Ανακοίνωση της ΠΑΡΕΜΒΑΣΗΣ.

1.

Οι ομοφυλόφιλοι είναι επί αιώνες αντικείμενο καταπίεσης, λοιδορίας, ενοχοποίησης, βασανισμού, στέρησης της αξιοπρέπειας. Έχουν γίνει σημαντικά βήματα στην αναστροφή αυτής της κατάστασης αλλά είμαστε ακόμα μακριά από το να αντιμετωπίζεται μέσα στις κοινωνίες ο διαφορετικός σεξουαλικός προσανατολισμός  ως μια φυσική κατάσταση στην ανθρώπινη σεξουαλικότητα που υπήρχε, υπάρχει και θα υπάρχει. Η ευθύνη για αυτή τη βίαιη καταπάτηση της ανθρώπινης αξιοπρέπειας, κατά τους τελευταίους τουλάχιστον αιώνες, βαρύνει την ιδεολογία της άρχουσας τάξης, τη θρησκεία και την αντίληψη της “αγίας οικογένειας”. Η ιδεολογία άλλωστε που πλειοψηφικά διαμορφώνεται στην κοινωνία, είναι η ιδεολογία της άρχουσας τάξης. Αυτή η ιδεολογία, ειδικά όπως εκφράζεται από τη θρησκοληψία, τον συντηρητισμό, το ρατσισμό, την πατριαρχία, είναι ο κατεξοχήν ένοχος για την καταπάτηση των δικαιωμάτων των ΛΟΑΤΚΙ ατόμων. Όσο και αν επιχειρεί σήμερα η άρχουσα τάξη και η ιδεολογία της να ξεπλύνει από πάνω της το στίγμα του θεμελιωτή των διακρίσεων με βάση τη φυλή, το φύλο και το σεξουαλικό προσανατολισμό, η ιστορία έχει καταγράψει αμετάκλητα ότι ήταν η κυρίαρχη ιδεολογία που δημιούργησε τους όρους για την καταπίεση, τη βαναυσότητα, την πατριαρχία, το σεξισμό, τα βασανιστήρια. Ακόμα και σήμερα, η Εκκλησία, που θεωρείται κατά τα άλλα πυλώνας του έθνους και συνομιλητής του κράτους, ζητά να θεωρείται ψυχιατρική διαταραχή η ομοφυλοφιλία και ο διαφορετικός σεξουαλικός προσανατολισμός.

2.

Ομόφυλα και ετερόφυλα ζευγάρια πρέπει να έχουν τα ίδια πολιτικά, κοινωνικά και εργασιακά δικαιώματα. Διακρίσεις που σήμερα υπάρχουν στη βάση του σεξουαλικού ή άλλου προσδιορισμού, δεν μπορούν να γίνονται αποδεκτές. Τα ομόφυλα ζευγάρια πρέπει να έχουν ακριβώς τα ίδια δικαιώματα με τα ετερόφυλα ζευγάρια σε ότι αφορά τον γάμο, την οικογένεια, την τεκνοθεσία, (αλλά και ευρύτερα) την εργασία, την εκπαίδευση, την κοινωνική και οικονομική ζωή. Από αυτή την άποψη το νομοσχέδιο Μητσοτάκη επιχειρεί να άρει κάποιες διακρίσεις και είναι θετικό βήμα. Πρέπει να γίνουν όμως πολύ περισσότερα βήματα στην κατεύθυνση της κοινωνικής και όχι μόνο νομικής αποδοχής της διαφορετικότητας, κυρίως στις πιο νέες ηλικίες, στα σχολεία, στους χώρους δουλειάς. Να διαμορφωθεί βήμα βήμα μια νέα ιστορικά διαμορφωμένη ανθρώπινη φύση που δεν θα αντιμετωπίζει κατά πλειοψηφία τον διαφορετικό σεξουαλικό προσανατολισμό με λοιδορία, οίκτο ή βία, αλλά ως κάτι που αντικειμενικά υπάρχει και θα πρέπει να γίνεται αποδεκτός.

3.

Σήμερα, οφείλουμε να αναγνωρίσουμε ότι στην πρώτη γραμμή του αγώνα για την κατοχύρωση των δικαιωμάτων των ομόφυλων ζευγαριών, είναι ο δυτικός καπιταλισμός και συγκεκριμένοι πολιτικοί του εκφραστές, με πρώτους από όλους τους Δημοκρατικούς των ΗΠΑ. Στην Ελλάδα πρωταγωνιστεί στο συγκεκριμένο ζήτημα η ΝΔ (παρά τις εσωτερικές της έριδες) και προσωπικά ο Μητσοτάκης. Η σκοπιά από την οποία επιβάλλουν και προωθούν τη συγκεκριμένη ατζέντα αφορά την ανάδειξη του “ατομικού” δικαιώματος στον αυτοπροσδιορισμό, ως το ύπατο, ανώτερο όλων των άλλων, κοινωνικών ή συλλογικών δικαιωμάτων. Αυτό προφανώς δεν οδηγεί στην άρνηση, την αμφισβήτηση ή τον σκεπτικισμό απέναντι σε ένα βασικό ανθρώπινο δικαίωμα, όπως αυτό του σεξουαλικού προσδιορισμού. Πρέπει όμως να αρνηθούμε τις σκοπιμότητες της συγκεκριμένης ατζέντας και κυρίως να αντιπαρατεθούμε στη διάλυση κάθε κοινωνικού – συλλογικού δικαιώματος που γίνεται στο όνομα της αναγνώρισης των αποκλειστικά ατομικών δικαιωμάτων.

4.

Αν ο κομμουνισμός επιχείρησε να αντιπαρατεθεί με την ιδεολογία και την κοσμοαντίληψη της “αγίας οικογένειας” προς την κατεύθυνση της κοινωνικής ευθύνης και της συλλογικής υποχρέωσης του κράτους και της πολιτείας απέναντι στα παιδιά, ο καπιταλισμός σήμερα επιχειρεί να αναιρέσει τη δομή και την επικρατούσα αντίληψη της οικογένειας προς την κατεύθυνση της ατομικότητας. Σαράντα χρόνια πριν, η Θάτσερ διατύπωνε ότι “δεν υπάρχει κοινωνία, υπάρχουν μόνο τα άτομα και οι οικογένειές τους”. Σήμερα, ο καπιταλισμός διατρανώνει ότι δεν υπάρχουν καν οι οικογένειες, υπάρχουν μόνο τα άτομα, τα οποία έχουν δικαίωμα στην ατομική τους επιτυχία. Ακόμα και η απόκτηση παιδιών αντιμετωπίζεται ως “ατομικό δικαίωμα” και όχι ως ευθύνη και λογοδοσία. Οι κομμουνιστές, αλλά και το πρώτο σοσιαλιστικό κράτος, η ΕΣΣΔ, κατηγορήθηκαν ότι θέλησαν να διασπάσουν την παραδοσιακή πυρηνική οικογένεια, αναλαμβάνοντας την κοινωνική και συλλογική ευθύνη των παιδιών. Έτσι οικοδομήθηκαν οι δομές πρόνοιας (βρεφονηπιακοί σταθμοί, δημόσια υποχρεωτική εκπαίδευση, κοινωνικοί λειτουργοί κλπ), δομές οι οποίες επιχείρησαν να “σπάσουν” το μονοπώλιο και την αντίληψη ιδιοκτησίας των γονιών έναντι των παιδιών. Σήμερα, ο καπιταλισμός πλήττει την παραδοσιακή οικογένεια, αλλά προς την εντελώς αντίθετη κατεύθυνση: Προς το μεμονωμένο άτομο και το “δικαίωμα” και όχι προς την κοινωνία και την “κοινότητα”.

5.

Αυτή η γενική τάση, τόσο του σύγχρονου καπιταλισμού, όσο και των πολιτικών του εκφραστών, είναι που γεννά και το “παράδοξο” να πρωτοστατεί η Δεξιά στην κατοχύρωση των “ατομικών δικαιωμάτων”, ερχόμενη σε αντίθεση μάλιστα με την Εκκλησία, την παράδοση και τον ίδιο της τον εαυτό. Δεν έχει τίποτα το περίεργο η κίνηση Μητσοτάκη, ούτε φυσικά οφείλεται σε ατομικές στοχεύσεις (μεταπήδηση σε ευρωπαϊκό ή νατοϊκό πόστο), όπως υποστηρίζει η αντιπολίτευση. Η συγκεκριμένη νομοθετική πρωτοβουλία, είναι στον πυρήνα της σύγχρονης κυρίαρχης, δεσπόζουσας ιδεολογίας. Σήμερα συναντιέται, έστω και συγκυριακά, με τον αγώνα για την εξάλειψη των διακρίσεων και από αυτή την άποψη, πρέπει να υποστηριχτεί. Δεν ξεχνάμε ωστόσο ότι η υιοθέτηση του συνόλου της ατομικοποιημένης κουλτούρας είναι δομικό στοιχείο της σύγχρονης καπιταλιστικής ιδεολογίας, ακριβώς επειδή η εκδικητική παλινόρθωση του καπιταλισμού κατά τον 21ο αιώνα πρέπει να θάψει τα κομμουνιστικά προτάγματα των κοινωνικών, συλλογικών και ταξικών διεκδικήσεων του 20ου αιώνα. Ο 21ος αιώνας αποδεικνύει ότι ο συντομότερος δρόμος αναίρεσης των συλλογικών δικαιωμάτων είναι η υποβίβασή τους σε ατομικά.

6.

Δίπλα στη γενική τάση της εξατομίκευσης και της οικοδόμησης του ατομικού ανθρώπου κόντρα στον συλλογικό άνθρωπο του κομμουνιστικού υποδείγματος, υπάρχει και η διάλυση των εννοιών. Ο σύγχρονος καπιταλισμός ευνοεί έναν απόλυτο και ξεχαρβαλωμένο σχετικισμό που αμφισβητεί την αντικειμενική πραγματικότητα, ρευστοποιεί τη γνώση, σχετικοποιεί τα πάντα. Η πραγματικότητα προσλαμβάνεται και ερμηνεύεται από έναν υποκειμενισμό δίχως όρια. Κοινωνικοί και φυσικοί νόμοι παύουν να υπάρχουν, ή σχετικοποιούνται σε τέτοιο βαθμό που δεν ερμηνεύουν τίποτα αναφορικά με την ανισότητα, τον πλούτο, τη φτώχεια, την αδικία, την ανεργία, την επιτυχία ή την αποτυχία, τις κοινωνικές σχέσεις. Όλα έχουν να κάνουν με το άτομο και την υποκειμενική πρόσληψη της πραγματικότητας και του εαυτού του. Στο όνομα της ατομικής – υποκειμενικής πρόσληψης της πραγματικότητας, κερδίζει έδαφος η θεωρία ότι το φύλο είναι αποκλειστικά κοινωνική κατασκευή, προτίμηση ή απόφαση, χωρίς κανένα βιολογικό καθορισμό. Τα ανδρικά και γυναικεία αναπαραγωγικά όργανα δεν έχουν σημασία μπροστά στο “πώς νιώθει” ο καθένας και στο πώς προσλαμβάνει, με τον πιο σχετικό τρόπο τον εαυτό του και την πραγματικότητα. Όχι, ο καπιταλισμός δεν πονά ξαφνικά για την διεμφυλική, άφυλη ή ασεξουαλική κοινότητα, την ίδια κοινότητα για την οποία μερικές δεκαετίες πριν, επέτρεπε το λιντσάρισμά της. Ευνοεί ωστόσο μια διαλυτική, σχετικιστική προσέγγιση της πραγματικότητας, της επιστήμης, της κοινωνίας και της οικονομίας, άρα, γιατί όχι,  και της σεξουαλικότητας.

7.

Αν η τεκνοθεσία είναι δυνατότητα των ετερόφυλων ζευγαριών, πρέπει να είναι και δυνατότητα των ομόφυλων ζευγαριών. Το κρίσιμο ωστόσο είναι ότι πρόκειται για “δυνατότητα” και όχι για “δικαίωμα”. Οι ενήλικες δεν έχουν δικαιώματα πάνω στο παιδί, αλλά δυνατότητα. Δυνατότητα να το υιοθετήσουν, αλλά ακόμα και να το γεννήσουν, να το αναθρέψουν, να το μεγαλώσουν. Η δυνατότητα πρέπει να δίνεται και να ελέγχεται από τη συλλογική φροντίδα της κοινωνίας, και υπό σπάνιους αλλά υπαρκτούς όρους, να είναι ανακλητή. Αυτό δεν σημαίνει ότι το “κακό” κράτος θα μπουκάρει στα σπίτια να ελέγχει αν οι γονείς έχουν παραμελήσει ή κακοποιήσει τα παιδιά τους. Σημαίνει όμως ότι οι κοινωνικές υπηρεσίες, οι δομές πρόνοιας και φροντίδας, ο κοινωνικός παρεμβατισμός στο οικογενειακό άβατο, πρέπει επιτέλους να ανασυγκροτηθεί. Σήμερα το κράτος πρόνοιας ολοένα και διαλύεται, προς όφελος της “ατομικής ευθύνης”. Τις μέρες που όλη η κοινωνία συζητά τον γάμο και την τεκνοθεσία των ομόφυλων ζυγαριών, ένας άντρας με τον κολλητό του δολοφονούσε τη σύντροφό του, ένας άλλος άντρας έστελνε διασωληνωμένο στην εντατική το 4χρονο παιδί της συντρόφου του και ένας πατέρας σκότωνε τον κουνιάδο του γιατί βίαζε επί χρόνια την ανήλικη κόρη του. Όλα αυτά σημαίνουν ότι το σύγχρονο καπιταλιστικό κράτος γενικά, και η Ελλάδα ειδικότερα, είναι στο σημείο μηδέν σε ό,τι αφορά κοινωνικές δομές προστασίας της γυναίκας και των παιδιών, ΜΕΣΑ στην οικογένεια. Και παρεμπιπτόντως: αν οι εργαζόμενοι στις δομές κοινωνικής και οικογενειακής φροντίδας και παιδικής προστασίας ήταν περισσότεροι από τους αστυνομικούς, είναι σίγουρο ότι θα είχαμε λιγότερα εγκλήματα.

8.

Ο εγωιστής άνθρωπος του εικοστού πρώτου αιώνα πρέπει να μάθει ότι όλα είναι “δικαίωμά του”. Μπορεί να στερείται βασικών εργασιακών και κοινωνικών δικαιωμάτων, αλλά το δικαίωμα στην αυτοπραγμάτωσή του μέσω των απογόνων του, είναι ιερό. Ο ναρκισσισμός της ατομικής ολοκλήρωσης και της επιτυχίας μέσα από την απόκτηση παιδιών, τη διασφάλιση της καλύτερης δυνατής εκπαίδευσής τους, της οικονομικής τους διευκόλυνσης και διάνοιξης με κάθε θυσία επαγγελματικών και επιχειρηματικών δρόμων για τη δική τους ατομική επιτυχία, ανήκει στο στενό πυρήνα της σύγχρονης καπιταλιστικής ιδεολογίας. Αντιμετωπιζόμενη η απόκτηση βιολογικών ή μη βιολογικών τέκνων ως δικαίωμα, και όχι ως δυνατότητα και υποχρέωση έναντι των παιδιών, ανοίγει ο δρόμος για την εμπορευματοποίηση της ανθρώπινης αναπαραγωγής. Αφού η τεκνοθεσία είναι “δικαίωμα” γιατί να μη θεσπιστεί ως “δικαίωμα” και η αναπαραγωγή με δανεικούς γαμέτες μέσω παρένθετης μητέρας; Ή ακόμα και η «παραγγελία» παιδιού με γενετικό υλικό του ζεύγους, ομόφυλου ή ετερόφυλου. Και από τη στιγμή που θεσπιστεί ως “δικαίωμα”, είναι σαφές ότι θα φύγει από την αυστηρά αλτρουιστική και αλληλέγγυα κίνηση της φίλης ή της συγγενούς προς το άτεκνο ζευγάρι, και θα μετεξελιχθεί σε προϊόν αγοραπωλησίας (ενοικίασης μήτρας – ολόκληρου ανθρώπου για την ακρίβεια) που θα μπορεί να αγοραστεί από πλούσια ζευγάρια, ετερόφυλα ή ομόφυλα. Ο καπιταλισμός μετατρέπει με αδηφάγο μανία κάθε ανθρώπινη δραστηριότητα σε πεδίο κερδοφορίας για το κεφάλαιο. Το έχει κάνει στην υγεία, στην παιδεία, στην πρόνοια, στη ζωή και στο θάνατο. Γιατί να μην το κάνει και στην αναπαραγωγή;

9.

Η τεκνοθεσία πρέπει να ενισχυθεί, με στόχο την ολική αποϊδρυματοποίηση, ενάντια σε κάθε εγωιστικό ναρκισσισμό ετερόφυλων ή ομόφυλων ζευγαριών που επιζητούν βιολογικό τους τέκνο, αγοράζοντας την παρένθετη μητρότητα, επιβεβαιώνοντας από την ανάποδη μεριά τις συντηρητικές θεωρίες των δεσμών αίματος, όπου ένας γονέας μπορεί να είναι γονέας μόνο αν το παιδί φέρει το γενετικό του υλικό. Η εμπορευματοποίηση της γέννησης ενός παιδιού πρέπει να είναι το απόλυτο όριο, όχι μόνο για την Αριστερά, αλλά για κάθε σκεπτόμενο άνθρωπο. Στο μέλλον, με τον ίδιο κατηγορηματικά αρνητικό τρόπο πρέπει να απαντιέται το ερώτημα της κλωνοποίησης ανθρώπινων εμβρύων, ή της τεχνητής αναπαραγωγής, που κάτω από τον μανδύα της υποβοήθησης ανθρώπων σε ομόφυλη ή ετερόφυλη σχέση, που δεν μπορούν ή δεν θέλουν να τεκνοποιήσουν, θα οδηγήσει αναπόφευκτα στην εμπορευματοποίηση της γέννησης ανθρώπων. Άλλωστε η μέχρι σήμερα εμπειρία της παρένθετης μητρότητας στη μητρόπολη του καπιταλισμού, στις ΗΠΑ, είναι γεμάτη από παραδείγματα όπου λευκά πλούσια ζευγάρια (ομόφυλα ή ετερόφυλα), αγοράζουν πλουσιοπάροχα το δικαίωμα να αποκτήσουν παιδιά που φέρουν το δικό τους γενετικό υλικό, έχοντας νωρίτερα υπάρξει ως έμβρυα σε ενοικιαζόμενο άνθρωπο. Η άρνηση Μητσοτάκη στην παρένθετη μητρότητα είναι συγκυριακή και όχι επί της αρχής. Αυτό σημαίνει ότι η παρένθετη μητρότητα έναντι οικονομικού αντιτίμου, παραμένει για τη ΝΔ (αλλά προφανώς και για τον ΣΥΡΙΖΑ και το ΠΑΣΟΚ) στην μελλοντική ημερήσια διάταξη. Στον αντίποδα της τεχνητής αναπαραγωγής και της άκοπης και ανώδυνης παραγγελίας παιδιών με οικονομικό αντίτιμο, πρέπει να μπει η προστασία της μητρότητας, η συνολική βελτίωση της ποιότητας ζωής και της οικονομικής και κοινωνικής κατάστασης κάθε οικογένειας. Ζούμε όμως σε μια κοινωνία όπου η κοινωνική πολιτική και το κράτος πρόνοιας θεωρούνται αναχρονισμός και σοβιετικό μοντέλο, ενώ η εργασιακή και οικονομική ζούγκλα που απολύει γυναίκες επειδή τόλμησαν να μείνουν έγκυες αποτελεί καθημερινότητα.

10.

Συνοπτικά:

• Να αρθεί κάθε διάκριση σε βάρος των ομόφυλων ζευγαριών σε ότι αφορά τον γάμο.
• Είτε πρόκειται για ομόφυλα, είτε για ετερόφυλα ζευγάρια, πρέπει να θεσπιστούν απολύτως αυστηρά, υπό δημόσιο έλεγχο, αλλά όχι γραφειοκρατικά, και πάντως ενιαία κριτήρια για την τεκνοθεσία.
• Να απαγορευτεί η εμπορευματοποίηση της ανθρώπινης αναπαραγωγής, η αγορά εμβρύου, η ενοικίαση μήτρας και όλου του ανθρώπινου σώματος κοκ.
• Η καπιταλιστική τάση της εξατομίκευσης και της διάλυσης κάθε κοινότητας, ακόμα και της οικογενειακής, δεν είναι προοδευτική.
• Να αμφισβητήσουμε την οικογένεια και το ιδιωτικό οικογενειακό άβατο από τη σκοπιά της κοινωνικής και συλλογικής ευθύνης για τα παιδιά και τις γυναίκες.
• Να υπερασπιστούμε την επιστήμη και τις κατακτήσεις της συλλογικού ανθρώπινου νου, διαχωρίζοντας την αμφισβήτηση και την αναζήτηση από τον κατεδαφιστικό σχετικισμό και υποκειμενισμό.
• Να υποστηριχθεί η κοινωνική πολιτική, το κράτος πρόνοιας, οι δομές αλληλεγγύης, η κρατική παρεμβατικότητα. Είναι η απόλυτη προϋπόθεση ώστε να μπορούν να προστατευτούν τα παιδιά και οι γυναίκες.

ΠΑΡΕΜΒΑΣΗ

Η ΠΑΡΕΜΒΑΣΗ είναι πολιτική οργάνωση της Κομμουνιστικής Αριστεράς.

Έγινες ατομικό ΚΕΠ. Κανονικό γραφείο εξυπηρέτησης του εαυτού σου, ένας ζωντανός server παροχής υπηρεσιών για ανάγκες και επιθυμίες.

Εσύ πρέπει να διαλέξεις πάροχο ενέργειας, εσύ θα επιλέξεις έναν οικογενειακό γιατρό, εσύ πρέπει να κάνεις την αίτηση για επίδομα καυσίμων, ρεύματος, θέρμανσης, ενοικίου, παιδιών και ελαιόδεντρων.

Εσύ πρέπει να κάνεις self/rapid test, να φοράς μάσκα και εσύ είσαι που πρέπει να εμβολιαστείς.

Και πρόσεξε, εσύ πρέπει να μάθεις να ελέγχεις τις κιλοβατώρες και να κάνεις οικονομία, εσύ πρέπει να ελέγχεις σε πιο πρατήριο είναι φθηνότερη η βενζίνη.

Προθεσμίες, έγγραφα, ανακοινώσεις, πρέπει να τα παρακολουθείς και να τα αναζητάς, διαρκώς και με προσοχή, αλλιώς δεν υπάρχεις πουθενά.

Για όλα αυτά( και για τα βιοπολιτικά σου δεδομένα όπως δίπλωμα οδήγησης, φάκελος υγείας, ταυτότητα κτλ.) το κράτος σε παραπέμπει στην πύλη της ατομικής σου εξυπηρέτησης (gov-gr).

Εννοείται ότι πρέπει να εργάζεσαι κιόλας, γιατί φυσικά πρέπει να καταναλώνεις, να πληρώνεις δόσεις και χρέη.

Όμως εσύ υποτίθεται ότι θα ορίζεις τον μισθό σου και το εισόδημα σου, face to face με τον πελάτη και τον εργοδότη σου.

Μήπως το κράτος είσαι εσύ τελικά ; Ή απλά σου φέρνει τον κόσμο στην οθόνη σου- σε πλατφόρμες και λογισμικά – για να  εξατομικεύει την ευθύνη της συμμόρφωσης με τα πράγματα και τους νόμους ;

Έγινες επιχείρηση. Μια προσωποπαγής εταιρεία. Ή μάλλον μια υβριδική ανώνυμη εταιρεία προσωπικής ευθύνης που απαιτεί νοητική λογιστική και συνεχή διανοητικά ισοζύγια χρόνου και χρήματος.

Αυτό που έγινες, στο έκανε ο νεοφιλελευθερισμός. Γιατί αυτός είναι ο στόχος του.

Να συμμορφωθείς για το καλό σου με το σιδερένιο χέρι του κράτους ώστε να γίνεις ανταγωνιστικός στην αγορά του αόρατου χεριού.

Δηλαδή να τα κάνεις όλα σωστά, να έχεις επιδόσεις και αποδόσεις.

Εσύ είσαι το Κεφάλαιο. Άλλοι όμως σε αυγατίζουν…

Πηγή: iporta.gr

Ηλίας Καραβόλιας

Ο Ηλίας Καραβόλιας είναι Οικονομολόγος  με ειδίκευση Γενικής Θεωρίας και Οικονομικής Πολιτικής. Κατέχει Master of Arts από το European Institute of Philosophical Anthropology.

Το δικαίωμα στην ατομική επιλογή ασφάλισης ενάντια στο κοινωνικό δικαίωμα της ασφάλισης

Χθες έγινε γνωστό ότι η κυβέρνηση θα παραπέμψει το νομοσχέδιο για τις αλλαγές στην επικουρική ασφάλιση προς το Σεπτέμβριο και δεν θα το φέρει προς ψήφιση τον Ιούλιο. Τους ακριβείς λόγους της μετάθεσης δεν τους γνωρίζουμε, αλλά το προωθούμενο νομοσχέδιο είναι μια αλλαγή-τομή ενάντια στην κοινωνική ασφάλιση ως κοινωνικό δικαίωμα, καθώς  μετατρέπει την επικουρική ασφάλιση σε ατομικό κουμπαρά που θα φτιάχνει κάθε νέος εργαζόμενος όταν μπαίνει στην αγορά εργασίας. Και αυτή η ρύθμιση έρχεται σε συνέχεια της μεταρρύθμισης του ΣΥΡΙΖΑ με την καθιέρωση ελάχιστης εθνικής σύνταξης. Οι δύο αυτές αλλαγές μαζί, στην πράξη αυτό που λένε σε ένα νέο εργαζόμενο είναι  «θα έχεις μια σύνταξη 300-400 ευρώ όταν φτάσει η ώρα, τα υπόλοιπα είναι ατομική υπόθεση». Η ζημιά στα έσοδα για την δημόσια κοινωνική ασφάλιση, από την ιδιωτικοποίηση της επικουρικής ασφάλισης, υπολογίζεται σε 2,5 δις το χρόνο, από το 2040 και μετά. Και άρα μετά, κι άλλα μέτρα κι άλλες περικοπές στο κοινωνικό δικαίωμα της σύνταξης και της ασφάλισης.

Πρόκειται για μια αλλαγή που δυστυχώς στη νέα γενιά θα βρει έδαφος καθώς αυτή στρώθηκε δεκαετίες τώρα: Από τη μία με τις περικοπές και κλοπές που έγιναν στα δημόσια ασφαλιστικά ταμεία (χρηματιστήριο, μνημόνια), από την άλλη με τις περικοπές στις συντάξεις «λόγω χρεοκοπίας». Κυρίως όμως με την καλλιέργεια της συνείδησης στους νέους εργαζόμενους ότι το κράτος δεν εγγυάται τίποτα για το μέλλον, άρα καλύτερα αντί για κρατήσεις για τη δημόσια ασφάλιση να είχαν έναν ατομικό κουμπαρά στον οποίο θα διατηρούσαν αυτοί (όπως αυταπατώνται) τη διαχείριση του.

Το ατομικό δικαίωμα επιλογής σχολείου «για το παιδί μου»

Ένα δεύτερο νομοσχέδιο που εισηγείται η κυβέρνηση αφορά, έμμεσα και σε δεύτερο χρόνο, το δικαίωμα στην ατομική επιλογή σχολείου εκ μέρους του γονέα. Μία από τις βασικές αλλαγές που προωθείται αφορά τη λεγόμενη αυτονομία και αξιολόγηση της σχολικής μονάδας. Δηλαδή το κάθε σχολείο θα ωθείται να κάνει διαφορετικό μάθημα, να κάνει πιθανά άλλα μαθήματα από το διπλανό σχολείο, με άλλα βιβλία, να κάνει «δράσεις» για να βρίσκει λεφτά για το ταμείο του ώστε να ενισχύει τις υποδομές του κοκ. Στόχος θα είναι η καλή του αξιολόγηση ώστε να προσελκύει τους γονείς-πελάτες που θα «θέλουν το καλύτερο σχολείο για το παιδί τους». Η αυτονομία της σχολικής μονάδας εφαρμόζεται εδώ και δεκαετίες σε πολλά εκπαιδευτικά συστήματα. Το βασικό συμπέρασμα από την εφαρμογή της είναι ότι τα σχολεία κατηγοριοποιούνται σε καλά και κακά. και συνήθως η διάκριση αυτή έχει να κάνει με ταξικά κριτήρια. Τα καλά σχολεία είναι στις πιο πλούσιες περιοχές και τα κακά σχολεία σε πιο φτωχές συνοικίες. Έτσι η πρόσβαση σε ένα καλό δημόσιο σχολείο από κοινωνικό δικαίωμα γίνεται ατομική υπόθεση. και η ατομική υπόθεση συνήθως περιορίζεται από την ταξική θέση. Το δικαίωμα ατομικής επιλογής σχολείου, για την κάθε οικογένεια ξεχωριστά, μπορεί να φαίνεται η καλύτερη πρακτική καθώς το «επιλέγω το καλύτερο για το παιδί μου» θεωρείται ιερό δικαίωμα, την ίδια στιγμή όμως δημιουργεί το πλαίσιο για να στοιβάζονται τα παιδιά στις εργατικές και μικροαστικές περιοχές – που είναι και η πλειοψηφία – σε πολλά κακά και υποβαθμισμένα σχολεία. Κι αυτό γιατί η αυτονομία της σχολικής μονάδας αφορά τις υποχρεώσεις του κράτους, δηλαδή τη χρηματοδότηση. Το κενό αυτό της χρηματοδότησης μπορούν να το καλύψουν οι πιο πλούσιοι δήμοι ή οι γονείς. Στις πιο λαϊκές περιοχές υποχρηματοδότηση σημαίνει υποβάθμιση του σχολείου.

Το κοινωνικό δικαίωμα στον ελεύθερο χρόνο ρυθμίζεται ατομικά με την ατομική διευθέτηση ωραρίου, το δικαίωμα στην κοινωνική ασφάλιση μπαίνει σε έναν ατομικό κουμπαρά, το δικαίωμα στη μόρφωση όλων των παιδιών «αυτονομείται» με βάση το όπου φτωχός και η μοίρα του.

Όχι τα παραπάνω δεν είναι μόνο του Μητσοτάκη. Στα μισά είχε στρώσει το έδαφος, λιγότερο επιθετικά, και η προηγούμενη κυβέρνηση. Είναι βασικές επιλογές ενός συστήματος που τα προσπαθεί για τουλάχιστον 3 δεκαετίες και τώρα αισθάνεται παντοδύναμο να κάνει πράξη το θατσερικό δόγμα «δεν υπάρχουν κοινωνίες αλλά μόνο άτομα». Και αυτή η ιδεολογική και πολιτική κυριαρχία του ακραίου καπιταλισμού γίνεται αισθητή σε όλα τα επίπεδα.

Ο εμβολιασμός ως ατομικό δικαίωμα επιλογής

Τι σχέση έχουν τα παραπάνω με τον εμβολιασμό; Η πλευρά των «αντιεμβολιαστών» δεν είναι ενιαία στις βασικές ιδέες και επιχειρήματα. Άλλοι υποστηρίζουν ακραίες θεωρίες συνωμοσίας, άλλοι δεν έχουν εμπιστοσύνη γενικά σε θεσμούς, κράτος, ειδικούς, άλλοι θέλουν να το καθυστερήσουν λίγο μέχρι να δουν τι θα γίνει, άλλοι θεωρούν ότι αφού δεν ανήκουν στις ευπαθείς ομάδες δεν κινδυνεύουν.

Δεν είναι ενιαίοι αλλά οι περισσότεροι χρησιμοποιούν ως επιχείρημα τη βασική ιδέα του συστήματος. Την ιδέα ότι για τις κοινωνικές υποθέσεις και δικαιώματα, όπως είναι το δικαίωμα στη δημόσια υγεία, δε μπορεί η κοινωνία να αποφασίζει αλλά το άτομο, περιφρουρώντας το δικαίωμα «να κάνω ότι θέλω στο σώμα μου».

Η κυβέρνηση από την άλλη βρέθηκε σε μια «σχιζοφρένικη» αντίφαση από την αρχή της πανδημίας. Η δεξιά ιδεολογία της υποστήριζε ότι η ιδιωτική πρωτοβουλία είναι αυτή που μπορεί να προστατεύσει τις κοινωνίες. Αναγκάστηκε όμως να χειροκροτεί το ΕΣΥ, που τόσο μισεί και να παραδεχτεί ότι μόνο το δημόσιο σύστημα υγείας μπορεί να προστατεύσει τη δημόσια υγεία. Η δεξιά ιδεολογία της έλεγε ότι η αγορά αυτορυθμίζεται και ότι το κράτος πρέπει να απέχει από την οικονομική δραστηριότητα. Οι περισσότερες επιχειρήσεις όμως θα είχαν χρεοκοπήσει χωρίς τους πακτωλούς δις του κρατικού χρήματος. Η δεξιά ιδεολογία της υποστήριζε ότι με την ατομική ευθύνη θα μπορέσει μια κοινωνία να προστατευθεί από το φονικό ιό, η αλήθεια όμως έδειξε ότι για τους 13.000 νεκρούς το βασικό μερίδιο ανήκει στην απουσία κρατικής ευθύνης σε ΜΜΜ, χώρους δουλειάς, σχολεία, νοσοκομεία.

Τώρα η κυβέρνηση κουνάει το δάχτυλο στους «αντιεμβολιαστές» ότι με τη συμπεριφορά τους θέτουν σε κίνδυνο όχι μόνο τη δική τους υγεία και ψυχαγωγία, αλλά και την λειτουργία της κοινωνίας. Προσπαθεί να πείσει με ατομικά «κίνητρα» και ατομικά «προνόμια» τους νέους να εμβολιαστούν.

Όμως μπορεί τελικά μια δεξιά ιδεολογία που αποθεώνει τα ατομικά δικαιώματα και έχει ως σημαία το σύνθημα «είναι ατομική μου επιλογή», να πείσει την κοινωνία για τις αξίες της κοινωνικής αλληλεγγύης και για την αξία των κοινωνικών δικαιωμάτων; Μπορεί όταν στην οικονομία και στην καθημερινή λειτουργία της κοινωνίας, διαπαιδαγωγεί την κοινωνία στην «ατομική επιλογή» να πείσει ότι ο καθολικός εμβολιασμός δεν είναι θέμα «ατομικής επιλογής» αλλά θέμα δημόσιας υγείας;

Μπορεί οι λεγόμενοι ψεκασμένοι 60άρηδες να είναι εύκολος στόχος, αλλά τι θα κάνει με τη νέα γενιά, πέρα από τα 150άρια, που τίθεται ο εμβολιασμός κυρίως ως πράξη κοινωνικής αλληλεγγύης; Μπορεί να κουνάει το δάχτυλο στις νεότερες γενιές, όταν το σύστημα αυτό τουλάχιστον για 3 δεκαετίες τους διαπαιδαγωγεί ότι δεν υπάρχουν κοινωνίες και κοινωνικά δικαιώματα, αλλά μόνο άτομα και το μόνο ουσιαστικό δικαίωμα είναι αυτό της ατομικής επιλογής;

Δημήτρης Μητρόπουλος

Μέλος της ΠΑΡΕΜΒΑΣΗΣ. Αρθρογραφεί στο antapocrisis.

Στον Λεβιάθαν (1651) ο Χομπς μας ταξιδεύει στην εποχή που ονομάζει «φυσική κατάσταση». Κλειδί στο επιχείρημά του είναι ότι η φυσική κατάσταση, λόγω έλλειψης κεντρικής εξουσίας που να κρατά τους ανθρώπους σε τάξη, θα καταλήγει στην πάλη, στον πόλεμο και «το χειρότερο απ’ όλα, στον συνεχή φόβο και στον κίνδυνο του βίαιου θανάτου. Και η ζωή του ανθρώπου θα ήταν μοναχική, φτωχή, μοχθηρή και σύντομη». Έτσι, οδηγούμενοι από τον φόβο και την απέχθεια για αυτό το χάος, οι άνθρωποι δημιουργούν κυβερνήσεις που μπορούν να τους εξασφαλίσουν συγκεκριμένα δικαιώματα με αντάλλαγμα την αρχή του εξουσιαστή, του Λεβιάθαν. Ο Χομπς πιστεύει πως η κοινωνία και η φύση, ως ανεξέλεγκτα στοιχεία, καθιστούν αναγκαία την θυσία μερικών από τα ατομικά δικαιώματα των ανθρώπων, προκειμένου να εξασφαλιστεί μια ισχυρή, κεντρική εξουσία που έχει ως βασικό της ρόλο την διατήρηση της ειρήνης. Αυτή η συμφωνία διακυβέρνησης είναι αυτό που οι πολιτικοί φιλόσοφοι ονομάζουν «κοινωνικο συμβόλαιο» και σημαίνει ότι οι άνθρωποι μπορούν να συνυπάρξουν στην κοινωνία με βάση ορισμένους ηθικούς και πολιτικούς κανόνες συμπεριφοράς, προκειμένου να αποφύγουν αυτό που ο Χομπς περιγράφει ως «διαρκή πόλεμο κάθε ανθρώπου ενάντια στον γείτονά του».

Από την εποχή των θεωριών των κοινωνικών συμβολαίων του Χομπς και του Λοκ, οι φιλόσοφοι προσπάθησαν να κατανοήσουν γιατί ένα ορθολογικό υποκείμενο θα συναινούσε εθελοντικά στο να εγκαταλείψει την ελευθερία του με αντάλλαγμα την πολιτική τάξη. Δεν υπάρχει καλύτερη ευκαιρία να δούμε πως μια τέτοια ανταλλαγή ελευθερίας και ασφάλειας είναι αναγκαία, καθώς ο Covid-19 απειλεί τις ζωές εκατοντάδων εκατομμυρίων ηλικιωμένων και ομάδων υψηλού κινδύνου.

Πολλοί από μας στη δύση, όμως, είμαστε ανίκανοι να υπακούσουμε στον νόμο και να τηρήσουμε το δικό μας μέρος του κοινωνικού συμβολαίου. Μάθαμε για την σοβαρότητα του ιού μέσω των μιντιακών αναφορών του Guardian τον Φεβρουάριο που έγραψε για «Δρακόντεια μέτρα του Πεκίνου για να τεθεί υπό έλεγχο η εξάπλωση του ιού» και πως οι «Ιταλικές αρχές επιβάλλουν δρακόντεια μέτρα». Πιο πρόσφατες αναφορές των μέσων ομοίως χρησιμοποιούν τον όρο «δρακόντεια» για να αναφερθούν σε κάτι κυρίως πολιτικό παρά πρακτικό. Σε τελική ανάλυση, οι περισσότεροι επιδημιολόγοι συμφωνούν πως για να ξεφορτωθούμε τον κορονοϊό πρέπει να γίνουμε ιδιαίτερα αυστηροί στο πώς εφαρμόζουμε την κοινωνική αποστασιοποίηση και το λοκ νταουν. Υπάρχει άλλος τρόπος να νικήσουμε μια παγκόσμια πανδημία που να ανταποκρίνεται στις ανάγκες εκλεπτυσμένων κύκλων διαλογισμού;

Πράγματι όλη αυτή η κουβέντα περί «δρακόντειων μέτρων» για τον έλεγχο της εξάπλωσης του κορονοϊού με ανάγκασε κατά την πέμπτη εβδομάδα του εγκλεισμού μου, να σκεφτώ γιατί τόσο πολλά ασιατικά κράτη τα κατάφεραν και εμείς εδώ στην Ιταλία, το Ηνωμένο Βασίλειο και τις ΗΠΑ, όχι. Δεν είναι μόνο οι «covidiots» [1]  που βρίσκονται σε αφθονία στα σόσιαλ μίντια και στα προφίλ αυτών που δηλώνουν περήφανοι «covidiots» και γλείφουν ράφια σουπερμάρκετ, τουαλέτες και χερούλια λεωφορείων. Ούτε οι τουρίστες που περνούν τις εαρινές διακοπές τους στη Φλόριντα παρά την κατάσταση της επιδημίας. Αντιμετωπίζουμε μια διαγενεακή απόρριψη των αρχών που εκλέξαμε για να προσέχουν την φυσική ασφάλεια όλων μας. Και όμως ο ρόλος μας στο κοινωνικό συμβόλαιο είναι να υπακούουμε στο νόμο, αλλά οι δυτικοί αποτυγχάνουν παταγωδώς.

Μπροστά στην πανδημία, για την πιθανότητα της οποίας οι επιστήμονες μας είχαν προειδοποιήσει εδώ και δεκαετίες και για την οποία η Κίνα και άλλες ασιατικές χώρες υπήρξαν πιο προετοιμασμένες λόγω της επιδημίας του SARS το 2002-2003, τα δυτικέ ΜΜΕ ασχολήθηκαν με το να σχολιάζουν ποιές από τις χώρες αυτές έχουν ξεπεράσει τα όρια καταπάτησης της ανθρώπινης ελευθερίας και της λειτουργίας της αγοράς. Αλλά ενώ αναρωτιόμαστε στη δύση με το γιατί βάζουμε την ατομική ελευθερία πάνω από την επιβίωση όλων, η κινεζική κυβέρνηση και κοινωνία το κατάλαβαν γρήγορα, όπως κατάλαβαν και την ανάγκη για λοκ ντάουν και να ακολουθήσουν τις εντολές. Ένας βασικός λόγος γιατί η χώρα δείχνει να έχει νικήσει τον κορωνοϊό μέχρι τώρα – μαζί με τους ελέγχους, τα τεστ θερμοκρασίας, τις νέες κλινικές – είναι επειδή οι κάτοικοι της ανατολικής Ασίας γνωρίζουν πως να ακολουθούν κανόνες για πολλούς λόγους.

Πρώτον, οι Κινέζοι είναι χωρισμένοι σε δυο στρατόπεδα: στις πόλεις και στην ύπαιθρο. Σε μέρη σαν τη Σιγκαπούρη και την Ταϊβάν πολλοί είναι και μετανάστες. Και στις δύο περιπτώσεις οι ιστορίες επιβίωσης και δυσπραγίας αποτελούν τη ραχοκοκαλιά της κουλτούρας τους, ιστορίες, αν όχι των γονιών, τότε των παππούδων που αντιμετώπισαν πολλά οικονομικά εμπόδια κατά τη μετανάστευσή τους σε άλλες περιοχές. Έτσι, η κοινωνική νοοτροπία της κινεζικής κουλτούρας θυσιάζει τα ατομικά θέλω για το καλό της κοινωνίας, κατανοώντας ότι οι άλλοι έχουν υποφέρει τις ίδιες δυσκολίες. Εκεί όπου η Θάτσερ έκανε κυρίαρχο το «δεν υπάρχουν κοινωνίες», η κινεζική κοινωνία λειτουργεί με την αρχή της περιορισμένης αξίας του ατόμου.

Δεύτερον, που έρχεται να συμπληρώσει το πρώτο, στους κινέζους δεν αρέσει να μιλούν για δυσκολίες, όπως εξηγεί ο Hwee Yee Chua, κάτοικος της Σιγκαπούρης. Προτιμούν να επικεντρώνονται στις μελλοντικές υποσχέσεις πλουτισμού και ευτυχίας, συνεχίζει ο Chua, με το να ακολουθούν κανόνες στο τώρα. Για τους κατοίκους της ανατολικής Ασίας, το να υπομένει κανείς σήμερα είναι καλύτερο από το να λογαριάζεται με το παρελθόν, με έναν τέτοιο τρόπο που όταν εμφανίζονται καταστάσεις σαν τον SARS και τον COVID-2, η κουλτούρα τους ορίζει ότι όλοι πρέπει να «φάνε πίκρα». Το «τρώω πίκρα» αποτελεί κινεζικό ρητό που μεταφράζεται σε «χαμογέλα και προχώρα» ή «ξεπέρασέ το», διάλεξτε την μεταφορά που προτιμάτε. Ο Chua εξηγεί παραπέρα την ιδέα πίσω από την αντίληψη αυτή. «Είναι μια κινεζική παθογένεια. Εαν μπορεί κανείς να υποκαταστήσει την μνήμη της μιζέριας με το να ακολουθεί κανόνες στο σήμερα για να ξεφύγει στο μέλλον, τότε μπορεί να αρνείται το παρόν».

Ο Χομπς ήταν ξεκάθαρος πως χρειαζόμαστε τον «τρόμο κάποιας εξουσίας» για να εξασφαλίσουμε την επιβίωσή μας, αλλιώς οι άνθρωποι δεν πρόκειται να τηρήσουν τον νόμο της αμοιβαιότητας. Πρέπει ίσως οι δυτικοί να μάθουν από τους Κινέζουν να «τρώνε πίκρα» και να εγκαταλείψουν το αντιπαραγωγικό τους αντανακλαστικό, να επιδεικνύουν τον εαυτό τους.

Ο κορωνοϊός έχει δείξει πως ο ατομισμός αυτή τη στιγμή της ιστορίας μας καταστρέφει και πως πρέπει να βασιστούμε στις κοινές μας προσπάθειες για να ξεκινήσουμε απ’ την αρχή. Σε τελική ανάλυση, θα υπάρχει πάντα χρόνος να γλείψουμε τουαλέτες, καλυπτόμενοι από την ιδιωτικότητα του λογαριασμού μας στο Ιnstagram, όταν όλα αυτά τελειώσουν.

[1] Νεολογικός όρος που αναφέρεται στους αρνητές των περιοριστικών μέτρων κατά την πανδημία του κορωνοϊού ή σε αυτούς που συμπεριφέρονται αντικοινωνικά στην πανδημία.

Πηγή: CounterPunch

Μετάφραση: antapocrisis

Julian Vigo

Η  Julian Vigo είναι ακαδημαϊκός, κινηματογραφίστρια και σύμβουλος ανθρωπίνων δικαιωμάτων