Το παζάρι της αριστείας κι άλλοι νεοφιλελεύθεροι μύθοι

Το παζάρι της αριστείας κι άλλοι νεοφιλελεύθεροι μύθοι

..Η πρακτική ανάγκη, ο εγωϊσμός, είναι η αρχή της πολιτισμένης κοινωνίας, και ως τέτοια αναδύεται καθαρά την ώρα που η πολιτισμένη κοινωνία έχει γεννήσει το πολιτικό κράτος. Ο θεός της πρακτικής ανάγκης και του ατομικού συμφέροντος είναι το χρήμα.

Το χρήμα είναι ο ζηλευτός θεός του Ισραήλ, ενώπιον του οποίου κανείς άλλος θεός δεν υφίσταται. Το χρήμα εξαχρειώνει όλους τους θεούς του ανθρώπου και τους καθιστά εμπορεύματα. Το χρήμα είναι η παγκόσμια παγιωμένη αξία όλων των πραγμάτων..

Καρλ Μαρξ (1844), Για το εβραϊκό ζήτημα – απόσπασμα.

Στις 24 Οκτωβρίου ψηφίστηκε στη Βουλή το νομοσχέδιο της κυβέρνησης «Επενδύω στην Ελλάδα». Το τραγελαφικό της υπόθεσης βέβαια, είναι ότι ο νέος επενδυτικός νόμος ενείχε και διατάξεις για την παιδεία, γιατί ως γνωστόν η παιδεία είναι «επένδυση». Επένδυση για εκείνους που την καθιστούν εμπόρευμα αλλά και για εκείνους που σπεύδουν να την αγοράσουν.

Αναλυτικότερα καταργήθηκε η ελεύθερη πρόσβαση (δίχως πανελλήνιες εξετάσεις) σε ορισμένα τμήματα, που είχε εγκαινιάσει η προηγούμενη κυβέρνηση, τροποποιήθηκαν ορισμένες διατάξεις που αφορούσαν τα πρότυπα και τα πειραματικά σχολεία μα το αποκορύφωμα της όλης διαδικασίας ήταν αναμφίβολα η εξίσωση των τίτλων κολλεγίων που λειτουργούν στη χώρα με τα αντίστοιχα πτυχία των δημόσιων ΑΕΙ. Κι ας κρατήσουμε αυτό το τελευταίο.

Η ρητορική της ΝΔ αναφορικά με την παιδεία ήταν γνωστή πριν ακόμα εκλεγεί κυβέρνηση. Κατάργηση του ασύλου, βάση του 10 για την είσοδο στα ΑΕΙ, επιβολή διδάκτρων άρα «μεταρρύθμιση» του άρθρου 16 του συντάγματος που εξασφαλίζει το δημόσιο και δωρεάν χαρακτήρα της ανώτατης εκπαίδευσης, φετιχοποίηση της «αριστείας» και νομιμοποίηση της ιδιωτικής ανώτατης εκπαίδευσης. Και κάτι ακόμα. Πλήρης σύμπνοια με τις αρχές του ΟΟΣΑ που προωθεί όλες τις παραπάνω «μεταρρυθμίσεις», τις οποίες λιγότερο εξόφθαλμα, αν και όχι καθολικά, υποστήριζε και ο ΣΥΡΙΖΑ. 

Και πάμε στο προκείμενο. Με την εξίσωση τίτλων σπουδών των ιδιωτικών κολλεγίων, που λειτουργούν στη χώρα ως παραρτήματα ξένων πανεπιστημίων, με εκείνα των δημόσιων ΑΕΙ, προκύπτει το εξής γεγονός για όσους δεν το έχουν ακόμα καταλάβει. Όσοι πεταχτούν εκτός των δημόσιων ΑΕΙ είτε με τη βάση του 10 είτε ως «αιώνιοι φοιτητές» θα μπορούν άραγε να μπουν στα ιδιωτικά κολλέγια; Μα και βέβαια θα μπορούν εφόσον έχουν το αντίστοιχο αντίτιμο για τα δίδακτρα. Γιατί το ζήτημα δεν είναι το πόσο «κακό» είναι το δημόσιο σύστημα ανώτατης εκπαίδευσης λόγω των αιώνιων φοιτητών ή της εύκολης πρόσβασης σε ορισμένες σχολές αλλά η ιδιωτικοποίηση της ανώτατης εκπαίδευσης και η αποκόμιση κερδών για το διεθνές και εγχώριο κεφάλαιο που επενδύει σ’ αυτήν. Την ίδια ώρα που το ποσοστό του ελληνικού προϋπολογισμού για την ανώτατη εκπαίδευση είναι από τα πιο χαμηλά στην ΕΕ, γεγονός που αποσιωπάται συστηματικά, οι «αιώνιοι φοιτητές» και η «βάση του 10» λειτουργούν σαν άλλοθι περαιτέρω διάλυσης της δημόσιας ανώτατης εκπαίδευσης με σκοπό την μπίζνα των ιδιωτικών κολλεγίων.

Πηγή πίνακα: ΑΔΙΠ (2019), Έκθεση Ποιότητας της Ανώτατης Εκπαίδευσης, σελ. 66

Την ίδια ώρα η προώθηση της ιδιωτικής εκπαίδευσης μέσω της εξίσωσης ΑΕΙ-κολλεγίων έχει να κάνει και με κάτι ακόμα. Η κατοχή πτυχίου πανεπιστημιακής εκπαίδευσης συνδέεται με καλύτερες ευκαιρίες απασχόλησης, υψηλότερο εισόδημα και κατ’ επέκταση καλύτερη ποιότητα ζωής. Η εκπαίδευση εξακολουθεί να αποτελεί την ασφαλέστερη επιλογή για την αντιμετώπιση του προβλήματος της ανεργίας, ενώ στην πλειονότητα των εξεταζόμενων περιπτώσεων υψηλότερο επίπεδο εκπαίδευσης σημαίνει υψηλότερες απολαβές (ΑΔΙΠ, Σεπτέμβριος 2019, Έκθεση Ποιότητας της Ανώτατης Εκπαίδευσης). Επιβάλλοντας λοιπόν την άμεση σύνδεση τσέπης και αριστείας εμπεδώνεται στις μάζες ότι δεν μπορούν να επιδιώξουν καλύτερες συνθήκες ζωής μέσα από την απόκτηση ενός πτυχίου. Με άλλα λόγια το «δεν υπάρχει εναλλακτική» στην πολιτική δένει με την ολοένα και μικρότερη κοινωνική κινητικότητα προς τα πάνω στην ελληνική (κι όχι μόνο) κοινωνία. Έτσι η ανώτατη εκπαίδευση γίνεται ξεκάθαρα μοχλός ταξικής στασιμότητας μιας δράκας λίγων προνομιούχων που δηλώνουν άριστοι λόγω τσέπης και καταδικάζουν την κοινωνική πλειοψηφία σε φτώχεια, ανεργία και μετανάστευση λόγω άθλιων συνθηκών ζωής κι εργασίας εντός της χώρας. 

Να τελειώνουμε λοιπόν με τους νεοφιλελεύθερους μύθους.

Απέναντι στην εξέλιξη αυτή να μη μείνουμε αδρανείς και ήσυχοι. Την ίδια ώρα που τα ιδιωτικά πρακτορεία τίτλων σπουδών, ή αλλιώς κολλέγια, εξισώνονται με τα δημόσια ΑΕΙ, δημόσια σχολεία δεν έχουν ακόμη εκπαιδευτικούς (τόσο βασικών μαθημάτων όσο και ειδικοτήτων), οι κτιριακές εγκαταστάσεις αρκετών ΑΕΙ (διδακτήρια και φοιτητικές εστίες) είναι σαράγια της μούχλας και της εγκατάλειψης ενώ η αυστηρότερη τήρηση του ν+2 δεν έρχεται να αναβαθμίσει την ποιότητα σπουδών αλλά για να πετάξει εκτός σπουδών κόσμο που συνδυάζει αρκετά συχνά σπουδή και εργασία.

Απέναντι στο παραμύθι της «αριστείας» και στην ιδιωτικοποίηση της παιδείας να παλέψουμε για ένα δημόσιο σχολείο και ένα δημόσιο πανεπιστήμιο για όλους, με καλύτερες εγκαταστάσεις, περισσότερους εκπαιδευτικούς και εργασιακά δικαιώματα που δεν παραδίδονται κατόπιν κοπής αποδείξεως σε κάποιο κολλέγιο.

ΣΥΡΙΖΑ και Δημόσια Υγεία: Μήπως παράγεται περισσότερη υποκρισία απ’ όση τελικά μπορούμε να καταναλώσουμε;

Μια μεγάλη δημόσια αντιπαράθεση έχει ανοίξει τις τελευταίες μέρες με αφορμή τις απαράδεκτες θέσεις του μειοψηφικού προεδρείου του Πανελλήνιου Ιατρικού Συλλόγου[1]. Μεταξύ άλλων προτείνει την ιδιωτικοποίηση των νοσοκομείων, με μετατροπή τους από Νομικά Πρόσωπα Δημοσίου Δικαίου σε Νομικά Πρόσωπα Ιδιωτικού Δικαίου Μη Κερδοσκοπικού χαρακτήρα.

Οι προτάσεις αυτές έχουν δικιολογημένα ξεσηκώσει θύελλα αντιδράσεων από την ομοσπονδία των νοσοκομειακών γιατρών[2], τις τοπικές ενώσεις της, ακόμα και από συνδικαλιστές της κυβερνητικής παράταξης. Έχουν δημιουργήσει έντονη ανησυχία και προβληματισμό στην πλειοψηφία των εργαζόμενων υγειονομικών. Το υπουργείο υγείας και η κυβέρνηση για την ώρα συναινούν δια της σιωπής τους.

Περισσεύει να επιχειρηματολογήσουμε για την αντίθεση στην ουσία των προτάσεων αυτών. Εν ολίγοις,  καταργούν την ύπαρξη του ΕΣΥ ως δημόσιο σύστημα που εγγυάται και προσφέρει δωρεάν περίθαλψη στην πλειοψηφία του πληθυσμού. Πλέον, μόνο οι έχοντες θα έχουν πρόσβαση σ’αυτό. Οι υπόλοιποι στον Καιάδα. Πλέον, μόνο όσα νοσοκομεία έχουν δυνατότητα «αυτοχρηματοδότησης» και προσέλκυσης χορηγιών θα επιβιώνουν. Τα υπόλοιπα αντικειμενικά θα κλείνουν ή θα χαρίζονται ως φιλέτα σε ιδιωτικούς ομίλους για να «σωθούν».

Αυτό που προκαλεί έκπληξη, είναι η σφοδρότητα και το αντιπολιτευτικό μένος του ΣΥΡΙΖΑ. Όλες αυτές τις μέρες έχει κατακλυστεί ο έντυπος, ηλεκτρονικός, τηλεοπτικός και ραδιοφωνικός τύπος από πολυσέλιδα κείμενα και μακρόσυρτες συνεντεύξεις πρώην κυβερνητικών και κρατικών στελεχών του ΣΥΡΙΖΑ, που κυριολεκτικά έχουν ανέβει στα κεραμίδια. Μάλιστα, η Αυγή με το τεθλιμμένο άγαλμα της θεάς Υγείας στο πρωτοσέλιδο της 17/10, κήρυξε την έναρξη του αγώνα απέναντι στη Δεξιά που «βάζει νάρκη στη Δημόσια Υγεία».[3]

Είναι προφανές ότι ο ΣΥΡΙΖΑ προσπαθεί να ρεφάρει ως αντιπολίτευση και να σβήσει με μια μονοκοντυλιά την πρόσφατη μνήμη μας για τα δικά του πεπραγμένα και ευθύνες. Ειδικά σε ένα θέμα που καίει την κοινωνία και είχε ως νούμερο ένα στην επικοινωνιακή του ατζέντα ως κυβέρνηση. Οι προτάσεις του ΠΙΣ του δίνουν την ευκαιρία να αναβαπτιστεί σε σφοδρό αντιπολιτευόμενο της «ακραίας νεοσυντηρητικής δεξιάς που έρχεται να ξηλώσει το έργο του». Είναι βολικό το σχήμα «μεροληπτούμε για το Δημόσιο» όπως έλεγε σε όλους τους τόνους και κλίσεις ο Ξανθός, ενώ «αυτοί μεροληπτούν για το ιδιωτικό».

Έχουν όντως έτσι τα πράγματα;

Ως γνωστόν βασική προϋπόθεση για να υφίστανται τα δημόσια νοσοκομεία και Κέντρα Υγείας και να προσφέρουν υπηρεσίες, είναι η επαρκής κρατική χρηματοδότηση και στελέχωση με προσωπικό. Αλλιώς, ανοίγει ο δρόμος και η «νομιμοποίηση» της συζήτησης για ιδιωτικοποίηση ως ώριμο φρούτο – λύση ανάγκης. Αυτή τη στρατηγική ακολουθεί ο νεοφιλελευθερισμός τις τελευταίες δεκαετίες σε όλα τα δημόσια αγαθά και υπηρεσίες. Πρώτα κλείνει η στρόφιγγα της κρατικής χρηματοδότησης, επέρχεται η υποστελέχωση και η απαξίωση και  τέλος ανοίγει η συζήτηση επί του «αντικειμενικού αδιεξόδου». Τότε, όλες οι προτάσεις σωτηρίας ακούγονται λογικές. Χορηγοί, προσέλκυση επενδυτών, ιδιωτικο-οικονομικά κριτήρια και ανταποδοτική λειτουργία, συγχώνευση και κλείσιμο νοσοκομείων, συμβασιούχοι εργαζόμενοι, επικουρικοί, μετακινήσεις για κάλυψη κενών, μπλοκάκι κτλ. Μέσα απ’ αυτή τη διαδικασία, αποσπάται και η κοινωνική συναίνεση, αφού στα μάτια των «καταναλωτών» οι δομές υγείας καθίστανται άχρηστες.

Τι έκαναν οι φανατικοί οπαδοί της δημόσιας υγείας στον τομέα αυτό επί 4,5 χρόνια; Τίποτα! Μια απλή αναζήτηση των στοιχείων της Ευρωπαϊκής Επιτροπής αρκεί για να διαπιστώσει κανείς σε ποιες θέσεις βρίσκεται κολλημένη η χώρα μας σε σχέση με τον ευρωπαϊκό μέσο όρο, στους δείκτες κρατικής χρηματοδότητης, ιδιωτικών δαπανών (απ’ την τσέπη των ασθενών), αναλογίας γιατρών/ νοσηλευτών – πληθυσμού, προληπτικής ιατρικής/γενικοί γιατροί κτλ[4]. Τα οργανικά κενά του ΕΣΥ σε νοσηλευτικό προσωπικό ξεπερνούν τις 20.000, ενώ των γιατρών τις 10.000. Ο ΣΥΡΙΖΑ καυχιέται ότι αύξησε τους επικουρικούς γιατρούς από 800 σε 3500, ενώ δεν κατάφερε καν να καλύψει τις συνταξιοδοτήσεις μόνιμου προσωπικου. Αυτή η συζήτηση όμως είναι απαγορευμένη, αφού η δημόσια αντιπαράθεση για την υγεία περιορίζεται στην πρόσβαση των ανασφάλιστων, η οποία σημειωτέον δεν αντιστοιχήθηκε από την αναγκαία αύξηση προϋπολογισμών και προσωπικού.

Έχοντας καταπιεί δύο Μνημόνια και ψηφίσει ένα ακόμα, μαζί με το διαρκές Μνημόνιο υποτέλειας των πρωτογενών πλεονασμάτων, ήταν αναμενόμενη η εξαέρωση των «καλών προθέσων» για προσλήψεις και αύξηση της χρηματοδότησης, στους κόφτες της τρόϊκα και των θεσμών. Για ποιο λόγο κατηγορεί λοιπόν τη ΝΔ που τόλμησε να μιλήσει για ιδιωτικοποίηση; Επειδή λαχταρά να γίνει πιο γρήγορα αυτό που με μαθηματική ακρίβεια θα γινόταν, αν συνέχιζε την αριστερή διαχείριση του νεοφιλελευθερισμού και των Μνημονίων ο ΣΥΡΙΖΑ; Εκτός κι αν υπονοεί ότι έκανε δύο βήματα πίσω με τη συνθηκολόγησή του, αλλά δεν του έφταναν τα 4,5 χρόνια για να κάνει το μεγάλο άλμα προς τα μπρος, της ρήξης δηλαδή με επιτροπείες, θεσμούς, δανειστές, για να εξασφαλίσει την αναγκαία χρηματοδότηση για την δημόσια υγεία. Εκτός κι αν κρύβει σαν άσσο στο μανίκι για την επόμενη διακυβέρνηση, ένα πρόγραμμα όπου μπορείς και χωρίς κεντρική κρατική χρηματοδότηση, και με ημι-πτωχευμένα ασφαλιστικά ταμεία, και χωρίς ιδιώτες και χωρίς ΣΔΙΤ, να έχεις δημόσιο και δωρεάν σύστημα υγείας. Ή μπορεί να έχει εξασφαλίσει κρυφά κονδύλια από ΔΝΤ και ΕΕ, που μετά από καιρό κατάλαβαν ότι οι σύμμαχοι πρέπει να ανταποδώσουν τις θυσίες του ελληνικού λαού.

Ο ΣΥΡΙΖΑ, όχι απλά δεν φρόντισε να θωρακίσει το ΕΣΥ με άψυχο και έμψυχο δυναμικό ενόψει της «επέλασης των νεοφιλελεύθερων βαρβάρων της ΝΔ», αλλά τους έστρωσε το δρόμο με ροδοπέταλα. Ιδεολογικά, με το ΤΙΝΑ, τη λογική του μικρότερου κακού, με το «τι να κάνουμε, αυτά έχουμε μ’ αυτά θα βολευτούμε». Θεσμικά – νομοθετικά με δεκάδες υπουργικές αποφάσεις, προεδρικά διατάγματα και νομοσχέδια που βήμα – βήμα εφάρμοζαν όλες τις Μνημονιακές δεσμεύσεις και την ουσία του νεοφιλευθερισμού για την υγεία. Μερικά μόνο παραδείγματα:

Η ΕΣΑΝ ΑΕ που επιβλέπει και επιβάλλει τη λογική των «ματωμένων εξιτηρίων»[5] – που ο ΣΥΡΙΖΑ θα καταργούσε[6] –  συνέχισε να λειτουργεί κανονικότατα.  Μάλιστα, ο ΣΥΡΙΖΑ πήγε ένα βήμα παραπέρα, με τη θέσπιση των DRGs πιλοτικά σε 18 νοσοκομεία, μετεξέλιξη των ΚΕΝ (Κλειστά Ενοποιημένα Νοσήλεια), που η κυβέρνηση της ΝΔ σχεδιάζει να επεκτείνει σε όλα τα νοσοκομεία το αργότερο μέχρι τον Μάη του 2020. Σε τι διαφέρουν τα παραπάνω απ’τις προτάσεις του ΠΙΣ για βελτίωση της «αποδοτικότητας των Δημοσίων Νοσοκομείων που αποτελεί σήμερα απαγορευμένη έννοια»;

Το παιδιατρικό νοσοκομείο Θεσσαλονίκης, δωρεά του ιδρύματος Νιάρχος[7], η ίδρυση του περίφημου νοσοκομείου Σαντορίνης που ανήκει στην ΑΕΜΥ Α.Ε – Ανώνυμη Εταιρεία Μονάδων Υγείας ΑΕ[8] και πολυδιαφημίστηκαν, είναι ή όχι πρότυπες κρατικοδίαιτες ιδιωτικές μονάδες υγείας υπό την «εποπτεία του Υπουργείου Υγείας»; Σε τι διαφέρει αυτό το μοντέλο «δημόσιας» υγείας απ’ το μοντέλο που προτείνει ο ΠΙΣ; “Το σύνολο των Δημοσίων Νοσοκομείων θα πρέπει να υπάγονται απευθείας σε ένα νέο εξειδικευμένο Δημόσιο Οργανισμό, το «ΕΣΥ ΝΠΔΔ», ο οποίος θα αναλάβει την οργάνωση, διοίκηση και λειτουργία όλης της προσφοράς Δημοσίων Υπηρεσιών Υγείας στη χώρα, πρωτοβάθμιας και δευτεροβάθμιας. Το «ΕΣΥ ΝΠΔΔ» θα αποτελεί τον μητρικό φορέα…”

Ο νόμος 4498/2017 (για την εναρμόνιση του ελληνικού δικαίου με την Ευρωπαϊκή Οδηγία 2003/88/ΕΚ ως προς την οργάνωση του χρόνου εργασίας των ιατρών και οδοντιάτρων του Ε.Σ.Υ), που συντάχθηκε από τον πρώην Γενικό Γραμματέα κ. Γ. Γιαννόπουλο και ψηφίστηκε από ΣΥΡΙΖΑ και ΝΔ, για να ανασταλεί προσωρινά από τον ίδιο το συντάκτη του, λίγες μέρες αργότερα, αποτελεί την επιτομή του νεοφιλελευθερισμού στις εργασιακές σχέσεις των γιατρών, με ολέθριες συνέπειες στη λειτουργία των νοσοκομείων και την ποιότητα των παρεχόμενων υπηρεσιών υγείας στους ασθενείς, με βάση την ευρωπαϊκή εμπειρία[9].

Η τριετής αναστολή του νόμου αυτού λήγει στις 18/11 του 2020. Η ΝΔ έχει πεδίο δόξης λαμπρό να ενεργοποιήσει το νόμο του ΣΥΡΙΖΑ και να εφαρμόσει μέχρι κεραίας της «ακραίες» προτάσεις του ΠΙΣ, χωρίς καν να τις επικαλεστεί: Παροχή στις δομές του ΕΣΥ της δυνατότητας να συνάπτουν ειδικές συμβάσεις με Ιδιώτες ιατρούς… προκειμένου να καλύπτουν επιτακτικές ανάγκες εφόσον οι τοπικές συνθήκες το επιβάλλουν… Θεσμοθέτηση της δυνατότητας πρόσληψης για συγκεκριμένο χρονικό διάστημα και όταν οι περιστάσεις το επιβάλλουν, ιατρικού ή νοσηλευτικού προσωπικού εις «αναπλήρωσιν» (locum) ελλείποντος (ευρισκομένου εν αδεία, ασθενούντος, συνταξιοδοτηθέντος κλπ) προσωπικού, μέχρι ολοκλήρωσης της διαδικασίας κανονικής πρόσληψης.

«Από την άλλη, μια μερίδα των νοσοκομειακών γιατρών θα διεκδικήσουν να δραστηριοποιηθούν κι αυτοί στον ιδιωτικό τομέα. Να σταματήσει δηλαδή η πλήρης κι αποκλειστική απασχόλησή τους στα δημόσια νοσοκομεία και να ανοίξουν και αυτοί ιδιωτικά ιατρεία. Αυτό θα το κάνουν και για να έχουν πρόσθετα έσοδα σημειώνει ο ΔΒ». Αυτά γράφει ο βουλευτής Αχαϊας του ΣΥΡΙΖΑ κ. Κώστα Μάρκου σε άρθρο του με τίτλο Έρχεται Αρμαγεδδώνας στα δημόσια νοσοκομεία.[10] Ο κ. Μάρκου, καθηγητής ενδοκρινολογίας, πρόεδρος του ΚΕΣΥ και ο κ.ΔΒ, editor του ygeianet.gr, στέλεχος του ΣΥΡΙΖΑ Υγείας και μέλος του Δ.Σ του ΠΙΣ, προβληματίζονται από κοινού για τη μερίδα των νοσοκομειακών γιατρών που θα διεκδικήσουν να δραστηριοποιηθούν στον ιδιωτικό τομέα αν εφαρμοστούν οι προτάσεις του ΠΙΣ. Ένα πολύ απλό ερώτημα:  Γιατί δεν έδωσαν σαν αριστεροί το καλό παράδειγμα καταργώντας πρώτα και κύρια τα προνόμια του μεγαλοκαθηγητικού ιατρικού κατεστημένου που έχει ακόμα τη δυνατότητα να δραστηριοποιείται νόμιμα και στα δημόσια νοσοκομεία και να διατηρεί και ιδιωτικό ιατρείο; Η «μεροληψία για το δημόσιο σύστημα υγείας» όμως σταματά εκεί που ξεκινά η συνειδητή μεροληψία για τα ιδιωτικά συμφέροντα.

Κατά τ’ άλλα είμαστε όλοι ενάντια στις προτάσεις του ΠΙΣ που «φέρνουν το ΕΣΥ στην προ-Γεννηματά εποχή που για να χειρουργηθείς έπρεπε να πουλήσεις χωράφι» όπως καυστικά σχολίασε ο ΔΒ που στήριξε μέχρι θανάτου τα έργα και τις ημέρες του ΣΥΡΙΖΑ στην υγεία.

Οι έντιμοι – μισθοσυντήρητοι γιατροί και υγειονομικοί, οι νέοι επιστήμονες, που καθημερινά δίνουν τη μάχη κάτω από αντίξοες συνθήκες για να κρατηθεί όρθιο το ΕΣΥ, οφείλουν να πρωταγωνιστήσουν σε έναν παρατεταμένο αγώνα υπεράσπισης της Δημόσιας και Δωρεάν Υγείας απέναντι στα «αριστερά» ή δεξιά σχέδια ισοπέδωσής της. Μαζί με την κοινωνία που δοκιμάζεται , τους εργαζόμενους και τους ανέργους να οικοδομήσουν μέτωπα αμφισβήτησης και αντίστασης στις πολιτικές που μετατρέπουν το κοινωνικό αγαθό της υγείας σε εμπορεύσιμο είδος για λίγους και εκλεκτούς.

[1] Αθήνα 16.10.2019 ΔΕΛΤΙΟ ΤΥΠΟΥ Προτάσεις του ΠΙΣ για το σύστημα Υγείας μετά τη Σύνοδο της Ολομέλειας των Προέδρων  (ΕΔΩ)

[2]ΟΕΝΓΕ για τη Συνέντευξη Τύπου του ΠΙΣ 17/10/19  Α.Π: 9788 ΔΕΛΤΙΟ ΤΥΠΟΥ (ΕΔΩ )

[3] Πρωτοσέλιδο εφημερίδας ΑΥΓΗ 17/10/19 (ΕΔΩ)

[4] State of Health in the EU Ελλάδα Προφίλ Υγείας 2017 (ΕΔΩ)

[5] Έρη Σαμικού – ΕΣΑΝ ΑΕ: Η θεμελίωση μιας εμπορευματοποιημένης κλινικής πραγματικότητας (ΕΔΩ)

[6] άρθρο της Αυγής της 30/08/14: ΣΥΡΙΖΑ: σε αιματηρά εξιτήρια ασθενών από το ΕΣΥ οδηγεί η ΕΣΑΝ ΑΕ (ΕΔΩ)

[7] άρθρο της Αυγής της 22/03/2018: Στην τελική ευθεία για το νοσοκομείο Παίδων Θεσσαλονίκης(ΕΔΩ)

[8] Τετράδια μαρξισμού – Πάνος Παπανικολάου:Το νέο μοντέλο ιδιωτικοποίησης στην Υγεία –  (ΕΔΩ)

[9] έρευνα Μαστρογιάννη: Η εφαρμογή της οδηγίας 2003/88/ΕΚ περί οργάνωσης του χρόνου εργασίας στο τομέα της υγείας,  Νομικό πλαίσιο και πρακτική εφαρμογή στα κράτη μέλη (ΕΔΩ)

[10]  Κώστας Μάρκου – thebest.gr :Έρχεται Αρμαγεδδώνας στα δημόσια νοσοκομεία (ΕΔΩ)

Όταν οι αντιστασιακοί γίνονται εθελοντές και οι μαυραγορίτες εντερπρενέρς…

Στη χώρα της φαιδράς πορτοκαλέας του νεοφιλελευθερισμού, η υφυπουργός Δόμνα Μιχαηλίδου ανακάλυψε ότι το δίδαγμα του 1940 είναι ο …εθελοντισμός. Θέλει πολύ θράσος να μπερδεύεις τον πόλεμο με το TEDx, τον θάνατο στα βουνά με τις πολυτελείς δεξιώσεις της Εκάλης και τον πατριωτικό, αντιφασιστικό αγώνα με το «όλοι μαζί μπορούμε» του ΣΚΑΙ. Τα δε ΜΜΕ βρίσκουν εξόχως εξοργιστική την παρέμβαση των κοριτσιών στην παρέλαση της Νέας Φιλαδέλφειας, αλλά καθόλα λογική την επανανοηματοδότηση του ΟΧΙ ως …κίνηση εθελοντισμού, από μια ακόμη άριστη εκπρόσωπο της άρχουσας τάξης.

Η υφυπουργός είχε απασχολήσει το πανελλήνιο, όταν κακο-αντιγράφοντας τον Απόστολο Δοξιάδη είχε χαρακτηρίσει την αναφορά στην αντιδικτατορική αντίσταση, «ψυχική νόσο». Και προκάλεσε την θυμηδία όταν επιχείρησε να θεσμοθετήσει επίδομα σε μητέρες που τεκνοποιούν πριν τα 30.

Η κυρία Μιχαηλίδου, όπως άλλωστε και η κυρία Κεραμέως, δεν είναι τυχαία. Επίσης απόφοιτη πανάκριβου Κολλεγίου και περίλαμπρων (ξένων πάντα) Πανεπιστημίων, έκανε καριέρα σε διεθνείς και υπερεθνικούς οργανισμούς, μισθοδοτούμενη μεν από δημόσιους φορείς, υπερασπιζόμενη δε τη διάλυση του δημοσίου και την κερδοσκοπία του ιδιωτικού. Βέβαια, αν κρίνουμε από τα σαρδάμ, τις ταυτολογίες, τις ανακρίβειες και τα νοητικά άλματα των δηλώσεων και των σχολιασμών της, τσάμπα πήγαν και οι ρητορικοί διαγωνισμοί και οι όμιλοι debate. Αντί να μάθει να συντάσσει προτάσεις που να έχουν υποκείμενο, ρήμα και αντικείμενο και να βγάζουν ένα κάποιο νόημα, επιδίδεται (μάλλον αποτυχημένα) σε συντακτικούς σολοικισμούς και νοητικές ακροβασίες.

Η παρέμβασή της για την 28η Οκτωβρίου γέννησε αντιδράσεις και μέσα στη Νέα Δημοκρατία, παρόλο που δεν θα έπρεπε. Βρίσκεται σε πλήρη αντιστοιχία με το dna της συγκεκριμένης παράταξης και της αστικής πολιτικής.

Για την κ. Μιχαηλίδου και την κοινωνική της τάξη, δεν υπάρχει απολύτως κανένα νόημα στο να δίνει κάποιος τη ζωή του χωρίς προσωπικό αντάλλαγμα. Είναι εντελώς ακατανόητο, τελείως παράλογο, σχεδόν διαστροφικό. Εξαιρέσεις βεβαίως υπάρχουν, αλλά αυτές αφορούν το μακρινό παρελθόν.

Το 1940 και η αλβανική εποποιία, δεν μπορούν να γίνουν κατανοητά από την κ. Μιχαηλίδου παρά μόνο ως πράξη εθελοντισμού. Όπως ακριβώς ένας πολυάσχολος άριστος, διακόπτει την οργιώδη επαγγελματική του σταδιοδρομία για να ασχοληθεί κάποιο απόγευμα ή ένα Σαββατοκύριακο με κάποιο γκαλά εθελοντικής δράσης στα βόρεια προάστια. Έτσι και οι πολεμιστές του 40, διέκοψαν την εκμετάλλευση επενδυτικών ευκαιριών, και ανέβηκαν στα βουνά, ως πράξη εθελοντισμού και κοινωνικής ευθύνης.

Τα δόγματα και οι δοξασίες του νεοφιλελευθερισμού είναι τα μόνα κατανοητά πράγματα για την υφυπουργό. Και ο νεοφιλελευθερισμός δεν περιλαμβάνει την έννοια του ηθικού καθήκοντος, του κοινωνικού βολονταρισμού, ούτε ακόμα και του άδολου πατριωτισμού. Η καβαφική φράση «ποτέ από το χρέος μη κινούντες» για την κυρία Μιχαηλίδου και την κοινωνική της τάξη είναι αλαμπουρνέζικα. Το ηθικό χρέος είναι εντελώς εκτός του διανοητικού τους ορίζοντα. Κατανοούν μόνο το οικονομικό χρέος που μπορεί να αποπληρωθεί προς τις τράπεζες και τα ευαγή ιδρύματα του χρηματοπιστωτικού καπιταλισμού.

Η κ. Μιχαηλίδου καταλαβαίνει (όσο καταλαβαίνει) την ιστορία, αποκλειστικά μέσα από το μότο της Θάτσερ: «Δεν υπάρχει κοινωνία, υπάρχουν μόνο άτομα». Αν δεν έχει να κερδίσει τίποτα για τον εαυτό του το «άτομο» που πολεμά στα βουνά της Αλβανίας, γιατί να δώσει τη ζωή του; Γιατί να σπαταλήσει το πολυτιμότερο αγαθό, όταν δεν υπάρχει συλλογικό καθήκον; Γιατί να αυτοθυσιαστεί όταν αυτό δεν θα πυροδοτήσει την ατομική οικονομική ή κοινωνική του ανέλιξη;

Πώς εξηγείται λοιπόν ο ενθουσιώδης πολεμιστής του 1940; Κινούμενος από κάποιο ακατανόητο ηθικό χρέος; Από κάποια ανύπαρκτη συλλογική ευθύνη; Από κάποιο ακατάληπτο κοινωνικό ή εθνικό καθήκον; Φυσικά και όχι. Αυτά δεν υπάρχουν. Οι ήρωες του 1940, ήταν εθελοντές.

Ο νοητικά πεπερασμένος χώρος στον οποίο κινείται η Μιχαηλίδου και η τάξη της, δεν μπορεί να συλλάβει ο,τιδήποτε παραπέμπει σε συλλογικές ταυτότητες, συλλογική ηθική, ηθικό καθήκον. Βγάζει κάτι κέρδος; Καλώς. Δεν βγάζει; Τότε για ποιο λόγο να υπάρχει;

Ανάποδα με τη συλλογική ηθική, ο εθελοντισμός είναι ατομική στάση. Στα ρεπά σου, ασχολείσαι με τους άρρωστους, τους αδύναμους, τα δέντρα, τις χελώνες, τα αδέσποτα, το περιβάλλον. Δεν τα θεωρείς όμως κοινωνικά φαινόμενα. Γιατί αν τα θεωρούσες κοινωνικά φαινόμενα θα όφειλες να εξαλείψεις την αιτία τους. Είναι απλώς κακοτυχίες της ζωής και της φυσικής εξέλιξης των πραγμάτων. Και αν είσαι εταιρεία, μπορείς να κερδοσκοπείς χωρίς ηθικό φραγμό, αλλά την ίδια στιγμή να σπαταλάς το ένα εκατομμυριοστό των κερδών σου για να διαφημίζεις την εταιρική κοινωνική σου ευθύνη. Αυτά μάλιστα. Αυτά, είναι κατανοητά από την υφυπουργό και την κοινωνική της τάξη.

Γιατί λοιπόν ζητάμε από την κυρία Μιχαηλίδου να ερμηνεύσει την εποποιία του 1940 σε κάποιο άλλο σύμπαν, πέραν του σύμπαντος στο οποίο ζει και καταλαβαίνει;

Αν η κυρία Μιχαηλίδου ήταν εντελώς ειλικρινής και δεν φοβόταν το μπούλινγκ που θα υφίστατο από τα καθυστερημένα τμήματα της παράταξής της, θα όφειλε να επεκτείνει το συλλογισμό της: Ο εθελοντισμός των πολεμιστών του 1940 θα ολοκληρώνονταν, μόνο αν συστήνονταν ΜΚΟ που θα μπορούσε να μασήσει πληθώρα κονδυλίων και προγραμμάτων. Διότι καλό είναι να έχεις εθελοντές. Αλλά άμα δεν έχεις αετονύχηδες να οργανώνουν τους εθελοντές και να μασάνε ΕΣΠΑ με δέκα μασέλες, τι σόι καπιταλισμό έχεις; Αποδεικνύεις απλά ότι δεν σκαμπάζεις τίποτα από τον σύγχρονο νεοφιλελευθερισμό.

Και ακόμη περισσότερο, η κ. Μιχαηλίδου θα όφειλε να συμπληρώσει το ηθικό δίδαγμα της κ. Κεραμέως: Το πρόβλημα σήμερα είναι ο λαϊκισμός, αλλά το 1940 ήταν μάλλον λαϊκιστές αυτοί που αντιστάθηκαν στον ιταλικό φασισμό. Αλήθεια είναι λαϊκισμός να θέλεις το 2015 να αντισταθείς στην παντοκρατορία της ΕΕ και των δανειστών και δεν είναι λαϊκισμός να θέλεις το 1940 να αντισταθείς στον παντοδύναμο φασιστικό άξονα; Που σάρωσε εν ριπή οφθαλμού ολόκληρη την ηπειρωτική Ευρώπη;

Δηλαδή ο Παπάγος που δήλωνε ότι «θα ρίψωμεν μερικές τουφεκιές δια την τιμήν των όπλων», δεν ήταν η φωνή της λογικής; Το Γενικό Επιτελείο που ζητούσε η άμυνα στην ελληνοαλβανική μεθόριο να υποχωρήσει στην Άρτα, δεν έδινε μάχη ενάντια στον λαϊκισμό της 8ης Μεραρχίας που ήθελε να δώσει ανυποχώρητα τη μάχη στο Καλπάκι; Και λίγο αργότερα, δεν ήταν λαϊκιστές όσοι βγήκαν στο βουνό να πολεμήσουν τους κατακτητές; Δηλαδή νόμιζαν ότι θα τα βάλουν με την παντοδύναμη ναζιστική στρατιωτική μηχανή; Η σωστή στάση δεν ήταν να βουτήξεις τα αποθέματα σε χρυσό της χώρας και να την κάνεις για το Κάιρο; Και να περιμένεις την έκβαση του πολέμου για να πας με τους νικητές και να κατσικωθείς μετά στο σβέρκο του λαού που πέθαινε από την πείνα και τις κακουχίες; Αυτή δεν ήταν η σωστή και υπεύθυνη στάση απέναντι στο λαϊκισμό της Αντίστασης; Αυτά θα όφειλε να πει μια θαρραλέα άριστη της κυβέρνησης Μητσοτάκη.

Τέλος, η κυρία Μιχαηλίδου θα όφειλε να επανανοηματοδοτήσει, πέρα από το αλβανικό έπος και τον μαυραγοριτισμό. Διότι τι άλλο ήταν οι μαυραγορίτες, πέρα από εντερπρενέρς μπροστά από την εποχή τους; Αυτοί δηλαδή δεν μετέτρεψαν την κρίση σε ευκαιρία; Δεν κυνήγησαν με κάθε τρόπο τη δική τους ατομική ή εταιρική επιτυχία; Ή μήπως είχαν όνειρο να μπουν στο δημόσιο και να ζουν από επιδόματα; Όχι κυρίες και κύριοι, οι μαυραγορίτες αντί να πενθούν για την κρίση, την πείνα και την κατοχή, εκμεταλλεύτηκαν τις περιστάσεις, κυνήγησαν, και δεν δαιμονοποίησαν το κέρδος. Τι το διαφορετικό κηρύσσει το σύγχρονο εντερπρένερσιπ; Αν η τρομοκρατική ιδεολογική ηγεμονία της Αριστεράς δεν είχε δώσει αρνητικό πρόσημο στους γερο-Λαδάδες, η οικονομικώς ευφυής τακτική να ανταλλάσσεις είκοσι ντενεκέδες λάδι με μία πολυκατοικία, δεν θα έπρεπε να διδάσκεται στις πανεπιστημιακές σχολές και στα εταιρικά σεμινάρια; Στο κάτω κάτω, όπως οι σημερινοί φτωχοί και αποτυχημένοι, μισούν τους πλούσιους, επιτυχημένους, καλοσπουδαγμένους και καλοζωισμένους, έτσι και τότε, οι πεινασμένοι μισούσαν τους μαυραγορίτες.

Και λίγα λοιπόν μας είπε η κυρία Μιχαηλίδου.

Ο πόλεμος του 1940 ήταν αντιφασιστικός. Είτε αρέσει, είτε όχι.

Με αφορμή την 28η Οκτωβρίου, η κυβέρνηση Μητσοτάκη προσπαθεί να αλλάξει τα φώτα στην ιστορία και να προσαρμόσει τη συλλογική μνήμη στα θλιβερά κλισέ της άρχουσας τάξης. Η ιστορική αλήθεια στήνεται στα τρία μέτρα και εκτελείται εν ψυχρώ.

Όσοι σπεύσουν να μιλήσουν για ηλίθιες ΔΑΠίτισες και ανεγκέφαλες Κουλίτσες (κατά το «Ρουβίτσες») κάνουν λάθος. Η κυβέρνηση Μητσοτάκη εγκαθιδρύει (ή τουλάχιστον προσπαθεί) μια εφιαλτική οργουελική Νέα Γλώσσα. Στήνει μια πραγματικότητα παραστάσεων για να πετσοκόψει την πραγματικότητα εννοιών. Οι διαρκείς παρεμβάσεις υπουργών, βουλευτών και απαραίτητων παπαγάλων στα ΜΜΕ έχουν σχέδιο. Κι ας ξεδιπλώνεται άγαρμπα, άκομψα, με περισσή άγνοια και περισσότερο θράσος.

Επιχειρούν να σβήσουν το κοινωνικό, πολιτικό και ιδεολογικό πρόσημο της ιστορίας, να την αναθεωρήσουν εκ βάθρων, να την ξαναγράψουν με τέτοιο τρόπο ώστε να μην είναι απλά αγνώριστη αλλά και εντελώς ακίνδυνη, άχρωμη, άοσμη, ανώδυνη. Τόσο επίπεδη και αδιάφορη που είτε μιλάμε για έναν παγκόσμιο πόλεμο με εκατομμύρια νεκρούς, είτε μιλάμε για ένα αιματηρό συμβάν ανάμεσα σε δύο γείτονες που τσακώνονται για τα χωράφια τους, να είναι ένα και το αυτό. Στην πρώτη περίπτωση, θα σκαλίζαμε τους λόγους και τις αιτίες. Στη δεύτερη περίπτωση θα παραδεχόμασταν ότι «αυτά γίνονται» και απλώς θα συστήναμε ψυχραιμία και σύνεση. Η σκοπιμότητα του δεξιού αναθεωρητισμού είναι προφανής. Το να προβληματιστεί σήμερα ένας νέος άνθρωπος για τις αιτίες που γέννησαν τον φασισμό και τον ναζισμό, για όσους τον υπέθαλψαν και για όσους, με απροσμέτρητες θυσίες, τον τσάκισαν, είναι απαγορευμένο ενδεχόμενο.

Το πλήθος των δεξιών παρεμβάσεων για την 28η Οκτωβρίου είχε μια ρητή ή άρρητη κοινή συνισταμένη: Οι Έλληνες δεν πολέμησαν τον φασισμό και τον ναζισμό, πολέμησαν την Ιταλία και τη Γερμανία. Πέραν της δυσανεξίας ανθρώπων σαν την Βούλτεψη και τον Μπογδάνο προς τον αντιφασιστικό και αντιναζιστικό αγώνα, εδώ υπάρχει κάτι ακόμα σοβαρότερο. Δεν φταίει ο φασισμός και ο ναζισμός για το ολοκαύτωμα. Δεν φταίνε αιματοβαμμένες ιδεολογίες και πολιτικές. Ήταν απλώς μια μάχη μεταξύ χωρών. Επιτιθέμενων και αμυνόμενων. Και έτσι, το πλαίσιο, η σημασία, η ίδια η ουσία του φονικότερου πολέμου στην ιστορία της ανθρωπότητας, έχει εξαφανιστεί. Είτε μιλάμε για τον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο, είτε μιλάμε για τον Τρωικό Πόλεμο, η μόνη διαφορά είναι ο χρόνος, η έκταση, το πλήθος των εμπλεκόμενων και των απωλειών. Ουδεμία διαφορετική ποιότητα. Ουδεμία τομή στη μέχρι τότε ανθρώπινη ιστορία.

Η αριστεία έχει εξαφανίσει τη λογική αλληλουχία αιτίων και αιτιατών. Έχει σβήσει το ευρύτερο πλαίσιο που δίνει σε κάθε γεγονός την ειδική του σημασία και το κάνει αξιομνημόνευτο και παιδαγωγικό. Δηλαδή ιστορικό. Πρόκειται για μια δράκα απαίδευτων ανθρώπων που φαφλατολογούν ακατάπαυστα για την αριστεία αλλά προάγουν την αμορφωσιά και επιβάλουν την άγνοια.

Για τους σκερβελέδες που χάλασαν ένα σκασμό λεφτά στα ακριβοπληρωμένα τους πτυχία, ο πρώτος παγκόσμιος πόλεμος μάλλον έγινε επειδή δολοφονήθηκε ένας αρχιδούκας, η δε γαλλική επανάσταση αφορούσε αποκλειστικά το ψωμί (ή το παντεσπάνι) των Γάλλων.

Τι πιο λογικό λοιπόν, η απόφοιτη του Χάρβαρντ να ισχυρίζεται ότι το μήνυμα της 28ης Οκτωβρίου είναι ενάντια στον λαϊκισμό και η απόφοιτη του Καίμπρητζ να ισχυρίζεται ότι το μήνυμα αφορά τον εθελοντισμό;

Ορισμένοι είναι ακόμα πιο επιθετικοί: Με θράσος αναρωτιούνται αν οι Έλληνες στο αλβανικό μέτωπο θεωρούσαν ότι έκαναν αντιφασιστικό αγώνα ή απλά υπεράσπιζαν την πατρίδα τους.

Με περισσότερο θράσος θα τους θυμίσουμε ότι τα χαμίνια και οι ξεβράκωτοι του Παρισιού του 1789 δεν είχαν την παραμικρή συνείδηση ότι πρωτοστατούσαν στο σπουδαιότερο γεγονός της μέχρι τότε ιστορίας. Γεγονός που θα επιτάχυνε με πρωτόγνωρο τρόπο την εξέλιξη της ανθρωπότητας.

Η ιστορία δεν κρίνεται από τη μεμονωμένη ατομική συνείδηση όσων συμμετέχουν στα μεγάλα γεγονότα. Κρίνεται από την τελική συνισταμένη μυριάδων πράξεων που στην πορεία έρχονται να διαμορφώσουν τη συλλογική ιστορική και κοινωνική συνείδηση. Και αυτό δεν θέλει καλοπληρωμένο πτυχίο για να το καταλάβεις. Απλώς δεν πρέπει να είσαι πορωμένος εκπρόσωπος της άρχουσας τάξης.

Όταν οι άποικοι πετούσαν τα κιβώτια με το τσάι στο λιμάνι της Βοστώνης το 1773 δεν είχαν την παραμικρή υπόνοια ότι προκάλεσαν μια σειρά γεγονότων που συγκρότησαν το αμερικανικό έθνος. Ευτυχώς, κανένα αγράμματο θρασίμι της Νέας Δημοκρατίας δεν λοιδόρησε (τουλάχιστον όχι ακόμα) τη συγκεκριμένη κίνηση ρωτώντας αν οι μεταμφιεσμένοι ιθαγενείς που  λεηλάτησαν το πλοίο της Εταιρείας Ανατολικών Ινδιών, είχαν συνείδηση ότι πυροδότησαν την πρώτη εφαρμογή των ιδεών του Διαφωτισμού, όπως αυτές διατυπώθηκαν στην Διακήρυξη της Ανεξαρτησίας.

Οι Έλληνες πολέμησαν τους Ιταλούς για την πατρίδα τους, σκούζει η παλινορθωμένη Δεξιά. Μάλιστα, μπράβο, ζήτω το έθνος. Το γεγονός ότι στην κορυφαία παγκόσμια σύρραξη οι Έλληνες βρέθηκαν με τη σωστή πλευρά των αγωνιζόμενων λαών και εθνών, δεν έχει την παραμικρή σημασία για τους τενεκέδες της αριστείας. Είτε θα βρισκόμασταν με τη μεριά των Συμμάχων, είτε θα βρισκόμασταν με τη μεριά του Άξονα, για τη νέα αμόρφωτη αλλά άριστη Δεξιά, είναι ένα και το αυτό. Αρκεί που θα πολεμούσαμε υπέρ της πατρίδας…

Μόνο ξεφωνημένοι παπαγάλοι της αστικής τάξης μπορούν να προπαγανδίζουν τόσο αποστεωμένη, απογυμνωμένη, φτωχή, μίζερη και αφυδατωμένη αντίληψη της ιστορίας. Το ότι έτσι κρύβουν τη θαλπωρή τους για τα ορφανά του φασισμού, της ακροδεξιάς και του δοσιλογισμού, είναι το ένα κρατούμενο. Το δεύτερο και το σπουδαιότερο, είναι ότι με τη Νέα Γλώσσα, το Newspeak του νεοφιλελευθερισμού, επανανοηματοδοτούν αδειάζοντας από νόημα την ιστορία, δηλαδή το παρελθόν, το παρόν και το μέλλον. Και αυτό είναι απείρως σημαντικότερο εγχείρημα από τις γραφικές εκδηλώσεις προγονοπληξίας και πατριδοκαπηλίας στις οποίες επιδίδονται οι άριστοι για να εξασφαλίσουν την επανεκλογή τους και κατ’ επέκταση και το παντεσπάνι τους.

«Ζήτω το ΟΧΙ, υπερασπιστές του ΝΑΙ». Η ανιστόρητη αριστεία του μηνύματος Κεραμέως.

Το μήνυμα της Κεραμέως για την επέτειο της 28ης Οκτωβρίου αποτελεί μνημείο αμάθειας, αμορφωσιάς και αριστείας πληρωμένης με τα λεφτά και το όνομα του μπαμπά. Συνιστά επίσης κυνική δήλωση ότι την ιστορία την γράφουν κατά το δοκούν οι νικητές. Την παραχαράσσουν ξανά και ξανά, κατά τις τρέχουσες σκοπιμότητες της άρχουσας τάξης, δηλαδή της τάξης που υπηρετούν.

Η Κεραμέως, στο καθιερωμένο μήνυμα του εκάστοτε Υπουργού Παιδείας (δηλαδή σε επίσημο κείμενο και όχι σε προφορικό λόγο), ανακάλυψε ότι η Ελλάδα μπήκε στον πόλεμο «στις παραμονές του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου». Μετέτρεψε επίσης τον (μηδέποτε στη δήλωσή της αναφερθέντα) επιτιθέμενο ιταλικό φασισμό, από εισβολέα σε «κατακτητή».

Εάν ένας κοινός θνητός τριτοδεσμίτης του 1998 έκανε τα ίδια λάθη, δεν θα έβλεπε την Νομική Κομοτηνής ούτε με τα κιάλια. Όχι όμως η κυρία Κεραμέως. Όπως και οι όμοιοι της τάξης και των εισοδημάτων της, μπορούσε να προχωρήσει σε εξαιρετικές σπουδές στη Νομική της Σορβόννης και του Χάρβαρντ και να γίνει μία εκ των αρίστων, χωρίς να γνωρίζει -όπως απέδειξε- στοιχειωδώς ιστορία.

Άλλωστε, πόσοι και πόσοι απόφοιτοι λαμπρών Πανεπιστημίων και ακριβών Κολλεγίων, δεν είναι άριστοι κατά τους τίτλους σπουδών, αλλά στουρνάρια κατά τα υπόλοιπα; Πόσα και πόσα ονόματα της επιχειρηματικής και πολιτικής ελίτ, δεν εξασφαλίζουν βαρύ και κορυφαίο πτυχίο, αφήνοντας ενεούς πρώην συμμαθητές τους; Όλοι αυτοί, με περισσό θράσος, επισείουν το λαμπρό πτυχίο τους στο χέρι, αποστομώνοντας και προσβάλλοντας καθημερινά τους ιθαγενείς, τους σπουδαχθέντες στην ημεδαπή, τους πτωχούς αποφοίτους ελληνικών πανεπιστημίων, ή πολύ περισσότερο τους μη έχοντες πτυχίο τριτοβάθμιας εκπαίδευσης.

Το μεγάλο πρόβλημα όμως στη δήλωση της Κεραμέως, δεν είναι η ασύγγνωστη -για Υπουργό Παιδείας- αμάθειά της, αλλά η κυνική της σκοπιμότητα. Και η αποτυχημένη προσπάθεια ισορροπίας ανάμεσα στον χοντροκομμένο πατριωτισμό και στον μεταμοντέρνο αναθεωρητισμό.

Από τη μια, η δήλωση της Υπουργού μοιάζει με διάγγελμα μεταπολεμικού γυμνασιάρχη επαρχιακής κωμόπολης που ξελαρυγγιάζεται για «το επαναλαμβανόμενο μοτίβο στην μακραίωνη ιστορία μας», «την έμφυτη τάση του λαού μας να αντιμετωπίζει θαρραλέα τις δυνάμεις, που τον απειλούν». Παρεμπιπτόντως, το κόμμα μετά το «τις δυνάμεις», δεν χρειάζεται. Αν η κυρία Κεραμέως ήταν απλώς μια καλή μαθήτρια στο Γυμνάσιο θα έπρεπε να γνωρίζει ότι δεν βάζουμε ποτέ κόμμα πριν τις αναφορικές προσδιοριστικές προτάσεις. Δυστυχώς, είναι μία αριστεύσασα του Χάρβαρντ, οπότε πέραν της νεοελληνικής ιστορίας, ταλαιπωρεί και την νεοελληνική γραμματική. Αν πάλι δεν θυσίαζε χάριν του καθυστερημένου εκλογικού της ακροατηρίου τον ορθό λόγο του δυτικού πολιτισμού (με τον οποίο δεν μπορεί να μην ήρθε σε επαφή κατά τις σπουδές της), δεν θα μιλούσε αστοιχείωτα και σκοταδιστικά για «έμφυτη τάση». Οι λαοί διαμορφώνουν τάσεις, στάσεις και συμπεριφορές λόγω ιστορικών συνθηκών. Όχι λόγω DNA.

Από την άλλη, η δήλωση της Υπουργού επιχειρεί να ξαναγράψει την ιστορία αφαιρώντας από την εξίσωση του Δευτέρου Παγκοσμίου Πολέμου τον φασισμό και τον ναζισμό. Αντικαθίστανται βολικά από το μίσος και τη βία. Λες και τα περίπου 80 εκατομμύρια νεκρών οφείλονται γενικώς σε ανθρώπους και κράτη που ξαφνικά μισήθηκαν και ακόμα ξαφνικότερα κατέφυγαν στη βία.

Ο Νέος Λόγος του παγκοσμιοποιημένου καπιταλισμού αφαιρεί κάθε αναφορά στις ιδεολογίες, στις μαζικές κοινωνικές συγκρούσεις, στις τάξεις, στα έθνη και στα συλλογικά συμφέροντα, στις πολιτικές που γεννούν εγκλήματα και στις πολιτικές που γεννούν διεξόδους. Ο νέος άνθρωπος του 21ου αιώνα πρέπει να μάθει να χρεώνει τις μεγάλες συγκρούσεις του παρελθόντος σε ανθρώπινα πάθη και όχι σε ιστορικά διαμορφωμένες συνθήκες. Ο Δεύτερος Παγκόσμιος Πόλεμος για τους ιεροκήρυκες της άρχουσας τάξης είναι αποτέλεσμα παράφρονων ανθρώπων, αποτέλεσμα του μίσους και της βίας, δεν είναι αποτέλεσμα ιστορικών, πολιτικών και κοινωνικών επιλογών.

Το πραγματικό πρόβλημα της Υπουργού δεν είναι να κατονομάσει το φασισμό. Σε διορθωτική της δήλωση μπορεί και να το κάνει. Ο στόχος της είναι να κατατάξει τον ναζισμό στην ίδια γενική συνομοταξία, στη συνομοταξία της βίας και του μίσους, με άλλες, εντελώς αντίθετες και πλήρως ανταγωνιστικές ιδεολογίες. Για αυτό και η κουτοπόνηρα γενικόλογη, αντι-ιστορική, αναθεωρητική της αναφορά. Για αυτό και η εξοργιστική σύνδεση με τον σύγχρονο «λαϊκισμό», τεμπέλα την οποία οι καλοπληρωμένοι άριστοι κολλάνε σε καθετί που ξεφεύγει από τα δηλωμένα συμφέροντα της τάξης τους. Η βία και το μίσος -γενικώς- φταίνε για την εκατόμβη νεκρών που προκάλεσε ο ναζισμός και ο φασισμός. Η βία και το μίσος -γενικώς- φταίνε σήμερα, όταν οι φτωχοί και οι ριγμένοι διεκδικούν δικαιώματα και ονειρεύονται ανατροπές. Πάντα θα υπάρχει μια Κεραμέως που τολμά να συνδέει τον ναζισμό και τον φασισμό, με τις σημερινές κοινωνικές συγκρούσεις. Και πάντα θα συμπληρώνεται από ένα πρωτοσέλιδο άρθρο της Αυγής που θα μας καλεί να πολεμήσουμε ενάντια σε “κάθε φασισμό”, αναπαράγοντας το χυδαίο αντικομμουνιστικό οχετό για πολλούς φασισμούς διαφόρων χρωμάτων.

Η διαχρονική καούρα κάθε νεοφιλελεύθερου φελλού είναι να εξισώσει την αποκρουστικότερη μορφή που πήρε ο καπιταλισμός στον εικοστό αιώνα, δηλαδή τον ναζισμό, με τον θανάσιμο αντίπαλό του, τον κομμουνισμό. Η 28η Οκτωβρίου, για την ανεπίγνωστη Υπουργό είναι μια τέτοια, θαυμάσια ευκαιρία. Αντί να υπογραμμιστεί η ιστορική αλήθεια της αντιπαράθεσης σε μια τερατώδη ιδεολογία που συγκροτήθηκε και στηρίχτηκε από τον καπιταλισμό ως αντίπαλο δέος του κομμουνισμού, πετιούνται όλα στο μπλέντερ της βίας και του μίσους. Χωρίς ιδεολογικό και κοινωνικό πρόσημο, χωρίς ανταγωνισμούς και αντιθέσεις, χωρίς πολιτικές και ιστορικές αιτίες.

Πόσο εύκολα κάμποσοι άλλοι αριστεύσαντες του Χάρβαρντ, πριν δύο μήνες, συνέταξαν το ψήφισμα του Ευρωκοινοβουλίου που ταυτίζει τον ναζισμό με τον σοσιαλισμό, και τη χιτλερική Γερμανία με τη Σοβιετική Ένωση; Αυτοί δεν έκαναν το ίδιο λάθος στις χρονολογίες με την εν Ελλάδι αριστεύσασα. Αντίθετα, πιο πονηρά, «χρέωσαν» την ναζιστική εισβολή στην Πολωνία το 1939, στο σύμφωνο μη επίθεσης Μολότοφ – Ρίμπεντροπ. «Ξέχασαν» τεχνηέντως ότι ένα χρόνο νωρίτερα, το 1938, η συμφωνία του Μονάχου αποτέλεσε τη ληξιαρχική πράξη γέννησης του Δευτέρου Παγκοσμίου Πολέμου με τις φαρδιές πλατιές υπογραφές της Αγγλίας και της Γαλλίας στη ναζιστική προσάρτηση της Τσεχοσλοβακίας. Θα ήθελαν, οι εν λόγω άριστοι, μια Σοβιετική Ένωση που αντί να ετοιμάζεται και να οχυρώνεται απέναντι στην ναζιστική προέλαση, να βάζει οικειοθελώς τη θηλειά του δήμιου στο λαιμό της.

Η δήλωση της Κεραμέως έχει μία ακόμα πλευρά, που δεν έχει επισημανθεί. Παραλείπει μια κακή λέξη. Μια λέξη που και μόνο η εκφορά της επιφέρει σεισμούς, λιμούς και καταποντισμούς. Τη λέξη «ΟΧΙ». Τη λέξη που ξορκίζουν οι υπηρετούντες τον φτηνό ρεαλισμό, την προσαρμογή σε κάθε απαίτηση, την υποταγή στο δίκαιο των ισχυρών. Έγκλημα καθοσιώσεως για την Κεραμέως και την τάξη που υπηρετεί, το να λέει κανείς ΟΧΙ. Πολύ περισσότερο, όταν λες ΟΧΙ παρά και ενάντια στους συσχετισμούς. Όταν το ΟΧΙ μοιάζει παράλογο, αυθάδες, προκλητικό. Όταν αγνοεί την κατεστημένη τάξη πραγμάτων. Όταν αμφισβητεί το πώς συνήθως γίνονται οι δουλειές και πώς εξελίσσονται τα πράγματα. Όταν το ΟΧΙ διαταράσσει την αρμονία της κατεστημένης τάξης. Τότε το ΟΧΙ είναι λόγος να σαπίσουν λαοί και έθνη στην κόλαση.

Θα μπορούσε στα αλήθεια το μήνυμα της Κεραμέως για την 28η Οκτωβρίου να περιλαμβάνει αυτήν την απαράδεκτη λέξη;

Δεν μπορεί φυσικά καμιά Κεραμέως να καταφερθεί εναντίον του ΟΧΙ της 28ης Οκτωβρίου, αν και με την κεκτημένη λύσσα ενάντια στο ΟΧΙ του 2015, πολύ θα το ήθελε. Μπορεί όμως να το παραλείψει ή να το θάψει, με αφόρητες κοινοτοπίες για τον  «ατομικισμό και την αποξένωση που μαστίζουν την ανθρωπότητα», για την «αυταπάρνηση, τον αλτρουισμό και την αλληλεγγύη», για τη «διαδραστική σχέση με το παρελθόν». Η οποία «διαδραστική σχέση» μας επιτρέπει να βάζουμε το παρελθόν στην κλίνη του Προκρούστη και να κόβουμε ότι περισσεύει ή να τεντώνουμε ότι μας βολεύει.

Η σύγχρονη εποχή θέλει θετικές προτάσεις, θέλει συναινέσεις και συμβιβασμούς, θέλει πνεύμα κατάφασης και όχι άρνησης. Θέλει ΝΑΙ, δεν θέλει ΟΧΙ. Μας το είπαν σε όλους τους τόνους το 2015. Μας το υπογράμμισαν με τη μετέπειτα στάση τους ακόμα και αυτοί, που τότε, βρέθηκαν επικεφαλής του ΟΧΙ. Σύμπαντες οι κυβερνώντες μας δίδαξαν ότι οι λαοί οφείλουν να συμπαρατάσσονται και να υπακούουν, όχι να αντιπαρατίθενται και να αντιδρούν.

Οι άριστοι στην Ελλάδα το παλεύουν λυσσαλέα. Υπερασπίζουν το ΝΑΙ με όλους τους τρόπους. Κόβουν και ράβουν ακόμα και την επέτειο της 28ης Οκτωβρίου για να παπαγαλίσουν ανοήτως τις σκοπιμότητές τους. Με την έπαρση που τους χαρακτηρίζει, νομίζουν ότι θα το πετύχουν. Η αμάθεια, η ρηχότητα και η επιπολαιότητά τους όμως, διαρκώς θα θυμίζει ότι οι υπηρετούντες την άρχουσα τάξη είναι πολύ λίγοι για να ξεριζώσουν τη συλλογική μνήμη των λαών.

Ζήτω το ΟΧΙ, και κάθε ΟΧΙ, κάθε λαού, που δεν βολεύεται με τα ΝΑΙ.

Οι Κούρδοι ως «Πασχαλινοί Αμνοί» των ΗΠΑ

Όταν ήμουν παιδί, σε διάφορες περιοχές ανά τον κόσμο – λόγω του στρατιωτικού πατέρα μου – παρακολουθούσα τη θεία λειτουργία στα παρεκκλήσια των στρατιωτικών βάσεων. Οι εκκλησιαζόμενοι βέβαια ήταν υποχρεωμένοι να συμφιλιώσουν τον Χριστιανισμό με την στρατιωτική θητεία. Μερικές φορές τραγουδούσαμε τον ύμνο της Πολεμικής Αεροπορίας («Κύριε, φύλαξε και οδήγησε τους ιπτάμενους άνδρες»). Ακούγαμε λοιπόν πώς ο Ιησούς δεν ήρθε να φέρει την ειρήνη, αλλά το σπαθί (Ματθαίος 10:34). Συχνά, για να τιμήσουμε τους νεκρούς στρατιώτες, ακούγαμε τον ευαγγελιστή Ιωάννη (15:13), αν και σε εντελώς διαστρεβλωμένο πλαίσιο, να ισχυρίζεται: «Μεγαλύτερη αγάπη δεν υπάρχει από το να δίνει κανείς τη ζωή του για τους φίλους του».

Έτσι ο θάνατος στη μάχη στους ιμπεριαλιστικούς πολέμους συγκρινόταν με τη θυσία του Ιησού στον σταυρό! Όταν μεγαλώνοντας, κατάλαβα το μέγεθος του ηθικού εγκλήματος του πολέμου του Βιετνάμ, το εφηβικό μυαλό μου επαναστάτησε ενάντια σε αυτή τη θρησκευτική ωραιοποίηση των θανάτων στα πεδία μάχης των ΗΠΑ. Η σύγκριση των στρατιωτών που πολεμούσαν τους Βιετκόγκ με τους Πασχαλινούς Αμνούς με αηδίαζε.

Οι νέοι άνδρες που πέθαιναν στο Βιετνάμ δεν έχαναν τη ζωή τους για τους φίλους τους, πολύ περισσότερο για τη «χώρα» τους. Πέθαιναν για τον καπιταλισμό, για τον ιμπεριαλισμό, για τη Γουόλ Στρητ, για το 1% που εξουσιάζει τα πάντα. Τίποτα στον θάνατό τους δεν είχε σχέση με τους φίλους τους, τη γειτονιά τους ή την ασφάλειά της.

Βέβαια, οι στρατιώτες που πολεμούν, αναπτύσσουν ισχυρούς δεσμούς με τους συντρόφους τους. Μερικές φορές κάνουν πράξεις ηρωισμού για να σώσουν τους συμπολεμιστές τους. Με αυτή την έννοια πεθαίνουν ηρωικά. Αυτό ισχύει όμως και για τους στρατιώτες των Ναζί, και για τους σοβιετικούς στρατιώτες, και για τους στρατιώτες των ΗΠΑ, και για τους ιρακινούς στρατιώτες. Για όλους τους στρατιώτες ανεξαιρέτως. Ο θάνατος ενός στρατιώτη των ΗΠΑ δεν είναι χειρότερος από οποιονδήποτε άλλον θάνατο. Αφήστε που συχνά οι αμερικανοί στρατιώτες σκοτώνονται δίκαια από ανθρώπους που υπερασπίζονται τις χώρες τους. (Μπορεί πραγματικά να προφέρει κανείς αυτή την προφανή αλήθεια σε αυτή τη χώρα;)

Αλλά πόσο καλοί είναι οι ιμπεριαλιστές να συγκινούν τις καρδιές μας! Εάν μπορούν να κάνουν ανθρώπους να βάλουν τα δάκρυα στη μνήμη του βρώμικου ενορχηστρωτή πολέμων και επεμβάσεων Τζον Μακ Κέιν, μπορούν σίγουρα να προκαλέσουν δάκρυα οργής για τους «εγκαταλελειμμένους Κούρδους».

Πόσο συχνά ακούσαμε τις τελευταίες μέρες – από αμέτρητους απόστρατους στρατιωτικούς αξιωματούχους, αξιωματούχους μυστικών υπηρεσιών, αναλυτές ασφαλείας και επικεφαλής θινκ τανκς, ότι οι Κούρδοι στη Συρία «πέθαναν για μας»; Περίπου κάτι σαν τον Ιησού στο σταυρό;

Λες και όταν οι Κούρδοι πολεμούσαν το Ισλαμικό Κράτος – ένα γκροτέσκο υποπροϊόν της αδιέξοδης αμερικανικής εισβολής στο Ιράκ το 2003 – δεν έκαναν κάτι άλλο εκτός από το να προστατεύουν την πατρίδα τους…

Λες και όταν σκότωναν τους δολοφόνους των παιδιών τους, σκότωναν απλώς για να ευχαριστήσουν τον θείο Σαμ… Τι είδους αλαζονική έπαρση γεννά αυτές τις μαλακίες;

Λες και οι χασάπηδες της Φαλούτζα (Ισλαμιστές) ήταν απαραίτητοι για να κινητοποιήσουν τους Κούρδους εναντίον ενός κινήματος που διαπράττει γενοκτονίες, υποδουλώνει ανθρώπους, βιάζει μαζικά γυναίκες, καίει ή θάβει ανθρώπους ζωντανούς, αποκεφαλίζει και σταυρώνει τους αντιπάλους του, εκτελεί παιδιά, καταστρέφει αρχαία μνημεία πολύτιμα για την ανθρωπότητα, επιβάλλει τον θρησκευτικό φανατισμό και απεχθάνεται τους Κούρδους ως Κούρδους…

Λες και ο Αραβικός Στρατός της Συρίας, ο επαγγελματικός, πιστός, κυρίως σουνιτικός στρατός, ΔΕΝ πολέμησε ενάντια στο Ισλαμικό Κράτος, και έπρεπε ΜΟΝΟ οι ΗΠΑ να βγάλουν την απαιτούμενη δουλειά. (Ναι, τα αμερικανικά ΜΜΕ υπαινίσσονται μερικές φορές ότι ο Άσαντ υποστήριζε κατά κάποιο τρόπο το Ισλαμικό Κράτος. Το γεγονός είναι ότι οι δυνάμεις του συριακού στρατού επικεντρώθηκαν στη συγκράτηση των δυνάμεων της Αλ Νούσρα που κατέλαβε μεγάλες πόλεις όπως το Χαλέπι, πριν στρέψουν την προσοχή τους στα βορειοανατολικά.)

Λες και οι Ρώσοι, οι Ιρανοί, οι Λιβανέζοι (Χεζμπολάχ), οι Ιρακινοί (σιιτικές πολιτοφυλακές) -σημειωτέον όλοι αυτοί βρέθηκαν στη Συρία νόμιμα, κατόπιν αιτήματος της διεθνώς αναγνωρισμένης κυβέρνησης- ΔΕΝ πολέμησαν το Ισλαμικό Κράτος. (Τα Ηνωμένα Έθνη αναγνωρίζουν ότι η σημερινή κυβέρνηση στη Συρία είναι νόμιμη, όπως άλλωστε και οι βασικές ανεξάρτητες χώρες του κόσμου, όπως η Κίνα, η Ρωσία, η Ινδία και η Νότια Αφρική. Αντίθετα οι ΗΠΑ ανακοίνωσαν το 2011 ότι το καθεστώς του Άσαντ ήταν παράνομο. Οι στενοί σύμμαχοι των ΗΠΑ ηλιθιωδώς παπαγάλισαν αυτή την άποψη και όλοι μαζί εργάστηκαν για να υπονομεύσουν τον Άσαντ. Απέτυχαν.)

Στα μέσα ενημέρωσης των ΗΠΑ, η Συρία είναι ένα πεδίο μάχης όπου μόνο οι ΗΠΑ με τους Κούρδους στάθηκαν ενάντια στο Ισλαμικό Κράτος. Ενισχύθηκαν οι συναισθηματικοί μας δεσμοί με μια ικανή στο πεδίο της μάχης δύναμη, που πραγματικά μας αρέσει! (Πόσο ασυνήθιστο είναι αυτό, σε έναν κόσμο, όπου οι περισσότεροι άνθρωποι «μας» μισούν για δίκαιους λόγους, λόγω του άφθαστου ρεκόρ άγριας βίας που εξαπολύσαμε από την Κορέα μέχρι το Βιετνάμ, και από το Αφγανιστάν και το Ιράκ, μέχρι τη Λιβύη;) Το ερώτημα βέβαια, γιατί το Ισλαμικό Κράτος βρέθηκε στη Συρία καταρχήν, δεν συζητείται ποτέ. Γιατί οι εκεί άνθρωποι δεν μπόρεσαν να χειριστούν το πρόβλημα και γιατί έγινε απαραίτητη η συμμετοχή των ΗΠΑ, επίσης δεν συζητείται ποτέ.

Γιατί υπάρχει μια ιστορική έχθρα μεταξύ των Κούρδων και του τουρκικού κράτους; Αυτό είναι πάρα πολύ δύσκολο για τις ομιλούσες κεφαλές των τηλεοπτικών καναλιών να καταλάβουν. Γιατί έπρεπε οι ΗΠΑ να επιδιώξουν την αλλαγή καθεστώτος στη Συρία, όταν η κυβέρνησή της είναι κοσμική, σθεναρά αντίθετη με την Αλ Κάιντα και άλλες ισλαμιστικές τρομοκρατικές ομάδες και διατηρεί τη σταθερότητα σε μια πολυεθνική, πολυπολιτισμική κοινωνία επί δεκαετίες;

Ξεχάστε όμως όλες τις ανησυχητικές ερωτήσεις! Ο Τραμπ πρόδωσε τους Κούρδους! Ο Τραμπ είναι ο Ιούδας που εξόργισε τον Χριστό! (Ο Πατ Ρόμπερτσον – μπερδεύοντας τον Χριστό με τον Κομφούκιο – προειδοποιεί ότι ο Τραμπ μπορεί να χάσει τη «θεϊκή εντολή» για αυτό το ζήτημα.) Χριστέ μου… Ο Ιησούς εγκαταλείπει τώρα τον εκλεκτό του, όχι γιατί αυτός κακομεταχειρίστηκε παιδιά μεταναστών στα αμερικανομεξικανικά σύνορα, αλλά επειδή απέσυρε στρατιωτικές δυνάμεις από ένα μέρος στο οποίο δεν έπρεπε ποτέ να είχαν πάει).

Ο Ντόναλντ Τραμπ έκανε τελικά το αδιανόητο, έκανε κάτι ακόμα χειρότερο από το να εμπορεύεται όπλα για βρώμικες πολιτικές σκοπιμότητες στην Ουκρανία. Έχει κάνει στροφή 180 μοιρών στην επί δύο δεκαετίες εξοργιστική εμπλοκή των ΗΠΑ στη Μέση Ανατολή. Ο Τραμπ αποκάλυψε, με τον ωμό και αστοιχείωτο τρόπο του, ότι οι ΗΠΑ δεν ξέρουν τι κάνουν στη Μέση Ανατολή, ότι χάθηκαν πολλά χρήματα, ότι χάθηκαν 4000 στρατιώτες στο Ιράκ, χωρίς καν να πάρουν τον έλεγχο του πετρελαίου. (Θυμηθείτε την εναρκτήρια ομιλία του στην CIA τον Ιανουάριο του 2017, στην οποία δήλωσε ότι «Θα έπρεπε να είχαμε κρατήσει το πετρέλαιο, αλλά δεν πειράζει, ίσως να έχουμε μια ακόμα ευκαιρία»). Δηλώνει ότι τώρα είναι ευτυχής που αφήνει άλλες δυνάμεις να τελειώσουν το Ισλαμικό Κράτος. (Ισχυρίζεται, αφενός ότι οι ΗΠΑ νίκησαν το Ισλαμικό Κράτος μονομερώς κάτω από την απαράμιλλη ηγεσία του, αναγνωρίζει όμως ότι ακόμα εξακολουθεί να υπάρχει πολλή δουλειά να γίνει και την αφήνει στους Ρώσους και στους Ιρανούς).

Αυτό είναι καλό. Η απόσυρση από την παράνομη συμμετοχή σε μια σύγκρουση είναι καλό. Η απόσυρση από ένα ευρύτερο πρότζεκτ ανατροπής καθεστώτων στην περιοχή, που προώθησαν όχι μόνο οι νεοσυντηρητικοί, αλλά και ο «φιλελεύθερος επεμβατισμός» του Στέητ Ντιπάρτμεντ υπό τη Χίλαρι Κλίντον, είναι καλό. Οι αμερικανικές δυνάμεις δεν έχουν τίποτα θετικό να συμβάλλουν στην επίλυση των συγκρούσεων στην περιοχή.

Η Ρωσία και το Ιράν, που επιθυμούν ένα ενοποιημένο κράτος της Συρίας, καθώς και οι Ιρακινοί, που φοβούνται τον κουρδικό εθνικοαπελευθερωτικό αγώνα, παροτρύνουν τους Κούρδους της Συρίας να αποδεχθούν την προσφορά περιορισμένης αυτονομίας από το συριακό κράτος. Κανείς, εκτός ίσως από κάποιες εν συγχύσει Υπηρεσίες που κρίνουν αποκλειστικά με βάση τις δικές τους εμπειρίες, δεν  φαντάζεται ότι οι Κούρδοι μπορούν πραγματικά να δημιουργήσουν ένα ανεξάρτητο κράτος κάτω από τη μύτη της Τουρκίας, σε αντίθεση με το συριακό κράτος που υποστηρίζεται από το Ιράν, το οποίο έχει να αντιμετωπίσει επίσης το δικό του κουρδικό ζήτημα.

Σε περίπτωση που η άρνηση του Άσαντ να επιτρέψει την κουρδική ανεξαρτησία σοκάρει κάποιον αδαή, ας ρωτήσουμε πόσο σοκαριστικό είναι το γεγονός ότι η Μαδρίτη αντιτάσσεται στην ανεξαρτησία της Βαρκελώνης, ή ότι το Λονδίνο αντιτίθεται σε μια ανεξάρτητη Σκωτία, ή ότι η Ρώμη αντιτίθεται σε μια ανεξάρτητη Λομβαρδία. Εάν εξακολουθούν να σας κοιτάνε βλακωδώς, θυμίστε τους ότι οι ΗΠΑ δεν έχουν καμία δουλειά να επιχειρούν στη Μέση Ανατολή. Ο πόλεμος στο Αφγανιστάν δεν είχε να κάνει με την 11η Σεπτέμβρη, αλλά με μια πολιτικο-στρατιωτική επιχείρηση καταδικασμένη να αποτύχει. Ο πόλεμος στο Ιράκ βασίστηκε σε ψέματα και το μόνο που παρήγαγε ήταν ακόμα περισσότερη τρομοκρατία, και κυρίως τον Ισλαμικό Στρατό, τον κοινό εχθρό της Συρίας, του Ιράκ, του Ιράν και της Ρωσίας (και η αλήθεια είναι ότι τον πολέμησαν όλοι, ενώ παραδόξως οι ΗΠΑ απαιτούν την πρωτοκαθεδρία στον αγώνα εναντίον του κακού που οι ίδιες αρχικά δημιούργησαν). Το ιρακινό κοινοβούλιο ζητά πλέον από τις δυνάμεις των ΗΠΑ να αποχωρήσουν, ενώ οι ΗΠΑ απαιτούν από το Ιράκ να διαλύσει τις εκπαιδευμένες από το Ιράν πολιτοφυλακές που είναι τόσο ζωτικές για την πάλη κατά των Ισλαμιστών. Εν τω μεταξύ, η ιρακινή κυβέρνηση (κόντρα στην Ουάσινγκτον) υποστηρίζει τον Άσαντ και έχει συμφωνήσει σε ανταλλαγή πληροφοριών με τη Ρωσία.

Οι ΗΠΑ απέτυχαν στη Συρία, καταρχάς να ανατρέψουν την κυβέρνηση, την οποία είχαν τόσο αυθαίρετα κηρύξει παράνομη, και στη συνέχεια απέτυχαν να οδηγήσουν στην ήττα τους Ισλαμιστές, χρησιμοποιώντας την κουρδική περιοχή ως βάση για συνεχόμενες επιχειρήσεις αποσταθεροποίησης. Έτσι όπως έχουν τα πράγματα, η προώθηση του Συριακού Αραβικού Στρατού ενίσχυσε σε μεγάλο βαθμό το καθεστώς Άσαντ, όπως άλλωστε και ο έλεγχος της Ροτζάβα από τις YPG. Τα κέρδη των Κούρδων προκάλεσαν την τουρκική εισβολή ώστε να εκτοπιστεί το κουρδικό στοιχείο και να αντικατασταθεί με Άραβες πρόσφυγες από την Τουρκία. Η εθνοκάθαρση βρίσκεται σε εξέλιξη, καθώς ο Τραμπ ανακοινώνει ότι οι Κούρδοι είναι «πολύ ευτυχείς» με την όποια συμφωνία έχει συνάψει ο ίδιος με τον Ταγίπ Ερντογάν.

Δεν ήταν ένα τέτοιο αποτέλεσμα αναπόφευκτο; Θα πρόδιδαν ποτέ οι ΗΠΑ τη σύμμαχό τους στο ΝΑΤΟ Τουρκία, χάριν του κουρδικού εθνικοαπελευθερωτικού αγώνα; Όταν οι ΗΠΑ πρόσθεσαν το Εργατικό Κόμμα του Κουρδιστάν (PKK) στον κατάλογο των τρομοκρατικών οργανώσεων πριν από 20 χρόνια, υπέθαλψαν και ενθάρρυναν την εχθρότητα του τουρκικού κράτους προς την κουρδική υπόθεση. (Απλώς αυτό ξεχάστηκε όταν οι ΗΠΑ κοίταζαν γύρω γύρω πυρετωδώς για συμμάχους το 2014, μήπως και βοηθήσει κάποιος να σκοτωθεί το τέρας του Φρανκεστάιν του Ισλαμικού Κράτους, το οποίο παρεμπιπτόντως είχε δημιουργήσει η ιρακινή κατοχή!) Το αρχικό σχέδιο ήταν να καταστραφεί το Ισλαμικό Κράτος, στη συνέχεια να συνεργαστούν με τους Κούρδους ώστε να ανατραπεί ο Άσαντ, συντονίζοντας σε αυτή τη στρατηγική και την Τουρκία. Και στη συνέχεια, με την ίδρυση ενός καθεστώτος μαριονέτας των ΗΠΑ, οι ΗΠΑ θα προχωρούσαν σε κάποια μορφή κουρδικής αυτονομίας αποδεκτής από όλα τα μέρη.

Όνειρο θερινής νυκτός. Η Χίλαρι Κλίντον μπορεί και να το επεδίωκε. Ο Τραμπ θέλει απλά να φύγει από την Μεσόγειο. Είναι ικανοποιημένος με το να παρακολουθεί κατώτερους λαούς στις χάλια χώρες τους να ανταγωνίζονται ο ένας τον άλλον με τις αιώνιες αντιπαλότητές τους, που κανείς δεν καταλαβαίνει. Σαν να τσακώνονται μαθητές στη σχολική αυλή και να τους χαζεύουν οι μεγαλύτεροι. Αν αυτό σημαίνει την εκτόπιση και τη σφαγή των Κούρδων, αυτό δεν είναι «δικό μας» πρόβλημα. Και οι Κούρδοι, μας λέει ο Τραμπ, «δεν είναι άγγελοι». Ξεστόμισε σε αντιπροσωπεία του Κογκρέσου στο Λευκό Οίκο ότι οι Κούρδοι ήταν κομμουνιστές.

Ακριβώς όπως στη νεότητά μου ένιωθα αηδιασμένος από μια αξιολύπητη θρησκευτικότητα που επιχειρούσε να δικαιολογήσει έναν ανήθικο πόλεμο, σήμερα, στα γηρατειά μου, αισθάνομαι αηδιασμένος από τις επιδεικτικές δημόσιες εκδηλώσεις θλίψης για τους Κούρδους που θυσιάζονται. Δηλητήριο στάζει από τα κροκοδείλια δάκρυα. Τι θα έκαναν όμως ακριβώς οι πενθούντες; Θα εξαπέλυαν έναν πόλεμο ανάμεσα στην Τουρκία και στις ΗΠΑ στο Ιντλίμπ; Το γεγονός είναι ότι δεν γνωρίζουν τίποτα απολύτως για τους Κούρδους ή για το Κουρδιστάν ή για τις περίπλοκες ιστορικές αλληλεπιδράσεις μεταξύ Κούρδων, Αράβων, Περσών και Τούρκων.

Το μόνο που γνωρίζουν είναι ότι υπήρξε μια στιγμή που κάποιοι στη Μέση Ανατολή (πέραν βεβαίως των Ισραηλινών), αγκάλιασαν με ενθουσιασμό τους ιμπεριαλιστές ευεργέτες τους και ήταν πρόθυμοι να εργαστούν «μαζί μας» για να κάνουν κάτι. Και τόσο βαθιά είναι η εκτίμησή τους για αυτή τη σπάνια αγάπη, που χύνουν δάκρυα οργής όταν αυτή η αγάπη βρίσκει απέναντί της μια ξαφνική αποχώρηση των αμερικανικών δυνάμεων. Πώς τολμάει ο Τραμπ – αυτή η μαριονέτα του Πούτιν, αυτή η μαριονέτα του Ερντογάν, αυτός ο παλιός φίλος του αιματοβαμμένου πρίγκιπα της Σαουδικής Αραβίας, αυτός ο νταής της Ουκρανίας – για άλλη μια φορά να κάνει ό,τι θέλει ο εχθρός μας και να προδώσει ΟΛΟΥΣ μας;

Γιατί ως αποτέλεσμα έχει και όλοι οι άλλοι σύμμαχοι να αναρωτιούνται εάν ο λόγος των ΗΠΑ αξίζει το παραμικρό. Φρίκη! Προδίδοντας τους Κούρδους, ο Τραμπ προδίδει ολόκληρο το ιμπεριαλιστικό πρόγραμμα για την περιοχή.

Οι Κούρδοι είναι σαν τον Ισαάκ, κάτω από το μαχαίρι του πατέρα Αβραάμ, στο θυσιαστήριο στο όρος Μοριά, έτοιμοι να θυσιαστούν ως σφάγιο. Όπως ο Ιησούς, ο Αμνός του Θεού, είναι σύμβολο και της κρίσης του Κυρίου, αλλά και του ελέους του. Ολόκληρη η δομή της εξουσίας στις ΗΠΑ, κατηγορεί τώρα τον Τραμπ γιατί δεν δείχνει έλεος και προδίδει τους Πασχαλινούς Αμνούς. Είναι να αμφιβάλει όμως κανείς για το αν αυτές οι εκφράσεις του θυμού και της ντροπής θα προωθήσουν τη δίκαιη υπόθεση της κρατικής κουρδικής συγκρότησης ή θα την χρησιμοποιήσουν πλήττοντάς την τελικά με τον χειρότερο δυνατό τρόπο.

Ο Τραμπ αναπαράγει τώρα τον ισχυρό Ερντογάν και πασχίζει να συσχετίσει τους καθαγιασμένους Κούρδους με τον χειρότερο μπαμπούλα των ΗΠΑ. Με την απεριόριστη σοφία του εξηγεί: «Το PKK, το οποίο είναι κόμμα των Κούρδων όπως ξέρετε, είναι πιθανώς χειρότερο στην τρομοκρατία και μεγαλύτερη τρομοκρατική απειλή από πολλές απόψεις από το Ισλαμικό Κράτος… Είναι ένα εντελώς ημι- περίπλοκο πρόβλημα, όχι πολύ περίπλοκο αν είσαι έξυπνος, αλλά πάντως ένα ημι-περίπλοκο πρόβλημα». Επίσης κατηγορεί τους Κούρδους αντάρτες ότι είναι κομμουνιστές, σίγουρος όντας ότι είναι κάτι διαβολικό.

Με άλλα λόγια, το Πασχαλινό Αρνί δεν είναι και εντελώς αθώο, όπως απαιτεί η θυσία (Έξοδος 12: 5). Δεν θυσιάζεται, αλλά τρώγεται. Αυτή είναι η απόφαση του σύγχρονου Σολομώντα, ο οποίος καυχιόταν για τη «μεγάλη και ασύγκριτη σοφία» του στο συριακό ζήτημα. Αφήστε την Τουρκία να καταλάβει μεγάλο μέρος του συριακού Κουρδιστάν, να το καθαρίσει εθνοτικά, να εγκαταστήσει εκεί Άραβες. Αποδεχτείτε μια αναπόφευκτη προσέγγιση μεταξύ των κουρδικών αυτονομιστικών δυνάμεων και της Δαμασκού, υπό τη μεσολάβηση της Τεχεράνης και της Μόσχας. Αποδεχτείτε την πραγματικότητα μιας ανεξάρτητης κοσμικής Συρίας που εξακολουθεί να αντιστέκεται στο Ισραήλ, το οποίο κατέχει 700 τετραγωνικά μίλια από την επικράτειά της. Συνειδητοποιήστε ότι η Αμερική δεν μπορεί να κάνει πραγματικότητα τα όνειρα των νεοσυντηρητικών.

Αποδεχτείτε την κατηγορίας ότι βάψατε τα χέρια σας με αίμα όταν οι Τούρκοι αρχίσουν να διαπράττουν τη γενοκτονία. Γιατί όντως έχετε αίμα στα χέρια σας! Το πρόβλημα είναι ότι δεν είστε ο Θεός, που μπορεί να σταυρωθεί και να αναστηθεί κατά βούληση. Οι Ηνωμένες Πολιτείες υπό τον Τραμπ ή υπό τον οποιονδήποτε άλλον, δεν έχουν την ηθική υπόσταση να στρατολογούν πρόθυμους μάρτυρες στον μολυσμένο, εκτεθειμένο, καταστροφικό τους σκοπό. Οι Κούρδοι αντάρτες, εξοργισμένοι και πληγωμένοι, αλλά μάλλον όχι έκπληκτοι, δέχτηκαν με ευσυνειδησία την βοήθεια της Δαμασκού, καθώς προσπαθούν να προσαρμόσουν τα όνειρά τους σε συγκεκριμένες υλικές συνθήκες χωρίς να προσμένουν κάποια θαυματουργή σωτηρία.

Στο βαθμό που είναι κομμουνιστές (και ελπίζω ότι είναι), μπορούν να θυμηθούν τα λόγια της Διεθνούς: «Δεν υπάρχουν υπέρτατοι σωτήρες…» Οι σωτήρες είναι πάντα πλάσματα της μυθολογίας.

Πηγή: Counter Punch

Μετάφραση: antapocrisis

Όχι στην τουρκική εισβολή – Όχι σε ένα ακόμα ιμπεριαλιστικό αιματοκύλισμα

Η εισβολή του τουρκικού στρατού στη βορειοανατολική Συρία με διακηρυγμένο στόχο την εξόντωση των ενόπλων δυνάμεων των Κούρδων και ουσιαστικά την εκκαθάριση της περιοχής από το κουρδικό στοιχείο, αποτελεί ένα ακόμη επεισόδιο ανάφλεξης στον πόλεμο της Συρίας. Προηγήθηκε το πράσινο φως που έδωσαν οι ΗΠΑ, με την εξαγγελία της απόσυρσης της στρατιωτικής δύναμης που διατηρούσαν στην περιοχή, παραδίδοντας τους μέχρι χθες συμμάχους τους, Κούρδους, στις διώξεις Ερντογάν. Η εκεχειρία των 120 ωρών ολοκληρώθηκε με την ντε φάκτο αποδυνάμωση των κουρδικών θέσεων, την ανάδειξη ακόμα περισσότερο της Ρωσίας σε ρυθμιστική δύναμη και τον τουρκικό έλεγχο σε ζώνη εντός του συριακού εδάφους.

Η πραγματικότητα των γεγονότων και της αλληλουχίας τους, αναδεικνύει ξεκάθαρα τα εξής:

1.

Ο κυνισμός με τον οποίο οι Αμερικάνοι «πούλησαν» τους Κούρδους, αποδεικνύει για άλλη μια φορά ότι ο  ιμπεριαλισμός κοιτάει μόνο τα συμφέροντά του και στο όνομα αυτών δεν διστάζει να ανατινάξει χώρες, να αιματοκυλίσει λαούς, να τους αντιμετωπίσει ως αναλώσιμους και να ξεπουλήσει εθνότητες που κατά καιρούς «υιοθετεί» ως συμμάχους. Αυτή είναι η ιστορία του πολέμου στη Συρία από την αρχή του έως τώρα. Οι ΗΠΑ και από κοντά η ΕΕ, αρχικά επένδυσαν στην ανατροπή του καθεστώτος Άσαντ και στο διαμελισμό της Συρίας, στο πλαίσιο του σχεδίου για μια κατακερματισμένη και ελεγχόμενη Μέση Ανατολή, όπου θα ανατραπούν ή θα αποδυναμωθούν οι «ενοχλητικές» χώρες- δυνάμεις του Ιράν, της Συρίας κ.ά. Ενίσχυσαν τις πιο σκοταδιστικές, φονταμενταλιστικές δυνάμεις από τις οποίες αναδύθηκε το τέρας του ISIS, προτού αναγκαστούν να συμβάλουν στην αντιμετώπισή του, αφού αυτό έγινε ανεξέλεγκτο. Αυτός ο βασικός σχεδιασμός έχει πλέον ηττηθεί. Η πολιτική των ΗΠΑ για απόσυρση από τη Συρία και εγκατάλειψη των Κούρδων, γίνεται στο έδαφος της ήττας του βασικού τους σχεδίου αλλά και ως κίνηση επαναπροσέγγισης με την Τουρκία, που παρά τις όποιες αντιπαραθέσεις και τις πολιτικές φθοράς της, κυρίως οικονομικής, προκειμένου να «συνετιστεί», παραμένει πολύ σημαντική για να χαριστεί στην επιρροή της Ρωσίας. Οι αμερικανικές εξαγγελίες για κυρώσεις, που περισσότερο σχετίζονται με αντιφάσεις εντός του συστήματος εξουσίας των ΗΠΑ, δεν αναιρούν το γεγονός ότι η τουρκική στρατιωτική εισβολή αποτελεί μια ακόμη «ευγενική χορηγία» του αμερικάνικου ιμπεριαλισμού στην περιοχή μας.

Ο προσανατολισμός στα γεγονότα με κριτήριο τους σχεδιασμούς των ιμπεριαλιστικών δυνάμεων, τα γεωπολιτικά συμφέροντα και αντιπαραθέσεις δεν αποτελεί «εμμονή» αλλά πολιτικό ζήτημα ουσίας. Τοποθετήσεις που αγνοούν ή παραβλέπουν το ρόλο και τις επιδιώξεις του ιμπεριαλισμού είναι –στην καλύτερη περίπτωση– αποπροσανατολιστικές. Έτσι, φαίνεται πόσο περιοριστική ήταν η πολιτική οπτική που επέλεγε να βλέπει μόνο ένα εγχείρημα χειραφέτησης των Κούρδων και αγνοούσε τον αυτοκτονικό εναγκαλισμό τους με τον αμερικάνικο ιμπεριαλισμό και τα σχέδιά του στη Συρία.

2.

Αναδεικνύεται για άλλη μια φορά, με επώδυνο τρόπο για τον κουρδικό λαό, ότι οι λαοί δεν έχουν ανάγκη και δεν πρέπει να επιδιώκουν να έχουν «προστάτες». Η επιλογή της ηγεσίας του κουρδικού κινήματος –με παράδοση πατριωτική και αντιιμπεριαλιστική, του οποίου η ηρωική αντίσταση απέναντι στους τζιχαντιστές, πριν ακόμα ενταχθεί στο συνασπισμό δυνάμεων υπό τον έλεγχο των ΗΠΑ, θα πρέπει να αναγνωρίζεται– να «συμμαχήσει» με τον αμερικάνικο ιμπεριαλισμό και να συνταχθεί με το σχέδιο διαμελισμού της Συρίας, προσδοκώντας ότι θα μπορέσει να προωθήσει τους δικούς του στόχους για αυτοδιάθεση, διαψεύδεται οικτρά καθώς ο θεωρούμενος ως προστάτης τους, τους αφήνει βορά στην τουρκική στρατιωτική εισβολή.

Το μήνυμα ωστόσο αφορά –ή θα έπρεπε να αφορά– όλους όσους εντάσσονται στα στρατηγικά σχέδια των ΗΠΑ στην περιοχή μας, σε Ανατολική Μεσόγειο και Μέση Ανατολή, στο όνομα της ασφάλειας που «εγγυάται» η πρόσδεση στο άρμα του μεγάλου συμμάχου. Ο ελληνικός αστικός πολιτικός κόσμος, που τόσο επί ΣΥΡΙΖΑ όσο και επί ΝΔ πορεύεται με το αφήγημα της «στριμωγμένης» και παραπαίουσας Τουρκίας και της ευκαιρίας να αναδειχτεί η Ελλάδα σε «προνομιακό εταίρο» για ΗΠΑ και ΝΑΤΟ στην περιοχή, και ως εκ τούτου μετατρέπει τη χώρα ακόμη περισσότερο σε μια μεγάλη αμερικανονατοϊκή βάση, θα έπρεπε να αισθάνεται τεράστια αμηχανία μπροστά στις εξελίξεις, αν δεν ήταν άνευ όρων εξαρτημένος σε ΗΠΑ και ΕΕ. Για το λαό και τη χώρα όμως, τίθεται όλο και πιο επιτακτικά ως ζητούμενο μια εξωτερική πολιτική, ανεξάρτητη και πολυδιάστατη, σαν η πιο ουσιαστική εγγύηση της εθνικής και λαϊκής κυριαρχίας. Είναι πλέον σαφές και ιστορικά αποδεδειγμένο ότι μια τέτοια ανεξάρτητη  αντιμπεριαλιστική πατριωτική πολιτική μπορεί να την εγγυηθεί μόνο ο λαός και οι εργαζόμενοι της χώρας.

3.

Η Τουρκία έχει τη φιλοδοξία και τη στρατηγική να λειτουργήσει στην ευρύτερη περιοχή σαν μεγάλη ηγεμονική περιφερειακή δύναμη, εκμεταλλευόμενη τις δυνατότητες και την γεωπολιτική θέση που έχει. Στο πλαίσιο αυτό αναπτύσσεται και ο τουρκικός επεκτατισμός που μετά την επί 45 χρόνια κατοχή στην Κύπρο, εκδηλώνεται έμπρακτα με τη στρατιωτική εισβολή στη Συρία. Η επεκτατική και αναθεωρητική για τα σύνορα πολιτική δεν περιορίζεται μόνο στα νότια της Τουρκίας. Είναι υπαρκτή και στην περιοχή της Ανατολικής Μεσογείου, της Κύπρου και του Αιγαίου. Η αμφισβήτηση κυριαρχικών δικαιωμάτων, «το γκριζάρισμα» περιοχών της ελληνικής επικράτειας, η υφαλοκρηπίδα, τα δώδεκα μίλια, οι σχεδόν καθημερινές παραβιάσεις του ελληνικού εναέριου χώρου, είναι εκδηλώσεις και αποτέλεσμα του τούρκικου επεκτατισμού. Η ολόπλευρη εξάρτηση της χώρας, ο ραγιαδισμός και η τυχοδιωκτική πολιτική των ελληνικών κυβερνήσεων, με την ακόμη μεγαλύτερη πρόσδεση σε ΗΠΑ και ΝΑΤΟ, τον άξονα με Κύπρο-Ισραήλ-Αίγυπτο, την προσδοκία ότι η εμπλοκή ξένων πολυεθνικών στις εξορύξεις υδρογονανθράκων θα σημάνει και εμπλοκή των αντίστοιχων χωρών στις εξελίξεις σε Κύπρο και Αιγαίο, όχι μόνο δεν μπορεί να διαφυλάξει τα εθνικά συμφέροντα και να ανακόψει  τον τούρκικο επεκτατισμό, αλλά εγκυμονεί ακόμα μεγαλύτερους κινδύνους και δεινά. Μόνο η ανάπτυξη ισχυρού αντιιμπεριαλιστικού, αντιπολεμικού κινήματος στην Ελλάδα, την Τουρκία, σε όλη τη Μ. Ανατολή μπορεί να ανακόψει τους ιμπεριαλιστικούς σχεδιασμούς και να διαφυλάξει την ειρήνη, την αλληλεγγύη και τη φιλία των λαών.

4.

Η εκεχειρία των 120 ωρών ολοκληρώθηκε με την καταρχήν επιτυχία της επιδίωξης Ερντογάν να δημιουργήσει μια ελεγχόμενη ζώνη ασφαλείας εντός συριακού εδάφους. Η Ρωσία κερδίζει έδαφος καθώς απομακρύνει ακόμα περισσότερο τη δημιουργία ενός φιλοαμερικανικού κουρδικού κρατιδίου που θα μπαίνει σφήνα στον άξονα Ιράν – Ιράκ – Συρία – Χεσμπολάχ. Η κυβέρνηση της Συρίας κάνει ένα ακόμα βήμα στην αποκατάσταση της ακεραιότητας της χώρας της ακόμα και αν «μοιράζεται» τμήμα της εδαφικής της κυριαρχίας με την Τουρκία. Οι ΗΠΑ αποχώρησαν και από το βορειοανατολικό τμήμα της Συρίας εγκαταλείποντας τους οριστικά τους Κούρδους, σφραγίζοντας με αυτόν τον τρόπο, τόσο τις εγγενείς αντιφάσεις και εσωτερικές αντιπαραθέσεις της Ουάσινγκτον όσο και την ήττα των επιδιώξεών τους στο συριακό μέτωπο. Από κάθε άποψη οι χαμένοι των τελευταίων εξελίξεων είναι οι Κούρδοι.

Σε κάθε περίπτωση, ακόμα και μετά τη συμφωνία της εκεχειρίας, η κατάσταση στη Συρία παραμένει εύφλεκτη, καθώς το υλικό των επόμενων αναφλέξεων και συγκρούσεων παραμένει ενεργό. Οι ισχύουσες διευθετήσεις δεν λύνουν με δίκαιο τρόπο τις αντιθέσεις στην περιοχή, ενώ ο τουρκικός έλεγχος επί συριακών εδαφών αποτελεί θρυαλλίδα για ένα νέο κύκλο αιματοκυλίσματος.

Η τουρκική εισβολή στη Συρία και η κατοχή με τον έναν ή τον άλλο τρόπο τμήματος των συριακών εδαφών είναι παράνομη και πρέπει να σταματήσει.

Ο αγώνας των Κούρδων ενάντια σε πολιτικές και στρατιωτικές επιχειρήσεις εξόντωσής τους είναι δίκαιος.

Το δικαίωμα του συριακού κράτους να υπερασπιστεί την εδαφική του ακεραιότητα είναι απαραβίαστο.

Έξω οι ιμπεριαλιστικές δυνάμεις από τη Συρία και τη Μ. Ανατολή – Οι λαοί δεν έχουν ανάγκη από προστάτες.

Η άνοδος και η πτώση των Εργατικών Διεθνών, Β’ ΚΥΚΛΟΣ: Η 2η Σοσιαλιστική Διεθνής

Ο δεύτερος τόμος του έργου Η άνοδος και η πτώση των Εργατικών Διεθνών αναφέρεται στη Δεύτερη Σοσιαλιστική Διεθνή και συνολικά στην περίοδο που ακολούθησε την αιματηρή καταστολή της Παρισινής Κομμούνας, και ολοκληρώθηκε με το ολοκαύτωμα του Πρώτου Παγκοσμίου Πολέμου.

Η ιστορική αφήγηση εστιάζει στη συγκρότηση των μαζικών συνδικάτων και των ισχυρών σοσιαλδημοκρατικών και εργατικών κομμάτων, ως οργανώσεων του κόσμου της εργασίας και των φτωχών λαϊκών στρωμάτων, καθώς και στους μεγάλους μετασχηματισμούς που σφράγισαν την ανοδική πορεία του καπιταλισμού.

Οι διαδικασίες συγκρότησης και ανάπτυξης του κινήματος παρουσιάζονται αναλυτικά –με τις ιδιομορφίες που προκύπτουν από τα εθνικά χαρακτηριστικά–, όχι μόνο στην Ευρώπη, η οποία υπήρξε το λίκνο της Δεύτερης Διεθνούς, αλλά και σε χώρες του νέου κόσμου, τόσο στη Βόρεια, Κεντρική και Λατινική Αμερική όσο και στην Ασία, την Αυστραλία και την Αφρική.

Ξεχωριστή αναφορά γίνεται στους ηγέτες των συνδικάτων και των σοσιαλιστικών κομμάτων, αλλά και στους επιφανείς θεωρητικούς και διανοούμενους που αφιέρωσαν τις γνώσεις και τη ζωή τους στη νέα ανερχόμενη τάξη.

Ο Τάκης Μαστρογιαννόπουλος γεννήθηκε το 1946 στον Άλιμο, όπου και διαμένει. Δραστηριοποιήθηκε πολιτικά στον χώρο της ανανεωτικής κομμουνιστικής και σήμερα της ριζοσπαστικής αριστεράς. Συνεργάζεται επί μακρόν και αρθρογραφεί τακτικά στην εφημερίδα Η Εποχή, υπήρξε εκδότης του περιοδικού Το Στίγμα, ενώ συμμετείχε και στη συντακτική ομάδα του περιοδικού Μαρξιστική Σκέψη.

Η Κίνα θα ταρακουνήσει ολόκληρο τον κόσμο: Για τους αγρότες και την τεχνητή νοημοσύνη

Το άρθρο του Marc Vandepitte περιγράφει από μια ευνοϊκή οπτική γωνία την άνοδο της Κίνας στο παγκόσμιο στερέωμα. Για πρώτη φορά στην πρόσφατη ιστορία, μια φτωχή, υπανάπτυκτη χώρα εξελίχθηκε μέσα σε ελάχιστο χρόνο σε οικονομική υπερδύναμη, με σημαντικό αντίκτυπο στις παγκόσμιες υποθέσεις. Πώς κατέστη αυτό δυνατό; Τι σημαίνει αυτό για τον υπόλοιπο κόσμο; Το άρθρο δεν φείδεται διθυραμβικών αναφορών στον κινέζικο μετασχηματισμό προς την οικονομία της αγοράς, διατηρεί  ωστόσο τη χρησιμότητά του ως ανάλυση βασικών χαρακτηριστικών της ανοδικής πορείας της Κίνας προς την παγκόσμια ηγεμονία.

Επιστροφή στον παγκόσμιο χάρτη

Για αιώνες, η Κίνα ασκούσε πολιτιστική έλξη και ήταν, μαζί με την Ινδία, πρωταγωνιστής στην παγκόσμια σκηνή. Μετά από έναν αιώνα οδυνηρού αποικισμού, ταπείνωσης και εσωτερικών εμφυλίων πολέμων, ο Μάο Τσετούνγκ έβαλε τη χώρα του ξανά στον παγκόσμιο χάρτη το 1949. Οι Κινέζοι ανέκτησαν την αξιοπρέπειά τους.

Ήταν η απαρχή ενός “μαραθωνίου ανάπτυξης με μεγάλο ρυθμό” που θα αναστάτωνε τις παγκόσμιες σχέσεις. Και όπως είχε προβλέψει νωρίτερα ο Ναπολέων Βοναπάρτης:

“Η Κίνα είναι ένας κοιμώμενος γίγαντας. Όταν ξυπνήσει, όλος ο κόσμος θα ταρακουνηθεί”.

Οικονομικό θαύμα

Κατά την ίδρυση της Λαϊκής Δημοκρατίας της Κίνας το 1949, η χώρα ήταν μία από τις φτωχότερες και πιο καθυστερημένες στον κόσμο. Η συντριπτική πλειονότητα των Κινέζων απασχολούνταν στη (συχνά πρωτόγονη) γεωργία. Το κατά κεφαλήν ΑΕΠ ήταν το μισό από αυτό της Αφρικής και το ένα έκτο από αυτό της Λατινικής Αμερικής. Για να δοθεί μια ευκαιρία στα επαναστατικά ιδανικά της ισότητας σε ένα εξαιρετικά εχθρικό παγκόσμιο περιβάλλον, ήταν απαραίτητο να επιτευχθεί ταχεία οικονομική και τεχνολογική ανάπτυξη. Αυτό θα γινόταν τα επόμενα 70 χρόνια μέσω μιας διαδικασίας δοκιμής και λάθους.

Μετά από μια εξαιρετικά εσωστρεφή και ταραχώδη περίοδο υπό τον Μάο Τσετούνγκ – κατά την οποία ξεκίνησαν αμφιλεγόμενες μαζικές εκστρατείες όπως το “Μεγάλο Άλμα προς τα Εμπρός” και η “Πολιτιστική Επανάσταση” – ο Ντενγκ Σιαοπίνγκ πήρε τη σκυτάλη το 1978. Σχεδόν αμέσως, αλλά προσεκτικά, ξεκίνησε οικονομικές μεταρρυθμίσεις και δημιούργησε σχέσεις με πολλές χώρες, συμπεριλαμβανομένων, αξιοσημείωτα, των Ηνωμένων Πολιτειών.

Σε σύγκριση με τη Δυτική Ευρώπη, η εκβιομηχάνιση της Κίνας προχώρησε τέσσερις φορές ταχύτερα και με πληθυσμό πέντε φορές μεγαλύτερο[i]. 70 χρόνια πριν, η κινεζική οικονομία ήταν ασήμαντη σε παγκόσμιο επίπεδο. Το 2014, η Κίνα ξεπέρασε τις ΗΠΑ ως η μεγαλύτερη οικονομία (από άποψη όγκου) και γίνεται επίσης η μεγαλύτερη εξαγωγική χώρα. Σήμερα υπάρχουν 35 κινεζικές πόλεις με ΑΕΠ ίσο με εκείνο χωρών όπως η Νορβηγία, η Ελβετία ή η Αγκόλα. Το κινεζικό ΑΕΠ έχει εν τω μεταξύ γίνει μεγαλύτερο από το συνολικό ΑΕΠ 154 χωρών. Το 2011-2012, η Κίνα παρήγαγε περισσότερο τσιμέντο από ό,τι οι ΗΠΑ σε ολόκληρο τον εικοστό αιώνα. Κατασκευάζει δέκα νέα αεροδρόμια κάθε χρόνο και διαθέτει το πιο εκτεταμένο δίκτυο αυτοκινητοδρόμων και σιδηροδρομικών γραμμών υψηλής ταχύτητας στον κόσμο. Επί του παρόντος, η χώρα εξάγει σε έξι ώρες τόσα πολλά όσα εξήγαγε το 1978 σε ετήσια βάση.

Τεχνολογικό άλμα προς τα εμπρός

Η Κίνα δεν εκπλήσσει μόνο από άποψη ποσοτικής εξέλιξης. Από άποψη ποιότητας, η κινεζική οικονομία έχει επίσης κάνει τεράστια άλματα προς τα εμπρός, με κορυφαίο παράδειγμα την τεχνολογική ανάπτυξη. Εκατομμύρια μηχανικοί, επιστήμονες και τεχνικοί έχουν αποφοιτήσει από τα κινεζικά πανεπιστήμια τις τελευταίες δεκαετίες. Μέχρι πρόσφατα, η Κίνα θεωρούνταν μιμητής της τεχνολογίας. Σήμερα είναι πρωτοπόρος καινοτόμος. Η Κίνα διαθέτει σήμερα τον ταχύτερο υπερυπολογιστή και κατασκευάζει το πιο προηγμένο ερευνητικό κέντρο στον κόσμο για την ανάπτυξη ακόμη ταχύτερων κβαντικών υπολογιστών. Τα τελευταία χρόνια, η χώρα έχει επιτύχει εντυπωσιακά αποτελέσματα στον τομέα των υπερηχητικών πυραύλων, των δοκιμών επεξεργασίας ανθρώπινων γονιδίων, των κβαντικών δορυφόρων και ίσως το πιο σημαντικό: την τεχνητή νοημοσύνη. Το σχέδιο Made in China 2025 αποσκοπεί στην ενίσχυση αυτής της τεχνολογικής καινοτομίας σε ζωτικούς κοινωνικοοικονομικούς τομείς.

Οφείλει η Κίνα μέρος της τεχνολογικής της προόδου στην κλοπή πνευματικής ιδιοκτησίας; Αναμφίβολα, όπως συμβαίνει με χώρες όπως η Βραζιλία, η Ινδία και το Μεξικό. Στο παρελθόν, οι ΗΠΑ, επίσης, μπόρεσαν να αναπτύξουν την οικονομική τους ανάπτυξη στο επίπεδο της υπερδύναμης μόνο χάρη στη μεγάλης κλίμακας κλοπή τεχνολογίας από τη Μεγάλη Βρετανία και την Ευρώπη. Όπως το θέτει ο Economist:

“Η μεταφορά τεχνογνωσίας από τις πλούσιες χώρες στις φτωχότερες, δια της πλαγίας ή της πονηρής οδού, αποτελεί αναπόσπαστο μέρος της οικονομικής ανάπτυξης”.

Συνταγή

Η επιτυχία του κινεζικού εκσυγχρονιστικού σπριντ βασίζεται σε διάφορους πυλώνες:

  1. Οι βασικοί τομείς της οικονομίας βρίσκονται στα χέρια της κυβέρνησης, η οποία ελέγχει επίσης έμμεσα τους περισσότερους από τους άλλους τομείς, μεταξύ άλλων μέσω της ελεγκτικής παρουσίας του Κομμουνιστικού Κόμματος στις περισσότερες μεσαίες και μεγάλες επιχειρήσεις.
  2. Ο χρηματοπιστωτικός τομέας τελεί υπό αυστηρό κυβερνητικό έλεγχο.
  3. Η οικονομία είναι σχεδιασμένη, όχι σε όλες τις λεπτομέρειες αλλά σε γενικές γραμμές, τόσο βραχυπρόθεσμα όσο και μακροπρόθεσμα.
  4. Υπάρχει χώρος για (αρκετή) ιδιωτική πρωτοβουλία στο πλαίσιο ενός καλά οριοθετημένου μηχανισμού της αγοράς που αναπτύσσεται δυναμικά σε διάφορους οικονομικούς τομείς- ο μηχανισμός της αγοράς είναι ανεκτός εφόσον δεν παρεμβαίνει στους οικονομικούς και κοινωνικούς στόχους (του συνολικού σχεδιασμού).
  5. Σε σύγκριση με άλλες αναδυόμενες χώρες, υπάρχει μεγάλος βαθμός ανοίγματος στις ξένες επενδύσεις και το εξωτερικό εμπόριο, υπό την προϋπόθεση ότι συνάδουν με τους παγκόσμιους οικονομικούς στόχους της Κίνας.
  6. Καταβάλλεται μεγάλη προσπάθεια για την ανάπτυξη των υποδομών και της έρευνας και ανάπτυξης.
  7. Οι μισθοί ακολουθούν σε μεγάλο βαθμό την αύξηση της παραγωγικότητας, η οποία έχει δημιουργήσει μια μεγάλη και δυναμική εσωτερική αγορά.
  8. Ένα σχετικά μεγάλο ποσό επενδύεται στην εκπαίδευση, την υγειονομική περίθαλψη και την κοινωνική ασφάλιση.
  9. Η χώρα απολαμβάνει ειρήνη εδώ και δεκαετίες και υπάρχει σχετικά υψηλό επίπεδο κοινωνικής ειρήνης στους χώρους εργασίας.
  10. Η διανομή της γεωργικής γης στους αγρότες στην αρχή της επανάστασης και το σύστημα ατομικής καταγραφής των νοικοκυριών (Hukou) κατέστησαν σχετικά δυνατή την αποφυγή της τυπικής χαοτικής αγροτικής φυγής των περισσότερων χωρών του Τρίτου Κόσμου, που οδηγεί σε μαζική άτυπη και μη παραγωγική εργασία.
  11. Σε αντίθεση με τη Σοβιετική Ένωση, η Κίνα δεν έχει ξεκινήσει μια πολύ δαπανηρή κούρσα εξοπλισμών με τις ΗΠΑ.

Αυτή η προσέγγιση έρχεται σε αντίθεση με τη συνταγή των καπιταλιστικών χωρών, όπου το χρηματοπιστωτικό κεφάλαιο και οι πολυεθνικές έχουν το πάνω χέρι, όπου το βραχυπρόθεσμο κέρδος είναι ο πρωταρχικός στόχος και όπου οι κυβερνήσεις είναι προσηλωμένες στην εξάλειψη των δημοσιονομικών ελλειμμάτων μέσω της αποταμίευσης. Ο θεαματικός τρόπος με τον οποίο αντιμετώπισαν τη χρηματοπιστωτική κρίση (2008) είναι χαρακτηριστικός για την Κίνα. Η κινεζική κυβέρνηση δρομολόγησε ένα πρόγραμμα τόνωσης της οικονομίας ύψους 12,5% του ΑΕΠ, ίσως το μεγαλύτερο πρόγραμμα σε καιρό ειρήνης που έχει γίνει ποτέ. Η κινεζική οικονομία έπεσε λίγο αλλά στη συνέχεια ανέκαμψε γρήγορα, ενώ η ευρωπαϊκή οικονομία παραπαίει επί δέκα χρόνια.

Νέο μοντέλο ανάπτυξης

Λόγω των ραγδαίων αλλαγών στην εσωτερική αγορά εργασίας, στους μισθούς και στις ξένες αγορές, η κινεζική κυβέρνηση ανέπτυξε ένα διαφορετικό μοντέλο ανάπτυξης. Όταν ο πρόεδρος Σι Τζινπίνγκ ανέλαβε τα καθήκοντά του το 2012, δήλωσε ότι η “ανάπτυξη για χάρη της ανάπτυξης” δεν θα πρέπει πλέον να είναι ο στόχος. Το παλιό μοντέλο βασιζόταν στις εξαγωγές και στις επενδύσεις στη βαριά βιομηχανία, τις κατασκευές και τη μεταποιητική βιομηχανία. Στο νέο μοντέλο, η κινητήρια δύναμη είναι η μαζική κατανάλωση (εγχώρια αγορά), ο τομέας των υπηρεσιών και οι δραστηριότητες υψηλότερης προστιθέμενης αξίας με την αναρρίχηση στην τεχνολογική κλίμακα. Ο μετασχηματισμός αυτός καταδεικνύει την ευελιξία με την οποία η κινεζική ηγεσία εφαρμόζει την οικονομική πολιτική. Είναι ο 12ος πυλώνας της κινεζικής συνταγής. Αυτή η ευελιξία ξεχωρίζει από τον τρόπο με τον οποίο η Σοβιετική Ένωση αντιμετώπισε αυτές τις προκλήσεις στην ύστερη περίοδο.

Μπορεί η επιτυχής ανάπτυξη να συνεχιστεί για λίγο καιρό τώρα; Αναμφίβολα η οικονομία παλεύει με το υψηλό επίπεδο χρέους, τις σκιώδεις τράπεζες, τις υπερβολικές επενδύσεις σε υποδομές, τη φούσκα των ακινήτων, τη γήρανση του πληθυσμού, τον αυξανόμενο εμπορικό πόλεμο με τις ΗΠΑ κ.ο.κ. Ωστόσο, οι περισσότεροι παρατηρητές εξακολουθούν να βλέπουν την Κίνα ως μια ανθεκτική οικονομία με αναλύσεις που δείχνουν ότι υπάρχουν ακόμη σημαντικά περιθώρια για λάθη και αναποδιές και πολλά περιθώρια για ανάπτυξη με ταχείς ρυθμούς για μεγάλο χρονικό διάστημα.

Η μεγαλύτερη μείωση της φτώχειας στην παγκόσμια ιστορία

Το 1949, στην αρχή της κινεζικής επανάστασης, το προσδόκιμο ζωής ήταν 35 έτη. Τριάντα χρόνια αργότερα, είχε ήδη διπλασιαστεί στα 68 έτη[ii].[ii] Σήμερα, το προσδόκιμο ζωής των Κινέζων είναι 76 έτη. Η βρεφική θνησιμότητα έχει βελτιωθεί αρκετά καλά. Αν, για παράδειγμα, η Ινδία προσέφερε στους κατοίκους της την ίδια ιατρική περίθαλψη και κοινωνική στήριξη με την Κίνα, 830.000 λιγότερα ινδικά μωρά θα πέθαιναν κάθε χρόνο[iii].

Μεταξύ 1978 και 2018 η Κίνα κατάφερε να βγάλει από τη φτώχεια έναν αριθμό ρεκόρ ανθρώπων: 770 εκατομμύρια. Ο αριθμός αυτός αντιστοιχεί στον συνολικό πληθυσμό της υποσαχάριας Αφρικής κατά την περίοδο αυτή. Με τους σημερινούς ρυθμούς, η ακραία φτώχεια θα εξαλειφθεί μέχρι το 2020. Σύμφωνα με τον Robert Zoellick, πρώην πρόεδρο της Παγκόσμιας Τράπεζας,

Aυτό είναι “σίγουρα το μεγαλύτερο άλμα υπέρβασης της φτώχειας στην ιστορία. Οι προσπάθειες της Κίνας και μόνο έχουν εξασφαλίσει ότι ο παγκόσμιος αναπτυξιακός στόχος της χιλιετίας για τη μείωση της φτώχειας θα επιτευχθεί. Εμείς και ο κόσμος έχουμε πολλά να μάθουμε από αυτό”.

Ενώ οι μισθοί παραμένουν στάσιμοι ή μειώνονται σε πολλές χώρες, στην Κίνα έχουν τριπλασιαστεί την τελευταία δεκαετία. Πριν από δεκαπέντε χρόνια, οι δυτικές πολυεθνικές επιχειρήσεις συνέρρεαν στην Κίνα λόγω των χαμηλών μισθών. Η αντίστροφη κίνηση αρχίζει τώρα να παίρνει διαστάσεις. Οι μέσοι μισθοί στην κινεζική βιομηχανία είναι σήμερα μόνο κατά 20 τοις εκατό χαμηλότεροι από ό,τι στην Πορτογαλία. Χώρες όπως η Βουλγαρία, η ΠΓΔΜ, η Ρουμανία, η Μολδαβία και η Ουκρανία είχαν ήδη το 2013 χαμηλότερους κατώτατους μισθούς από ό,τι στην Κίνα.

Σκοτεινές πλευρές

Αυτή η ιστορία επιτυχίας έχει και τα μειονεκτήματά της. Η ταχύτερη αύξηση της παραγωγικότητας στη βιομηχανία και τις υπηρεσίες, σε σύγκριση με τη γεωργία, έχει οδηγήσει σε ένα μεγάλο χάσμα μεταξύ αστικών και αγροτικών περιοχών, μεταξύ φτωχότερων περιοχών και των πλουσιότερων ανατολικών παράκτιων επαρχιών. Το αυστηρό σύστημα Hukou (καταγραφή της ατομικής κατοικίας, καθορίζει την κοινωνική κατάσταση) προκαλεί μια τεράστια ομάδα (εκατοντάδων εκατομμυρίων) “εσωτερικών μεταναστών” που έχουν λιγότερα κοινωνικά δικαιώματα και συχνά υφίστανται διακρίσεις. Η πολιτική του ενός παιδιού (από το 1978) έχει οδηγήσει -εκτός από τον δεσμευτικό της χαρακτήρα- σε πολυάριθμες επιλεκτικές αμβλώσεις και σε πλεόνασμα ανδρών άνω των τριάντα εκατομμυρίων.

Δημοκρατία: εισροές και εκροές

Το δυτικό πολιτικό σύστημα θεωρεί συνήθως τον εαυτό του ανώτερο και θεωρεί τον εαυτό του ως το μόνο έγκυρο μοντέλο. Αυτό δεν αποδεικνύει μεγάλη ιστορική διορατικότητα γνωρίζοντας ότι σχεδόν όλα τα φασιστικά καθεστώτα γεννήθηκαν στη μήτρα της δυτικής κοινοβουλευτικής δημοκρατίας. Ένας αμερόληπτος παρατηρητής θα παρατηρήσει επίσης ότι η δυτική δημοκρατία εξυπηρετεί κυρίως τα συμφέροντα του 1%. Ότι στερείται τόσο ενός μακροπρόθεσμου οράματος όσο και μιας αποτελεσματικής πολιτικής για την αντιμετώπιση των κοινωνικών και οικολογικών προβλημάτων. Και ότι αποτέλεσε το φυτώριο για όλο και πιο γελοίες, απρόβλεπτες και επικίνδυνες προσωπικότητες όπως ο Τραμπ, ο Τζόνσον, ο Μπολσονάρο και ο Ντουτέρτε.

Όταν πρόκειται για τη δημοκρατία, η έμφαση στη Δύση δίνεται στην πλευρά των εισροών, στο ζήτημα του πώς και από ποιον λαμβάνεται η απόφαση. Ποιες είναι οι διαδικασίες επιλογής της πολιτικής ηγεσίας και εκφράζεται η βούληση των πολιτών από τους εκλεγμένους αντιπροσώπους; Οι εκλογές είναι το σημαντικότερο στοιχείο σε αυτό.

Στην Κίνα, η έμφαση δίνεται στην πλευρά των εκροών, δηλαδή στις συνέπειες της απόφασης: είναι επιτυχής η απόφαση και ποιος επωφελείται; Το αποτέλεσμα είναι υψίστης σημασίας, η καλή και δίκαιη διακυβέρνηση είναι το σημαντικότερο κριτήριο[iv].[iv] Από αυτή την άποψη, οι Κινέζοι αποδίδουν μεγαλύτερη σημασία στην ποιότητα των πολιτικών τους παρά στις διαδικασίες επιλογής των ηγετών τους.

Πολιτική λήψη αποφάσεων με κινεζικά χαρακτηριστικά

Σύμφωνα με τον Daniel Bell, ειδικό στο κινεζικό μοντέλο, το πολιτικό σύστημα της Κίνας είναι ένας συνδυασμός αξιοκρατίας στην κορυφή, δημοκρατίας στη βάση και χώρου για πειραματισμό στα ενδιάμεσα επίπεδα. Οι πολιτικοί ηγέτες επιλέγονται με βάση τα προσόντα τους και, πριν φτάσουν στην κορυφή, περνούν από μια αυστηρή διαδικασία εκπαίδευσης, εξάσκησης και αξιολόγησης. Υπάρχουν άμεσες εκλογές σε δημοτικό επίπεδο και για τα επαρχιακά συνέδρια του κόμματος. Οι πολιτικές, κοινωνικές ή οικονομικές καινοτομίες δοκιμάζονται πρώτα σε μικρότερη κλίμακα (λίγες πόλεις ή επαρχίες) και μετά από ενδελεχή αξιολόγηση και προσαρμογή εισάγονται σε μεγάλη κλίμακα[v] Σύμφωνα με τον Ντάνιελ Μπελ, αυτός ο συνδυασμός “πλησιάζει την καλύτερη φόρμουλα για τη διακυβέρνηση μιας μεγάλης χώρας”.

Επιπλέον, η κεντρική κυβέρνηση διοργανώνει δημοσκοπήσεις σε πολύ τακτική βάση, οι οποίες αξιολογούν τις επιδόσεις της κυβέρνησης στους τομείς της κοινωνικής ασφάλισης, της δημόσιας υγείας, της απασχόλησης και του περιβάλλοντος. Η δημοτικότητα των τοπικών ηγετών αποτελεί επίσης αντικείμενο των ερευνών. Βάσει αυτών, οι πολιτικές προσαρμόζονται συχνά.

Το κινεζικό σύστημα λήψης αποφάσεων έχει αποδείξει την αξία του. Francis Fukuyama, ο οποίος δύσκολα μπορεί να θεωρηθεί ύποπτος για αριστερές ή κινεζικές συμπάθειες:

“Το σημαντικότερο πλεονέκτημα του κινεζικού πολιτικού συστήματος είναι η ικανότητά του να λαμβάνει γρήγορα μεγάλες, πολύπλοκες αποφάσεις και να τις λαμβάνει σχετικά καλά, τουλάχιστον στην οικονομική πολιτική. Η Κίνα προσαρμόζεται γρήγορα, παίρνει δύσκολες αποφάσεις και τις εφαρμόζει αποτελεσματικά”.

Για παράδειγμα, μέσα σε μόλις δύο χρόνια, η Κίνα επέκτεινε το συνταξιοδοτικό σύστημα σε 240 εκατομμύρια κατοίκους της υπαίθρου, αριθμός που υπερβαίνει δραστικά τον συνολικό αριθμό των ατόμων που καλύπτονται από το κρατικό συνταξιοδοτικό σύστημα των ΗΠΑ.

Επομένως, δεν πρέπει να αποτελεί έκπληξη το γεγονός ότι η κινεζική κυβέρνηση μπορεί να υπολογίζει σε μεγάλη υποστήριξη από τον πληθυσμό. Περίπου το 90 τοις εκατό δηλώνει ότι η χώρα τους βαδίζει προς τη σωστή κατεύθυνση. Στη Δυτική Ευρώπη, το ποσοστό αυτό κυμαίνεται μεταξύ 12% και 37% (ο παγκόσμιος μέσος όρος).

Το Κομμουνιστικό Κόμμα

Η ραχοκοκαλιά του κινεζικού μοντέλου είναι το Κομμουνιστικό Κόμμα. Με περισσότερα από 90 εκατομμύρια μέλη, είναι μακράν η μεγαλύτερη πολιτική οργάνωση στον κόσμο. Το ότι μια τέτοια ραχοκοκαλιά είναι χρήσιμη ή ακόμη και αναγκαία αποδεικνύεται από τις γιγαντιαίες διαστάσεις της χώρας. Η Κίνα έχει το μέγεθος μιας ηπείρου: είναι 17 φορές μεγαλύτερη από τη Γαλλία και έχει τόσους κατοίκους όσοι η Δυτική Ευρώπη, η Ανατολική Ευρώπη, οι αραβικές χώρες, η Ρωσία και η Κεντρική Ασία μαζί. Η μεταφορά αυτού του γεγονότος στην ευρωπαϊκή κατάσταση θα σήμαινε ότι η Αίγυπτος ή το Κιργιστάν θα έπρεπε να κυβερνώνται από τις Βρυξέλλες. Δεδομένων αυτών των αναλογιών, των μεγάλων διαφορών μεταξύ των περιφερειών και των τεράστιων προκλήσεων που αντιμετωπίζει η χώρα, απαιτείται μια ισχυρή δύναμη συνοχής για να διατηρηθεί η χώρα κυβερνητική και να μπορέσει να εφαρμόσει μια σταθερή πολιτική. Σύμφωνα με τον Economist:

“Οι κυβερνώντες της Κίνας πιστεύουν ότι η χώρα δεν μπορεί να κρατηθεί ενωμένη χωρίς μονοκομματική διακυβέρνηση τόσο σταθερή όσο ενός αυτοκράτορα (και μπορεί να έχουν δίκιο)”.

Το κόμμα προσλαμβάνει τους πιο ειδικευμένους ανθρώπους. Η διαδικασία επιλογής για την προαγωγή των κορυφαίων ηγετών είναι αντικειμενική και αυστηρή. Kishore Mahbubani, κορυφαίος εμπειρογνώμονας για την Ασία:

“Μακριά από το να είναι ένα αυθαίρετο δικτατορικό σύστημα, το ΚΚΚ μπορεί να έχει πετύχει να δημιουργήσει ένα σύστημα με κανόνες που είναι ισχυρό και ανθεκτικό, όχι εύθραυστο και ευάλωτο. Ακόμα πιο εντυπωσιακό είναι ότι αυτό το σύστημα με τους κανόνες έχει αναδείξει ενδεχομένως το καλύτερο σύνολο ηγετών που θα μπορούσε να παράγει η Κίνα”.

Σχεδόν τα τρία τέταρτα του πληθυσμού δηλώνουν ότι υποστηρίζουν το μονοκομματικό σύστημα.

Διεθνείς σχέσεις

Η οικονομία της Κίνας ήταν σε μεγάλο βαθμό αυτάρκης στο παρελθόν. Είχε την πολυτέλεια να ζει απομονωμένη από τον έξω κόσμο και συχνά το έκανε. Ακόμη και στο απόγειο της αυτοκρατορικής της ισχύος, η Κίνα διέδωσε τον πολιτισμό της μέσω διπλωματικών και οικονομικών σχέσεων και όχι μέσω (στρατιωτικών) κατακτήσεων[vi]. αυτός ο τρόπος εξωτερικής πολιτικής διατηρείται και στην πρόσφατη ιστορία. Η Κίνα επιδιώκει έναν πολυπολικό κόσμο, που χαρακτηρίζεται από ισότητα μεταξύ όλων των χωρών. Θεωρεί την κυριαρχία ως τον ακρογωνιαίο λίθο της διεθνούς τάξης και απορρίπτει κάθε παρέμβαση στις εσωτερικές υποθέσεις μιας άλλης χώρας, για οποιονδήποτε λόγο. Αυτό συχνά δίνει στην Κίνα την μομφή ότι κάνει πολύ λίγα κατά των παραβιάσεων των ανθρωπίνων δικαιωμάτων σε άλλες χώρες. Σε κάθε περίπτωση, η Κίνα είναι το μόνο μόνιμο μέλος του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ που δεν έχει ρίξει ούτε έναν πυροβολισμό εκτός των συνόρων της τα τελευταία 30 χρόνια.

Παγκοσμιοποίηση σε κινεζικό στυλ

Σήμερα, η Κίνα δεν είναι πλέον αυτάρκης. Με το 18% του παγκόσμιου πληθυσμού, διαθέτει μόνο το 7% της παγκόσμιας καλλιεργήσιμης γης και εισάγει μόνο το 5% του παγκόσμιου πετρελαίου. Επιπλέον, η χώρα παράγει πολύ περισσότερα αγαθά από όσα καταναλώνει. Για όλους αυτούς τους λόγους, η Κίνα εξαρτάται σήμερα σε μεγάλο βαθμό από τις παγκόσμιες αγορές.

Η εξάρτηση της Κίνας από το παγκόσμιο εμπόριο και η -στην ουσία- στρατιωτική “περικύκλωση” των ΗΠΑ (βλ. παρακάτω) ώθησε τη χώρα να αναλάβει την πρωτοβουλία για έναν Νέο Δρόμο του Μεταξιού. Πριν από δύο χιλιάδες χρόνια, κατά τη διάρκεια της δυναστείας των Χαν, ο παγκοσμίως γνωστός Δρόμος του Μεταξιού συνέδεε την Κίνα με τη Μεσόγειο Θάλασσα μέσω της Ευρασίας. Όπως η ιστορική εμπορική διαδρομή, έτσι και σήμερα το έργο έχει μετατραπεί σε ένα τεράστιο δίκτυο θαλάσσιων και χερσαίων οδών, το οποίο ξεκίνησε το 2013 με την ονομασία “Μία ζώνη, ένας δρόμος”.

Εν τω μεταξύ, περισσότερα από 1.600 έργα εμπλέκονται σε κατασκευές και έργα υποδομής, έργα στον τομέα των μεταφορών, των αεροπορικών και άλλων λιμένων, αλλά και σε πρωτοβουλίες πολιτιστικών ανταλλαγών. Εκατοντάδες επενδύσεις, δάνεια, εμπορικές συμφωνίες και δεκάδες Ειδικές Οικονομικές Ζώνες, αξίας 900 δισεκατομμυρίων δολαρίων, κατανέμονται σε 72 χώρες, που αντιπροσωπεύουν πληθυσμό περίπου 5 δισεκατομμυρίων ανθρώπων ή το 65% του παγκόσμιου πληθυσμού. Το “Μία Ζώνη, Ένας Δρόμος” είναι μακράν το μεγαλύτερο αναπτυξιακό πρόγραμμα μετά το Σχέδιο Μάρσαλ για την ανοικοδόμηση της Ευρώπης μετά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο.

Ο Martin Jacques περιγράφει τον Νέο Δρόμο του Μεταξιού ως “Παγκοσμιοποίηση σε κινεζικό στυλ”. Η πρωτοβουλία “Μία ζώνη, ένας δρόμος” θυμίζει έντονα την εμπορική στρατηγική των Κάτω Χωρών πριν από 400 χρόνια. Η βρετανική και η γαλλική αποικιοκρατία κυνηγούσαν κυριολεκτικά την κατακτημένη γη. Οργάνωσαν στρατιωτικές κατακτήσεις για να υποτάξουν τις κοινωνίες και να κλέψουν τον πλούτο. Το Άμστερνταμ, από την άλλη πλευρά, επεδίωκε μια “αυτοκρατορία του εμπορίου και της πίστωσης”. Δεν επρόκειτο για εδάφη, αλλά για επιχειρήσεις. Οι Ολλανδοί κατασκεύασαν έναν γιγαντιαίο στόλο, εγκατέστησαν εμπορικούς σταθμούς στους κύριους δρόμους και στη συνέχεια προσπάθησαν να τους εξασφαλίσουν. Όπως και οι Ολλανδοί τον 17ο αιώνα, η Κίνα διαθέτει σήμερα τον μεγαλύτερο εμπορικό στόλο[vii] Οι Ειδικές Οικονομικές Ζώνες είναι “εμπορικές φρουρές ενός κόσμου με αλυσίδα εφοδιασμού, που επιτρέπουν στην Κίνα να εξασφαλίσει πόρους χωρίς τις βρώμικες πολιτικές της αποικιακής υποταγής”, λέει η Stratfor, μια έγκυρη δεξαμενή σκέψης.

Σύγκλιση των σχέσεων Βορρά-Νότου

Η τεράστια ανάπτυξη της Κίνας στην καρδιά της Ασίας λειτούργησε ως καταλύτης για ολόκληρη την ήπειρο. Το παγκόσμιο οικονομικό κέντρο βάρους μετατοπίζεται ταχύτατα προς τις φτωχότερες οικονομίες της Ασίας. Αυξάνει επίσης δραματικά τη ζήτηση για πρώτες ύλες, προς όφελος πολλών χωρών της Λατινικής Αμερικής και της Αφρικής.

Η εκβιομηχάνιση της Ανατολικής Ασίας δείχνει το μοτίβο των “ιπτάμενων χηνών”. Καθώς μια χώρα αναβαθμίζεται οικονομικά, οι μισθοί αυξάνονται και τα λιγότερο εξελιγμένα καθήκοντα παραγωγής μεταφέρονται σε φτωχότερες περιοχές με χαμηλότερο εργατικό κόστος. Αυτό συνέβη πρώτα στην Ιαπωνία, στη συνέχεια στη Νότια Κορέα και την Ταϊβάν, και σήμερα η διαδικασία αυτή βρίσκεται σε πλήρη εξέλιξη στην Κίνα. Λόγω των υψηλότερων μισθών, οι κινεζικές εταιρείες μεταφέρουν πλέον την παραγωγή τους σε χώρες όπως το Βιετνάμ και το Μπαγκλαντές, αλλά και όλο και περισσότερο στην Αφρική. Εάν η τάση αυτή συνεχιστεί, μπορεί να βοηθήσει στη δημιουργία μιας βιομηχανικής βάσης στην αφρικανική ήπειρο.

Αντιμετώπιση των ΗΠΑ

Οι σοσιαλιστικές επαναστάσεις δεν ξέσπασαν στην καρδιά του καπιταλισμού αλλά στους πιο αδύναμους κρίκους του, στις φτωχότερες και πιο υπανάπτυκτες χώρες. Ένα προηγμένο κοινωνικό σύστημα έπρεπε τότε να οικοδομηθεί σε μια αδύναμη υλική βάση, η οποία δημιούργησε πολλά μειονεκτήματα και αντιφάσεις. Εβδομήντα χρόνια αργότερα, η κατάσταση αυτή έχει αλλάξει ριζικά. Το μεγάλο άλμα της Κίνας στην τεχνολογία και η θεαματική οικονομική ανάπτυξη έχουν θέσει στέρεες βάσεις για την οικοδόμηση μιας σοσιαλιστικής κοινωνίας.

Φυσικά, η Ουάσιγκτον δεν διασκεδάζει με αυτό. Αλλά ακόμη χειρότερο είναι το γεγονός ότι η Κίνα απειλεί να ξεπεράσει οικονομικά τις ΗΠΑ. Αυτά τα δύο φαινόμενα τροφοδοτούν τον “νέο ψυχρό πόλεμο” μεταξύ των ΗΠΑ και της Κίνας και την απειλή ενός “θερμού πολέμου”.

Στο πλαίσιο των συζητήσεων για τον προϋπολογισμό του 2019, το Κογκρέσο δήλωσε ότι “ο μακροπρόθεσμος στρατηγικός ανταγωνισμός με την Κίνα αποτελεί κύρια προτεραιότητα για τις Ηνωμένες Πολιτείες”. Δεν πρόκειται μόνο για οικονομικές πτυχές, αλλά για μια συνολική στρατηγική που πρέπει να διεξαχθεί σε διάφορα μέτωπα. Στόχος είναι η διατήρηση της κυριαρχίας σε τρεις τομείς: την τεχνολογία, τις βιομηχανίες του μέλλοντος και τους εξοπλισμούς.

Ο Τραμπ στοχεύει σε μια πλήρη επανεκκίνηση των οικονομικών σχέσεων μεταξύ των ΗΠΑ και της Κίνας. Ο αυξανόμενος εμπορικός πόλεμος είναι ο πιο εντυπωσιακός, αλλά είναι μόνο η αιχμή μιας ευρύτερης στρατηγικής που περιλαμβάνει τις επενδύσεις, τόσο τις κινεζικές επενδύσεις στις ΗΠΑ όσο και τις αμερικανικές επενδύσεις στην Κίνα. Καταρχάς, στοχοποιούνται οι στρατηγικοί τομείς με στόχο τη διατάραξη της τεχνολογικής προόδου της Κίνας. Από αυτή την άποψη, η ανάπτυξη του δικτύου 5G είναι κρίσιμης σημασίας. Δεν είναι τυχαίο ότι η Huawei, η οποία προηγείται κατά πολύ στην ανάπτυξη της τεχνολογίας 5G, έχει καταστεί κεντρικός στόχος.

Η κυβέρνηση Τραμπ προσπαθεί επίσης να επεκτείνει αυτόν τον οικονομικό πόλεμο με την Κίνα και σε άλλες χώρες, έχοντας υπογράψει ρήτρες σε εμπορικές συμφωνίες ή απλώς ασκώντας πίεση σε αυτές. Στόχος είναι να δημιουργηθεί ένα είδος “οικονομικού σιδηρού παραπετάσματος” γύρω από τη χώρα.

Στρατιωτική στρατηγική των ΗΠΑ

Η στρατιωτική στρατηγική απέναντι στην Κίνα έχει δύο κατευθύνσεις: μια κούρσα εξοπλισμών και μια περικύκλωση της χώρας[viii]. Οι ΗΠΑ δαπανούν 650 δισεκατομμύρια δολάρια ετησίως για όπλα, δηλαδή περισσότερο από το ένα τρίτο του παγκόσμιου συνόλου. Αυτό είναι 2,6 φορές περισσότερο από ό,τι η Κίνα και 11 φορές περισσότερο από ό,τι κατά κεφαλήν. Ξοδεύουν επίσης 150 δισεκατομμύρια δολάρια ετησίως για στρατιωτική έρευνα, δηλαδή πέντε φορές περισσότερα από την Κίνα. Το Πεντάγωνο εργάζεται πυρετωδώς πάνω σε μια νέα γενιά εξαιρετικά εξελιγμένων όπλων, μη επανδρωμένων αεροσκαφών και κάθε είδους ρομπότ, τα οποία ένας μελλοντικός εχθρός δεν θα μπορεί να αντιμετωπίσει. Ένας προληπτικός πόλεμος δεν αποκλείεται.

Η δεύτερη τροχιά είναι η στρατιωτική περικύκλωση. Για το εξωτερικό της εμπόριο, η Κίνα εξαρτάται κατά 90% από τις θαλάσσιες μεταφορές. Περισσότερο από το 80 τοις εκατό της προμήθειας πετρελαίου πρέπει να περάσει από το Στενό της Μάλακα (κοντά στη Σιγκαπούρη), όπου οι ΗΠΑ έχουν στρατιωτική βάση. Η Ουάσινγκτον μπορεί εύκολα να διακόψει τη ροή πετρελαίου προς την Κίνα. Επί του παρόντος η χώρα δεν έχει καμία άμυνα απέναντι σε αυτό. Γύρω από την Κίνα οι ΗΠΑ διαθέτουν περισσότερες από τριάντα στρατιωτικές βάσεις, εγκαταστάσεις ή κέντρα εκπαίδευσης (κουκκίδες στον χάρτη). Το 60 τοις εκατό του συνολικού αμερικανικού στόλου σταθμεύει στην περιοχή. Δεν είναι υπερβολή να πούμε ότι η Κίνα είναι περικυκλωμένη και στριμωγμένη. Δεν μπορείτε να φανταστείτε τι θα συνέβαινε αν η Κίνα εγκαθιστούσε έστω και μία στρατιωτική εγκατάσταση, πόσο μάλλον μία βάση κοντά στις ΗΠΑ.

Σε αυτό το πλαίσιο θα πρέπει να εξεταστεί η στρατιωτικοποίηση των μικρών νησιών στη Θάλασσα της Νότιας Κίνας από την Κίνα, καθώς και η διεκδίκηση μεγάλου μέρους αυτής της θαλάσσιας περιοχής. Ο έλεγχος των ναυτιλιακών οδών κατά μήκος των οποίων μεταφέρονται τα ενεργειακά και βιομηχανικά αγαθά του είναι ζωτικής σημασίας για το Πεκίνο. Στο ίδιο πλαίσιο πρέπει να εξεταστεί και ο Νέος Δρόμος του Μεταξιού.

Πρωταθλητής της ρύπανσης και του πρασίνου

Από τα τέλη της δεκαετίας του 1980, η Κίνα εισήλθε σε μια φάση ανάπτυξης που προκάλεσε μεγάλη περιβαλλοντική ρύπανση. Ως ο “χώρος εργασίας του κόσμου”, είναι ένας από τους μεγαλύτερους ρυπαντές του πλανήτη. Επί του παρόντος, η χώρα είναι επίσης – μακράν – ο μεγαλύτερος παράγοντας εκπομπών CO2, αν και οι εκπομπές ανά άτομο είναι λιγότερες από το μισό των ΗΠΑ και περίπου στο ίδιο μέγεθος με αυτές της Ευρώπης. Η Κίνα είναι επίσης υπεύθυνη μόνο για το 11% των σωρευτικών εκπομπών, σε σύγκριση με πάνω από το 70% για τις βιομηχανικές χώρες.

Η κατάσταση είναι αφόρητη. Με τον τρέχοντα ρυθμό, μεταξύ 1990 και 2050, η Κίνα θα έχει παράγει τόσο διοξείδιο του άνθρακα όσο παρήγαγε ολόκληρος ο κόσμος μεταξύ της αρχής της βιομηχανικής επανάστασης και του 1970, και αυτό είναι καταστροφικό για την υπερθέρμανση του πλανήτη.

Πριν από δέκα χρόνια, η κινεζική ηγεσία άλλαξε πορεία και τα οικολογικά ζητήματα τέθηκαν σε υψηλή προτεραιότητα. Το 2014 κηρύχθηκε από τον πρωθυπουργό Λι Κετσιάνγκ ο “πόλεμος κατά της ρύπανσης”. Καταρτίζεται μια σειρά μέτρων, μεταξύ των οποίων και μια νομοθεσία για το περιβάλλον που αποτελεί τάση, αλλά η εφαρμογή της δεν είναι πάντα αυτονόητη.

Τα αποτελέσματα ακολουθούν γρήγορα. Σε ελάχιστο χρόνο, η Κίνα έχει γίνει νούμερο ένα στον τομέα των ηλιακών συλλεκτών και της αιολικής ενέργειας. Επί του παρόντος, το 33% της ηλεκτρικής ενέργειας παράγεται από πράσινη ενέργεια, σε σύγκριση με λιγότερο από 17% στις ΗΠΑ. Η Κίνα επενδύει σήμερα στην πράσινη τεχνολογία περίπου όσο ο υπόλοιπος κόσμος μαζί. Θέλει να συλλάβει και να αποθηκεύσει εκατομμύρια τόνους CO2 υπόγεια στο εγγύς μέλλον.

Η χώρα είναι πρωτοπόρος στη μεταφορά μεγάλων ποσοτήτων ενέργειας σε μεγάλες αποστάσεις (π.χ. από απομακρυσμένα πεδία ηλιακών συλλεκτών), κάτι που είναι πολύ σημαντικό για τον πράσινο ενεργειακό εφοδιασμό των πόλεων. Σύμφωνα με στοιχεία της NASA, οι συνεχείς προσπάθειες αναδάσωσης της Κίνας έχουν συμβάλει σημαντικά στην παγκόσμια αναδάσωση, η οποία είναι απαραίτητη για να διατηρηθούν υπό έλεγχο οι εκπομπές. Από την άλλη πλευρά, οι κινεζικές εταιρείες εξακολουθούν να έχουν μεγάλο μερίδιο στην παράνομη υλοτομία παγκοσμίως.

Προστάτης της συμφωνίας του Παρισιού για το κλίμα

Η Κίνα αποκαλείται “προστάτης άγιος της Συμφωνίας του Παρισιού για το κλίμα” (COP 21, 2015, εστίαση: περιορισμός της υπερθέρμανσης του πλανήτη στους 2 βαθμούς το πολύ, με τιμή-στόχο τον 1,5 βαθμό). Όταν ο Τραμπ αποσύρθηκε από τη συμφωνία το 2017, το Πεκίνο δήλωσε ότι θα κάνει ό,τι περνάει από το χέρι του για να επιτύχει τους στόχους της COP21, μαζί με άλλους – συμπεριλαμβανομένης της ΕΕ.

Η Κίνα ενεργεί επίσης ως διαμεσολαβητής μεταξύ των πλούσιων βιομηχανικών χωρών και των αναπτυσσόμενων χωρών, τονίζοντας ότι η υπερθέρμανση του πλανήτη αποτελεί ουσιαστικά ιστορική ευθύνη των βιομηχανικών χωρών, και ως εκ τούτου υποστηρίζει ότι οι πλούσιες χώρες θα πρέπει να διαθέσουν οικονομικούς πόρους και τεχνολογία στις αναπτυσσόμενες χώρες για την καταπολέμηση της κλιματικής αλλαγής. Χάρη στην Κίνα, η μεγάλη πλειονότητα των αναπτυσσόμενων χωρών ευθυγραμμίστηκε με τους στόχους της COP21 και υπέβαλε τους τελευταίους μήνες σχέδια για το κλίμα στη Γενική Συνέλευση του ΟΗΕ.

Υπάρχει, προφανώς, ακόμη πολύς δρόμος για την Κίνα, αλλά η πορεία είναι προς τη σωστή κατεύθυνση. Μάρτυρας αυτού είναι η έκθεση στα μέσα του 2017 ότι η Κίνα έχει επιτύχει τους κλιματικούς της στόχους δύο χρόνια πριν από τη συμφωνημένη ημερομηνία του 2020.

Σφάλματα

Τα τελευταία εβδομήντα χρόνια έχουν γίνει πολλά λάθη. Αρχικά, το ΚΚΚ προσπάθησε να εισαγάγει τον σοσιαλισμό βιαστικά με το Μεγάλο Άλμα προς τα Εμπρός (1958-1961), με καταστροφικές συνέπειες. Ο αριστερός εξτρεμισμός της Πολιτιστικής Επανάστασης (1966-1976) άφησε βαθιά σημάδια και οδήγησε σε μια δεξιά αντίδραση. Η εισαγωγή στοιχείων της αγοράς από το 1978 και μετά έδωσε στην καπιταλιστική εκμετάλλευση ένα ελεγχόμενο χαλινάρι. Οι συνέπειες ήταν εκτεταμένες: ένα βαθύτερο χάσμα μεταξύ πλουσίων και φτωχών και η δημιουργία ενός ανώτερου στρώματος καπιταλιστών.

Τα περιθώρια προσωπικού πλουτισμού διευρύνθηκαν και προκάλεσαν ανεξέλεγκτη διαφθορά και κατάχρηση εξουσίας. Παρ’ όλα αυτά, αυτή η πολιτική του “καπιταλιστικού πουλιού στο κλουβί” έκανε την κινεζική οικονομία να αναπτυχθεί θεαματικά και μείωσε δραματικά την ακραία φτώχεια. Το αν αυτή η ελεγχόμενη δυναμική προσανατολισμένη στην αγορά μπορεί να διατηρηθεί υπό έλεγχο θα κριθεί από το μέλλον.

Η κινεζική ηγεσία έχει καταφέρει να κρατήσει ενωμένη την τεράστια και πολύ ετερογενή χώρα, αλλά αυτό έγινε και γίνεται κρατώντας ορισμένες μειονότητες σε αυστηρή γραμμή. Οι Θιβετιανοί και οι Ουιγούροι αισθάνονται ότι αντιμετωπίζονται ως πολίτες δεύτερης κατηγορίας, παρόλο που έχουν καταβληθεί πολλές επίσημες προσπάθειες από τις κινεζικές αρχές να βελτιώσουν την κατάστασή τους. Αρκετά ερωτήματα παραμένουν σχετικά με την ανορθόδοξη και μυώδη προσέγγιση των εθνοτικών εντάσεων.

Ένα πλεονέκτημα εδώ είναι ότι η κινεζική ηγεσία δεν συνηθίζει να κρύβει ή να αποκρύπτει αδυναμίες και προβληματικά ζητήματα. Συνήθως αναγνωρίζονται και αντιμετωπίζονται ρητά. Για παράδειγμα, πριν και κατά τη διάρκεια του δέκατου όγδοου Συνεδρίου, τα κύρια προβλήματα της χώρας απαριθμήθηκαν ένα προς ένα και συζητήθηκαν και μεταφράστηκαν το καθένα με καθορισμένα σημεία δράσης. Μια τέτοια ορθολογική πολιτική στάση καθιστά δυνατή την εκμάθηση από τα λάθη και, αν χρειαστεί, την προσαρμογή της πορείας.

Σταθερότητα του πλανήτη

Για πρώτη φορά στην πρόσφατη ιστορία, μια φτωχή, υπανάπτυκτη χώρα εξελίχθηκε ταχύτατα σε οικονομική υπερδύναμη, με σημαντικό αντίκτυπο στις παγκόσμιες υποθέσεις. Η Κίνα, και στο πέρασμά της η Ινδία, αλλάζει ταχύτατα την ισορροπία δυνάμεων και μεταμορφώνει τον κόσμο με έναν πρωτοφανή τρόπο.

Όσο περισσότερο η Κίνα ακολουθεί μια ανεξάρτητη πορεία, όσο περισσότερο αποκλίνει από τη Δύση και όσο περισσότερο κρατάει καθρέφτη στο “δυτικό σύστημα”, τόσο περισσότερο η χώρα επικρίνεται και δέχεται επιθέσεις. Φαίνεται ότι μας είναι πολύ δύσκολο να δούμε αυτόν τον νέο παγκόσμιο παίκτη με ανοιχτό μυαλό. Σύμφωνα με τον Mahbubani, “η απροθυμία των δυτικών ηγετών να αναγνωρίσουν ότι η παγκόσμια κυριαρχία της Δύσης δεν μπορεί να συνεχιστεί είναι μια μεγάλη απειλή”[ix].

Ωστόσο, θα πρέπει να μάθουμε να ζούμε με τη συνειδητοποίηση ότι δεν είμαστε πλέον το κέντρο και το σημείο αναφοράς του κόσμου. Στην πραγματικότητα. Με την άνοδο του λαϊκισμού σε όλο και περισσότερες χώρες, απρόβλεπτοι και ανεύθυνοι άνθρωποι όπως ο Τραμπ, ο Μπολσονάρο ή ο Τζόνσον αναλαμβάνουν τα ηνία. Η σταθερότητα και η βιωσιμότητα αυτού του πλανήτη θα εξαρτάται όλο και περισσότερο από ανθρώπους όπως ο Σι Τζινπίνγκ και άλλοι αξιοπρεπείς ηγέτες.

Πηγή: Global Research

Μετάφραση: antapocrisis

Πέντε συμπεράσματα από το ντηλ Τραμπ – Ερντογάν σε βάρος των Κούρδων

1. Ανεξάρτητα από την έκταση, το βάθος και την επιτυχία (ή όχι) που θα έχουν οι τουρκικές επιχειρήσεις, είναι φανερό ότι οι ΗΠΑ δεν διστάζουν να θυσιάσουν στον πάγκο του χασάπη τις κουρδικές ένοπλες δυνάμεις. Λίγα χρόνια νωρίτερα οι ΗΠΑ είχαν «υιοθετήσει» τους Κούρδους στην απόπειρά τους να διαμελίσουν τη Συρία και να ανατρέψουν τον Άσαντ. Στην πορεία ενσωμάτωσαν ακόμα περισσότερο τους Κούρδους, όταν οι νωρίτερα υιοθετημένοι από το Στέητ Ντιπάρτμεντ τζιχαντιστές ξέφυγαν από τον έλεγχο των ΗΠΑ και με τις θηριωδίες τους έγιναν μαύρο πρόβατο για τη Δύση. Οι ΗΠΑ χρειάζονταν κορμιά στο πεδίο της μάχης και συμμετείχαν στον πόλεμο κυρίως δια μέσου των Κούρδων. Η ανατριχιαστική ευκολία με την οποία οι ΗΠΑ εναλλάσσουν «υιοθετημένες» δυνάμεις, εθνότητες, χώρες, τις οποίες δεν διστάζουν λίγο αργότερα να ξεπουλήσουν, θα όφειλε να προβληματίσει όσους πρόθυμους εντάσσονται στα στρατηγικά σχέδια των ΗΠΑ για την Ανατολική Μεσόγειο και τη Μέση Ανατολή.

2. Η ένταξη ενός εθνικοαπελευθερωτικού κινήματος, όπως των Κούρδων, στο άρμα των ΗΠΑ, αποτελεί τον βασιλικό δρόμο για τη ματαίωση των στόχων και των ελπίδων του ίδιου του εθνικοαπελευθερωτικού κινήματος. Ειδικά ένα κίνημα με προοδευτικά, πατριωτικά και αντιμπεριαλιστικά στοιχεία στη σύνθεσή του, δεν έχει τίποτα να περιμένει από αυτοκτονικούς εναγκαλισμούς με τις ΗΠΑ. Ήταν τραγική αυταπάτη ότι θα χρησιμοποιηθεί ο αμερικανικός ιμπεριαλισμός σε όφελος της κουρδικής υπόθεσης. Ο κυνισμός της υπερδύναμης έχει τόση έκταση και βάθος που θα όφειλε κανείς να βλέπει ότι οι Κούρδοι θα πετάγονταν σαν στυμμένη λεμονόκουπα μετά την οριστική (θετική ή αρνητική) έκβαση της απόπειρας των ΗΠΑ να κατακρεουργήσουν την Συρία για να ξεφορτωθούν ένα από τα τελευταία ενοχλητικά για τη Δύση καθεστώτα. Οι ΗΠΑ αποσύρονται σχετικά ηττημένες από τον συριακό εμφύλιο, καθώς ο βασικός τους στόχος που ήταν η ανατροπή του καθεστώτος δεν επιτυγχάνεται. Πλέον οι Κούρδοι τους είναι άχρηστοι. Για την ακρίβεια ίσως είναι αγκάθι στην επαναπροσέγγιση με τον Ερντογάν. Οι αυταπάτες -δυστυχώς- πληρώνονται ακριβά.

3. Η ρήξη ΗΠΑ – Τουρκίας δεν ήταν ποτέ πλήρης, μόνιμη, στρατηγική και αγεφύρωτη. Η Τουρκία παραμένει η ισχυρότερη δύναμη του ΝΑΤΟ στην Ανατολική Μεσόγειο και αυτόν τον σύμμαχο οι ΗΠΑ δεν ήταν ποτέ διατεθειμένες να τον χαρίσουν στη Ρωσία. Το γρατζούνισμα της Τουρκίας με τον αναθεωρητισμό για τα εξ ανατολών σύνορα (στρατηγική του αμερικανικού σχεδιασμού για τη ρευστοποίηση Συρίας και Ιράκ), ποτέ δεν κατέληγε στην πλήρη ρήξη. Το καθεστώς Ερντογάν προφανώς δεν αποτελεί την καλύτερη εκδοχή για τις ΗΠΑ. Θα ήθελαν μια άλλη ηγεσία, πιο ανεκτική στις απαιτήσεις τους. Αλλά από αυτό το σημείο, μέχρι τη διάρρηξη των σχέσεων με την Τουρκία, η απόσταση είναι πολύ μεγάλη. Και πάντως η διαλυμένη, απειλούμενη, συρρικνούμενη και τσακισμένη από τις ΗΠΑ Τουρκία, δεν υπάρχει παρά μόνο στις ηλιθιώδεις εκτιμήσεις των Ελλήνων τουρκολόγων και διεθνολόγων. Οι οποίες ειρήσθω εν παρόδω, διαψεύστηκαν παταγωδώς, αλλά θα συνεχίσουν να εκστομίζονται, σαν να μην έχει συμβεί τίποτα.

4. Τι λέει ο μύθος για την Ελλάδα; Από την αραβική άνοιξη και μετά, στην αρχή δειλά, στην πορεία φανερά και κορδωμένα, κυριάρχησε στην αστική πολιτική η γραμμή πλήρους και οργανικής ένταξης στον άξονα ΗΠΑ – Ισραήλ – Αιγύπτου, προσδοκώντας οφέλη από την αμερικανική δυσαρέσκεια προς τον Ερντογάν. Τη γραμμή αυτή την εξέφρασε πιο ανοικτά ο ΣΥΡΙΖΑ με αρχιτέκτονα τον Κοτζιά. Άλλωστε επί των ημερών του Α. Τσίπρα στην πρωθυπουργία η εξωτερική πολιτική της Ελλάδας έγραψε νέες και εντυπωσιακότερες από ποτέ σελίδες εξάρτησης, υποτέλειας, εκτέλεσης επιθυμιών, προώθησης υπερατλαντικών σχεδιασμών, παραγγελιοδόχων. Η παλαιστινιακή μαντίλα στους τέως αριστερούς αντικαταστάθηκε από ειδικές, προνομιακές σχέσεις με τις ΗΠΑ, τέτοιες που έκαναν την παραδοσιακή αμερικανόφιλη δεξιά της ΝΔ να αφρίζει από το κακό της. Μακεδονικό, Κυπριακό, Ελληνοτουρκικά, ΑΟΖ, μπήκαν όλα στην προκρούστεια κλίνη των αμερικανικών σχεδιασμών. Ντύθηκαν με σάλτσα μεταμοντέρνας, κοσμοπολίτικης και αντιεθνικιστικής ρητορείας και έδειξαν ότι ο ΣΥΡΙΖΑ μπορεί, όχι μόνο στο οικονομικό – κοινωνικό πεδίο αλλά και σε αυτό της εξωτερικής πολιτικής να εκφράσει εξαιρετικά την αστική πολιτική. Η τελευταία συνοψίστηκε στο φοβερό δόγμα ότι αφού μας έχει περιορίσει η δημοσιονομική λιτότητα, θα βγάλουμε τα σπασμένα από «ρεγάλα» που έχουμε λαμβάνειν από τη Δύση αφού θα προσδεθούμε μέχρις ασφυξίας στους σχεδιασμούς της. Η πολιτική αυτή συνεχίζεται με συνέπεια από τη ΝΔ. Παρά τα φραστικά πυροτεχνήματα που ανταλλάσσει η νυν με την πρώην κυβέρνηση, το πεδίο της εξωτερικής πολιτικής (και όχι μόνο αυτό), είναι πεδίο απόλυτης συνέχειας, σύμπνοιας σύμπτωσης πολιτικών. Ο Μητσοτάκης σε εντελώς αλφαδιασμένη πορεία με τον προκάτοχό του βαθαίνει την πρόσδεση της χώρας με τα αντιδραστικά καθεστώτα Ισραήλ και Αιγύπτου και προσδοκά ότι το ενεργειακό πάρτυ των πολυεθνικών με τις εξορύξεις και τους υδρογονάνθρακες θα αφήσει αρκετά ψίχουλα για το γεύμα των ιθαγενών.

5. Το δόγμα μιας στριμωγμένης από τις ΗΠΑ Τουρκίας η οποία είναι σε πολύ δυσμενή θέση και περίπου στα πρόθυρα της διάλυσής της και μιας Ελλάδας που πρέπει να γίνει ο στενότερος κολαούζος των ΗΠΑ για να ωφεληθεί από τη συγκυρία, αποδείχτηκε παραμύθι της Χαλιμάς. Η εξωτερική πολιτική μιας ανεξάρτητης και κυρίαρχης χώρας δεν στήνεται πάνω σε συγκυριακές, τυχοδιωκτικές προσχωρήσεις σε ιμπεριαλιστικούς σχεδιασμούς. Αυτή την πικρή αλήθεια τη δοκιμάζουν σήμερα οι Κούρδοι, αλλά η καμπάνα χτυπά και για την Ελλάδα. Η εξωτερική πολιτική οφείλει να είναι πολυδιάστατη, ανεξάρτητη, να στηρίζεται στη μόνιμη στρατηγική της ειρήνης, της δημοκρατίας, της εθνικής και λαϊκής κυριαρχίας, της φιλίας και της συνεργασίας των λαών. Ξεχασμένες αρχές και ξεπερασμένες αντιλήψεις για τους κυνικούς απολογητές της συμμαχίας της Ελλάδας με τις πιο αντιδραστικές δυνάμεις της περιοχής και τον νούμερο ένα τρομοκράτη του πλανήτη.


Το σκίτσο είναι του Γιάννη Δερμεντζόγλου από το tvxs.