Δεν υπάρχουν δύο πλευρές που συγκρούονται στην Ιερουσαλήμ: Η μία εγκληματεί και η άλλη εξοντώνεται

/1 Comment/in /by

O τελευταίος μήνας ήταν ιδιαίτερα πυκνός για την γειτονιά του Σεΐχ Τζαράχ στην Ανατολική Ιερουσαλήμ.  Οι μαζικές διαδηλώσεις και οι συγκρούσεις των Παλαιστίνιων κατοίκων με την Ισραηλινή αστυνομία, με αφορμή την εκδίωξη 38 παλαιστίνιων οικογενειών έφεραν στην επιφάνεια μια σειρά διακρίσεων που έχουν ως στόχο να εξορίσουν τους Παλαιστινίους έξω από την Ιερουσαλήμ και να διατηρήσουν την εβραϊκή πλειοψηφία.

Το πρόβλημα δεν είναι καινούργιο. Η πολύπαθη γειτονιά του Σεΐχ Τζαράχ αποτέλεσε καταφύγιο για τους Παλαιστινίους πρόσφυγες που εκδιώχθηκαν βίαια στις 15 Μάιου του 1948, γνωστή και ως ημέρα της καταστροφής για τους Παλαιστινίους. Από τους συνολικά 750.000 πρόσφυγες που δημιούργησαν οι διωγμοί των σιωνιστικών δυνάμεων, περίπου 80.000 προέρχονταν από την Ιερουσαλήμ και τα γύρω χωριά του Ντερ Γιάσιν, της Μάλχα, της Λίφτα και του Εΐν Κερέμ. Πριν την ίδρυση του κράτους του Ισραήλ στις 30 Απριλίου του 1948, όλα τα χωριά της Δυτικής Ιερουσαλήμ καταχτήθηκαν από τις Ισραηλινές δυνάμεις και καταστράφηκαν ολοσχερώς.

Το Σεΐχ Τζαράχ  βρίσκεται λιγότερο από ένα χιλιόμετρο μακριά από τα τείχη της παλιάς πόλης της Ιερουσαλήμ. Την περίοδο της Χασεμίτικης Διακυβέρνησης του Βασιλείου της Ιορδανίας της Δυτικής Όχθης, επετράπη σε 28 Παλαιστινιακές οικογένειες, που μέχρι τότε ζούσαν σε προσφυγικά στρατόπεδα στο Λίβανο, στην Συρία και στην Ιορδανία, να επιστρέψουν στην Ιερουσαλήμ. Η Ιορδανία είχε χτίσει σπίτια για τις 28 παλαιστινιακές οικογένειες με την έγκριση της υπηρεσίας των Ηνωμένων Εθνών για τους Παλαιστίνιους πρόσφυγες, UNRWA. Στη δεκαετία του 1960, οι οικογένειες έκαναν μια συμφωνία με την κυβέρνηση της Ιορδανίας που θα τους έκανε ιδιοκτήτες της γης και των σπιτιών, λαμβάνοντας επίσημες κτηματολογικές πράξεις που θα μεταγράφονταν στα ονόματά τους μετά από τρία χρόνια. Σε αντάλλαγμα, θα έπρεπε να παραιτηθούν από το καθεστώς του πρόσφυγα.

Κάτι τέτοιο δεν έγινε ποτέ. Στις 5 Ιουνίου το 1967 ξεκινάει ο Πόλεμος των 6 ημερών. Όπως χαρακτηριστικά δήλωσε ο ισραηλινός στρατηγός Χόντ «16 ετών σχέδια χρειάστηκαν για αυτά τα τελευταία 80 λεπτά. Ζούσαμε με το σχέδιο κοιμόμασταν πάνω στο σχέδιο, τρώγαμε πάνω στο σχέδιο. Με επιμονή το τελειοποιήσαμε». Το Ισραήλ προσάρτησε τα εδάφη της ανατολικής Ιερουσαλήμ, μαζί με τη Δυτική Όχθη και τη Γάζα, σε μία κίνηση που προκάλεσε διεθνή κατακραυγή.

Το 1972, ομάδες εποίκων δήλωσαν στις οικογένειες ότι καταπατούν εβραϊκή γη. Αυτή ήταν η αρχή μιας μακράς νομικής μάχης που κατά τους τελευταίους μήνες κορυφώθηκε με εντολές εκδίωξης εναντίον 38 οικογενειών στο Σεΐχ Τζαράχ και δύο άλλες γειτονιές στην ανατολική Ιερουσαλήμ. Ισραηλινές ομάδες δικαιωμάτων πιστεύουν ότι άλλες οικογένειες είναι επίσης ευάλωτες, εκτιμώντας ότι περισσότεροι από 1.000 Παλαιστίνιοι κινδυνεύουν να εκδιωχθούν. Οι ισχυρές ομάδες ισραηλινών εποίκων, βασίζουν τους ισχυρισμούς τους σε ανύπαρκτα έγγραφα ιδιοκτησίας της γης από Εβραίους πριν την περίοδο του 1948.

Παρά την έκδηλη ανυπαρξία νομιμοποιητικών εγγράφων από την πλευρά των Εβραίων, το Ανώτατο Δικαστήριο αρνείται να κάνει έρευνα γνησιότητας των εγγράφων αυτών. Την ίδια στιγμή εθελοτυφλεί σε ότι αφορά τις αυτοδίκαιες εξώσεις που έχουν πραγματοποιήσει με την βία Ισραηλινοί Έποικοι. Τον Απρίλιο, ο υπουργός Εξωτερικών της Ιορδανίας Ayman Safadi παρέδωσε έγγραφα που αποδεικνύουν την ιδιοκτησία των Παλαιστινίων για τις περιουσίες τους στο Σεΐχ Τζαράχ, σε μια προσπάθεια να αποφευχθεί μια νέα μαζική έξωση.

Την περασμένη εβδομάδα, η κυβέρνηση της Ιορδανίας επικύρωσε 14 συμφωνητικά έγγραφα από τη δεκαετία του 1960 με τις παλαιστινιακές οικογένειες στο Σεΐχ Τζαράχ για την ενίσχυση της θέσης τους εναντίον των ισραηλινών δικαστηρίων.

Ο Adel Budeiri δείχνει ένα έγγραφο σε δικαστική υπόθεση για αρκετές παλαιστινιακές οικογένειες, συμπεριλαμβανομένης της δικής του, που κινδυνεύουν από βίαια έξωση από τα σπίτια τους στη γειτονιά Σεΐχ Τζαράχ της ανατολικής Ιερουσαλήμ, την Κυριακή 9 Μαΐου 2021. (AP Photo / Maya Alleruzzo)

Αυτήν την στιγμή υπάρχουν 38 παλαιστινιακές οικογένειες που ζουν στο Σεΐχ Τζαράχ, τέσσερις από αυτές αντιμετωπίζουν επικείμενη έξωση, ενώ τρεις αναμένεται να απομακρυνθούν την 1η Αυγούστου. Παράλληλα σε περίπτωση που η έκβαση του δικαστηρίου δεν βγει υπέρ τους, που είναι και το πιο πιθανό σενάριο, είναι υποχρεωμένοι να πληρώσουν 20.000 σέκελς στους Εβραίους Εποίκους για τα νομικά τους έξοδα.

Το Ισραήλ διακηρύττει ότι η κατάσταση στο Σεΐχ Τζαράχ είναι μια ιδιωτική διαμάχη ακινήτων την οποία έχουν ξεκινήσει οι Παλαιστίνιοι για να υποκινήσουν γεγονότα βίας. Η πραγματικότητα είναι όμως πολύ διαφορετική. Είναι η προσπάθεια  των εποίκων και του  Μπέντζαμιν Νετανιάχου για αλλοίωση του δημογραφικού χαρακτήρα της Ιερουσαλήμ με στόχο την προώθηση μακροπρόθεσμων σχεδιασμών για νομιμοποίηση και διεθνή αναγνώριση της σαν “πρωτεύουσα του Ισραήλ”.

Η Ιερουσαλήμ είναι πόλη για λίγους

Το Ισραήλ θεωρεί όλη την Ιερουσαλήμ ως την ενοποιημένη πρωτεύουσα του και λέει ότι οι κάτοικοι της αντιμετωπίζονται ισότιμα. Όμως οι κάτοικοι της Ανατολικής Ιερουσαλήμ έχουν διαφορετικά δικαιώματα ανάλογα με το αν είναι Εβραίοι ή Παλαιστίνιοι.

Οι Εβραίοι που γεννήθηκαν στην ανατολική Ιερουσαλήμ αποκτούν αυτόματα ισραηλινή υπηκοότητα και οι Εβραίοι από οπουδήποτε αλλού στον κόσμο δικαιούνται να γίνουν Ισραηλινοί πολίτες.

Οι Παλαιστίνιοι που γεννιούνται στην Ανατολική Ιερουσαλήμ έχουν μια μορφή μόνιμης διαμονής που μπορεί να ανακληθεί εάν περάσουν πολύ χρόνο ζώντας έξω από την πόλη. Μπορούν να υποβάλουν αίτηση για ισραηλινή ιθαγένεια, αλλά πρέπει να περάσουν από μια δύσκολη και αβέβαιη γραφειοκρατική διαδικασία που μπορεί να διαρκέσει μήνες ή χρόνια. Οι περισσότεροι αρνούνται, επειδή δεν αναγνωρίζουν την προσάρτηση του Ισραήλ.

Μετά την προσάρτηση της Ανατολικής Ιερουσαλήμ το 1967,η Ισραηλινή κυβέρνηση «προσέφερε» στους Παλαιστίνιους κατοίκους της περιοχής την ιδιότητα του κατοίκου μόνο εφόσον δεν διέμεναν έξω από το Ισραήλ για 7 χρόνια και πάνω, δεν είχαν γίνει υπήκοοι άλλης χώρας και δεν είχαν κάνει αίτηση για άλλη εθνικότητα. ( Law of Entry to Israel 1952, 1974). Με αυτό το νομοθετικό περιεχόμενο, το Ισραήλ στόχευε στην δημιουργία ενός δυσμενούς καθεστώτος για τους Παλαιστινίους ενώ ξεκίνησε καμπάνια κατασχέσεως αδειών διαμονής Παλαιστίνιων κατοίκων της Ιερουσαλήμ που διέμεναν στην Δυτική Όχθη και στην Γάζα.

Πλέον το 37%  πληθυσμού της πόλης αποτελείται από Παλαιστινίους εντούτοις απορροφά μόνο το 10% του προϋπολογισμού της πόλης. Οι Παλαιστίνιοι αντιμετωπίζονται επίσης με διαφορετικό τρόπο όσον αφορά τη στέγαση, κάτι που θα δυσκολέψει τις οικογένειες του Σεΐχ Τζαράχ να παραμείνουν στην Ιερουσαλήμ εάν εκδιωχθούν. Οι Παλαιστίνιοι επιτρέπεται να χτίσουν μόνο στο 14% της Ανατολικής Ιερουσαλήμ, το υπόλοιπο 34% αποτελεί γη που έχει προσαρτηθεί από το Ισραήλ και το 52% θεωρείται  πράσινη γραμμή και δεν επιτρέπεται η οικοδόμηση.

Μετά το 1967, το Ισραήλ επέκτεινε τα δημοτικά όρια της πόλης για να καταλάβει μεγάλες περιοχές ανοιχτής γης, όπου έκτοτε έχει κατασκευάσει εβραϊκούς οικισμούς που φιλοξενούν δεκάδες χιλιάδες ανθρώπους. Ταυτόχρονα, έθεσε όρια στις παλαιστινιακές γειτονιές, περιορίζοντας την ανάπτυξή τους.

Σήμερα, περισσότεροι από 220.000 Εβραίοι ζουν στην ανατολική Ιερουσαλήμ, κυρίως σε κατοικημένες περιοχές που το Ισραήλ θεωρεί γειτονιές της πρωτεύουσας του. Οι περισσότεροι από τους 350.000 Παλαιστίνιους κατοίκους της ανατολικής Ιερουσαλήμ είναι στριμωγμένοι σε πυκνοκατοικημένες γειτονιές όπου υπάρχει λίγος χώρος για να χτιστούν νέα σπίτια.

Οι Παλαιστίνιοι ισχυρίζονται  ότι το κόστος και η δυσκολία απόκτησης αδειών τους αναγκάζει να χτίσουν παράνομα ή να μετακινηθούν στη κατεχόμενη Δυτική Όχθη, κινδυνεύοντας έτσι να χάσουν την κατοικία τους στην Ιερουσαλήμ. Ισραηλινές ομάδες δικαιωμάτων εκτιμούν ότι από τα 40.000 σπίτια σε παλαιστινιακές γειτονιές, τα μισά έχουν χτιστεί χωρίς άδειες και κινδυνεύουν να κατεδαφιστούν.

Η ισραηλινή αστυνομία περιφρουρεί καθώς οι Παλαιστίνιοι Μουσουλμάνοι νηστεύουν κατά τη διάρκεια του ιερού μήνα του Ραμαζανιού και οι Εβραίοι έποικοι συγκεντρώνονται για να ξεκινήσουν το Σαμπάτ σε ένα παλαιστινιακό σπίτι που έχουν καταλάβει οι έποικοι, στη γειτονιά του Σεΐχ Τζαρά, στην Ανατολική Ιερουσαλήμ, την Παρασκευή 7 Μαΐου 2021. (AP φωτογραφία / Maya Alleruzzo)

Πολιτική Διακρίσεων

Απηχώντας τα ευρήματα της Ισραηλινής Οργάνωσης Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων «B’Tselem», το Παρατηρητήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων σε πρόσφατη έκθεση του κατήγγειλε τις  πολιτικές διακρίσεων στην ανατολική Ιερουσαλήμ και έκρινε ότι το Ισραήλ είναι ένοχο για το έγκλημα του Απαρτχάιντ.

Σύμφωνα με την έκθεση, τα εγκλήματα του Απαρτχάιντ του Ισραήλ περιλαμβάνουν την πολιορκία εδώ και δεκαετία της Γάζας, τον σοβαρό περιορισμό της κυκλοφορίας των Παλαιστινίων στα Κατεχόμενα Παλαιστινιακά Εδάφη, τη δήμευση περισσότερου από το ένα τρίτο της γης στη Δυτική Όχθη, τις πολιτικές διωγμών στη Δυτική Όχθη που οδήγησαν σε βίαιη μεταφορά χιλιάδων Παλαιστινίων, την άρνηση των δικαιωμάτων παραμονής για τους Παλαιστινίους και τους συγγενείς τους στα Κατεχόμενα Παλαιστινιακά Εδάφη και τη συνεχιζόμενη άρνηση των βασικών πολιτικών δικαιωμάτων σε εκατομμύρια Παλαιστινίους.

Σε όλη τη γη που ελέγχει το Ισραήλ, επισημαίνει η έκθεση, οι ισραηλινές αρχές «επιδίωξαν να μεγιστοποιήσουν τη γη που διατίθεται για εβραϊκές κοινότητες και να συγκεντρώσουν τους περισσότερους Παλαιστίνιους σε πυκνά κέντρα πληθυσμού».

«Δεν είναι διαμαρτυρία, είναι δικαίωμά μας να είμαστε εδώ»

Οι πρόσφατες νυχτερινές συγκρούσεις ξεκίνησαν στις αρχές του Ραμαζανιού, όταν η ισραηλινή αστυνομία έβαλε εμπόδια έξω από την Πύλη της Δαμασκού της Παλιάς Πόλης, ένα δημοφιλές σημείο συγκέντρωσης μετά τις απογευματινές προσευχές κατά τη διάρκεια του ιερού μήνα, όταν οι Μουσουλμάνοι νηστεύουν από την αυγή έως το σούρουπο.

Η λαϊκή διαμαρτυρία ώθησε την αστυνομία να αφαιρέσει τους διαχωριστικούς φράκτες που είχαν τοποθετήσει οι ισραηλινές αρχές για να εμποδίσουν τους Παλαιστίνιους να καθίσουν στις σκάλες. «Η νίκη εκεί έδωσε τη δύναμη στους νέους, είδαν ότι μπορούν να επιτύχουν αποτελέσματα, και τώρα, ακόμα κι αν υπάρχει κατοχή, όπως εδώ, εμφανίζονται», δήλωσε ο Μωάμεθ Αμπού Χούμο, ένας Παλαιστίνιος ακτιβιστής από το Issawiya.

Ενώ τα ισραηλινά μέσα ενημέρωσης περιγράφουν αυτήν την παράσταση αλληλεγγύης ως «ταραχές» ή «συγκρούσεις», στην πραγματικότητα, οι παλαιστίνιοι νέοι απλώς κάθονται έξω από σπίτια που κινδυνεύουν από βίαια έξωση. H παλαιστινιακή νεολαία πρωτοστατεί στις κινητοποιήσεις έστω και με το φόβο της ασυγκράτητης βίας της Ισραηλινής Αστυνομίας αλλά και των εποίκων. Χαρακτηριστικό είναι το βίντεο που δείχνει έναν έποικο στις 10/5 να ρίχνει το αμάξι του με φόρα πάνω στο διαμαρτυρόμενο πλήθος.

Μέσα στον  τελευταίο μήνα φανατισμένοι έποικοι έχουν συγκεντρωθεί στο κέντρο της πόλης φωνάζοντας «Θάνατος στους Άραβες» μαζί με ακροδεξιούς εξτρεμιστές της ρατσιστικής οργάνωσης Λεχάβα. Ανάμεσα σε αυτούς ο αντιδήμαρχος της Ιερουσαλήμ Αριέχ Κινγκ, την προηγούμενη εβδομάδα ευχήθηκε δημόσια τον θάνατο ενός διακεκριμένου Παλαιστίνιου ακτιβιστή.

Περισσότεροι από 305 Παλαιστίνιοι τραυματίστηκαν σε συγκρούσεις κοντά στο Τέμενος Αλ Άκσα, συμπεριλαμβανομένων 205 που μεταφέρθηκαν σε νοσοκομεία και κλινικές για θεραπεία, σύμφωνα με τους γιατρούς της Παλαιστινιακής  Ερυθράς Ημισελήνου, με πέντε περιστατικά σε σοβαρή κατάσταση. Υπάρχουν αναφορές ότι η αστυνομία έκανε χρήση πλαστικών σφαιρών με κύριο στόχο το πρόσωπο και ζωτικά όργανα, αλλά και για την παρουσία ελεύθερων σκοπευτών.

Το Ισραήλ επιτίθεται στη Γάζα μετά την ήττα της Ιερουσαλήμ

Ο αριθμός των νεκρών στη Γάζα διαρκώς αυξάνεται, καταγράφοντας 149 νεκρούς μέχρι και την 7η μέρα των ταραχών, συμπεριλαμβανομένων 41 παιδιών, σύμφωνα με το Υπουργείο Υγείας.

Oι σκηνές βαρβαρότητας στην Ιερουσαλήμ προκάλεσαν οργή μεταξύ των Παλαιστινίων αλλά και αλληλέγγυων ανθρώπων σε όλο τον κόσμο, παρά τον πρωτοφανή μηχανισμό προπαγάνδας του κράτους του Ισραήλ που εμφανίζει τους θύτες εγκλημάτων εθνοκάθαρσης και Απαρτχάιντ ως θύματα.

Στις 10/5 η στρατιωτική πτέρυγα της παλαιστινιακής οργάνωσης αντίστασης Χαμάς εξέδωσε τελεσίγραφο στο Ισραήλ  για μια ώρα – έως τις 18:00 τοπική ώρα – για να αποσύρει τις δυνάμεις του από την Αλ-Άκσα και την κατεχόμενη γειτονιά της Ανατολικής Ιερουσαλήμ του Σέιχ Τζαράχ, και να ελευθερώσει κρατούμενους. Όταν πέρασε η προθεσμία, ομάδες αντίστασης στη Γάζα εκτόξευσαν ρουκέτες προς την Ιερουσαλήμ για πρώτη φορά μετά τον καλοκαιρινό πόλεμο του 2014.

Το Ισραηλινό υπουργικό συμβούλιο αποφάσισε εναέρια επίθεση εναντίον του εδάφους της Γάζας, με έναν ισραηλινό στρατιωτικό εκπρόσωπο να λέει ότι η επίθεση «θα διαρκέσει λίγες μέρες».

Χθες το πρωί (Σάββατο 15/5) το Ισραήλ κατεδάφισε βομβαρδίζοντας το πολυώροφο κτήριο που στέγαζε το Al Jazeera και το Associated Press επιχειρώντας να σιγήσει τη μετάδοση εικόνας και ήχου από τη Γάζα.

«Το Ισραήλ θα απαντήσει με μεγάλη δύναμη», δήλωσε ο πρωθυπουργός του Ισραήλ Μπέντζαμιν Νετανιάχου, προσθέτοντας ότι «όποιος μας επιτεθεί θα πληρώσει βαρύ τίμημα».

Αυτές οι προειδοποιήσεις δεν είναι τίποτα άλλο από απειλές συλλογικής τιμωρίας αμάχων στη Γάζα.

Έτσι, το Ισραήλ βομβάρδισε κατοικίες αμάχων, με αποτέλεσμα για παράδειγμα το θάνατο ενός από τους ελάχιστους Νευρολόγους που υπηρετούσαν στη Λωρίδα της Γάζας, του Dr. Moeen Alalool μαζί με τα πέντε του παιδιά, βομβάρδισε επίσης όλους τους δρόμους που οδηγούσαν στο μεγαλύτερο Νοσοκομείο, το Shifa Hospital, καθιστώντας αδύνατη την πρόσβαση σε αυτό.

Η επίθεση σε αμάχους συνεχίζεται μέχρι και σήμερα (Κυριακή 16/5), με τον αριθμό των νεκρών να αναμένεται να αυξηθεί. Οι ισχυρισμοί του Ισραήλ ότι χτυπά στόχους με στρατιωτική σημασία ή κρυσφήγετα της Χαμάς, ακυρώνονται από εικόνες που βλέπουν το φως της δημοσιότητας με οικογένειες θαμένες στα ερείπια των σπιτιών τους.

Το Ισραήλ και συγκεκριμένα ο Νετανιάχου επιθυμεί την κλιμάκωση της βίας με τον βομβαρδισμό της Γάζας. Επιδιώκει την δημιουργία ενός κλίματος «κατάστασης έκτακτης ανάγκης» που σκοπό έχει να εμφυσήσει στην Ισραηλινή κοινωνία την αντίληψη ότι το Ισραήλ βρίσκεται υπό συνεχή απειλή. Η τεράστια συντηρητικοποίηση της Ισραηλινής κοινωνίας τα τελευταία χρόνια, ευνοεί την αντι- Παλαιστινιακή ρητορική.

Η θέση του Νετανιάχου  φαίνεται να κλονίζεται από τις προσπάθειες δημιουργίας κυβέρνησης συνασπισμού από τον Γιαίρ Λαπίντ του κόμματος “Υπάρχει Μέλλον” (το οποίο στηρίζεται από το δεξιό κόμμα του Γιαμίνα) με τον Ναφτάλι Μπένετ, το αριστερό κόμμα Μέρετζ  και μέχρι πριν τα τελευταία γεγονότα στην Γάζα το αραβικό ισλαμικό κόμμα Ρά’αμ του Μανσούρ Αμπάς.

Ωστόσο, φαίνεται ότι ο Νετανιάχου θα προσπαθήσει να αξιοποιήσει τον φόβο των Ισραηλινών προκειμένου να προβάλει τον εαυτό του ως τον ηγέτη που χρειάζεται η χώρα αυτή τη στιγμή της «κρίσης» και ότι είναι ο μόνος υποψήφιος αρκετά ισχυρός για να αντιμετωπίσει μια τέτοια «απειλή».

Το Ισραήλ ξεπέρασε το όριο: Ένοχο για εγκλήματα ενάντια στην ανθρωπότητα, για καθεστώς Απαρτχάιντ και Διώξεων

/1 Comment/in /by

Με αφορμή τη νέα επίθεση των δυνάμεων του Ισραήλ στη Λωρίδα της Γάζας και στην Ανατολική Ιερουσαλήμ, με αποτέλεσμα (μέχρι σήμερα) πάνω από 700 τραυματίες, 24 νεκρούς, ανάμεσά τους 9 παιδιά, το antapocrisis αναδημοσιεύει την έκθεση του Παρατηρητηρίου Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων. Σύμφωνα με αυτήν, το κράτος του Ισραήλ είναι ένοχο για χαρακτηρισμένα εγκλήματα εναντίον της ανθρωπότητας, όπως αυτά του Απαρτχάιντ και των Διώξεων. Το πρωί της Δευτέρας 10/5 η αστυνομία και ο στρατός του Ισραήλ επιτέθηκε σε Παλαιστίνιους μέσα και γύρω από το τέμενος Αλ-Άκσα, θέλοντας να “γιορτάσει” με αίμα την «ημέρα της Ιερουσαλήμ», δηλαδή την επέτειο της κατάληψης της ανατολικής Ιερουσαλήμ από τον Ισραηλινό στρατό στον πόλεμο των Έξι Ημερών το 1967. Όλες τις προηγούμενες ημέρες, οι ισραηλινές δυνάμεις έκαναν επιθέσεις στη στη γειτονιά Σεΐχ Τζάρα όπου έδιωχναν Παλαιστίνιους από τα σπίτια τους για να εγκαταστήσουν Ισραηλινούς εποίκους.

Η Human Rights Watch (HRW), ένας κορυφαίος οργανισμός στην καταγραφή και στην καταπολέμηση των παραβιάσεων των ανθρωπίνων δικαιωμάτων σε όλο τον κόσμο, δημοσίευσε μια έκθεση την Τρίτη κατηγορώντας το Ισραήλ για το έγκλημα του απαρτχάιντ.

Η έκθεση των 213 σελίδων, με τίτλο «Το όριο που ξεπεράστηκε: Οι Ισραηλινές αρχές και τα εγκλήματα του Απαρτχάιντ και των Διώξεων», διαπίστωσε ότι το Ισραήλ είναι υπεύθυνο για τη διάπραξη «εγκλημάτων κατά της ανθρωπότητας» σε ολόκληρη την επικράτεια υπό τον έλεγχό του, από τον Ιορδάνη ποταμό έως τη Μεσόγειο Θάλασσα.

Συμφωνώντας με τα ευρήματα της κορυφαίας ισραηλινής ομάδας ανθρωπίνων δικαιωμάτων B’ Tselem, η οποία δημοσίευσε τη δική της έκθεση κατηγορώντας το Ισραήλ για το απαρτχάιντ νωρίτερα φέτος, η έκθεση του Παρατηρητηρίου (HRW) ισχυρίζεται ότι το Ισραηλινό κράτος, μέσα από πολιτικές διακρίσεων «μεθοδικά πριμοδοτεί» τους Ισραηλινούς Εβραίους έναντι των Παλαιστινίων.

“Η Human Rights Watch καταλήγει στο συμπέρασμα ότι η ισραηλινή κυβέρνηση έχει επιδείξει την πρόθεσή της να διατηρήσει την κυριαρχία των Εβραίων Ισραηλινών έναντι των Παλαιστινίων σε ολόκληρο το Ισραήλ και τα Κατεχόμενα Παλαιστινιακά Εδάφη”, ανέφερε η ομάδα.

Ενώ ο όρος απαρτχάιντ επινοήθηκε για το σύστημα του θεσμοθετημένου φυλετικού διαχωρισμού που υπήρχε στη Νότια Αφρική μέχρι τη δεκαετία του 1990, η έκθεση HRW ορίζει το ισραηλινό απαρτχάιντ σύμφωνα με το διεθνές δίκαιο, το οποίο ορίζει το απαρτχάιντ ως «έγκλημα κατά της ανθρωπότητας που αποτελείται από τρία βασικά στοιχεία:

  1. Πρόθεση για διατήρηση της κυριαρχίας μιας φυλετικής ομάδας επί της άλλης.
  2. Πλαίσιο συστηματικής καταπίεσης από την κυρίαρχη ομάδα έναντι της υποτελούς ομάδας.
  3. Απάνθρωπες πράξεις.

Η έκθεση διαπίστωσε ότι το έγκλημα του Απαρτχάιντ συντελείται ιδιαίτερα στα Κατεχόμενα Παλαιστινιακά Εδάφη, όπου οι Παλαιστίνιοι ζουν υπό δρακόντεια στρατιωτική κυριαρχία, ενώ οι Ισραηλινοί Εβραίοι ζουν με ξεχωριστό τρόπο στην ίδια επικράτεια, αλλά έχουν πλήρη δικαιώματα σύμφωνα με το ισραηλινό αστικό δίκαιο.

Σύμφωνα με την έκθεση, τα εγκλήματα του Απαρτχάιντ του Ισραήλ περιλαμβάνουν την πολιορκία, εδώ και μια δεκαετία, της Γάζας, τον αυστηρό περιορισμό της κυκλοφορίας των Παλαιστινίων στα Κατεχόμενα Παλαιστινιακά Εδάφη, τη δήμευση περισσότερου από το ένα τρίτο της γης στη Δυτική Όχθη, εκτοπισμούς πληθυσμών στη Δυτική Όχθη που οδήγησαν σε βίαια μεταφορά χιλιάδων Παλαιστινίων, την άρνηση των δικαιωμάτων παραμονής για τους Παλαιστινίους και τους συγγενείς τους στα Κατεχόμενα Παλαιστινιακά Εδάφη και τη συνεχιζόμενη άρνηση βασικών πολιτικών δικαιωμάτων σε εκατομμύρια Παλαιστινίους.

Σε όλη τη γη που ελέγχει το Ισραήλ, επισημαίνει η έκθεση, οι ισραηλινές αρχές «επιδίωξαν να μεγιστοποιήσουν τη γη που διατίθεται για εβραϊκές κοινότητες και να συγκεντρώσουν τους περισσότερους Παλαιστίνιους σε πυκνά κέντρα πληθυσμού».

Τέτοιες πολιτικές, οι οποίες αντιμετωπίζουν ρητά τους Παλαιστίνιους ως «δημογραφική απειλή» είναι πιο εμφανείς σε μέρη όπως η Ιερουσαλήμ, όπου ο ισραηλινός δήμος της πόλης έχει θέσει το στόχο της «διατήρησης μιας σταθερής εβραϊκής πλειοψηφίας στην πόλη και ακόμη προσδιορίζει τις δημογραφικές αναλογίες που ελπίζει να διατηρήσει », σημείωσε η HRW.

Το Kufr Aqab, μια Παλαιστινιακή περιοχή στο βορειότερο άκρο των ορίων του Δήμου της Ιερουσαλήμ οριοθετείται από το Ισραήλ, το οποίο το περικλείει στα δυτικά από το τείχος, στα νότια με το σημείο ελέγχου Qalandiya που χωρίζει τις πόλεις της Ραμάλα και της Ιερουσαλήμ, στα ανατολικά με το στρατόπεδο προσφύγων της Qalandiya και τον οικισμό του Kochav Ya’akov, χτισμένος εν μέρει στη γη του Kufr Aqab, και προς τα βόρεια με τη Ραμάλα. (Χάρτης: Human Rights Watch / ευγενική προσφορά της Planet Labs Inc. 2021)

Τέτοιες πολιτικές εισάγουν διακρίσεις  που στοχεύουν συγκεκριμένα τις παλαιστινιακές κοινότητες και περιορίζουν το βιοτικό τους επίπεδο, σε συνδυασμό με το ότι το κράτος παρέχει στους Ισραηλινούς Εβραίους την ελευθερία να μετακινούνται και να ζουν όπου θέλουν, συντελούν στο έγκλημα του απαρτχάιντ του Ισραήλ, υπογραμμίζει η HRW.

«Αυτές οι πολιτικές, οι οποίες παρέχουν στους Εβραίους Ισραηλινούς τα ίδια δικαιώματα και προνόμια όπου κι αν ζουν και κάνουν διακρίσεις εναντίον των Παλαιστινίων όπου κι αν ζουν, αντικατοπτρίζουν μια πολιτική προνομιακής μεταχείρισης ορισμένων ατόμων εις βάρος άλλων», δήλωσε ο Εκτελεστικός Διευθυντής του HRW Κένεθ Ροθ.

Παρόμοια με την απάντησή του στην έκθεση της B’ Tselem που κυκλοφόρησε τον Ιανουάριο, το Ισραήλ χαρακτήρισε την έκθεση ως «προπαγάνδα», με το Ισραηλινό Υπουργείο Εξωτερικών να κατηγορεί την HRW ότι «δαιμονοποιεί το Ισραήλ».

«Το Human Rights Watch είναι γνωστό ότι έχει μια μακροχρόνια ατζέντα κατά του Ισραήλ, επιδιώκοντας ενεργά για χρόνια για την προώθηση μποϊκοτάζ εναντίον του Ισραήλ», ανέφερε σε ανακοίνωσή του το υπουργείο Εξωτερικών.

Το υπουργείο Εξωτερικών ισχυρίστηκε ότι η HRW δεν  κοινοποίησε την έκθεσή του στο Ισραήλ ώστε αυτη να αναθεωρηθεί ή να σχολιαστεί, ένας ισχυρισμός που αρνείται η HRW.

Η διεθνής κοινότητα πρέπει να αναλάβει δράση

Η έκθεση ανέφερε ότι μέσω της έγκρισης νόμων όπως «ο Νόμος για το Κρατικό Έθνος του 2018», ο οποίος θεωρεί ότι «το δικαίωμα άσκησης εθνικής αυτοδιάθεσης εντός του κράτους του Ισραήλ αφορά αποκλειστικά τον εβραϊκό λαό», σε συνδυασμό με την αυξημένη επέκταση των οικισμών τα τελευταία χρόνια, έχει «ξεκαθαρίσει την πρόθεσή του Ισραήλ να διατηρήσει την κυριαρχία που ασκούν οι Εβραίοι Ισραηλινοί».

Ως αποτέλεσμα, η HRW επανέλαβε ότι τα έθνη και η διεθνής κοινότητα πρέπει να λάβουν ορισμένα μέτρα για να καταστήσουν το Ισραήλ υπεύθυνο για τα εγκλήματά του κατά της ανθρωπότητας και για το έγκλημα του απαρτχάιντ.

Στις συστάσεις της, η HRW προτείνει ότι τα πορίσματά της για εγκλήματα κατά της ανθρωπότητας θα πρέπει να ωθήσουν τη διεθνή κοινότητα να αλλάξει την προσέγγισή της απέναντι στο Ισραήλ και την Παλαιστίνη, αποφεύγοντας την ατελείωτη «ειρηνευτική διαδικασία» και τις ατέρμονες διαπραγματεύσεις, και προχωρώντας σε μια προσέγγιση που βασίζεται στα ανθρώπινα δικαιώματα και στην ανάληψη ευθύνης.

«Ενώ μεγάλο μέρος του κόσμου αντιμετωπίζει την κατοχή μισού αιώνα του Ισραήλ ως προσωρινή κατάσταση που σύντομα θα διορθωθεί από μια «ειρηνευτική διαδικασία» δεκαετιών, η καταπίεση των Παλαιστινίων έχει ξεπεράσει το όριο και αποκτά μια μονιμότητα που πλέον πληρεί τους ορισμούς των εγκλημάτων του απαρτχάιντ και της δίωξης», είπε ο Ροθ.

Μεταξύ των συστάσεων της ομάδας είναι οι εξής:

  • Διερεύνηση και διώξεις από το Διεθνές Ποινικό Δικαστήριο (ICC) για άτομα που εμπλέκονται με αποδείξεις σε εγκλήματα κατά της ανθρωπότητας και σε εγκλήματα απαρτχάιντ.
  • Επιβολή μεμονωμένων κυρώσεων, συμπεριλαμβανομένων των απαγορεύσεων ταξιδιού και τo πάγωμα των περιουσιακών στοιχείων των ατόμων που είναι υπεύθυνα για τη διάπραξη τέτοιων εγκλημάτων.
  • Οι χώρες θα μπορούν να παρέχουν όπλα και στρατιωτική βοήθεια και ασφάλεια στο Ισραήλ με τον όρο ότι «οι ισραηλινές αρχές θα λαμβάνουν συγκεκριμένα και επαληθεύσιμα μέτρα για τον τερματισμό της διάπραξης αυτών των εγκλημάτων».
  • Οι τρέχουσες συμφωνίες και συνεργασίες με το Ισραήλ, όπως οι εμπορικές, θα πρέπει να επανεκτιμηθούν ώστε να διασφαλιστεί ότι τέτοιες συμφωνίες δεν συμβάλλουν άμεσα στη διάπραξη των εγκλημάτων του απαρτχάιντ.
  • Οι χώρες πρέπει να συστήσουν εξεταστική επιτροπή στον ΟΗΕ για να «διερευνήσουν συστηματικές διακρίσεις και καταστολή στο Ισραήλ και την Παλαιστίνη»
  • Οι χώρες πρέπει να ορίσουν έναν παγκόσμιο απεσταλμένο εκ μέρους του ΟΗΕ για τα εγκλήματα των διωγμών και του απαρτχάιντ «με εντολή να κινητοποιήσει τη διεθνή δράση για τον τερματισμό των διώξεων και του απαρτχάιντ».

Ένα βήμα προς τη σωστή κατεύθυνση, αν και έχει καθυστερήσει πολύ

Την κυκλοφορία της έκθεσης της Human Rights Watch, οι Παλαιστίνιοι ηγέτες, ακτιβιστές και ομάδες δικαιωμάτων τη χαιρέτισαν σε μεγάλο βαθμό ως ένα θετικό βήμα προς τη σωστή κατεύθυνση.

Ο Παλαιστίνιος Πρόεδρος Μαχμούντ Αμπάς χαιρέτισε την έκθεση, ενώ το Παλαιστινιακό Υπουργείο Εξωτερικών κάλεσε τη διεθνή κοινότητα να χρησιμοποιήσει τα πορίσματα των εκθέσεων και να αναλάβει «άμεση και αποτελεσματική» δράση κατά του «Ισραηλινού καθεστώτος απαρτχάιντ».

«Η έκθεση αποκαλύπτει τη φύση της αποικιακής κατοχής του Ισραήλ ως εδραιωμένου καθεστώτος εβραϊκής υπεροχής και κυριαρχίας απέναντι στον παλαιστινιακό λαό, που έχει σχεδιαστεί για να νομιμοποιήσει την επιχείρηση εγκατάστασης εποίκων στο κατεχόμενο έδαφος του Κράτους της Παλαιστίνης και να επηρεάσει κάθε πτυχή της παλαιστινιακής ζωής», ανέφερε το υπουργείο.

Ο Παλαιστίνιος πρωθυπουργός Δρ. Mohammad Shtayyeh χαρακτήρισε την έκθεση «μια αξιοσημείωτη προσθήκη σε προηγούμενες διεθνείς εκθέσεις και δικαστικές αποφάσεις, η οποία επιβεβαιώνει την επείγουσα ανάγκη της διεθνούς κοινότητας να αναλάβει τις ευθύνες της, σύμφωνα με το διεθνές δίκαιο και τις αρχές των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, καθιστώντας το Ισραήλ υπεύθυνο για τα εγκλήματα που διαπράττει, δηλαδή την κατοχή, τους εποικισμούς, το καθεστώς απαρτχάιντ και διωγμών, όπως αυτά κωδικοποιούνται στους Ισραηλινούς νόμους και πολιτικές».

«Η παραδοσιακή κατάσταση, όπου πολλές χώρες παγκοσμίως ανακοινώνουν τη θέση τους ενάντια στην κατοχή χωρίς πραγματικές κυρώσεις και χωρίς να αναθεωρούν σχέσεις και συμφωνίες με το Ισραήλ σε διπλωματικό, πολιτιστικό και εμπορικό επίπεδο, δεν μπορεί και δεν πρέπει να συνεχιστεί», δήλωσε ο Shtayyeh.

Το Νομικό Κέντρο για τα Δικαιώματα των Αραβικών Μειονοτήτων στο Ισραήλ (Adalah) χαιρέτισε την έκθεση HRW, λέγοντας ότι «ο ρατσιστικός χαρακτήρας του ισραηλινού καθεστώτος πρέπει να αποτελέσει πρωταρχικό μέλημα της διεθνούς κοινότητας».

Άλλοι Παλαιστίνιοι ερευνητές και υπερασπιστές των ανθρωπίνων δικαιωμάτων επεσήμαναν ότι, ενώ η έκθεση του Παρατηρητηρίου HRW ήταν ένα απαραίτητο και ευπρόσδεκτο βήμα, η οργάνωση, μαζί με άλλες ομάδες ανθρωπίνων δικαιωμάτων, «απλώς πλησιάζει» σε όσα λένε οι Παλαιστίνιοι εδώ και χρόνια.

Πηγή: Mondoweiss

Μετάφραση: antapocrisis

Το βασικό εμπόδιο στην αντιμετώπιση του Covid-19 είναι η ανισότητα

/2 Comments/in /by

Έναν χρόνο και ένα μήνα μετά από εκείνον τον καταραμένο Μάρτιο, που ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας (Π.Ο.Υ.) κήρυξε πανδημία τον Covid-19, η ανθρωπότητα έχει πλέον στη διάθεσή της 13 εγκεκριμένα για επείγουσα χρήση εμβόλια. Η πανδημία, που μόλυνε 133 εκατομμύρια ανθρώπους και προκάλεσε 2,9 εκατομμύρια θανάτους, καθώς και πρωτοφανή οικονομική και κοινωνική ζημία, πυροδότησε έναν αγώνα για την ανάπτυξη θεραπειών ή/και εμβολίων για την αντιμετώπιση του ιού. Ποτέ πριν δεν είχαν αναπτυχθεί τόσο πολλά εμβόλια τόσο υψηλής αποτελεσματικότητας σε τόσο σύντομο χρονικό διάστημα για την αποτροπή μίας ιογενούς νόσου.

Παράλληλα με την επιτυχία στο πεδίο των εμβολίων, όμως, το 2020 έφερε και μία σμίκρυνση της παγκόσμιας οικονομίας κατά 3,4%, την μεγαλύτερη δηλαδή μετά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο. Η Λατινική Αμερική και η Καραϊβική υπέστησαν το δριμύτερο πλήγμα, με την ύφεση να αγγίζει το 7,4% και να οδηγεί στην αύξηση της φτώχειας κατά 12%.

Ακόμη κι έτσι, καθώς η διαδικασία των εμβολιασμών ξεκίνησε στα τέλη του 2020, το νέο έτος συνοδεύτηκε από την ελπίδα εξάλειψης της πανδημίας. Η ελπίδα όμως γρήγορα έδωσε την θέση της στην σκληρή πραγματικότητα της ανισότητας που συνεπάγεται η απουσία πρόσβασης στο εμβόλιο. Μόνο πέντε χώρες έχουν επιτυχή εμβολιαστικά προγράμματα: τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα (με το 88% του πληθυσμού να έχει εμβολιαστεί), το Ισραήλ (με ποσοστό 61%), το Ηνωμένο Βασίλειο (με ποσοστό 46,5%), η Χιλή (με ποσοστό 36,7%) και οι ΗΠΑ (με ποσοστό 32,1%).

Πολλά κράτη, ιδίως στην Αφρική, δεν έχουν ακόμη αρχίσει την διαδικασία εμβολιασμών. Και στα περισσότερα κράτη που ξεκίνησαν, αυτή κυλάει με αργό ρυθμό. Αυτό ισχύει και για την Ευρωπαϊκή Ένωση, παρά το γεγονός ότι η Ευρωπαϊκή Επιτροπή εξασφάλισε προμήθειες εμβολίων για λογαριασμό των 27 κρατών-μελών μέσω μίας ομαδικής αγοράς που έγινε πολύ πριν την παραγωγή των εμβολίων, προκειμένου να διασφαλίσει καλύτερες τιμές. Ωστόσο, τα εργαστήρια της AstraZeneca, της Pfizer/BioNtech και της Johnson & Johnson δεν μπόρεσαν να τηρήσουν τις προσυμφωνηθείσες ημερομηνίες παράδοσης, την ώρα που πολλές από τις χώρες της Ε.Ε. απειλούνταν από το τρίτο κύμα της πανδημίας.

Η κατάσταση στην Λατινική Αμερική είναι ακόμα σοβαρότερη. Οι διαθέσιμες δόσεις επαρκούν για να εμβολιαστεί μόνο το 5% του πληθυσμού σε μια περίοδο υψηλών ποσοστών μετάδοσης του ιού και αυξανόμενης θνησιμότητας, που έχουν αναγκάσει πολλά κράτη της περιοχής να επιβάλλουν εκ νέου περιοριστικά μέτρα ενόψει της κατάρρευσης των υγειονομικών τους υπηρεσιών.

Η παγκόσμια παραγωγή εμβολίων είναι ανεπαρκής, αλλά ακόμη και αυτή συγκεντρώνεται στις ανεπτυγμένες χώρες, που έχουν αγοράσει 2 με 3 φορές περισσότερες δόσεις από όσες χρειάζονται για την κάλυψη του πληθυσμού τους, ακολουθώντας μία πρακτική που αποκαλείται πλέον «εμβολιαστικός εθνικισμός». Επιπροσθέτως, η αγορά των εμβολίων δεν συνεπάγεται απαραίτητα και διαθεσιμότητα εμβολίων, όπως φαίνεται άλλωστε στην περίπτωση της Ευρώπης, πράγμα που έχει ως αποτέλεσμα να αυξάνονται οι εντάσεις. Αυτές οι ανησυχητικές παραδοχές δεν έχουν κινητοποιήσει, ωστόσο, τις ανεπτυγμένες χώρες στην κατεύθυνση αναζήτησης μίας πραγματικής λύσης για την αύξηση της παραγωγής εμβολίων. Οι προωθούμενες προτάσεις για την αντιμετώπιση του Covid-19 –όλες σε βάση εθελοντικής συμμόρφωσης- είτε αντιμετώπισαν δυσκολίες στην εφαρμογή τους είτε απέτυχαν καθαρά.

Προτάσεις για την διασφάλιση της ισότητας στην μάχη κατά του Covid-19

  1. Μηχανισμός Παγκόσμιας Πρόσβασης στα Εμβόλια κατά του Covid-19

Στις 24 Απριλίου 2020 ανακοινώθηκε μία νέα πρωτοβουλία για την «Επιτάχυνση της Πρόσβασης στα Εργαλεία Αντιμετώπισης του Covid-19» (πρωτοβουλία ACT-A) που καλεί σε διεθνή συνεργασία για την επιτάχυνση της ανάπτυξης και της παραγωγής διαγνωστικών τεστ, θεραπειών και εμβολίων κατά του Covid-19 καθώς και σε διασφάλιση της ισότιμης πρόσβασης όλων σε αυτά. Ο στόχος είναι όλα τα κράτη, και ιδίως τα πιο φτωχά, να έχουν την ίδια πρόσβαση στα διαγνωστικά εργαλεία και σε οποιαδήποτε θεραπεία μπορεί να αναπτυχθεί.

Ο βασικότερος πυλώνας αυτής της πρωτοβουλίας είναι ο Μηχανισμός για την Παγκόσμια Πρόσβαση στα Εμβόλια κατά του Covid-19 (Covax), που αναζητά παγκόσμια χρηματοδότηση για να επιτύχει την ισότιμη διανομή των εμβολίων. Η πρωτοβουλία Covax, της οποίας ηγείται η Συμμαχία των Εμβολίων (Vaccine Alliance), με τη συμμετοχή του Ιδρύματος Bill και Melinda Gates, του Συνασπισμού για τις Καινοτομίες στην Επιδημιολογική Ετοιμότητα (CEPI) και του Π.Ο.Υ, δημιουργήθηκε για να συντονίσει σε διεθνές επίπεδο τις παραγγελίες εμβολίων, με στόχο να διασφαλίσει ότι οι φτωχότερες χώρες δεν θα μείνουν πίσω στον αγώνα για την ανοσοποίηση ποσοστού 20% του πληθυσμού των κρατών με χαμηλά και μεσαία εισοδήματα. Η επιτυχία αυτής της πρωτοβουλίας εξαρτάται προφανώς από την παράδοση των δόσεων των εμβολίων αλλά και από την χρηματοδότηση που θα συγκεντρωθεί εξαρχής για την αγορά τους.

Προς το παρόν 190 χώρες συμμετέχουν στην πρωτοβουλία Covax και 90 εξ αυτών έχουν χρηματοδοτήσει την παραγωγή μιας παρτίδας εμβολίων, πράγμα που φαινόταν αρχικά αρκετά ελπιδοφόρο. Αρχικά, οι ΗΠΑ, η Κίνα και η Ρωσία αρνήθηκαν να συμμετάσχουν στην πρωτοβουλία. Η θέση των ΗΠΑ υπό την διακυβέρνηση του Trump, όπως διατυπώθηκε από τον εκπρόσωπο του Λευκού Οίκου Judd Deere τον Σεπτέμβριο του 2020, ήταν ότι «δεν πρόκειται να περιοριστούμε από διεθνείς οργανισμούς υπό την επιρροή του διεφθαρμένου Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας και της Κίνας».

Ωστόσο, στις 8 Οκτωβρίου 2020, η Κίνα επέλεξε να ενταχθεί τελικά στην πρωτοβουλία, σε μια περίοδο μάλιστα που διέθετε 3 υπό ανάπτυξη εμβόλια στην 3η φάση κλινικών δοκιμών. Οι όροι της συμμετοχής της δεν είναι ξεκάθαροι, πάντως η εκπρόσωπος του κινεζικού ΥΠΕΞ Hua Chunying χαρακτήρισε την πρωτοβουλία ως ένα σημαντικό βήμα στην κατεύθυνση της διασφάλισης της ισότιμης διανομής των εμβολίων, ειδικά στις αναπτυσσόμενες χώρες.

Έπειτα, στις 21 Ιανουαρίου 2021, μία ημέρα μετά την ανάληψη της προεδρίας από τον Joe Biden, η κυβέρνηση των ΗΠΑ εντάχθηκε στον μηχανισμό της πρωτοβουλίας Covax. Μετά από αυτήν τη μεταστροφή, ακολούθησε στις 23 Μαρτίου αίτημα του Ρωσικού Ταμείου Άμεσων Επενδύσεων να συμμετάσχει στην πρωτουβουλία Covax, υπό τον όρο ότι θα έδινε προτεραιότητα στην απευθείας διάθεση του εμβολίου που το ίδιο χρηματοδοτεί, του Sputnik V, που είναι το εμβόλιο με τις περισσότερες εγκρίσεις παγκοσμίως.

Παρά τις καλές προθέσεις, ο μηχανισμός της πρωτοβουλίας Covax είναι κατώτερος των προσδοκιών. Το πρόβλημα δεν έγκειται, σύμφωνα με τον Υπουργό Εξωτερικών του Μεξικού, Marcelo Ebrard, στην χρηματοδότηση της αγοράς των εμβολίων αλλά στην ίδια την έλλειψή τους και στην σώρευσή τους από τις ανεπτυγμένες χώρες. Μιλώντας εκ μέρους όλων των χωρών της Λατινικής Αμερικής και της Καραϊβικής ενώπιον του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ στις 17 Φεβρουαρίου, ο Ebrard παρότρυνε τις ανεπτυγμένες χώρες να αποφύγουν την σώρευση εμβολίων για λογαριασμό τους και να επιταχύνουν την παράδοσή τους στον μηχανισμό της πρωτοβουλίας Covax. «Η πρωτοβουλία Covax είναι μέχρι στιγμής ανεπαρκής», είπε. «Το σενάριο που θέλαμε να αποφύγουμε έχει δυστυχώς γίνει πραγματικότητα. Μέχρι σήμερα τα εμβόλια δεν διανέμονται διά μέσου αυτού του διεθνούς μηχανισμού».

  1. Ένα αποθετήριο τεχνογνωσίας για τον Covid-19

Στις 29 Μαϊου 2020 ο γενικός διευθυντής του Π.Ο.Υ. Tedros Adhanom Ghebreyesus και ο πρόεδρος της Κόστα Ρίκα Carlos Alvarado εγκαινίασαν από κοινού το εγχείρημα της δημιουργίας μιας τράπεζας δεδομένων ανοικτής πρόσβασης σχετικά με τον Covid-19. Ο μηχανισμός αυτός -γνωστός με το όνομα C-TAP (από τα αρχικά του “ Covid-19 Technology Access Pool”)-, επιτρέπει την συγκεντροποίηση και την διαρκή επικαιροποίηση του συνόλου της διαθέσιμης γνώσης για την πρόληψη, τη διάγνωση και την αντιμετώπιση της νόσου.

Το παραπάνω σχέδιο συνεπάγεται εμμέσως την προσωρινή και οικειοθελή αναστολή των δικαιωμάτων διανοητικής ιδιοκτησίας επί του υλικού που σχετίζεται με την πρόληψη και την θεραπεία του Covid-19. Στηρίζεται στην αντίληψη ότι «τα εμβόλια, τα τεστ, τα διαγνωστικά υλικά και άλλα βασικά για την αντιμετώπιση του κορωνοϊού εργαλεία θα πρέπει να είναι καθολικά προσβάσιμα ως παγκόσμια δημόσια αγαθά».

Οι δύο ηγέτες δημοσίευσαν ένα κοινό «Κάλεσμα Αλληλεγγύης» στο οποίο ζητούσαν από τα κράτη-μέλη του Π.Ο.Υ, τις επιμέρους κυβερνήσεις, τους ερευνητές, τα ερευνητικά και αναπτυξιακά ταμεία και τις οργανώσεις της κοινωνίας των πολιτών να συνταχθούν πίσω από αυτήν την πρωτοβουλία. Μεταξύ όσων αγνόησαν το κάλεσμα ήταν και η Διεθνής Ομοσπονδία Φαρμακευτικών Βιομηχανιών και Εταιριών (IFPMA), που αντιτάχθηκε σφόδρα στο παραπάνω σχέδιο, παρά το γεγονός ότι πολλά από τα μέλη της λαμβάνουν δημόσια χρηματοδότηση ή προκαταβολές πληρωμών από τις κυβερνήσεις των πλούσιων χωρών για την έρευνά τους.

Λίγες μόνο ώρες αφότου ο Tedros και ο Alvarado απηύθυναν κάλεσμα διεθνούς αλληλεγγύης, ο πρόεδρος των ΗΠΑ Donald Trump απέσυρε την συμμετοχή της χώρας του από τον Π.Ο.Υ, κίνηση για την οποία υπέστη δριμεία κριτική από την διεθνή κοινότητα, ιδίως από τους συμμάχους των ΗΠΑ στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Εντός ή εκτός του Π.Ο.Υ, ο Trump ήταν αντίθετος στο σχέδιο C-TAP, το οποίο χαρακτήριζε ως αντικίνητρο για την καινοτομία.

Η απόρριψη της παραπάνω πρότασης και οι δυσκολίες που απειλούσαν τον μηχανισμό της πρωτοβουλίας Covax οδήγησαν τον εκπρόσωπο της Νοτίου Αφρικής στον Παγκόσμιο Οργανισμό Εμπορίου (ΠΟΕ), Mustaqeem da Gama, να εκφράσει τις αμφιβολίες του σχετικά με το κατά πόσο οι φτωχές χώρες μπορούν να αξιοποιήσουν στο μέγιστο τις δυνατότητές τους όσο συνεχίζουν να εξαρτώνται από την καλή θέληση των πλουσίων χωρών. «Η φιλανθρωπία είναι καλή μέχρι ενός σημείου, αλλά εάν θέλουμε να δημιουργήσουμε υποδομές που θα υπερβαίνουν τις ανάγκες της παρούσας πανδημίας (…) θα πρέπει να επενδύσουμε πόρους τοπικά, στην μεταφορά τεχνολογίας και στην δυνατότητα οικοδόμησης υποδομών», δήλωσε. Ο Brajendra Navnit, επιτετραμμένος της Ινδίας στον Παγκόσμιο Οργανισμό Εμπορίου, εξέφρασε με παρόμοια φρασεολογία την πεποίθησή του ότι πρωτοβουλίες όπως η ACT-A και η Covax πολύ απλά δεν επαρκούν για την αντιμετώπιση των σύγχρονων προκλήσεων.

  1. Προσωρινή αναστολή των δικαιωμάτων διανοητικής ιδιοκτησίας στον Παγκόσμιο Οργανισμό Εμπορίου

Μια πιο θαρραλέα πρόταση κατατέθηκε από την Ινδία και την Νότιο Αφρική στο Συμβούλιο του Παγκόσμιου Οργανισμού Εμπορίου για την εποπτεία της «Συμφωνίας σχετικά με τα δικαιώματα διανοητικής ιδιοκτησίας στον τομέα του εμπορίου» (Συμφωνία TRIPS) τον Οκτώβριο του 2020 και ζητούσε την προσωρινή αναστολή όλων των δικαιωμάτων διανοητικής ιδιοκτησίας που σχετίζονται με την θεραπεία και την πρόληψη του  Covid-19 μέχρις ότου υπάρξει μία διευθέτηση που θα επιτρέψει την διανομή του εμβολίου στο σύνολο του παγκόσμιου πληθυσμού. Παρά το γεγονός ότι η συμφωνία TRIPS προβλέπει ήδη μερικές εύλογες εξαιρέσεις, όπως για παράδειγμα ότι για λόγους δημοσίου συμφέροντος ένα κράτος μπορεί να απαιτήσει από τον κάτοχο μίας πατέντας να εξουσιοδοτήσει ένα τρίτο μέρος ώστε να παράξει ένα φάρμακο ή ένα εμβόλιο, η σχετική διαδικασία είναι σύνθετη και δυσκίνητη. Η πρόταση που κατατέθηκε υποστηρίζει ότι ο μοναδικός τρόπος να ικανοποιήσουμε την παγκόσμια ζήτηση για δόσεις του εμβολίου είναι να διευκολύνουμε τις χώρες που μπορούν να παράξουν φαρμακευτικά αγαθά τόσο για εσωτερική κατανάλωση όσο και για εξαγωγές να αποκτήσουν την σχετική τεχνογνωσία, χωρίς να υποστούν κυρώσεις από τον Π.Ο.Ε. για την παραβίαση των κανόνων περί διανοητικής ιδιοκτησίας. Η παραπάνω πρόταση δίνει έμφαση στην ανάπτυξη μίας ταχείας διαδικασίας με σκοπό όχι μόνο την αποφυγή των μη αναγκαίων θανάτων και των νέων lockdown αλλά και το σταμάτημα των νέων μεταλλάξεων του κορωνοϊού.

Αυτή η πρόταση αναστολής των δικαιωμάτων διανοητικής ιδιοκτησίας συζητήθηκε τελευταία φορά στις 10 και 11 Μαρτίου. Την υποστηρίζουν πάνω από 100 από τα συνολικά 164 κράτη-μέλη του Π.Ο.Ε. και τουλάχιστον 350 μη κυβερνητικές οργανώσεις, περιλαμβανομένων των Γιατρών Χωρίς Σύνορα και της Διεθνούς Αμνηστίας, καθώς επίσης μεμονωμένα μέλη του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του αμερικανικού Κονγκρέσου. Στην πρόταση αυτή αντιτίθενται, ωστόσο, οι χώρες όπου έχουν την έδρα τους οι ισχυρές φαρμακοβιομηχανίες, όπως για παράδειγμα οι ΗΠΑ[1], η Ιαπωνία, η Ευρωπαϊκή Ένωση, το Ηνωμένο Βασίλειο, η Ελβετία και ο Καναδάς. Η ενίσχυση της παραγωγής εμβολίων που επιδιώκει αυτή η πρωτοβουλία θα μείωνε τις τιμές τους και θα περιόριζε την δυνατότητα των φαρμακευτικών εταιριών να επιβάλλουν όρους στις κυβερνήσεις, όπως κάνουν σήμερα. Υπογράφουν συμφωνίες με ρήτρες  εχεμύθειας που αποσιωπούν τις τιμές των δόσεων, τις ημερομηνίες παράδοσης και τις εγγυήσεις που θέτουν ως προαπαιτούμενα οι πωλητές και τις οποίες οι κυβερνήσεις αναγκάζονται να αποδεχθούν, με δεδομένη την κατάρρευση των συστημάτων υγείας και την πρωτοφανή οικονομική κρίση.

Η παραπάνω πρόταση έχει την στήριξη της Ένωσης Αφρικανικών Κρατών, μιας διακρατικής οργάνωσης συνεργασίας και συντονισμού πολιτικών που συσπειρώνει 56 χώρες της αφρικανικής ηπείρου. Στις 22 του περασμένου Φλεβάρη η Ένωση εξέδωσε δελτίο τύπου με το οποίο δήλωνε την υποστήριξή της προς την πρόταση που κατέθεσαν η Ινδία και η Νότιος Αφρική στον Π.Ο.Ε. για την προσωρινή αναστολή των δικαιωμάτων διανοητικής ιδιοκτησίας, χαρακτηρίζοντας την ως τον πιο αποτελεσματικό τρόπο για την αντιμετώπιση της «τεχνητής έλλειψης» που προκαλείται από «τον εμβολιαστικό εθνικισμό και τους μηχανισμούς της αγοράς». Επιπρόσθετα, υιοθέτησε την δήλωση του Διευθυντή του Π.Ο.Υ, Tendros, ότι «το να αφήνουμε ανεμβολίαστη την πλειοψηφία του παγκόσμιου πληθυσμού όχι μόνο προκαλεί μη αναγκαία ασθένεια και θάνατο, καθώς και παράταση των υφιστάμενων περιοριστικών μέτρων, αλλά θα οδηγήσει και στην ανάπτυξη νέων μεταλλάξεων του ιού όσο αυτός συνεχίζει να μεταδίδεται σε απροστάτευτους πληθυσμούς». Όπως επισημαίνει ο Δρ. Tendros, αυτές οι μεταλλάξεις είναι πιθανό να μην μπορούν να ελεγχθούν από τα διαθέσιμα εμβόλια. Επαναλαμβάνοντας το κάλεσμά του προς τις ανεπτυγμένες χώρες να στηρίξουν την πρόταση Ινδίας και Νοτίου Αφρικής, δήλωσε «Αν όχι τώρα, πότε;».

Η εμβολιαστική διπλωματία Κίνας και Ρωσίας

          Καμία χώρα της Λατινικής Αμερικής δεν έχει καν προσεγγίσει το επίπεδο επιτυχίας του εμβολιαστικού προγράμματος της Χιλής. Μέχρι τις 5 Απριλίου, το 36% του πληθυσμού της χώρας έχει εμβολιαστεί με τουλάχιστον 1 δόση του εμβολίου και 20,1% έχει εμβολιαστεί πλήρως. Περίπου το 90% του εμβολιαστικού προγράμματος υλοποιήθηκε με το εμβόλιο της κινεζικής εταιρίας Sinovac, για το οποίο οι κλινικές δοκιμές είχαν γίνει στην ίδια την Χιλή, σε συνεργασία με το Καθολικό Πανεπιστήμιο της Χιλής. Επιπλέον, στα τέλη Μαρτίου ο πρόεδρος της χώρας αποκάλυψε την σύναψη μίας συμφωνίας για την παροχή 2 εκατομμυρίων δόσεων του μονοδοσικού εμβολίου της κινεζικής εταιρίας CanSino Biologics.

Η Sinovac σύναψε επίσης μίας συμφωνία μεταφοράς τεχνολογίας με την Βραζιλία και συμμετέχει στην παραγωγή του εμβολίου από κοινού με το Ινστιτούτο Butantan του Σάο Πάολο. Η προμήθεια κινεζικών εμβολίων οδήγησε την κυβέρνηση της Βραζιλίας στην απόφαση να επιτρέψει στην κινεζική εταιρία Huawei να συμμετάσχει στο διαγωνισμό για την εγκατάσταση της τεχνολογίας 5G στη χώρα, ενώ είχε προηγουμένως αποκλειστεί λόγω της πίεσης που ασκούσε η κυβέρνηση των ΗΠΑ.

Όσον αφορά τα ρωσικά εμβόλια, έγινε γνωστό στα μέσα Μαρτίου μέσω μίας έκθεσης του Υπουργείου Υγείας και Κοινωνικών Υποθέσεων των ΗΠΑ ότι η διακυβέρνηση Trump είχε αποτρέψει το 2020 την Βραζιλία από την αποδοχή του ρωσικού εμβολίου  Sputnik V και είχε προσφέρει στον Παναμά τεχνική αρωγή με αντάλλαγμα την απόρριψη των κουβανέζικων φαρμάκων, με τις παραπάνω ενέργειες να στοχεύουν στην ελαχιστοποίηση της απειλής των «κακοπροαίρετων χωρών». Λίγες μέρες μετά την παραπάνω αποκάλυψη, το Υπουργείο Υγείας της Βραζιλίας δήλωσε ότι προχώρησε στην σύναψη συμφωνίας αγοράς 10 εκατομμυρίων δόσεων του εν λόγω εμβολίου, παρά το γεγονός ότι η έγκρισή του για επείγουσα χρήση ήταν ακόμη υπό αξιολόγηση.

Η Αργεντινή και το Περού διεξήγαγαν κλινικές δοκιμές των εμβολίων της εταιρίας Sinopharm και αμφότερες έχουν παραλάβει από 1 εκατομμύριο δόσεις, που αποτελούν μέρος μίας ευρύτερης συμφωνίας για την παράδοση 30 και 38 εκατομμυρίων δόσεων αντίστοιχα. Η Αργεντινή παρέλαβε επίσης εμβόλια Sputnik V της ρωσικής Gamaleya καθώς και εμβόλια Covidshield του ινδικού Ινστιτούτου Serum, εμβόλια της Οξφόρδης/ AstraZeneca και της κινεζικής CanSino Biologics. Τα εμβόλια του Περού προέρχονται από την Pfizer και την Sinopharm.

Το Μεξικό υποστηρίζει ότι τα αμερικανικά εργαστήρια παραγωγής δεν έχουν ανταποκριθεί στις συμφωνημένες παραδόσεις δόσεων. Δεδομένου του προβλήματος, ο Μεξικανός Πρόεδρος Andrés Manuel López Obrador σχεδίαζε να ζητήσει από τον αμερικανό ομόλογό του, Joe Biden, στην προγραμματισμένη τους τηλεδιάσκεψη την 1η Μαρτίου, να μοιραστούν οι ΗΠΑ με το Μεξικό το πλεόνασμα εμβολίων που βρίσκεται αποθηκευμένο στη χώρα. Ωστόσο, πριν καλά-καλά αρχίσει η συνάντηση, αποκλείστηκε κάθε πιθανότητα να μοιραστούν οι ΗΠΑ το απόθεμά τους με τον νότιο γείτονά τους ή οποιαδήποτε άλλη χώρα, τουλάχιστον σε αυτήν τη φάση.

Λίγες μέρες αργότερα η κυβέρνηση του Μεξικού ανακοίνωσε την αγορά 10 εκατομμυρίων δόσεων από την Sinovac και 12 εκατομμυρίων δόσεων από την Sinopharm. Επιπρόσθετα, σύναψε συμφωνία με την εταιρία CanSino Biologics για να αναλάβει την συσκευασία των εμβολίων που παράγει η εταιρία, με αποτέλεσμα το Μεξικό να γίνει η πρώτη χώρα στην περιοχή που ενέκρινε το συγκεκριμένο εμβόλιο και η δεύτερη χώρα στον πλανήτη, μετά την Κίνα, που αναλαμβάνει την συσκευασία του στο εργοστάσιο της Drugmex, στο Querétaro. Η μονάδα στο Querétaro έχει την δυνατότητα να παράγει έως 85 εκατομμύρια δόσεις ετησίως και για όσο διαρκεί η παρούσα υγειονομική κρίση θα επικεντρωθεί αποκλειστικά στην συσκευασία του εν λόγω, μονοδοσικού εμβολίου. Θα πρέπει επίσης να σημειωθεί ότι, με δεδομένες τις προβληματικές συνθήκες στα σύνορα Μεξικού και ΗΠΑ, η κυβέρνηση των ΗΠΑ έστειλε 2,5 εκατομμύρια δόσεις του εμβολίου της AstraZeneca στο Μεξικό.

Με εξαίρεση την Κόστα Ρίκα, το Ελ Σαλβαδόρ, τον Παναμά και την Κούβα –που δεν έχουν μέχρι στιγμής εγκρίνει κανένα εμβόλιο- όλες οι λατινοαμερικανικές χώρες έχουν εγκρίνει την χρήση του ρωσικού εμβολίου Sputnik V, που παράγεται από την εταιρία Gamaleya, ή ένα εκ των τεσσάρων κινεζικών εμβολίων που παράγονται από τις CanSino, Sinopharm και Sinovac. Η κυβέρνηση της Κούβας επέλεξε να μην μπει σε έναν πόλεμο για τις αγορές εμβολίων και να επενδύσει στην ανάπτυξη ενός εγχώριου προϊόντος. Είναι η μόνη λατινοαμερικανική χώρα που έχει τρία εμβόλια υπό δοκιμή, με δύο να παράγονται από το Ινστιτούτο Εμβολίων Finlay και το τρίτο από το Κέντρο Γενετικής Μηχανικής και Βιοτεχνολογίας, το οποίο βρίσκεται ήδη στην φάση 3 των δοκιμών.

Τα κινεζικά και ρωσικά εμβόλια προσφέρονται επίσης στην Αφρική, την Ασία, ακόμη και στην Ευρώπη, όπου κάποιες χώρες έχουν αποστασιοποιηθεί από την στρατηγική κοινών αγορών την Ευρωπαϊκής Επιτροπής και προτιμούν να αγοράζουν τα δικά τους εμβόλια από τις δύο αυτές χώρες.

Αυτή η αυξανόμενη παρουσία της Κίνας και της Ρωσίας στην ευρωπαϊκή αγορά εμβολίων είναι ορατή στην απόφαση μερικών χωρών (Ουγγαρία, Σερβία και Λευκορωσία) να επιλέξουν το εμβόλιο της Sinopharm ή να εγκρίνουν την χρήση του εμβολίου Sputnik V (σε αυτήν την περίπτωση ανήκουν η Βόρεια Μακεδονία, η Σλοβακία, η Τσεχία, η Βοσνία-Ερζεγοβίνη και η Ουγγαρία). Πρόσφατα η ιταλοελβετική φαρμακευτική εταιρία Adienne Pharma & Biotech και το Ρωσικό Ταμείο Άμεσων Επενδύσεων, που έχει την πατέντα, σύναψαν συμφωνία για την παραγωγή του Sputnik V στην Ιταλία.

Σε αντίθεση με τις ΗΠΑ, που εμβολιάζουν τον πληθυσμό τους με ιλιγγιώδεις ρυθμούς, η Κίνα, η Ρωσία, ακόμη και η Ινδία προωθούν την πώληση των εμβολίων τους, καθώς και την δωρεά τους σε χώρες ανά τον κόσμο. Μια παρενέργεια της παραπάνω προσέγγισης είναι ότι αυτές οι χώρες έχουν χαμηλά ποσοστά εμβολιασμού του δικού τους πληθυσμού. Η Κίνα ίσως να έχει την πολυτέλεια για κάτι τέτοιο, εφόσον ελέγχει την πανδημία σε τοπικό επίπεδο, όμως η Ρωσία, που έχει εμβολιάσει μόνο το 5% του πληθυσμού της, δεν έχει καταφέρει να ρίξει τον ημερήσιο αριθμό νεκρών κάτω από τους 400. Και η δραστική αύξηση των μολύνσεων και των θανάτων στην Ινδία κατά τη διάρκεια του Μαρτίου έχει οδηγήσει σε καθυστερήσεις στην παράδοση των εμβολίων της στον μηχανισμό Covax.

Όπως επεσήμανε ο διευθυντής του Π.Ο.Υ. Δρ. Tendros, «αν μία χώρα στον πλανήτη έχει συνεισφέρει περισσότερο από οποιαδήποτε άλλη με το να μοιράζεται τα εμβόλιά της, αυτή είναι η Ινδία». Είναι όμως κατανοητό, όπως λέει, ότι σε μια περίοδο αύξησης των κρουσμάτων, η ασιατική χώρα θα πρέπει να χρησιμοποιήσει περισσότερες δόσεις του εμβολίου στο εσωτερικό της. Μία αντίστοιχη κατάσταση διαφαίνεται και στην περίπτωση του αποθέματος δραστικών ουσιών που επρόκειτο να σταλούν από τα εργαστήρια της κινεζικής Sinovac στο Ινστιτούτο Butantan της Βραζιλίας για την παρασκευή του εμβολίου CoronaVac στη χώρα. Η κινεζική κυβέρνηση αποφάσισε να εμβολιάσει μαζικά τον κινεζικό πληθυσμό που ζει κοντά στα σύνορα με την Ινδία εξαιτίας των αυξανόμενων κρουσμάτων στην τελευταία. Αυτό περιόρισε φυσικά την δυνατότητά της να στέλνει φαρμακευτικό υλικό στη Βραζιλία.

Η Βραζιλία, από την μεριά της, με τους 4000 θανάτους από Covid-19 ημερησίως έχει χάσει τον έλεγχο της πανδημίας, την οποία ο αρνητής πρόεδρός της Jair Bolsonaro υποτιμά συστηματικά. Κατ’ αποτέλεσμα, η Βραζιλία αποτελεί μια διαρκώς αυξανόμενη απειλή για ολόκληρη την ήπειρο της Λατινικής Αμερικής. Ο Π.Ο.Υ. εξέδωσε ένα δελτίο τύπου που καταλήγει στο συμπέρασμα πως η ξαφνική αύξηση της ζήτησης έχει δημιουργήσει έλλειψη σε προμήθειες όπως τα γυάλινα φιαλίδια, τα πλαστικά φίλτρα και βασικές πρώτες ύλες, με αποτέλεσμα να περιορίζεται η παραγωγή εμβολίων και να διακινδυνεύεται η διαθεσιμότητα των άσχετων με τον Covid εμβολιαστικών σχημάτων που τυπικά χορηγούνται στα παιδιά. Ο εκπρόσωπος του Π.Ο.Υ. επανέλαβε ότι οποιαδήποτε λύση αντιμετώπισης της πανδημίας θα πρέπει να είναι παγκόσμια.

Ο Γενικός Γραμματέας του ΟΗΕ Antonio Gutierres χρησιμοποίησε αντίστοιχη φρασεολογία για να ασκήσει κριτική στην υπερβολική σώρευση δόσεων εμβολίων από τις ανεπτυγμένες χώρες. Ο Gutierres ενώθηκε με όλους τους ηγέτες ανά το κόσμο που εν χορώ ζητούν τον διαμοιρασμό των εμβολίων. Το μήνυμά του είναι ότι η ανθρωπότητα έχει την ικανότητα να παράξει τα όπλα που απαιτούνται για να υπερνικήσει την πανδημία, μόνον όμως αν δράσει συνεργατικά και με κοινό σκοπό.

Η τάση, όμως, των κρατών της Δύσης να προστατεύσουν τα εξωφρενικά κέρδη των μεγάλων φαρμακοβιομηχανιών εμποδίζει κάθε συνεργατική απάντηση στην πανδημία. Άλλα κράτη που παράγουν εμβόλια, όπως η Κίνα, η Ρωσία και η Ινδία θεωρούν τα προϊόντα τους ως «παγκόσμια δημόσια αγαθά», διευκολύνουν την πρόσβαση σε αυτά όσο περισσότερο μπορούν και τα χρησιμοποιούν για να ασκήσουν επιρροή στην γεωπολιτική σκακιέρα. Κατά ειρωνικό ίσως τρόπο, το πλαίσιο στρατηγικής για το Δυτικό Ημισφαίριο που εγκρίθηκε από το Εθνικό Συμβούλιο Ασφαλείας των ΗΠΑ τον περασμένο Αύγουστο, επί διακυβέρνησης Trump, το οποίο έθετε ως στόχο τον περιορισμό την επιρροής της Κίνας και της Ρωσίας στην περιοχή, δεν εξυπηρετείται από την μέχρι σήμερα εμβολιαστική πολιτική των ΗΠΑ που συμπυκνώνεται στο «ο καθένας για τον ευατό του» αντί να προτάσσει μια δίκαιη κατανομή. Αντιθέτως, οδήγησε την Λατινική Αμερική στην αγκαλιά αυτών των υποτιθέμενων «κακοηθών» χωρών.

Πηγή: Americas Program

Μετάφραση: antapocrisis.gr

[1] Οι ΗΠΑ δια της εκπροσώπου τους στον ΠΟΕ τάχθηκαν τελικά υπέρ της άρσης των δικαιωμάτων πνευματικής ιδιοκτησίας σχετικά με τα εμβόλια Covid

Προτάσεις για την επιστροφή στο «κανονικό» σχολείο

/0 Comments/in , /by

Είναι φανερό πως τις τραγικές επιπτώσεις της πανδημίας στις εργασιακές σχέσεις, την οικονομία και την κοινωνία δεν τις έχουμε δει ακόμα, θα τις δούμε από το φθινόπωρο. Το ίδιο -ίσως και περισσότερο- ισχύει και με τις επιπτώσεις της πανδημίας και στην εκπαίδευση και το μέλλον των μαθητών όλων των βαθμίδων.

Η φετινή χρονιά, που κατά τα 2/3 της σημαδεύτηκε από την απομάκρυνση μαθητών και εκπαιδευτικών από τις σχολικές μονάδες και τον τραγέλαφο της τηλεκπαίδευσης, με τον ένα ή τον άλλο τρόπο θα φτάσει στο τέλος της. Σε αυτήν πρέπει να προστεθεί και το χαμένο διάστημα των μηνών Μαρτίου, Απριλίου, Μαΐου και για την περσινή χρονιά. Τι θα συμβεί όμως με τα μεγάλα μαθησιακά κενά που απέκτησαν όλοι οι μαθητές; Αυτά θα τα μεταφέρουν και στις επόμενες χρονιές ακόμα κι αν αυτές γίνουν μέσα σε καθεστώς μαθησιακής κανονικότητας.

Και δεν είναι ούτε λίγα ούτε ευκαταφρόνητα. Συγκεκριμένα:

  1. Με το φιάσκο της τηλεκπαίδευσης ένα πράγμα είναι σίγουρο. Οι μορφωτικές ανισότητες αντιστοιχίστηκαν όσο ποτέ με τις ταξικές ανισότητες. Οι μαθητές που είχαν δικό τους δωμάτιο και μεγαλύτερο σπίτι, που είχαν καλύτερο τεχνικό εξοπλισμό, που μπορούσαν να πληρώνουν για φροντιστήρια και ιδιαίτερα μαθήματα, θα βρίσκονται σε καλύτερο σημείο. Για τα επόμενα χρόνια αυτή η ανισότητα πρέπει να αμβλυνθεί. Και για να γίνει αυτό θα πρέπει να μειωθεί ο αριθμός ανά τάξη, να υπάρχει δυνατότητα από τον εκπαιδευτικό να «σκύψει» στους πιο φτωχούς και αδύναμους μαθητές.
  2. Στην προσχολική αγωγή η τηλεκπαίδευση ακύρωσε εντελώς τον ίδιο της το ρόλο, δηλαδή την κοινωνικοποίηση των νηπίων και τις πρώτες γνώσεις-εφόδια για την ομαλή τους ένταξη στη σχολική ζωή. Αυτό σημαίνει πως οι εκπαιδευτικοί των πρώτων τάξεων του δημοτικού θα κληθούν «να βγάλουν λαγούς από το καπέλο τους» για να τα καλύψουν παράλληλα με τη διδακτέα ύλη.
  3. Ακόμα μεγαλύτερα είναι τα προβλήματα που δημιουργήθηκαν στο δημοτικό σχολείο. Από τη μία οι κοινωνικές ανισότητες στην ομαλή συμμετοχή όλων των μαθητών στην ηλεκτρονική «τάξη» και τα τεράστια (παρά τις περί του αντιθέτου δηλώσεις της πολιτικής ηγεσίας του υπουργείου) προβλήματα της ηλεκτρονικής πλατφόρμας CISCO WEBEX απέκλεισαν πολλούς από την καθημερινή διδασκαλία. Από την άλλη, στις ιδανικότερες περιπτώσεις, η τηλεκπαίδευση άφησε μεγάλα κενά που δεν μπορούν να καλυφθούν στο διάστημα που απομένει από την ζωντανή διδασκαλία.
  4. Στη δευτεροβάθμια εκπαίδευση τα προβλήματα αυξάνονται με γεωμετρική πρόοδο. Αν στην πρωτοβάθμια εκπαίδευση υπήρξε μια επιπλέον προσπάθεια από τους γονείς για την έστω τυπική συμμετοχή των μαθητών στην τηλεκπαίδευση, στη δευτεροβάθμια εκπαίδευση το φαινόμενο να απευθύνεται ο εκπαιδευτικός σε «παρόντες-απόντες» μαθητές, ήταν συνηθισμένο.

Για να καλυφθούν όλα αυτά τα κενά είναι απαραίτητο το Υπουργείο Παιδείας, να εγκαταλείψει τα φτηνά επικοινωνιακά κόλπα ότι όλα βαίνουν καλώς και ενόψει της επόμενης εκπαιδευτικής χρονιάς να πάρει σοβαρά υπόψη του τις προτάσεις των μάχιμων εκπαιδευτικών που ζουν καθημερινά το πρόβλημα. Αυτές οι προτάσεις είναι συγκεκριμένες:

  1. Πρέπει να διασφαλιστεί ότι, παρά τα υγειονομικά προβλήματα που μπορεί να υπάρξουν, δεν θα συνεχιστεί το φιάσκο της τηλεκπαίδευσης για μια ακόμα χρονιά. Ο εμβολιασμός των εκπαιδευτικών και των γονέων – σε πρώτη φάση – η μείωση των μαθητών ανά τάξη, η λειτουργία του ΕΟΔΥ ως σοβαρού μηχανισμού ιχνηλάτησης είναι τα μίνιμουμ μέτρα που πρέπει να σχεδιαστούν για την επόμενη χρονιά από τώρα. Ως ύστατη λύση ακόμα και το μέτρο της εναλλαγής μαθητών, τάξεων και τμημάτων, παρά την αναποτελεσματικότητά του, θα είναι καλύτερο από την κατ΄ ευφημισμό «διδασκαλία» μέσω της ηλεκτρονικής πλατφόρμας.
  2. Πρέπει να κάνουμε μια παραδοχή. Η ύλη που διδάχθηκε μέσω τηλεκπαίδευσης, δεν διδάχθηκε κανονικά. Με αυτή την αφετηρία τόσο στην πρωτοβάθμια όσο και στη δευτεροβάθμια εκπαίδευση είναι αναγκαίος ο εξορθολογισμός της. Δηλαδή μια απαραίτητη μείωση ανά τάξη με ιδιαίτερα μέτρα ανά τάξη και ηλικία. Είναι σαφές ότι για έναν μαθητή της Α τάξης Δημοτικού θα πρέπει να υπάρξει ειδική μέριμνα για τη Γλώσσα και τα Μαθηματικά και για τη Γ’ λυκείου τι θεωρείται ως διδαχθέν από τις δύο προηγούμενες τάξεις. Τα παραπάνω θα πρέπει να γίνουν όχι με άγχος «να βγει η ύλη», αλλά σε ένα πλαίσιο που η συνολική σχολική δραστηριότητα με τις εκδρομές, τις γιορτές, τις δράσεις, τις αθλητικές και πολιτιστικές δραστηριότητες που τόσο έχουν λείψει στους μαθητές, θα ξαναδώσουν στην έννοια του σχολείου την πραγματική του διάσταση.
  3. Φέτος θα δοκιμαστεί για πρώτη φορά η ειδική βάση εισαγωγής στις σχολές της Τριτοβάθμιας Εκπαίδευσης. Τα αποτελέσματα από τώρα προδικάζονται δυσάρεστα αφού αυτό το μέτρο θα οδηγήσει σε αποκλεισμό από τις σχολές ένα μεγάλο αριθμό αποφοίτων της Γ΄Λυκείου. Ω, του θαύματος όμως! Όσες/οι έχουν την οικονομική δυνατότητα να πληρώσουν την εγγραφή τους σε κάποιο κολέγιο θα αποκτήσουν τίτλο ισότιμο των πανεπιστημιακών ιδρυμάτων στα οποία δεν μπόρεσαν να εισέλθουν γιατί δεν συγκέντρωσαν τον απαιτούμενο αριθμό μορίων! Το αίτημα για κατάργηση της ειδικής βάσης εισαγωγής στην Τριτοβάθμια και της εξίσωσης των τίτλων σπουδών κολεγίων-πανεπιστημίων, είναι δίκαιο και κάτι περισσότερο από επίκαιρο, όπου οι ταξικές ανισότητες επηρέασαν τα μορφωτικά αποτελέσματα όσο ποτέ.

Τα παραπάνω δεν τα απευθύνουμε μόνο στην πολιτική ηγεσία του υπουργείου. Τα θέτουμε σε συζήτηση με την εκπαιδευτική κοινότητα, τους μαθητές και το γονεϊκό κίνημα που είναι οι άμεσα ενδιαφερόμενοι.

Οι εποχές που ζούμε είναι κρίσιμες για το μέλλον των μαθητών όλων των βαθμίδων και της νεολαίας γενικότερα. Αν δεν θέλουμε να μιλάμε για «χαμένες γενιές» στη μόρφωση και την εκπαίδευση. Εμείς ως εκπαιδευτικοί που αναφερόμαστε σε μια κοινωνία ισότητας και δικαιοσύνης και ζούμε μαζί με τα λαϊκά στρώματα δε θα σταματήσουμε να παλεύουμε για την άμβλυνση όλων των ανισοτήτων που έφερε στο φως η πανδημία.

Καλούμε τους εκπαιδευτικούς φορείς να λειτουργήσουν ανάλογα. Καλούμε τέλος και την πολιτική ηγεσία να αφήσει στην άκρη τις νεοφιλελεύθερες ιδεοληψίες της και να πράξει το ίδιο, ακόμα κι αν πρέπει να διαθέσει κάποια λεφτά που διαφορετικά θα τα διέθετε στα ΜΜΕ κάποιου φίλου της.

Επιτροπή Εκπαιδευτικών του Συντονισμού Δράσης και Διαλόγου Κομμουνιστικών Δυνάμεων

Σε ποια πολεμικά μέτωπα σκοτώθηκαν πόσοι ναζί – Τι δείχνει η ιστορική έρευνα

/0 Comments/in /by

Η “ευρωπαϊκή φάση” του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου, αυτή που αφορούσε την ανατροπή της ιεραρχίας των ευρωπαϊκών δυνάμεων, ξεκίνησε με αισιόδοξους, για την Γερμανία, οιωνούς. Το γαλλο-βρετανικό σύστημα είχε αποδείξει στο Μόναχο, τον Σεπτέμβριο του 1938, ότι δεν επιθυμούσε να εμπλακεί σε περιπέτειες και πολεμικά μέτωπα για να προασπίσει την ευρωπαϊκή τάξη που το ίδιο είχε δημιουργήσει στην κεντρική και ανατολική Ευρώπη. Είχε αποδείξει επίσης ότι θεωρούσε την Σοβιετική Ένωση πολύ πιο επικίνδυνο εχθρό από τους ναζί και τους φασίστες, σκορπίζοντας με τον τρόπο αυτό κάθε φόβο του Βερολίνου για διμέτωπο αγώνα.

Στο νέο πόλεμο οι πίνακες απωλειών ήταν λιγότερο καταθλιπτικοί και οι αντίστοιχοι των επιτυχιών σαφώς πιο γεμάτοι. Στα 1939 η Γερμανία κατέκτησε την Πολωνία με κόστος 15.000 νεκρούς, αντιπαρατάχθηκε απέναντι στον γαλλικό και τον βρετανικό στρατό χάνοντας λιγότερους από δύο χιλιάδες στρατιώτες τον μήνα. Από τον Απρίλιο ως τον Ιούλιο του 1940 κατέκτησε την Νορβηγία, τη Δανία, το Βέλγιο, την Ολλανδία, την Γαλλία, χάνοντας αθροιστικά 60.000 στρατιώτες. Στη μάχη της Αγγλίας και στη μάχη του Ατλαντικού χάνονταν κυρίως μηχανές, λίγοι άνθρωποι.

Την άνοιξη του 1941 η γερμανική Ευρώπη, η “Νέα Ευρώπη”, όπως την ονόμασαν, πρόσθεσε την Γιουγκοσλαβία και την Ελλάδα στα κράτη που κατέκτησε. Την ίδια εποχή πάτησε πόδι στην Αφρική. Το κόστος, τον Απρίλιο και τον Μάϊο του 1941, 17.000 νεκροί. Στις 22 Ιουνίου 1941, μετά από 18 περίπου μήνες πολέμου οι γερμανικές απώλειες σε νεκρούς ήταν 134.000 συνολικά. Ήταν κατά 12.000 λιγότεροι από τους νεκρούς του 1914. Με αυτό το τίμημα είχε κατακτηθεί ή υποταγεί μια ολόκληρη ήπειρος. Είχαν νικηθεί δέκα στρατοί και είχαν καταληφθεί στρατιωτικά δέκα κράτη. Στα περισσότερα από αυτά το τίμημα που πλήρωσε ο γερμανικός στρατός σε ζωές στρατιωτών του ήταν μικρότερο από τους 2.300 νεκρούς που προκάλεσε η καταστροφή του “Βίσμαρκ” τον Μάϊο του 1941.

Πολεμικά μέτωπα

Η εισβολή στην Σοβιετική Ένωση ανέτρεψε εντυπωσιακά τις στατιστικές των απωλειών του γερμανικού στρατού, από την πρώτη κιόλας ημέρα. Στις εννέα πρώτες ημέρες του πολέμου, τον Ιούνιο, οι Γερμανοί είχαν 25.000 νεκρούς στο ανατολικό μέτωπο. Τον Ιούλιο οι νεκροί στο ίδιο μέτωπο ήταν 63.000, περισσότεροι από τις εκστρατείες κατά της Γαλλίας και των Βαλκανίων αθροιστικά. Από τις 22 Ιουνίου ως τις 31 Δεκεμβρίου του 1941 ο γερμανικός στρατός έχασε στη Ρωσία 302.000 νεκρούς (ποσοστό 84,6%) από το σύνολο των 357.000 απωλειών του σε όλα τα μέτωπα. Ήταν περισσότερο από δύο φορές περισσότεροι από τους αντίστοιχους των 18 πρώτων μηνών του πολέμου και συγκρίσιμοι πλέον με τους αντίστοιχους του φονικού 1915.

Σε ολόκληρο το έτος αυτό οι Γερμανοί έχασαν 812.000 νεκρούς από τους οποίους οι 701.000 σκοτώθηκαν στο ανατολικό μέτωπο (ποσοστό 86,3%).Τα δύο τελευταία χρόνια του πολέμου, το 1944 και οι τέσσερεις μήνες του 1945,ήταν η πλέον αιματηρή περίοδος του πολέμου και εκείνη για την οποία έχουμε τα λιγότερα στατιστικά στοιχεία και, ως εκ τούτου τις μεγαλύτερες αποκλίσεις στις εκτιμήσεις. Για ολόκληρο το 1944 οι απώλειες της Γερμανίας σε νεκρούς ήταν1.802.000. Από αυτούς οι 1.233.000 (ποσοστό 68,4%) σκοτώθηκαν στο ανατολικό μέτωπο.

Αξίζει να παρατηρήσουμε ότι ακόμα και τον Αύγουστο του 1944, όταν κατέρρευσε το μέτωπο στην Γαλλία και ένα μεγάλο μέρος του εκεί γερμανικού στρατού καταστράφηκε οι νεκροί ήταν συνολικά 349.000 από τους οποίους οι 277.000 και πάλι στο ανατολικό μέτωπο. Για το 1945 τα στοιχεία είναι ασαφή, πλην όμως, η δυτική και η σημερινή γερμανική βιβλιογραφία θεωρούν ότι τα δύο τρίτα των απωλειών στο έτος αυτό οφείλονται στις μάχες με τον Κόκκινο Στρατό. Οι απώλειες των τελευταίων απελπισμένων μαχών του 1945 υπολογίστηκαν σε περισσότερους από 1.250.000 νεκρούς. Οι μεγάλες τιτάνιες συγκρούσεις το έτος αυτό έγιναν σχεδόν αποκλειστικά στο ανατολικό μέτωπο (Βουδαπέστη, Κουρλάνδη, Βερολίνο…).

Νεκροί στο Ανατολικό μέτωπο

Με βάση τους παραπάνω αριθμούς, που προέρχονται από Γερμανικές Υπηρεσίες, αρμόδια πρόσωπα ή αρχειακές εκθέσεις, από την αρχή του πολέμου ως τις 31 Δεκεμβρίου του 1944, η Γερμανία έχασε στα πεδία των μαχών 3.677.000 νεκρούς ή διαπιστωμένους νεκρούς. Από αυτούς τους 2.743.000 (ποσοστό 74,6%) στο ανατολικό μέτωπο. Οι γερμανικές κυβερνήσεις υπολογίζουν σε 635.000 τους άμαχους που σκοτώθηκαν από τους συμμαχικούς βομβαρδισμούς των γερμανικών πόλεων. Αυτή η κατηγορία των νεκρών μπορεί να πιστωθεί αποκλειστικά σε Βρετανούς και Αμερικανούς – οι Σοβιετικοί δεν βομβάρδισαν αμάχους.

Στη διάρκεια του Ψυχρού Πολέμου, για να ισοσκελιστεί το προηγούμενο “άκομψο” μέγεθος, υποστηρίχθηκε ότι ως και 2.500.000 Γερμανοί πολίτες χάθηκαν στις μαζικές εκτοπίσεις και στην προσφυγιά στα ανατολικά εδάφη. Σήμερα ο αριθμός αυτός (η εκκένωση των περιοχών έγινε χειμώνα κάτω από άθλιες συνθήκες, σε πολεμικό περιβάλλον) έχει σαφώς συρρικνωθεί στο επιστημονικό περιβάλλον. Γίνεται λόγος για 500.000 θύματα και έχει αποδοθεί στις διαταγές του Βερολίνου για εκκένωση των γερμανικών πληθυσμών εκεί όπου έφθαναν οι Ρώσοι. Διατηρείται όμως στο πολιτικό πεδίο. Η γερμανική κυβέρνηση εμμένει στον μεγάλο αριθμό ώστε να μπορεί να υποστηρίξει ότι η Γερμανία υπήρξε το μεγάλο θύμα του πολέμου.

Στην πρόσφατη εξάλλου ημιεπίσημη γερμανική ιστορία (“Η Γερμανία και ο Β’ Παγκόσμιος Πόλεμος”) υποστηρίζεται ότι τον πόλεμο αυτόν τον ξεκίνησε η Σοβιετική Ένωση. Οι παραπάνω αριθμοί ελάχιστο σχολιασμό χρειάζονται. Μιλούν από μόνοι τους. Ο πόλεμος κράτησε συνολικά 64 μήνες. Ο πόλεμος ανάμεσα στην Γερμανία, τους συμμάχους της και την Σοβιετική Ένωση κράτησε 46 μήνες. Από τους 46 αυτούς μήνες, τους 35 η ΕΣΣΔ πολέμησε ουσιαστικά μόνη της. Μόνο μετά την απόβαση στην Νορμανδία, στις 6 Ιουνίου 1944 υπήρξε άξιο λόγου δυτικό μέτωπο, ικανό να τραβήξει σημαντικές δυνάμεις από το ανατολικό μέτωπο. Δεν χρειάζονται νομίζω περισσότερα για να απαντηθεί το ερώτημα, ποιος νίκησε την Γερμανία και το ναζισμό.

Πηγή: slpress.gr

Πότε έγινε ο Μπάιντεν κομμουνιστής;

/3 Comments/in /by

Η πρόταση της εκπροσώπου των ΗΠΑ στον Παγκόσμιο Οργανισμό Εμπορίου για άρση των δικαιωμάτων πνευματικής ιδιοκτησίας για τα εμβόλια κατά του Covid, παρά το γεγονός ότι χαιρετίστηκε με ενθουσιασμό από πολλές πλευρές, απέχει πολύ από το να λύσει πραγματικά το πρόβλημα που δημιουργούν οι πατέντες σε εμβόλια και φάρμακα. Η διαδικασία συζήτησης με στόχο την ομοφωνία σε έναν διεθνή οργανισμό είναι μακροχρόνια, οι πατέντες κατοχυρώνονται σε εθνικό επίπεδο (και για την Ευρώπη σε επίπεδο Ε.Ε.) και ήδη η πρώτη άρνηση ήρθε από τη Γερμανία διά στόματος Μέρκελ.

Οι χαμηλής ποιότητας και αμφιβόλου αντιληπτικής ικανότητας φιλελεύθεροι στην Ελλάδα λογικά θα στοιχηθούν με κραυγές τύπου «βάστα Μέρκελ», καθώς ο Μητσοτάκης εκτέθηκε μεγαλοπρεπώς σε ανύποπτο χρόνο, μιλώντας απαξιωτικά και χυδαία για το αίτημα της άρσης της πατέντας. Το ότι οι νεοφιλελεύθεροι πολιτικοί μιλούν λιγότερο ως εκπρόσωποι της κοινωνίας και περισσότερο ως ξεφωνημένοι εκπρόσωποι των εταιρειών, δεν πρέπει ωστόσο να μας κάνει να μεταφράζουμε αυτόματα τις επιθυμίες μας σε πραγματικότητα.

Κι αυτό, γιατί μια πρόταση ελεγχόμενης κατάργησης της πατέντας για τα εμβόλια Covid από την ύπατη εκπρόσωπο των ΗΠΑ στον ΠΟΕ απέχει παρασάγγας από την επίλυση του ζητήματος στο ομοσπονδιακό επίπεδο των ΗΠΑ, εκεί όπου η νομοθεσία για τα πνευματικά δικαιώματα έχει γραφεί από τις ίδιες τις εταιρείες με σκληρό, επίμονο και πανάκριβο λόμπινγκ πολλών δεκαετιών, και δύσκολα θα αλλάξει. Ο Μπάιντεν δεν έγινε κομμουνιστής, έστω και αν τα ελληνικά ΜΜΕ ετοιμάζονται να τον καταγγείλουν ως τέτοιον.

Στην πραγματικότητα η κίνηση των ΗΠΑ να θέσουν στο τραπέζι την άρση των περιορισμών παραγωγής εμβολίων λόγω πνευματικών δικαιωμάτων, έστω και στο επίπεδο της επιτρόπου Katherine Tai, έχει τρείς πλευρές:

Πρώτον την επιδίωξη επαναφοράς των ΗΠΑ σε πρωταγωνιστικό ρόλο στις διεθνείς εξελίξεις, μετά την υποχώρηση, την αναδίπλωση και την ανυποληψία της περιόδου Τραμπ. Το να τεθεί η αμερικανική υπερδύναμη στην εμπροσθοφυλακή των δυνάμεων που αναζητούν λύση σε ένα παγκόσμιο πρόβλημα, φαίνεται να επιλέγεται από τη διακυβέρνηση Μπάιντεν ως μορφή επαναφοράς των ΗΠΑ στην παγκόσμια ηγεμονία. Συνολικά τα έργα και οι ημέρες της διακυβέρνησης Μπάιντεν, δείχνουν ότι το πολιτικό και οικονομικό κατεστημένο των ΗΠΑ έλαβε το μάθημά του από την παραφωνία του Τραμπ και οχυρώνεται αναλόγως για να αποφευχθούν μελλοντικά παραστρατήματα.

Δεύτερον, την αναγνώριση ότι πανδημικές εξάρσεις (όπως αυτή στην Ινδία) και οι εκατόμβες θυμάτων που προκαλούν, δεν πρόκειται να αντιμετωπιστούν με τους σημερινούς ρυθμούς εμβολιασμών ανά τον κόσμο. Οι χώρες του αναπτυσσόμενου κόσμου υπολείπονται κατά πολύ της εμβολιαστικής κάλυψης που αρχίζει και επιτυγχάνει ο αναπτυγμένος κόσμος του βόρειου και δυτικού ημισφαιρίου. Ο πληθυσμός τους θα ξεκινήσει να κάνει το εμβόλιο μετά τα μέσα του 2022, ενώ παράλληλα καμιά χώρα δεν έχει την θηριώδη κρατική μηχανή (και λογική) της Κίνας ώστε να μπορεί να περιορίζει την εξάπλωση του ιού εν τη γενέσει του. Το εμβόλιο, στην πράξη, είναι ο μόνος τρόπος να προληφθούν θάνατοι εκατομμυρίων στην Αφρική και στην Ασία. Ειδικά θα χρειαστεί εμβόλιο mRNA που μπορεί να αντιμετωπίσει -σε νέες του εκδόσεις- τυχόν νέες και πιο επικίνδυνες μεταλλάξεις. Η Ινδία είναι σήμα κινδύνου για όλη την ανθρωπότητα, επομένως τα ιερά και τα όσια της παραγωγής με αποκλειστική βάση το κέρδος, μπορούν ίσως, ελεγχόμενα και περιορισμένα, να αμφισβητηθούν. Υπάρχει και η παραγωγή για το κοινό καλό, έστω και αν αυτή έχει πεταχθεί εδώ και δεκαετίες στο πυρ το εξώτερον.

Τρίτον, οι ΗΠΑ επιχειρούν να προλάβουν κυρίως τη Ρωσία αλλά και την Κίνα που κάνουν ήδη εξωτερική πολιτική με την υγειονομική βοήθεια σε τρίτες χώρες. Το ρωσικό εμβόλιο δίνεται προς παρασκευή σε τρίτες, εκτός Ρωσίας χώρες, και το ίδιο αναμένεται να συμβεί με το Κινεζικό. Στη μάχη αυτή, οι ΗΠΑ δεν θέλουν να εμφανιστούν ως κυνικοί θεματοφύλακες των κερδών των μεγάλων φαρμακευτικών εταιρειών, έστω και αν τρίζουν τα κόκκαλα του Ρήγκαν και της Θάτσερ.

Φυσικά το αν και το πώς ακριβώς θα προχωρήσει η πρόταση των ΗΠΑ είναι ένα θέμα ανοικτό. Μπορεί να μην προχωρήσει στην πράξη, μπορεί να εκφυλιστεί σε διακανονισμό φθηνότερης τιμής από τις Pfizer και Moderna προς τον Τρίτο Κόσμο, μπορεί να γίνει μαζική πληρωμή mRNA εμβολίων από τις χώρες της Δύσης προς τις φτωχότερες χώρες της Ασίας, της Αφρικής και της Λατινικής Αμερικής, ή μπορεί να υπάρξει μια περιορισμένη αποκέντρωση της παραγωγής, με ελεγχόμενους όρους, στις χώρες που έχουν (ή διατείνονται ότι έχουν) τη δυνατότητα για κάτι τέτοιο (πχ. Ινδία ή Νότια Αφρική). Προς το παρόν, ας αρκεστούμε στο ότι η πρόταση Μπάιντεν αναγνωρίζει μεγαλοπρεπώς το διαφαινόμενο αδιέξοδο στον τρόπο που λειτουργούν τα πράγματα.

Η κατάργηση των πατεντών για τα εμβόλια, παρά το γεγονός ότι είναι ζήτημα ζωής και θανάτου για εκατομμύρια ανθρώπους, προσκρούει στη γενική αρχή του κέρδους και στη βαθιά θεμελιωμένη στον μετα-κομμουνιστικό κόσμο αντίληψη ότι μόνο ο ιδιωτικός τομέας, υπό την προσδοκία κερδών για τους μετόχους του, μπορεί να προχωρήσει αποτελεσματικά την επιστημονική έρευνα. Στην πραγματικότητα βέβαια, αυτή η αντίληψη δεν είναι τίποτα άλλο παρά δοξασία, καθώς οι ιδιωτικές πολυεθνικές χρησιμοποιούν προηγούμενη γνώση, άφθονους πόρους και ζεστό χρήμα του δημοσίου και της κοινωνίας. Ειδικά η τεχνολογία mRNA έχει πίσω της δεκαετίες ολόκληρες πανεπιστημιακών ερευνών, δημόσιων χρηματοδοτήσεων και ακαδημαϊκού κόπου. Αυτά ενδεχομένως να έχουν μικρή σημασία για τα μαντρόσκυλα του νεοφιλελευθερισμού.

Αυτό που έχει σημασία είναι να επιβεβαιώσουμε για μια ακόμα φορά ότι το καπιταλιστικό κέρδος αργά ή γρήγορα έρχεται σε ασυμβίβαστη αντίθεση με την ιεράρχηση της ανθρώπινης ζωής. Αυτό, ακόμα και αν δεν λέγεται ευθαρσώς, με τη συγκεκριμένη συζήτηση που διεξάγεται διεθνώς, την πρόταση των ΗΠΑ, την αποδοχή του ΠΟΥ κλπ, εννοείται εμμέσως. Η ιστορία της πανδημίας και της αντιμετώπισής της υπογραμμίζει την ανάγκη ενός άλλου συστήματος κοινωνικών σχέσεων με άλλες ιεραρχήσεις, κίνητρα και προτεραιότητες.

Μεθύστε με τ’ αθάνατο κρασί του ‘21

/0 Comments/in /by

Η Επανάσταση του ’21, κορυφαίο γεγονός της ιστορίας του τόπου μας είναι τ’ αθάνατο κρασί της συλλογικής μνήμης, σημείο αναφοράς και οδηγός για τους κατοπινούς αγώνες του ελληνικού λαού. Το ιδανικό της ελευθερίας που ξεσήκωσε έναν μικρό λαό κόντρα σε θεούς και δαίμονες, έκανε την ελληνική επανάσταση γεγονός ξεχωριστό και μοναδικό στην εποχή της που ενέπνευσε κάθε προοδευτικό άνθρωπο και ξεσήκωσε ένα κύμα αλληλεγγύης σ’ όλο τον κόσμο.

200 χρόνια μετά, επιδιώκεται να ξεθυμάνει το κρασί του ’21. Ξεχνιέται ότι ο ελληνικός λαός ξεσηκώθηκε και αγωνίστηκε για Ελευθερία ή Θάνατο. Ξεχνιέται ότι τις επαναστάσεις τις κάνουν οι λαοί. Η κυρίαρχη τάξη και ιδεολογία προβάλλει με κάθε τρόπο ότι η ανεξαρτησία «χαρίστηκε» από τις τότε μεγάλες δυνάμεις.  Άλλες τοποθετήσεις –από τ’ αριστερά και με διάφορες αποχρώσεις μεταξύ τους– παραβλέπουν ή υποτιμούν τον εθνικοαπελευθερωτικό χαρακτήρα του ’21, μένοντας «ξερά» στον αστικό χαρακτήρα της επανάστασης. Έτσι, η επανάσταση θεωρείται έργο της αστικής τάξης, προϊόν της οικονομικής κρίσης μετά τους ναπολεόντειους πολέμους, που ολοκληρώνει το στόχο της με τη δημιουργία αστικού συγκεντρωτικού κράτους μιας και αυτό ήταν το μόνο εφικτό στη δεδομένη ιστορική περίοδο. Οι ίδιες τοποθετήσεις αγνοούν ή υποτιμούν το ρόλο των λαϊκών μαζών, «ξεπετάνε» την κινητήρια δύναμη των ιδεών και την ιδεολογική πάλη στους κόλπους του αγωνιζόμενου έθνους και στη διανόηση της εποχής, βλέπουν τις εσωτερικές αντιθέσεις και συγκρούσεις «ξερά» ως σύγκρουση ανάμεσα σε προωθημένα και καθυστερημένα τμήματα της αστικής τάξης κατατάσσοντας στα δεύτερα συλλήβδην τις ένοπλες δυνάμεις του αγώνα, και χαρακτηρίζουν την εμπλοκή και επέμβαση των ξένων δυνάμεων ως «συμμαχία» με μερίδες της αστικής τάξης.

Οι επαναστάσεις όμως, δεν μπαίνουν σε «κουτάκια» και σε «γωνιασμένα» σχήματα. Και η Ελληνική Επανάσταση, με εθνικό και κοινωνικό περιεχόμενο μαζί, γεγονός που την καθιστά μοναδική, ξεχωριστή και με κοσμοϊστορική σημασία στην ιστορική στιγμή και στις συνθήκες που ξεσπά, έχει πολλές και πλούσιες πλευρές για να ερμηνευτεί και να αποτιμηθεί «ξερά» και «ξύλινα».

Η διαμόρφωση εθνικής συνείδησης, διαδικασία που συντελείται σιγά-σιγά στα χρόνια της τουρκοκρατίας, ανταμώνει και ολοκληρώνεται με το νεοελληνικό διαφωτισμό. Η αφύπνιση των ελληνικών πληθυσμών –αλλά και όλων των υπόδουλων λαών στα Βαλκάνια– έργο πρωτοπόρων φωτισμένων αγωνιστών, έρχεται μέσα από την πολύπλευρη διαφωτιστική δουλειά τους για τη διάδοση των ιδεών της ελευθερίας, της ισότητας, της δικαιοσύνης, της αποτίναξης κάθε μορφής τυραννίας. Ιδέες και κινήσεις που καταπολεμήθηκαν λυσσαλέα τόσο από την ευρωπαϊκή όσο και από τη ντόπια αντίδραση με συλλήψεις και δολοφονίες, συκοφαντίες, αφορισμούς, λογοκρισία και απαγόρευση κειμένων, νουθεσίες στους ραγιάδες για υπακοή και υποταγή. Οι προεπαναστατικές οργανώσεις και αγωνιστές μπολιάζουν τις υπόδουλες μάζες με το «καλύτερα μιας ώρας ελεύθερη ζωή…». Η Φιλική Εταιρία οργανώνει τον ξεσηκωμό.

Στην οθωμανική αυτοκρατορία επικρατούν φεουδαρχικές σχέσεις παραγωγής και η πλειοψηφία του ελληνικού πληθυσμού είναι φτωχοί χωρικοί που ζουν σε συνθήκες άγριας εκμετάλλευσης και εξαθλίωσης. Οι κοτζαμπάσηδες, κάτοχοι γης, πλούτου και πολιτικής εξουσίας –διαχειρίζονται τις κοινότητες και τις αντιπροσωπεύουν απέναντι στην οθωμανική εξουσία, εισπράττουν και μοιράζουν τους φόρους– είναι πιο στυγνοί εκμεταλλευτές και πιο μισητοί στο λαό από τους Οθωμανούς. Είναι «τουρκολάτρες» –έτσι τους αποκαλεί ο λαός– και αντίθετοι σε κάθε ιδέα ξεσηκωμού. Η ανάπτυξη του εμπορίου, της ναυτιλίας και της βιοτεχνίας γεννάει αστικά στρώματα που συσσωρεύουν πλούτο και δύναμη αλλά είναι ανολοκλήρωτα ως τάξη, και ένα πλήθος χειρωνακτών και υπαλλήλων που απασχολούνται σ’ αυτές τις δραστηριότητες –τεχνίτες, εργάτες, μεταφορείς, ναύτες, γραμματικοί, λογιστές… Οι Φαναριώτες είναι η αριστοκρατία με τίτλους και αξιώματα και υπηρετούν το οθωμανικό κράτος σε υψηλές διοικητικές θέσεις. Τα πατριαρχείο και ο ανώτερος κλήρος είναι η ανώτατη αρχή των χριστιανικών πληθυσμών, κατέχουν προνόμια, πλούτο και δύναμη και φροντίζουν να κρατούν το ραγιά υποταγμένο.

Η Επανάσταση του ’21 έρχεται να λύσει την αντίθεση ραγιάς/οθωμανική εξουσία. Είναι ένας εθνικοαπελευθερωτικός αγώνας. Η λύση αυτής της αντίθεσης συνεπάγεται την ανατροπή των φεουδαρχικών παραγωγικών σχέσεων και αυτό προσδίδει αστικό χαρακτήρα στην ελληνική επανάσταση. Όμως οι αστικές επαναστάσεις αυτής της περιόδου είναι λαϊκές επαναστάσεις. Πραγματοποιούνται από τις λαϊκές μάζες που οδηγούνται από συνθήματα και αγωνίζονται ενάντια στην καταπίεση. Αστική επανάσταση δεν σημαίνει ούτε προϋποθέτει την ύπαρξη συγκροτημένης αστικής τάξης με συγκεκριμένους στόχους (για παράδειγμα, ο Πόλεμος των χωρικών εντάσσεται στις αστικές επαναστάσεις, στη Γαλλική επανάσταση ο λαός του Παρισιού γκρέμισε τη Βαστίλη). Η ανατροπή των φεουδαρχικών και η επικράτηση καπιταλιστικών σχέσεων παραγωγής οδηγεί τελικά στη συγκρότηση της αστικής τάξης και στην πολιτική κυριαρχία της (μόνο το προλεταριάτο συγκροτείται ως τάξη πριν την κατάληψη της εξουσίας), με τις επαναστάσεις της πλειοψηφίας να καταλήγουν στην επικράτηση των συμφερόντων της μειοψηφίας.

Στον προεπαναστατικό ελληνικό χώρο δεν μπορούμε να μιλάμε για συγκροτημένη και διαμορφωμένη αστική τάξη. Έχουμε αστικά (μεγαλέμποροι, καραβοκύρηδες) και μικροαστικά (διανόηση, εμποροϋπάλληλοι, λογιστές, γραμματικοί…) στρώματα. Η εθνική αφύπνιση των ελληνικών πληθυσμών και η ιδεολογική/προπαγανδιστική και οργανωτική προετοιμασία της επανάστασης οφείλεται στους δεύτερους.

Η εθνική απελευθέρωση είναι υπόθεση όλου του λαού που αποφασίζει να διαλέξει ή την Ελευθερία ή το Θάνατο. Για τα αστικά στοιχεία αυτό σημαίνει σπάσιμο των δεσμών της οθωμανικής διοίκησης και παράλληλα ξεπέρασμα των φεουδαρχικών παραγωγικών σχέσεων ώστε να έχουν «ζωτικό χώρο» και να ολοκληρωθούν σαν τάξη. Για τις λαϊκές μάζες σημαίνει αποτίναξη του ζυγού του τούρκου αγά και παράλληλα αποτίναξη κάθε ζυγού και αδικίας. Και είναι οι λαϊκές μάζες που σήκωσαν το όλο βάρος του αγώνα για να είναι ελεύθεροι κι όχι ραγιάδες.

Πολιτικά και ιδεολογικά αντιπαλεύουν δύο «στρατόπεδα» και δύο «γραμμές». Από τη μια το προοδευτικό-δημοκρατικό και από την άλλη το συντηρητικό-ολιγαρχικό. (Χωρίς να είναι ενιαία και συγκροτημένα, με αντιθέσεις και διαφορές στο «εσωτερικό» τους). Το πρώτο οδηγείται από τις ιδέες και τους στόχους του Ρήγα και της Φιλικής Εταιρίας και το δεύτερο από την εξασφάλιση και διατήρηση της εξουσίας, του πλούτου και της θέσης που είχε. Το πρώτο συσπειρώνει τα πιο πρωτοπόρα στοιχεία, μέλη της Φιλικής, λαϊκούς αγωνιστές και πολλούς οπλαρχηγούς, και το δεύτερο τα τζάκια του Μοριά, τους καραβοκυραίους των νησιών και τους Φαναριώτες που έρχονται στην επαναστατημένη Ελλάδα (Μαυροκορδάτος, Θ. Νέγρης, Κ. Καρατζάς…). Οι πρώτοι ανάβουν το φυτίλι της Επανάστασης, οι δεύτεροι πειθαναγκάζονται να ακολουθήσουν. Κι αφού, θέλοντας και μη, μπαίνουν στο χορό, βασικό τους μέλημα είναι να έχουν το πάνω χέρι.

Τα αστικά στρώματα που εκόντες άκοντες βρέθηκαν στη φωτιά μιας εθνικοαπελευθερωτικής επανάστασης, σε κόντρα ή σε σύμπνοια με τους κοτζαμπάσηδες (δεν είναι τα πράγματα στατικά και «γραμμικά» σε όλη τη διάρκεια της επανάστασης) είχαν ως βασικό τους μέλημα τη νομή της εξουσίας και τη διασφάλιση των ταξικών τους συμφερόντων. Μπροστά σ’ αυτά, η πορεία της επανάστασης (τουλάχιστον αφότου στέριωσε) έμπαινε σε δεύτερη μοίρα –άλλοτε συνειδητά, άλλοτε απλώς κοντόφθαλμα, πάντως έμπαινε σε δεύτερη μοίρα. Αυτή η διασφάλιση απαιτούσε το διαχωρισμό από «καρβοναρικά κινήματα», την καταστολή γνήσια λαϊκών εκδηλώσεων, το κυνήγι και τον παραμερισμό ή και τον προσεταιρισμό των οπλαρχηγών, και την αναζήτηση ξένης προστασίας.

Οι οπλαρχηγοί (κλέφτες κι αρματολοί με τους νταϊφάδες τους), όσο κι αν διακρίνονται από καθυστερημένα πολιτικά και κοινωνικά αντανακλαστικά (πάλι δεν μιλάμε για κάτι ενιαίο και στατικό), διαπαιδαγωγημένοι με πνεύμα ελευθερίας και ανυπακοής, ανυπότακτοι στα χρόνια της τουρκοκρατίας, έμπειροι και αποτελεσματικοί στον κλεφτοπόλεμο, είναι η ένοπλη δύναμη κρούσης της επανάστασης. Σ’ αυτούς και στα μπουρλότα της θάλασσας οφείλεται το στέριωμα και η επιτυχία της επανάστασης. Και στον παραμερισμό τους, το «πάγωμα» της επανάστασης. Το πνεύμα ελευθερίας και ανυπακοής τους κατατάσσει –ενστικτώδικα και διαισθητικά περισσότερο– στο δημοκρατικό «στρατόπεδο». Η «πολιτική καθυστέρηση» φέρνει πολλούς απ’ αυτούς να συμμετέχουν στις «εσωτερικές» συγκρούσεις του άλλου «στρατοπέδου».

Η πάλη για τον πολιτικό προσανατολισμό και την εξουσία στο ξεσηκωμένο έθνος και τη διοίκησή του θα κρατήσει σ’ όλη τη διάρκεια της επανάστασης, με τους συντηρητικούς-ολιγαρχικούς να κερδίζουν συνεχώς έδαφος και να επικρατούν από το πρώτο κιόλας διάστημα, καλύπτοντας αμέσως το κενό εξουσίας που προκύπτει στις ξεσηκωμένες και απελευθερωμένες περιοχές (Πελοποννησιακή Γερουσία, Άρειος Πάγος, Γερουσία Δυτικής Χέρσου Ελλάδος). Οι Φιλικοί δεν έχουν ούτε προετοιμασία, ούτε σχέδιο, ούτε «μηχανισμό» για κάτι τέτοιο. Πολιτικά λάθη, συμβιβασμοί, αλλά και ο «κατευναστικός» ρόλος του Κολοκοτρώνη (Βέρβαινα) παγιώνουν αυτές τις καταστάσεις. Όπου πρωτοπόροι αγωνιστές ξεσηκώνουν τις λαϊκές μάζες είτε δεν εγκαθιδρύουν λαϊκή εξουσία (Παν. Καρατζάς στην Πάτρα, Μελ. Βασιλείου στην Αθήνα), είτε όπου εγκαθιδρύεται ανατρέπεται γρήγορα (Αντ. Οικονόμου – Ύδρα, Δ. Μπαλής – κομμούνα της Άνδρου). Οι παραπάνω –και πολλοί άλλοι– θα δολοφονηθούν αργότερα. Μόνο στη Σάμο θα διατηρηθεί η λαϊκή εξουσία (Λ. Λογοθέτης – καρμανιόλοι).

Το ζήτημα της κεντρικής εξουσίας και διοίκησης «τακτοποιείται» εύκολα υπέρ των συντηρητικών-ολιγαρχικών. Η επιλογή αντιπροσώπων στις εθνοσυνελεύσεις είτε με διορισμό (Επίδαυρος) είτε κάλπικο τρόπο «εκλογής» (Άστρος) τους δίνει άνετη πλειοψηφία. Η Α’ εθνοσυνέλευση κηρύσσει την «πολιτικήν ύπαρξιν και ανεξαρτησία της Ελλάδος» και βάζει τις βάσεις δημοκρατικού πολιτεύματος. (Απότοκο επαναστατικής κατάστασης όπου δεν ήταν δυνατό να οριστεί κάτι διαφορετικό). Παράλληλα όμως, αναγνωρίζει τις τρεις Γερουσίες που έχουν συγκροτηθεί ντε φάκτο, διαχωρίζεται από τις «στασιώδεις εξεγέρσεις» άλλων ευρωπαϊκών λαών, αντικαθιστά τη σημαία της Φιλικής με τη γαλανόλευκη. Η Β’ εθνοσυνέλευση που διεξάγεται μέσα σε εμφυλιοπολεμικό κλίμα, διευρύνει τις δημοκρατικές διατάξεις, καταργεί τις Γερουσίες, αποφασίζει την εκποίηση της γης –για να την πάρει άρον-άρον πίσω μετά από σφοδρότατες λαϊκές αντιδράσεις. Παράλληλα, αποφασίζεται να αναζητηθεί δάνειο από το εξωτερικό, αλλά και να αναζητηθεί πρόσωπο για να χριστεί βασιλιάς.

Σε όλη τη διάρκεια της επανάστασης η κεντρική κυβέρνηση ούτε αποκτά κύρος ούτε κερδίζει την εμπιστοσύνη του αγωνιζόμενου λαού. Στους εκπρόσωπούς της βλέπει ή διαισθάνεται ταξικούς αντίπαλους και καταπιεστές. Σε κρίσιμες στιγμές για την επανάσταση είτε «την κοπανάει» (Δράμαλης), είτε αδρανεί ή δεν βοηθά έγκαιρα και ουσιαστικά (Κάσος, Ψαρά, Μεσολόγγι…). Στο στρατιωτικό-πολεμικό επίπεδο οι αποφάσεις και επιλογές της είναι είτε λαθεμένες είτε καταστροφικές (πολιορκία κάστρου Πάτρας, εκστρατεία Μαυροκορδάτου-Πέτα, απόβαση Ιμπραήμ, καταστροφή στο Φάληρο, αποστολή εκστρατευτικού σώματος στη Βηρυτό!!!). (Τα παραπάνω οφείλονται σε μεγάλο βαθμό και στις αντιθέσεις στους κόλπους του συντηρητικού στρατοπέδου για τη νομή της πολιτικής εξουσίας). Γίνεται κάκιστη διαχείριση στα δημόσια οικονομικά (άσκοπες σπατάλες, ιδιοποίηση, χρησιμοποίηση δημόσιου χρήματος για τους εμφύλιους, δεν μπαίνουν αναγκαστικές εισφορές στους πλούσιους, σκανδαλώδη δάνεια). Δεν γίνεται διανομή γης στους ακτήμονες, που εξακολουθούν να δουλεύουν με τους ίδιους όρους και τους ίδιους φόρους όπως πριν. Δεν υπάρχει μέριμνα για τους πρόσφυγες. Αντίθετα, με κύρος και εμπιστοσύνη περιβάλλονται οι οπλαρχηγοί και αυτοί αναγνωρίζονται ως φυσικοί ηγέτες και απελευθερωτές, αυτοί που κρατούν όρθια την επανάσταση.

Η αναζήτηση ξένης προστασίας και η υπαγωγή των εθνικών δικαίων στα συμφέροντα των ξένων δυνάμεων, ναρκοθετεί κάθε δημοκρατική εξέλιξη, κουτσουρεύει την εθνική ανεξαρτησία και βάζει τις βάσεις της κατοπινής εξάρτησης. Η πολιτική ηγεσία του επαναστατημένου έθνους αδυνατεί να δει οποιαδήποτε εξέλιξη χωρίς τη συναίνεση και την προστασία κάποιας ή κάποιων μεγάλων δυνάμεων, αδυνατεί να δείξει εμπιστοσύνη στη δύναμη της ίδιας της επανάστασης. Ακριβώς γιατί οι επαναστάσεις είναι έργο των λαϊκών μαζών και οι προσδοκίες και οι πόθοι του ξεσηκωμένου ελληνικού λαού διαφέρουν από τις προσδοκίες των αστικών στρωμάτων, κι ακόμα, ο «παραγκωνισμός» του λαού (και σαν προσδοκίες και σαν δυναμικού παράγοντα της επανάστασης) φέρνει το «πάγωμα» της επανάστασης. Η διαμορφωνόμενη αστική τάξη λοιπόν, επιζητά και καταφεύγει στην «προστασία» των ξένων δυνάμεων γιατί δεν αισθάνεται και δεν είναι ισχυρή ώστε να επιβάλει την κυριαρχία της.

Από ελληνικής πλευράς δεν έχουμε «διπλωματικές κινήσεις» (τουλάχιστον από ένα σημείο και μετά) αλλά παράδοση της τύχης της επανάστασης στις ξένες δυνάμεις. Δεν έχουμε «συμμαχίες» αλλά (άμεσα ή έμμεσα) εξυπηρέτηση ξένων συμφερόντων –κυρίως αγγλικών. Από τις μηχανορραφίες του Μαυροκορδάτου, το «συμφωνητικό της πωλημένης Ελλάδας» που δίνει την Ελλάδα πεσκέσι στην Αγγλία (και που προκάλεσε οργή στις τάξεις των αγωνιστών και της διανόησης), μέχρι τον τρίτο εμφύλιο και τη δολοφονία του Καποδίστρια δεν είναι παρά μόνο η εξυπηρέτηση των αγγλικών συμφερόντων –κι όχι η εξυπηρέτηση αυτών καθαυτών των συμφερόντων της «αγγλόφιλης» αστικής μερίδας. Το ίδιο το γεγονός ότι τα πρωτόκολλα και οι συμφωνίες που οδήγησαν στην «επίσημη» δημιουργία ελληνικού κράτους έγιναν με συμφωνίες και παζαρέματα αποκλειστικά μεταξύ των μεγάλων δυνάμεων, χωρίς καν την τυπική έστω παρουσία της ελληνικής πλευράς, βάζει τη σφραγίδα της εξάρτησης. (Και αυτή η εξάρτηση είναι πιο κραυγαλέα – η εξάρτηση στην εποχή του ιμπεριαλισμού είναι πιο «δυσδιάκριτη»).

Από πλευράς ξένων δυνάμεων (πάλι από ένα σημείο και μετά) δεν έχουμε «παρεμβάσεις» αλλά επέμβαση. Η απόλυτα εχθρική στάση τους (Ιερή Συμμαχία), η υπονόμευση της επανάστασης και η άμεση ή έμμεση βοήθεια στους Οθωμανούς (Επτάνησα, παρεμπόδιση ελληνικών πλοίων και διευκόλυνση οθωμανικών, κατασκοπεία και παροχή πληροφοριών στους Οθωμανούς) θα αρχίσει να τροποποιείται μόνο όταν η επανάσταση έχει εδραιωθεί αμετάκλητα και η μη «διευθέτηση» του ελληνικού «προβλήματος» βάζει σε κίνδυνο συμφέροντά τους ή τις αφήνει πίσω στον μεταξύ τους ανταγωνισμό. Πέρα από τα γεωπολιτικά και οικονομικά τους συμφέροντα, το γεγονός ότι η ελληνική επανάσταση ξεπερνούσε το εθνικό πλαίσιο και αποτελούσε σημείο αναφοράς για τους προοδευτικούς, φιλελεύθερους και δημοκρατικούς ανθρώπους, ξεσηκώνοντας (ιδιαίτερα μετά το Μεσολόγγι) ένα τεράστιο κύμα αλληλεγγύης, συνιστούσε κίνδυνο για την καθεστηκυία τάξη στην Ευρώπη. Έπρεπε λοιπόν, να περιοριστεί, να ελεγχθεί, να «κοντύνει».

Η ορμητική και νικηφόρα πορεία της επανάστασης τα πρώτα πέντε χρόνια ενάντια σε θεούς και δαίμονες και με ελάχιστα μέσα, και η αντοχή της όταν όλα έδειχναν πως δεν μπορεί να κρατηθεί, δείχνει ξεκάθαρα πως κάθε άλλο παρά «νομοτελειακή» ήταν η παραπέρα εξέλιξη. (Και είναι ακριβώς αυτή η επαναστατική ορμή που παρά τους δυσμενείς συσχετισμούς ανατρέπει κοινωνικοοικονομικούς σχηματισμούς – χωρίς αυτήν οι κοινωνικοοικονομικοί σχηματισμοί θα διαιωνίζονται παρά την ανάπτυξη των υλικών προϋποθέσεων που απαιτούν την ανατροπή τους). Η επικράτηση του συντηρητικού-ολιγαρχικού «στρατοπέδου» (με όλες τις αντιθέσεις και τις συγκρούσεις στους κόλπους του) και η εναπόθεση της λύσης στα χέρια των μεγάλων δυνάμεων ερήμην του αγωνιζόμενου έθνους, αφήνουν την επανάσταση κολοβή και ανολοκλήρωτη.

Η δημιουργία ανεξάρτητου ελληνικού κράτους είναι από μόνη της γεγονός σημαντικότατο και ξεχωριστό. Είναι αποτέλεσμα τεράστιων θυσιών και ποταμών αίματος. Όμως, η επικυριαρχία ξένων δυνάμεων και η απόλυτη εξάρτηση απ’ αυτές (πιο κραυγαλέα και ξεκάθαρη από την εξάρτηση στην εποχή του ιμπεριαλισμού που είναι «δυσδιάκριτη»), το καθεστώς απόλυτης μοναρχίας, ο περιορισμός της εδαφικής του επικράτειας, οι –ίδιες και χειρότερες– συνθήκες ζωής των λαϊκών μαζών, η οικονομική, κοινωνική και πολιτιστική καθυστέρηση, αφήνουν ανεκπλήρωτα βασικά ζητήματα για τα οποία ξεσηκώθηκε και αγωνίστηκε ο ελληνικός λαός. Δεν αντιστοιχούν στην Ελευθερία που οραματίστηκαν και γι’ αυτήν βρήκαν το Θάνατο χιλιάδες αγωνιστές του ’21. Η τοποθέτηση ότι «αυτό μπορούσε να γίνει, γιατί έτσι ήταν τα αστικά κράτη της εποχής» είναι αντιϊστορική και αντιδιαλεκτική. Το ιδανικό της ελευθερίας πάντα θα εμπνέει και θα ξεσηκώνει τους καταπιεσμένους όπου γης για να σπάνε τα δεσμά τους.

Μάρτυρες ενός εγκλήματος ενάντια στην ανθρωπότητα

/3 Comments/in /by

Η Αρουντάτι Ρόι δημοσίευσε την Τετάρτη 28/4 ένα άρθρο για την καταστροφική εξέλιξη της πανδημίας στην Ινδία. Πρόκειται για ένα δριμύ κατηγορώ της βραβευμένης συγγραφέως και κοινωνικής αγωνίστριας και ταυτόχρονα μια δραματική κραυγή για την εξέλιξη της πανδημίας στη χώρα της.

Κατά τη διάρκεια μιας ιδιαίτερα πολωτικής προεκλογικής εκστρατείας στην πολιτεία Uttar Pradesh το 2017, ο πρωθυπουργός της Ινδίας, Ναρέντρα Μόντι, μπήκε στη μάχη έτοιμος να ξεσηκώσει τα πάθη και τα μίση ακόμη περισσότερο. Μιλώντας δημόσια, κατηγόρησε την πολιτειακή κυβέρνηση – στην οποία ηγούνταν ένα κόμμα της αντιπολίτευσης – ότι δίνει προνόμια στη μουσουλμανική κοινότητα ξοδεύοντας περισσότερα για τα μουσουλμανικά νεκροταφεία (καμπριστάν) από ό, τι για ινδουιστικούς ναούς αποτέφρωσης (σαμσάν). Με τον συνηθισμένο χλευαστικό του ύφος, όπου κάθε χλεύη και καγχασμός ακούγεται σαν στριγκλιά στη μέση της πρότασης προτού καταλήξει σε μια απειλητική ηχώ, προκάλεσε το πλήθος. «Εάν ένα καμπριστάν είναι χτισμένο σε ένα χωριό, θα πρέπει επίσης να κατασκευαστεί ένα σαμσάν», είπε.

«Σαμσάν! Σαμσάν!» το γοητευμένο πλήθος ζητούσε εκστασιασμένο από κάτω.

Ίσως ο πρωθυπουργός είναι ευχαριστημένος τώρα που η στοιχειωμένη εικόνα από τις φλόγες που καίνε τα πτώματα στις μαζικές κηδείες στα νεκροταφεία της Ινδίας είναι διεθνώς πρωτοσέλιδα. Και ότι όλα τα καμπριστάν και τα σαμσάν στη χώρα του λειτουργούν σωστά, σε αναλογία με τις ανάγκες του πληθυσμού για τον οποίο προορίζονταν, αλλά και πολύ πέρα ​​από τις δυνατότητές τους.

«Μπορεί η Ινδία, με πληθυσμό 1,3 δισεκατομμυρίων, να απομονωθεί;» αναρωτιέται ρητορικά η Washington Post σε ένα πρόσφατο άρθρο της σχετικά με την εξέλιξη της επιδημικής καταστροφής της Ινδίας και την αδυναμία περιορισμού των νέων, ταχέως μεταδιδόμενων παραλλαγών Covid εντός των εθνικών συνόρων;

«Όχι εύκολα», απάντησε. Δεν θα ήταν πιθανό αυτή η ερώτηση να είχε τεθεί με τον ίδιο ακριβώς τρόπο όταν ο κορωνοϊός μαινόταν στο Ηνωμένο Βασίλειο και την Ευρώπη πριν από λίγους μήνες. Αλλά στην Ινδία δεν έχουμε δικαίωμα να προσβληθούμε, ειδικά αν λάβουμε υπόψη τα λόγια του πρωθυπουργού μας στο Παγκόσμιο Οικονομικό Φόρουμ τον Ιανουάριο του τρέχοντος έτους.

Ο Μόντι μίλησε σε μια εποχή που οι άνθρωποι στην Ευρώπη και τις ΗΠΑ υπέφεραν από την κορύφωση του δεύτερου κύματος της πανδημίας. Δεν είχε ούτε μια λέξη συμπάθειας για να προσφέρει, παρά μια προκλητική υπερηφάνεια για την υποδομή της Ινδίας και την ετοιμότητα απέναντι στον Covid. Κατέβασα και έσωσα την ομιλία του γιατί φοβάμαι ότι όταν η ιστορία ξαναγράφεται από το καθεστώς Modi – και μάλλον αυτό θα συμβεί σύντομα – η ομιλία μπορεί να εξαφανιστεί ή να είναι πλέον δύσκολο να βρεθεί. Ακολουθούν μερικά ανεκτίμητα αποσπάσματα:

«Φίλοι μου, έφερα το μήνυμα της εμπιστοσύνης, της θετικότητας και της ελπίδας από 1,3 δισεκατομμύρια Ινδούς εν μέσω αυτών των καταστάσεων φόβου …Προβλεπόταν ότι η Ινδία θα ήταν η πιο πληγείσα χώρα από την πανδημία του κορωνοϊού σε όλο τον κόσμο. Λεγόταν ότι θα υπάρξει ένα τσουνάμι από μολύνσεις Covid στην Ινδία, κάποιος είπε ότι 700-800 εκατομμύρια Ινδοί θα μολυνθούν, ενώ άλλοι δήλωσαν ότι 2 εκατομμύρια Ινδοί θα πεθάνουν».

…«Φίλοι μου, δεν θα ήταν σκόπιμο να κρίνουμε την επιτυχία της Ινδίας με την επιτυχία μιας άλλης χώρας. Σε μια χώρα που φιλοξενεί το 18% του παγκόσμιου πληθυσμού, αυτή η χώρα έχει σώσει την ανθρωπότητα από μια μεγάλη καταστροφή, περιορίζοντας αποτελεσματικά την πανδημία».

Ο Μόντι ο μάγος υποκλίνεται καθώς έσωσε την ανθρωπότητα, περιορίζοντας αποτελεσματικά τον κορωνοϊό. Τώρα που αποδεικνύεται ότι δεν τον περιόρισε μπορούμε να παραπονεθούμε ότι μας φέρονται λες και είμαστε μολυσμένοι με ραδιενέργεια; Ότι μας κλείνουν τα σύνορα και ακυρώνουν τις πτήσεις; Ότι μας σφράγισαν μέσα, με τον ιό μας και τον πρωθυπουργό μας, μαζί με όλη την αρρώστια, την αντι-επιστήμη, το μίσος και την ηλιθιότητα που αντιπροσωπεύει αυτός, το κόμμα του και το είδος της πολιτικής του;

Όταν το πρώτο κύμα του Covid ήρθε πέρυσι στην Ινδία και στη συνέχεια υποχώρησε, η κυβέρνηση και οι υποστηρικτές της σχολίαζαν θριαμβευτικά. «Η Ινδία προφανώς δεν πάει εκδρομή», έγραψε ο Shekhar Gupta, αρχισυντάκτης του διαδικτυακού ιστότοπου ειδήσεων «Print». «Όμως οι δομές μας δεν γέμισαν πτώματα, στα νοσοκομεία δεν γέμισαν τα κρεβάτια, ούτε τα κρεματόρια και τα νεκροταφεία ξέμειναν από ξύλα και χώρους ταφής. Πάρα πολύ καλό για να είναι αληθινό; Δώστε διαφορετικά δεδομένα εάν διαφωνείτε. Εκτός αν νομίζετε ότι είστε θεοί». Ας αφήσουμε κατά μέρος τις άσχημες και ασεβείς εικόνες – χρειαζόμασταν έναν θεό για να μας πει ότι οι περισσότερες πανδημίες έχουν ένα δεύτερο κύμα;

Αυτό το δεύτερο κύμα είχε προβλεφθεί, έστω και αν και η μεταδοτικότητά του εξέπληξε ακόμη και τους επιστήμονες και τους ιολόγους. Πού είναι λοιπόν η υγειονομική υποδομή για τον Covid και το «κίνημα των ανθρώπων» ενάντια στον ιό για τον οποίο ο Μόντι καυχιόταν στην ομιλία του; Τα νοσοκομειακά κρεβάτια δεν αρκούν. Οι γιατροί και το ιατρικό προσωπικό βρίσκονται σε επίπεδο εξάντλησης. Οι φίλοι τηλεφωνούν και λένε ιστορίες για νοσοκομειακές πτέρυγες χωρίς προσωπικό και περισσότερους νεκρούς ασθενείς από ότι ζωντανούς. Οι άνθρωποι πεθαίνουν στους διαδρόμους του νοσοκομείου, στους δρόμους και στα σπίτια τους. Τα κρεματόρια στο Δελχί έχουν εξαντληθεί από καυσόξυλα. Η δασική υπηρεσία έδωσε ειδική άδεια για την υλοτόμηση των δέντρων της πόλης. Οι απελπισμένοι άνθρωποι χρησιμοποιούν ό,τι καύσιμο μπορούν να βρουν. Τα πάρκα και οι χώροι στάθμευσης αυτοκινήτων μετατρέπονται σε αποτεφρωτήρια. Είναι σαν να υπάρχει ένα αόρατο UFO στους ουρανούς μας, καταναλώνοντας τον αέρα από τους πνεύμονές μας. Μια αεροπορική επιδρομή ενός είδους άγνωστου ως τώρα.

Το οξυγόνο είναι το νέο νόμισμα στο υγειονομικό χρηματιστήριο της Ινδίας. Ανώτεροι πολιτικοί, δημοσιογράφοι, δικηγόροι – η ελίτ της Ινδίας – κάνουν έκκληση στο Twitter για νοσοκομειακά κρεβάτια και φιάλες οξυγόνου. Η κρυφή αγορά των αναπνευστήρων οργιάζει. Οι μηχανές μέτρησης κορεσμού οξυγόνου και τα φάρμακα είναι δύσκολο να βρεθούν.

Υπάρχουν αγορές και για άλλα πράγματα. Στην κατώτερη βαθμίδα της ελεύθερης αγοράς, μπορείτε να βρείτε μια δωροδοκία για να ρίξετε μια τελευταία ματιά στο αγαπημένο σας πρόσωπο, που τοποθετήθηκε σε νεκρικό σάκκο και στοιβάχθηκε σε νεκροταφείο. Ή να πληρώσετε έναν ιερέα να συμφωνήσει να κάνει τις τελευταίες προσευχές. Να αγοράσετε διαδικτυακές ιατρικές συμβουλές από αδίστακτους γιατρούς στις οποίες καταφεύγουν απελπισμένες οικογένειες. Στην ανώτερη βαθμίδα, ίσως χρειαστεί να πουλήσετε τη γη και το σπίτι σας και να καταναλώσετε κάθε τελευταία ρουπία για θεραπεία σε ιδιωτικό νοσοκομείο. Μόνο και μόνο η κατάθεση πληρωμής, από μόνη της, πριν καν συμφωνήσουν να σας δεχτούν στο ιδιωτικό νοσοκομείο, θα μπορούσε να στείλει οικονομικά την οικογένειά σας πίσω για αρκετές γενιές.

Τίποτα από τα παραπάνω δεν αποκαλύπτει το πλήρες βάθος και το εύρος του τραύματος, του χάους και, πάνω απ’ όλα, την έλλειψη αξιοπρέπειας στην οποία καταδικάζονται οι άνθρωποι. Αυτό που συνέβη στον νεαρό μου φίλο Τ είναι μόνο μία από τις εκατοντάδες, ίσως χιλιάδες παρόμοιες ιστορίες, μόνο στο Δελχί. Ο Τ, που είναι 20 χρονών, ζει στο μικρό διαμέρισμα των γονιών του, στο Γκαζιαμπάντ, στα περίχωρα του Δελχί. Και οι τρεις ήταν θετικοί στον Covid. Η μητέρα του ήταν σοβαρά άρρωστη. Δεδομένου ότι ήταν τις πρώτες μέρες της πανδημίας, ήταν αρκετά τυχερός που βρήκε νοσοκομειακό κρεβάτι για αυτήν. Ο πατέρας του, διαγνωσμένος με σοβαρή διπολική κατάθλιψη, έγινε βίαιος και άρχισε να βλάπτει τον εαυτό του. Σταμάτησε να κοιμάται. Λερωνόταν και έμενε έτσι για καιρό. Η ψυχίατρός του προσπαθούσε να βοηθήσει μέσω Διαδικτύου, αν και κατά καιρούς κατέρρεε επειδή ο σύζυγός της είχε μόλις πεθάνει από τον Covid. Είπε ότι ο πατέρας του Τ χρειαζόταν νοσηλεία, αλλά επειδή ήταν θετικός στον κορωνοϊό δεν υπήρχε καμία τέτοια πιθανότητα. Έτσι, ο Τ έμεινε ξύπνιος, κάθε νύχτα, κρατώντας τον πατέρα του κάτω, σκουπίζοντάς τον, καθαρίζοντάς τον. Κάθε φορά που του μίλαγα, ένιωθα τη δική μου αναπνοή να τρέμει. Τέλος, το μήνυμα ήρθε: «Ο πατέρας μου πέθανε». Δεν πέθανε από τον Covid, αλλά από μια τεράστια αύξηση της αρτηριακής πίεσης που προκλήθηκε από ψυχιατρική κατάρρευση που προκλήθηκε από απόλυτη αδυναμία.

Τι γίνεται με το πτώμα; Τηλεφώνησα απεγνωσμένα σε όλους όσους ήξερα. Μεταξύ αυτών που απάντησαν ήταν ο Anirban Bhattacharya, ο οποίος συνεργάζεται με τον γνωστό κοινωνικό ακτιβιστή Harsh Mander. Ο Bhattacharya πρόκειται να δικαστεί με την κατηγορία της αυτουργίας για μια διαμαρτυρία που βοήθησε να οργανωθεί στην Πανεπιστημιούπολη το 2016. Ο Mander, ο οποίος δεν έχει αναρρώσει πλήρως από μια σκληρή περιπέτεια με τον Covid πέρυσι, απειλείται με σύλληψη και κλείσιμο των ορφανοτροφείων που διοικεί αφού κινητοποίησε ανθρώπους κατά του Εθνικού Μητρώου Πολιτών (NRC) και του νόμου για την τροποποίηση της ιθαγένειας (CAA) που ψηφίστηκε τον Δεκέμβριο του 2019 – και οι δύο νόμοι κάνουν κατάφωρες διακρίσεις εναντίον των μουσουλμάνων. Ο Mander και ο Bhattacharya είναι μεταξύ των πολλών πολιτών που, ελλείψει κυβερνητικών δομών, έχουν δημιουργήσει γραμμές βοήθειας και μηχανισμούς έκτακτης ανάγκης και τρέχουν μόνοι τους οργανώνοντας ασθενοφόρα, συντονίζοντας τις κηδείες και τη μεταφορά των νεκρών. Δεν είναι ασφαλές για αυτούς τους εθελοντές να κάνουν αυτό που κάνουν. Σε αυτό το κύμα της πανδημίας, οι νέοι είναι που πέφτουν, και γεμίζουν τις μονάδες εντατικής θεραπείας. Όταν οι νέοι πεθαίνουν, οι μεγαλύτεροι ανάμεσά μας χάνουμε λίγο από τη θέλησή μας να ζήσουμε.

Ο πατέρας του Τ αποτεφρώθηκε. Ο Τ και η μητέρα του τώρα αναρρώνουν.

Τα πράγματα θα βελτιωθούν τελικά. Φυσικό είναι. Αλλά δεν ξέρουμε ποιος από εμάς θα επιβιώσει να δει εκείνη την ημέρα. Οι πλούσιοι θα ανασάνουν ευκολότερα. Οι φτωχοί όχι. Προς το παρόν, ανάμεσα στην αρρώστια και στο θάνατο, υπάρχει ένα έλλειμμα δημοκρατίας. Οι πλούσιοι έχουν επίσης πιεστεί. Τα νοσοκομεία εκλιπαρούν για οξυγόνο. Μερικοί έχουν αρχίσει να φέρνουν τα δικά τους συστήματα παροχής οξυγόνου. Η κρίση του οξυγόνου οδήγησε σε έντονες μάχες ανάμεσα στις πολιτείες, με πολιτικά κόμματα που επιχειρούν να αποσείσουν τις δικές τους ευθύνες.

Το βράδυ της 22ης Απριλίου, 25 ασθενείς με σοβαρή ασθένεια κοροναϊού διασυνδεδεμένοι σε οξυγόνο υψηλής πίεσης, πέθαναν σε ένα από τα μεγαλύτερα ιδιωτικά νοσοκομεία του Δελχί, το Sir Ganga Ram. Το νοσοκομείο έστειλε αρκετά απελπισμένα μηνύματα SOS για την αναπλήρωση της παροχής οξυγόνου. Μια μέρα αργότερα, ο πρόεδρος του συμβουλίου του νοσοκομείου έσπευσε να διευκρινίσει: «Δεν μπορούμε να πούμε ότι πέθαναν λόγω έλλειψης υποστήριξης οξυγόνου». Στις 24 Απριλίου, 20 ακόμα ασθενείς πέθαναν όταν εξαντλήθηκε η παροχή οξυγόνου σε ένα άλλο μεγάλο νοσοκομείο του Δελχί, το Jaipur Golden. Την ίδια μέρα, στο Ανώτατο Δικαστήριο του Δελχί, ο Tushar Mehta, γενικός συνήγορος της Ινδίας, μιλώντας για την κυβέρνηση της Ινδίας, είπε: «Ας προσπαθήσουμε να μην είμαστε σαν ένα μωρό που κλαίει… μέχρι τώρα έχουμε διασφαλίσει ότι κανένας στη χώρα δεν έμεινε χωρίς οξυγόνο».

Ο Ajay Mohan Bisht, ο επικεφαλής πρωθυπουργός του Ουτάρ Πραντές, γνωστός με το όνομα Yogi Adityanath, έχει δηλώσει ότι δεν υπάρχει έλλειψη οξυγόνου σε κανένα νοσοκομείο στην πολιτεία του και ότι όσοι διαδίδουν τέτοιες φήμες θα συλληφθούν χωρίς δυνατότητα εγγύησης βάσει του νόμου περί εθνικής ασφάλειας και θα κατασχεθεί η περιουσία τους.

Ο Yogi Adityanath δεν αστειεύεται. Ο Siddique Kappan, μουσουλμάνος δημοσιογράφος από την Κεράλα, φυλακίστηκε για μήνες στο Ουτάρ Πραντές, όταν εκείνος και δύο άλλοι ταξίδεψαν εκεί για να αναφέρουν ειδήσεις σχετικά με τον βιασμό και τη δολοφονία ενός κοριτσιού Νταλίτ στην περιοχή Hathras. Είναι σοβαρά άρρωστος και έχει βγει θετικός στον Covid. Η σύζυγός του, σε μια απελπισμένη της αναφορά στο ανώτατο δικαστήριο της Ινδίας, λέει ότι ο σύζυγός της βρίσκεται αλυσοδεμένος «σαν ζώο» σε ένα νοσοκομειακό κρεβάτι στο νοσοκομείο του Ιατρικού Κολλεγίου στη Mathura. (Το ανώτατο δικαστήριο διέταξε τώρα την κυβέρνηση του Ουτάρ Πραντές να τον μεταφέρει σε νοσοκομείο στο Δελχί.) Έτσι, εάν ζείτε στο Uttar Pradesh, το μήνυμα φαίνεται να είναι, παρακαλώ κάντε τον εαυτό σας μια χάρη να πεθαίνετε χωρίς να παραπονιέστε.

Νεκρικές πυρές σε κρεματόρια στο Νέο Δελχί

Η απειλή για όσους παραπονούνται δεν περιορίζεται στο Uttar Pradesh. Εκπρόσωπος της φασιστικής ινδουιστικής εθνικιστικής οργάνωσης, της Rashtriya Swayamsevak Sangh (RSS) – της οποίας ο Μόντι και πολλοί από τους υπουργούς του είναι μέλη, και η οποία διαχειρίζεται τη δική της ένοπλη πολιτοφυλακή – προειδοποίησε ότι οι «αντι-Ινδικές δυνάμεις» θα χρησιμοποιούσαν την κρίση για να τροφοδοτήσουν με «αρνητισμό» και «δυσπιστία» και ζήτησαν από τα μέσα ενημέρωσης να βοηθήσουν στην ανάπτυξη μιας «θετικής ατμόσφαιρας». Το Twitter τους βοήθησε απενεργοποιώντας λογαριασμούς επικριτικούς για την κυβέρνηση.

Πού θα αναζητήσουμε παρηγοριά; Πού θα βρούμε την επιστήμη; Θα προσκολληθούμε στους αριθμούς; Πόσοι νεκροί; Πόσοι ανέρρωσαν; Πόσα είναι τα κρούσματα; Πότε θα έρθει η κορύφωση της καμπύλης; Στις 27 Απριλίου, η αναφορά έδινε 323.144 νέα κρούσματα, 2.771 θανάτους. Η ακρίβεια είναι σχετικά καθησυχαστική. Δείχνει ότι ξέρουμε. Ξέρουμε όμως πράγματι; Τα τεστ είναι δύσκολο να γίνουν, ακόμη και στο Δελχί. Ο αριθμός των κηδειών που γίνονται με πρωτόκολλο Covid σε νεκροταφεία και κρεματόρια στις μικρότερες πόλεις και τα χωριά, υποδηλώνει ότι ο αριθμός θανάτων είναι 30 φορές υψηλότερος από τον επίσημο αριθμό. Οι γιατροί που εργάζονται εκτός των μητροπολιτικών περιοχών μπορούν να σας περιγράψουν την κατάσταση.

Εάν το Δελχί καταρρέει, τι φανταζόμαστε ότι συμβαίνει σε χωριά στο Μπιχάρ, στο Ουτάρ Πραντές, στο Μαντάγια Πραντές; Όταν δεκάδες εκατομμύρια εργαζόμενοι από τις πόλεις, μεταφέροντας τον ιό μαζί τους, καταφεύγουν σπίτι τους στις οικογένειές τους, με τραυματισμένη τη μνήμη τους από το εθνικό λοκντάουν του Μόντι το 2020. Ήταν το αυστηρότερο λοκντάουν στον κόσμο, που ανακοινώθηκε με ειδοποίηση μόνο τεσσάρων ωρών. Άφησε τους προσωρινούς εργάτες εγκλωβισμένους σε πόλεις, χωρίς δουλειά, χωρίς χρήματα για να πληρώσουν το ενοίκιο τους, χωρίς φαγητό και χωρίς μεταφορικό μέσο. Πολλοί έπρεπε να περπατήσουν εκατοντάδες μίλια στα σπίτια τους σε απομακρυσμένα χωριά. Εκατοντάδες πέθαναν στο δρόμο.

Αυτή τη φορά, παρόλο που δεν υπάρχει εθνικό λοκντάουν, οι εργαζόμενοι έχουν φύγει όσο τα μεταφορικά μέσα ήταν ακόμη διαθέσιμα, ενώ τρένα και λεωφορεία συνεχίζουν να λειτουργούν. Έφυγαν, επειδή γνωρίζουν ότι παρόλο που αποτελούν τον κινητήρα της οικονομίας σε αυτήν την τεράστια χώρα, όταν έρχεται μια κρίση, στα μάτια της διοίκησης, απλώς δεν υπάρχουν. Η φετινή έξοδος είχε ως αποτέλεσμα ένα διαφορετικό χάος: δεν υπάρχουν κέντρα καραντίνας για να απομονωθούν εκεί, πριν μπουν στα σπίτια του χωριού τους. Δεν υπάρχει καν η πενιχρή προσποίηση ότι προσπαθούμε να προστατεύσουμε την ύπαιθρο από τον ιό της πόλης.

Υπάρχουν χωριά όπου οι άνθρωποι πεθαίνουν από εύκολα θεραπεύσιμες ασθένειες όπως η διάρροια και η φυματίωση. Πώς υποτίθεται ότι μπορούν να αντιμετωπίσουν τον Covid; Είναι διαθέσιμα τα τεστ; Υπάρχουν νοσοκομεία; Υπάρχει οξυγόνο; Περισσότερο από αυτό, υπάρχει αγάπη; Ξεχάστε την αγάπη, υπάρχει έστω ανησυχία; Δεν υπάρχει. Επειδή υπάρχει μόνο μια – σε σχήμα καρδιάς- τρύπα γεμάτη από κρύα αδιαφορία εκεί που έπρεπε να είναι η δημόσια καρδιά της Ινδίας.

Νωρίς το πρωί, στις 28 Απριλίου, ήρθαν τα νέα ότι ο φίλος μας Prabhubhai πέθανε. Πριν πεθάνει, έδειξε κλασικά συμπτώματα κορωνοϊού. Όμως ο θάνατός του δεν θα εγγραφεί στον επίσημο αριθμό θανάτων από κορωνοϊό επειδή πέθανε στο σπίτι χωρίς εξέταση ή θεραπεία. Ο Prabhubhai ήταν ο αρχηγός του κινήματος κατά του φράγματος στην κοιλάδα της Narmada. Έμεινα αρκετές φορές στο σπίτι του στην Kevadia, όπου πριν από δεκαετίες, οι πρώτοι αυτόχθονοι κάτοικοι εξορίστηκαν από τα εδάφη τους για να μείνει χώρος να στηθεί η αποικία των εργαζομένων στην κατασκευή του φράγματος και των αξιωματούχων. Εκτοπισμένες οικογένειες, όπως αυτή του Prabhubhai, εξακολουθούν να παραμένουν στην άκρη αυτής της αποικίας, φτωχοί και διωκόμενοι, παραβάτες σε μια γη που ήταν κάποτε δική τους.

Δεν υπάρχει νοσοκομείο στη Kevadia. Υπάρχει μόνο το Άγαλμα της Ενότητας, αφιερωμένο στον μαχητή της ελευθερίας και τον πρώτο αναπληρωτή πρωθυπουργό της Ινδίας, Σαρντάρ Πατέλ. Στα 182 μέτρα ύψος, είναι το ψηλότερο άγαλμα στον κόσμο και κοστίζει 422 εκατομμύρια δολάρια ΗΠΑ. Οι ανελκυστήρες υψηλής ταχύτητας στο εσωτερικό οδηγούν τους τουρίστες στο ύψος του στήθους του αγάλματος για να δουν το φράγμα Narmada. Φυσικά, δεν μπορούν να δουν τον πολιτισμό της κοιλάδας του ποταμού που καταστρέφεται, που βυθίζεται στα βάθη του τεράστιου φράγματος ή δεν ακούνε τις ιστορίες των ανθρώπων που διεξήγαγαν έναν από τους ομορφότερους, βαθύτερους αγώνες που γνώρισε ποτέ ο κόσμος – όχι μόνο εναντίον ενός φράγματος, αλλά εναντίον των αποδεκτών ιδεών για το τι συνιστά πολιτισμό, ευτυχία και πρόοδο. Το άγαλμα ήταν τέκνο του Μόντι. Το εγκαινίασε τον Οκτώβριο του 2018.

Ο πρωθυπουργός της Ινδίας Ναρέντρα Μόντι στα εγκαίνια του Αγάλματος της Ενότητας, του μεγαλύτερου αγάλματος στον κόσμο, στην πολιτεία Γκουζαράτ της Ινδίας το 2018.

Ο φίλος που έστειλε μηνύματα για τον Prabhubhai είχε περάσει χρόνια ως ακτιβιστής κατά της δημιουργίας φράγματος στην κοιλάδα της Narmada. Έγραφε: «Τα χέρια μου τρέμουν καθώς το γράφω. Η κατάσταση της πανδημίας μέσα και γύρω από την Kevadia είναι τραγική».

Οι ακριβείς αριθμοί που χρησιμοποιούνται στα γραφήματα του Covid στην Ινδία είναι σαν το τείχος που χτίστηκε στο Ahmedabad για να κρύψει τις φτωχογειτονιές που ο Ντόναλντ Τραμπ κανονικά θα έβλεπε στο δρόμο του για να παραστεί στην εκδήλωση «Namaste Trump» που διοργάνωσε ο Μόντι τον Φεβρουάριο του 2020. Απελπιστικοί είναι οι αριθμοί, σας δίνουν μια εικόνα της Ινδίας-που-έχει-σημασία, αλλά σίγουρα όχι της Ινδίας-που-πραγματικά-είναι. Σε αυτήν την Ινδία, οι άνθρωποι πρέπει να ψηφίζουν ως Ινδουιστές, αλλά να πεθαίνουν ως αναλώσιμοι.

«Ας προσπαθήσουμε να μην είμαστε σαν μωρά που κλαίνε».

Προσπαθήστε να μην προσέξετε το γεγονός ότι η πιθανότητα απόλυτης έλλειψης οξυγόνου είχε επισημανθεί ήδη από τον Απρίλιο του 2020, και στη συνέχεια ξανά τον Νοέμβριο από μια επιτροπή που συγκροτήθηκε από την ίδια την κυβέρνηση. Προσπαθήστε να μην αναρωτιέστε γιατί ακόμη και τα μεγαλύτερα νοσοκομεία του Δελχί δεν έχουν τα δικά τους εργαστήρια παραγωγής οξυγόνου. Προσπαθήστε να μην αναρωτιέστε γιατί το PM Cares Fund – ο αδιαφανής οργανισμός που αντικατέστησε πρόσφατα το διαφανέστερο Εθνικό Ταμείο Ανακούφισης του Πρωθυπουργού και χρησιμοποιεί δημόσια χρήματα και κυβερνητικές υποδομές, αλλά λειτουργεί ως ιδιωτική επιχείρηση με μηδενική δημόσια λογοδοσία – ξαφνικά έκανε έκκληση να αντιμετωπιστεί η κρίση οξυγόνου. Θα έχει ο Μόντι μερίδιο και στην παροχή οξυγόνου;

«Ας προσπαθήσουμε να μην είμαστε σαν μωρά που κλαίνε».

Ας κατανοήσουμε ότι υπήρχαν και υπάρχουν πάρα πολλά πιεστικότερα ζητήματα για την κυβέρνηση Μόντι. Η καταστροφή των τελευταίων υπολειμμάτων δημοκρατίας, η δίωξη των μη ινδουιστικών μειονοτήτων, η εδραίωση των θεμελίων του Ινδουιστικού Έθνους δημιουργεί ένα αδιάκοπο χρονοδιάγραμμα. Υπάρχουν τεράστια συγκροτήματα φυλακών, για παράδειγμα, τα οποία πρέπει να κατασκευαστούν επειγόντως στην Ασσάμ για τα δύο εκατομμύρια άτομα που έχουν ζήσει εκεί επί γενιές και ξαφνικά έχουν στερηθεί την ιθαγένειά τους.

Υπάρχουν εκατοντάδες μαθητές και ακτιβιστές και νεαροί μουσουλμάνοι πολίτες που πρόκειται να δικαστούν και να φυλακιστούν ως οι βασικοί κατηγορούμενοι στο αντι-μουσουλμανικό πογκρόμ που έλαβε χώρα εναντίον της δικής τους κοινότητας στο βορειοανατολικό Δελχί τον περασμένο Μάρτιο. Εάν είστε μουσουλμάνοι στην Ινδία, αν δολοφονηθείτε, είστε ένοχοι. Οι λαοί σας θα το πληρώσουν. Υπάρχουν ακόμα τα εγκαίνια του νέου ναού Ραμ στην Ayodhya, ο οποίος χτίζεται στη θέση του τζαμιού που ισοπεδώθηκε από ινδουιστές βανδάλους που καθοδηγούνταν από ανώτερους πολιτικούς του BJP. (Σε αυτό το ζήτημα, το ανεξάρτητο ανώτατο δικαστήριό μας πήρε σκληρή στάση στην πλευρά της κυβέρνησης και των βανδάλων). Υπάρχουν οι αμφιλεγόμενοι νέοι αγροτικοί νόμοι που πρέπει να περάσουν, που μετασχηματίζουν τη γεωργία σε μεγάλη επιχειρηματική δραστηριότητα. Υπάρχουν εκατοντάδες χιλιάδες αγρότες που ξυλοκοπήθηκαν και δέχτηκαν χημικά όταν βγήκαν στους δρόμους για να διαμαρτυρηθούν.

Επιπλέον υπάρχει το σχέδιο πολλών πολλών εκατομμυρίων δολαρίων για μια νέα ανάπλαση για το ξεθωριασμένο μεγαλείο του αυτοκρατορικού κέντρου στο Νέο Δελχί το οποίο θα πρέπει να παρακολουθήσουμε επειγόντως. Άλλωστε, πώς μπορεί η κυβέρνηση της νέας Ινδουιστικής Ινδίας να στεγάζεται σε παλιά κτίρια; Ενώ το Δελχί είναι σε λοκντάουν, κατεστραμμένο από την πανδημία, άρχισαν οι κατασκευαστικές εργασίες για το έργο “Central Vista”, που δηλώθηκε ως απαραίτητη εργασία η οποία δεν δέχεται αναβολή. Οι εργαζόμενοι δουλεύουν κανονικά. Ίσως μπορούν να αλλάξουν τα σχέδια προσθέτοντας και ένα κρεματόριο.

Πλήθη συνωστίζονται στη γιορτή Kumbh Mela μέσα στον μήνα Απρίλιο.

Υπάρχει επίσης το Kumbh Mela που πρέπει να οργανωθεί, έτσι ώστε εκατομμύρια Ινδουιστές προσκυνητές να συγκεντρωθούν σε μια μικρή πόλη για να κάνουν μπάνιο στον Γάγγη και να διαδώσουν τον ιό παντού, καθώς επιστρέφουν στα σπίτια τους σε όλη τη χώρα, ευλογημένοι και καθαρισμένοι. Αυτό το Kumbh συνεχίζεται, αν και ο Μόντι πρότεινε ευγενικά ότι θα μπορούσε η ιερή βουτιά να γίνει «συμβολικά» – ό, τι κι αν σημαίνει αυτό. (Σε αντίθεση με όσους παρακολούθησαν πέρυσι ένα συνέδριο της ισλαμικής οργάνωσης Tablighi Jama οι οποίοι και αποκαλούνταν κορωνο-τζιχαντιστές, τα μέσα ενημέρωσης δεν έχουν διεξαγάγει εκστρατεία εναντίον των ινδουϊστών προσκυνητών, ούτε τους κατηγορούν για διάπραξη εγκλημάτων κατά της ανθρωπότητας.) Υπάρχουν επίσης εκείνοι οι λίγοι χιλιάδες πρόσφυγες Ροχίνγκια που έπρεπε να απελαθούν επειγόντως στο γενοκτονικό καθεστώς της Μιανμάρ, εκεί δηλαδή από όπου έφυγαν – μεσούντος ενός πραξικοπήματος. (Για άλλη μια φορά, όταν το ανεξάρτητο ανώτατο δικαστήριο μας αναφέρθηκε σε αυτό το θέμα, συμφώνησε με την άποψη της κυβέρνησης.)

Όπως μπορείτε λοιπόν να καταλάβετε, η κυβέρνηση Μόντι είναι εντελώς μα εντελώς απασχολημένη.

Πάνω από όλη αυτήν την επείγουσα δραστηριότητα, υπάρχει μια εκλογή που πρέπει να κερδηθεί στην πολιτεία της Δυτικής Βεγγάλης. Αυτό απαιτούσε από τον υπουργό Εσωτερικών μας, τον άνθρωπο του Μόντι, τον Αμίτ Σαχ, να εγκαταλείψει λίγο πολύ τα καθήκοντά του στο υπουργικό συμβούλιο και να εστιάσει όλη του την προσοχή στη Βεγγάλη για μήνες, να διαδώσει τη δολοφονική προπαγάνδα του κόμματός του, να στρέψει άνθρωπο ενάντια σε άνθρωπο σε κάθε μικρή πόλη και χωριό. Γεωγραφικά, η Δυτική Βεγγάλη είναι μια μικρή πολιτεία. Οι εκλογές θα μπορούσαν να διεξαχθούν σε μια μέρα, και αυτό είχε γίνει στο παρελθόν. Ωστόσο, δεδομένου ότι είναι νέο έδαφος για το BJP, το κόμμα χρειαζόταν χρόνο για να μετακινήσει τα στελέχη του, πολλοί από τους οποίους δεν προέρχονται από τη Βεγγάλη, από εκλογική περιφέρεια σε εκλογική περιφέρεια για την εποπτεία της ψηφοφορίας. Το πρόγραμμα των εκλογών χωρίστηκε σε οκτώ φάσεις, που εκτείνονταν σε διάστημα ενός μήνα, η τελευταία στις 29 Απριλίου. Καθώς ο αριθμός των μολύνσεων από κορωνοϊό αυξήθηκε, τα άλλα πολιτικά κόμματα παρακάλεσαν την εκλογική επιτροπή να επανεξετάσει το εκλογικό πρόγραμμα. Η επιτροπή αρνήθηκε και τέθηκε με το πλευρό του BJP, και η εκστρατεία συνεχίστηκε. Ποιος δεν έχει δει τα βίντεο του πρωταγωνιστή του BJP, του ίδιου του πρωθυπουργού, θριαμβευτή και χωρίς μάσκα, μιλώντας στα πλήθη που επίσης δεν είχαν μάσκες, ευχαριστώντας τα συγκεντρωμένα πλήθη; Ήταν στις 17 Απριλίου, όταν ο επίσημος αριθμός των ημερήσιων κρουσμάτων είχε ήδη εκτοξευθεί πάνω από 200.000.

Τώρα, καθώς η ψηφοφορία κλείνει, η Βεγγάλη είναι έτοιμη να γίνει νέα εστία κορωνοϊού, με ένα νέο στέλεχος τριπλής μετάλλαξης γνωστό ως – μαντέψτε τι – το “στέλεχος της Βεγγάλης”. Οι εφημερίδες αναφέρουν ότι κάθε δεύτερο άτομο που ελέγχεται στην πρωτεύουσα της πολιτείας, Καλκούτα, είναι θετικό στον κορωνοϊό. Το BJP έχει δηλώσει ότι εάν κερδίσει τη Βεγγάλη, θα διασφαλίσει ότι οι άνθρωποι θα λάβουν δωρεάν εμβόλια. Και αν όχι;

«Ας προσπαθήσουμε να μην είμαστε σαν μωρά που κλαίνε».

Εν πάσει περιπτώσει, τι γίνεται με τα εμβόλια; Σίγουρα θα μας σώσουν; Δεν είναι η Ινδία μια δύναμη παραγωγής εμβολίων; Στην πραγματικότητα, η ινδική κυβέρνηση εξαρτάται εξ ολοκλήρου από δύο κατασκευαστές, το Serum Institute of India (SII) και το Bharat Biotech. Και οι δύο μπορούν να κυκλοφορήσουν δύο από τα πιο ακριβά εμβόλια στον κόσμο, στους φτωχότερους ανθρώπους στον κόσμο. Αυτή την εβδομάδα ανακοίνωσαν ότι θα πουλήσουν στα ιδιωτικά νοσοκομεία σε ελαφρώς αυξημένη τιμή και στις πολιτειακές κυβερνήσεις σε κάπως χαμηλότερη τιμή. Οι υπολογισμοί στο πίσω μέρος του φακέλου δείχνουν ότι οι εταιρείες εμβολίων αναμένεται να έχουν παράλογα κέρδη.

Υπό από τον Μόντι, η οικονομία της Ινδίας έχει υποσκαφθεί και εκατοντάδες εκατομμύρια άνθρωποι που ζούσαν ήδη επισφαλείς ζωές, σπρώχνονται στην απόλυτη φτώχεια. Ένας τεράστιος αριθμός ανθρώπων εξαρτά τώρα την επιβίωσή του από τα πενιχρά εισοδήματα που δίνει ο Εθνικός Νόμος για την Εγγύηση της Απασχόλησης της Υπαίθρου (NREGA), ο οποίος ψηφίστηκε το 2005 όταν το κόμμα του Κογκρέσου ήταν στην εξουσία. Είναι αδύνατο να περιμένουμε ότι οικογένειες που βρίσκονται στα πρόθυρα της πείνας θα πληρώσουν το μεγαλύτερο μέρος του μηνιάτικου εισοδήματός τους για να εμβολιαστούν. Στο Ηνωμένο Βασίλειο, τα εμβόλια είναι δωρεάν και είναι θεμελιώδες δικαίωμα. Όσοι μάλιστα προσπαθούν να εμβολιαστούν εκτός σειράς, αντιμετωπίζουν τις συνέπειες του νόμου. Στην Ινδία, ο κινητήριος μοχλός της εκστρατείας εμβολιασμού είναι απλώς το εταιρικό κέρδος.

Ασθενείς Covid με αναπνευστικά προβλήματα περιμένουν έξω από νοσοκομείο παροχή οξυγόνου

Καθώς αυτή η επική καταστροφή εκτυλίσσεται, στα τηλεοπτικά κανάλια της Ινδίας που είναι ευθυγραμμισμένα με τον Μόντι, θα παρατηρήσετε πώς μιλούν όλοι με μια ομοιόμορφη φωνή. Το «σύστημα» κατέρρευσε, λένε, ξανά και ξανά. Ο ιός έχει τσακίσει το «σύστημα» υγειονομικής περίθαλψης της Ινδίας.

Το σύστημα δεν έχει καταρρεύσει. Το «σύστημα» μόλις που υπήρχε. Η κυβέρνηση – τόσο αυτή, όσο και η κυβέρνηση του Κογκρέσου που προηγήθηκε – σκόπιμα διέλυσε και αυτήν ακόμα τη μικρή υγειονομική υποδομή που υπήρχε. Αυτό συμβαίνει όταν μια πανδημία πλήττει μια χώρα με σχεδόν ανύπαρκτο σύστημα δημόσιας υγείας. Η Ινδία ξοδεύει περίπου το 1,25% του ακαθάριστου εγχώριου προϊόντος της στην υγεία, πολύ χαμηλότερο από τις περισσότερες χώρες του κόσμου, ακόμη και τις φτωχότερες. Ακόμα και αυτό το ποσοστό όμως είναι διογκωμένο, καθώς πράγματα που μπορεί να είναι σημαντικά αλλά δεν πληρούν τις προϋποθέσεις να χαρακτηριστούν ως υγειονομική περίθαλψη, έχουν αθροιστεί σε αυτό το ποσοστό. Έτσι, το πραγματικό ποσοστό εκτιμάται περισσότερο ότι βρίσκεται στο 0,34%. Η τραγωδία είναι ότι σε αυτήν την απελπιστικά φτωχή χώρα, όπως δείχνει μελέτη του Lancet το 2016, το 78% της υγειονομικής περίθαλψης στις αστικές περιοχές και το 71% στις αγροτικές περιοχές, το διαχειρίζεται πλέον ο ιδιωτικός τομέας. Όσοι πόροι παραμένουν στον δημόσιο τομέα διοχετεύονται πλέον συστηματικά στον ιδιωτικό τομέα από ένα σύμπλεγμα διεφθαρμένων διευθυντών και ιατρών, ψευδών παραπομπών και φουσκωμένων ασφαλιστικών απαιτήσεων.

Η υγειονομική περίθαλψη είναι θεμελιώδες δικαίωμα. Ο ιδιωτικός τομέας δεν θα περιθάλψει τους πεινασμένους, τους άρρωστους, τους ανθρώπους που πεθαίνουν και δεν έχουν χρήματα. Αυτή η μαζική ιδιωτικοποίηση της υγειονομικής περίθαλψης της Ινδίας είναι έγκλημα.

Το σύστημα δεν έχει καταρρεύσει. Η κυβέρνηση έχει αποτύχει. Ίσως η λέξη «αποτύχει» είναι ανακριβής, γιατί αυτό στο οποίο είμαστε μάρτυρες δεν είναι μια εγκληματική αμέλεια, αλλά ένα ολοκληρωμένο έγκλημα κατά της ανθρωπότητας. Οι ιολόγοι προβλέπουν ότι ο αριθμός των κρουσμάτων στην Ινδία θα αυξηθεί εκθετικά σε πάνω από 500.000 την ημέρα. Προβλέπουν το θάνατο πολλών εκατοντάδων χιλιάδων τους επόμενους μήνες, ίσως περισσότερους. Οι φίλοι μου και εγώ συμφωνήσαμε να καλούμε ο ένας τον άλλον κάθε μέρα για να δηλώνουμε τον εαυτό μας ως παρόντα και ζωντανό, όπως όταν παίρνουμε απουσίες στις σχολικές αίθουσες. Μιλάμε σε όσους αγαπάμε με δάκρυα και τρέμοντας, χωρίς να γνωρίζουμε αν θα ξαναδούμε ποτέ ο ένας τον άλλον. Γράφουμε, δουλεύουμε, μη γνωρίζοντας αν θα ζήσουμε για να ολοκληρώσουμε αυτό που ξεκινήσαμε. Δεν γνωρίζουμε ποιος τρόμος και ποια ταπείνωση μας περιμένει. Πόση αναξιοπρέπεια έχουν όλα αυτά. Αυτό είναι που μας τσακίζει.

Το hashtag #ModiMustResign είναι δημοφιλές στα κοινωνικά μέσα. Μερικά από τα memes που κυκλοφορούν δείχνουν τον Μόντι με έναν σωρό κρανίων να κρυφοκοιτάζει έξω από την κουρτίνα που σχηματίζει η γενειάδα του. Ο Μόντι ο Μεσσίας να μιλά σε δημόσια συγκέντρωση πτωμάτων. Ο Μόντι και ο Αμίτ Σαχ ως γύπες, να σαρώνουν τον ορίζοντα αναζητώντας πτώματα που θα τους ψηφίσουν. Αλλά αυτό είναι μόνο ένα μέρος της ιστορίας. Το άλλο μέρος είναι ότι ο άντρας χωρίς συναισθήματα, ο άντρας με τα κενά μάτια και το απέραντο χαμόγελο, μπορεί, όπως και πολλοί τύραννοι στο παρελθόν, να ξυπνήσει παθιασμένα συναισθήματα στους άλλους. Η παθολογία του μολύνει. Και αυτό τον κάνει να ξεχωρίζει. Στη Βόρεια Ινδία, η οποία είναι η μεγάλη βάση των εκλογέων του, και η οποία, λόγω των απόλυτων αριθμών, τείνει να αποφασίσει την πολιτική μοίρα της χώρας, ο πόνος που προκαλεί φαίνεται να μετατρέπεται σε μια ιδιότυπη απόλαυση.

Ο Fredrick Douglass το είπε σωστά: «Τα όρια των τυράννων καθορίζονται από την αντοχή των καταπιεζόμενων». Πώς εμείς στην Ινδία υπερηφανευόμαστε για την ικανότητά μας να αντέχουμε. Πόσο όμορφα έχουμε εκπαιδευτεί να διαλογιζόμαστε, να το γυρίζουμε στο να κοιτάμε το εσωτερικό μας, να εξορκίζουμε την οργή μας και να δικαιολογούμε την αδυναμία μας να είμαστε ισότιμοι. Πόσο ευγενικά αγκαλιάζουμε την δική μας ταπείνωση.

Όταν έκανε το πολιτικό του ντεμπούτο ως επικεφαλής της πολιτείας της Γκουτζαράτ το 2001, ο Μόντι εξασφάλισε τη θέση του στην ιστορία μετά από αυτό που έγινε γνωστό ως το πογκρόμ της Γκουτζαράτ του 2002. Για μια περίοδο μερικών ημερών, όχλος ινδουιστών, παρακολουθούμενος και μερικές φορές ενισχυόμενος από την αστυνομία της Γκουτζαράτ, δολοφόνησε, βίασε και έκαψε ζωντανούς, χιλιάδες μουσουλμάνους ως «εκδίκηση» για μια αποτρόπαιη εμπρηστική επίθεση σε ένα τρένο, στο οποίο περισσότεροι από 50 ινδουιστές προσκυνητές κάηκαν ζωντανοί. Μόλις υποχώρησε η βία, ο Μόντι, ο οποίος μέχρι τότε ήταν διορισμένος απλώς από το κόμμα του ως επικεφαλής της πολιτείας, ζήτησε πρόωρες εκλογές. Η εκστρατεία στην οποία εμφανίστηκε ως Hindu Hriday Samrat («Ο Αυτοκράτορας των Ινδουιστικών Καρδιών») του χάρισε μια μεγάλη νίκη. Ο Μόντι δεν έχει χάσει εκλογές από τότε.

Αρκετοί από τους δολοφόνους στο πογκρόμ της Γκουτζαράτ καταγράφηκαν στην κάμερα του δημοσιογράφου Ashish Khetan, να καυχώνται για το πώς χτυπούσαν ανθρώπους μέχρι θανάτου, άνοιγαν τα στομάχια των εγκύων γυναικών και έσπαγαν τα κεφάλια των βρεφών στα βράχια. Είπαν ότι μπορούσαν να κάνουν ό,τι έκαναν, μόνο επειδή ο Μόντι ήταν ο επικεφαλής. Αυτές οι κασέτες μεταδόθηκαν στην εθνική τηλεόραση. Ενώ ο Μόντι παρέμεινε στον θώκο της εξουσίας, ο Khetan, του οποίου οι ταινίες κατατέθηκαν στα δικαστήρια και εξετάστηκαν από τα εγκληματολογικά εργαστήρια, εμφανίστηκε ως μάρτυρας σε αρκετές περιπτώσεις. Με την πάροδο του χρόνου, μερικοί από τους δολοφόνους συνελήφθησαν και φυλακίστηκαν, αλλά πολλοί απελευθερώθηκαν. Στο πρόσφατο βιβλίο του, Undercover: My Journey In the Darkness of Hindutva, ο Khetan περιγράφει λεπτομερώς πώς, κατά τη διάρκεια της θητείας του Μόντι ως αρχηγού της πολιτείας, η αστυνομία της Γκουτζαράτ, οι δικαστές, οι δικηγόροι, οι εισαγγελείς και οι εξεταστικές επιτροπές συνεργάστηκαν για να αποκρύψουν αποδεικτικά στοιχεία, να εκφοβίσουν μάρτυρες και να μετακινήσουν δικαστές.

Παρόλο που όλα αυτά ήταν γνωστά, πολλοί από τους λεγόμενους δημόσιους διανοούμενους της Ινδίας, τους διευθύνοντες συμβούλους των μεγάλων εταιρειών και των ΜΜΕ που κατέχουν, εργάστηκαν σκληρά για να ανοίξουν το δρόμο στον Μόντι να γίνει πρωθυπουργός. Ταπείνωσαν και φίμωσαν όσους από εμάς επιμείναμε στην κριτική μας. “Ξεπεράστε το”, ήταν το σύνθημά τους. Ακόμα και σήμερα, μετριάζουν τη σκληρή κριτική στον Μόντι με επαίνους για τις ρητορικές του ικανότητες και τη «σκληρή δουλειά» του. Ο καταγγελτικός τόνος και το εκφοβιστικό τους ύφος για τους πολιτικούς των κομμάτων της αντιπολίτευσης είναι πολύ πιο έντονα. Δείχνουν ιδιαίτερη περιφρόνηση για τον Ραχούλ Γκάντι του κόμματος του Κογκρέσου, τον μοναδικό πολιτικό που έχει προειδοποιήσει με συνέπεια για την επερχόμενη κρίση του κορωνοϊού και ζήτησε επανειλημμένα από την κυβέρνηση να προετοιμαστεί όσο καλύτερα μπορούσε. Το να βοηθήσει λοιπόν κανείς το κυβερνών κόμμα στην εκστρατεία του να καταστρέψει όλα τα κόμματα της αντιπολίτευσης ισοδυναμεί με συμπαιγνία για την καταστροφή της δημοκρατίας.

Εδώ είμαστε λοιπόν τώρα, στην κόλαση που συλλογικά δημιούργησαν, με κάθε ανεξάρτητο θεσμικό όργανο που είναι απαραίτητο για τη λειτουργία μιας δημοκρατίας να έχει υπονομευτεί, και έναν ιό να είναι εκτός ελέγχου.

Η μηχανή δημιουργίας κρίσεων που την ονομάζουμε κυβέρνηση, είναι ανίκανη να μας βγάλει από αυτήν την καταστροφή. Όχι κυρίως επειδή ένας είναι ο άνθρωπος που παίρνει όλες τις αποφάσεις σε αυτήν την κυβέρνηση, και αυτός ο άνθρωπος είναι επικίνδυνος – και όχι ιδιαίτερα ευφυής. Αυτός ο ιός είναι ένα διεθνές πρόβλημα. Για να τον αντιμετωπίσουμε, η λήψη αποφάσεων, τουλάχιστον σχετικά με τον έλεγχο και τη διαχείριση της πανδημίας, θα πρέπει να περάσει στα χέρια κάποιου μη κομματικού σώματος που αποτελείται από μέλη του κυβερνώντος κόμματος, μέλη της αντιπολίτευσης και ειδικούς και εμπειρογνώμονες της πολιτικής της δημόσιας υγείας.

Όσο για τον Μόντι, είναι η παραίτηση από τα εγκλήματά του μια εφικτή πρόταση; Ίσως θα μπορούσε να κάνει ένα διάλειμμα από αυτά – ένα διάλειμμα από όλη τη σκληρή δουλειά του. Υπάρχει αυτό το Boeing 777, το Air India One, 564 εκατομμυρίων δολαρίων, προσαρμοσμένο για ταξίδια VVIP – στην πραγματικότητα γι’ αυτόν – το οποίο μένει αδρανές εδώ και λίγο καιρό στο αεροδρόμιο. Αυτός και οι άντρες του θα μπορούσαν να το πάρουν και να φύγουν. Οι υπόλοιποι θα κάνουμε ό, τι μπορούμε για να καθαρίσουμε το χάος τους.

Όχι, η Ινδία δεν μπορεί να απομονωθεί. Χρειαζόμαστε βοήθεια.

Πηγή: The Guardian

Μετάφραση: antapocrisis