά ΜΜΕ, η επιχείρηση έχει αποτύχει επειδή δεν κατέλαβαν το Κίεβο; Αλλά, καταρχήν, να καταλάβουν το Κίεβο για ποιο λόγο; Τι να το κάνουν; Δεν πρόκειται εδώ για τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο ώστε να ερμηνεύονται οι κινήσεις των στρατευμάτων υπό την ίδια οπτική γωνία με τότε ούτε πρόκειται για πόλεμο ανασύστασης της Σοβιετικής Ένωσης. Ομοίως εσφαλμένα, τα ίδια λένε οι δυτικοί αναλυτές και για τις στρατιωτικές εξελίξεις στο Νικολάγιεβ. Όταν ο ρωσικός στρατός έφτασε έξω από την πόλη, με έκπληξη αυτοί διαπίστωσαν ότι αντί να στραφεί προς τα δυτικά και να ασχοληθεί με την κατάληψή του,  η προέλαση συνεχίστηκε προς βορειοανατολικά—ξεπερνώντας δηλαδή το Νικολάγιεβ και έχοντας, υποθέτω, εξασφαλίσει ότι δεν θα δεχτούν αντεπίθεση από εκεί στο πλευρό τους.

Αν δούμε τον χάρτη, οι κύριες συγκρούσεις εξακολουθούν να γίνονται στο κέντρο της επαρχίας Ντονέτσκ (πράγμα αναμενόμενο) καθώς και στα βόρεια του Ντονέτσκ. Έχει αρχίσει να ξεχωρίζει μία λαβίδα που, αν δεν αντιμετωπιστεί από του Ουκρανούς θα κλείσει από τα δυτικά προς το Κρύβιι Ρι και το Ντνιεπροπετρόφσκ, οδηγώντας σε περικύκλωση τον κύριο όγκο των Ουκρανικών στρατευμάτων ξηράς. Οι δύο καθυστερήσεις των ρωσικών δυνάμεων είναι στην κατάληψη των Χαρκόβου και Μαριούπολης. Η δυσκολία στο Χάρκοβο είναι αναμενόμενη, αφού σε αυτό το σημείο περίμεναν οι Ουκρανοί ότι θα οργανωθεί η ρωσική αντεπίθεση, όταν οι ίδιοι θα ξεκινούσαν την επίθεση στο Ντονμπάς, και επομένως το είχαν οχυρώσει. Ο Ρωσικός στρατός πλέον έχει περικυκλώσει και παρακάμψει το Χάρκοβο, αν και η κατάληψή του έχει σημασία για την απελευθέρωση των διόδων ανεφοδιασμού του Ρωσικού στρατού. Η δυσκολία στη Μαριούπολη οφείλεται στην εγκατάσταση εκεί του βασικού όγκου των νέο-ναζί του Αζόφ, οι οποίοι αφενός δεν είναι ντόπιοι (και άρα δεν έχουν ενδοιασμούς να προκαλούν αιματοχυσία) και αφετέρου μάχονται για την ιδεολογία τους.

Το βασικό επομένως ερώτημα που θέτουν αυτές οι εξελίξεις είναι: Τι θα συμβεί αν οι Ρώσοι περικυκλώσουν και εκμηδενίσουν τελικά τον κύριο όγκο του Ουκρανικού στρατού ξηράς, σε συνέχεια της καταστροφής που ήδη έχει επέλθει της Ουκρανικής αεροπορίας και της Ουκρανικής αντιαεροπορικής άμυνας;

Θα με ρωτήσετε: Από πότε έγινες στρατιωτικός αναλυτής και αμφισβητείς τις αυθεντίες που παρελαύνουν σε ραδιόφωνο και τηλεόραση; ΟΚ, ας δούμε λοιπόν τι γράφουν δύο αναλυτές του ενδεχομένως καλύτερου και σίγουρα αρχαιότερου think tank του Ηνωμένου Βασιλείου πάνω σε θέματα «άμυνας και ασφάλειας», του Royal United Services Institute (RUSI), οι Sam Cranny-Evans and Dr Sidharth Kaushal σε ανάλυση που δημοσίευσαν στις 14 Μαρτίου[13] η οποία έχει σαν στόχο να προειδοποιήσει και να διασώσει τους Ουκρανούς από τη διαφαινόμενη καταστροφή.

 

Β. Η ΕΡΜΗΝΕΙΑ ΤΩΝ ΔΕΔΟΜΕΝΩΝ

Τα ευρήματα της παραπάνω ανάλυσης συνοψίζονται στην αρχή, όπως συνηθίζεται και σε επιστημονικά άρθρα, ως εξής: «Μια εκτίμηση των Ρωσικών κινήσεων στην Ουκρανία υποδεικνύει ότι οι Ρωσικές δυνάμεις προελαύνουν και ακόμη μπορεί να επιτύχουν τους στόχους τους. Προκειμένου να επιβιώσουν κατά τις αμέσως επόμενες βδομάδες, οι Ουκρανικές δυνάμεις θα χρειαστεί να υιοθετήσουν ένα επιχειρησιακό σχέδιο που θα στηρίζεται στην αξιοποίηση των εσωτερικών τους γραμμών.» Θα δούμε στη συνέχεια (αν και δεν μας ενδιαφέρει ιδιαίτερα) τι εννοούν με «εσωτερικές γραμμές» οι συγγραφείς της μελέτης.

Ο πρόλογος της μελέτης είναι κάπως δηκτικός: «Ο πόλεμος στην Ουκρανία», γράφουν, «έχει κυριαρχηθεί από μια αποτελεσματική και εκτεταμένη εκστρατεία πληροφόρησης που καθοδηγείται από το Ουκρανικό κράτος. Η Ουκρανική αφήγηση αυτή τη στιγμή έχει επιβληθεί τόσο στις ειδήσεις όσο και στους κύκλους των social media, που σήμερα συμμετέχουν εξίσου στη διαμόρφωση της κοινής γνώμης. Η αφήγηση είναι πασπαλισμένη με κατεστραμμένες ρωσικές φάλαγγες, χωρικούς που ρυμουλκούν θριαμβευτικά ρωσικά αντιαεροπορικά συστήματα «του κουτιού» από τα σημεία απόκρυψής τους, και καθηλωτικά βίντεο ρωσικών σχηματισμών τανκ οι οποίοι καταστρέφονται. Και όμως, αναλύοντας τρεις χάρτες που απεικονίζουν την επιχειρησιακή κατάσταση, συμπεριλαμβανομένου ενός που εκδίδει το Υπουργείο Άμυνας του Ηνωμένου Βασιλείου και δύο προσεκτικά φτιαγμένους από ερευνητές ανοικτών πηγών….. καθίσταται εμφανές ότι οι Ρωσικές δυνάμεις πραγματοποιούν πρόοδο.»

Οι συγγραφείς θεωρούν ότι αν και οι Ρωσικές δυνάμεις αρχικά είχαν θέσει σαν στόχο το Κίεβο ώστε να αξιοποιήσουν το γεγονός ότι ο Ουκρανικός στρατός βρισκόταν στο Ντονμπάς, εν τούτοις πλέον δεν μοιάζει αυτό να συμβαίνει. «Όμως, η αποκλειστική εστίαση στις πόλεις—αν και κατανοητή—μπορεί να αποκρύψει περισσότερα από όσα αποκαλύπτει», γράφουν.  Πρέπει να εξετάσουμε μια δεύτερη εκδοχή, εισηγούνται, αυτήν της εκμηδένισης του τακτικού Ουκρανικού στρατού, ο οποίος παραμένει συγκεντρωμένος κοντά στο Ντονέτσκ και Λουκάνσκ υπό την αιγίδα της Joint Forces Operation (JFO). Κάτι τέτοιο, γράφουν, επίσης θα εκπληρώσει το αίτημα του Πούτιν για αποστρατικοποίηση της Ουκρανίας. Η κατάσταση αυτής της δύναμης (του τακτικού Ουκρανικού στρατού) μοιάζει όλο και πιο επισφαλής, προσθέτουν, καθώς οι ρωσικές δυνάμεις προελαύνουν για να την περικυκλώσουν σε τρεις άξονες. Αφού περιγράψουν αναλυτικά αυτές τις κυκλωτικές κινήσεις, οι συγγραφείς της μελέτης συμπεραίνουν ότι ο κίνδυνος περικύκλωσης είναι ορατός και η εικόνα προβληματική. Επισημαίνουν ότι: «Εάν όντως αυτός είναι ο στόχος της Ρωσικής στρατηγικής, τότε η έμφαση στην ικανότητα των Ρώσων να καταλάβουν τις μεγάλες πόλεις ως μέτρο της επιτυχίας τους θα αποτελέσει λάθος των αναλύσεων, καθώς η Ρωσία εμφανίζεται περισσότερο διατεθειμένη να κλείσει τις Ουκρανικές δυνάμεις μέσα σε πόλεις όπως το Χάρκοβο καθώς τις προσπερνά.» Ακόμη και οι δήθεν ετοιμασίες των Ρώσων για αμφίβιες επιχειρήσεις στην Οδησσό πρέπει να ήταν «θέατρο» δεδομένου ότι οι δυνάμεις στην ξηρά με τις οποίες υποτίθεται ότι οι προερχόμενες από τη θάλασσα θα ενώνονταν, τελικά στράφηκαν προς βορρά.

Η Ουκρανία βρίσκεται μπροστά σε μια κρίσιμη κατάσταση, εκτιμούν. Διότι η περικύκλωση και καταστροφή ενός μεγάλου μέρους του τακτικού Ουκρανικού στρατού θα δημιουργήσει συνθήκες νίκης για τη Ρωσία κατά δύο τρόπους: Αφενός κατά την έννοια που στο παρελθόν οι Jomini και Clausewitz είχαν διατυπώσει: Ότι οι στρατοί και όχι οι πόλεις είναι το κέντρο βάρους ενός έθνους. Η καταστροφή ενός στρατού τείνει να οδηγήσει σε ευρύτερη κατάρρευση της θέλησης, που κάνει τις πολιορκίες όχι αναγκαίες (οι συγγραφείς φέρνουν σαν παράδειγμα την κατάρρευση της Γαλλίας στον Β’ Παγκόσμιο). Το να κρατηθεί το Κίεβο και οι άλλες πόλεις με αντίτιμο την συντριβή της JFO, ακόμη και αν δεν προκαλέσει την κατάρρευση της διάθεσης για πόλεμο των Ουκρανών, θα οδηγήσει τον Πούτιν να ισχυριστεί ότι επιτεύχθηκε ο στόχος της αποστρατιωτικοποίησης της Ουκρανίας και κατ’ ελάχιστον—λένε—θα έχει σαν αποτέλεσμα την προσάρτηση των Ντονέτσκ και Λουκάνσκ. Αφετέρου, εάν η αντίσταση των Ουκρανών σε ένα μακροχρόνιο πόλεμο είναι να έχει νόημα, τότε αυτοί θα πρέπει να συγκρατήσουν ένα αξιόλογο μέρος των τακτικών τους δυνάμεων. Το αντάρτικο από μόνο του δεν μπορεί να δώσει ικανά αποτελέσματα, σε αντίθεση με τον συνδυασμό αντάρτικου με τακτικές επιχειρήσεις που έχει αποδειχτεί ότι μπορεί να νικήσει υπέρτερες δυνάμεις (αναφέρονται παραδείγματα).

Οι αναλυτές εισηγούνται στον Ουκρανικό στρατό άμεση τακτική υποχώρηση από το Ντονμπάς προς δυσμάς προκειμένου να κρατηθούν ανοικτές οι οδοί επικοινωνίας. Αυτές οι εσωτερικοί οδοί, λένε, είναι το κύριο στρατηγικό πλεονέκτημα των Ουκρανών, επειδή, όντας σύντομες, διασφαλίζουν την εύκολη, με μικρό κόστος και αποτελεσματική μετακίνηση δυνάμεων έτσι ώστε να μπορεί ο Ουκρανικός στρατός να επιτίθεται σε τοπικά κατώτερες Ρωσικές δυνάμεις σε ένα εκτεταμένο πεδίο συγκρούσεων και να τις θέτει εκτός μάχης. Σε αντίθεση, οι Ρωσικές δυνάμεις κινούνται σε εξωτερικές οδούς για τον ανεφοδιασμό τους και την μεταφορά στρατευμάτων, οι οποίες είναι κοστοβόρες και απαιτούν μετακινήσεις μεγάλων αποστάσεων.

Οι αναλυτές περιγράφουν στη συνέχεια διεξοδικά μία στρατηγική Ουκρανικής απάντησης και καταλήγουν ότι εάν, παρόλ’ αυτά, οι Ουκρανοί επιμείνουν στην αγκίστρωση των τακτικών τους δυνάμεων στο Ντονμπάς, τότε το αποτέλεσμα της σύγκρουσης (που ήδη έχουν περιγράψει) θα είναι πολύ σημαντικό για τους δυτικούς στρατιωτικούς αναλυτές, επειδή θα τους υποδείξει σημαντικά λάθη στον τρόπο που αναλύουν τις επιχειρήσεις. Αλλά η συζήτηση αυτής της πλευράς του άρθρου τους δεν μας ενδιαφέρει εδώ.

 

[1] https://www.foreignaffairs.com/articles/ukraine/2021-12-10/dont-sell-out-ukraine  Για εκτενή σχολιασμό αυτού του σημαντικού για την κατανόηση των εξελίξεων άρθρου, βλ. https://thepressproject.gr/eirini-dia-tis-ischyos

[2] Βλ. https://t.me/MFARussia/11951

[3] https://www.politifact.com/factchecks/2022/mar/14/tweets/no-document-doesnt-show-secret-ukrainian-military-/?fbclid=IwAR2mbdk8DWfBI6XruQratGqqx8Sa3E7IpOyeDdg_YPDb9oRJeS8iXr356MI

[4] βλ. ο.π.

[5] https://leadstories.com/hoax-alert/2022/03/fact-check-documents-do-not-confirm-kiev-planned-invasion-of-donbas.html?fbclid=IwAR3okWfZVL52FPN6TjnkDacgTXNn0eMQW0UxByuXTklnO4iDWAA3ZvFlcjE

[6] https://www.hrw.org/sites/default/files/reports/natbm002.pdf

[7] https://watson.brown.edu/costsofwar/costs/human/civilians/iraqi

[8] https://www.statista.com/statistics/269729/documented-civilian-deaths-in-iraq-war-since-2003/

[9] https://www.aljazeera.com/opinions/2018/2/13/al-amiriyya-once-upon-a-bombing-in-iraq

[10] https://www.aljazeera.com/features/2021/2/13/amiriyah-bombing-30-years-on-no-one-remembers-the-victims

[11] https://www.facebook.com/costis.melolidakis/posts/10222081331126534

[12] https://theconversation.com/the-hope-is-finished-life-in-the-ukrainian-separatist-regions-of-donetsk-and-luhansk-177685

[13] https://rusi.org/explore-our-research/publications/commentary/not-out-woods-yet-assessing-operational-situation-ukraine

Με την οικονομική επίθεση στη Ρωσία, η Αμερική πυροβολεί τη δική της αυτοκρατορία του δολαρίου

Οι αυτοκρατορίες ακολουθούν συχνά την πορεία μιας ελληνικής τραγωδίας, επιφέροντας ακριβώς  τη μοίρα που προσπαθούσαν να αποφύγουν. Αυτή είναι η περίπτωση της αμερικανικής αυτοκρατορίας, καθώς αποδιαρθρώνεται σε αργή κίνηση.

Στοιχειώδης υπόθεση της οικονομικής και διπλωματικής πρόβλεψης είναι ότι κάθε χώρα θα ενεργεί με βάση το δικό της συμφέρον. Αυτή η συλλογιστική δεν έχει ελπίδα στον σημερινό κόσμο. Παρατηρητές από όλο το πολιτικό φάσμα χρησιμοποιούν φράσεις όπως «πυροβολούν τα πόδια τους» για να περιγράψουν τη διπλωματική αντιπαράθεση των ΗΠΑ με τη Ρωσία.

Επί μία γενεά και πλέον, οι πιο εξέχοντες διπλωμάτες των ΗΠΑ προειδοποιούσαν γι’ αυτό που θεωρούσαν ως την απόλυτη εξωτερική απειλή: μια συμμαχία της Ρωσίας με την Κίνα, που θα κυριαρχεί στην Ευρασία. Οι οικονομικές κυρώσεις  της Αμερικής και η στρατιωτική αντιπαράθεση ωθούν επιπλέον κι άλλες χώρες στην αναδυόμενη ευρασιατική τροχιά τους.

Η αμερικανική οικονομική και χρηματοπιστωτική ισχύς προσδοκούσε να αποτρέψει αυτή τη μοίρα. Εδώ και μισό αιώνα, από τότε που οι ΗΠΑ κατάργησαν τον κανόνα του χρυσού, το 1971, οι κεντρικές τράπεζες του κόσμου λειτουργούν με τον κανόνα του δολαρίου, κρατώντας τα διεθνή νομισματικά αποθεματικά τους σε μορφή ομολόγων του αμερικανικού υπουργείου Οικονομικών, με καταθέσεις σε αμερικανικές τράπεζες και με αμερικανικές μετοχές και ομόλογα. Αυτό επέτρεπε στην Αμερική να χρηματοδοτεί τις στρατιωτικές της δαπάνες στο εξωτερικό, και να υποστηρίζει τα χρόνια ελλείμματά της που οφείλονταν στην αποβιομηχάνιση, δημιουργώντας IOU (υποχρεώσεις χρέους) σε δολάρια, τα οποία οι άλλες χώρες αποδέχονταν. Τα ελλείμματα του αμερικανικού ισοζυγίου πληρωμών  κατέληγαν ως αποθεματικά  στις κεντρικές τράπεζες των χωρών που έχουν πλεόνασμα ισοζυγίου πληρωμών, ενώ οι οφειλέτες του Παγκόσμιου Νότου χρειάζονται δολάρια για να πληρώνουν του κατόχους των ομολόγων τους και να διεξάγουν εξωτερικό εμπόριο.

Αυτό το νομισματικό προνόμιο –το  seignorage του δολαρίου, η διαφορά ανάμεσα στην ονομαστική αξία και στο κόστος παραγωγής του – επέτρεπε στην αμερικανική διπλωματία να επιβάλλει τις νεοφιλελεύθερες πολιτικές στον υπόλοιπο κόσμο, χωρίς να χρησιμοποιεί μεγάλη στρατιωτική ισχύ, με εξαίρεση την περίπτωση αρπαγής του πετρελαίου της Μέσης Ανατολής.

Η πρόσφατη κλιμάκωση των αμερικανικών κυρώσεων που απαγορεύουν στις ευρωπαϊκές, ασιατικές και άλλες χώρες το εμπόριο και τις επενδύσεις στη Ρωσία, στο Ιράν και στην Κίνα, έχει επιβάλει τεράστιο κόστος ευκαιριών -κόστος χαμένων ευκαιριών – στους συμμάχους των ΗΠΑ.  Και η πρόσφατη κατάσχεση του χρυσού και των ξένων αποθεματικών της Βενεζουέλας, του Αφγανιστάν και τώρα της Ρωσίας, μαζί με τη στοχευμένη αρπαγή τραπεζικών λογαριασμών πλούσιων ξένων (με την ελπίδα να κερδίσουν την καρδιά και το μυαλό τους, όταν αυτοί προσπαθήσουν να ανακτήσουν τους κατασχεμένους λογαριασμούς τους), αποτέλειωσε την ιδέα ότι το δολάριο και οι δορυφόροι του, στερλίνα  και ευρώ, αποτελούν ασφαλείς επενδύσεις, όταν οι παγκόσμιες οικονομικές συνθήκες είναι αβέβαιες.

Έτσι αισθάνομαι κάπως ανήσυχος, βλέποντας την ταχύτητα με την οποία αυτό το δομημένο γύρω από τον χρηματοπιστωτικό τομέα αμερικανικό σύστημα, έχει αποδολαριοποιηθεί  σε διάστημα μόλις ενός ή δύο χρόνων. Το βασικό θέμα του βιβλίου μου «Υπερ-ιμπεριαλισμός», ήταν πώς, τα περασμένα πενήντα χρόνια, ο κανόνας του  χρήματος που εξέδιδε το αμερικανικό υπουργείο Οικονομικών διοχέτευε τις ξένες αποταμιεύσεις στις αμερικανικές χρηματοπιστωτικές αγορές και στις τράπεζες, δημιουργώντας ελεύθερο πεδίο για τη διπλωματία του δολαρίου.

Πίστευα ότι της αποδολαριοποίησης θα ηγούνταν η Κίνα και η Ρωσία, οι οποίες θα έπαιρναν τον έλεγχο των οικονομιών τους, για να αποφύγουν το είδος της χρηματοπιστωτικής πόλωσης που επιβάλλει τη λιτότητα στις ΗΠΑ[i].

Αλλά οι Αμερικανοί αξιωματούχοι τις αναγκάζουν να ξεπεράσουν οποιονδήποτε δισταγμό είχαν για την αποδολαριοποίηση.

Περίμενα  ότι το τέλος της παγκόσμιας ιμπεριαλιστικής οικονομίας που στηρίζεται στο δολάριο, θα ερχόταν με την αποχώρηση άλλων χωρών.  Αλλά δεν συνέβη αυτό. Οι ίδιοι οι Αμερικανοί διπλωμάτες  επέλεξαν να τερματίσουν τη διεθνή δολαριοποίηση, βοηθώντας τη Ρωσία να δημιουργήσει τα δικά της μέσα αυτάρκους γεωργικής και βιομηχανικής παραγωγής.

Αυτή η διαδικασία παγκόσμιου ρήγματος εξελίσσεται στην πραγματικότητα εδώ και αρκετά χρόνια, αρχίζοντας με τις κυρώσεις που απαγόρευαν στους συμμάχους του ΝΑΤΟ και άλλους οικονομικούς δορυφόρους της Αμερικής να εμπορεύονται με τη Ρωσία. Για τη Ρωσία, αυτές οι κυρώσεις είχαν το ίδιο αποτέλεσμα  που θα είχαν οι προστατευτικοί δασμοί.

Η Ρωσία ήταν  πολύ ενθουσιασμένη με την ιδεολογία της ελεύθερης αγοράς για να λάβει μέτρα ώστε  να προστατεύσει τη δική της γεωργία ή βιομηχανία. Οι Ηνωμένες Πολιτείες της έδωσαν  την ώθηση  που χρειαζόταν, επιβάλλοντας εσωτερική αυτάρκεια στη Ρωσία. Όταν τα κράτη της Βαλτικής έχασαν τη ρωσική αγορά τυριών και άλλων αγροτικών προϊόντων, η Ρωσία δημιούργησε γρήγορα τον δικό της τομέα τυριών και γαλακτοκομικών προϊόντων – ενώ έγινε ο κορυφαίος εξαγωγέας σιτηρών στον κόσμο.

Η Ρωσία ανακαλύπτει (ή είναι στα πρόθυρα να ανακαλύψει) ότι δεν χρειάζεται αμερικανικά δολάρια  για να στηρίζει την ισοτιμία του ρουβλιού. Η κεντρική τράπεζά της μπορεί  να δημιουργεί τα ρούβλια που χρειάζεται για να πληρώνονται οι εσωτερικοί μισθοί και να χρηματοδοτείται ο σχηματισμός κεφαλαίου. Έτσι, οι αμερικανικές κατασχέσεις μπορεί τελικά να οδηγούν τη Ρωσία στο τέλος της νεοφιλελεύθερης νομισματικής φιλοσοφίας, όπως  υποστηρίζει επί μακρόν ο Σεργκέι Γκλάζιεφ, προς όφελος της  μοντέρνας νομισματικής θεωρίας.

Η ίδια δυναμική υπονόμευσης των  προσχηματικών αμερικανικών στόχων έχει εμφανιστεί  στις κυρώσεις εναντίον των Ρώσων δισεκατομμυριούχων. Η νεοφιλελεύθερη θεραπεία-σοκ και οι ιδιωτικοποιήσεις της δεκαετίας του 1990 άφησαν στους Ρώσους κλεπτοκράτες  μόνο έναν δρόμο για τη ρευστοποίηση των δημόσιων περιουσιακών στοιχείων που είχαν αρπάξει. Αυτός ήταν να δημιουργήσουν εταιρείες μ’ αυτά, και να πουλήσουν τις μετοχές τους στο Λονδίνο και τη Νέα Υόρκη. Οι εγχώριες αποταμιεύσεις εξανεμίστηκαν και οι Αμερικανοί σύμβουλοι έπεισαν τη ρωσική Κεντρική Τράπεζα να μη δημιουργεί χρήμα σε ρούβλια.

Το αποτέλεσμα ήταν ότι δεν χρησιμοποιήθηκαν το πετρέλαιο, το φυσικό αέριο και τα ορυκτά της χώρας για να χρηματοδοτήσουν τον εξορθολογισμό της ρωσικής βιομηχανίας και την κατασκευή κατοικιών. Αντί να επενδυθούν τα έσοδα από τις ιδιωτικοποιήσεις σε νέα μέσα προστασίας της Ρωσίας, αυτά αναλώθηκαν στις αγορές από τους νεόπλουτους πολυτελών βρετανικών ακινήτων, θαλαμηγών και άλλων περιουσιακών στοιχείων που αγοράζονται με το χρήμα που μεταναστεύει για να μη φορολογηθεί. Το αποτέλεσμα, όμως, της ομηρίας των ρωσικών δολαρίων, στερλινών και ευρώ, ήταν το να γίνει το Σίτι του Λονδίνου ένας πολύ ριψοκίνδυνος τόπος για να τοποθετούν τα περιουσιακά τους στοιχεία. Επιβάλλοντας κυρώσεις  στους πιο πλούσιους Ρώσους που είναι οι κοντινότεροι στον Πούτιν, οι Αμερικανοί αξιωματούχοι έλπιζαν ότι θα τους ωθούσαν να εναντιωθούν στην απομάκρυνσή του από τη Δύση και έτσι να χρησιμεύσουν ως πράκτορες επιρροής του ΝΑΤΟ. Αλλά στους Ρώσους δισεκατομμυριούχους αρχίζει να φαίνεται ασφαλέστερη η χώρα τους.

Επί δεκαετίες, το υπουργείο Οικονομικών και η Κεντρική Τράπεζα των ΗΠΑ έδιναν μάχη ενάντια στο να ανακτήσει ο χρυσός τον ρόλο του στα διεθνή αποθεματικά. Αλλά πώς θα βλέπουν άραγε η Ινδία και η Σαουδική Αραβία τα αποθέματά τους σε δολάρια, όταν ο Μπάιντεν και o Μπλίνκεν προσπαθούν να τις αναγκάσουν να ακολουθήσουν την «τάξη πραγμάτων που βασίζεται σε αμερικανικούς κανόνες» αντί τα δικά τους συμφέροντα; Οι πρόσφατες υπαγορεύσεις των ΗΠΑ τους άφησαν ελάχιστες εναλλακτικές πέρα από το να αρχίσουν να προστατεύουν την αυτονομία τους, μετατρέποντας σε χρυσό  τα αποθεματικά τους σε δολάρια και ευρώ, ως περιουσιακό στοιχείο που δεν έχει τη μοίρα της πολιτικής ομηρίας που επιβάλλουν οι όλο και πιο δαπανηρές και αποδιοργανωτικές απαιτήσεις των ΗΠΑ.

Η αμερικανική διπλωματία υπενθυμίζει συνεχώς στην Ευρώπη την άθλια υποτέλειά της, λέγοντας στις κυβερνήσεις της να ζητούν από τις εταιρείες τους να ξεφορτωθούν ρωσικά περιουσιακά στοιχεία πολύ κάτω από την αξία τους, μετά το μπλοκάρισμα των συναλλαγματικών διαθεσίμων της Ρωσίας και την πτώση της ισοτιμίας του ρουβλίου. Η Blackstone, η Goldman Sachs και άλλοι επενδυτές των ΗΠΑ κινήθηκαν γρήγορα για να αγοράσουν ό,τι η Shell Oil και οι άλλες ξένες εταιρείες ξεφορτώνονταν.

Κανείς δεν πίστευε ότι η μεταπολεμική παγκόσμια τάξη του 1945-2020 θα υποχωρούσε τόσο γρήγορα. Μια πραγματικά νέα διεθνής οικονομική τάξη αναδύεται, αν και δεν είναι ακόμη σαφές ποια μορφή θα πάρει. Αλλά η «προώθηση της Αρκούδας», με την αντιπαράθεση ΗΠΑ/ΝΑΤΟ με τη Ρωσία, έχει περάσει το επίπεδο κρίσιμης μάζας. Δεν πρόκειται πλέον μόνο για την Ουκρανία. Αυτό είναι απλώς το έναυσμα, ένας καταλύτης για την απομάκρυνση μεγάλου μέρους του κόσμου από την τροχιά των ΗΠΑ/ΝΑΤΟ.

Η επόμενη αναμέτρηση μπορεί να γίνει μέσα στην Ευρώπη την ίδια, καθώς οι εθνικιστές πολιτικοί  αναζητούν μια διέξοδο από τη λαβή της υπερβολικής ισχύος των ΗΠΑ  στους Ευρωπαίους και άλλους συμμάχους τους, η οποία στοχεύει να τους κρατήσει εξαρτημένους από το εμπόριο και τις επενδύσεις που βασίζονται στις ΗΠΑ. Το τίμημα της συνεχιζόμενης υπακοής τους θα επιβάλει πληθωρισμό κόστους στη βιομηχανία τους, ενώ εγκαταλείπουν τη δημοκρατική εκλογική πολιτική τους για να υποταχθούν στους ανθυπάτους του αμερικανικού ΝΑΤΟ.

Οι συνέπειες δεν μπορούν να θεωρηθούν «ακούσιες».  Πολλοί παρατηρητές έχουν επισημάνει τι ακριβώς θα συνέβαινε  —  πρώτα απ’ όλους ο πρόεδρος Πούτιν και ο υπουργός Εξωτερικών Λαβρόφ εξήγησαν ποια θα ήταν ακριβώς η αντίδρασή τους εάν το ΝΑΤΟ επέμενε να τους στριμώχνει στη γωνία, ενώ επιτίθεται στους ρωσόφωνους των ανατολικών περιοχών της Ουκρανίας και μεταφέρει βαρύ οπλισμό στα δυτικά σύνορα της Ρωσίας. Οι συνέπειες ήταν προβλέψιμες. Οι νεοσυντηρητικοί που ελέγχουν την εξωτερική πολιτική των ΗΠΑ απλώς δεν νοιάζονται. Εάν κάποιος αναγνωρίσει  τις ανησυχίες  της Ρωσίας, θεωρείται ότι «δείχνει κατανόηση στον Πούτιν».

Ό,τι δεν έκαναν οι ξένες χώρες για να αντικαταστήσουν το ΔΝΤ, την Παγκόσμια Τράπεζα και άλλους βραχίονες της αμερικανικής διπλωματίας, το κατάφεραν οι ίδιοι οι Αμερικανοί πολιτικοί, αναγκάζοντας αυτές τις χώρες να το κάνουν. Αντί οι ευρωπαϊκές, μεσανατολικές και οι χώρες του Παγκόσμιου Νότου να απεμπλακούν απ’ αυτούς τους οργανισμούς, με βάση τους δικούς τους υπολογισμούς για τα μακροπρόθεσμα συμφέροντά τους, τις οδηγεί εκτός η ίδια η Αμερική, όπως έκανε με τη Ρωσία και την Κίνα. Περισσότεροι πολιτικοί αναζητούν την υποστήριξη των ψηφοφόρων τους, θέτοντας το ερώτημα εάν θα ήταν καλύτερα να εξυπηρετηθούν από νέες νομισματικές διευθετήσεις  για να αντικαταστήσουν το δολαριοποιημένο εμπόριο, τις επενδύσεις, ακόμη και την εξυπηρέτηση του εξωτερικού χρέους.

Η συντριπτική πίεση των τιμών της ενέργειας και των τροφίμων πλήττει ιδιαίτερα σκληρά τις χώρες του Παγκόσμιου Νότου, σε συνδυασμό με τα προβλήματα που προκαλεί η ασθένεια COVID-19 και οι οφειλές του χρέους σε δολάρια που προβάλλουν στον ορίζοντα. Κάτι πρέπει να γίνει. Πόσο καιρό θα επιβάλλουν αυτές οι χώρες τη λιτότητα για να πληρώνουν τους ξένους κατόχους ομολόγων;

Πώς θα τα καταφέρουν η αμερικανική και ευρωπαϊκές οικονομίες εν όψει των κυρώσεων στις εισαγωγές φυσικού αερίου και πετρελαίου, κοβαλτίου, αλουμίνιου, παλλάδιου και άλλων βασικών υλικών  από τη Ρωσία; Οι Αμερικανοί διπλωμάτες έχουν συντάξει έναν κατάλογο πρώτων υλών που η οικονομία τους χρειάζεται απελπισμένα και οι οποίες εξαιρούνται από τις εμπορικές κυρώσεις που επιβλήθηκαν. Αυτό παρέχει στον Πούτιν  έναν κατάλογο των σημείων στα οποία πιεζόμαστε για να τον χρησιμοποιήσει στην αναδιαμόρφωση της παγκόσμιας διπλωματίας και βοηθά τις ευρωπαϊκές και άλλες χώρες να απομακρυνθούν από το σιδηρούν παραπέτασμα που έχει επιβάλει η Αμερική για να παγιδεύσει τους δορυφόρους της στην εξαρτώντας τους από τις πολύ ακριβότερες αμερικανικές προμήθειες.

Αλλά η τελική απομάκρυνση από τον αμερικανικό τυχοδιωκτισμό πρέπει να προέλθει από το εσωτερικό των ΗΠΑ. Καθώς πλησιάζουν οι ενδιάμεσες εκλογές, οι Ρεπουμπλικάνοι πιθανώς να μιλήσουν για τον πληθωρισμό τιμών που προκαλεί η βενζίνη και η ενέργεια ως αποτυχία του Μπάιντεν. Δεν είναι σαφές εάν η φιλο-ουκρανική προπαγάνδα θα έχει χάσει την επίδρασή της λόγω της υπερβολικής προβολής της. Αλλά εάν η Ρωσία νικήσει στον πόλεμο  σύντομα, οι Ρεπουμπλικάνοι θα σφυροκοπήσουν τον Μπάιντεν γιατί βασίστηκε σε δαπανηρές και κακοσχεδιασμένες κυρώσεις, ενώ η Αμερική χρειάζεται τις εξαγωγές του ρωσικού πετρελαίου και φυσικού αερίου. Το φυσικό αέριο δεν είναι αναγκαίο μόνο για τη θέρμανση και την παραγωγή ενέργειας, αλλά και για την κατασκευή λιπασμάτων, στα οποία, υπάρχει ήδη παγκόσμια έλλειψη. Και αυτό έχει επιδεινωθεί με την παρεμπόδιση των εξαγωγών των ρωσικών και ουκρανικών σιτηρών, στέλνοντας στα ύψη τις τιμές των τροφίμων στις ΗΠΑ και την Ευρώπη.

Η προσπάθεια να αντιδράσει η Ρωσία στρατιωτικά και έτσι να εμφανιστεί ο κακός στον υπόλοιπο κόσμο αποδεικνύεται ένα επικίνδυνο τέχνασμα που στοχεύει απλώς στο να δείξει ότι η Ευρώπη πρέπει να συμβάλλει περισσότερο στο ΝΑΤΟ, να αγοράζει περισσότερα αμερικανικά όπλα και να προσδεθεί πιο σφιχτά στο εμπόριο, εξαρτώμενη από τις ΗΠΑ.  Η αστάθεια που έχει προκαλέσει αυτή η πολιτική θα μπορούσε να κάνει τις ΗΠΑ εξίσου απειλητικές με τη Ρωσία.

Οι Ευρωπαίοι αξιωματούχοι δεν δίσταζαν να εκφράζουν στον κόσμο τις ανησυχίες τους ότι ο Ντόναλντ Τραμπ ήταν τρελός και δημιουργεί προβλήματα στη διεθνή διπλωματία. Φαίνεται όμως ότι κάνουν τα στραβά μάτια στην επαναφορά από την  κυβέρνηση Μπάιντεν της αποτρόπαιας πολιτικής μίσους κατά της Ρωσίας μέσω του υπουργού Εξωτερικών Μπλίνκεν και της Βικτόριας Νούλαντ-Κάγκαν.  Μπορεί ο τρόπος και οι προσποιήσεις του Τραμπ να ήταν αγενείς, αλλά η νεοσυντηρητική σπείρα της Αμερικής έχει πολύ μεγαλύτερη εμμονή στο ζήτημα της απειλής μιας παγκόσμιας  αντιπαράθεσης. Γι’ αυτούς υπήρχε μόνο το ερώτημα ποια πραγματικότητα θα αναδειχθεί νικήτρια: η «πραγματικότητα» που πιστεύουν  ότι μπορούν να κατασκευάσουν αυτοί, ή η οικονομική πραγματικότητα που βρίσκεται πέρα από τον έλεγχο των ΗΠΑ.

[i] Βλ. πιο πρόσφατα Radhika Desai και Michael Hudson (2021), “Beyond Dollar Creditocracy: A Geopolitical Economy,” Valdai Club Paper No. 116. Moscow: Valdai Club, 7  Ιουλίου, ανατύπ. στο Real World Economic Review (97), rwer.wordpress.com.

Πηγή: Monthly Review

Να ηττηθεί το ΝΑΤΟ!

Ας ξεκινήσουμε από τα πολύ θεμελιώδη: ο πλανήτης είναι εγγύτερα παρά ποτέ σε έναν Γ’ Παγκόσμιο Πόλεμο. Και δεν βρίσκεται απλώς εγγύτερα παρά ποτέ, αλλά στην πραγματικότητα βρίσκεται πολύ κοντά. Χωρίς να θέλουμε να σταθούμε επί μακρόν σε πράγματα που έχουμε αναλύσει ήδη σε προηγούμενα άρθρα, πρέπει να επισημάνουμε ότι οι αιτίες δεν πρέπει να αναζητώνται, ούτε στον «παρανοϊκό δικτάτορα» Πούτιν, ούτε στον «γεροξεκούτη» Μπάιντεν, ούτε στους σαλτιμπάγκους που παριστάνουν τους πολιτικούς ηγέτες στην Ε.Ε. Ακόμα και αν κάποιες από αυτές τις κατηγορίες ευσταθούν, κανένας παγκόσμιος (και όχι μόνο) πόλεμος δεν ξεκινά από το καπρίτσιο ή τις ιδιότητες ενός ανθρώπου.

Φυσικά, είναι πιθανό οι προσωπικές ιδιότητες των ηγετών να επιταχύνουν και να χειροτερεύουν τα πράγματα. Όμως στην πραγματικότητα, ακόμα και αν ο άνθρωπος αποτελεί τον κρίσιμο πυροκροτητή την κρίσιμη στιγμή, η εκρηκτική ύλη μαζεύεται πολύ καιρό πριν και από άλλες, δομικές αιτίες.

Η αναζήτηση των ευθυνών σε συγκεκριμένες ομάδες εξουσίας, παρότι πληρέστερη και πάλι δεν μπορεί να φωτίσει επαρκώς τις αιτίες. Είναι βέβαιο, ότι η άνοδος των νεοσυντηρητικών στις ΗΠΑ μετά την 11η Σεπτεμβρίου μας «έδωσε» μια νέα εποχή βαρβαρότητας, με διαρκείς, καταστροφικούς πολέμους: Αφγανιστάν, Ιράκ, Λιβύη, Συρία, Υεμένη, χιλιάδες εξωδικαστικές δολοφονίες συνιστούν μερικά από τα αποτελέσματα της νεοσυντηρητικής κυριαρχίας. Πώς όμως και γιατί ισχυροποιήθηκαν τόσο αυτές οι ομάδες εξουσίας; Πώς κατόρθωσαν να ξεκινήσουν τόσους πολέμους, να τους χάσουν όλους και παρόλα αυτά να παραμένουν στην εξουσία;

Το 2021, η Παγκόσμια Τράπεζα κυκλοφόρησε έναν συλλογικό τόμο, με τίτλο “Global Productivity: Trends, Drivers, and Policies”. Σε ένα από τα πολύ ενδιαφέροντα κεφάλαια του τόμου, το βασικό εύρημα συνίσταται στο ότι η παραγωγικότητα της εργασίας, από την δεκαετία του ’80 έχει μειωθεί στο μισό και “η επακόλουθη ύφεση κινδυνεύει να καταστεί εδραιωμένη επιβράδυνση”. Επιπλέον, η πτώση της παραγωγικότητας, μετά την κρίση του 2007- 2008 είναι η πιο μακρόχρονη, η πιο βαθιά και η πιο πολύχρονη πτώση ποτέ, τις τελευταίες 4 δεκαετίες, επηρεάζοντας το 70% των οικονομιών του κόσμου. Οι αναπτυγμένες οικονομίες εμφανίζουν σταθερά άσχημα αποτελέσματα, ενώ μετά την κρίση του 2007 επλήγησαν καίρια και οι αναδυόμενες οικονομίες. Οι παραγωγικές επενδύσεις μειώθηκαν δραματικώς, ενώ οι αναγκαίες δημόσιες επενδύσεις δεν βρέθηκαν – προφανώς ελέω νεοφιλελευθερισμού, θα συμπληρώναμε εμείς.

Παρόλη την ποσοτική χαλάρωση, κοινώς παρόλο το χρήμα που κόπηκε από τις κεντρικές τράπεζες, και παρά την περηφάνια μας για τις εξωτικές τεχνολογίες που ανακαλύπτουμε (Τεχνητή Νοημοσύνη, πέρασμα από τον αυτοματισμό στην αυτονομία, εξυπνο-οτιδήποτε, από εργοστάσια έως κινητά, βιοτεχνολογίες) η εργασία είναι πολύ λιγότερο αποδοτική από ό,τι στο παρελθόν. Δεν πρέπει να ξεχνούμε μάλιστα, ότι από πλευράς παραγωγικότητας, χάνει σταθερά ο αναπτυγμένος κόσμος.

Τα τρις δολάρια και ευρώ, αντί να γίνουν παραγωγή, εργοστάσια, κοινωνικές παροχές, δικαιώματα με υλική υπόσταση, έγιναν σε πολύ μεγάλο βαθμό θαλασσοδάνεια, κρυπτονομίσματα, παιχνίδια ομολόγων, σύνθετα χρηματοπιστωτικά προϊόντα. Όπως έχουμε γράψει και στο παρελθόν, η φούσκα που έσκασε το 2008, αντιμετωπίστηκε με νέες φούσκες. Επιπλέον, η ανισότητα γιγαντώθηκε, με αποτέλεσμα, αφενός τα μεγάλα δυτικά μονοπώλια να πνίγουν την ανάπτυξη της οικονομίας και αφετέρου ακόμα περισσότερο, η πολιτική εξουσία να μετατρέπεται σε φέουδο των υπερπλουσίων και των λίγων, ισχυρών ομάδων πίεσης.

Διαμορφώθηκε έτσι μια τριπλά προβληματική κατάσταση: Ατελείωτες φούσκες, με ελάχιστη πραγματική υλική βάση στον δυτικό (και όχι μόνο βέβαια) καπιταλισμό. Μετακίνηση του κέντρου ισχύος του καπιταλισμού μακριά από την Δύση. Διεύρυνση της οικονομικοκοινωνικής και επομένως πολιτικής ανισότητας, με αποτέλεσμα την παρακμή της αστικής δημοκρατίας στην Δύση, λόγω απώλειας της σχετικής αυτονομίας του κράτους και περιορισμού του λαϊκού στοιχείου σε διακοσμητικό ρόλο.

Από τη στιγμή που διαμορφώθηκαν οι τρεις παραπάνω συνθήκες συνδυαστικά, ήταν σαφές ότι η τόσο αναγκαία δημιουργική καταστροφή του καπιταλισμού, θα εκδηλωνόταν μέσα από μια λυσσαλέα σύγκρουση για την πλανητική κυριαρχία μεταξύ ΗΠΑ (της μόνης ολοκληρωμένης, ιμπεριαλιστικής υπερδύναμης) και της Κίνας, του βασικού εκπροσώπου του αναδυομένου κόσμου. Οι συνήθεις νεοφιλελεύθερες μέθοδοι, απλώς δεν δουλεύουν. Οι «σούπερ-σταρ» κεντρικοί τραπεζίτες έριξαν χρήμα «από το ελικόπτερο», αλλά απέτυχαν να αναζωογονήσουν θεμελιωδώς τον καπιταλισμό και ιδίως στην Δύση. Ο πληθωρισμός, ο οποίος είχε ξεκινήσει πριν ακόμα τον πόλεμο, η διατάραξη των εφοδιαστικών αλυσίδων εν μέσω πανδημίας και η ενεργειακή κρίση επιδεινώνουν περαιτέρω την κατάσταση. Η σύγκρουση σε παγκόσμια κλίμακα καθίσταται μονόδρομος. Μια τέτοια σύγκρουση φυσικά, δεν μπορεί παρά να γίνει και στρατιωτική τελικά.

Σε αυτήν την σύγκρουση, η επιθετική πλευρά μοιραία είναι οι ΗΠΑ. Όχι γιατί οι Αμερικανοί είναι χειρότεροι άνθρωποι, αλλά επειδή η υποχωρούσα δύναμη αισθάνεται τον χρόνο να τρέχει εις βάρος της από την μια, ενώ διαθέτει (ή αισθάνεται ότι διαθέτει) ακόμα υπέρτερη ισχύ από τους ανταγωνιστές της. Προσθέστε τον θεμελιωμένο «εξαιρετισμό» στην κουλτούρα των ΗΠΑ, τις μανιχαϊστικές αναλύσεις και την τάση της Δύσης να πιστεύει την προπαγάνδα της και έχουμε την συνταγή του πολέμου.

Από εκεί και πέρα, όλα τα υπόλοιπα αποτελούν επιμέρους ζητήματα. Σημαντικά, πλην όμως επιμέρους. Το ότι λ.χ. οι ΗΠΑ εκδήλωσαν πιο έντονα την επιθετικότητά τους προς την Ρωσία, αντί για την Κίνα, με την προσέγγιση του ΝΑΤΟ στα σύνορα της πρώτης, έχει να κάνει με την γεωγραφία, την ίδια την νατοϊκή δομή, την εκτίμηση των δυτικών περί της ρωσικής ισχύος και με τους μηχανισμούς εξουσίας μέσα στην Ουάσιγκτον. Το ποιος κάθε φορά στο πεδίο, σε τακτικό επίπεδο φαίνεται πιο επιθετικός έναντι του άλλου, επίσης αποτελεί επιμέρους ζήτημα. Εύκολο άλλωστε είναι για τις ΗΠΑ να προβοκάρουν την αντίδραση ενός ανταγωνιστή τους και δεν είναι η πρώτη φορά που το πράττουν, εν προκειμένω στην Ουκρανία.

Η μεγάλη εικόνα συνίσταται στο ότι ο καπιταλισμός χρειάζεται μια δημιουργική καταστροφή και ότι ο πόλεμος την προσφέρει με τον καλύτερο τρόπο. Κεφάλαια, άνθρωποι, υποδομές, μηχανές θα καταστραφούν. Ένα πάρτι κατανάλωσης θα λάβει χώρα. Λεφτά θα επενδυθούν. Αγορές θα κατακτηθούν ή θα επανακτηθούν. Η άλλη πτυχή της μεγάλης εικόνας είναι ότι οι ΗΠΑ χρειάζονται να νικήσουν στρατιωτικώς τους αντιπάλους τους και να τους καταστρέψουν οικονομικώς (και μάλιστα τους ισχυρότερους εξ αυτών). διότι δεν έχουν άλλον τρόπο και χρόνο.

Άλλωστε, τι έδειξαν οι κυρώσεις, τις οποίες επέβαλε η Δύση στην Ρωσία; Ότι οι ΗΠΑ, πέραν της Ε.Ε., της Ιαπωνίας και της Βρετανίας, δυσκολεύονται να πείσουν σχεδόν οποιονδήποτε άλλον να τις ακολουθήσει. Στην πραγματικότητα, η επιρροή τους, χωρίς να είναι ασήμαντη (κάθε άλλο) βρίσκεται σε ιστορικό χαμηλό. Το μεγαλύτερο μέρος του κόσμου, ούτε συγκινείται από τις εικόνες του πολέμου (πολλοί τις έχουν ζήσει, εξαιτίας των ΗΠΑ), ούτε είναι διατεθειμένο να ποντάρει για νικητή αυτής της αντιπαράθεσης, προτού να έχει κριθεί το παιχνίδι. Σε έναν κυνικώς φτιαγμένο κόσμο, ο κυνισμός θεωρείται σοφία, όχι καιροσκοπισμός.

Γυρνώντας στα παραπάνω, το πρόβλημα έγκειται στο ότι η «δημιουργική καταστροφή» του πολέμου, όταν εξασκείται συμπεριλαμβάνοντας απειλούμενες πυρηνικές δυνάμεις (ή έστω πυρηνικές δυνάμεις που νιώθουν ότι απειλούνται) μπορεί εύκολα να μετατραπεί σε «καταστροφική καταστροφή».

Αλλά και αυτό να μην συμβεί, τρία άλλα πράγματα θα συμβούν: πρώτον, θα διεξαχθούν πολλοί, πολύ αιματηροί πόλεμοι. Όπως έχουμε γράψει και αλλού, το ερώτημα δεν είναι αν θα υπάρξει παγκόσμιος πόλεμος, αλλά πώς διεξάγεται. Σπονδυλωτά ή άμεσα. Προς το παρόν, ισχύει το πρώτο αλλά το δεύτερο ενδεχόμενο καθίσταται πιθανότερο. Δεύτερον, στο όνομα του σε εξέλιξη παγκοσμίου (και πολεμικού) ανταγωνισμού, επιβάλλεται ήδη, μια περαιτέρω συρρίκνωση της δημοκρατίας παντού και επομένως και των κοινωνικών δικαιωμάτων. Το τρίτο είναι ότι τα δύο παραπάνω, σε συνδυασμό με την νέα φάση καπιταλιστικής κρίσης την οποία ήδη βιώνουμε θα οδηγήσει σε ακόμα μεγαλύτερη συρρίκνωση τόσο του πολιτικού ρόλου του κόσμου της εργασίας όσο και του βιοτικού του επιπέδου. Θα υπάρξει άμεση καταστροφή ανθρωπίνων και υλικών πόρων και καταπίεση των υπολοίπων, προκειμένου να διασωθεί και να ανακάμψει η κερδοφορία του τμήματος του πολύ μεγάλου κεφαλαίου, που θα επιβιώσει.

Εδώ έχουμε το εξής εντυπωσιακό όμως ή και όχι τόσο εντυπωσιακό: ενώ μεγάλα τμήματα του λαϊκού κόσμου, έστω θολά αντιλαμβάνονται τα παραπάνω και στρέφονται με σκεπτικισμό απέναντι στην δυτική προπαγάνδα και στον υστερικό, ρατσιστικό αντιρωσισμό, τα κόμματα των διαφόρων εκδοχών της αριστεράς και τα στρώματα της διανόησης, επιμένουν σε όλες τις στερεοτυπικές, τυφλωμένες από την συγκίνηση και από την κυριαρχία του ειδικού επί του γενικού, προσεγγίσεις.

Πρόκειται για απόδειξη του αδιεξόδου στο οποίο έχουν περιέλθει, αλλά και των ντροπιαστικών συμβιβασμών έως βαθμού πλήρους υποταγής της σοσιαλδημοκρατίας, του δικαιωματισμού, ακόμα και ευρύτερων πλευρών της κομμουνιστικής αριστεράς και του αναρχισμού. Μάλιστα είναι εντυπωσιακή η διαφορά στάσης μεταξύ αντιστοίχων τμημάτων της αριστεράς από τον αναπτυσσόμενο κόσμο, σε σχέση με εκείνα της «Δύσης». Δεν μας ενδιαφέρει να πάρουμε κάποιο «αριστερόμετρο» εν προκειμένω. Μας ενδιαφέρει γιατί έχει παρακμάσει τόσο η «αριστερά» στην Δύση και τι φιλειρηνικό κίνημα χρειαζόμαστε, προκειμένου να αναχαιτίσουμε ή και να ανατρέψουμε τις προαναφερθείσες εξελίξεις.

Χρειάζεται όμως να πούμε ότι η διάκριση μεταξύ αριστεράς της Δύσης και εκτός Δύσης αποδεικνύει κάτι το οποίο είναι από παλιά γνωστό, αλλά έχει ξεχαστεί: το εθνικό πλαίσιο εντός του οποίου δρα κάθε πολιτικός φορέας (ως εκπρόσωπος ενός κοινωνικού μπλοκ ή ακόμα περισσότερο ως όργανο του εν λόγω μπλοκ) επικαθορίζει τις πολιτικές του θέσεις. Τις επικαθορίζει επειδή το επίπεδο ανάπτυξης αλλά και το πολιτικό- πολιτιστικό εποικοδόμημα επηρεάζει την συνείδηση όλων των κοινωνικών στρωμάτων, αν και με διαφορετικό τρόπο ή ένταση.

Με άλλα λόγια, ο Βρετανός, ο Έλληνας, ο Γερμανός και ο Σύρος εργάτης δεν μπορούν να βλέπουν τον κόσμο με τον ίδιο τρόπο, ή τουλάχιστον όχι πάντα και παντού, διότι ζουν ακόμα σε έναν καπιταλιστικό κόσμο, με πανίσχυρο τον ρόλο των εθνικών κρατών και με γιγαντιαίες διακρατικές, εκτός των άλλων, ανισότητες. Χωρίς ένα πραγματικό σχέδιο, μεγαλύτερης διακρατικής ισότητας, στο πλαίσιο μιας νέας, διεθνούς οικονομικής τάξης, οι όποιες εκκλήσεις ή τα σχετικά ευχολόγια, δεν πετυχαίνουν τίποτα άλλο πέρα από το να προδίδουν διάχυτο μικροαστισμό.

Στην πραγματικότητα μάλιστα, πίσω από τις ψευτο-διεθνιστικές προσεγγίσεις δεν κρύβεται τίποτε περισσότερο από την αδυναμία της «δυτικής» αριστεράς να καταλάβει πώς είναι δυνατόν να μην θέλει ο οποιοσδήποτε να γίνει «Δύση» (από την μια) και επιπλέον να μην αποδέχεται οποιαδήποτε εξαγώγιμη εκδοχή «Δύσης», ως τουλάχιστον καλύτερη από οποιαδήποτε εκδοχή μη-Δύσης.

Η δυτική αριστερά είναι περισσότερο δυτική, παρά αριστερά. Όχι μόνο γιατί οι ηγεσίες της έχουν εγκαταλείψει συνειδητώς τα θεμελιωδέστερα και ριζοσπαστικότερα προτάγματα των εκδοχών της αριστεράς. Αλλά επιπλέον, επειδή όταν βλέπεις τον κόσμο κατά βάση μέσα από την λογική της ανωτερότητας της Δύσης επί των υπολοίπων, μέσα από την Δύση ως «τέλος της ιστορίας», καταλήγεις αναγκαστικώς στην απολογητική της νεοαποικιοκρατίας και του ιμπεριαλισμού, στην αποδοχή του καπιταλισμού και του αστικού φιλελευθερισμού ως μονοδρόμου – ακόμα και όταν έχεις, όχι αστικοφιλελεύθερη δημοκρατία αλλά αστικοφιλελεύθερη ολιγαρχία, όπως συμβαίνει σήμερα.

Επιπλέον, η μακρόχρονη απαξίωση των οργανωμένων κομμάτων μαζών, ιδίως στην Δύση, οδήγησε σε έναν αποκομμένο από το ζωντανό λαϊκό στοιχείο, ταυτοτισμό: στην λατρεία των ομάδων πίεσης, του επιμέρους, του σχετικισμού και του υποκειμενισμού, γιγαντώνοντας την κυριαρχία των στελεχών, των ειδικών (οι «επαγγελματίες- τεχνοκράτες» στα κόμματά μας) εις βάρος της λαϊκής στράτευσης μέσα στα κόμματα και μάλιστα τα αριστερά.

Η κυριαρχία των «ειδικών της πολιτικής», μιας κάστας με δικά της, ειδικά συμφέροντα, επεκτάθηκε και στα αριστερά (ή πρώην αριστερά) κόμματα κάθε είδους. Και μαντέψτε τι: αυτά τα στελέχη, αυτοί οι επαγγελματίες, νιώθουν πολύ πιο ωραία με τις ανέσεις του δυτικού τρόπου άσκησης πολιτικής, ο οποίος στην πραγματικότητα εξασφαλίζει μονιμότητα και ησυχία, παρά με τις βίαιες αναταράξεις ενός κόσμου του οποίου τα κέντρα ισχύος μετατοπίζονται. Συνεπώς, είτε δεν μπορούν, είτε και δεν θέλουν να αναλύσουν την πραγματικότητα και να δράσουν επί αυτής.

Η άρνηση των στελεχών της αριστεράς να σκεφτούν πέρα από την Δύση, προστίθεται λοιπόν στην άρνηση των υπολοίπων πολιτικών δυνάμεων της Δύσης να δούνε τον κόσμο γενικά και πέρα από την δυτική ματιά. Η οποία δυτική ματιά είναι γεμάτη συγκίνηση, θέαμα, υποκειμενισμό, δαιμονοποίηση, απλούστευση και εντελώς μυωπική.

Κάπως έτσι και στην συγκεκριμένη περίπτωση, του πολέμου στην Ουκρανία, ή κατεξοχήν σε αυτήν την περίπτωση, έχουμε τις κλασικές τακτικές χειραγώγησης των λαών, με πρωταγωνιστές τους μικροαστούς διανοουμένους, οι οποίοι πια είναι ενδημικοί στον χώρο της αριστεράς:

α) Έμφαση μόνο στο επιμέρους. Η Ρωσία στις 24 Φεβρουαρίου κήρυξε τον πόλεμο στην Ουκρανία, άρα η Ρωσία φέρει την ευθύνη. Ενώ είναι η αλήθεια ότι η συγκεκριμένη κήρυξη έγινε από την Ρωσία, η συγκεκριμένη επιχείρηση, αποτελεί μόνο τμήμα ενός ευρύτερου πολέμου και ανταγωνισμού. Ενός πολέμου που ξεκίνησε από το 2014 και ενός ανταγωνισμού που, όπως εξηγούμε παραπάνω, ξεκίνησε αμέσως μετά το τέλος του Ψυχρού Πολέμου, με στρατηγικώς επιτιθέμενη την Δύση. Οι τωρινές συγκρούσεις στην Ουκρανία αποτελούν επομένως στρατηγικώς αμυντική και τακτικώς μόνο επιθετική κίνηση της Ρωσίας – ή αλλιώς, αντεπίθεση στον δυτικό, ιμπεριαλιστικό μπλοκ.

β) Έμφαση στην συγκίνηση, με τα εργαλεία της κοινωνίας του θεάματος. Φυσικά και είναι τραγικό να σκοτώνονται άνθρωποι. Αλλά σε ποιον ακριβώς πόλεμο δεν συμβαίνει αυτό; Θα λέγαμε ότι κακώς πολεμήσαμε μέχρι την τελική και ολοκληρωτική ήττα του ναζισμού-φασισμού, επειδή σε αυτόν τον πόλεμο, εμείς, οι σύμμαχοι, σκοτώσαμε χιλιάδες αμάχων Γερμανών, συμπεριλαμβανομένων και παιδιών, για παράδειγμα με το carpet-bombing που εφαρμόσαμε; Έχουμε ξεχάσει τις δύο πυρηνικές βόμβες; Βεβαίως πρέπει να υπάρχει πρόνοια ως προς το ποιοι στόχοι χτυπιούνται και να τιμωρηθούν όσοι χτυπούν αμάχους χωρίς να πράττουν ό,τι μπορούν για να αποφύγουν τέτοιες επιθέσεις. Να ελεγχθούν όλοι λοιπόν. Όλοι οι εμπλεκόμενοι και σε αυτήν την σύγκρουση και στον οκταετή πόλεμο αλλά και στους ιμπεριαλιστικούς πολέμους της Δύσης συνολικά. Ξεχνάμε ότι σήμερα, τις ίδιες ακριβώς στιγμές, λαμβάνει χώρα η κατοχή στην Παλαιστίνη και στο ένα τρίτο της Συρίας, καθώς και ο πόλεμος στην Υεμένη. Φοβάμαι όμως ότι δεν θα βρούμε πολλούς προθύμους για συνολική απονομή δικαιοσύνης.

γ) Έμφαση στον υποκειμενισμό. Είναι ο Πούτιν παρανοϊκός; Κακός άνθρωπος; Μήπως είναι αντικομμουνιστής; Μήπως είναι δεξιός; Δικτάτορας; Είναι εντυπωσιακό ότι αυτήν την υποκειμενιστική θεώρηση έναντι της αντικειμενικής (όχι ποιος λέω εγώ ή λένε οι άλλοι ότι είμαι αλλά τι κάνω) την έχει ασπαστεί ακόμα και το ΚΚΕ, αποστασιοποιούμενο από την βασική μαρξική μεθοδολογία – και όχι μόνο μαρξική, εδώ που τα λέμε. Ξεκίνησε με την γραμμή περί αντιπάλων ιμπεριαλιστών και όταν αυτή η προσέγγιση κατέρρευσε (δύσκολο να υποστηρίξεις ότι η Ρωσία δια των εταιρειών της κατέχει μείζονα θέση στα παγκόσμια μονοπώλια) στράφηκε στην ανάλυση περί «ληστών» των λαών. Αλλά, ένα λεπτό! Όλοι οι καπιταλιστές-αστοί δεν είναι με έναν τρόπο «ληστές» των λαών; Όποτε λοιπόν πολεμούν μεταξύ τους αστικά κράτη, οι κομμουνιστές δεν παίρνουν θέση υπέρ κανενός; Διότι ακόμα και αν είχαμε μια επανάληψη του Α’ Παγκοσμίου Πολέμου και έναν ενδο-ιμπεριαλιστικό πόλεμο, η λενινιστική γραμμή επιβάλλει να πολεμήσουμε εναντίον του δικού μας ιμπεριαλιστή, δηλαδή των ΗΠΑ και του ΝΑΤΟ. Όχι να κρατούμε ίσες αποστάσεις. Ασχέτως του ποιος είναι και τι θέλει ο Πούτιν, η Ρωσία στην Συρία σταμάτησε το ΝΑΤΟϊκό σχέδιο βίαιου επανασχεδιασμού του χάρτη της Μέσης Ανατολής. Το ίδιο συμβαίνει και σήμερα στην καρδιά της Ευρώπης. Η αναίρεση της εξάπλωσης της επέκτασης του ΝΑΤΟ, ο τραυματισμός και η ταπείνωση του ΝΑΤΟ περνάει μέσα από την ρωσική νίκη. Όσο και αν δεν συμπαθεί κάποιος το πολιτικό και οικονομικό σύστημα στην Ρωσία, η αντικειμενική πραγματικότητα είναι ότι ή το ΝΑΤΟ θα θριαμβεύσει ή το ΝΑΤΟ θα ηττηθεί δια της ρωσικής ήττας ή νίκης αντιστοίχως. Άλλωστε, ούτε ο Μιλόσεβιτς, ούτε ο Σαντάμ Χουσεΐν ήταν οι μέγιστοι δημοκράτες. Και λοιπόν; Έπρεπε να σταθούμε στην μέση και τότε, με τα «ούτε… ούτε»;

δ) Λογοκρισία και απόκρυψη πληροφοριών. Χωρίς καν να βρισκόμαστε σε πόλεμο επισήμως (ανεπισήμως και χωρίς να έχουν ερωτηθεί οι λαοί, ήδη συμμετέχουμε στον εξελισσόμενο πόλεμο) η λογοκρισία έχει ήδη επιβληθεί, τόσο ευθέως, όσο και εμμέσως. Η διακοπή αναμετάδοσης του RT και του Sputnik, σε συνδυασμό με τoν σχεδόν πλήρη αποκλεισμό των μη αντιρωσικών προσεγγίσεων από τον δημόσιο διάλογο, αποδεικνύουν πόσο ευάλωτες είναι οι αστικοφιλελεύθερες ολιγαρχίες μας εν μέσω ιστορικών γεγονότων, προς οποιαδήποτε άλλη προσέγγιση. Το ζήσαμε και επί μνημονίων και ακόμα εντονότερα εν μέσω πανδημίας. Οι μικροαστοί διανοούμενοί μας ωστόσο, ενώ είναι πολύ πρόθυμοι να ξεψαχνίσουν λ.χ. την δημοκρατικότητα ή μη της Ρωσίας, προτιμούν να σωπαίνουν όταν αφορά τα του οίκου μας ή να τα υποβαθμίζουν, σαν ένα δυσάρεστο, μεμονωμένο επεισόδιο. Δεν είναι στην πραγματικότητα μεμονωμένα επεισόδια, αλλά μια μόνιμη κατάσταση. Η λειτουργία των δυτικών μέσων ενημέρωσης ως προπαγανδιστικών μηχανισμών ελάχιστα διαφέρει από εκείνη των ρωσικών. Σε αρκετές περιπτώσεις μάλιστα, το RT υπήρξε πολύ πιο αποκαλυπτικό από τα αντίστοιχα δυτικά μέσα. Ξεχνούμε επίσης ότι εν μέσω πανδημίας κυβερνώμεθα με διατάγματα.

Αν όλα τα παραπάνω ισχύουν (και ισχύουν) το γνήσια φιλειρηνικό και αντιπολεμικό κίνημα δεν έχει καμία σχέση με τα αντικειμενικώς φιλονατοϊκά ξεσπάσματα, ούτε με τις ίσες αποστάσεις. Το πραγματικό φιλειρηνικό κίνημα, μετά από δεκαετίες πραξικοπημάτων και πολέμων ερωτά ποια είναι η μεγάλη, η κατεξοχήν ιμπεριαλιστική δύναμη του πλανήτη. Απαντά ότι είναι οι ΗΠΑ, είτε μόνες τους, είτε με την βοήθεια του ΝΑΤΟ.

Απαντά ότι για όλους τους προαναφερθέντες λόγους, οι ΗΠΑ και το ΝΑΤΟ έχουν αποφασίσει να αντιμετωπίσουν την Ρωσία και την Κίνα ως εχθρούς, τόσο στο πεδίο της οικονομίας, όσο και το στρατιωτικό και αυτή η επιλογή μπορεί να οδηγήσει στο ξέσπασμα παγκοσμίου πολέμου.

Ακόμα και σήμερα, είναι η νατοϊκή εμπλοκή εκείνη η οποία γεννά τον κίνδυνο ενός τρίτου παγκοσμίου πολέμου. Επομένως, το φιλειρηνικό κίνημα πρέπει να έχει ένα σύνθημα: «να ηττηθεί το ΝΑΤΟ». Είναι πολύ δυσάρεστο, αλλά δυστυχώς, οι στρατιωτικοί συνασπισμοί, μόνο στρατιωτικο-πολιτικώς ηττώνται.

Το φιλειρηνικό κίνημα πρέπει να θέλει έναν μη δυτικο-κεντρικό ή αν προτιμάτε, μη ευρωπαιογενή κόσμο, αλλά έναν κόσμο στον οποίο θα χωρά με ίσους όρους, κάθε ήπειρος. Το φιλειρηνικό κίνημα δεν μπορεί παρά να ηγεμονεύεται στον πυρήνα του από εκείνες τις σοσιαλιστικές δυνάμεις που βλέπουν ότι το σύμπλεγμα ιμπεριαλισμού-καπιταλισμού πρέπει δομικώς να αντιμετωπιστεί και να ηττηθεί.

Ένας κόσμος στον οποίο θα σταματήσει η επέκταση του ΝΑΤΟ και στον οποίο το ΝΑΤΟ θα τραυματιστεί καίρια, θα είναι ένας σοσιαλιστικός παράδεισος; Όχι βέβαια. Είναι ο Πούτιν ο νέος Λένιν; Επίσης όχι. Δεν πρέπει να υπάρχει καμιά αμφιβολία ότι αν κατορθώσουν να μετατραπούν σε παγκόσμιους κυρίαρχους οι χώρες τους, η κινεζική και η ρωσική μεγαλοαστική τάξη δεν θα αποδειχτούν καλύτερες από του Αγγλοσάξονες «συναδέλφους» τους. Όμως κάθε φορά πρέπει να επιλέγουμε τον κύριο αντίπαλο. Και σήμερα, ο κύριος αντίπαλος είναι ο γιγαντωμένος ιμπεριαλισμός των ΗΠΑ. Η ήττα τους και η ήττα του ΝΑΤΟ θα απελευθερώσει δυνάμεις. Ίσως μάλιστα δώσει στην Ευρώπη επιτέλους, δυνάμεις οι οποίες θα επιδιώκουν γνήσια, έναν ισχυρό ευρωπαϊκό ρόλο, αντί για το σημερινό παράρτημα της Ουάσιγκτον που έχουμε ως Ε.Ε.

Οι μικροαστοί διανοούμενοι έχουν ήδη βρει το νέο τους «πιστεύω» και στα καθ’ ημάς. Εξευρωπαΐστηκαν πια. Η αριστερά στην υπόλοιπη Ευρώπη, ήδη από τους βομβαρδισμούς στην Σερβία είχε ανακαλύψει πόσο βολικό είναι να καλύπτεις τον φιλονατοϊσμό σου πίσω από τις κατηγορίες περί δικτατόρων και γενοκτόνων. Κάποιοι μάλιστα, οι πλέον «προοδευτικοί», έφτασαν να μιλούν για τον αυταρχικό νεοφιλελευθερισμό του Πούτιν, που πρέπει να ηττηθεί. Προφανώς από τον «ελευθεριακό νεοφιλελευθερισμό» των ΗΠΑ. Άλλοι θυμήθηκαν ότι πρέπει να ηττηθούν οι Ρώσοι ολιγάρχες. Προφανώς από τους δυτικούς «σταρ» του καπιταλισμού, οι οποίο δεν φτιάχνουν μονοπώλια, δεν έχουν γιοτ, δεν καταπιέζουν τον κόσμο της εργασίας, δεν κάνουν βρωμοδουλειές με μαφίες. Τι και αν στις 100 μεγαλύτερες ιδιωτικές εταιρείες του κόσμου δεν βρίσκεις ούτε μία ρωσική; Ακόμα μάλιστα και όταν ο Πούτιν στρέφεται εναντίον των δικών του ολιγαρχών, ανακαλύπτουμε ότι είναι κρυπτοφασίστας, εθνικιστής. Θα έπρεπε να είναι διεθνιστής, όπως οι πρόεδροι των ΗΠΑ και να στήνει πραξικοπήματα υπέρ των εταιρειών της χώρας του, για να τον αποδεχτούμε προφανώς.

Όλοι αυτοί οι «φίλοι» της Ουκρανίας, πρόθυμοι να πολεμήσουν έκ του ασφαλούς τη Ρωσία μέχρι τον τελευταίο Ουκρανό, τάσσονται υπέρ της παράτασης του πολεμικού δράματος σε αυτή την αναλώσιμη, όπως την αντιμετωπίζουν, χώρα ή και κάποιοι, με ακόμη μεγαλύτερη ανευθυνότητα, ζητούν την επέκτασή του, λ.χ. με την καθιέρωση μιας ζώνης απαγόρευσης πτήσεων, που ο ίδιος ο Μπάιντεν προειδοποιεί ότι συνιστά κήρυξη παγκοσμίου πολέμου. Και βέβαια υποβαθμίζουν και σχετικοποιούν διαρκώς την πολιτική και οικονομική βία που υφίσταντο όλα τα προηγούμενα χρόνια οι Ουκρανοί.

Σήμερα για όποιον έχει καθαρή ματιά, αντικειμενικώς και ασχέτως υποκειμενικών προθέσεων, λαμβάνει χώρα μια σύγκρουση, η οποία θα κρίνει αν το ΝΑΤΟ θα αποδυναμωθεί ή αν θα ισχυροποιηθεί. Πάνω σε αυτήν την πρωτεύουσα αντίθεση οφείλει να τοποθετηθεί η αριστερά, οι σοσιαλιστές, έντιμα. Όποιοι τολμούν να το πράξουν φυσικά.

Πηγή: ΚΟΣΜΟΔΡΟΜΙΟ

Είμαστε στα πρόθυρα συμφωνίας Ρωσίας – Ουκρανίας;

Θέλω εδώ να σχολιάσω τις προοπτικές άμεσης συμφωνίας λήξης του πολέμου, επειδή πολύ συχνά εμφανίζονται δημοσιεύματα με αντιφατικές πληροφορίες.

Η πραγματικότητα είναι ότι η Ουκρανική ηγεσία έχει πολλά διαφορετικά κέντρα και οι συνομιλίες καρκινοβατούν λόγω διαφόρων υπαναχωρήσεων. Κάτω από την καθοδήγηση των Αμερικανών, φαίνεται ότι ερωτοτροπούν με την επιδίωξη να τραβήξουν τους Ρώσους σε έναν πόλεμο που θα αποτελματωθεί, ελπίζοντας αφενός ότι η Ρωσία θα συντριβεί από τον οικονομικό πόλεμο που έχει κηρυχθεί εναντίον της και αφετέρου ότι, συν τω χρόνω, θα πετύχουν να εμπλέξουν το ΝΑΤΟ στη σύγκρουση, όπως ήταν πάντα ο στρατηγικός στόχος της Ουκρανικής εξωτερικής πολιτικής.

Η αποτυχία του οικονομικού πολέμου όμως εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό από τη στάση της Κίνας, αλλά και των υπόλοιπων χωρών που δεν ανήκουν στους δυτικούς «εταίρους» και για τον λόγο αυτό έχουν πέσει “λυτοί και δεμένοι” πάνω στους Κινέζους τις τελευταίες μέρες. Οι Κινέζοι, απ’ όσο φαίνεται όμως, επιλέγουν να αναπτύξουν τους οικονομικούς τους δεσμούς με τη Ρωσία, ακριβώς επειδή κατά την προεδρία Τραμπ αυτοί ήταν στο στόχαστρο και είναι βέβαιο ότι θα επανέλθουν ως ο κύριος στόχος των “εταίρων” μετά τη λήξη (αν καταφέρουμε να επιζήσουμε ως υφήλιος) του Ουκρανικού.

Άρα, η διαπραγματευτική τακτική των Ουκρανών είναι να καθυστερούν (ηλιθίως κατά τη γνώμη μου). Η Ουκρανική ελίτ είναι ένα απτό παράδειγμα της δυσκολίας των νεοσχηματισμένων αστικών τάξεων όλων των πρώην “ανατολικών” χωρών να αποκτήσουν εθνικά χαρακτηριστικά–το βλέπουμε καθαρά στις περιπτώσεις της Πολωνίας, των Βαλτικών χωρών και (ίσως σε μικρότερο βαθμό) των Βαλκανικών–πλην Σερβίας. Αυτό βολεύει και τους Αμερικανούς, επειδή μέσω αυτής της ιστορίας έχουν στριμώξει άσχημα τους δυτικοευρωπαίους εταίρους και όλη η αφήγηση περί “ανεξάρτητης ευρωπαϊκής υπερδύναμης” έχει πάει περίπατο.

Χαρακτηριστικό παράδειγμα όσων γράφω αποτελεί η τελευταία διαπραγματευτική συμπεριφορά των δύο αντιπροσωπειών. Η Ουκρανική πλευρά προσπαθεί να ποντάρει στην προσωποποίηση του Πούτιν ως “Διαβόλου” και του Ζελένσκι ως “Αγγέλου”. Γι’ αυτό ζητά επίμονα συνάντηση των δύο, ουσιαστικά χωρίς ατζέντα. Επί της ουσίας όμως, τις τελευταίες μέρες έχει υποχωρήσει στα θέματα της αναγνώρισης της ανεξαρτησίας των δύο ΛΔ και της Κριμαίας, πράγμα που, κατά τη γνώμη μου, θα μπορούσε ενδεχομένως να οδηγήσει στην εμφάνιση και άλλων αυτόνομων περιοχών στις ρωσόφωνες περιοχές της Ουκρανίας.

Στα άλλα ζητήματα που συζητούνται (π.χ. μη καταπίεση της χρήσης της ρωσικής γλώσσας από τους ρωσόφωνους ουκρανούς, αποστρατικοποίηση της Ουκρανίας) από όσο φαίνεται δεν υπάρχει κάτι συγκεκριμένο. Το λεπτό θέμα της “αποναζιστικοποίησης” μπορεί ενδεχομένως να παρακαμφθεί τώρα, αλλά θα το βρουν όλοι μπροστά τους στο μέλλον.

Χαρακτηριστικό σημείο των τελευταίων νέων όσο αφορά τις συνομιλίες, είναι η προσπάθεια των Ρώσων να παρουσιαστούν σημεία προσέγγισης και οι τεχνικές καθυστερήσεις των Ουκρανών.

Έτσι, χθες 19/3) είχαμε από τη μια τις δηλώσεις του Συμβούλου στο Προεδρικό Γραφείο της Ουκρανίας Mikhail Podolyak προς την Bloomberg TV, όπου λέει κατά λέξη ότι: “Οι διαπραγματεύσεις μπορεί να κρατήσουν αρκετές βδομάδες ή και περισσότερο εξ αιτίας μερικών νομικών ζητημάτων που δεν είναι συμβατά μεταξύ τους.” Ο Podolyak επανήλθε στις εμφανιζόμενες ως αμετακίνητες θέσεις των Ουκρανών περί άμεσης αποχώρησης των ρωσικών στρατευμάτων από την Ουκρανία και ανακωχή, με περαιτέρω συζητήσεις στη συνέχεια για το καθεστώς των αμφισβητούμενων περιοχών. Είναι φανερό ότι οι θέσεις αυτές δεν μπορούν να αποτελούν, επί της ουσίας, προϋποθέσεις για συμφωνία. Επίσης, χτες ο Podolyak επανέλαβε ότι είναι δυνατή άμεσα μια συνάντηση Πούτιν-Ζελένσκι, εντός του επόμενου δεκαπενθημέρου και αφού υπάρξει κάποιο προσχέδιο συμφωνίας.

Όμως, χθες (19/3) είχαμε από την άλλη τις δηλώσεις του επικεφαλής της Ρωσικής αντιπροσωπείας στις διαπραγματεύσεις, Vladimir Medinsky, ο οποίος απάντησε στις επανειλημμένες Ουκρανικές προσκλήσεις για συνάντηση κορυφής Πούτιν-Ζελένσκι. Είπε ο Medinsky: “Το μόνο που μπορώ να σας πω είναι ότι προτού καν αναφερθούμε σε μία συνάντηση των δύο ηγετών, οι αντιπροσωπείες στις διαπραγματεύσεις πρέπει να προετοιμάσουν και να συμφωνήσουν στο κείμενο μιας συνθήκης. Μετά από αυτό, το κείμενο της Συνθήκης οφείλει να υπογραφεί από τους δύο υπουργούς εξωτερικών και να εγκριθεί από τις Κυβερνήσεις. Μετά από αυτά, τότε μπορεί να συζητηθεί η δυνατότητα μιας συνάντησης κορυφής.”

Ακολούθησαν για μια ακόμη φορά οι δηλώσεις του Τούρκου ΥΠΕΞ Τσαβούσογλου (20/3), κατά τον οποίο βρισκόμαστε ένα κλικ από τη συμφωνία και τα εναπομένοντα ζητήματα μπορούν να λυθούν μόνο με …τριμερή συνάντηση των προέδρων Ρωσίας, Ουκρανίας και Τουρκίας.

Καταλήγω στο συμπέρασμα του “θυμόσοφου” Λουκασένκο, ο οποίος είπε ότι ο πόλεμος αυτός θα λήξει ή αν η Ουκρανία βρει το θάρρος να καταλήξει σε συμφωνία με τη Ρωσία ή αν οι ΗΠΑ θεωρήσουν ότι τις συμφέρει η συμφωνία και η λήξη του πολέμου.

Για το δεύτερο είμαι πολύ απαισιόδοξος και για το πρώτο δεν είμαι καθόλου αισιόδοξος.