Το όνομα “κίνημα της πετσέτας” ως δια μαγείας κυριάρχησε στα ΜΜΕ για να χαρακτηρίσει όσους διαμαρτύρονται για την ασυδοσία των επιχειρηματιών, την ένοχη σιωπή κράτους, αστυνομίας και αυτοδιοίκησης και την καταπάτηση του Συντάγματος και των νόμων.
Έτσι, το σοβαρό ζητούμενο, που είναι οι “ελεύθερες παραλίες”, κατ’ εφαρμογή του Συντάγματος που ορίζει ρητά ότι οι αιγιαλοί και οι παραλίες είναι δημόσια αγαθά, εκτός συναλλαγής και κοινόχρηστα, αντικαθίσταται από ένα δευτερεύον έως και γελοίο ζητούμενο που είναι να αντικατασταθεί η ξαπλώστρα από την πετσέτα.
Με τον τρόπο αυτό μειώνεται η σημασία και η κρισιμότητα του αιτήματος για εφαρμογή του Συντάγματος και ελεύθερη και ανεμπόδιστη πρόσβαση στις παραλίες.
Επιπλέον όμως, στήνεται και ένα εξαιρετικό βολικό δίπολο ανάμεσα σε όσους προτιμούν τις ξαπλώστρες και την τουριστική εκμετάλλευση και όσους προτιμούν τις παρθένες παραλίες και τις πετσέτες τους.
Μόνο που το δίπολο δεν είναι αυτό. Δεν είναι από τη μία οι ξαπλώστρες και από την άλλη οι πετσέτες.
Το δίπολο είναι ανάμεσα στη νομιμότητα και στην παρανομία. Είναι ανάμεσα στην εφαρμογή του Συντάγματος και στην τσαλαπάτησή του. Γιατί ο νεοφιλελευθερισμός και οι υποστηρικτές του είναι γενικώς με τη νομιμότητα, αλλά μόνο όσο αυτή δεν είναι εμπόδιο στην απρόσκοπτη επιχειρηματική αυθαιρεσία.
Το δίπολο δηλαδή είναι ανάμεσα σε όσα το Σύνταγμα και οι νόμοι ορίζουν ως “κοινά αγαθά” και προστατεύουν τη δημόσια χρήση τους από τη μία, και στην κρατικοδίαιτη, γαλάζια και μαφιόζικη επιχειρηματικότητα από την άλλη.
Μόνο που αν τεθεί έτσι, θα είναι προφανές το τι θα στηρίξει η κοινωνία.
Και κάτι ακόμα:
Το κίνημα για τις ελεύθερες παραλίες, (όπως αυτό έχει επιλέξει να προσδιορίζει τον εαυτό του), δηλώνει εμμέσως αλλά σαφώς ότι οι παραλίες δεν είναι ελεύθερες. Υπενθυμίζει δηλαδή ότι το Σύνταγμα παραβιάζεται σε πλήρη γνώση του κράτους και των οργάνων του. Υπενθύμιση την οποία τα ΜΜΕ αποφάσισαν να κρύψουν κάτω από το τραπέζι της συζήτησης.
Ο Δαμιανός Γαβαλάς, από την Κίνηση Πολιτών Πάρου για Ελεύθερες Παραλίες, συνοψίζει εξαιρετικά με σημερινή του ανάρτηση τους λόγους για τους οποίους το κίνημα για ελεύθερες παραλίες μετονομάστηκε από τα ΜΜΕ σε “κίνημα της πετσέτας”.
Γιατί ΔΕΝ είμαστε το «κίνημα της πετσέτας»
Πρώτον, γιατί έχουμε το δικαίωμα του αυτοπροσδιορισμού και του να ονοματίζουμε εμείς τη συλλογικότητά μας.
Δεύτερον, γιατί το «Κίνηση Πολιτών Πάρου για Ελεύθερες Παραλίες» προσδιορίζει επακριβώς την ταυτότητα και το σκοπό μας.
Η ταμπέλα «κίνημα της πετσέτας» δε χρησιμοποιήθηκε τυχαία ούτε άδολα. Δεν επιλέχθηκε, απλώς, επειδή «γράφει». Η λέξη «πετσέτα» έρχεται να προσδώσει ένα στοιχείο γραφικότητας στην προσπάθειά μας: «πετσετάκηδες εναντίον ξαπλωστράκηδων». Εμείς όμως θέλουμε να πιστεύουμε ότι δεν είμαστε γραφικοί. Χαρούμενοι ναι. Γραφικοί όχι. Δεν είμαστε, λοιπόν, κίνημα πετσέτας.
Είμαστε κίνημα ΑΞΙΟΠΡΕΠΕΙΑΣ. Είμαστε μια ΚΙΝΗΣΗ ΠΟΛΙΤΩΝ (και όχι πελατών) που υπερασπίζεται κοινωνικά δικαιώματα και ΕΛΕΥΘΕΡΙΕΣ. Που υπερασπίζεται τα ΚΟΙΝΑ ΑΓΑΘΑ και το δικαίωμα των πολιτών σε αυτά. Θεμελιώδη αγαθά, όπως ο δημόσιος και κοινόχρηστος χώρος. Με εμβληματικό πεδίο τις παραλίες, του χώρου δηλαδή όπου ο σύγχρονος άνθρωπος συναντά και προσκυνά το φυσικό περιβάλλον.
Η πλειονότητα των ΜΜΕ έχουν αλλεργία στις λέξεις «Πολίτης» και «Ελευθερία». Ας τους υπενθυμίζουμε ότι δεν είναι κακές λέξεις.
Υ.Γ: Ο τίτλος «Κίνημα της πετσέτας» εμφανίστηκε για πρώτη φορά σε πρωινή εκπομπή της ΕΡΤ1 την Τρίτη 1/8. Η παρουσιάστρια έκανε σαρδάμ λέγοντας κάτι σαν «Είναι σε εξέλιξη ένα κίνημα, το κίνημα για τις Ελ… εεε… το Κίνημα της Πετσέτας». Παρότι τα -προσκεκλημένα στην εκπομπή- μέλη μας έσπευσαν να τη διορθώσουν, από τη στιγμή εκείνη ο τίτλος υιοθετήθηκε και διαδόθηκε αστραπιαία στη μεγάλη πλειονότητα των ΜΜΕ.
Ο antapoΚΡΙΤΗΣ κρίνει και σχολιάζει σκωπτικά την επικαιρότητα στο antapocrisis.
https://www.antapocrisis.gr/wp-content/uploads/2023/08/παραλίες.jpg480960antapoΚΡΙΤΗΣhttps://www.antapocrisis.gr/wp-content/uploads/2018/06/logo.pngantapoΚΡΙΤΗΣ2023-08-03 20:28:012023-08-03 20:28:01Το κίνημα για τις ελεύθερες παραλίες πρέπει να λοιδορηθεί και να εξευτελιστεί ως “κίνημα της πετσέτας”. Γιατί;
Οι εικόνες που διακινούνται στα social media από δεκάδες τουριστικούς προορισμούς της χώρας (Σαντορίνη, Κρήτη, Ρόδο, Χαλκιδική, Πάρο κ.ά.), με τις απ’ άκρη ως άκρη κατειλημμένες παραλίες, που θυμίζουν περισσότερο εκθέσεις επίπλων, αποτελούν την πιο απτή ίσως απεικόνιση της χρεωκοπίας στην οποία οδηγείται το διαβόητο «ελληνικό καλοκαίρι».
Το νομικό πλαίσιο για τη διαχείριση και εκμετάλλευση των παραλιών είναι εν πολλοίς σαφές: οι παραλίες είναι δημόσιες και κοινόχρηστες, ιδιωτικές παραλίες δεν νοούνται, οι παραχωρήσεις δικαιωμάτων απλής χρήσης (π.χ. για τοποθέτηση ομπρελοκαθισμάτων ή λειτουργία εποχικής καντίνας) γίνονται έναντι ανταλλάγματος από τις αρμόδιες Κτηματικές Υπηρεσίες του Υπουργείου Οικονομικών και τους Δήμους, δεν επιτρέπεται να καταλαμβάνεται περισσότερο του 50% της έκτασης της παραλίας, πρέπει να καταλείπονται δίοδοι για το κοινό ανά κάποια μέτρα, μπορούν να παραχωρούνται το ανώτατο μέχρι 500 τ.μ. σε μία επιχείρηση κ.ά. (αναλυτικά εδώ). Η παράβαση των παραπάνω συνεπάγεται κανονικά υψηλά πρόστιμα, ανάκληση αδειών και σφράγιση επιχειρήσεων, ποινικές διώξεις.
Η πραγματικότητα όμως είναι εντελώς διαφορετική: αυθαίρετη κατάληψη πολύ μεγαλύτερων τμημάτων της παραλίας, ενοχλητικά ντεσιμπέλ, μόνιμες κατασκευές με τσιμέντο χωρίς άδεια, αδιαφανείς διαδικασίες δημοπράτησης, υπάλληλοι με εντολές να διώχνουν όσους δεν πληρώνουν 50 και 100 ευρώ για ένα σετ ομπρελοκαθισμάτων. Όλα τα παραπάνω γίνονται εν πλήρη γνώσει και με τη συμμετοχή της Κυβέρνησης, των υπηρεσιών και της τοπικής αυτοδιοίκησης. Χαρακτηριστικό είναι το γεγονός ότι βάσει της από 10-03-2023 Εγκυκλίου του Υπουργείου Οικονομικών για τον καθορισμό όρων και προϋποθέσεων για την παραχώρηση δικαιωμάτων απλής χρήσης σε αιγιαλούς και παραλίες, οι Δήμοι μπορούν να συνάπτουν συμβάσεις παραχώρησης (είτε απευθείας είτε κατόπιν διαγωνισμού) από 01/01 έως και 29/06 κάθε έτους. Από 01/07 και μέχρι 31/12 αποκλειστικά αρμόδιες είναι οι Κτηματικές Υπηρεσίες. Αποτέλεσμα των παραπάνω είναι πολύ δημοφιλείς παραλίες των Κυκλάδων να δημοπρατούνται στα τέλη Ιουλίου και ενώ φυσικά οι ξαπλώστρες έχουν τοποθετηθεί ήδη 2-3 μήνες νωρίτερα από τους εκ των προτέρων επιλεγμένους επιχειρηματίες (μερικές φορές και με τη βοήθεια καλών «φίλων»). Αυτά είναι βέβαια τα καλά σενάρια, καθώς δεν είναι καθόλου λίγες οι περιπτώσεις που δεν υπάρχει καμία απολύτως άδεια.
Η αυθαιρεσία σε ότι αφορά τη διαχείριση των ακτών και γενικότερα του δημόσιου χώρου στις τουριστικές περιοχές δεν είναι βέβαια καινούργιο φαινόμενο. Αποτελεί ωστόσο κοινή διαπίστωση ότι τα τελευταία χρόνια το κακό παράγινε. Η εκτόξευση του τουρισμού σε απόλυτα νούμερα και η τροποποίηση του τουριστικού μοντέλου, που πλέον δεν απευθύνεται επ’ ουδενί στον Έλληνα τουρίστα, αλλά ούτε καν στο μέσο μισθωτό Ευρωπαίο σε συνδυασμό με την αδράνεια των υπηρεσιών κυρίως λόγω διαφθοράς ή και φόβου οδηγεί με μαθηματική ακρίβεια σε «μυκονοποίηση» δεκάδες νησιά και παραλίες.
Οι συνέπειες της αυθαιρεσίας στο φυσικό περιβάλλον, τα οικοσυστήματα, τα προστατευόμενα είδη και εν τέλει και στο ίδιο το τουριστικό προϊόν είναι προφανείς. Εξίσου προφανές είναι ότι η πολιτική της σιωπηρής ή και φανερής υποστήριξης της αυθαιρεσίας έχει ταξικές επιπτώσεις: τα νησιά είναι απλησίαστα για τους πολλούς. Ακόμα και στις παραλίες της Αττικής μία οικογένεια πρέπει να δώσει τουλάχιστον 50 ευρώ για ένα μπάνιο. Το δικαίωμα σε διακοπές, ξεκούραση και επαφή με τη φύση θεωρείται πολυτέλεια.
Ενδεικτικό είναι το γεγονός ότι σε κατεξοχήν φιλοκυβερνητικές εφημερίδες, όπως η ναυαρχίδα του αστισμού «Καθημερινή», τα άρθρα κριτικής απέναντι σε αυτού του τύπου την αυθαιρεσία και ανάδειξης των αντιδράσεων των ντόπιων είναι πλέον πολύ συχνά. Οι πρωτότυπες και μαζικές κινητοποιήσεις της πρωτοβουλίας των κατοίκων της Πάρου “Reclaim the beach!” τυγχάνουν μαζικής κάλυψης, με τον υπουργό Οικονομικών Κωστή Χατζηδάκη να δηλώνει στις 02/08 «Σε κάθε περίπτωση, η απόφασή μας είναι να τηρηθεί η νομιμότητα στις παραχωρημένες από το Δημόσιο παραλίες και να τηρηθούν στο ακέραιο οι συμβάσεις που έχουν υπογραφεί. Κάθε παραβίαση της νομιμότητας θα μας βρει απέναντι…».
Ας είμαστε καχύποπτοι απέναντι στις κυβερνητικές εξαγγελίες και τις όψιμες περιβαλλοντικές ευαισθησίες. Αξίζει να θυμηθούμε ότι ένα κλασικό έργο που μνημονεύουν οι απανταχού (νεο)φιλελεύθεροι όποτε γίνεται λόγος για την κακοδιαχείριση οποιουδήποτε δημόσιου αγαθού είναι η «Τραγωδία των Κοινών» του Garrett Hardin. Σύμφωνα με αυτό, η ανθρώπινη φύση είναι τέτοια που υποσκάπτει κάθε απόπειρα συλλογικής διαχείρισης των κοινών αγαθών. Όλοι δρουν ξεχωριστά, για το δικό τους όφελος, επιφέροντας μικρότερη ή μεγαλύτερη ζημιά στο κοινό αγαθό με αποτέλεσμα την τελική καταστροφή του. Οι λύσεις, κατά τον Hardin, είναι δύο: είτε η ιδιωτικοποίησή του είτε η ισχυρή κρατική επιβολή. Η ιδιωτικοποίηση των κοινών αγαθών, υπέρ της οποίας κατά κανόνα μνημονεύεται το έργο του Hardin, οδηγεί σύμφωνα με αυτό το σκεπτικό μακροπρόθεσμα στη βιώσιμη διαχείρισή τους, καθώς πλέον υπάρχει ένα ιδιωτικό συμφέρον, αυτό του επιχειρηματία, που ταυτίζεται με την ανάγκη διατήρησης του αγαθού στο μέλλον. Ο Χατζηδάκης και οι συν αυτώ ξέρουμε πολύ καλά ποια από τις δύο λύσεις προτιμούν.
Οι κινητοποιήσεις των κατοίκων και παραθεριστών της Πάρου, της Ρόδου, των Φαλασάρνων είναι ελπιδοφόρες και θα πρέπει να γίνουν παράδειγμα μίμησης όπου υπάρχει το ίδιο πρόβλημα. Δεν έχουμε να περιμένουμε και πολλά από όσους έθρεψαν την αυθαιρεσία και την υπερτουριστικοποίηση στη χώρα. Το ενδιαφέρον τους μάλλον θα πρέπει να μας προκαλεί ανησυχία.
Το κίνημα υπεράσπισης του δημόσιου χαρακτήρα των παραλιών μπορεί και πρέπει να επεκταθεί, έχει προοπτική να μαζικοποιηθεί και να βαθύνει.
Να βάλει στο στόχαστρο το μοντέλο της μονοκαλλιέργειας του τουρισμού σε βάρος του φυσικού περιβάλλοντος και άλλων κλάδων της οικονομίας.
Να αντιπαρατεθεί με την πολιτική επιλογή και την αισθητική της μετατροπής ολόκληρων περιοχών σε amusement parks για τους πλούσιους.
Να συναντηθεί με τις πρωτοβουλίες για την προστασία του αστικού χώρου και των πόλεων από την υπερτουριστικοποίηση.
Και πάνω από όλα να σταθεί εμπόδιο στις επερχόμενες πρωτοβουλίες περαιτέρω ιδιωτικοποίησης των παραλιών – και εν γένει των κοινών αγαθών-, που θα εξαγγέλλονται πάντοτε στο όνομα της «καταπολέμησης της αυθαιρεσίας» και της διάσωσης των αγαθών από εμάς, τους κοινούς θνητούς.
Η Ειρήνη Τσαλουχίδη είναι δικηγόρος, μέλος της Κίνησης ασκούμενων και νέων δικηγόρων.
https://www.antapocrisis.gr/wp-content/uploads/2023/08/santorini.jpg480960Ειρήνη Τσαλουχίδηhttps://www.antapocrisis.gr/wp-content/uploads/2018/06/logo.pngΕιρήνη Τσαλουχίδη2023-08-02 21:01:272023-08-02 21:41:59Απέναντι στην αυθαιρεσία της τουριστικοποίησης
Ύστερα από τις 14 συλλήψεις για παράνομα ομπρελοκαθίσματα στα Φαλάσαρνα, την άγρια κόντρα νυν και τέως δημάρχου Κισάμου και τις αποκαλύψεις για εξώδικο επιχειρηματία σε βάρος του Δήμου να “φύγει” από την παραλία για να επεκτείνει τις δραστηριότητές του, η Πρωτοβουλία Πολιτών – Save Falasarna με ανακοίνωσή της αποκαλύπτει άγνωστες πτυχές της υπόθεσης για “όργιο” στην περιοχή και απευθύνει αρμοδίως 10 ερωτήματα.
Στην ανακοίνωση της Πρωτοβουλίας Πολιτών γίνεται λόγος για τετράτροχες γουρούνες που “θερίζουν” τις αμμοθίνες, jet ski, ομπρελοκαθίσματα στο 80% και όχι το 30% της παραλίας που ορίζει ο ΟΦΥΠΕΚΑ και σκανδαλώδες μίσθωμα 10 ευρώ το τετραγωνικό τον χρόνο, συν τα beach bar και decibel άνω του επιτρεπόμενου ορίου. Επιπλέον η Πρωτοβουλία αναφέρει ότι είναι αμφισβητούμενο πλέον αν για όλα αυτά υπάρχει άδεια.
Η ανακοίνωση αναφέρει:
“Το τελευταίο διάστημα έχει ανακινηθεί πανελλαδικά το πρόβλημα με την υπερτουριστικοποίηση και πιο ειδικά όσον αφορά τις συνέπειες που αυτή έχει στον δημόσιο χαρακτήρα των ακτών της χώρας. Από την Αττική, την Μύκονο και την Ρόδο, ως τα κινήματα πολιτών στην Πάρο και την Λευκάδα, έχει γίνει σαφές ότι η κατάσταση έχει φτάσει στο απροχώρητο και μόνο η αντίσταση των πολιτών μπορεί να τη
σταματήσει.
Όσον μας αφορά ως κίνηση έχουμε αναδείξει τις προσπάθειες συγκεκριμένου επιχειρηματία να ιδιωτικοποιήσει και ιδιοποιηθεί την παραλία παχιά άμμος (μεγάλη παραλία) στη Φαλάσαρνα, μέσω ενός φαραωνικού τουριστικού χωριού που θα γεμίσει με κτίσματα ακόμα και το κάτω μέρος της παραλίας!!! Μια παραλία που έχει αξιολογηθεί από εκατομμύρια επισκέπτες ως μία από τις 25 καλύτερες παραλίες στον
κόσμο.
Είναι ο ίδιος επιχειρηματίας που διαλαλεί την περιβαλλοντική ευαισθησία του και την συμμόρφωση του στους νόμους, ενώ σε ενεστώτα χρόνο πρωταγωνιστεί σε ένα όργιο περιβαλλοντικών και νομικών παραβάσεων.
Και είναι ο ίδιος επιχειρηματίας που ακόμα και τώρα κάνει αιτήσεις να στήσει «καντίνες» σε όλο το μήκος της παραλίας, έτσι ώστε, εκμεταλλευόμενος τον απαράδεκτο νόμο που έχει κάνει τις ακτές μας μια απέραντη επιχείρηση καθώς δίνει προτεραιότητα για τοποθέτηση ομπρελοκαθισμάτων σε όποιον έχει όμορη επιχείρηση, έτσι ώστε να «κλείσει» και καταλάβει όλη την μεγάλη παραλία.
Γι’ αυτό λοιπόν απευθύνουμε 10 ερωτήματα, σε κάθε κρατική υπηρεσία, που απ’ ότι φαίνεται έχουν μεγάλη δυσκολία να επιβάλλουν το νόμο, στις λίγες περιπτώσεις που αυτός προστατεύει το δημόσιο συμφέρον…
Πρόσφατα έγινε έλεγχος της αστυνομίας σε όλο τον κόλπο της Φαλασάρνας και έγιναν 13 συλλήψεις επιχειρηματιών (εμείς μάθαμε για εργαζόμενους-αυτοφωράκηδες), γιατί δεν είχαν άδεια για τα ομπρελοκαθίσματα που νοίκιαζαν.
Μετά τι έγινε; Οι συγκεκριμένες επιχειρήσεις είχαν άλλες συνέπειες; Ξηλώθηκαν τα ομπρελοκαθίσματα; Μπήκαν πρόστιμα;
1.Η πρόσκληση του Δήμου Κισσάμου, προς τις επιχειρήσεις, για απλή παραχώρηση αιγιαλού έγινε στις 11 Απριλίου και η προθεσμία έληγε στις 23 Ιουνίου. Η παρέμβαση της αστυνομίας έγινε ένα μήνα μετά και διαπιστώθηκε ότι κανείς δεν είχε άδεια, ενώ τα περισσότερα ομπρελοκαθίσματα έχουν μπει από το Μάιο. Το πρώτο ερώτημα είναι αν είχαν κάνει όλοι αίτηση στο Δήμο έως 23 Ιουνίου η αν εκμεταλλεύτηκαν το παραθυράκι που τους δίνει ο νόμος, να κάνουν αίτηση μέσω κτηματικής υπηρεσίας από την 1η Ιουλίου και μετά.
2. Το δεύτερο ερώτημα είναι μπορεί κάποιος πολίτης να ανοίξει πχ μια καντίνα πχ στην πλατεία της Σπλάντζιας και να βάλει τραπέζια χωρίς άδεια; Μπορεί στο παλιό λιμάνι των Χανίων να βάλει τραπέζια μια επιχείρηση χωρίς άδεια; Αν όχι γιατί μπορεί στην παραλία; Τα τυχόν «λάθη» της ελληνικής γραφειοκρατίας είναι λάθη ή είναι τρόπος κακοποίησης-ιδιωτικοποίησης των ελληνικών ακτών;
3. Ακόμα κι αν είχαν άδεια, η σύμβαση παραχώρησης ορίζει συγκεκριμένο χώρο (συνήθως 500 τμ) εκ των οποίων επειδή είναι περιοχή Natura, μπορεί να καταληφθεί με ομπρελοκαθίσματα το 30%, δηλαδή κάπου 170 τμ. Η παρακάτω φωτογραφία δεν αφήνει περιθώρια παρερμηνειών. Έγγραφο του ΟΦΥΠΕΚΑ αναφέρει για κατάληψη χώρου άνω των 5 στρεμμάτων και είναι σαφές ότι έχει καταληφθεί άνω του 80% – και όχι το 30% που λέει η νομοθεσία.
4. Οι συμβάσεις ορίζουν κι άλλα πράγματα, όπως ότι μεταξύ θάλασσας και ομπρελοκαθισμάτων πρέπει να υπάρχει ελεύθερος χώρος 5 μ. Στο βόρειο τμήμα της παραλίας η απόσταση αυτή δεν τηρείται.
5. Οι συμβάσεις επίσης ορίζουν ότι δεν επιτρέπονται οι μόνιμες κατασκευές, τα πάρτι, η ένταση μουσικής άνω των 50 Ντεσιμπέλ κοκ. Σε όλα αυτά υπάρχουν παρανομίες. Και το πιο σύντομο ανέκδοτο είναι ότι οι συμβάσεις αναφέρουν ότι αν διαπιστωθεί παρανομία, λύεται αυτόματα η σύμβαση!
6. Στο κεντρικό τμήμα της παραλίας δραστηριοποιούνται επιχειρήσεις θαλάσσιων σπορ. Δε θα αναφερθούμε στο ποιοι έχουν άδεια και ποιοι όχι, καθώς 25 Ιουλίου έγινε ηλεκτρονικός πλειστηριασμός αλλά τα jet ski είναι εκεί από το Μάιο. Να πούμε απλά ότι ο νόμος λέει ότι κάθε τέτοια επιχείρηση μπορεί να έχει έως 3 jet ski και η συγκεκριμένη έχει 11! Είναι η ίδια με τις τετράτροχες γουρούνες που οργώνουν τις αμμοθίνες και η ίδια που θα εφαρμόσει αυστηρό περιβαλλοντικό πλαίσιο όταν φτιάξουν το τουριστικό χωριό! Αν όλα αυτά σας φαίνονται κωμικοτραγικά, δοκιμάστε να πάρετε το λιμεναρχείο τηλέφωνο για να αναφέρετε το γεγονός. Ως εκ θαύματος δεν ξέρουν τίποτα για το έγκλημα!
7. Στο κεντρικό τμήμα υπάρχει μεγάλο beach bar, με εγκαταστάσεις, τσιμεντόπλακες, τοίχους σε χώρο παλαιού αιγιαλού που έχει μισθώσει η ΕΤΑΔ. Η μίσθωση αφορά τροχηλατή καντίνα! Αλλά ποιο κράτος θα ελέγξει τις παρανομίες που κάνει το κράτος;
8. Η παραλία Φαλάσαρνα έχει αμμοθίνες που καθημερινά οργώνουν οι μηχανοκίνητες γουρούνες. Έτσι, βάσει της παρ. 4 του άρθρου 13 του ν.3937/2011, παραβιάζεται η απαγόρευση κίνησης τροχοφόρων οχημάτων εκτός οδικού δικτύου σε οικολογικά ευαίσθητες εκτάσεις, όπως οι αμμοθίνες.
9. Τον ίδιο νόμο παραβιάζει και μετατροπή του χώρου που φύεται το προστατευόμενο από την οδηγία 92/43/ΕΟΚ Androcymbium rechingeri σε απέραντο παρκινγκ αυτοκινήτων. Ωστόσο οι κρατικές υπηρεσίες δεν φαίνεται να ενεργοποιούνται…
10. Τελευταίο που δείχνει το μέγεθος του σκανδάλου το αφιερώνουμε σε όσους πιστεύουν ότι αν δώσουμε τις παραλίες μας στην ιδιωτική πρωτοβουλία, αυτή θα φέρει ανάπτυξη και ως εκ τούτου έσοδα στα δημόσια ταμεία.
Οι εν λόγω επιχειρήσεις, αν και όταν πάρουν άδεια θα πληρώσουν προς δήμο και ελληνικό δημόσιο, με βάση τις συμβάσεις που έχουμε δει, μια τιμή περίπου 10 €/τμ για ένα ολόκληρο έτος. Δηλαδή για μια σύμβαση που αφορά 500 τμ θα πληρώσουν
5000 €/έτος. Τα συγκεκριμένα ομπρελοκαθίσματα χρεώνονται 20 έως και 80 ή και 300 € αν είναι στην πρώτη σειρά. Κάντε το πολλαπλασιασμό για μια επιχείρηση που διαθέτει 100 ομπρελοκαθίσματα (100*80=8.000 ευρώ, δλδ το ετήσιο κόστος ενοικίασης είναι η είσπραξη μισής και μόνο ημέρας) και θα δείτε ότι μιλάμε για πλιάτσικο εις βάρος των Κισσαμιτών, των Χανιωτών αλλά και όλων των επισκεπτών.
Θα καταλάβετε επίσης γιατί ο «επενδυτής» θέλει διακαώς να κλείσει την παραλία προς αποκλειστικό όφελός του, καθώς μεγαλύτερο και
ευκολότερο κέρδος έχει η παραλία από οποιοδήποτε κατάλυμα.
Αν ένα ζευγαράκι στήσει μια σκηνή κάτω από ένα αλμυρίκι θα κινητοποιηθούν λιμενικό, αστυνομία, θα τους επιβληθεί πρόστιμο, μπορεί να οδηγηθούν και στο κρατητήριο. Θα επιβληθεί ο «νόμος και η τάξη».
Στην περίπτωση των παραπάνω 10 παρανομιών το δόγμα «νόμος και τάξη» δεν ισχύει.
Βασιλεύει η ασυδοσία, η διαπλοκή, ο νόμος της ζούγκλας.
ΚΑΛΟΥΜΕ όλους τους Κισσαμίτες και τους Χανιώτες να κινητοποιηθούν και να προστατέψουν το δικαίωμα τους στον δημόσιο χαρακτήρα των ακτών και ειδικά της Φαλασάρνας”.
https://www.antapocrisis.gr/wp-content/uploads/2023/08/falasarna.jpg.webp6401280antapocrisishttps://www.antapocrisis.gr/wp-content/uploads/2018/06/logo.pngantapocrisis2023-08-01 21:15:472023-08-02 10:21:41Σκάνδαλο ολκής στα Φαλάσαρνα: Ομπρελοκαθίσματα χωρίς άδεια, decibel και γουρούνες που "οργώνουν" τις αμμοθίνες
Υπό ποιους όρους επιτρέπεται να τοποθετούνται ομπρέλες και ξαπλώστρες;
Η απόφαση του τότε Υπουργείου Οικονομικών και Εσωτερικών το 2015, ορίζει τον τρόπο παραχώρησης των παραλιών όπου σύμφωνα με αυτόν, οι ενοικιαζόμενες ξαπλώστρες θα πρέπει να απέχουν τουλάχιστον 5 μέτρα από το κύμα, αφήνοντας ελεύθερο χώρο για όλους τους λουόμενους που επιθυμούν να απολαύσουν το μπάνιο τους χωρίς να πληρώνουν το αντίστοιχο αντίτιμο.
Τι απαγορεύεται και τι επιτρέπεται
Απαγορεύεται ρητώς η τοποθέτηση τραπεζοκαθισμάτων στις παραλίες, καθώς και η τοποθέτηση ξύλινων δαπέδων, με εξαίρεση τους ξύλινους διαδρόμους.
Αυξάνεται από 3 μέτρα σε 5 μέτρα η απόσταση που πρέπει να διατηρείται ελεύθερη ανάμεσα στην όποια χρήση (λ.χ. ξαπλώστρες) και στο κύμα.
Οι τροχήλατες καντίνες μπορούν να μισθώσουν τον μισό χώρο από πέρυσι (έως 15 τ.μ., έναντι 30 τ.μ. που ίσχυε μέχρι και το 2014), ενώ απαγορεύεται να έχουν ηχητικές εγκαταστάσεις.
Παράλληλα, απαγορεύονται οι «αφαιρούμενες σκιάδες» (τέντες ή κατασκευές σκίασης) στις παραλίες (πέρυσι επιτρεπόταν να καταλαμβάνουν έως 20 τ.μ. εκάστη) και η μίσθωση ακτών με αυθαίρετες κατασκευές (πέρυσι αρκούσε να έχει υποβληθεί αίτημα νομιμοποίησης, ανεξαρτήτως της τύχης του).
Εκτός από τις υπέρ των λουομένων (και κατά του χάους) τροποποιήσεις, η απόφαση περιλαμβάνει και μερικές οικονομικού ή διοικητικού τύπου βελτιώσεις.
Η πιο σημαντική, σύμφωνα με την Καθημερινή, είναι ότι αυξάνει το ποσοστό του μισθώματος που αποδίδεται στο Δημόσιο από 20% σε 30%. Επίσης, δίνει για πρώτη φορά τη δυνατότητα υπογραφής διετούς σύμβασης, καθώς η ΚΥΑ έχει διάρκεια μέχρι τον Μάρτιο του 2017.\r\n\r\nΠαρά τις σημαντικές βελτιώσεις της, όμως, η κοινή απόφαση των Υπουργείων Οικονομικών και Εσωτερικών διατηρεί τη φιλοσοφία της άνευ εξαιρέσεων παραχώρησης όλων των παραλιών (η εξαίρεση κάποιων εναπόκειται στη διακριτική ευχέρεια των Δήμων), κάτι που είναι αντίθετο με την πρόσφατη απόφαση του Συμβουλίου της Επικρατείας. Επίσης, η απόφαση δεν συνυπογράφεται από τον υπουργό Περιβάλλοντος.
11 σημεία που πρέπει να γνωρίζετε
1. Πώς παραχωρείται η χρήση αιγιαλού και παραλίας;
Αιγιαλοί και παραλίες είναι, βάσει του Συντάγματος, δημόσιοι (εκτός συναλλαγής) και κοινόχρηστοι. Κάθε χρόνο, το υπουργείο Οικονομικών εκδίδει μια απόφαση με την οποία παραχωρεί το δικαίωμα απλής χρήσης τους στους δήμους, που με τη σειρά τους μπορεί να το παραχωρήσουν σε ιδιώτες ή δημοτικές επιχειρήσεις. Η παραχώρηση της εκμετάλλευσης χώρου μπροστά από μια τουριστική επιχείρηση (λ.χ. ένα ξενοδοχείο) μπορεί να γίνεται απευθείας, ενώ στις υπόλοιπες περιπτώσεις μέσω δημοπρασίας από τον δήμο.
2. Υπάρχουν ιδιωτικές παραλίες στη χώρα μας;
Οχι. Ακόμα κι αν μια επιχείρηση (λ.χ. ένα ξενοδοχείο) βρίσκεται ακριβώς μπροστά από μια παραλία, οφείλει υποχρεωτικά να διατηρεί ελεύθερη την πρόσβαση των λουομένων (αν η μόνη δίοδος είναι μέσω των εγκαταστάσεών του).
3. Υπό ποιους όρους επιτρέπεται να τοποθετούνται ομπρέλες και ξαπλώστρες;
Η μέγιστη παραχωρούμενη επιφάνεια δεν μπορεί να ξεπερνά το 50% μιας παραλίας. Και η μέγιστη κάλυψη της χρήσης δεν μπορεί να υπερβαίνει το μισό της έκτασης που παραχωρήθηκε: πρέπει να υπάρχουν οριζόντιοι και κάθετοι διάδρομοι μήκους ενός μέτρου. Επιπλέον, οι ξαπλώστρες δεν επιτρέπεται… να είναι «η μία επάνω στην άλλη»: ένα τυπικό σετ (ξαπλώστρα – ομπρέλα – τραπεζάκι) πρέπει κατ’ ελάχιστον να έχει χώρο 5 τετραγωνικών μέτρων.
4. Μπορούν οι ξαπλώστρες να φθάνουν στο κύμα;
Οχι. Υποχρεωτικά πρέπει να διατηρείται απόσταση 5 μέτρων από την τελευταία σειρά από ξαπλώστρες μέχρι τη θάλασσα.
5. Σε μια μεγάλη παραλία μπορούν να υπάρχουν πολλές παραχωρήσεις σε «ομπρελάδες»;
Ναι. Αλλά πρέπει να καταλαμβάνουν έως 500 τ.μ. έκαστος και να διατηρούν ανάμεσά τους ελεύθερη ζώνη 100 μέτρων (και συνολικά να καταλάβουν έως το 50% μιας παραλίας). Η υποχρέωση ελεύθερης ζώνης δεν ισχύει για τις περιπτώσεις χρήσης της παραλίας από τις επιχειρήσεις που βρίσκονται σε επαφή με αυτήν.
6. Τα εστιατόρια «επάνω στο κύμα» είναι παράνομα;
Ναι. Ο νόμος απαγορεύει ρητά την τοποθέτηση τραπεζοκαθισμάτων από επιχειρήσεις υγειονομικού ενδιαφέροντος.
7. Τι ισχύει για τις καντίνες;
Μπορούν να καταλάβουν μέχρι 15 τ.μ. Πρέπει να λειτουργούν με άδεια και να πληρούν συγκεκριμένες προδιαγραφές. Δεν επιτρέπεται να έχουν ηχεία και πρέπει να απέχουν 100 μέτρα από τις παραθαλάσσιες επιχειρήσεις (λ.χ. κέντρα αναψυχής, ξενοδοχεία).
8. Επιτρέπονται περιφράξεις επάνω στην άμμο;Κατηγορηματικά όχι.
Η παραχώρηση απλής χρήσης δεν ακυρώνει την κοινοχρησία του αγαθού. Επίσης απαγορεύεται οποιαδήποτε κατασκευή που συνδέεται μόνιμα με το έδαφος, όπως οι πακτώσεις με τσιμέντο.
9. Τι ισχύει για τη μουσική;
Απαγορεύεται η τοποθέτηση ηχητικών συστημάτων στον δημόσιο χώρο. Στις περιπτώσεις παραθαλάσσιων επιχειρήσεων, η παραγόμενη στάθμη θορύβου δεν πρέπει να ξεπερνά τα 50 ντεσιμπέλ.
10. Τι ισχύει για τον φωτισμό;
Πρέπει να είναι χαμηλός και περιορισμένος, στο απολύτως αναγκαίο για λόγους ασφαλείας και καθοδήγησης.
11. Αυτά ισχύουν για όλες τις παραλίες;
Ναι, εκτός από τις παραλίες των προστατευόμενων περιοχών (Natura), όπου υπάρχουν πιο συγκεκριμένοι περιορισμοί, όπως η απαγόρευση ισοπέδωσης των αμμοθινών και ο υποχρεωτικός καθημερινός καθαρισμός τους.
Ποιοι είναι υπεύθυνοι για τι
Πού μπορεί να απευθυνθεί ένας πολίτης για να καταγγείλει παρανομίες στη χρήση μιας παραλίας; Τυπικά υπεύθυνοι είναι ο δήμος αλλά και το αρμόδιο Γραφείο Δημόσιας Περιουσίας (οι παλαιές Κτηματικές Υπηρεσίες). Αυτοψίες πρέπει να πραγματοποιούν και οι δύο για την τήρηση των όσων έχουν συμφωνηθεί, επομένως ο πολίτης μπορεί να απευθυνθεί σε οποιονδήποτε από τους δύο. Στην πραγματικότητα βέβαια, επειδή οι μισθώσεις παραλιών γίνονται κατά κανόνα σε τοπικούς επιχειρηματίες, είναι ίσως σοφότερο να απευθυνθεί κάποιος απευθείας στο Γραφείο Δημόσιας Περιουσίας, κάνοντας έγγραφη καταγγελία. Επίσης σε κάποιες περιπτώσεις (λ.χ. ηχορρύπανση) ενδέχεται να εμπλέκεται και η αστυνομία. Ειδικά για τις επιχειρήσεις που ενοικιάζουν μέσα θαλάσσιας αναψυχής, αποκλειστικά υπεύθυνο είναι το Λιμενικό Σώμα, το οποίο ορίζει και τους ειδικούς όρους λειτουργίας τους.
Δυστυχώς, στην πράξη οι έλεγχοι από τις υπηρεσίες στις μισθώσεις είναι ελάχιστες, άλλοτε ελλείψει προσωπικού και άλλοτε ελλείψει βούλησης. Χαρακτηριστικό είναι το παράδειγμα χώρου εστίασης στη Μύκονο, όπου (παρά τις επαναλαμβανόμενες καταγγελίες) έχει καταπατήσει την παραλία, χτίζοντας κιόσκια, κτίσματα, πέργκολες, τοιχία και ό,τι άλλο εξυπηρετεί την επιχείρηση…
https://www.antapocrisis.gr/wp-content/uploads/2023/08/nammos-mykonos.jpg6001200antapocrisishttps://www.antapocrisis.gr/wp-content/uploads/2018/06/logo.pngantapocrisis2023-07-26 10:48:132023-08-02 11:41:3111 σημεία που πρέπει να γνωρίζετε για την κατάληψη της παραλίας από ξαπλώστρες
Φουντώνει ο δημόσιος διάλογος για το δικαίωμα των πολιτών στην ελεύθερη και δωρεάν πρόσβαση στις παραλίες και στους δημόσιους, ανοικτούς χώρους γενικότερα, μετά τον άγριο ξυλοδαρμό του αρχαιολόγου Μανώλη Ψαρρού τον περασμένο Απρίλιο στη Μύκονο και την αυθόρμητη πρωτοβουλία πολιτών της Ρόδου που προχώρησαν στις αρχές Ιουνίου στη δημιουργία της οργάνωσης Ομπρέλα προκειμένου να σταματήσει η ασυδοσία ντόπιων, Αθηναίων και ξένων επιχειρηματιών και να μπει ένα φρένο στην υπερτουριστικοποίηση και εμπορευματοποίηση των πανέμορφων παραλιών του νησιού.
Για το δικαίωμα των πολιτών στις ελεύθερες παραλίες είχαμε πριν λίγες μέρες μία αρκούντως διαφωτιστική συζήτηση με τον κύριο Δαμιανό Γαβαλά της Κίνησης Πολιτών Πάρου για Ελεύθερες Παραλίες στο φόντο τηςεντεινόμενης αφύπνισης και κινητοποίησης του κόσμου για ελεύθερη πρόσβαση στον αιγιαλό. Όπως μας τόνισε, η Κίνηση έχει δημιουργήσει αίσθηση στην Πάρο και συσπειρώνει ήδη ένα μεγάλο μέρος της τοπικής κοινωνίας καθώς όσο περνά ο καιρός δυναμώνει ο δημόσιος διάλογος γύρω από το ζήτημα διεκδίκησης του δικαιώματος πρόσβασης όχι μόνον στις παραλίες αλλά στο δημόσιο χώρο γενικότερα.
Μιλώντας μας τηλεφωνικά πριν λίγες μέρες, ο Δαμιανός Γαβαλάς μάς εξήγησε ότι η Κίνηση Πολιτών Πάρου για Ελεύθερες Παραλίες είναι μία συλλογικότητα πολιτών που συστάθηκε αυθόρμητα τον Ιούνιο του 2023 μετά από κάλεσμα που απηύθυνε δημοσίως στην κοινωνία του νησιού ο συνταξιούχος λυκειάρχης Παροικιάς, ποιητής και ενεργός πολίτης, Χρίστος Γεωργούσης. Τόνισε πως η Κίνηση αναπτύσσεται με γοργούς ρυθμούς καθώς η υπόθεση των παραλιών απασχολεί μεγάλο μέρος όχι μόνον των ντόπιων κατοίκων της Πάρου αλλά και των ξένων που έχουν επιλέξει να διαμείνουν εκεί.
Πείτε μας λίγα πράγματα για την κίνηση πολιτών Πάρου
Όχι μόνο στη Ρόδο, όχι μόνο στην Πάρο, αλλά ευρύτερα υπάρχει μία κινητοποίηση των πολιτών ως φυσική αντίδραση στα προβλήματα που δημιουργεί η αλόγιστη, μη βιώσιμη και χωρίς όραμα τουριστική ανάπτυξη.
Όπως θα έχετε δει, υπάρχει έχει δημιουργηθεί μια ομάδα της κίνησής μας στο Facebook που ενώ άνοιξε πριν δύο μόλις μέρες (σ.σ. η συνομιλία έγινε στις 11 Ιουλίου), αριθμεί ήδη πάνω από 700 μέλη και συνεχώς προστίθενται κι άλλα.
Είμαστε μία «από τα κάτω» συλλογικότητα πολιτών του νησιού που συστάθηκε αυθόρμητα, μετά από κάλεσμα που έγινε μέσω Facebook. Κατά την άποψή μου πρόκειται για μια αυθεντική έκφραση της Κοινωνίας των Πολιτών. Το κάλεσμα το απηύθυνε ένας άνθρωπος που χαίρει γενικότερα εκτίμησης στο νησί, ο Χρίστος Γεωργούσης.
Έχει κάνει σειρά αναρτήσεων σχετικά με τις παραλίες, ακολουθείται και εμπνέει πάρα πολλούς ανθρώπους. Το κάλεσμα το απηύθυνε εκείνος.
Μοναστήρι-Περιοχή Νάουσας Πάρου
Η ιδιότητά του;
Είναι συνταξιούχος εκπαιδευτικός. Είχε διατελέσει λυκειάρχης στο Λύκειο της Παροικιάς με ενεργό παρουσία και δράση στον πνευματικό και δημόσιο βίο. Είναι υπόδειγμα ενεργού πολίτη. Επίσης, είναι ποιητής, συγγραφέας και γενικότερα ενεργός στα πολιτιστικά δρώμενα. Το κάλεσμά του ήταν μία σπίθα που έπεσε πάνω σε άφθονη καύσιμη ύλη, από όλη αυτή την αγανάκτηση που έχει σωρευτεί στο νησί. Οπότε πήραμε φωτιά!
Η ανταπόκριση του κόσμου φαίνεται πως ήταν πολύ θερμή, σωστά;
Μέσα σε πολύ σύντομο διάστημα πραγματοποιήθηκαν δύο ανοικτές συνελεύσεις με μαζική προσέλευση. Εκατοντάδες άτομα προσήλθαν, κάτι πολύ δύσκολο για το νησί μας κατά την θερινή περίοδο, λόγω της ενασχόλησης της πλειονότητας των ντόπιων με απαιτητικά τουριστικά επαγγέλματα.
Ποια ήταν η πιο συνηθισμένη απορία όσων συμμετείχαν στις ανοικτές συνελεύσεις; Ποια είναι η αγωνία του κόσμου; Υποθέτω το να μπορεί να έχει την επιλογή να κάνει ελεύθερα το μπάνιο του χωρίς να πληρώνει τον κάθε επιχειρηματία…
Το ζήτημα δεν είναι το αν και τι πληρώνει ο κόσμος. Αλλά το ίδιο το δικαίωμα και η ελευθερία μας να υπάρχουμε και να κινούμαστε στον δημόσιο χώρο. Είναι θεμελιώδες το ζήτημα! Στο νησί μας είναι διάχυτη η ανομία και η ασυδοσία που υποθάλπονται από την προφανή ανεπάρκεια (αν όχι ανυπαρξία) των ελέγχων. Πολύ περισσότερο, είναι εμφανής η αδυναμία εφαρμογής του νόμου και αποκατάστασης της νομιμότητας, όπου βεβαιώνονται παραβάσεις. Οι άνθρωποι προσέρχονται, λοιπόν, στις ανοικτές συζητήσεις μας με μία γνήσια αγωνία. Ο καθένας με την προσωπική του ιστορία, για τη δική του κοντινή ή αγαπημένη παραλία, καθώς αντιλαμβάνεται ότι διώκεται από τη γη και τον τόπο του…
Το θέμα των παραλιών είναι απλά ένα σύμπτωμα του υπερ-τουρισμού, μιας τουριστικής ανάπτυξης χωρίς έλεγχο και χωρίς φρένα. Είναι ωστόσο ένα θέμα που μας αγγίζει και μας θίγει όλους. Οι μόνοι που δε θίγονται είναι οι λίγοι που καταπατούν τις παραλίες μας. Παρότι, κατά τη γνώμη πολλών, και αυτοί θα θιχθούν μεσοπρόθεσμα, καθώς πολλοί λάτρεις του νησιού μάς γυρίζουν την πλάτη και δεν επιστρέφουν. Πως θα μπορούσε άλλωστε, σε έναν τόπο στον οποίο υποβαθμίζεται η ποιότητα ζωής του ντόπιου, να αναβαθμίζεται η ποιότητα της εμπειρίας του επισκέπτη;
Οι επιχειρηματίες δείχνουν να μην συγκινούνται ιδιαίτερα από τις αντιδράσεις του κόσμου ενώ και οι κατά τόπους δημοτικές αρχές δείχνουν μία βραδύτητα στο να ανταποκριθούν στις αντιδράσεις του κόσμου ενώ βρισκόμαστε λίγους μήνες πριν τις επικείμενες δημοτικές εκλογές…
Για να είμαι ειλικρινής, δεν περιμέναμε να παύσει η ανομία ή έστω να συγκινηθούν οι κοινωνικά ανεύθυνοι επιχειρηματίες επειδή εμείς φωνάξαμε και δημιουργήσαμε μία κίνηση που έχει ζωή λίγων μόλις εβδομάδων. Μιλάμε για προβλήματα που επικάθονται και διογκώνονται επί χρόνια.
Όμως για εμάς είναι σημαντικό από μόνο του ότι έχει ανοίξει η κουβέντα, είναι σημαντικό ότι μαζευόμαστε, αυτο-οργανωνόμαστε, ενεργούμε συλλογικά. Επειδή διαμορφώνεται η επίγνωση πως δεν μπορούμε να περιμένουμε από τις αρχές να κάνουν τώρα κάτι που δεν έχουν κάνει εδώ και πολλά χρόνια…
Στόχος μας να ασκήσουμε πίεση στους αρμόδιους φορείς για να πράξουν κατά το ρόλο τους. Και στους παραβατικούς επιχειρηματίες για να μαζευτούν. Ζητάμε το εξής εξόχως επαναστατικό: την εφαρμογή του νόμου.
Δεν έχουμε σκοπό να πάρουμε το νόμο στα χέρια μας ή να αυτοδικήσουμε. Αλλά να πράξουμε αυτό που ο ίδιος ο νόμος μας δίνει το δικαίωμα: να διεκδικήσουμε και να επανακαταλάβουμε αυτό που μάς έχουν στερήσει: Το δημόσιο χώρο. Περί αυτού πρόκειται.
Αυθαίρετη κατασκευή σε παραλία της Πάρου
Ωστόσο, οι επιχειρηματίες και οι αρμόδιες αρχές «πατούν» στα κενά που αφήνει το υπάρχον νομικό πλαίσιο και πολλές φορές έχουμε δει π.χ. τις δημοτικές αρχές της Ρόδου που επικαλούνται «νομικά κενά» για να δικαιολογήσουν την απραξία.
Οι επιχειρηματίες εκμεταλλεύονται την ανεπάρκεια των ελέγχων και την αδυναμία επιβολής της νομιμότητας. Από την άλλη, οι ελεγκτικές αρχές κρύβονται πίσω από μία πολύ βολική αναρμοδιότητα. Πάρα πολύ εύκολα επικαλούνται κάποιες ασάφειες του νόμου, αναφορικά με το πως αντιμετωπίζεται μια καταγγελία, πώς διαπιστώνεται και ελέγχεται μία παράβαση, πώς επιβάλλεται στον επιχειρηματία που παρανομεί να συμμορφωθεί με όσα προβλέπει η νομοθεσία. Αυτός ο μη καταλογισμός είναι που υποθάλπει την ανομία. Και, πιστέψτε με, ζούμε το «μαρτύριο του βατράχου»: Κάθε χρόνο το νερό είναι πιο ζεματιστό …
Ξέρετε, ούτε στην Πάρο, ούτε σε κάποιο άλλο νησί, προσγειωθήκαμε ξαφνικά στη σημερινή κατάσταση με παρά πολλές παραλίες του νησιού στο 100% κατειλημμένες. Η ασυδοσία παγιώνεται όσο οι θρασείς δεν ελέγχονται και δεν αντιμετωπίζουν συνέπειες.
Πότε άρχισε αυτό το φαινόμενο με την εμπορευματοποίηση του δημόσιου χώρου στις παραλίες;
Η Πάρος αναπτύσσεται τουριστικά από τη δεκαετία του ’70. Κατά περιόδους, και ανάλογα με τις οικονομικές συνθήκες, η τουριστική ανάπτυξη είναι φρενήρης. Σταθερά άναρχη, χωρίς όραμα και προοπτική, στον αυτόματο πιλότο. Με την ευθύνη να μη βαραίνει φυσικά μόνο τις διοικήσεις του Δήμου αλλά και την κεντρικές κυβερνήσεις, ελλείψει εθνικής στρατηγικής για τον τουρισμό.
Εγώ έχω μεγαλώσει στο νησί. Οι ομπρέλες είναι ένα φρούτο που εμφανίστηκε πριν αρκετά χρόνια, ταυτόχρονα με την εμφάνισή του και σε άλλους τουριστικούς προορισμούς. Από μόνες τους οι ομπρέλες δεν είναι πρόβλημα. Αναγνωρίζουμε ότι αποτελούν ένα είδος υπηρεσίας που ζητούν πολλοί επισκέπτες. Οι επιχειρήσεις που εκμεταλλεύονται τις παραλίες δεν δημιουργούν πρόβλημα εφόσον λειτουργούν στα νόμιμα πλαίσια. Όπως δηλαδή λειτουργούσαν πριν αρκετά χρόνια στο νησί. Όταν ακόμα γίνονταν έλεγχοι και υπήρχε καταλογισμός για τους παραβάτες.
Βαθμιαία, τα τμήματα των παραλιών που εκχωρούνται από το Δήμο και την Κτηματική Υπηρεσία διευρύνονται και ο κοινόχρηστος χώρος συρρικνώνεται. Ακόμα κι αυτός όμως που απομένει καταπατάται με την απουσία ελέγχων να τροφοδοτεί τη θρασύτητα. Και όσο μεγεθύνεται η τουριστική πίτα τόσο μεγαλώνει και το οικονομικό κίνητρο για όποιον παρανομεί.
Αυτό όμως που δεν έχει αξιολογηθεί σοβαρά είναι οι συνέπειες αυτής της απληστίας στο ίδιο το τουριστικό προϊόν που υποτίθεται ότι «πουλάει» το νησί και, τελικά, στους ίδιους τους τουριστικούς επιχειρηματίες. Φαίνεται πως πριονίζουμε το κλαδί στο οποίο καθόμαστε. Παράδοξο για έναν τόπο με οικονομία προσανατολισμένη αποκλειστικά στον τουρισμό, να αποδέχεται φαινόμενα που στοχεύουν στον εφήμερο πλουτισμό των λίγων έναντι της ευημερίας των πολλών με όρους βιωσιμότητας. Κάποιοι φαντασιώνονται ότι οι επισκέπτες μας απολαμβάνουν αυτό που συναντούν εδώ, αν και κανείς δεν έχει μπει στον κόπο να τους ρωτήσει και να καταγράψει πως πραγματικά αισθάνονται με την εικόνα που αντικρύζουν. Πολύ φοβάμαι πως δε θα αργήσει η στιγμή που οι τουρίστες θα μας γυρίζουν μαζικά την πλάτη. Ας συνειδητοποιήσουμε πως δεν είμαστε μόνοι μας στον κόσμο! Υπάρχουν πολλοί ανταγωνιστικοί προορισμοί, αλλού.
Έχουν εκδηλωθεί φαινόμενα εκβιασμών σε βάρος πολιτών που δυσανασχετούν και κινητοποιούνται ενάντια στην εμπορευματοποίηση των παραλιών και τον περιορισμό του ελεύθερου δημόσιου χώρου; Είχαμε π.χ. περιπτώσεις ξυλοδαρμών όπως είδαμε πρόσφατα σε Μύκονο και Ρόδο;
Ευτυχώς δεν είμαστε ακόμα εκεί. Αλλά ξέρετε κάτι; Και η Μύκονος δεν έφθασε στο σημείο αυτό σε μία χρονιά. Πρόκειται για καταστάσεις που «κτίζονται» χρόνο με το χρόνο. Το ζήτημα είναι να μην ξυπνήσεις ένα ωραίο πρωί διαπιστώνοντας πως στον τόπο σου κουμάντο κάνει η μαφία. Και στην Πάρο υπάρχει διάχυτη η ανησυχία ότι πηγαίνουμε κατευθείαν προς τα εκεί, χωρίς πηδάλιο.
Πρόσφατα δεν άλλαξε ο νόμος για τις ηλεκτρονικές δημοπρασίες σε σχέση με την ανάθεση εκμετάλλευσης παραλιών;
Υπάρχει ένας νόμος που δεν έχει αλλάξει στα βασικά του σημεία τα τελευταία έτη. Μία πρόσφατη, (εκδόθηκε) το Μάρτιο του 2023, Κοινή Υπουργική Απόφαση περιλαμβάνει όλα τα βασικά σημεία σε σχέση με την «απλή παραχώρηση χρήσης αιγιαλού»: ποιοι είναι οι δικαιούχοι για την άδεια παραχώρησης, ποιοι περιορισμοί διέπουν τη χρήση αιγιαλού, ποιες είναι οι υποχρεώσεις των επιχειρήσεων, ποιες είναι οι αρμοδιότητες και οι ευθύνες των Δήμων… Βασικοί περιορισμοί που προβλέπονται στη νομοθεσία είναι ότι σε καμία παραλία δεν γίνεται να παραχωρηθεί ποσοστό μεγαλύτερο του 50% του αιγιαλού (το άλλο 50% είναι κοινόχρηστος χώρος), η πρώτη σειρά από ξαπλώστρες πρέπει να απέχει τουλάχιστον 5μ από την ακτογραμμή, πρέπει να υπάρχουν πλατιοί οριζόντιοι και κάθετοι διάδρομοι ανάμεσα στις ξαπλώστρες, κλπ.
Στην Πάρο, σχεδόν στο σύνολο των παραχωρήσεων υφίστανται παραβάσεις. Πολλές παραλίες είναι κατειλημμένες στο 100% (με ξαπλώστρες μέχρι το κύμα, ακόμα και πάνω στα βράχια) ενώ αφθονούν οι υπερβάσεις σε έκταση πολλαπλάσια εκείνης που έχει νόμιμα παραχωρηθεί. Και δεν είναι μόνο αυτό. Σε πολλές περιπτώσεις χτίζονται αυθαίρετες μόνιμες ή ημιμόνιμες κατασκευές στον αιγιαλό, φράσσεται ολότελα η πρόσβαση προς τον αιγιαλό από ιδιοκτήτες παραθαλάσσιων εκτάσεων (κάτι που ο νόμος ρητά απαγορεύει), τοποθετούνται πινακίδες που ανακηρύσσουν παραλίες ως ιδιωτικές, κλπ.
Παράνομιες κατασκευές σε παραλίες στην Punda Beach που ανάρτησε προ ημερών στο Facebook μέλος της Κίνησης
Επομένως ο νόμος δεν τηρείται…
Ασφαλώς και δεν τηρείται. Αντιθέτως οι θρασείς επιβραβεύονται. Μιλάμε για περιπτώσεις επιχειρηματιών που «νοικιάζουν» μια μικρή έκταση (π.χ. 50τμ) και καταλαμβάνουν τη 10πλάσια. Αποδίδουν όμως ενοίκιο μόνο για τα 50τμ.
Φέτος, έχουμε και περίπτωση παραλίας που έχει καταληφθεί 100% χωρίς να υφίσταται καν άδεια παραχώρησης, αφού το Δημοτικό Συμβούλιο Πάρου αποφάσισε να μην δημοπρατήσει τμήμα της συγκεκριμένης παραλίας. Σε αυτή την παραλία ο «επιχειρηματίας» εισπράττει έως και 100 € το σετ τις ξαπλώστρες! Χωρίς να αποδίδει το παραμικρό τίμημα στο Δημόσιο. Και κανείς δεν φαίνεται να του ζητάει το λόγο!
Πώς σχολιάζετε την πρόσφατη αντίδραση εισαγγελέα του Αρείου Πάγου προς τους εισαγγελείς όλης της χώρας για τη διαφύλαξη της ελεύθερης πρόσβασης στις παραλίες;
Είναι αναμφίβολα θετικό. Φαίνεται πως οι εισαγγελικές αρχές αφουγκράζονται το κοινό αίσθημα και το θυμό των πολιτών και κινούνται πιο αποφασιστικά τελευταία. Κρίμα που αυτό άργησε τόσο πολύ να συμβεί.
Σε κάθε περίπτωση, παραμένει ασαφές στον πολίτη πώς πρέπει να κινηθεί ο ίδιος για να προκαλέσει την επέμβαση των αστυνομικών ή εισαγγελικών αρχών.
Βρισκόμαστε λίγους μήνες πριν τις δημοτικές εκλογές. Φαντάζομαι θα θέσετε ως Κίνηση Πολιτών το ζήτημα της ελεύθερης πρόσβασης στις παραλίες; Είναι στα σχέδιά σας;
Στην πρώτη συνέλευση που κάναμε ήταν παρών ο ίδιος ο Δήμαρχος, ο επικεφαλής της δημοτικής αντιπολίτευσης και ο Έπαρχος. Είναι σαφώς ενήμεροι για το τι συζητάμε και τι μας προβληματίζει. Είναι ενήμεροι για τις αγωνίες των πολιτών.
Στιγμιότυπο που ανάρτησε η Κίνηση Πολιτών Πάρου για Ελεύθερες Παραλίες από τη δεύτερη ανοικτή συνέλευση.
Θα απαιτήσετε μία σαφή απάντηση για όσα γίνονται στις παραλίες και απασχολούν τους πολίτες από τους υποψήφιους συνδυασμούς εκείνων που θα κατέβουν στις δημοτικές εκλογές;
Οι πολίτες έχουν τοποθετηθεί ήδη. Οι υποψήφιοι οφείλουν να αφουγκραστούν τις ανησυχίες τους και να καταθέσουν ένα ξεκάθαρο σχέδιο αντιμετώπισης των φαινομένων ανομίας.
Ο Δήμαρχος ισχυρίζεται πως έχει πολύ περιορισμένες δυνατότητες παρέμβασης που εξαντλούνται στην καταγγελία παραβάσεων στην Κτηματική Υπηρεσία, η οποία δεν στέλνει κλιμάκια για αυτοψίες. Άρα, αδιέξοδο! Στην τελευταία ανοικτή μας συνέλευση όμως, πρώην αντιδήμαρχος (προηγούμενης δημοτικής αρχής) κατέθεσε πως ο Δήμος είχε αντιδράσει δυναμικά σε αντίστοιχες περιπτώσεις στο παρελθόν. Είχε φτάσει δε, μετά από δύο προειδοποιήσεις προς τον επιχειρηματία που παρανομούσε, να στέλνει το φορτηγό του Δήμου που μάζευε όποια ομπρέλα και ξαπλώστρα έβρισκε εκτός των ορίων παραχώρησης. Ο τωρινός Δήμαρχος θεωρεί πως μια τέτοια ενέργεια θα ήταν παράνομη.
Ακόμα κι έτσι αν είναι όμως, εφόσον ένας Δήμαρχος τάσσεται με το μέρος των πολιτών και υπερασπίζεται το δικαίωμά τους στο δημόσιο χώρο, το ελάχιστο που μπορεί να κάνει είναι να αναδείξει το θέμα, να καταγγείλει τους παρανομούντες και, μαζί με τους πολίτες, να απαιτήσει από αυτούς να ελευθερώσουν τον δημόσιο χώρο. Έ, αυτό δεν έχει γίνει! Οπότε είμαστε πλέον συνειδητοποιημένοι πως πρέπει εμείς να υπερασπιστούμε ό,τι δεν υπερασπίζονται οι εκλεγμένοι μας εκπρόσωποι. Και σε αυτό το πνεύμα έχουμε λάβει δύο αποφάσεις.
Για πείτε μας…
Η πρώτη απόφασηαφορά μία καταγγελίατης Κίνησης Πολιτών προς κάθε αρμόδιο φορέα: τον Δήμο Πάρου, την αστυνομική διεύθυνση και λιμεναρχείο Πάρου, την Κτηματική Υπηρεσία Κυκλάδων, την Εισαγγελία Πρωτοδικών Σύρου και την Εισαγγελία Εφετών Αιγαίου. Μα αυτή αιτούμαστε να πράξουν κατά τα καθήκοντά τους για την αποκατάσταση της νομιμότητας.Η καταγγελία αυτή υπογράφεται από 100άδες πολίτες και κατατίθεται συνοδεία αποδεικτικού υλικού: φωτογραφίες, περιγραφή παράβασης και υπόδειξη του σημείου όπου έχει γίνει η παρανομία.
Πολύ βοηθητική στην τεκμηρίωση των καταγγελλόμενων παραβάσεων είναι η χαρτογραφική τους αποτύπωση στη διαδικτυακή πλατφόρμα digitalparos. Είναι μία υπέροχη, συστηματική δουλειά από μέλη της ομάδας που έκαναν κάτι πολύ χρήσιμο: Έχουν αλιεύσει από τη «Διαύγεια» τις συμβάσεις παραχώρησης και αποτύπωσαν σε χάρτη τα ακριβή όρια των περιοχών των παραλιών για τις οποίες υπάρχει μισθωτήριο. Υπερθέτοντας στο χάρτη αερο-φωτογραφία που έχει ληφθεί από drone, προκύπτει αδιάψευστα η αυθαίρετη υπέρβαση των ορίων και η κατάληψή τους από επιπλέον σετ ομπρελών και ξαπλωστρών.
Αποτύπωση νόμιμα παραχωρημένου τμήματος παραλίας (πράσινη ζώνη) πάνω σε αεροφωτογραφία που παρουσιάζει την παραλία Μοναστήρι 100% κατειλημμένη από ομπρέλες και ξαπλώστρες (περυσινή εικόνα).
Πρέπει να υπάρχουν μία-δύο μόλις επιχειρήσεις που σέβονται τα όριά τους. Οι περισσότερες έχουν κάνει εξόφθαλμες παραβάσεις.
Μπείτε για παράδειγμα και αναζητήσετε το Μοναστήρι, τις Κολυμπήθρες ή τη μικρή Σάντα Μαρία στον κόλπο της Νάουσας. Παραλίες κατειλημμένες 100%, μέχρι τα βράχια. Είναι σαφές ότι ο κάτοικος του νησιού έχει εκδιωχθεί από τις παραλίες αυτές αφού ξαπλώστρες τοποθετούνται πια ακόμα και κάτω από τα αρμυρίκια!
Η δεύτερη απόφαση ποια είναι;
Ηδεύτερη απόφαση είναινα δράσουμε σύμφωνα με το δικαίωμα που ο ίδιος ο νόμος μας δίνει δηλαδή να διεκδικήσουμε τον παράνομα κατειλημμένο κοινόχρηστο χώρο. Να συγκεντρωθούμε στις παραλίες που χρόνια στερούμαστε, να ξαπλώσουμε στην άμμο και, φυσικά,να κάνουμε το μπάνιο μας!
Και εάν ασκηθεί βία απέναντί σας, πώς θα αντιδράσετε;
Έχει σημασία να είμαστε πολλοί! Η διαμαρτυρία μας θα είναι ειρηνική, πολιτισμένη, χαρούμενη. Δε θα αφήσουμε περιθώρια σε βίαιες καταστάσεις. Θα δημιουργήσουμε και θα διανείμουμε πληροφοριακό υλικό. Θα εξηγήσουμε στους επιχειρηματίες και στους εργαζομένους ποιοι είμαστε και τι διεκδικούμε. Θα διανείμουμε υλικό και στους πελάτες τους, ώστε να γνωρίζουν πως πληρώνουν για μία παράνομα τοποθετημένη ξαπλώστρα που στερεί δημόσιο χώρο από τους πολίτες.
Κλείνοντας, πώς βλέπετε την κατάσταση;
Η κίνησή μας είναι φρέσκια και ελπιδοφόρα. Ειδικά στις σημερινές συνθήκες απογοήτευσης, ιδιώτευσης και απαξίωσης της συμμετοχής στα κοινά. Αυτό από μόνο του είναι ελπιδοφόρο, ειδικά σε ένα νησί όπως η Πάρος που είναι βαθιά τραυματισμένο από την άναρχη ανάπτυξη. Το γεγονός λοιπόν πως ξεκινάει μια κίνηση από τη βάση των πολιτών, έστω με αφορμή το θέμα των παραλιών, το γεγονός πώς ξεκινά ένας διάλογος για τα κοινά αγαθά, το δημόσιο χώρο, και τη διεκδίκηση της ελεύθερης πρόσβασης σε αυτόν, μια συζήτηση -στην τελική- για τα δικαιώματα των επόμενων γενιών από τις οποίες δανειστήκαμε αυτό τον τόπο, νομίζω ότι από μόνο του είναι σημαντικό και ελπιδοφόρο.
Ελπίζουμε η προσπάθεια να μη «προδοθεί», να μην υπονομευτεί και να αποδώσει!
Το περιστατικό στην Ρόδο σήκωσε θύελλα αντιδράσεων, και σε κάποιο βαθμό, όχι αδικαιολόγητα. Η εικόνα του εργαζόμενου, ο οποίος βουτάει στο νερό της θάλασσας, (που μάλλον αποτελεί… κομμάτι της επιχείρησης για κάποιον λόγο) για να μεταφέρει παραγγελία ταιριάζει με την γενική εικόνα της εργασίας στην σεζόν. Κακή εργοδοσία, εξευτελιστικές συνθήκες, εξαντλητικά ωράρια, μισθοί δυσανάλογοι με το βάρος της δουλειάς, διαμονή σε σκηνές ή στοίβαγμα σε απαράδεκτα καταλύμματα.
Αυτό που καθόλου δεν ταίριαζε με την εικόνα που έχουν ορισμένοι για τον κόσμο της εργασίας, αποτέλεσε η στάση του εργαζομένου και των συναδέλφων του στην επιχείρηση. Λίγο πολύ, η ανακοίνωση τους έγραφε:
“δεν εργαζόμαστε με “συνθήκες μεσαίωνα” όπως ειπώθηκε από μέσα μαζικής ενημέρωσης ούτε “εκβιαζόμαστε”, ούτε “εξαναγκαζόμαστε” να κάνουμε πράγματα που δεν επιθυμούμε κατά την εκτέλεση των καθηκόντων μας. Αντίθετα: Το beach bar στο οποίο εργαζόμαστε, στελεχώνεται από νέους ανθρώπους στο οποίο οι περισσότεροι εργαζόμαστε ήδη πολλά χρόνια, έχουμε κέφι και διάθεση για δουλειά, μεταξύ μας επικρατεί φιλικό κλίμα και πνεύμα συνεργασίας για κοινό όφελος, παίρνουμε πρωτοβουλίες και μοιραζόμαστε ιδέες τις οποίες όλοι μαζί πραγματοποιούμε»”…
Το αν αυτή η ανακοίνωση γράφτηκε εθελουσίως ή μέσα από τους γνωστούς πειθαναγκασμούς που υπάρχουν στον χώρο εργασίας (και οξύνονται στην σεζόν), είναι καταρχάς αδιάφορο. Το γιατί επίσης το περιστατικό έφτασε στα μάτια και τα αυτιά μας από τρίτο άτομο, και όχι από τον ίδιο τον εργαζόμενο, είναι εξίσου δευτερεύον.
Το σημαντικό είναι, πως αντιδρά ο “κόσμος της προόδου” όταν τον απογοητεύει ο κόσμος της εργασίας. Και η αντίδραση ήταν βγαλμένη μέσα από τα καλύτερα κιτάπια του Μητσοτακισμού: “Ατομική ευθύνη”. Είναι δυνατόν ο εργαζόμενος να το ανέχεται; Γιατί δεν αντιδρά; αυτές ήταν οι συνήθεις αντιδράσεις.
Ορισμένες επισημάνσεις με αφορμή το περιστατικό
1. Το μοντέλο του υπερ-τουρισμού παράγει ιδεολογία. Κοινωνοί της δεν είναι μόνο τα αφεντικά, αλλά και οι εργαζόμενοι. Και στα νησιά, ο εργαζόμενος είναι μόνος του, όπως μόνος του είναι και στην ενδοχώρα, όταν αποφασίζει ότι για να ζήσει, πρέπει να πάει σεζόν. Όλα τα άλλα είναι προεκλογική φανφάρα. Αρα, μην πέφτουμε από τα σύννεφα για την “αδιαφορία” του συναδέλφου ή τη συναίνεσή του σε ένα -προσβλητικό για εμάς- μοντέλο εργασίας.
2. Αυτό το μοντέλο δεν έχει δεχτεί κριτική. Η αντιπολίτευση κάνει φθηνή συναισθηματική κριτική, όταν η ίδια έριξε τον πήχη των προσδοκιών στο πάτωμα. Ο ΣΥΡΙΖΑ έφτιαξε τον άνθρωπο χωρίς προσδοκίες, που θα ζει σαν σκύλος στην επιδοματική κόλαση του Μητσοτάκη. Κανείς, όμως, δεν μίλησε ποτέ για μία άλλη χώρα, με άλλον ρόλο, με άλλο μοντέλο οικονομίας και όχι με “βαριά βιομηχανία” τον τουρισμό.
3. Η μόνη ενδιαφέρουσα αντίσταση στα φαινόμενα αυτά, εκφράστηκε επίσης σε πεδίο ατομικό: η παραίτηση, η μεγάλη αποστροφή του τουρισμού σε μερίδες εργαζομένων, η άρνηση από το να επιστρέψει ο εργαζόμενος στην σεζόν, η έλλειψη εργαζομένων στην τουριστική βιομηχανία. Το σύστημα, βέβαια, θα προσπεράσει τον σκόπελο, με την εισαγωγή ξένων εργατών. Η ατομική αυτή στάση δεν φανερώνει ότι κοινή πεποίθηση στους εργαζομένους αποτελεί η κατοχυρωμένη μοναξιά απέναντι στο καθεστώς του υπερ-τουρισμού, που γεννιέται από την απουσία ισχυρών μηχανισμών προστασίας;
Η επίκληση από την σοσιαλδημοκρατία σε αρχές, που πρώτη η ίδια καταπάτησε, και που σήμερα δεν λένε τίποτα στον εργαζόμενο, είναι κενά λόγια. H συνείδηση του εργαζόμενου χάθηκε, όταν ήδη είδε ως μοναδικό δρόμο επιβίωσης τη σεζόν. Και ας γράφονται σεντόνια από τους καθεδρας ινστρούκτορες κοινωνιολόγους των πληκτρολογίων…
Δεν είναι προοδευτική άποψη, αυτή που πέφτει να “φάει” τον εργαζόμενο που παίρνει 200 ευρώ μπουρμπουάρ βουτώντας στην θάλασσα.
Έστησαν οι πολιτικώς “αρμόδιοι” εκεί, ένα μαζικό και μαχητικό σωματείο (ή μήπως “μόνο ο λαός θα σώσει τον λαό”); Άραγε, η αδυναμία ή η ανυποληψία των “πολιτικά αρμοδίων” παίζει ρόλο στην ατομική στάση ή την συλλογική απολογία των εργαζομένων, που δεν θέλουν να διακινδυνεύσει η θέση τους;
Όσοι κυβέρνησαν, πήραν εκείνο τον συνδυασμό ελεγκτικών και κυρωτικών μέτρων, ώστε να περιορίσουν το φαινόμενο του υπερτουρισμού αλλά και το εργασιακό καθεστώς που γεννά; Άλλαξε στοιχειωδώς το οτιδήποτε, όχι στην μεγάλη νομοθεσία, αλλά στον εκτελεστικό, ελεγκτικό και κυρωτικό μηχανισμό, σε επίπεδο πραγματικής ζωής, ώστε να μην δημιουργείται η διαρκής αίσθησης ατιμωρησίας;
Η παραίτηση από την αλλαγή του κόσμου, λόγω της “καθυστέρησης των συνειδήσεων”, ήταν, είναι και θα είναι το ταυτοτικό στοιχείο της Δεξιάς: “Δεν βλέπεις πως είναι ο κόσμος”; Και το μεγαλύτερο πάγωμα της σκέψης, επέρχεται όταν από την αδυναμία μας να καταλάβουμε την πραγματική κατάσταση των ίδιων μας “των ηρώων”, φτιασιδωνόμαστε με θεωρίες για αυτούς χωρίς να κατανοούμε.
Υ.Γ. Οι διάφοροι αρμόδιοι κατήγγειλαν το περιστατικό στον… εισαγγελέα, ώστε οι αξιόπιστοι μηχανισμοί της αστικής δικαιοσύνης να βάλουν φρένο στον στυλοβάτη αυτής της χώρας, τον τουρισμό. Μέχρι στιγμής, η μόνη “παρέμβαση” έγινε από … τον Άδωνη Γεωργιάδη.
Πήρα ένα ταξί από την Πύλο προχθές και ο οδηγός μάς έλεγε ότι ζήτησε δωμάτιο από ένα γνωστό του για τον Αύγουστο. Θέλει να έρθει ένας ξάδελφός του (του ταξιτζή) από τη Γερμανία για μια εβδομάδα με τα παιδιά του.
«Μου ζήτησε 500 ευρώ τη βραδιά για ένα ενοικιαζόμενο δύο δωματίων μέσα στο χωριό», έλεγε ο ταξιτζής, «σκέψου πόσα ζητάει από τους άγνωστους».
Στο πίσω κάθισμα ήταν ένας νεαρός που είχε μόλις φτάσει από την Αθήνα για να δουλέψει στο ολοκαίνουργιο Mandarin και έλεγε ότι «δίνουν καλά χρήματα, ο επικεφαλής του μπαρ μπορεί να φτάσει τα 1.200 ευρώ». Ο μη-επικεφαλής του μπαρ θα πάει γύρω στα 800-1000.
Με διαμονή και φαγητό. Ένα μηνιάτικο ισούται με δύο βραδιές στο απάρτμεντ του λετ του κυρίου δηλαδή.
Δίπλα στον νεαρό καθόταν μια κυρία γύρω στα 50, ντόπια, ιδιοκτήτρια κι εκείνη κάποιων ρουμς που βαφτίστηκαν χοτέλ, όχι μέσα στην Πύλο, ούτε πάνω στη θάλασσα, πάνω στο «διεθνή» σε ένα απόμερο σημείο. «Εγώ τα δίνω 140 τη βραδιά, το βρίσκω πολύ λογική τιμή», λέει.
«Έχετε πληρότητα;» τη ρώτησα. «Αυτήν την εποχή όχι, αλλά στη φουλ σεζόν πάμε πολύ καλά», μου απάντησε. Η φουλ σεζόν είναι 40 μέρες στο μεταξύ, το πολύ. «Ρίχνετε τις τιμές τώρα για να έρθει κόσμος;», επέμενα. «Ο γιος μου κάνει κουμάντο, λέει ότι δεν πρέπει να τα δίνουμε πιο φτηνά, τους βάλαμε και ψυγείο μέσα, δίκιο έχει», μου απάντησε.
Έφερα την κουβέντα στο ναυάγιο. «Τι λέει ο κόσμος γι αυτό;» ρώτησα.
«Ποιο ναυάγιο;», είπε η κυρία. «Αυτό με τους μετανάστες», απαντάει ο ταξιτζής. «Έγινε ναυάγιο; Πότε;», ρωτάει η κυρία.
Ο ταξιτζής εξηγεί.
«Α, δεν βλέπω καθόλου τηλεόραση, δεν το ήξερα», λέει η κυρία και η κουβέντα συνεχίζεται στα φλέγοντα. «Αγοράσανε ξένοι ένα ξενοδοχείο στην περιοχή», μονολογεί η κυρία. «Αλλά δεν ήταν το δικό μας», προσθέτει περίλυπα.
Προσπαθώ να επεξεργαστώ την πληροφορία ότι ένας άνθρωπος που ζει στην περιοχή δεν ξέρει καν ότι έγινε ναυάγιο. Ότι ζητάνε 500 ευρώ για μια διανυκτέρευση. Ότι με ένα «ψυγείο μέσα» η τιμή του δωματίου έχει εκτοξευτεί από τα 30 ευρώ που έκανε πριν από 5-6 χρόνια στα «λογικά» 140. Ότι ο νεαρός στο Mandarin θεωρεί καλά χρήματα τα 1000 που θα παίρνει το μήνα.
Πάει απόγευμα και πάω να φάω σε μια ταβέρνα. Μέχρι τις 6, σε μια παραλία 4 χιλιομέτρων και ρουμς των 140 ευρώ μίνιμουμ, δεν υπάρχει πουθενά μέρος ανοικτό για να φας έστω και ένα σάντουιτς.
Οι πατάτες είναι προτηγανισμένες αλλά πεινάω· θα τις σώσω με λίγο λάδι σκέφτομαι, όλα σώζονται με λίγο λάδι, ειδικά το ντόπιο.
Κοιτάω γύρω, στα τραπέζια πουθενά λάδι. Ζητάω να μου φέρουν, ο σερβιτόρος αιφνιδιάζεται, μου φέρνει τελικά λίγο λάδι σε ένα κρασοπότηρο με ένα κουταλάκι του γλυκού μέσα…
Στη νότια Μεσσηνία αυτό. Που ξύνεις το έδαφος κι αναβλύζουν λάδια.
Είπα να το βγάλω φωτογραφία, αλλά σκέφτηκα ότι όλα αυτά που κουβεντιάζουμε μεταξύ μας δεν έχουν στην πραγματικότητα κανένα νόημα.
Οι άνθρωποι έχουν τρελαθεί με τον τουρισμό και έχουν τρελαθεί αυστηρά προς μια κατεύθυνση: Ποσοτικά. Στο μυαλό τους η εξίσωση είναι μια: Πολλοί τουρίστες, θ’ ανεβάσω εξωφρενικά τις τιμές, θα κονομήσω και τσιμέντο να γίνει. Τελεία.
Η ποιότητα, τόπου, περιβάλλοντος, υπηρεσιών και προϊόντων είναι άγνωστη λέξη. Διότι κανείς δεν τους τη δίδαξε και κανείς δεν τους κατευθύνει προς τα εκεί.
Κι έτσι δημιουργείται ένα προϊόν τουρισμού που δεν απευθύνεται στην πραγματικότητα σε κανέναν: Πολύ ακριβό για τους μεσαίους, πολύ κακό ποιοτικά για τους πλούσιους.
Σκέφτηκα επίσης ότι θα αδικήσω και κάποιους -λίγους είναι η αλήθεια- που επιμένουν να μην ανεβάζουν τις τιμές, να μην καταστρέφουν το περιβάλλον, να μην πουλάνε την παραλία τους (που είναι και Νατούρα), να μην ρίχνουν την ποιότητα, αλλά ούτε και να προσποιούνται ξαφνικά ότι το ρουμ με τα σουηδικά έπιπλα της δεκαετίας του ’80 και το aircondition που σφυρίζει και αγκομαχάει όλο το βράδυ και τη θέα στα βρακιά του απέναντι, έγινε μπουτίκ χοτέλ επειδή «έβαλες μέσα ψυγείο».
Σαφώς και υπάρχουν τέτοιοι και είναι εκείνοι που οι επιχειρήσεις τους είναι γεμάτες πέντε και έξι μήνες το χρόνο, από Γερμανούς κυρίως, που έρχονταν εδώ ως παιδιά και μετά μεγάλωσαν εδώ τα δικά τους παιδιά κι εκείνα φέρνουν τα δικά τους.
Αυτός ο τουρισμός στήριξε διαχρονικά την περιοχή, αυτοί την αγαπάνε πιο πολύ απ’ όλους. Αλλά, δεν είναι κουτά τα «γερμανάκια». Αυτό έλλειπε.
Δεν έχω να κάνω προβλέψεις, αν έχω μάθει κάτι από την ενασχόλησή μου με όσα συμβαίνουν στον κόσμο, είναι ότι τίποτε δεν είναι βέβαιο και τίποτε δεν μπορεί να ερμηνευθεί κοντόφθαλμα.
Shit happens, όπως είδαμε και με την πανδημία. Το πρόβλημα είναι ότι συχνά δεν συμβαίνουν απλώς οι «στραβές», αλλά τις προκαλείς εσύ ο ίδιος.
https://www.antapocrisis.gr/wp-content/uploads/2023/08/pylos.jpg9601920Μαρία Δεδούσηhttps://www.antapocrisis.gr/wp-content/uploads/2018/06/logo.pngΜαρία Δεδούση2023-06-24 20:38:542023-08-02 10:21:55Ελληνικός τουρισμός, ένα προϊόν που στην πραγματικότητα δεν απευθύνεται σε κανέναν
Ηπροκλητική εμπορευματοποίηση του αιγιαλού δημιουργεί πλέον συναισθήματα αγανάκτησης και οργής σε κατοίκους και επισκέπτες.
Η έκφραση της αγανάκτησης όμως δεν αρκεί! Δεν αρκούν οι γκρίνιες και τα παράπονα για τις ακριβές ξαπλώστρες και την έλλειψη ελεύθερου αιγιαλού και ηρεμίας, εάν οι αντιδράσεις αυτές δεν πάρουν οργανωμένη υπόσταση ώστε να ασκηθεί πίεση στις αρμόδιες αρχές.
Την αρχή απέναντι στις αυθαίρετες και παράνομες κατασκευές που συχνά αναδιαμορφώνουν ριζικά το τοπίο με ανατίναξη βράχων, με καταπάτηση ή και καταστροφή αρχαιολογικών χώρων, έκανε στα τέλη του περασμένου Μαΐου στη Ρόδο μία μικρή ομάδα μόλις έξι πολιτών. Πάνω στο τραπέζι έπεσε η ιδέα για τη δημιουργία ενός δικτύου ανθρώπων που νοιάζονται για τον τόπο τους και διεκδικούν το δικαίωμα στις ελεύθερες παραλίες, με αποτέλεσμα την δημιουργία της ροδίτικης οργάνωσης «Ομπρέλα».
Η Ομπρέλα κατάφερε να κάνει αισθητή την ύπαρξή της από τις πρώτες κιόλας μέρες στη Ρόδο, ταράζοντας τα νερά όχι μόνον του νησιού αλλά και άλλων τουριστικών περιοχών της χώρας καθώς σημαντικό μέρος του κόσμου ευαισθητοποιήθηκε μπροστά στην άναρχη εμπορική εκμετάλλευση των παραλιών, έπειτα και από τον βάρβαρο ξυλοδαρμό του αρχαιολόγου Μανώλη Ψαρρού στη Μύκονο από μπράβους επιχειρηματιών του νησιού τον περασμένο Απρίλιο.
Η νέα αυτή συλλογικότητα έκανε την εμφάνισή της και στο Facebook κερδίζοντας μέσα σε περίπου ένα μήνα πάνω από 3.100 μέλη σε Ρόδο και άλλες περιοχές της χώρας.
Μέσα σε μερικές βδομάδες η συλλογικότητα αυτή ανέπτυξε πλούσια δράση αναδεικνύοντας όχι μόνον τα προβλήματα της υπερεκμετάλλευσης των παραλιών από ντόπια και αλλότρια επιχειρηματικά συμφέροντα αλλά και τις δυσμενείς επιπτώσεις σε περιβάλλον (ντόπια χλωρίδα και πανίδα) και κοινωνία.
Επισημάνθηκαν οι γενικευμένες παρανομίες και το καθεστώς ανομίας και ατιμωρησίας που προκαλεί η άναρχη ανάπτυξη των επιχειρηματικών συμφερόντων σε κεντρικές παραλίες του νησιού, που κάποτε οι κάτοικοι και οι επισκέπτες απολάμβαναν ελεύθερα.
Η Ομπρέλα ανέδειξε επίσης τις άσχημες επιπτώσεις από την βραδύτητα ή απροθυμία των αρχών να «διαταράξουν» τις υπάρχουσες δραστηριότητες και τα επόμενα, «μεγαλεπήβολα σχέδια» επιχειρηματιών σε βάρος του δημόσιου χώρου και του ελεύθερου αιγιαλού με αποτέλεσμα αλυσιδωτές συνέπειες σε σειρά καταστάσεων που επιδεινώνουν τη ζωή κατοίκων και επισκεπτών.
Τα μέλη της συλλογικότητας της Ομπρέλας ανέδειξαν επίσης την προσπάθεια δημιουργίας μονοπωλιακής εκμετάλλευσης (καρτέλ) παραλιών-φιλέτα της Ρόδου από συγκεκριμένα επιχειρηματικά συμφέροντα που εκμεταλλεύονται κάθε κενό και παραθυράκι του νόμου για να βάλουν στο χέρι την εγκατάσταση ομπρέλας και ξαπλώστρας σε γνωστές παραλίες (όπως η περιοχή Έλλη στην πόλη της Ρόδου) που εδώ και πολλά χρόνια εκμεταλλεύονται οι ντόπιοι «ομπρελάδες» και οι οικογένειές τους.
Παράλληλα με το παράδειγμα της ροδίτικης Ομπρέλας εμφανίστηκαν και οι Παριανοί που προχώρησαν τον Ιούνιο στη δημιουργία της συλλογικότητας «Κίνηση Πολιτών Πάρου για Ελεύθερες Παραλίες». Από κει και πέρα το παράδειγμα της οργανωμένης αντίδρασης σε Ρόδο και Πάρο βρίσκει μιμητές και σε άλλα τουριστικά νησιά της χώρας μας καθώς ολοένα και περισσότεροι, αργά ή γρήγορα, συνειδητοποιούν πως εάν δεν μπει ένα φρένο στην υπερεκμετάλλευση των παραλιών του τόπου μας, σύντομα θα εξοστρακιστούμε από αυτές λόγω υπέρογκου (και αδικαιολόγητου) κόστους.
Για όλα αυτά το Κοσμοδρόμιο συνομίλησε πριν λίγες μέρες με τον Ιάκωβο Γρύλλη, που είναι από τα ιδρυτικά στελέχη του Δικτύου πολιτών Ρόδου, Ομπρέλα.
Ο πολιτικός μηχανικός, Ιάκωβος Γρύλλης, πρώην πρόεδρος του ΤΕΕ Δωδεκανήσου
Πώς σας ήρθε η ιδέα να δημιουργήσετε το Δίκτυο Πολιτών Ομπρέλα;
Αυτή η ιδέα προέκυψε στα τέλη Μαΐου. Βρεθήκαμε έξι άτομα που είχαμε εμπλοκή ο καθένας στο κομμάτι προστασίας των παραλιών και γενικότερα του δημόσιου χώρου, απέναντι και στην αυθαιρεσία που υπάρχει με τα μπιτς μπαρ κ.λπ. και κάναμε μία συνάντηση. Από την κουβέντα εκείνη σκεφτήκαμε ότι μόνο εάν ενώσουμε τις δυνάμεις μας μπορούμε να κάνουμε κάτι. Υπήρχαν μοναχικές παράλληλες πορείες και σκεφθήκαμε ότι είναι καλύτερα να ενώσουμε αυτές τις πορείες για να κάνουμε κάτι πιο αποτελεσματικό.Προφανώς, οι εξελίξεις δικαίωσαν αυτή την επιλογή γιατί μέσα σε ελάχιστο διάστημα, από τα μέσα Ιουνίου που ξεκίνησε ουσιαστικά η δράση μας, έχουν γίνει αρκετά πράγματα. Αναδείξαμε το θέμα σε μεγάλο βαθμό και ασκείται μία πίεση από όλη την κοινωνία και έχει ενεργοποιηθεί αρκετά μεγάλος αριθμός πολιτών που ευαισθητοποιείται με το θέμα των ελεύθερων χώρων στις παραλίες.
Υπάρχει παράλληλα μία σελίδα στο Facebook που υπερβαίνει τα 3.000 μέλη που είναι ένας σημαντικός δίαυλος επικοινωνίας και ενημέρωσης και ανατροφοδότησης με ιδέες και θέματα αυτού του ζητήματος.
Επιδιώκετε, πέρα από επικοινωνία μέσω του Δικτύου στο Facebook, κάποιες ανοικτές συνελεύσεις, συζητήσεις για να γίνει ζωντανός δημόσιος διάλογος στο θέμα της ελεύθερης πρόσβασης στις παραλίες;
Έχουμε συζητήσει ότι πρέπει να πραγματοποιήσουμε μία σειρά δράσεων για να υπάρξει ενημέρωση και να καταγραφούν ιδέες και ενδεχομένως να καταγραφεί η διαθεσιμότητα πολιτών για πιθανές δράσεις που θα ακολουθήσουν την επόμενη περίοδο.
Οι παραδοσιακοί ομπρελάδες δε χρεώνουν 50 και 100 ευρώ το ζευγάρι τις ξαπλώστρες.
Ο κόσμος, που έχει αγκαλιάσει την Ομπρέλα από την πρώτη στιγμή, ποιες αγωνίες σας εκφράζει πέρα από την ελεύθερη πρόσβαση στις παραλίες; Βλέπετε έναν γενικότερο προβληματισμό;
Πρώτα από όλα, ο κόσμος αγκάλιασε την Ομπρέλα από την πρώτη στιγμή γιατί αντιλαμβάνεται ότι δεν εξυπηρετεί οποιουδήποτε τύπου σκοπιμότητες. Αυτό είναι το πρώτο που είναι πολύ σημαντικό.
Το δεύτερο είναι πως υπάρχει μία μεθοδική δουλειά με παρεμβάσεις και άσκηση πίεσης προς αυτή την κατεύθυνση και το τρίτο είναι πως πέρα από το θέμα με τις παραλίες υπάρχουν και άλλες διαστάσεις στην υπόθεση. Όπως το γεγονός πωςμία πολύ μικρή ομάδα επιχειρηματιών διεκδικεί να καταλάβει το σύνολο των παραλιών με οικονομικό ενδιαφέρον,πάμε δηλαδή σε δημιουργία ολιγοπωλίου, υπάρχουν τοπικές επιχειρήσεις που δραστηριοποιούνται σε αυτόν τον χώρο και με την επέλαση αυτών των λίγων επιχειρηματιών έχουν χάσει ή κινδυνεύουν να χάσουν τη δουλειά τους!
Βλέπουμε πως παρά την ενεργοποίηση των πολιτών, μέσω και του Δικτύου Ομπρέλα, ούτε η δημοτική αρχή το βάζει κάτω, ούτε και τα επιχειρηματικά συμφέροντα που διεκδικούν τη μερίδα του λέοντος σε παραλίες-φιλέτα. Την Δευτέρα, 17 Ιουλίου, θα γίνει νέα δημοπρασία για τέσσερις θέσεις εγκατάστασης ομπρελών και ξαπλώστρων μπροστά από το Καζίνο της Ρόδου με τιμή εκκίνησης για κάθε μία τα 145.000 ευρώ που είναι απαγορευτικό για τους ντόπιους «ομπρελάδες». Πώς το σχολιάζετε;
Αυτά είναι ποσά που δείχνουν αντίληψη εκτεταμένης εκμετάλλευσης της παραλίας και για να βγουν κέρδη, ουσιαστικά, δε θα υπάρχει ελεύθερος διαθέσιμος χώρος. Αυξάνονται επίσης οι πιθανότητες δημιουργίας και νέων επιχειρήσεων υγειονομικού ενδιαφέροντος.
Μπιτς μπαρ καινούρια μπροστά από το καζίνο, σωστά;
Σωστά. Ακριβώς. Υπάρχει και ένα ζήτημα διαφάνειας μεταξύ άλλων…
Αυτό όμως σημαίνει ότι θα περιοριστεί ακόμη περισσότερο το δικαίωμα όχι μόνο των τουριστών αλλά ακόμη και των κατοίκων του νησιού που δε θα μπορούν να κάνουν ελεύθερα το μπάνιο τους όπως το έκαναν εδώ και χρόνια!
Ακριβώς. Η πόλη της Ρόδου εξυπηρετεί σε πολύ μεγάλο βαθμό τους χιλιάδες μόνιμους κατοίκους τής.
Ομπρέλες…με βελονάκι μπροστά στην περίφημη Εξέδρα της πόλης της Ρόδου
Αυτό το θέμα, πιστεύετε πως θα τεθεί στον δημόσιο διάλογο ενόψει και των επικείμενων δημοτικών εκλογών; Δεν πρέπει όλες οι παρατάξεις υποψηφίων δημάρχων να πάρουν θέση για τον ελεύθερο χώρο και τις παραλίες;
Στις προηγούμενες εκλογές οι παραλίες και ο ελεύθερος χώρος δεν ήταν στον δημόσιο διάλογο. Εμείς, ως Δίκτυο Ομπρέλα, όταν οριστικοποιηθούν τα σχήματα των υποψηφίων, θα επιδιώξουμε συναντήσεις προκειμένου να καταγραφούν οι θέσεις τους απέναντι στο ζήτημα και να τεθούν στην κρίση των πολιτών.
Μέσω των οργανώσεων και δικτύων όπως αυτό της Ομπρέλας, πιστεύετε πως ο κόσμος μπορεί να αντιπαλέψει τα επιχειρηματικά συμφέροντα που παρανομούν και αυθαιρετούν;
Συνδυαστικά πρέπει να πάει η δραστηριοποίηση των πολιτών και ανάλογα με τις εξελίξεις, ενδεχομένως, να πρέπει να αξιοποιηθούν και νομικά εργαλεία και νομικές διαδικασίες.
Ανοίγει, άραγε, και ο δρόμος για δημόσιο διάλογο για περισσότερα πράγματα από τις παραλίες;
Στην παρούσα φάση τα θέματα είναι τόσα πολλά και καυτά και σε διαφορετικά επίπεδα, οι εξελίξεις είναι καταιγιστικές. Ως εκ τούτου, αποφεύγουμε να αναλώσουμε ενέργεια σε κάτι διαφορετικό. Τουλάχιστον, στην παρούσα φάση.
Ξαπλώστρες και ομπρέλες ως το…κύμα
Οπότε το θέμα παραλία δε θα «ξεχαστεί» με το τέλος του καλοκαιριού. Θα έχουμε συνέχεια και το φθινόπωρο και ίσως το χειμώνα;
Προφανώς! Όμως, το καλύτερο από όλα θα ήταν να διευθετηθεί το ζήτημα και να εκλείψουν οι λόγοι που οδήγησαν στη δημιουργία του Δικτύου ΟΜΠΡΕΛΑ.
Μήπως θα πρέπει να τεθεί ζήτημα ανασχεδιασμού του τουρισμού αν όχι στη Ρόδο, γενικότερα στη χώρα μετά από αυτά που βλέπουμε;
Σίγουρα η συζήτηση αφορά και το γενικότερο τουριστικό προϊόν. Βλέπουμε ότι η ύπαρξη της τουριστικής υπερεκμετάλλευσης ενός τόπου, αργά ή γρήγορα, προκαλεί δυσμενείς επιπτώσεις στη συνολική ανάπτυξη της περιοχής.
Θέλουμε να έχουμε έναν σχεδιασμό για αειφόρο ανάπτυξη, σίγουρα, και γι’ αυτό, το ζήτημα των παραλιών και του ελεύθερου χώρου πρέπει να είναι βασικό «συστατικό» αυτής της συζήτησης!
https://www.antapocrisis.gr/wp-content/uploads/2023/08/omprelaRodos.png6011200Ηλιάνα Τεβουνάhttps://www.antapocrisis.gr/wp-content/uploads/2018/06/logo.pngΗλιάνα Τεβουνά2023-06-24 19:04:372023-08-02 19:04:55Η Ομπρέλα της Ρόδου, μπροστά, στον αγώνα για ελεύθερες παραλίες
Η πολύ σημαντική συζήτηση που γίνεται αυτές τις μέρες για τον ελληνικό τουρισμό και τις επιπτώσεις μιας τουριστικής φούσκας (που θα σκάσει σύντομα) τόσο στο περιβάλλον, όσο και στις δυνατότητες των Ελλήνων να χαρούν την χώρα τους – ή και την πόλη τους για την Αθήνα – είναι ένα παράδειγμα του αδιεξόδου των απλοϊκών θεωριών των ταλιμπάν της αγοράς που περνιούνται για φιλελεύθεροι.
Γιατί εδώ έχουμε αυτό που στην οικονομία ονομάζουμε εξωτερικότητες. Η τουριστική φούσκα δεν δημιουργεί υπερβάλλον φορτίο μόνο στις τουριστικές μονάδες που κερδίζουν από αυτήν αλλά και σε κοινά αγαθά: τις παραλίες, το περιβάλλον, τα ανυπόφορα στριμωγμένα πια σοκάκια της χώρας του άλλοτε γραφικού νησιού, το τοπίο, τις υποδομές και άλλα πολλά. Ακόμα και στο πολιτισμικό κεφάλαιο ή στην εικόνα της χώρας.
Οι τουριστικές επιχειρήσεις καταστρέφουν έτσι κοινά αγαθά που ανήκουν σε όλους μας, ακόμα κι αν σέβονται πχ την πολεοδομική ή χωροταξική νομοθεσία. Και κερδίζουν αθέμιτα εις βάρος μας, με τον ίδιο τρόπο που ένα εργοστάσιο που ρίχνει τα απόβλητά του σε ένα ποτάμι κερδίζει εις βάρος των υπολοίπων με το να ιδιοποιείται – και να καταστρέφει – αγαθά που ανήκουν σε όλους χωρίς μάλιστα να πληρώνει. Και αυτό δεν αναιρείται προφανώς από το ότι μεγάλο μέρος της τοπικής κοινωνίας ή και η εθνική οικονομία κερδίζουν από την κατάχρηση αυτή.
Και αντίστροφα, οι τουριστικές επιχειρήσεις κερδίζουν πουλώντας ένα κοινό αγαθό μαζί με τις δικές τους υπηρεσίες, το οποίο αντιπροσωπεύει το συντριπτικό ποσοστό της αξίας του προϊόντος τους, ένα αγαθό όμως που εκμεταλλεύονται χωρίς να το πληρώνουν: το περιβάλλον, το τοπίο, την ποιότητα ζωής του τόπου, τον πολιτισμό του. Που όπως αποδεικνύεται δεν είναι ανεξάντλητο ή δεδομένο όπως νομίζουν. Σε αυτές τις περιπτώσεις η ζημιά μπορεί να μετριαστεί ή να αντισταθμιστεί μόνο με quotas (πόσες κλίνες αντέχει ένα νησί; πόσα airbnb μια συνοικία της πόλης;), αυστηρή ρύθμιση της αγοράς με περιορισμούς και προδιαγραφές και ειδική φορολογία που να αντισταθμίζει την ζημιά ημών των υπολοίπων ιδιοκτητών των κοινών αυτών αγαθών. Γιατί είναι φυσικά και θέμα φορολογικής δικαιοσύνης.
Γι’αυτό είναι ανοησίες όλα αυτά που διαβάζουμε του στυλ «από που κι ως που είναι δικαίωμά σου να πας διακοπές στην Σαντορίνη, πήγαινε στην άνω τραχανοπλαγιά, εκεί που σε παίρνει» και άλλα τέτοια, όπως σε σημερινό εξυπνακίστικο άρθρο του Μ.Βουλαρίνου.
Ούτε δικό σου δικαίωμα είναι να κερδίζεις χωρίς κόστος από κάτι που μου ανήκει, να το καταστρέφεις και να με αποκλείεις από αυτό, ακόμα κι αν δεν χρειάζομαι ή δεν θέλω τις υπηρεσίες σου.
Αλλά για τους ταλιμπάν της αγοράς που τα βρίσκουν όλα απλά, αυτά είναι συριζαϊσμός. Εγώ λέω ότι είναι στοιχειώδης οικονομική θεωρία.
https://www.antapocrisis.gr/wp-content/uploads/2023/08/τουρισμός-καλοκαίρι.png6001200antapocrisishttps://www.antapocrisis.gr/wp-content/uploads/2018/06/logo.pngantapocrisis2023-06-23 10:36:402023-08-02 10:38:03Η φούσκα του τουρισμού και μερικές αλήθειες
Όλη η Ελλάδα θρηνεί για το καλοκαίρι της (με εξαίρεση ίσως κάποιους που πλούτισαν ή έσπασαν ρεκόρ αφίξεων). Παρακολουθώ με ενδιαφέρον και προβληματισμό τον όψιμο πανικό της Καθημερινής και άλλων κυρίαρχων μέσων, της διανόησης των «καλών κύκλων» και γενικότερα τμημάτων των μεσαίων και ανώτερων στρωμάτων που δεν συνήθιζαν τα τελευταία χρόνια να δείχνουν τόσο έντονη δυσαρέσκεια σε τέτοιες «αναπτυξιακές δυναμικές».
Είναι σαφές ότι η ανεξέλεγκτη τουριστική ανάπτυξη έχει φέρει κάποιους μετασχηματισμούς που έχουν «χτυπήσει» κάποια στρώματα που «ήλπιζαν να τη βολέψουν», και για αυτό ο προβληματισμός για το μέλλον του «ελληνικού καλοκαιριού» έχει πάψει να είναι περιθωριακός.
Κάνω μια προσπάθεια να αφήσω απέξω την οπτική, τη «θέση» από την οποία μιλά ο καθένας και η καθεμία, θέση εμφανώς προνομιούχα και στο παρελθόν και σήμερα σε σχέση με τα τμήματα της εργατικής τάξης που είτε βλέπουν μόνο σε ταινίες τις Κυκλάδες, είτε τυραννιούνται στα τουριστικά κάτεργά τους. Και αφήνω απέξω την νοσταλγική παρουσίαση του πρόσφατου παρελθόντος που συχνά ξεχνά χωρικούς και κοινωνικούς διαχωρισμούς.
Η πρώτη μου (καλοπροαίρετη) σκέψη είναι ότι πρόκειται για έναν ειλικρινή φόβο που μοιράζεται πλέον το μεγαλύτερο μέρος της ελληνικής κοινωνίας. Με όποια οπτική και από όποια διαδρομή και αν έρχεται κανείς/καμία, η κατανόηση των επιπτώσεων στην κοινωνία, το περιβάλλον, το τοπίο και την τοπική και εθνική οικονομία από την μονοκαλλιέργεια του τουρισμού σε ολόκληρες περιφέρειες της χώρας, είναι θετική. Αποτελεί μια βάση για βαθύτερη συζήτηση για την αναζήτηση εναλλακτικών, την τοπική και περιφερειακή ανάπτυξη, την δημοκρατία κ.α. που καθόλου δεδομένη δεν ήταν.
Η δεύτερη (κακοπροαίρετη) σκέψη είναι ότι κάτι προσπαθούν να αρθρώσουν ορισμένοι κύκλοι του ελληνικού κατεστημένου που δεν το ξέρω ακόμα, αλλά το φοβάμαι. Π.χ. έναν ακόμα μεγαλύτερο «κόφτη» που να φιλτράρει ακόμα περισσότερο την πρόσβαση αποκλείοντας και άλλα τμήματα της κοινωνίας στο βωμό του «ορίου», του «πόσοι χωράνε»; Ή μήπως κάποιες νησίδες ασφαλείας του καλοκαιριού για κάποια τμήματα. Πάντως απολύτως αθώο τίποτα δεν το θεωρώ. Ξαφνικά, «αιρετικές» και σχετικά «ριζοσπαστικές» θέσεις καταλαμβάνουν σελίδες εφημερίδων που μέχρι χθες υμνούσαν την «βαριά βιομηχανία».
Όμως, κυρίως μια τρίτη σκέψη είναι στο μυαλό μου. Η σκέψη ότι, πράγματι, τώρα καταλαβαίνουν ορισμένοι/ες ότι «την πατήσανε». Και επειδή δεν έχω τρομερή εκτίμηση στην οξυδέρκεια και την γνώση των συμβουλατόρων της ελληνικής «ελίτ», αρχίζω να πιστεύω ότι πραγματικά δεν είχαν υπολογίσει τι θα συμβεί. Όταν εκθείαζαν κάθε νομοθετική σταυροφορία ενάντια στην προστασία του περιβάλλοντος και των εργατικών δικαιωμάτων, όταν παρουσίαζαν σαν «εκσυγχρονισμό» και «εξευρωπαϊσμό» της αποικιακού τύπου μεγάλες τουριστικές αναπτύξεις, όταν σαν μαγεμένα μαθητούδια κολάκευαν κάθε απατεώνα «επενδυτή», κάθε διάσημο «ινφλουένσερ» που θα «διαφήμιζε τη χώρα στο εξωτερικό», όταν χοροπηδούσαν στο χορό κάθε διεθνή τουριστικού πράκτορα, όταν επευφημούσαν την μετατροπή υπουργείων, Δήμων και Περιφερειών σε τουριστικά γραφεία, όταν γέμιζαν τις σελίδες τους με ιλουστρασιόν τρισδιάστατα αισθητικής Ντουμπάι, όταν υμνούσαν το μαράζωμα των παραδοσιακών δραστηριοτήτων ως δείγμα προόδου από την υπανάπτυκτη βαλκάνια χώρα τους, δεν το έκαναν μόνο γιατί αυτό επέτασσε η πολιτική και κοινωνική τους θέση.
Το έκαναν γιατί πράγματι ήλπιζαν πως όταν ολοκληρωθεί ο μετασχηματισμός, θα τρώνε παρέα με την Σκάρλετ Γιόχανσον ψαρικά ή με την Σάντρα Μπούλοκ γίδα βραστή. Ότι θα τα λένε το απόγευμα στο όμορφο νησιώτικο μπαλκόνι τους με τη Γαλλίδα συγγραφέα και θα πίνουν κοκτειλάκι με τον προγραμματιστή από την Καλιφόρνια συζητώντας στα άπταιστα αγγλικά που έμαθαν στο μεταπτυχιακό στο Λονδίνο.
Και νόμιζες εσύ χαμηλή μπουρζουαζία από τα Λίντλ, ότι φτάνει το πορτοφόλι σου για αυτό; Δεν μπορούσες να φανταστείς ότι όταν θα «σπάσουν τα σύνορα» για τους επενδυτές και τους πλούσιους (όχι φυσικά για το καημένο το παιδάκι, την Μαρία, που σκοτώθηκε στον Έβρο και ο πρωθυπουργός έβρισε μέχρι και από το βήμα της Βουλής), τότε θα αποκαλυφθεί και η δική σου γύμνια; Ότι τα 2,3,5 χιλιάρικα που κατάφερες να βγάζεις το μήνα πατώντας επί πτωμάτων, είναι στραγάλια για τους διεθνείς πλουτοκράτες; Ότι τα 20 και 30 ευρώ που έδινες για να φας στο ωραίο ταβερνάκι, θα φτάνουν μόνο για τη χωριάτικη, γιατί δίπλα η παρέα των Ευρωπαίων μπορεί να δώσει 70 και 100; Και ας βρίζεις πια την κυρά -Βάσω που αύξησε τις τιμές στο χταπόδι, και ας βγάζεις κορώνες ενάντια στον “πλουτισμό” της τοπικής κοινωνίας. Χαζή είναι νομίζεις κι αυτή, εσύ να πληρώνεσαι αδρά για ξεκούραστα πνευματικά επαγγέλματα και αυτή μια ζωή στην απέξω;
Όταν ήθελες να γίνει η Ελλάδα ο σημαντικότερος «παγκόσμιος τουριστικός προορισμός», πίστευες ότι εσύ θα έχεις θέση καλύτερη από τον ξεναγό, τον φίξερ ή και το ντεκόρ;
Όταν περίμενες ανυπόμονα να «μπει η Αθήνα στον χάρτη των επενδύσεων», περίμενες ότι θα μείνει στο 500άρικο η διαμερισματάρα στο Κολωνάκι;
Αυτά που κατηγορούσες ως δείγματα υπανάπτυξης, ήταν συχνά τα σωσίβια σε μια θεμελιωδώς προβληματική οικονομία. Η φτηνή ιδιοκτησία, τα διευρυμένα οικογενειακά δίκτυα, η άτυπη οικονομία, τομείς και τόποι ανεπαρκώς εκμεταλλευόμενοι.
Να τώρα η ανάπτυξη και ο εκσυγχρονισμός:
Μας μένουν τα πραγματικά δείγματα οπισθοδρόμησης, η διαφθορά, το πελατειακό κράτος, ο μετεμφυλιακός αντικομμουνισμός, ο σεξισμός, ο τζαμπαμαγκισμός και η εξάρτηση από την ολιγαρχία και χάνουμε και ό,τι μας κρατούσε, τη φτηνή στέγη, το οικογενειακό σπίτι, την παραλία, το καλοκαίρι.
https://www.antapocrisis.gr/wp-content/uploads/2022/08/toyristes-ellada-santorini.png5101020Θάνος Ανδρίτσοςhttps://www.antapocrisis.gr/wp-content/uploads/2018/06/logo.pngΘάνος Ανδρίτσος2022-08-29 11:38:102022-08-29 11:41:01Όψιμος θρήνος για το ελληνικό καλοκαίρι
