Άρθρα

Νεοφιλελεύθερο κράτος σημαίνει ατομική ευθύνη. Κοινωνικό κράτος σημαίνει συλλογική φροντίδα. Ας διαλέξουμε.

Σχόλιο του antapocrisis.

Η κακοκαιρία ταλαιπωρεί τους πολίτες πολύ λιγότερο από όσο τους ταλαιπωρεί το ιδιωτικοποιημένο πλέον κράτος. Παρά τις “συστάσεις”, τα απαγορευτικά μέτρα και τις δηλώσεις περί ετοιμότητας, για ακόμα μια φορά έχουμε αποκλεισμένους οδηγούς, κλειστους δρόμους, συγκοινωνίες υπό κατάρρευση.

Αντί να διασφαλιστεί η ομαλή λειτουργία της πρωτεύουσας, η κυβέρνηση Μητσοτάκη στέλνει μηνύματα με το 112. 

Αντί να κρατηθούν οι δρόμοι ανοιχτοί, γίνονται ανακοινώσεις για αποφυγή της κυκλοφορίας. 

Αντί να λειτουργήσουν οι βασικές οδικές αρτηρίες και τα Μέσα Μεταφοράς, βγαίνει φιρμάνι για κλειστά σχολεία και τηλεργασία και τα λεωφορεία σταμάτησαν να λειτουργούν.  

Αντί οι ιδιωτικές εταιρείες των Εθνικών Οδών να στείλουν εκχιονιστικά για να μην κόβεται η χώρα στη μέση, οι δρόμοι κλείνουν προληπτικά για να απαλλαγούν οι εταιρείες από κόστη και πρόστιμα. 

Αντί η κυβέρνηση να διασφαλίσει ότι οι ιδιωτικοί υπάλληλοι μπορούν να πάνε στην εργασία τους, απευθύνει “συστάσεις” για τηλεργασία τις οποίες βέβαια οι εργοδότες γράφουν στα παλιά τους τα παπούτσια.

Τα πάντα πλέον αφορούν την ατομική ευθύνη: Ατομική η ευθύνη του πολίτη να αντιμετωπίσει την πανδημία γιατί στα νοσοκομεία θα πεθάνει. Ατομική η ευθύνη του οδηγού να μην βγει στο δρόμο. Ατομική η ευθύνη του εκπαιδευτικού να κάνει μάθημα μέσω webex. Ατομική η ευθύνη του μαθητή να παρακολουθήσει το μάθημα μέσω webex. Ατομική η ευθύνη του ιδιωτικού υπαλλήλου να πάει στη δουλειά του χωρίς Μέσα Μεταφοράς. Ατομική και η ευθύνη του να πείσει τον εργοδότη του ότι δεν μπορεί να φτάσει στη δουλειά του με χιονοπέδιλα. 

Στο ιδιωτικοποιημένο κράτος του σύγχρονου νεοφιλελευθερισμού, όλα είναι ατομική ευθύνη. Εκτός βέβαια από αυτούς που κυβερνούν, που αντί να λογοδοτούν ατομικά, για την κρατική ευθύνη που τους έλαχε -και δεν μπόρεσαν- να οργανώσουν, ρίχνουν το βάρος και το ανάθεμα στους πολίτες. 

Συνεχίζεται η ίδια πολιτική που τα καλοκαίρια αφήνει τις πυρκαγιές να καίνε όλη τη χώρα με μοναδικό σχέδιο να σβήσουν όταν φτάσουν στη θάλασσα και μοναδικό μέλημα να εκκενώνονται τα σπίτια για να μην υπάρξει νέο Μάτι και πολιτικό κόστος. 

Στόχος σε μια αναμενόμενη και μάλλον μέτριας έντασης κακοκαιρία δεν μπορεί να είναι να μην βγουν οι πολίτες από τα σπίτια τους, μην τύχει και αποκλειστούν στην Αττική Οδό και η κυβέρνηση φανεί ανίκανη. Στόχος είναι το κράτος να έχει πάρει όλα τα μέτρα για να μην αποκλειστεί κανείς. Τουλάχιστον όχι καταμεσής της πρωτεύουσας. 

Η κυβέρνηση μοιάζει με τους πειρατές στον Αστερίξ που με το βλέπουν τους Γαλάτες, βυθίζουν μόνοι τους το πλοίο τους, για να μην τους το βουλιάξουν αυτοί. 

Όμως αυτή δεν είναι η δουλειά του κρατικού μηχανισμού. Το να στέλνει η Πολιτική Προστασία μέσω του 112 μήνυμα να μένουμε μέσα στην πανδημία, στις πλημμύρες και στον χιονιά, και να τρέχουμε πανικόβλητοι στην πυρκαγιά, δεν συνιστά ούτε πολιτική προστασία, ούτε κρατική ευθύνη, ούτε συλλογική φροντίδα για το κοινό καλό. 

Πρόκειται για την πλήρη παραδοχή ότι το ιδιωτικοποιημένο νεοφιλελεύθερο κράτος έχει αποσυρθεί από την υποχρέωσή του να διασφαλίζει τα κοινά αγαθά, την ανθρώπινη ζωή, τη στέγη, την εργασία, την περιουσία των πολιτών του, και περιορίζει το ρόλο του στο να χρηματοδοτεί από τον κρατικό προϋπολογισμό το ιδιωτικό κεφάλαιο.

Πρόκειται επίσης για την περίτρανη απόδειξη ότι η ιδιωτικοποίηση δρόμων, συγκοινωνιών και κρατικών λειτουργιών που τάχα θα έφερνε καλύτερη ποιότητα και αποτελεσματικότητα, φέρνει συστηματική και μόνιμη ταλαιπωρία, καθώς οι ιδιώτες για να περιορίσουν το κόστος και τα λειτουργικά έξοδα, δεν ανταποκρίνονται ούτε καν στα απαραίτητα. Το κράτος φυσικά, αντί να ελέγξει και να τιμωρήσει, τους καλύπτει και τους αποζημιώνει. 

Αυτό το κράτος, το ιδιωτικοποιημένο, το φιλικό στους επιχειρηματίες και εχθρικό στους πολίτες, το ανίκανο να κρατήσει ανοιχτούς τους πιο κεντρικούς δρόμους στην πρώτη χιονόπτωση, το συνειδητά ανήμπορο να ανταποκριθεί στην απαίτηση για παιδεία, για υγεία, για κοινωνικά αγαθά, δεν το θέλουμε. Από όποιον κι αν υπηρετείται, είτε λέγεται Τσίπρας, είτε Μητσοτάκης, είτε ΣΥΡΙΖΑ, είτε ΝΔ. 

Εσύ είσαι το Κεφάλαιο

Έγινες ατομικό ΚΕΠ. Κανονικό γραφείο εξυπηρέτησης του εαυτού σου, ένας ζωντανός server παροχής υπηρεσιών για ανάγκες και επιθυμίες.

Εσύ πρέπει να διαλέξεις πάροχο ενέργειας, εσύ θα επιλέξεις έναν οικογενειακό γιατρό, εσύ πρέπει να κάνεις την αίτηση για επίδομα καυσίμων, ρεύματος, θέρμανσης, ενοικίου, παιδιών και ελαιόδεντρων.

Εσύ πρέπει να κάνεις self/rapid test, να φοράς μάσκα και εσύ είσαι που πρέπει να εμβολιαστείς.

Και πρόσεξε, εσύ πρέπει να μάθεις να ελέγχεις τις κιλοβατώρες και να κάνεις οικονομία, εσύ πρέπει να ελέγχεις σε πιο πρατήριο είναι φθηνότερη η βενζίνη.

Προθεσμίες, έγγραφα, ανακοινώσεις, πρέπει να τα παρακολουθείς και να τα αναζητάς, διαρκώς και με προσοχή, αλλιώς δεν υπάρχεις πουθενά.

Για όλα αυτά( και για τα βιοπολιτικά σου δεδομένα όπως δίπλωμα οδήγησης, φάκελος υγείας, ταυτότητα κτλ.) το κράτος σε παραπέμπει στην πύλη της ατομικής σου εξυπηρέτησης (gov-gr).

Εννοείται ότι πρέπει να εργάζεσαι κιόλας, γιατί φυσικά πρέπει να καταναλώνεις, να πληρώνεις δόσεις και χρέη.

Όμως εσύ υποτίθεται ότι θα ορίζεις τον μισθό σου και το εισόδημα σου, face to face με τον πελάτη και τον εργοδότη σου.

Μήπως το κράτος είσαι εσύ τελικά ; Ή απλά σου φέρνει τον κόσμο στην οθόνη σου- σε πλατφόρμες και λογισμικά – για να  εξατομικεύει την ευθύνη της συμμόρφωσης με τα πράγματα και τους νόμους ;

Έγινες επιχείρηση. Μια προσωποπαγής εταιρεία. Ή μάλλον μια υβριδική ανώνυμη εταιρεία προσωπικής ευθύνης που απαιτεί νοητική λογιστική και συνεχή διανοητικά ισοζύγια χρόνου και χρήματος.

Αυτό που έγινες, στο έκανε ο νεοφιλελευθερισμός. Γιατί αυτός είναι ο στόχος του.

Να συμμορφωθείς για το καλό σου με το σιδερένιο χέρι του κράτους ώστε να γίνεις ανταγωνιστικός στην αγορά του αόρατου χεριού.

Δηλαδή να τα κάνεις όλα σωστά, να έχεις επιδόσεις και αποδόσεις.

Εσύ είσαι το Κεφάλαιο. Άλλοι όμως σε αυγατίζουν…

Πηγή: iporta.gr

Κράτος για τον ιδιώτη ή κράτος για την κοινωνία;

Ανακοίνωση της ΠΑΡΕΜΒΑΣΗΣ.

Το χάος που δημιουργήθηκε από τον πρόσφατο χιονιά, αναδεικνύει, για άλλη μια φορά τα τραγικά αδιέξοδα ενός απάνθρωπου συστήματος και μιας καταστροφικής κυβερνητικής διαχείρισης.

Η σφοδρότητα της κακοκαιρίας ήταν γνωστή, εδώ και μέρες. Ωστόσο το λεγόμενο επιτελικό κράτος των αρίστων, απέτυχε στα στοιχειώδη, για άλλη μια φορά. Οι βασικοί οδικοί άξονες του λεκανοπεδίου μπλόκαραν επί ώρες. Ενάμισι εκατομμύριο άνθρωποι κινήθηκαν προς τις δουλειές τους τη Δευτέρα το πρωί για να αρχίσουν να επιστρέφουν 2-3 ώρες αργότερα.  Τρένα και μέσα σταθερής τροχιάς ακινητοποιήθηκαν. Χιλιάδες άνθρωποι έμειναν ώρες μέσα στα χιόνια. Πρόσβαση στα νοσοκομεία δεν υπήρχε. Ασθενοφόρα δεν ανταποκρίνονταν σε εκκλήσεις. Περιοχές ολόκληρες έμειναν χωρίς ρεύμα και νερό.

Και δίπλα σε αυτά, δεν υπήρξε η παραμικρή φροντίδα για τα λαϊκά νοικοκυριά που προσπαθούν να αντιμετωπίσουν το χιονιά σε παγωμένα διαμερίσματα, καθώς δε μπορούν να ανταποκριθούν στις εκρηκτικές αυξήσεις σε πετρέλαιο-φυσικό αέριο, ΔΕΗ. Δεν υπήρξε φροντίδα για τους αστέγους, τους πυρόπληκτους της Εύβοιας, τους σεισμόπληκτους του Ηρακλείου.

Το επιτελικό κράτος του Μητσοτάκη είναι ένα κράτος με στόχο να ιδιωτικοποιεί και να ξεπουλάει δρόμους, ενεργειακά δίκτυα, δομές υγείας, δομές πολιτικής προστασίας. Είναι ένα κράτος με στόχο  να οργανώνει την κερδοφορία του ιδιωτικού τομέα και να προπαγανδίζει την υπεροχή του, όταν αυτή διαψεύδεται διαρκώς, διεθνώς και παταγωδώς σε κάθε κρίση, υγειονομική, περιβαλλοντική, οικονομική.

Είναι ένα «μικρότερο» κράτος, ανίκανο να προστατεύσει τη δημόσια υγεία, την πολιτική προστασία, την κοινωνία και ειδικά τα πιο αδύναμα στρώματά της, αλλά «μεγαλύτερο» όσον αφορά την καταστολή του λαού και των εργαζομένων. Είναι ένα κράτος που δεν λειτουργεί για να προστατευθεί η κοινωνία, και ειδικά οι πληβείοι, αλλά για να πετύχει η επικοινωνιακή διαχείριση των πατρίκιων, οι selfies με τα ερπυστριοφόρα, τα κενά διαγγέλματα, τα κούφια λόγια για αριστεία και αποτελεσματικότητα.

Αυτό το κράτος, το κράτος που δουλεύει για το ιδιωτικό κεφάλαιο και διαλύει δημόσιες δομές και μηχανισμούς φταίει και για την Αττική Οδό, και για το απόλυτο χθεσινό χάος, και για τις φωτιές, και για τις πλημμύρες, και για την Εύβοια, και για το Μάτι.

Ο ελληνικός λαός ξέρει ότι το παλιό δημόσιο, της μίζας και της ρεμούλας, προϊόν της Πασοκικής πρώτης περιόδου, ήταν προβληματικό από πολλές απόψεις. Ήταν και είναι όμως ακόμα το τελευταίο καταφύγιο στα δύσκολα. Αυτό φάνηκε περίτρανα στην πανδημία. Μπορεί το παλιό “πελατειακό”, “γραφειοκρατικό” κοκ δημόσιο να ειχε πολλά προβλήματα, σήμερα όμως φοβάται το νέο δημόσιο, το παντελώς ανίκανο να προστατεύσει τη ζωή και την υγεία του. Το νέο δημόσιο, το δημόσιο που χτίστηκε επί ευρώ και εμπεδώθηκε επί μνημονίων, μπορεί να μην κοστίζει λεφτά και να είναι πιστό στις επιταγές του Συμφώνου Σταθερότητας, αλλά κοστίζει σε ανθρώπινες ζωές (το βλέπουμε στην πανδημία) και είναι αποκορύφωμα ανικανότητας, ανεπάρκειας, διάλυσης. Είναι δηλαδή επικίνδυνο. Η Αττική Οδός έχει την ευθύνη. Αλλά το κράτος επί 24 ώρες δεν μπόρεσε να απεγκλωβίσει οδηγούς στον ακριβότερο και πιο σύγχρονο δρόμο της χώρας, μέσα στην πρωτεύουσα.

Η αντιπολίτευση δεν είναι άμοιρη ευθυνών, για τη διαμόρφωση αυτού του κράτους. Όχι μόνο γιατί τα ίδια έγιναν στην Μάνδρα και το Μάτι. Αλλά γιατί οι βασικές επιλογές της διάλυσης, της ιδιωτικοποίησης, του κατατεμαχισμού των πρώην δημόσιων υποδομών, δεν αμφισβητούνται. Όλοι μαζί ιδιωτικοποίησαν τη ΔΕΗ, τις μεταφορές, τα λιμάνια, τα αεροδρόμια, τις εθνικές οδούς, τον ΟΣΕ. Μαζί συναινούν στο νέο ευρωπαϊκό αναπτυξιακό πακέτο που θα παραχωρήσει όλες τις μεγάλες υποδομές στις ίδιες εταιρείες που δεκαετίες χαρατσώνουν τον ελληνικό λαό με δυσβάσταχτα διόδια. Όλοι μαζί έχουν κατατεμαχίσει την ενέργεια, το νερό, τις συγκοινωνίες, τους δρόμους, με αποτέλεσμα στην πρώτη βροχή, πυρκαγιά ή χιονόπτωση να διακόπτονται πλέον βασικές λειτουργίες και αγαθά. Μαζί ψήφισαν το Υπερταμείο που ιδιωτικοποιεί τα πάντα και αφαιρεί για 99 χρόνια την οποιαδήποτε δυνατότητα δημιουργίας ενός σοβαρού, συνεκτικού δικτύου δημόσιων υποδομών.

Ναι, το ύφος Λουδοβίκου, το ήθος, η αίσθηση ατιμωρησίας, η έλλειψη ενσυναίσθησης,  η προκλητική διαπλοκή με τους ολιγάρχες και τα ιδιωτικά συμφέροντα της κυβέρνησης Μητσοτάκη. είναι άνευ προηγουμένου και προκλητική. Ο δικαιολογημένος λαϊκός θυμός πρέπει να στραφεί ενάντια σε αυτήν την κυβέρνηση και να την τιμωρήσει. Να απαιτήσει παραιτήσεις, να στραπατσάρει την εικόνα των «άριστων» και «ικανών».

Περισσότερο όμως από την ανάδειξη της διαχειριστικής ανικανότητας των Λουδοβίκων είναι ανάγκη να αναδειχθεί η απόλυτη προτεραιότητα να περάσουν στον έλεγχο του δημοσίου οι υποδομές που σήμερα λειτουργούν απλώς ως κοπτήρια χρήματος για το ιδιωτικό κεφάλαιο.

Από την υγειονομική κρίση και την προκλητική λιποταξία από τη μάχη των ιδιωτικών νοσοκομείων (ενώ ταυτόχρονα θησαυρίζουν από τη λοιπή νοσηρότητα που έχει εξοβελιστεί από το ΕΣΥ), την αντιμετώπιση της ενεργειακή φτώχειας, τις πυρκαγιές, τις πλημμύρες, παντού, είναι πλέον κοινή παραδοχή και ατράνταχτη αλήθεια το γεγονός ότι η λεγόμενη ιδιωτική πρωτοβουλία δεν μπορεί να προστατεύσει την ίδια την επιβίωση του λαού.

Ο θυμός δεν πρέπει να εκτονωθεί στην αναμονή για την επόμενη κυβερνητική εναλλαγή. Ούτε γενικά στην επόμενη κάλπη. Οι δυνάμεις που αναφέρονται στα συμφέροντα του λαού και ισχυρίζονται ότι θέλουν να συγκρουστούν με το σύστημα που βάζει τα κέρδη των λίγων πάνω από την ασφάλεια και τη ζωή των πολλών, πρέπει να διαμορφώσουν εκείνο το πρόγραμμα και εκείνο το υποκείμενο που θα θελήσει να ανατρέψει τον άσχημο συσχετισμό που έχει διαμορφωθεί, κυρίως μετά το 2015. Θέλουν ή περιμένουν κι αυτοί τη φθορά Μητσοτάκη στην κάλπη;

Ο Νόαμ Τσόμσκυ για τον Τζούλιαν Ασάνζ: “προσέφερε τεράστια υπηρεσία σε όλους τους λαούς”

Ολόκληρο το κείμενο της κατάθεσης του καθηγητή Νόαμ Τσόμσκυ, που κατατέθηκε στο δικαστήριο Ολντ Μπέιλυ του Λονδίνου, κατά την ακροαματική διαδικασία για την έκδοση ή μη του Τζούλιαν Ασανζ στις ΗΠΑ, που περιλαμβάνει και βιογραφικά στοιχεία, ώστε να γίνει κατανοητό από τη δικαστή για ποιό λόγο εκλήθη να καταθέσει ως εμπειρογνώμων- η ουσιαστική παρέμβασή του ξεκινά από την 6η παράγραφο.

«Στο μονομελές ειρηνοδικείο του Ουεστμίνστερ

Η κυβέρνηση των ΗΠΑ εναντίον του Τζούλιαν Πωλ Ασάνζ

Έκθεση του εμπειρογνώμονα καθηγητή Νόαμ Τσόμσκυ

1. Σήμερα βρίσκομαι στο Πανεπιστήμιο της Αριζόνας, όπου είμαι επίτιμος καθηγητής Γλωσσολογίας και Προεδρεύων του Προγράμματος Αγκνες Νελμς Χώρυ για την Περιβαλλοντική και Κοινωνική Δικαιοσύνη.

2. Ξεκίνησα να διδάσκω στο Τεχνολογικό Ινστιτούτο της Μασσαχουσέττης [ΜΙΤ] το 1955 και το 1961 ανέλαβα πλήρη καθηγεσία στο Τμήμα Συγχρόνων Γλωσσών και Γλωσσολογίας (σημερινό τμήμα Γλωσσολογίας και Φιλοσοφίας). Από το 1966 έως το 1976 κατείχα την έδρα Φερράρι Π. Ουώρντ των Συγχρόνων Γλωσσών και Γλωσσολογίας. Από το 1971 φέρω τον τίτλο του Καθηγητή του Ινστιτούτου [απονέμεται από το ΜΙΤ στους διαπρεπέστερους των διδασκόντων]. Σήμερα είμαι επίτιμος καθηγητής. Τη διετία 1958-1959 εργάστηκα στο Ινστιτούτο Ανωτέρων Σπουδών του Πρίνστον.

3. Έχω λάβει τιμητικούς τίτλους από πολλά πανεπιστήμια, μεταξύ των οποίων το Πανεπιστήμιο του Λονδίνου, το Πανεπιστήμιο του Σικάγου, το Πανεπιστήμιο Λογιόλα του Σικάγου, το Κολλέγιο Σουάρθμορ. Το Πανεπιστήμιο του Δελχί, το Κολλέγιο Μπαρντ, το Πανεπιστήμιο της Μασσαχουσέττης, το Πανεπιστήμιο της Πενσυλβανίας, το Πανεπιστήμιο Τζωρτζτάουν, το Κολλέγιο Άμχερστ, το Πανεπιστήμιο του Καίμπριτζ, το Πανεπιστήμιο του Μπουένος Άυρες, το Πανεπιστήμιο ΜακΓκίλ, το Πανεπιστήμιο Ροβίρα ι Βιργίλι της Ταραγκόνα, το Πανεπιστήμιο Κολούμπια, το Πανεπιστήμιο του Κοννέκτικατ, το Πανεπιστήμιο της Πίζας [Scuola Normale Superiore], το Πανεπιστήμιο του Δυτικού Οντάριο, το Πανεπιστήμιο του Τορόντο, το Πανεπιστήμιο του Χάρβαρντ, το Πανεπιστήμιο της Καλκούττας και το Εθνικό Πανεπιστήμιο της Κολομβίας.

4. Είμαι μέλος της Αμερικανικής Ακαδημίας Τεχνών και Επιστημών και της Εθνικής Ακαδημίας Επιστημών. Επιπρόσθετα, είμαι μέλος και άλλων επαγγελματικών και εγνωσμένων σωματείων στις ΗΠΑ και το εξωτερικό και έχω βραβευτεί με το Βραβείο Διακεκριμένης Επιστημονικής Προσφοράς της Αμερικάνικης Ψυχολογικής Εταιρίας, το Βραβείο Βασικών Επιστημών του Κυότο, το Μετάλλιο Χέλμχολντζ, το Βραβείο Ειρηνοποιού Έλντριτζ, το Μετάλλιο Βενιαμίν Φραγκλίνου για την υπολογιστική Επιστήμη και πολλά ακόμη βραβεία.

5. Έχω εκτενώς γράψει και δώσει διαλέξεις σε θέματα Γλωσσολογίας, Φιλοσοφίας, Ιστορίας της Διανόησης, Σύγχρονα ζητήματα, διεθνείς σχέσεις και την εξωτερική πολιτική των ΗΠΑ. Στα έργα μου περιλαμβάνονται τα… [ακολουθεί μία σελίδα με τίτλους βιβλίων και εργασιών του].

6. Μου ετέθη το ερώτημα αν η εργασία και οι πράξεις του Τζούλιαν Ασάνζ μπορούν να θεωρηθούν «πολιτικές», ένα ερώτημα που μαθαίνω ότι έχει ιδιαίτερη σημασία για την αντιμετώπιση του αιτήματος έκδοσης υπό των Ηνωμένων Πολιτειών, ώστε ο κος Ασάνζ να δικαστεί για κατασκοπεία επειδή συνέδραμε στην δημοσιοποίηση πληροφοριών που η κυβέρνηση των ΗΠΑ δεν ήθελαν να γίνουν γνωστές.

7. Έχω μιλήσει και παλαιότερα για το θέμα που καλούμαι να μιλήσω και σήμερα, σε σχέση με τον κο Ασάνζ. Οι ακόλουθες παράγραφοι συντάσσουν την οπτική μου. Επιβεβαιώνω το συμπέρασμά μου, ότι οι γνώμες και οι πράξεις του κου Ασάνζ θα πρέπει να γίνουν κατανοητές στη σχέση τους με τις προτεραιότητες της κυβέρνησης.

8. Καθηγητής της Επιστήμης της Διακυβέρνησης στο πανεπιστήμιο του Χάρβαρντ, ο διακεκριμένος φιλελεύθερος πολιτικός επιστήμονας και σύμβουλος κυβερνήσεων, ο Σάμουελ Χάντιγκτον, παρατήρησε ότι «οι αρχιτεκτονες της εξουσίας στις Ηνωμένες Πολιτείες οφείλουν να δημιουργήσουν δύναμη που όλοι θα νοιώθουν μα κανείς δε θα βλέπει. Η εξουσία παραμένει ισχυρή, όταν παραμένει στο σκοτάδι. Αν την εκθέσεις στο φως, αρχίζει να εξατμίζεται». Έδωσε μερικά παραδείγματα περί αυτού, σχετικά με την αληθινή φύση του Ψυχρού Πολέμου. Αναφερόταν στις αμερικάνικες στρατιωτικές επεμβάσεις στο εξωτερικό, και παρατήρησε ότι «ίσως χρειαστεί να πουλήσεις την επέμβαση ή όποια άλλη στρατιωτική δράση με τρόπο ώστε να δημιουργηθεί η ψευδαίσθηση πως αυτός εναντίον του οποίου πολεμάς είναι η Σοβιετική Ένωση. Αυτό ακριβώς κάνουν οι ΗΠΑ από την εποχή του Δόγματος Τρούμαν» και υπάρχουν πολλές αποδείξεις αυτής της πρωταρχικής αρχής.

9. Οι πράξεις του Τζούλιαν Ασάνζ, που χαρακτηρίστηκαν εγκληματικές, είναι πράξεις που εξέθεσαν την εξουσία στο φως, πράξεις που μπορούν να εξαερώσουν την εξουσία αν ο πληθυσμός αδράξει την ευκαιρία και μετατραπεί σε ανεξάρτητους πολίτες μιας ελεύθερης κοινωνίας, από υπήκοοι ενός αφέντη που δρα κρυφίως. Αυτή είναι η επιλογή, και είναι από καιρό γνωστό ότι η κοινωνία μπορεί να εξαερώσει την εξουσία.

10. Ο σημαντικός διανοούμενος που κατανόησε και ερμήνευσε αυτό το κρίσιμο δεδομένο, ήταν ο Ντέηβιντ Χιούμ, γράφοντας για τις Πρώτες Αρχές της Διακυβέρνησης (First Principles of Government), σε μία από τις πρώτες σύγχρονες εργασίες της πολιτικής θεωρίας, πριν από περισσότερα από 250 χρόνια. Το είπε τόσο σαφώς και καθαρά που απλώς θα τον αναφέρω. Ο Χιουμ βρήκε ότι «τίποτε δεν προκαλεί μεγαλύτερη έκπληξη από να βλέπεις την ευκολία με την οποία οι πολλοί κυβερνώνται από τους λίγους και να παρατηρείς τη σιωπηλή υποταγή με την οποία οι άνθρωποι παραιτούνται των ίδιων τους των συναισθημάτων και επιθυμιών προς όφελος των εξουσιαστών τους. Αν διερρευνήσουμε με ποιά μέσα επιτυγχάνεται αυτό το θαύμα, θα καταλήξουμε ό,τι καθώς η ισχύς είναι πάντα στην πλευρά των κυβερνούμενων, οι κυβερνώντες δεν έχουν καμμία άλλη υποστήριξη πλην της γνώμης (opinion). Είναι λοιπόν στη γνώμη που θεμελιώνεται η κυβέρνηση, και αυτό απλώνεται από τις πιο δεσποτικές και πιο στρατιωτικές κυβερνήσεις ως τις πιο ελεύθερες και λαοφιλείς».

11. Στην πραγματικότητα, ο Χιουμ υποτιμά την αποτελεσματικότητα της βίας, αλλά τα λόγια του είναι πολύ ταιριαστά στις κοινωνίες όπου οι λαϊκοί αγώνες δεκαετιών κέρδισαν ένα σημαντικό βαθμό ελευθερίας. Σε τέτοιες κοινωνίες, όπως φυσικά είναι και η δική μας, η ισχύς είναι όντως στην πλευρά των κυβερνούμενων και οι κυβερνήσεις δεν έχουν τίποτε άλλο να στηριχθούν, πέραν της γνώμης.  Αυτός είναι ο λόγος που η τεράστια βιομηχανία των δημοσίων σχέσεων είναι η μεγαλύτερη μηχανή προπαγάνδας στην ανθρώπινη ιστορία, μια προσέγγιση που αναπτύχθηκε και έφτασε στις πιο εκλεπτυσμένες μορφές της στις πιο ελεύθερες κοινωνίες, τις ΗΠΑ και τη Βρετανία. Αυτό ξεκίνησε πριν περίπου έναν αιώνα, όταν οι ελίτ θεώρησαν ότι η ελευθερία που είχε κερδίσει ο λαός ήταν πολύ παραπάνω από όση θα μπορούσε να ελεγχθεί με βίαια μέσα, οπότε ήταν αναγκαίο να ελεγχθούν οι διαθέσεις και οι γνώμες. Κάτι που κατάλαβαν πολύ καλά και οι φιλελεύθερες διανοούμενες ελίτ, γι’ αυτό και προέτρεψαν, για να ακριβολογήσω, να απορρίψουμε «δημοκρατικούς δογματισμούς περί του ότι οι ίδιοι οι λαοί είναι οι καλύτεροι κριτές των δικών τους συμφερόντων». Δεν είναι. Είναι «αμόρφωτοι και ενοχλητικοί αποσυνάγωγοι» και γι’ αυτό πρέπει «να τους βάλουμε στη θέση τους» ώστε να μην ενοχλούν τους «υπεύθυνους ανθρώπους» που κυβερνούν στο σκοτάδι.

12. Ένα από τα εργαλεία ελέγχου του πληθυσμού είναι να δρας κρυφίως, ώστε αμόρφωτοι και ενοχλητικοί αποσυνάγωγοι να μένουν στη θέση τους, μακρυά από τα στρώματα εξουσίας, στην οποία δεν έχουν καμμία δουλειά. Αυτός είναι και ο κύριος σκοπός της διαβάθμισης εγγράφων. Οποιοσδήποτε έχει εντρυφήσει στα αρχεία αυτών των εγγράφων, όταν αποχαρακτηρίζονται, πολύ γρήγορα κατανοεί πως, όσα κρατήθηκαν μυστικά πολύ σπάνια έχουν κάποια σχέση με την ασφάλεια, εκτός αν μιλάμε για την ασφάλεια των ηγετών από τον εσωτερικό τους εχθρό, τον ίδιο το λαό τους. Είναι τόσο συνήθης αυτή η πρακτική, που είναι περιττό να καταφύγει κανείς σε παραδείγματα. Θα αναφερθώ μόνο σε μία σύγχρονη υπόθεση. Τις παγκόσμιες συμφωνίες εμπορίου, Ειρηνικού και Ατλαντικού, που είναι στην πραγματικότητα συμφωνίες για τα δικαιώματα των επενδυτών που καλύπτονται κάτω από το πέπλο του ελεύθερου εμπορίου. Όλες οι διαβουλεύσεις γίνονται εν κρυπτώ. Μετά περνούν για μια σταλινικού στυλ επικύρωση από το κοινοβούλιο – που ψηφίζει Ναι ή Όχι- που φυσικά σημαίνει Ναι, χωρίς συζήτηση ή διάλογο, αυτό που λέμε στις Ηνωμένες Πολιτείες κατεπείγον (fast track). Για την ακρίβεια, οι διαβουλεύσεις δεν γίνονται με απόλυτη μυστικότητα. Τα δεδομένα είναι γνωστά στους δικηγόρους των εταιριών και στους λομπίστες, οι οποίοι γράφουν τις λεπτομέρειες με τέτοιο τρόπο που να προστατεύουν τα συμφέροντα αυτών που εκπροσωπούν, που, φυσικά, δεν είναι ο λαός. Ο λαός, αντιθέτως, είναι ο εχθρός που προσπαθούν να τον κρατήσουν στην άγνοια.

13. Το φερόμενο ως έγκλημα του Τζούλιαν Ασάνζ στην προσπάθειά του να αποκαλύψει κρατικά μυστικά,  είναι ότι έπληξε τις βασικές αρχές της εξουσίας, αποκάλυψε όσα μυστικά παρεμπόδιζαν τον έλεγχο προστατεύοντας την εξουσία, εμπόδισαν την εξάτμισή της – και θα το επαναλάβω, είναι οι ισχυροί γνωρίζουν πολύ καλά ότι η αποκάλυψη στο φως μπορεί να οδηγήσει στην εξάτμιση της εξουσίας. Μπορεί να οδηγήσει έως και σε αληθινή ελευθερία και δημοκρατία, αν ένας εξεγερμένος λαός κατανοήσει ότι η ισχύς είναι προς την πλευρά των κυβερνούμενων και μπορεί να γίνει δική τους εξουσία αν αποφασίσουν να ελέγξουν οι ίδιοι τη μοίρα τους.

14. Κατά την γνώμη μου, ο Τζούλιαν Ασάνζ κρατά ψηλά, με γενναιότητα, πολιτικές θέσεις που οι περισσότεροι από μας λέμε ότι μοιραζόμαστε, προσέφερε τεράστια υπηρεσία σε όλους τους λαούς του κόσμου που θεωρούν πολύτιμες τις αξίες της ελευθερίας και της δημοκρατίας και που γι’ αυτό απαιτούν να γνωρίζουν τι κάνουν οι εκλεγμένοι τους εκπρόσωποι. Και αυτές οι πράξεις του οδήγησαν στην βάναυση και απαράδεκτη δίωξή του.

Ο υπογράφων,

Νόαμ Τσόμσκυ»

Tο κείμενο απέδωσε στα ελληνικά η Λαμπρινή Θωμά

Αναδημοσίευση από το The Press Project

Από τον Χομπς στο παγκόσμιο λοκ νταουν: Γιατί χρειάζεται να κοιτάξουμε προσεκτικά την Κίνα και το πείραμα του Covid-19

Στον Λεβιάθαν (1651) ο Χομπς μας ταξιδεύει στην εποχή που ονομάζει «φυσική κατάσταση». Κλειδί στο επιχείρημά του είναι ότι η φυσική κατάσταση, λόγω έλλειψης κεντρικής εξουσίας που να κρατά τους ανθρώπους σε τάξη, θα καταλήγει στην πάλη, στον πόλεμο και «το χειρότερο απ’ όλα, στον συνεχή φόβο και στον κίνδυνο του βίαιου θανάτου. Και η ζωή του ανθρώπου θα ήταν μοναχική, φτωχή, μοχθηρή και σύντομη». Έτσι, οδηγούμενοι από τον φόβο και την απέχθεια για αυτό το χάος, οι άνθρωποι δημιουργούν κυβερνήσεις που μπορούν να τους εξασφαλίσουν συγκεκριμένα δικαιώματα με αντάλλαγμα την αρχή του εξουσιαστή, του Λεβιάθαν. Ο Χομπς πιστεύει πως η κοινωνία και η φύση, ως ανεξέλεγκτα στοιχεία, καθιστούν αναγκαία την θυσία μερικών από τα ατομικά δικαιώματα των ανθρώπων, προκειμένου να εξασφαλιστεί μια ισχυρή, κεντρική εξουσία που έχει ως βασικό της ρόλο την διατήρηση της ειρήνης. Αυτή η συμφωνία διακυβέρνησης είναι αυτό που οι πολιτικοί φιλόσοφοι ονομάζουν «κοινωνικο συμβόλαιο» και σημαίνει ότι οι άνθρωποι μπορούν να συνυπάρξουν στην κοινωνία με βάση ορισμένους ηθικούς και πολιτικούς κανόνες συμπεριφοράς, προκειμένου να αποφύγουν αυτό που ο Χομπς περιγράφει ως «διαρκή πόλεμο κάθε ανθρώπου ενάντια στον γείτονά του».

Από την εποχή των θεωριών των κοινωνικών συμβολαίων του Χομπς και του Λοκ, οι φιλόσοφοι προσπάθησαν να κατανοήσουν γιατί ένα ορθολογικό υποκείμενο θα συναινούσε εθελοντικά στο να εγκαταλείψει την ελευθερία του με αντάλλαγμα την πολιτική τάξη. Δεν υπάρχει καλύτερη ευκαιρία να δούμε πως μια τέτοια ανταλλαγή ελευθερίας και ασφάλειας είναι αναγκαία, καθώς ο Covid-19 απειλεί τις ζωές εκατοντάδων εκατομμυρίων ηλικιωμένων και ομάδων υψηλού κινδύνου.

Πολλοί από μας στη δύση, όμως, είμαστε ανίκανοι να υπακούσουμε στον νόμο και να τηρήσουμε το δικό μας μέρος του κοινωνικού συμβολαίου. Μάθαμε για την σοβαρότητα του ιού μέσω των μιντιακών αναφορών του Guardian τον Φεβρουάριο που έγραψε για «Δρακόντεια μέτρα του Πεκίνου για να τεθεί υπό έλεγχο η εξάπλωση του ιού» και πως οι «Ιταλικές αρχές επιβάλλουν δρακόντεια μέτρα». Πιο πρόσφατες αναφορές των μέσων ομοίως χρησιμοποιούν τον όρο «δρακόντεια» για να αναφερθούν σε κάτι κυρίως πολιτικό παρά πρακτικό. Σε τελική ανάλυση, οι περισσότεροι επιδημιολόγοι συμφωνούν πως για να ξεφορτωθούμε τον κορονοϊό πρέπει να γίνουμε ιδιαίτερα αυστηροί στο πώς εφαρμόζουμε την κοινωνική αποστασιοποίηση και το λοκ νταουν. Υπάρχει άλλος τρόπος να νικήσουμε μια παγκόσμια πανδημία που να ανταποκρίνεται στις ανάγκες εκλεπτυσμένων κύκλων διαλογισμού;

Πράγματι όλη αυτή η κουβέντα περί «δρακόντειων μέτρων» για τον έλεγχο της εξάπλωσης του κορονοϊού με ανάγκασε κατά την πέμπτη εβδομάδα του εγκλεισμού μου, να σκεφτώ γιατί τόσο πολλά ασιατικά κράτη τα κατάφεραν και εμείς εδώ στην Ιταλία, το Ηνωμένο Βασίλειο και τις ΗΠΑ, όχι. Δεν είναι μόνο οι «covidiots» [1]  που βρίσκονται σε αφθονία στα σόσιαλ μίντια και στα προφίλ αυτών που δηλώνουν περήφανοι «covidiots» και γλείφουν ράφια σουπερμάρκετ, τουαλέτες και χερούλια λεωφορείων. Ούτε οι τουρίστες που περνούν τις εαρινές διακοπές τους στη Φλόριντα παρά την κατάσταση της επιδημίας. Αντιμετωπίζουμε μια διαγενεακή απόρριψη των αρχών που εκλέξαμε για να προσέχουν την φυσική ασφάλεια όλων μας. Και όμως ο ρόλος μας στο κοινωνικό συμβόλαιο είναι να υπακούουμε στο νόμο, αλλά οι δυτικοί αποτυγχάνουν παταγωδώς.

Μπροστά στην πανδημία, για την πιθανότητα της οποίας οι επιστήμονες μας είχαν προειδοποιήσει εδώ και δεκαετίες και για την οποία η Κίνα και άλλες ασιατικές χώρες υπήρξαν πιο προετοιμασμένες λόγω της επιδημίας του SARS το 2002-2003, τα δυτικέ ΜΜΕ ασχολήθηκαν με το να σχολιάζουν ποιές από τις χώρες αυτές έχουν ξεπεράσει τα όρια καταπάτησης της ανθρώπινης ελευθερίας και της λειτουργίας της αγοράς. Αλλά ενώ αναρωτιόμαστε στη δύση με το γιατί βάζουμε την ατομική ελευθερία πάνω από την επιβίωση όλων, η κινεζική κυβέρνηση και κοινωνία το κατάλαβαν γρήγορα, όπως κατάλαβαν και την ανάγκη για λοκ ντάουν και να ακολουθήσουν τις εντολές. Ένας βασικός λόγος γιατί η χώρα δείχνει να έχει νικήσει τον κορωνοϊό μέχρι τώρα – μαζί με τους ελέγχους, τα τεστ θερμοκρασίας, τις νέες κλινικές – είναι επειδή οι κάτοικοι της ανατολικής Ασίας γνωρίζουν πως να ακολουθούν κανόνες για πολλούς λόγους.

Πρώτον, οι Κινέζοι είναι χωρισμένοι σε δυο στρατόπεδα: στις πόλεις και στην ύπαιθρο. Σε μέρη σαν τη Σιγκαπούρη και την Ταϊβάν πολλοί είναι και μετανάστες. Και στις δύο περιπτώσεις οι ιστορίες επιβίωσης και δυσπραγίας αποτελούν τη ραχοκοκαλιά της κουλτούρας τους, ιστορίες, αν όχι των γονιών, τότε των παππούδων που αντιμετώπισαν πολλά οικονομικά εμπόδια κατά τη μετανάστευσή τους σε άλλες περιοχές. Έτσι, η κοινωνική νοοτροπία της κινεζικής κουλτούρας θυσιάζει τα ατομικά θέλω για το καλό της κοινωνίας, κατανοώντας ότι οι άλλοι έχουν υποφέρει τις ίδιες δυσκολίες. Εκεί όπου η Θάτσερ έκανε κυρίαρχο το «δεν υπάρχουν κοινωνίες», η κινεζική κοινωνία λειτουργεί με την αρχή της περιορισμένης αξίας του ατόμου.

Δεύτερον, που έρχεται να συμπληρώσει το πρώτο, στους κινέζους δεν αρέσει να μιλούν για δυσκολίες, όπως εξηγεί ο Hwee Yee Chua, κάτοικος της Σιγκαπούρης. Προτιμούν να επικεντρώνονται στις μελλοντικές υποσχέσεις πλουτισμού και ευτυχίας, συνεχίζει ο Chua, με το να ακολουθούν κανόνες στο τώρα. Για τους κατοίκους της ανατολικής Ασίας, το να υπομένει κανείς σήμερα είναι καλύτερο από το να λογαριάζεται με το παρελθόν, με έναν τέτοιο τρόπο που όταν εμφανίζονται καταστάσεις σαν τον SARS και τον COVID-2, η κουλτούρα τους ορίζει ότι όλοι πρέπει να «φάνε πίκρα». Το «τρώω πίκρα» αποτελεί κινεζικό ρητό που μεταφράζεται σε «χαμογέλα και προχώρα» ή «ξεπέρασέ το», διάλεξτε την μεταφορά που προτιμάτε. Ο Chua εξηγεί παραπέρα την ιδέα πίσω από την αντίληψη αυτή. «Είναι μια κινεζική παθογένεια. Εαν μπορεί κανείς να υποκαταστήσει την μνήμη της μιζέριας με το να ακολουθεί κανόνες στο σήμερα για να ξεφύγει στο μέλλον, τότε μπορεί να αρνείται το παρόν».

Ο Χομπς ήταν ξεκάθαρος πως χρειαζόμαστε τον «τρόμο κάποιας εξουσίας» για να εξασφαλίσουμε την επιβίωσή μας, αλλιώς οι άνθρωποι δεν πρόκειται να τηρήσουν τον νόμο της αμοιβαιότητας. Πρέπει ίσως οι δυτικοί να μάθουν από τους Κινέζουν να «τρώνε πίκρα» και να εγκαταλείψουν το αντιπαραγωγικό τους αντανακλαστικό, να επιδεικνύουν τον εαυτό τους.

Ο κορωνοϊός έχει δείξει πως ο ατομισμός αυτή τη στιγμή της ιστορίας μας καταστρέφει και πως πρέπει να βασιστούμε στις κοινές μας προσπάθειες για να ξεκινήσουμε απ’ την αρχή. Σε τελική ανάλυση, θα υπάρχει πάντα χρόνος να γλείψουμε τουαλέτες, καλυπτόμενοι από την ιδιωτικότητα του λογαριασμού μας στο Ιnstagram, όταν όλα αυτά τελειώσουν.

[1] Νεολογικός όρος που αναφέρεται στους αρνητές των περιοριστικών μέτρων κατά την πανδημία του κορωνοϊού ή σε αυτούς που συμπεριφέρονται αντικοινωνικά στην πανδημία.

Πηγή: CounterPunch

Μετάφραση: antapocrisis

Σημειώσεις για την επιδημία

Απομονωμένος, όπως και χιλιάδες άλλοι στο Παρίσι, ο φιλόσοφος Αλέν Μπαντιού, παρουσιάζει την δική του οπτική στην κατάσταση την οποία έχει προκαλέσει η  πανδημία του Covid-19. Σύμφωνα με τον ίδιο, είναι παράλογο να σκέφτεται κανείς ότι ένας υγειονομικός κίνδυνος μπορεί από μόνος του να δημιουργήσει οτιδήποτε πολιτικά ριζοσπαστικό. Για να ανατραπεί η κοινωνική τάξη, πρέπει να κινητοποιηθούν και άλλες δυνάμεις εκτός από έναν ιό. 

Πάντα πίστευα ότι η τρέχουσα πραγματικότητα, την οποία καθορίζει μια πανδημία, δεν είναι τίποτα εξαιρετικό. Ξεκινώντας  από την πανδημία του AIDS (που επίσης οφείλεται σε ιό), περνώντας στην γρίπη των πουλερικών, στον ιό του Έμπολα, στον ιό SARS 1, για να μην αναφέρουμε τους περισσότερους κοινούς ιούς της γρίπης, και την επιστροφή της ιλαράς, ή της φυματίωσης, την οποία τα αντιβιοτικά δεν θεραπεύουν πλέον, γνωρίζουμε ότι η παγκόσμια ενιαία αγορά, σε συνδυασμό με την ύπαρξη μεγάλων περιοχών που δεν έχουν επαρκή ιατρική περίθαλψη, και η χαμηλή πειθαρχία ανά τον κόσμο στους απαραίτητους εμβολιασμούς, δημιουργούν αναπόφευκτα σοβαρές και καταστροφικές επιδημίες (στην περίπτωση του  AIDS, έχουμε αρκετά εκατομμύρια θανάτους). Εξαιρώντας το γεγονός ότι η σημερινή πανδημία χτυπάει αυτή την φορά σε μεγάλη κλίμακα τον  σχετικά αναπτυγμένο κόσμο, γνωστό σε όλους ως δυτικό -γεγονός από μόνο του άνευ καινοτόμου νοήματος που όμως προκαλεί αρκετούς ύποπτους θρήνους και επαναστατικές ανοησίες στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης-  δεν έχω δει κάτι πέρα από τα ήδη προφανή μέτρα προστασίας και τον αναγκαίο χρόνο που χρειάζεται για να εξαφανιστεί ο ιός.

Εξάλλου, το ίδιο το όνομα αυτής της επιδημίας  υποδηλώνει ότι κατά κάποιο τρόπο αυτή «δεν είναι τίποτα καινούργιο στον ορίζοντα». Το αληθινό όνομά της είναι  SARS 2, δηλαδή «Σοβαρό οξύ αναπνευστικό σύνδρομο 2», ονομασία που στην πραγματικότητα της δίνει την ταυτότητα «της δεύτερης φοράς», μετά την επιδημία SARS 1, η οποία εξαπλώθηκε παγκοσμίως την άνοιξη του 2003. Αυτή η ασθένεια είχε χαρακτηριστεί ως «η πρώτη άγνωστη ασθένεια του 21ου αιώνα». Επομένως, είναι εμφανές ότι η σημερινή επιδημία δεν είναι σε καμία περίπτωση η εμφάνιση κάτι ριζικά νέου ή ανήκουστου. Πρόκειται για την δεύτερη επιδημία του ίδιου είδους μέσα στον αιώνα, η οποία τοποθετείται στο ίδιο γενεαλογικό δέντρο με την προηγούμενη.  Στο σημείο, μάλιστα, που η μόνη σοβαρή κριτική που έχει γίνει σήμερα σχετικά με τα ζητήματα πρόβλεψης προς τις αρχές, είναι ότι δεν υποστηρίχθηκε σοβαρά, μετά τον SARS 1, η έρευνα που θα έδινε στον ιατρικό τομέα τα πραγματικά μέσα δράσης εναντίον του SARS 2. Αποτελεί  μια σοβαρή κριτική, η οποία καταγγέλλει την έλλειψη συνεισφοράς του Κράτους σε σχέση με την επιστήμη, μια σχέση πολύ σημαντική στην παρούσα κατάσταση. Αλλά κι αυτή ανήκει σε αυτά που έπρεπε να γίνουν στο παρελθόν….

Στο μεταξύ, δεν μπορούσα να δω καμμιά εναλλακτική στην πράξη παρά να προσπαθήσω, όπως και όλος ο υπόλοιπος κόσμος, να κλειστώ στο σπίτι. Επίσης δεν υπάρχει καμιά άλλη εναλλακτική, από το να παροτρύνω και τους άλλους να κάνουν το ίδιο. Ο σεβασμός αυτού του αυστηρού κανόνα είναι ακόμα πιο απαραίτητος, εφ’ όσον αποτελεί το θεμελιώδη τρόπος προστασίας των πιο ευάλωτων: σίγουρα όλων όσων παρέχουν ιατρικές υπηρεσίες και φροντίζουν ασθενείς, αυτών που βρίσκονται άμεσα στο μέτωπο και θα πρέπει να μπορούν να βασιστούν σε μια μόνιμη πειθαρχία του πληθυσμού, ειδικά των ήδη νοσούντων στον ιό, αλλά και των πιο ευάλωτων, όπως των ηλικιωμένων και ιδιαίτερα όσων βρίσκονται στα γηροκομεία και σε μονάδες φροντίδας. Επίσης, όλων εκείνων που πηγαίνουν στις δουλειές τους και κινδυνεύουν έτσι να νοσήσουν. Μαζί με την αναγκαία πειθαρχία αυτών που μπορούν να κάνουν πράξη τη συμβουλή «μείνετε σπίτι», πρέπει επίσης να βρεθούν και να παρασχεθούν τρόποι προστασίας σε αυτούς που έχουν λίγο ή και καθόλου σπίτι, έτσι ώστε να βρουν ένα καταφύγιο.

Πρέπει επίσης να σκεφτεί κανείς μια γενική επίταξη συγκεκριμένων ξενοδοχείων και την δημιουργία «ταξιαρχιών», νέων εθελοντών που θα εξασφαλίσουν να διανέμουν τις προμήθειες, όπως έχει ήδη γίνει για παράδειγμα στη Νίκαια.

Αυτές οι υποχρεώσεις είναι, πράγματι, ολοένα και πιο επιτακτικές, αλλά δεν φαίνεται να εμπεριέχουν, τουλάχιστον σε πρώτο επίπεδο, μεγάλες προσπάθειες ανάλυσης ή μια νέα σκέψη. Είναι στα πλαίσια της λεγόμενης «λαϊκής βοήθειας».

Μα κοίτα να δεις που, πραγματικά, διάβασα πολλά πράγματα, άκουσα πολλά πράγματα, ακόμα και από το περιβάλλον μου, τα οποία με ενοχλούν. Με ενοχλούν γιατί προκαλούν θόρυβο και γιατί είναι ακατάλληλα, δεδομένης της πραγματικά απλής κατάστασης, στην οποία βρισκόμαστε. Πολλοί άνθρωποι οι οποίοι, όπως μου επισημαίνει η  Elisabeth Roudinesco, δεν σκέφτονται την αποτελεσματική καταπολέμηση αυτής της τραγωδίας, αλλά την απόλαυσή της.

Αυτές οι πομπώδεις ανακοινώσεις, οι θλιβερές εκκλήσεις, οι εμφατικές αναλύσεις, είναι διαφορετικών ειδών, αλλά όλες έχουν ένα κοινό: εκτός από την προαναφερθείσα κρυφή απόλαυση της σημερινής κατάστασης, έχουν και μια παράξενη περιφρόνηση για τη φοβερή απλότητα και για την απουσία κάθε καινούργιου στοιχείου στην επιδημία.

Είτε είναι χωρίς λόγο δουλικές προς τις εξουσίες, οι οποίες στην  πραγματικότητα  δεν κάνουν τίποτα άλλο παρά μόνο να διαχειρίζονται την ίδια τη φύση του φαινομένου.

Είτε ακόμα, αναδεικνύουν τον πλανήτη και τα μυστήριά του, τα οποία όμως δεν μας οδηγούν πουθενά.

Είτε να φορτώνουν τα πάντα στην πλάτη του καημένου του Μακρόν, ο οποίος κάνει -όχι χειρότερα και όχι καλύτερα από κάποιον άλλον- τη δουλειά του, ως αρχηγός κράτους σε περίοδο πολέμου ή επιδημίας.

Είτε ακόμα καλούν για την ιδρυτική στιγμή μιας ανήκουστης επανάστασης η οποία δεν μπορούμε να φανταστούμε τι σχέση θα έχει με την εξόντωση του ιού, για την οποία επίσης οι «επαναστάτες» μας δεν διαθέτουν το παραμικρό καινούργιο μέσο.

Είτε δείχνουν μια απαισιοδοξία για το τέλος του κόσμου.

Είτε εκνευρίζονται για το ότι η γενική αρχή του «πρώτα ο εαυτός μου», χρυσός κανόνας  της σύγχρονης ιδεολογίας, δεν εξυπηρετεί αυτή την περίοδο κανένα συμφέρον και δεν προσφέρει καμία βοήθεια, ενώ μπορεί και να φανεί ακόμη ως συνωμοσία του κακού.

Θα έλεγε κανείς ότι η δοκιμασία της επιδημίας διαλύει παντού την εγγενή λειτουργία της Λογικής και καλεί τα άτομα να επιστρέψουν σε θλιβερές συνήθειες -μυστικισμός, φαντασιοπληξίες, προσευχές, προφητείες και κατάρες- πράγματα που στον Μεσαίωνα ήταν συνηθισμένα, την εποχή που η πανούκλα θέριζε τον κόσμο.

Με αυτό τον τρόπο, νιώθω κάπως υποχρεωμένος να εκφράσω κάποιες απλές ιδέες. Με χαρά θα έλεγα ότι αυτές οι ιδέες είναι καρτεσιανές.

Ας συμφωνήσουμε ότι πρέπει να ξεκινήσουμε με τον ορισμό του προβλήματος, καθώς αν ένα πρόβλημα ορίζεται λάθος, με λάθος τρόπο θα αντιμετωπίζεται.

Μια επιδημία ενέχει την εξής περιπλοκή: αποτελεί πάντα ένα σημείο άρθρωσης φυσικών και κοινωνικών επιλογών. Η ολοκληρωμένη ανάλυση της πρέπει να είναι εγκάρσια: να βρούμε δηλαδή τα σημεία στα οποία οι δύο ειδών αποφάσεις, οι φυσικές και οι κοινωνικές, τέμνονται και από εκεί να αντλήσουμε τα συμπεράσματα.

Για παράδειγμα, το αρχικό σημείο της επιδημίας ξεκίνησε πιθανότατα στις αγορές της επαρχίας της Ουχάν. Οι κινέζικες αγορές είναι μέχρι και σήμερα γνωστές για αυτά που εκθέτουν, και συγκεκριμένα για την προτίμησή τους στην υπαίθρια μαζική πώληση διαφόρων ειδών ζώων. Η υπόθεση, η οποία ακόμα και σήμερα θεωρείται η πιο αξιόπιστη, είναι ότι εκεί βρέθηκε ο ιός μια δεδομένη στιγμή, σε ζωική μορφή, η οποία κληρονομήθηκε από τις νυχτερίδες σε ένα πυκνοκατοικημένο μέρος και με μάλλον υποτυπώδεις συνθήκες υγιεινής.

Η φυσική πορεία του ιού τον οδήγησε από το ένα είδος στο άλλο και τελικά στο ανθρώπινο είδος.

Πώς ακριβώς; Δεν ξέρουμε ακόμα, και μόνο η επιστημονική έρευνα θα μας το απαντήσει.

Ας στιγματίσουμε, παράλληλα όμως, όλους εκείνους που εξαπολύουν στο Διαδίκτυο ρατσιστικούς μύθους, συνοδευόμενους από ψεύτικες φωτογραφίες, από τις οποίες προκύπτει ότι οι Κινέζοι τρώνε σχεδόν ζωντανές τις νυχτερίδες.

Αυτή η μεταφορά του ιού μεταξύ ζωικού και ανθρώπινου είδους σε τοπικό επίπεδο, αποτελεί και την προέλευση της όλης υπόθεσης. Μετά από την οποία όμως, λειτουργεί μόνο ένα βασικό σχέδιο του σύγχρονου κόσμου: Η είσοδος του κρατικού καπιταλισμού της Κίνας σε μία αυτοκρατορική  θέση, πιο συγκεκριμένα σε μια ισχυρή και διεθνή παρουσία στην παγκόσμια αγορά. Ως εκ τούτου, υπήρχαν αμέτρητα μέσα μετάδοσης του ιού, προτού η κινεζική κυβέρνηση καταφέρει να περιορίσει το σημείο προέλευσης ολοκληρωτικά- στην πραγματικότητα επρόκειτο για μια ολόκληρη επαρχία των 40 εκατομμυρίων ανθρώπων- πράγμα που όμως κατάφερε στο τέλος με επιτυχία. Ωστόσο, αυτό συνέβη πολύ αργά και η επιδημία δεν αποτράπηκε ιδιαίτερα από το να «ξεφύγει» στους δρόμους, στα αεροπλάνα  και στα πλοία, καθώς και σε όλο τον κόσμο.

Μία αποκαλυπτική λεπτομέρεια αυτού που αποκαλώ διπλή έκφραση μιας επιδημίας: Σήμερα, ο SARS 2 έχει περιοριστεί στην Ουχάν, όμως υπάρχουν πολλά νέα κρούσματα στην Σανγκάη, κυρίως λόγω των Κινέζων που επιστρέφουν από το εξωτερικό. Η Κίνα αποτελεί έναν τόπο όπου παρατηρείται ένας δεσμός, στην αρχή λόγω του αρχαϊκού και στη συνέχεια του μοντέρνου της χαρακτήρα ανάμεσα στη φύση και τη κοινωνία. Αυτός ο δεσμός απαντάται στο συνδυασμό από τη μια των κακοδιατηρημένων αγορών σε μια αρχαία μορφή (που είναι και το πλέον κατάλληλο περιβάλλον για την εμφάνιση του ιού), και από την άλλη στη διασπορά του στον πλανήτη, ξεκινώντας από το σημείο προέλευσης του μέχρι την παγκόσμια καπιταλιστική αγορά.

Μετά από αυτό, μπαίνουμε στο στάδιο όπου τα κράτη προσπαθούν, τοπικά, να περιορίσουν αυτή τη διάχυση. Σημειώστε ότι η προσπάθεια αυτή παραμένει βασικά εθνική, παρόλο που η επιδημία είναι παγκόσμια. Παρά την ύπαρξη διακρατικών αρχών, είναι σαφές ότι τα τοπικά αστικά κράτη είναι αυτά που βρίσκονται σε συνεχή πίεση.

Φτάνουμε, εδώ, σε μια σημαντική αντίφαση του σύγχρονου κόσμου: η οικονομία, συμπεριλαμβανομένης της μαζικής διαδικασίας παραγωγής προϊόντων, είναι μέρος της παγκόσμιας αγοράς. Γνωρίζουμε ότι η απλή κατασκευή ενός κινητού τηλεφώνου κινητοποιεί εργασία και πόρους, συμπεριλαμβάνοντας την εξόρυξη υλικών, σε τουλάχιστον επτά διαφορετικά κράτη.

Από την άλλη όμως, οι πολιτικές εξουσίες παραμένουν ουσιαστικά εθνικές. Και η αντιπαλότητα των ιμπεριαλισμών, των παλαιών (Ευρώπη και ΗΠΑ) και των νέων (Κίνας, Ιαπωνίας), απαγορεύει κάθε διαδικασία συγκρότησης ενός παγκόσμιου καπιταλιστικού κράτους. Η επιδημία είναι επίσης μια εποχή κατά την οποία αυτή η αντίφαση μεταξύ οικονομίας και πολιτικής είναι προφανής. Ακόμα και οι ευρωπαϊκές χώρες δεν μπορούν να προσαρμόσουν τις πολιτικές τους στον ιό, εγκαίρως και συντονισμένα.

Στο έπακρο αυτής της αντίφασης, τα εθνικά κράτη προσπαθούν να αντιμετωπίσουν την επιδημία, με το να σέβονται όσο το δυνατόν περισσότερο τους μηχανισμούς του Κεφαλαίου, αν και η φύση του κινδύνου, τα υποχρεώνει να τροποποιήσουν το στυλ και τις αποφάσεις της εξουσίας.

Γνωρίζουμε εδώ και πολύ καιρό, ότι σε περίπτωση πολέμου μεταξύ χωρών, το κράτος πρέπει να επιβάλλει όχι μόνο στις λαϊκές μάζες αλλά και στους ίδιους τους αστούς, σημαντικούς περιορισμούς για να σώσει τον εθνικό καπιταλισμό. Οι βιομηχανίες σχεδόν εθνικοποιούνται υπέρ μιας απεριόριστης παραγωγής αναγκαίων εξοπλισμών, αλλά εκείνη τη στιγμή, δεν παράγουν κέρδος. Πολλοί αστοί στρατεύονται ως αξιωματικοί και εκτίθενται στον κίνδυνο του θανάτου. Οι επιστήμονες ψάχνουν νύχτα και μέρα να εφεύρουν νέα όπλα. Πολλοί διανοούμενοι και καλλιτέχνες υποχρεούνται να τροφοδοτούν την εθνική προπαγάνδα κλπ.

Αντιμέτωποι με μια επιδημία, αυτό το είδος κρατικού αντανακλαστικού είναι αναπόφευκτο. Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο, σε αντίθεση με όσα λέγονταν πριν και γίνονταν πριν, οι δηλώσεις του Μακρόν ή του Φιλίπ, «δείχνουν» ένα κράτος που έχει ξαφνικά γίνει κράτος «πρόνοιας», αυξάνεται η δαπάνη υποστήριξης για τους άνεργους ή για τους αυτοαπασχολούμενους των οποίων οι δραστηριότητες έχουν σταματήσει, δεσμεύονται δισεκατομμύρια χρήματα του δημόσιου ταμείου, ή ακόμα ανακοινώνονται «εθνικοποιήσεις».

Όλα αυτά δεν είναι εκπληκτικά ή παράδοξα. Και από αυτό προκύπτει ότι η αναφορά του Μακρόν για το ότι «είμαστε σε πόλεμο», είναι σωστή: Πόλεμος ή επιδημία, το κράτος αναγκάζεται, μερικές φορές να υπερβαίνει το κανονικό παιχνίδι της ταξικής του φύσης, να εφαρμόζει πρακτικές πιο αυταρχικές και πιο παγκόσμιες, για να αποφευχθεί μια στρατηγική καταστροφή. Ως εκ τούτου χρησιμοποιεί επίσης το ξεθωριασμένο λεξικό του “έθνους”, σε ένα είδος γελοιογραφικού Γκωλισμού, το οποίο είναι σήμερα επικίνδυνο, αφού ο εθνικισμός παντού στρώνει το «κρεβάτι» της ακροδεξιάς.

Όλες αυτές οι ρητορείες είναι μια απόλυτα λογική συνέπεια της κατάστασης, σκοπός της οποίας είναι να περιοριστεί η επιδημία – να κερδηθεί ο πόλεμος, για  να χρησιμοποιήσω τη μεταφορά του Μακρόν – όσο το δυνατόν πιο σίγουρα, διατηρώντας παράλληλα την καθεστηκυία τάξη. Δεν είναι σε καμία περίπτωση κωμωδία, είναι μια ανάγκη που επιβάλλεται από τη διάδοση μιας θανατηφόρου ασθένειας που όμως διασταυρώνεται με τη φύση (εξ ου και ο εξέχοντας ρόλος των επιστημόνων σε αυτό το θέμα), αλλά και την κοινωνική τάξη (εξ ου και η αυταρχική παρέμβαση, που δεν θα μπορούσε να είναι αλλιώς, από το κράτος).

Η εμφάνιση μεγάλων ελλείψεων στην προσπάθεια αυτή, είναι αναπόφευκτη. Έτσι έχουμε και την έλλειψη προστατευτικών μασκών, και  την έλλειψη προετοιμασίας για την επέκταση της νοσοκομειακής χωρητικότητας. Αλλά ποιος μπορεί πραγματικά να καυχηθεί ότι είχε «σχεδιάσει» τέτοια πράγματα;

Από πολλές απόψεις, το κράτος δεν προέβλεψε την τρέχουσα κατάσταση, είναι αλήθεια. Μπορούμε ακόμη να πούμε ότι με την αποδυνάμωση, εδώ και δεκαετίες, του εθνικού συστήματος υγείας και, πραγματικά, όλων των τομέων του κράτους που εξυπηρετούσαν το κοινωνικό συμφέρον, πράτταμε λες και μια καταστροφική πανδημία ή κάτι αντίστοιχο, δεν θα μπορούσε σε καμία περίπτωση να επηρεάσει την χώρα μας. Αυτό είναι βέβαια το μεγάλο λάθος, όχι μόνο του Μακρόν υπό τη σημερινή του ιδιότητα, αλλά και όλων εκείνων που έχουν προηγηθεί τουλάχιστον τριάντα χρόνια. Και είναι πολύ πιθανό το ζήτημα της αποσυγκρότησης και της ιδιωτικοποίησης των δημόσιων υπηρεσιών – που αποτελεί επίσης αμφισβήτηση προς την ιδιωτική ιδιοκτησία και επομένως ερώτημα του κομμουνισμού – να επανέρχεται, ως άποψη, λόγω της επιδημικής κρίσης.

Εν τω μεταξύ, είναι παρ’ όλα αυτά δίκαιο να πούμε εδώ ότι κανείς δεν είχε προβλέψει, ούτε φανταστεί, την ανάπτυξη στη Γαλλία μιας πανδημίας αυτού του τύπου. Εκτός ίσως μερικών απομονωμένων μελετητών. Πολλοί πιθανώς πίστευαν ότι αυτή η ιστορία θα μπορούσε να συμβεί στη σκοτεινή Αφρική ή στην ολοκληρωτική Κίνα, αλλά όχι στη δημοκρατική Ευρώπη. Και σίγουρα ούτε οι αριστεροί – ή τα κίτρινα γιλέκα, ή ακόμα και οι συνδικαλιστές – δικαιούνται ιδιαιτέρως να σχολιάζουν αυτό το σημείο και να συνεχίζουν να κάνουν θόρυβο για τον Μακρόν, τον γελοίο τους στόχο. Ούτε αυτοί άλλωστε είχαν προβλέψει κάτι τέτοιο. Το αντίθετο: με την επιδημία να έχει ήδη ξεσπάσει στην Κίνα, και με τα κρούσματα να πολλαπλασιάζονται, μέχρι πολύ πρόσφατα, γίνονταν ανεξέλεγκτες συγκεντρώσεις και χωρίς προστασία διαδηλώσεις. Αυτό θα έπρεπε να τους απαγορεύει σήμερα να διαμαρτύρονται θορυβωδώς για την καθυστέρηση των μέτρων που πάρθηκαν από την εξουσία. Καμία πολιτική δύναμη στην πραγματικότητα στη Γαλλία, δεν υπογράμμισε την ανάγκη των μέτρων, πριν από το κράτος του Μακρόν και τη θέσπιση αυταρχικών περιορισμών.

Από την πλευρά του κράτους, η αστική εξουσία, ρητά και δημόσια, επιβάλλει μέτρα για τα πιο γενικά συμφέροντα από τα στενά συμφέροντα της αστικής τάξης, διατηρώντας μολαταύτα στρατηγικά για το μέλλον την πρωτοκαθεδρία και την κυριαρχία των ταξικών συμφερόντων, τα οποία στη γενική τους μορφή αντιπροσωπεύει αυτό το κράτος.

Με άλλα λόγια, η συγκυρία υποχρεώνει το κράτος να μην μπορεί να διαχειριστεί την κατάσταση παρά μόνο με την ενσωμάτωση των συμφερόντων της τάξης, της οποίας είναι αντιπρόσωπος, στα γενικότερα συμφέροντα και αυτό λόγω της ύπαρξης ενός γενικού “εχθρού”, ο οποίος μπορεί να είναι, σε καιρό πολέμου, ο ξένος εισβολέας, και στην παρούσα κατάσταση είναι ο ιός Sars 2.

Αυτού του είδους η κατάσταση (πόλεμος ή επιδημία) είναι ιδιαίτερα «ουδέτερη» πολιτικά. Οι πόλεμοι του παρελθόντος προκάλεσαν επανάσταση μόνο σε δύο περιπτώσεις, εκκεντρικές θα μπορούσαμε να πούμε, δεδομένου ότι ήταν στις ιμπεριαλιστικές χώρες: την Ρωσία και την Κίνα.

Στη ρωσική υπόθεση, ήταν επειδή η τσαρική εξουσία βρέθηκε, από κάθε άποψη, και για μεγάλο χρονικό διάστημα, καθυστερημένη, συμπεριλαμβανομένου κιόλας του προβλήματος προσαρμογής της εξουσίας αυτής στη συγκρότηση του καπιταλισμού στην τεράστια αυτή χώρα. Και υπήρχε, από την άλλη πλευρά, με τους Μπολσεβίκους, μια σύγχρονη πολιτική πρωτοπορία, ισχυρά συγκροτημένη, από αξιόλογους ηγέτες.

Στην περίπτωση της Κίνας, ο εσωτερικός επαναστατικός πόλεμος προηγήθηκε του παγκόσμιου πολέμου και το Κινεζικό Κομμουνιστικό Κόμμα ήταν ήδη, το 1937, κατά την εισβολή των Ιαπώνων, επικεφαλής ενός πραγματικού λαϊκού στρατού.

Από την άλλη πλευρά όμως, σε καμία από τις άλλες δυτικές δυνάμεις ο πόλεμος δεν προκάλεσε μια νικηφόρα επανάσταση.

Ακόμα και στη χώρα που ηττήθηκε το 1918, στη Γερμανία, η Εξέγερση των Σπαρτακιστών καταπνίγηκε πολύ γρήγορα. Είναι μια ασυνεπής και επικίνδυνη ονειροπόληση να φανταζόμαστε ότι ο σύγχρονος καπιταλισμός, ο οποίος απολαμβάνει την κατάρρευση της κομμουνιστικής υπόθεσης παντού, και που μπορεί ως εκ τούτου να παρουσιάζεται ως η μόνη δυνατή ιστορική μορφή σύγχρονων ταξικών κοινωνιών, να μπορεί σοβαρά να κινδυνεύσει από αυτά που συμβαίνουν σήμερα.

Το μάθημα από όλα αυτά είναι ξεκάθαρο: η τρέχουσα επιδημία, ως τέτοια, ως επιδημία, δεν θα έχει σημαντικές πολιτικές συνέπειες σε μια χώρα όπως η Γαλλία. Ακόμη και αν υποθέσουμε ότι η μπουρζουαζία μας σκέφτεται, δεδομένης της ανόδου της αδιαμόρφωτης γκρίνιας και των πρόχειρων μεν, ευρέως διαδεδομένων δε συνθημάτων, ότι ήρθε η ώρα να απαλλαγούμε από τον Μακρόν, αυτό δεν θα αποτελούσε απολύτως καμία σημαντική αλλαγή. Οι “πολιτικώς ορθοί” υποψήφιοι κάνουν ήδη ουρά στα παρασκήνια, όπως και οι υποστηρικτές των πιο μουχλιασμένων μορφών ενός απαρχαιωμένου και απωθητικού “εθνικισμού”.

Όσο για εμάς, που θέλουμε μια πραγματική αλλαγή στα πολιτικά δεδομένα της χώρας αυτής, πρέπει να επωφεληθούμε από την επιδημική κρίση και ακόμη και από τον – απόλυτα αναγκαίο- περιορισμό, για να εργαστούμε διανοητικά γράφοντας και επικοινωνώντας για τις νέες πολιτικές μορφές, σχεδιάζοντας νέους πολιτικούς χώρους. Να στοχαστούμε επίσης πάνω στη διεθνιστική ανάπτυξη ενός τρίτου σταδίου του κομμουνισμού, μετά από το πρώτο λαμπρό στάδιο της δημιουργίας του, και το ισχυρό, πολύπλοκο αλλά τελικά ηττημένο από την εμπλοκή του με τα κρατικά πειράματα, δεύτερο στάδιο.

Θα πρέπει επίσης να γίνει μια αυστηρή κριτική οποιασδήποτε ιδέας, που υποστηρίζει, ότι φαινόμενα όπως μια επιδημία ανοίγουν την πόρτα σε κάτι πολιτικά καινοτόμο από μόνα τους. Πέρα από τα καινούρια επιστημονικά δεδομένα σχετικά με την επιδημία, θα προκύψουν απλώς καινούργιες πεποιθήσεις οι οποίες θα αφορούν τα νοσοκομεία και τη δημόσια υγεία, τα σχολεία και την ισότιμη εκπαίδευση, την φροντίδα των ηλικιωμένων και άλλα αντίστοιχα θέματα. Αυτά θα είναι και τα μόνα ζητήματα στα οποία θα μπορούμε να εκφράσουμε τελικά μια αντιπαράθεση με τις επικίνδυνες αδυναμίες του αστικού κράτους οι οποίες φανερώθηκαν άλλωστε από την τρέχουσα κατάσταση.

Παρεμπιπτόντως, θα πρέπει να πούμε με γενναίο τρόπο δημόσια ότι τα λεγόμενα «κοινωνικά δίκτυα» δείχνουν για ακόμη μια φορά, ότι πρωταρχικά –εκτός από το γεγονός ότι πλουτίζουν όλο και περισσότερο τους μεγαλύτερους εκατομμυριούχους των καιρών μας- είναι ένας τόπος εξάπλωσης της εγκεφαλικής παράλυσης, των ανεξέλεγκτων φημών, της ανακάλυψης αναχρονιστικών «καινοτομιών», όταν δεν πρόκειται απλώς για φασιστικό σκοταδισμό.

Ας μην δώσουμε σημασία, ειδικά, και κυρίως μέσα στην απομόνωση, σε τίποτα άλλο εκτός από τις αλήθειες που επαληθεύονται από την επιστήμη και τις προσγειωμένες απόψεις μιας νέας πολιτικής, που πηγάζει από την πραγματική εμπειρία.

Πηγή: Quartier General

Μετάφραση: antapocrisis