Άρθρα

Τις ευθύνες για τις πυρκαγιές να της αναζητήσουμε στο επιτελικό κράτος και την νεοφιλελεύθερη πολιτική.

Αν οι φωτιές στον Έβρο μπήκαν από μετανάστες και το ανάγουμε στην κορυφαία αιτία των πυρκαγιών, τότε οι φωτιές έξω από την Αθήνα (και όχι μόνο) από ποιον μπήκαν; Ας μας πουν αυτοί που φωνάζουν για το πρώτο, γιατί δεν βγάζει νόημα αλλιώς.

Αλλά για να λέμε τα πράγματα με το όνομά τους, γιατί αν ακούμε τα κανάλια και την ακροδεξιά θα μπερδέψουμε τα μπούτια μας: είναι δευτερεύον ζήτημα ποιος είναι ο εμπρηστές. Το βασικό είναι ότι η κυβέρνηση δεν έλαβε όλα εκείνα τα μέτρα που απαιτούνται για την προστασία απέναντι στις πυρκαγιές. Το επιτελικό κράτος, διαλυμένο μετά από την δεκαετία των μνημονίων και η νεοφιλελεύθερη εμμονή, ευθύνεται για την κατάσταση που βρίσκεται η χώρα όλο το καλοκαίρι, εκεί να αναζητήσουμε τις ευθύνες.

Δεν υπάρχουν τα απαραίτητα αντιπυρικά έργα, οι δασικές υπηρεσίες και τα δασαρχεία υποστελεχωμένα, υπολειτουργούν, και το πυροσβεστικό σώμα χωρίς εξοπλισμό και πυροσβέστες, γιατί, σύμφωνα με τα ΜΜΕ, τον χειμώνα παίζουν τάβλι..

Το αν τις φωτιές τις βάζουν εμπρηστές ή όχι θα έπρεπε να το απαντήσει η ΕΥΠ, την οποία αυτό που τη νοιάζει είναι ο Ρουβίκωνας και οι εσωτερικές κόντρες της Greek Mafia. Ή θέλουν να πιστέψουμε ότι η Υπηρεσία που παρακολουθούσε δημοσιογράφους, στελέχη της Αριστεράς, τα γραφεία του ΚΚΕ στο Περισσό, στρατιωτικούς και όχι μόνο δεν μπορεί να εντοπίσει τους εμπρηστές;

Ας μη τσιμπάμε στην σύγχυση που θέλουν να προκαλέσουν.

Όσο αφορά τον Έβρο στήθηκε το παιχνίδι πολύ ωραία για να αποποιηθεί τις ευθύνες της η κυβέρνηση. Αλλά και αν δεχτούμε ότι την φωτιά την έβαλαν μετανάστες, και δεν τους έχουν βάλει να το κάνουν ντόπια συμφέροντα (βούτυρο στο ψωμί των αιολικών πάρκων είναι το δάσος στη Δαδιά), τότε οι δηλώσεις Μητσοτάκη περί των σχέσεων με την Τουρκία αποδεικνύονται ή όχι φιάσκο; Αν φταίνε οι μετανάστες, ο τοίχος που θα τους σταματούσε τι ακριβώς δουλειά έκανε;

Αλλά και για να το ξεχειλώσουμε λίγο, στον Έβρο όπου έχει μετατραπεί σε φρούριο των Νατοϊκών, γιατί δεν έχουν απλώσει ένα χέρι να βοηθήσουν την κατάσταση; Αυτοί δεν είναι που θα μας φυλάξουν αν η Τουρκία μας κάνει πόλεμο;

Τα παραμύθια όσο και αν υιοθετούνται αστραπιαία από τα ΜΜΕ, κάπου χωλαίνουν. Ας αρνηθούμε την συχγηση και ας αρχίσουμε να αποδεχόμαστε τα αυτονόητα. Η υπάρχουσα πολιτική πορεία της χώρας δεν έχει να μας δώσει τίποτα.

Επιτελικό κράτος και νεοφιλελεύθερη πολιτική ευθύνονται για τη διάλυση

Ανακοίνωση της ΠΑΡΕΜΒΑΣΗΣ.

1. Υπάρχουν μέρες, στις οποίες μπορούν να χωρέσουν χρόνια. Μέσα σε δύο εβδομάδες, έχει εκδηλωθεί η υπερδεκαετής πολιτική διάλυσης μίας ολόκληρης χώρας. Οι πυρκαγιές και τα γεγονότα που ακολούθησαν αποτελούν συμπυκνωμένη έκφραση του κατατεμαχισμού, της εκποίησης, της ιδιωτικοποίησης, της υποβάθμισης κρίσιμων τομέων της δημόσιας ζωής. Είναι αποτέλεσμα της οικοδόμησης μίας χώρας – ξέφραγο αμπέλι, ταιριαστή στις επιταγές του νεοφιλελευθερισμού, της ΕΕ, του συστήματος.

2. Η συντελούμενη καταστροφή συνιστά κυβερνητική και κρατική κατάρρευση σε πολλαπλά επίπεδα. Οι καμένες εκτάσεις θα ξεπεράσουν τα 450.000 στρέμματα δάσους τον Ιούλιο και «βλέπουμε». Ανάμεσα σε αυτές τις εκτάσεις, περιοχές Natura, πανέμορφα τοπία φυσικού περιβάλλοντος, αιωνώβια δάση, έγιναν στάχτη. Επιχειρήσεις, σπίτια και οικισμοί παραδόθηκαν στις φλόγες, για να ακολουθήσουν οι σοκαριστικές εικόνες εκκενώσεων ολόκληρων περιοχών, χωριών, πόλεων. Στην Ρόδο, πολίτες και τουρίστες φορτώθηκαν σε καρότσες και βάρκες για να γλυτώσουν από την φωτιά. Στον Βόλο, δίπλα στην εθνική οδό, μέσα σε κάμπο, και ανάμεσα σε Βιομηχανική Περιοχή και στρατόπεδα εκκενώθηκε το δεύτερο μεγαλύτερο στρατιωτικό αεροδρόμιο της χώρας ενώ παραδόθηκε στις φλόγες η αποθήκη βλημάτων και εκρηκτικών υλών, από τις εκρήξεις των οποίων έσπαγαν τζαμαρίες μπροστά στα μάτια των έντρομων κατοίκων της Αγχιάλου, οι οποίοι φυγαδεύτηκαν με βάρκες. Στη Λαμία, οι πολίτες εκκένωσαν το βόρειο τμήμα της την τελευταία στιγμή. Στην Κάρυστο, μετρήσαμε δύο νεκρούς πιλότους, στην προσπάθεια να προσφέρουν σε μία μάχη χωρίς επιτελείο, συντονισμό, οργάνωση, μέσα.

Οι πυρκαγιές ξέφυγαν, όχι όμως λόγω της μανίας της φύσης. Ας πούμε τα πράγματά με το όνομα τους. Ξέφυγαν λόγω των κυβερνητικών επιλογών και της διαχρονικής κρατικής πολιτικής.

3. Η επικοινωνιακή διαχείριση από τους ίδιους τους κυβερνητικούς φορείς αποτελεί πλέον ένα μνημείο αναισθησίας και χυδαίου κυνισμού. Σε ακόμα μία κυβερνητική αποτυχία αποκαλύπτεται πως «ο ικανός στις κρίσεις πρωθυπουργός και το επιτελείο του», είναι μια μαγική εικόνα που έχουν κατασκευάσει τα ΜΜΕ. Και αυτό δεν αφορά μόνο τις τουριστικές αποδράσεις και τις ζεμπεκιές των, υποτίθεται άμεσα εμπλεκόμενων, πολιτικών της δεξιάς. Όταν η επικοινωνία αντικαθιστά την πολιτική και την σοβαρή διαχείριση, κάποια στιγμή έρχεται η κατάρρευση. Το δυστύχημα είναι ότι την πληρώνει ο λαός και η χώρα.

Όσο καίγονταν η Ρόδος, τα ελληνικά ΜΜΕ δεν ασχολήθηκαν. Η προσπάθεια να κουκουλωθεί το γεγονός, να υποβαθμιστεί το μέγεθος της φωτιάς, να ηρεμήσει το κλίμα μην τυχόν και διακυβευθεί το «ελληνικό τουριστικό καλοκαίρι» οδήγησε εργαζόμενους, ντόπιους και τουρίστες να παλεύουν την τελευταία στιγμή για να εξασφαλίσουν μία θέση στα πολυπόθητα λεωφορεία, ώστε να μεταφερθούν μακριά από το επίκεντρο της πυρκαγιάς. Αντίθετα, είχαμε διαρκή επικοινωνιακό βομβαρδισμό για τους «γενναίους αστυνομικούς» που μεταβαίνουν στις πληγείσες περιοχές, νέα επικοινωνιακή εκστρατεία και «μέτρημα σκορ» για το Μάτι, και διαρκής προβολή της εικόνας ότι «όλα είναι υπό έλεγχο».  Αν δεν υπήρχε η γενναία και μαζική κινητοποίηση του λαού, που πλέον συσσωρεύει εμπειρία στην κρατική ανεπάρκεια (από την πανδημία μέχρι τις φυσικές καταστροφές), για τα περισσότερα γεγονότα ούτε καν θα γνωρίζαμε ή θα τα μαθαίναμε μέσα από νεκρούς.

4. Χρειάζεται πολύ θράσος και αλαζονεία να μιλήσει κανείς για την «ετοιμότητα του κρατικού μηχανισμού», να ισχυρίζεται ότι τα πυροσβεστικά μέσα «είναι ήδη πολλά, ή για να ξεστομίζει ότι «η ζωή συνεχίζεται». Η νεοφιλελεύθερη αντιστροφή είναι πλήρης: Ένοχη η φύση, αθώος ο κρατικός μηχανισμός, η κυβέρνηση, το σύστημα και οι ιεραρχήσεις του. Η κλιματική αλλαγή είναι ξανά το βολικό άλλοθι που επιστρατεύεται για να αποσείσει ευθύνες. Αθωώνεται έτσι το παράλογο σύστημα παραγωγής και κατανάλωσης που στόχο έχει το κέρδος, όποιο κι αν είναι το κόστος σε πόρους, φύση, ανθρώπους, ένα σύστημα που δημιουργεί μη βιώσιμες συνθήκες στο περιβάλλον. Το γεγονός όμως ότι δεν έχουμε σύστημα πρόληψης των πυρκαγιών, με παραδοχή Σκυλακάκη, και ότι το σύστημα κατάσβεσης είναι παντελώς ανεπαρκές, δεν οφείλεται στην κλιματική αλλαγή, αλλά στις κυρίαρχες πολιτικές και ιδεολογικές επιλογές. Τα συστήματα πρόληψης και πυρόσβεσης θα έπρεπε να αναβαθμίζονται ώστε να αντιστοιχούν στις έκτακτες συνθήκες της υπερθέρμανσης και της κλιματικής ανισορροπίας. Αντίθετα, στην περίπτωσή μας υποβαθμίζονται, με το πρόσχημα ενός παγκόσμιου προβλήματος, που δεν μπορεί να λύσει μόνη της μία χώρα. Το να έχουμε μια εποικοδομητική και όχι καταστροφική σχέση της ανθρώπινης δραστηριότητας με τη φύση απαιτεί όντως συνολικές ανατροπές στο σύστημα παραγωγής και κατανάλωσης. Για τις οποίες η κυβέρνηση Μητσοτάκη είναι «στην λάθος πλευρά της ιστορίας» και παριστάνει την ευαίσθητη καταστρέφοντας δάση, για να βάζει άναρχα ανεμογεννήτριες όπου βολεύει το καρτέλ των εταιρειών ενέργειας, ή να παραδίδει περιοχές φιλέτα στην αδηφάγο τουριστική αξιοποίηση.

5. Η εξέλιξη δεν είναι μονάχα τοπικό φαινόμενο, αν και για άλλη μια φορά (βλ. πανδημία) η χώρα μας έχει τα πρωτεία σε καμένες εκτάσεις αλλά και εικόνες κατάρρευσης. Όλες, όμως, οι χώρες του Ευρωπαϊκού νότου, οι οποίες δίνουν μάχη με τον πύρινο Αρμαγεδδώνα, έχουν βιώσει την ίδια δημοσιονομική στενότητα, τον ίδιο νεοφιλελεύθερο κυνισμό, τους επιβλήθηκαν ανάλογοι μονόδρομοι από το επιτελείο της Ε.Ε. Ο τεμαχισμός και η σταδιακή ιδιωτικοποίηση τομέων του κρατικού και διακρατικού συντονισμού προς όφελος των ιδιωτικών εταιριών, βάζουν την σφραγίδα μίας κοινής, νεοφιλελεύθερης πολιτικής στην Ευρώπη. Μίας πολιτικής που στηρίζεται αποκλειστικά στην καταστολή των πυρκαγιών, αλλά με γενική μείωση προσωπικού, στις ελαστικές εργασιακές σχέσεις των εποχιακών πυροσβεστών, στην προσφυγή σε ιδιωτικές εταιρίες, την στιγμή της κρίσης, για την κάλυψη των αναγκών. Η ευρωπαϊκή αλληλεγγύη βασικά περιορίζεται στην συλλογική πειθάρχηση στις κυρώσεις της Ρωσίας (η οποία φέτος δεν κλήθηκε να στηρίξει το έργο της δασοπυρόσβεσης, αν και διαθέτει υπερσύγχρονα και ικανά μέσα και εμπειρία) και στην με κάθε τρόπο διευκόλυνση της εμπορικής εκμετάλλευσης των νέων εκτάσεων, που δημιουργούνται μέσα από την καταστροφή.

Ο νεοφιλελεύθερος καπιταλισμός μπορεί να δώσει μονάχα μία διέξοδο στην οικολογική καταστροφή: Αποφυγή κόστους για την πολιτική προστασία, ευκαιρία για κέρδος όταν έρθει η καταστροφή. Απο εκεί και πέρα, αδιαφορία για τις αιτίες, παραίτηση από την πρόληψη και επικέντρωση στην καταστολή, η οποία και πάλι θα υλοποιηθεί μοιράζοντας όσο περισσότερο δημόσιο χρήμα σε ιδιώτες γίνεται, όπως έγινε και στην διαχείριση της πανδημίας, Ο λόγος είναι απλός: Κοστίζει λιγότερο (σε αποζημιώσεις) να σβήσεις την πυρκαγιά από το να την προλαμβάνεις. Ταυτόχρονα, οι κρατικοί πόροι ταΐζουν και γιγαντώνουν τους ιδιώτες και οδηγούν στον μεγαλύτερο μαρασμό του δημοσίου, ώστε να βαθαίνει ακόμα περισσότερο η εξαρτημένη σχέση με το ιδιωτικό κεφάλαιο.

6. Η κυβέρνηση, το σύστημα και οι εκφραστές του είναι επικίνδυνοι. Πρέπει να είμαστε βέβαιοι, ότι στην τσακισμένη μνημονιακή Ελλάδα, το μέγεθος καταστροφικών γεγονότων θα γιγαντώνεται στο φως της κρατικής ανικανότητας. Το κράτος και οι υπηρεσίες του κατασυκοφαντήθηκαν, ο ιδιωτικός τομέας αποθεώθηκε, οι προϋπολογισμοί λιτότητας αποτελούν πλέον ιερή αγελάδα οποιασδήποτε κυβερνητικής πολιτικής. Η πολιτική αυτή πριμοδοτήθηκε από όλες τις μνημονιακές κυβερνήσεις, στην βάση του «δεν μπορούν να γίνουν πολλά», καλλιεργήθηκε στον λαό, και σήμερα αποτελεί ισχυρή τάση στο πεδίο των αντιλήψεων. Μεγάλο κομμάτι της κοινωνίας γαλουχήθηκε σε αυτές τις συνθήκες, αποδέχτηκε ότι δεν υπάρχουν λεφτά για ένα ισχυρότερο δημόσιο, μέσα από μία διαρκή επεξεργασία συνειδήσεων, στην οποία ο ΣΥΡΙΖΑ πρωτοστάτησε εξίσου, και σήμερα θεωρεί τις ιδιωτικοποιήσεις ως μία κάποια λύση.

7. Ο Κουτσούμπας κάλεσε τον Μητσοτάκη να πάρει μέτρα ενώ θα έπρεπε να καλέσει τον λαό σε όλες τις πόλεις να βγει στους δρόμους και να διαδηλώσει εναντία στην κυβέρνηση Μητσοτάκη. Αυτού του τύπου  η αντιπολίτευση είναι ακίνδυνη, αθωώνει το σύστημα και την κυβέρνηση  του. Για να σώσει ο λαός τον λαό (σύνθημα γενικά σωστό), πρέπει να μην αφήσει περιθώριο και χρόνο στην κυβέρνηση και στα ΜΜΕ για επικοινωνιακά τερτίπια.  Ο λαός σώζει τον λαό όταν κάνει αντιπολίτευση στις γειτονιές, στις πόλεις, στα χωριά, όταν συνειδητοποιεί, μέσα από τους μικρούς και μεγάλους αγώνες του, τους ενόχους και τις πολιτικές τους και τις καθημερινές συνέπειες που έχουν στις ζωές των λαϊκών στρωμάτων και στη φύση.

Ο λαός στάθηκε ενεργός και αλληλέγγυος, αυτενεργώντας χωρίς συντονισμό, σχέδιο, μέσα. Πρέπει να κατακτηθούν σταθερές δομές λαϊκής οργάνωσης και προετοιμασίας. Συλλογικοί φορείς, σωματεία, συλλογικότητες, να αναλάβουν να συγκροτήσουν και να ενισχύσουν δίκτυα αλληλεγγύης και βοήθειας για τις οικογένειες που έχασαν σπίτια και υπάρχοντα. Αλλά και διαρκή δίκτυα οργάνωσης, προετοιμασίας, συλλογικής προστασίας. Η οργανωμένη πάλη της λαϊκής επιβίωσης στην νεοφιλελεύθερη λαίλαπα θα έπρεπε να αποτελεί βασικό πεδίο δράσης της όποιας αριστεράς και αποτελεί βασικό σταθμό για την ανάκτηση της πολιτικής αξιοπιστίας.

Υπάρχει μονάχα ένας δρόμος για να σωθεί η φύση και ανθρώπινες ζωές: να πάρουμε την χώρα μας πίσω. Να επιβληθεί μία συνολική αλλαγή πορείας. Η γενική πολιτική μάχη και η αμφισβήτηση των ευρωπαϊκών νεοφιλελεύθερων κελευσμάτων αποτελεί πλέον θέμα άμεσης επιβίωσης για τον λαό.

Ελλάδα 2.0: Κρατική ευθύνη μηδέν, για τις πυρκαγιές ευθύνεται η φύση

Μητσοτάκης 2023 «Βρισκόμαστε σε πόλεμο με το μέτωπο της φωτιάς.Απέναντι στη μανία της φύσης, κανένα μέτρο δεν θα είναι αρκετό».

Σε μια Ελλάδα που καίγεται ολόκληρη, που υφίσταται μια τεράστια οικολογική καταστροφή και καταστροφή των περιουσιών των ανθρώπων, ο πρωθυπουργός μας μιλάει για τη μανία της φύσης.

Δε μιλάει για την απουσία ολοκληρωμένου σχεδίου αντιπυρικής προστασίας με επίκεντρο την πρόληψη.

Δεν μιλάει για τις ελλείψεις σε πυροσβέστες. Μη ξεχνάμε πως όταν διαδήλωναν για αυτές τους έπνιγαν στα δακρυγόνα.

Δε μιλάει για τις ελλείψεις σε οχήματα ξηράς και εναέρια. Μάλιστα σύμφωνα με δηλώσεις του για τις εν ενεργεία φωτιές, τα εναέρια μέσα “είναι ήδη πολλά”

Μιλάει με θράσος για τον κρατικό μηχανισμό που λειτουργεί τέλεια.

Δεν μιλάει για την απίστευτη μάχη που δίνει ο λαός των περιοχών που καίγεται. Για να δώσει φαγητό και νερό στους πυροσβέστες που χωρίς ύπνο, χωρίς άδειες, χωρίς ρεπό, με ελάχιστα οχήματα παλεύουν να σβήσουν τις φωτιές. Για να σώσει ο ένας τον άλλον μαζεύοντας τρόφιμα και παίρνοντας άτομα που χάσανε το μέρος που έμεναν (τουρίστες και μη) στα σπίτια του γιατί το κράτος είναι παντελώς απόν.

Δεν μιλάει για την ειρωνεία της Ελλάδας 2.0 που δίπλα σε τεράστια πεντάστερα ξενοδοχεία, καρότσες φορτώναν τουρίστες για να σωθούν από τη φωτιά (αλλά ευτυχώς όπως έσπευσε να μας ενημερώσει η πολιτική προστασία με βάση της προτεραιότητες της μόνο το 10% των τουριστικών εγκαταστάσεων επλήγησαν).

Ρόδος, Κέρκυρα, Κάρυστος. Αίγιο, Λίμνη Υλίκη, Κουβαράς-Σαρωνίδα, Δερβερνοχώρια, Λουτράκι, Λακωνία. Αυτές οι πυρκαγιές, και όχι μόνο, είναι που ξέφυγαν.

Και δε ξέφυγαν λόγω της μανίας της φύσης. Ας το πούμε με το όνομα του.

Ξέφυγαν λόγω των κυβερνητικών επιλογών και της διαχρονικής κρατικής πολιτικής.

Ξέφυγαν γιατί το κράτος πρόνοιας, σε έναν κόσμο νεοφιλελευθερισμού, πεθαίνει.

Ξέφυγαν γιατί αντί για πυροσβέστες, οχήματα, προληπτική αντιπυρική προστασία, δασεργάτες, το κράτος αγοράζει φρεγάτες, ραφάλ, περιπολικά και ξεπουλάει κομμάτι κομμάτι τη χώρα μας στο ιδιωτικό κεφάλαιο.

Δεν τους νοιάζει η ανθρώπινη ζωή, η φύση, οι ζωές των ζώων, οι περιουσίες των ανθρώπων που χάνονται.

Δεν τους νοιάζει γιατί αν τους ένοιαζε θα έκαναν προσλήψεις (ας θυμηθούμε τη δήλωση του Μητσοτάκη το 2021 λίγες μέρες πριν την πυρκαγιά στη Βαρυμπόμπη “έχω κουραστεί σε αυτή τη χώρα να ακούω ότι η λύση σε κάθε πρόβλημα είναι παραπάνω προσλήψεις”).

Δεν τους νοιάζει γιατί αν τους ένοιαζε, θα έφτιαχναν αντιπυρικό σχέδιο με βάση την πρόληψη, αντί να δίνουν τα λεφτά του κράτους στους φίλους τους και να χαρίζουν τα κομμάτια καμένης γης σε επενδυτές (ας θυμηθούμε τη δήλωση του Μητσοτάκη το 2020 για τη φωτιά στην Κέρκυρα και τις επενδύσεις “Η εναλλακτική ποια θα είναι; Να μην κάνουμε τίποτα. Κάποια στιγμή θα καεί… και τότε…”).

Ας είμαστε σαφείς.

Στην Ελλάδα 2.0,

Την διαλυμένη από τα μνημόνια

Την παρατημένη στο έλεος μια πανδημίας, χωρίς ουσιαστική ενίσχυση του ΕΣΥ

Την γεμάτη αστυνομικούς

Την πνιγμένη από την ακρίβεια και το χρηματιστήριο ενέργειας

Την χτυπημένη από την τραγωδία των Τεμπών που άνθρωποι πέθαναν γιατί δεν λειτουργούσαν κάποια στοιχειώδη μέτρα προστασίας

Την εγκαταλελειμμένη στο έλεος της φωτιάς με 0 ενίσχυση της πυροσβεστικής

Την σημαδεμένη από τα τόσα εργατικά ατυχήματα (και δυστυχήματα),

Δεν υπάρχει μέριμνα για τη ζωή μας και τον τόπο μας.

Όπως φαίνεται τώρα και στις πυρκαγιές, σώζουμε ο ένας τον άλλον.

Αλλά αυτό δεν μπορεί να είναι μόνιμη λύση. Θέλει αλλαγή πορείας. Θέλει ένα κράτος πρόνοιας. Θέλει να σταματήσει η αηδία του τουριστικού θέρετρου και να αρχίσουμε να χτίζουμε πάλι τη χώρα μας, τη χώρα που διέλυσαν οι μνημονιακές δεσμεύσεις και η λιτότητα της ΕΕ.

Και στο σήμερα, με όλη την Ελλάδα στις φλόγες, αυτή η αλλαγή πορείας δεν είναι κάτι θεωρητικό.

Είναι πια θέμα επιβίωσης.

Στοιχεία της φύσης

Οι περισσότεροι ειδικοί της κβαντικής φυσικής ή της αστροφυσικής που αναζητούν το ελάχιστο μέγεθος της ύλης και το μέγιστο του Σύμπαντος, πιθανότατα θα γελάνε με τους αρχαίους Ελληνες φιλοσόφους -τον Θαλή, τον Αναξιμένη, τον Ηράκλειτο, τον Εμπεδοκλή- και τις απλοϊκές υποθέσεις τους για τα στοιχεία της φύσης, την Τετρακτύ του Πυθαγόρα -φωτιά, νερό, γη, αέρας. Πιθανότατα θα κρυφογελούν και για τον «καβγά» τους για το ποιο είναι το πρωταρχικό στοιχείο, το πολύ να δίνουν ένα δίκιο στον Πλάτωνα που πρόσθεσε το δικό του, πέμπτο, στοιχείο, τον Αιθέρα. Οχι για κανέναν άλλο λόγο, αλλά γιατί τους αρέσουν οι καινοτομίες, ίσως και γιατί ο startupper Πλάτωνας έγινε τελικά σταρ και παγκόσμιο σαξές στόρι, αντιθέτως με τους καημένους Ιωνες που έχουν γίνει υποσημείωση της φιλοσοφίας, αν και σε αυτούς την οφείλουμε. Ποιος εχέσθη για τη φιλοσοφία, θα πείτε, άλλο κεφάλαιο αυτό, ας το αφήσουμε στην μπάντα να μην τσακωθούμε.

Κι όμως, οι Ιωνες παίρνουν κάθε μέρα και λεπτό την εκδίκησή τους. Τα στοιχεία της φύσης τους είναι τα στοιχειά που στοιχειώνουν ακόμα όλες τις επιστήμες και τις ψευδοεπιστήμες μαζί, όλες τις γεωπολιτικές και γεωοικονομικές στρατηγικές, τους ανταγωνισμούς των κρατών, των μπλοκ και των συμμαχιών, τις οικονομικές πολιτικές, τη γεωγραφία και τη δημογραφία του πλανήτη, τη φτώχεια και τον πλούτο του, την πείνα και τον κορεσμό του, τον θάνατο ή τη ζωή του.
Ας αρχίσουμε από τα φρέσκα. Το νερό. Δεν πιστεύω να έχει κανείς παράπονο, το απολαύσαμε σε αφθονία και σε όλες τις εκδοχές τα τελευταία εικοσιτετράωρα. Ας αποφύγουμε τα κλισέ για ακραία φαινόμενα και για εκδίκηση της φύσης, υπάρχουν κι αυτά, αλλά ένα χαμηλό βαρομετρικό ήταν με πολύ νερό, τι να πουν και οι Αμερικανοί που ζουν με τους κυκλώνες και τυφώνες του Ατλαντικού ή οι Ασιάτες με τους μουσώνες τους. Το νερό κάνει τον κύκλο του κι αν στον δρόμο του βρεθεί εμπόδιο, θα το σαρώσει. Οι δρόμοι και τα κτίρια είναι που βρέθηκαν σε λάθος σημείο, όχι το νερό που απλώς πάει στον προορισμό του, στη θάλασσα. Δεν πα’ να λέγεται και «Ιδρυμα Νιάρχος», αν είναι να πλημμυρίσει θα πλημμυρίσει, ποιος είπε πως το όνομα ενός εφοπλιστή «ευεργέτη» λειτουργεί σαν φυλαχτό;

Και μια που τ’ αναφέραμε, η πράξη νερό+εφοπλιστής τι μας αποφέρει; Ναυτιλία, όπου το εθνικό μας κεφάλαιο μεγαλουργεί σαρώνοντας κατά εκατοντάδες σαπάκια και καινούργια σκαριά για να διασχίζουν τους ωκεανούς μεταφέροντας κοντέινερ, στάρια, ξυλεία εξ Ανατολών προς Δυσμάς και αντιστρόφως, με τριπλάσια και πενταπλάσια ναύλα από πέρσι, που θα τα πληρώσουμε μέχρι κεραίας εμείς, στο ψωμί που θα τρώμε ή στο κινητό που θα μιλάμε. Το νερό άλλους τους πνίγει κι άλλους τους φέρνει στον αφρό του κόσμου και οι πολυθαυμασμένοι Greeks είναι από τους μεγάλους κερδισμένους της κρίσης που απειλεί να μας πνίξει.

Θα μπορούσα να πω κι άλλα φρέσκα για το νερό, για την Αρκτική αίφνης και τη Γριλανδία που γλίτωσε μεν την αγορά της από τον Τραμπ, αλλά δύσκολα θα γλιτώσει την εξαγορά της από την Ε.Ε., η οποία απέκτησε «στρατηγική για την Αρκτική», κάτω από τους πάγους υπάρχουν σπάνιες γαίες, είναι πολλά τα λεφτά, Ούρσουλα, και η πράσινη μετάβαση έχει και τις θυσίες της. Η Γριλανδία είναι σχεδόν η μισή Ε.Ε., αχανής, ανεξερεύνητη, 80% πάγος, δηλαδή νερό, αλλά κάτω από τους πάγους υπάρχει κυνήγι του πράσινου θησαυρού, το πρώτο στοιχείο συναντά το δεύτερο και η γη κρατά καλά κρυμμένα τα πολυτιμότερα μυστικά της, που ακούνε στα ονόματα λίθιο, κοβάλτιο, ρόδιο, ίνδιο, νικέλιο. Το πρασίνισμα της ανθρώπινης δραστηριότητας, η αναχαίτιση της κλιματικής κρίσης προϋποθέτει μια παράδοξη νέα βιαιότητα πάνω στη γη, ξεκοίλιασμα σε μεγάλα βάθη και μεγάλα πλάτη, με τη μανία των χρυσοθήρων των προηγούμενων αιώνων, αλλά σε έκταση πολλαπλάσια. Ποιο είναι άραγε το περιβαλλοντικό αποτύπωμα αυτής της βίας κανείς δεν το αξιολογεί, αβαβά περί αυτού, όπως και περί του άλλου, με το ξεχέρσωμα βουνών και πεδιάδων για να φυτευτούν φωτοβολταϊκά πάρκα ή ανεμογεννήτριες. Κι εδώ το δεύτερο στοιχείο της φύσης συναντά το τρίτο, τον αέρα, και η κατάταξη μέχρι εδώ δεν αποτελεί ιεράρχηση, για να μην πικράνω κανέναν από τους Ιωνες, απλώς έτσι το έφερε ο ασταθής συνειρμός που τον τρέφει η επικαιρότητα και η ένταση των στοιχείων της φύσης (τη δική μου αστάθεια την αντιπαρέρχομαι διακριτικά).

Το τρίτο στοιχείο έχει μια περίεργη διαπλοκή με το τέταρτο, αέρας και φωτιά γίνονται εκρηκτικό ζευγάρι τα καλοκαίρια, τη ζήσαμε την τραγωδία μας ξανά το καλοκαίρι που πέρασε, αν και δεν είναι σαφές αν το πάντρεμά τους είναι που εξαφάνισε 700.000 στρέμματα δασικού πλούτου στην Ελλάδα ή 82 εκατ. στρέμματα στη Σιβηρία ή ήταν η διασταύρωση της φωτιάς με την κρατική αβελτηρία και την οικονομική απληστία που έκανε την πολλή δουλειά. Μερικές φορές ακόμα και τα στοιχεία της φύσης υποχωρούν μπροστά στο μέγεθος της ανθρώπινης βλακείας και μεγαλομανίας. Ωστόσο, έπειτα από καμιά εικοσαριά χιλιάδες χρόνια συνέργειας του είδους με τη φωτιά, θα πρέπει να αναρωτηθούμε πόση απόσταση έχουμε διανύσει από τότε που μας την πρόσφερε ο Προμηθέας και με πόσο βαρύ τίμημα αλήθεια, αν πάρουμε τον Αισχύλο τοις μετρητοίς. Λοιπόν, ούτε μέτρο δεν έχουμε διανύσει αν το καλοσκεφτείτε, είμαστε ακόμη εξαρτημένοι από εκείνον τον σπινθήρα που ανάβει τους καυστήρες, είτε καίνε πετρέλαιο, είτε αέριο, είτε καυσόξυλα, είτε πέλετ, και θα είμαστε για δεκαετίες από κάποιας μορφή καύση και φωτιά, παραμένουμε άμαθα ορφανά του Προμηθέα, όμηροι του τέταρτου και όλων των στοιχείων της φύσης, μέχρι να αποφασίσουμε να συμφιλιωθούμε μ’ αυτά. Τεχνολογικά και φιλοσοφικά.

Πηγή: Εφημερίδα των Συντακτών

Αναδημοσίευση από ΚΙΜΠΙ

Να εκκενωθεί το Μαξίμου;

Ο μόνος λόγος που το συγκεκριμένο αίτημα δεν είναι πάνδημη απαίτηση είναι ότι ο φερόμενος ως επόμενος ένοικος έχει την αξιοπιστία του στα Τάρταρα. Ανεξάρτητα όμως του αν ο Τσίπρας ανακάμψει ή παραμείνει αναξιόπιστος, ο θυμός και η αγανάκτηση για το ότι κάηκε η μισή Ελλάδα με μηδέν μποφόρ, είναι ισχυρός λόγος αποδοκιμασίας του Μητσοτάκη. Γιατί το καλά στημένο (και εξίσου καλά αγορασμένο) αφήγημα των ΜΜΕ ότι έχουμε ικανό πρωθυπουργό και αποτελεσματικότητα στη διακυβέρνηση, κάηκε, μαζί με τη μισή Εύβοια.

Η κυβερνητική χρεοκοπία έχει πολλαπλές διαστάσεις. Χρεοκόπησε (το ήδη χρεοκοπημένο από την πανδημία) δόγμα του μικρότερου κράτους (με την εξαίρεση της μεγαλύτερης αστυνομίας). Χρεοκόπησε η δοξασία ότι το αόρατο χέρι της αγοράς μπορεί να τα πάει καλύτερα από τον γραφειοκρατικό δημόσιο τομέα. Χρεοκόπησε η αντίληψη ότι η καταστολή είναι προτιμότερη από την πρόληψη (και στην δασοπροστασία), μόνο και μόνο επειδή με την καταστροφή και την ανοικοδόμηση κινείται καλύτερα η καπιταλιστική οικονομία. Χρεοκόπησε τέλος η τάχα καινοτομία και η κίβδηλη αποτελεσματικότητα του επιτελικού κράτους, που οφείλεται στο ότι όλα ελέγχονται προσωπικά και απευθείας από τον ικανότερο πρωθυπουργό της Μεταπολίτευσης, τον τίγρη της μεσογείου, τον σιμουλτανέ στρατηγό, τον γκόμενο, τον πολύγλωσσο, τον πολιτισμένο Κυριάκο.

Μπορεί να χρεοκόπησαν όλα αυτά, αλλά για την κυβέρνηση της ΝΔ και το οικονομικό – μηντιακό σύμπλεγμα που τη στηρίζει ισχύει το «we will always have Μάτι».

Το Μάτι λειτουργεί διαχρονικά ως δώρο εξ ουρανού όχι μόνο για τον Μητσοτάκη αλλά για κάθε μελλοντική κυβέρνηση που θα συγκρίνει την ανικανότητά της σε κάθε φυσική καταστροφή με τους 102 νεκρούς και θα επιχαίρει ότι «αυτή τα πήγε καλύτερα». Γιατί όση αθλιότητα εμπεριείχε η διαχείριση της κυβέρνησης Τσίπρα που έκρυβε νεκρούς και δήλωνε ότι όλα πήγαν καλά, άλλη τόση αθλιότητα ήταν η τυμβωρυχία στην οποία εμετικά επιδόθηκε η ΝΔ για να ανέβει στην κυβέρνηση. Και διαρκής – ζώσα αθλιότητα είναι η σύγκριση κάθε νέας στιγμής κυβερνητικής ανεπάρκειας με ό,τι έγινε τον Ιούλιο του 2018. Αυτή η σύγκριση γίνεται και σήμερα.

Για αυτό και η μοναδική άμυνα του κυβερνητικού σχεδιασμού εξαντλήθηκε στο να μην υπάρχει εκατόμβη νεκρών. Όχι επειδή αυτή είναι μια λογική ιεράρχηση σε μια έκτακτη συνθήκη, αλλά επειδή το Μάτι λειτουργεί ως ο χαμηλότερος δυνατός πήχης προσδοκιών. Και προφανώς κάθε κυβέρνηση από εδώ και τώρα, σε κάθε φυσική καταστροφή, θα στέλνει ένα μήνυμα εκκένωσης με το 112, θα έχει προειδοποιήσει, θα έχει κάνει το καθήκον της και από εκεί και πέρα γαία πυρί μιχθήτω. Η ατομική ευθύνη ζει και βασιλεύει. Η κρατική ευθύνη εξαντλείται στο να μην υπάρξει άλλη τραγωδία με πάνω από 102 νεκρούς.

Ωστόσο, όσο και αν το Μάτι λειτουργεί ταυτόχρονα ως οδυνηρή υπενθύμιση, ως πολιτική τυμβωρυχία και ως βολικό άλλοθι, είναι σαφές ότι η σημερινή κυβέρνηση τα σκάτωσε. Ανταπεξήλθε, επικοινωνιακά έστω, στην μεταναστευτική κρίση του Έβρου και στην πρώτη φάση της πανδημίας, αλλά τόσο η εξέλιξη της υγειονομικής κρίσης, όσο κυρίως – και πολύ περισσότερο – οι πυρκαγιές και το γενικευμένο μπάχαλο της κρατικής μηχανής και του κυβερνητικού συντονισμού που επιδεικνύεται επί μία εβδομάδα, τσαλακώνει, ίσως ανεπανόρθωτα, την εικόνα του ικανού και αποτελεσματικού Μητσοτάκη.

Το πρόβλημα ωστόσο στο αν το Μαξίμου μπορεί να εκκενωθεί, είναι ταυτόσημο με το πολιτικό πρόβλημα της χώρας. Η οργή και ο θυμός είναι υπαρκτά, αλλά δεν υπάρχει αξιόπιστη εναλλακτική, ούτε στη μείζονα ούτε στην ελάσσονα αντιπολίτευση. Η ελπίδα ότι τα πράγματα μπορούν να πάνε αλλιώς, εκτελέστηκε εν ψυχρώ πριν έξι καλοκαίρια και έκτοτε η κοινωνία διαπαιδαγωγείται όλο και περισσότερο στην αποδοχή των τετελεσμένων, στην ιδεολογία του μονόδρομου και στην επιλογή του λιγότερου μάπα διαχειριστή της ίδιας πολιτικής. Η κοινωνία αναζητά διαχειριστή στο ίδιο πλαίσιο, απλώς λιγότερο χρεοκοπημένο.

Αυτό το καταλαβαίνουν οι πάντες και έτσι ερμηνεύεται και η στάση τους. Ο Μητσοτάκης αποφεύγει να εμφανιστεί γιατί θα ταυτιστεί με την καταστροφή και η κοινωνική οργή θα τον περιλούσει με το γνωστό hashtag, ο Τσίπρας αποφεύγει να μιλήσει γιατί ένα πελώριο “σκάσε” πλανάται πάνω από το κεφάλι του, ειδικά σε ότι έχει να κάνει με πυρκαγιές.

Μένουμε λοιπόν με το ερώτημα του πόσο μπορεί να αντέξει ο θυμός προτού αρχίζουν να μοιράζουν χιλιάρικα εξαγοράς και φρούδες υποσχέσεις ανάκαμψης και ανοικοδόμησης των καμένων και αν ποτέ συγκροτηθεί αντίπαλο πολιτικό και κοινωνικό σχέδιο από τις υποτελείς δυνάμεις. Γιατί η πραγματική πολιτική εξέλιξη που πρέπει να φέρει η ολοκληρωτική χρεοκοπία του επιτελικού κράτους του Μητσοτάκη δεν είναι η (μικρή ή μεγάλη) φθορά του ίδιου, αλλά η ανασυγκρότηση ανταγωνιστικής δύναμης σε άλλο – και όχι στο ίδιο – πλαίσιο. Μόνο που αυτό είναι πολύ πιο δύσκολο καθήκον.

Πολλαπλή αποτυχία της κυβέρνησης, του μοντέλου και του συστήματος

Ανακοίνωση της ΠΑΡΕΜΒΑΣΗΣ.

Η παράδοση της χώρας στις φλόγες σε συνθήκες άπνοιας, είναι ευθεία ομολογία αποτυχίας της κυβέρνησης Μητσοτάκη, του τάχα επιτελικού κράτους, του μοντέλου δασοπροστασίας που ακολουθείται εδώ και δεκαετίες και του συστήματος συνολικά. Ο πρωθυπουργός παραδέχτηκε στο διάγγελμά του ότι θα έχουμε τεράστιες απώλειες σε κατοικίες και δάση και μας κάλεσε να το αποδεχτούμε. Στην πραγματικότητα αναγνωρίζει ότι οι υπηρεσίες έχουν αποδιαρθρωθεί και ο κυβερνητικός και κρατικός μηχανισμός είναι παθητικός θεατής της καταστροφής που εξελίσσεται. Σε αυτά, προστίθεται και η κλιματική αλλαγή με τις υψηλές θερμοκρασίες και την ερημοποίηση ολόκληρων περιοχών, που όμως λειτουργεί ως διαχρονικό άλλοθι μοιρολατρίας και ανικανότητας. Η αδυναμία αποτροπής της ολοκληρωτικής καταστροφής μεγάλων περιοχών, η αναποτελεσματικότητα στο να ελεγχθούν πολλαπλές αναζωπυρώσεις στο κεντρικότερο σημείο της χώρας, η εμφανής έλλειψη πυροσβεστικών μέσων, οι καθυστερήσεις σε καίριες επεμβάσεις που θα μπορούσαν να αποτρέψουν την εξάπλωση των πυρκαγιών, η διάχυτη αίσθηση ότι οι πολίτες, οι περιουσίες τους και τα δάση είναι σε καθεστώς εγκατάλειψης από την πολιτεία, συνθέτουν ένα σκηνικό πολλαπλής αποτυχίας, και τόσο ποινικής όσο και πολιτικής ευθύνης.

Η Ελλάδα καίγεται με βάση το κυβερνητικό δόγμα «ας καούν τα πάντα αρκεί να μην έχουμε θύματα». Ο αποκλειστικός στόχος είναι να αποφευχθεί ένα νέο Μάτι. Η κυβέρνηση της ΝΔ επιδιώκει να μη γυρίσει μπούμερανγκ η πολιτική εκμετάλλευση και τυμβωρυχία στην οποία επιδόθηκε το 2018. Η εγκληματική διαχείριση της τότε κυβέρνησης Τσίπρα ανάγεται πονηρά σε μέτρο σύγκρισης, επιτρέποντας αήθεις πανηγυρισμούς ότι δούλεψε ο κυβερνητικός σχεδιασμός, την ώρα που έχει προκληθεί πρωτόγνωρη καταστροφή περιβάλλοντος και περιουσιών και η δασοπροστασία έχει καταρρεύσει. Η εντελώς επικοινωνιακή διαχείριση της Πολιτικής Προστασίας, που εξαντλείται στα μηνύματα του 112 και σε εντολές εκκένωσης, δεν μπορεί να κρύψει τις δραματικές καθυστερήσεις στην πυροσβεστική επέμβαση (ακόμα και σε αναζωπυρώσεις δίπλα στην Αθήνα) και το φταίξιμο -πάλι- ρίχνεται στην ατομική ευθύνη των πολιτών. Ναι, η ανθρώπινη ζωή είναι η πρώτη ιεράρχηση σε μια πυρκαγιά, αλλά δεν μπορεί το Μάτι να είναι εσαεί άλλοθι για να αφήνονται τα δάση, οι κατοικίες, οι υποδομές, η οικονομική δραστηριότητα και η υγεία των πολιτών στο έλεος της φωτιάς.

Το μοντέλο πυρόσβεσης που εδώ και δεκαετίες ακολουθείται, έχει αποτύχει. Με την ανάθεση της δασοπροστασίας στην Πυροσβεστική το 1998, μετακινήθηκε ολοκληρωτικά το βάρος από την πρόληψη των πυρκαγιών, στην καταστολή τους. Όμως ο συνδυασμός δύσκολων καιρικών συνθηκών, πολιτικών ιεραρχήσεων και δραματικών ελλείψεων στην πυροπροστασία, αποδεικνύει ότι το συγκεκριμένο μοντέλο καταστολής και όχι πρόληψης, είναι παντελώς χρεοκοπημένο. Οι ετήσιες εθιμοτυπικές δηλώσεις των υπεύθυνων υπουργών ότι «το κράτος είναι έτοιμο» για την αντιπυρική προστασία θα ήταν γελοίες αν δεν είχαμε τα τραγικά αποτελέσματα. Χρυσοχοΐδης, Χαρδαλιάς και Μητσοτάκης, είναι έκθετοι όταν δήλωναν με έπαρση πριν ένα μήνα ότι «φέτος έχει γίνει μια τομή στην πυροπροστασία». Στην πραγματικότητα το χρεοκοπημένο μοντέλο της καταστολής και όχι της πρόληψης των πυρκαγιών είναι αυτό που αναπαράγεται επί δεκαετίες με καταστροφικά αποτελέσματα.

Δεν είναι μόνο η κυβέρνηση: το καπιταλιστικό σύστημα συνολικά, αδιαφορεί για τις αιτίες, παραιτείται από την πρόληψη, επικεντρώνεται στην καταστολή. Αυτό εκφράζεται σε κάθε φαινόμενο, κοινωνικό, φυσικό, ακόμα και βιολογικό. Αντί να ασχοληθεί με την πρόληψη των δασικών πυρκαγιών επικεντρώνεται στην κατάσβεσή τους, αντί να χτίσει την πρωτοβάθμια φροντίδα διασφάλισης της δημόσιας υγείας εστιάζει στο νοσοκομειοκεντρικό μοντέλο θεραπείας, αντί να ασχοληθεί με την εξάλειψη της φτώχειας και της ανισότητας προτιμά να καταστέλλει τις κοινωνικές αντιδράσεις. Ο λόγος είναι απλός: Κοστίζει λιγότερο να θεραπεύσεις τον άρρωστο από το να διασφαλίσεις τη δημόσια υγεία στο κοινωνικό σύνολο. Κοστίζει λιγότερο (σε αποζημιώσεις) να σβήσεις την πυρκαγιά από το να την προλαμβάνεις. Κοστίζει λιγότερο να δέρνεις και να εξαπατάς τους κοινωνικά αδύναμους από το να κάνεις αναδιανομή του πλούτου. Η χυδαία ανταποδοτική λογική είναι αυτή που εκφράζει ο Μητσοτάκης και εξειδικεύει ο Πορτοσάλτε: Τα καμένα σπίτια θα ξαναχτιστούν, είτε με κρατική ενίσχυση, είτε έχοντάς τα ασφαλισμένα. Η καπιταλιστική λογική είναι ο τραπεζικός δανεισμός και η πληρωμή ασφαλίστρων από τον ιδιώτη. Το να μην έχουμε καμένα σπίτια όμως, απαιτεί άλλο μοντέλο κράτους και δημοσίου και άλλες πολιτικές, κοινωνικές και ιδεολογικές προτεραιότητες.

Οι ιεραρχήσεις του κράτους αποκαλύπτονται σε όλη τους την έκταση από τις κραυγές αγανάκτησης των ανθρώπων που ζουν τον πύρινο όλεθρο: αστυνομία παντού, πυροσβεστική πουθενά. Πόσα κονδύλια, προσλήψεις, οχήματα, ακόμα και αύρες νερού διατέθηκαν για την καταστολή των διαδηλώσεων και πόσα για την κατάσβεση των πυρκαγιών; Η σύγκριση είναι απογοητευτική. Το μεταμνημονιακό κράτος όλο και περισσότερο παραιτείται από την προστασία του πολίτη, της περιουσίας του και του φυσικού πλούτου της χώρας. Όλο και περισσότερο επενδύει στην καταστολή, στην αστυνόμευση, στο δόγμα «νόμος και τάξη». Η προστασία απέναντι στις φωτιές θα ήταν μεγαλύτερη αν είχαμε λιγότερα Ραφάλ, λιγότερους αστυνομικούς, λιγότερους ειδικούς φρουρούς, και περισσότερα μέσα κατάσβεσης, περισσότερους πυροσβέστες και δασοφύλακες. Το να κοιτούν 100 αστυνομικοί αμήχανα και παθητικά τους 10 εθελοντές πυροσβέστες, συνιστά απόδειξη χρεοκοπίας των ιεραρχήσεων και των προτεραιοτήτων των κυβερνήσεων διαχρονικά. Ειδικά όμως είναι απόδειξη χρεοκοπίας της κυβέρνησης Μητσοτάκη που με την καταθλιπτική αστυνομοκρατία απαντά σε κάθε πρόβλημα: από τις κοινωνικές διαμαρτυρίες, μέχρι την πανδημία και τις πυρκαγιές.

Δεν είναι μόνο ζήτημα κυβερνητικής διαχείρισης, δεν είναι μόνο ζήτημα προσώπων. Η κυβέρνηση Μητσοτάκη μπορεί να συμπυκνώνει με τον πιο ακραίο τρόπο το νεοφιλελεύθερο δόγμα του «κάποια στιγμή θα καεί το δάσος, οπότε καλά κάνουμε και το κτίζουμε» που εκστομίστηκε από τον ίδιο τον πρωθυπουργό πριν ένα χρόνο. Μπορεί επίσης να εκφράζει με τον πιο αυθεντικό τρόπο την ιδεοληψία για λιγότερο κράτος και την επιταγή του κεφαλαίου για ιδιωτικοποίηση των πάντων. Ωστόσο, αυτές οι πολιτικές είναι κοινός τόπος διεθνώς, ευρωπαϊκά και στην Ελλάδα εδώ και δεκαετίες, ανεξαρτήτως κυβέρνησης. Το δημόσιο αποψιλώθηκε για να βγουν οι νεοφιλελεύθεροι προϋπολογισμοί, το κράτος και οι υπηρεσίες του κατασυκοφαντήθηκαν, ο ιδιωτικός τομέας αποθεώθηκε. Στις κρίσιμες όμως ώρες της υγειονομικής κρίσης και της περιβαλλοντικής καταστροφής, ο ιδιωτικός τομέας αναζητά σανίδα σωτηρίας στον δημόσιο, διεκδικώντας πάντα τη μερίδα του λέοντος σε επιδοτήσεις, χαριστικές ρυθμίσεις, έκτακτες επιχορηγήσεις. Το 2021 η πυροπροστασία προϋπολογίστηκε στα 1,7 εκατομμύρια, την ώρα που η ιδιωτική Aegean ενισχύθηκε με 120 εκατομμύρια και τα ΜΜΕ λαδώθηκαν με τουλάχιστον 38 εκατομμύρια για να λένε πόσο καταπληκτική είναι η κυβέρνηση. Υπό αυτήν την έννοια η κυβέρνηση Τσίπρα τιμωρήθηκε για το Μάτι, αλλά η τιμωρία αυτή δε συνοδεύτηκε από μια απαίτηση για αλλαγή πολιτικής. Το ανάποδο, εντάθηκε και απογειώθηκε η πολιτική της λιτότητας και των ιδιωτικοποιήσεων.

Η κλιματική αλλαγή δημιουργεί μια νέα πραγματικότητα στην δασοπροστασία και στην πυρόσβεση, αλλά δεν μπορεί να είναι δικαιολογία ανημποριάς, άλλοθι αδυναμίας και αποτυχίας. Στην Ελλάδα, την κλιματική αλλαγή τη θυμάται κάθε κυβέρνηση όταν θέλει να δικαιολογήσει την αδράνειά της στις φυσικές καταστροφές. Από το Μάτι και τη Μάνδρα, μέχρι την Εύβοια και τη Βαρυμπόμπη, η κλιματική αλλαγή είναι το βολικό άλλοθι που επιστρατεύεται για να αποσείσει ευθύνες. Η κλιματική αλλαγή οφείλεται σε ένα παράλογο σύστημα παραγωγής και κατανάλωσης που στόχο έχει το κέρδος όποιο κι αν είναι το κόστος σε πόρους, φύση, ανθρώπους και δημιουργεί πρωτόγνωρες και μη βιώσιμες συνθήκες στο περιβάλλον. Το γεγονός όμως ότι δεν έχουμε σύστημα πρόληψης των πυρκαγιών και ότι το σύστημα κατάσβεσης είναι παντελώς ανεπαρκές, δεν οφείλεται στην κλιματική αλλαγή, αλλά στις κυρίαρχες πολιτικές και ιδεολογικές επιλογές. Τα συστήματα πρόληψης και πυρόσβεσης θα έπρεπε να αναβαθμίζονται και να κλιμακώνονται ώστε να αντιστοιχούν στις έκτακτες συνθήκες της υπερθέρμανσης και της κλιματικής ανισορροπίας. Στην περίπτωσή μας εγκαταλείπονται και υποβαθμίζονται υπό την επίκληση της παγκοσμιότητας του προβλήματος και της αδυναμίας μίας και μόνο χώρας να ανταπεξέλθει σε ένα παγκόσμιο πρόβλημα. Πράγματι, το να έχουμε μια εποικοδομητική και όχι καταστροφική σχέση της ανθρώπινης δραστηριότητας με τη φύση απαιτεί τεράστιες αλλαγές και συνολικές ανατροπές σε όλο τον κόσμο. Μπορούμε όμως ταυτόχρονα να μη σχετικοποιούμε κάθε καταστροφή, να μη ρίχνουμε την μπάλα στην εξέδρα, να μην παραιτούμαστε, υπό αυτές έστω τις συνθήκες, από το καθήκον της προστασίας της φύσης, της ζωής και της περιουσίας των πολιτών.

Στη συγκεκριμένη πρωτόγνωρη περιβαλλοντική και οικονομική καταστροφή, απαιτείται η λαϊκή και κοινωνική κινητοποίηση για μέτρα που θα στηρίξουν τους πληγέντες και θα διασφαλίσουν την αποκατάσταση του περιβάλλοντος. Η οικονομική και κοινωνική δραστηριότητα στις περιοχές που χτυπήθηκαν πρέπει να αποκατασταθεί, η απαγόρευση αλλαγής χρήσης γης στις καμένες εκτάσεις πρέπει να εφαρμοστεί, και τα καμένα σπίτια πρέπει να επιδιορθωθούν και να ξαναχτιστούν. Σε αντίθεση με ό,τι νομίζουν οι χρυσοκάνθαροι γόνοι, οι άνθρωποι είναι εξαρτημένοι από το μισθό τους, και από αυτούς που είδαν τα σπίτια τους να καίγονται, οι περισσότεροι χρεώθηκαν στις τράπεζες για αυτά. Δεν έχουν τριάντα ακίνητα ο καθένας, ούτε σπίτια παντού για να διαλέξουν πού να μείνουν.

Το πρωτοφανές μέγεθος της καταστροφής και η καθολική αναγνώριση της αποτυχίας της κυβέρνησης Μητσοτάκη και του επιτελικού του κράτους, δημιουργούν απόλυτα δικαιολογημένη οργή και αγανάκτηση. Οι εκκλήσεις για ενότητα και αυτοσυγκράτηση – μέχρι και η Πρόεδρος της Δημοκρατίας επιστρατεύθηκε – είναι προσπάθεια αποφυγής του πολιτικού κόστους για μια κυβέρνηση που διαφήμισε την αποτελεσματικότητά της, και στη συγκεκριμένη περίπτωση διακρίθηκε για το αντίθετο. Η εξοργιστική στήριξη που προσφέρουν τα ΜΜΕ στον Μητσοτάκη, η εφεύρεση σχεδίου αποσταθεροποίησης της χώρας (κλασική και επαναλαμβανόμενη κυβερνητική συνταγή σε κάθε φυσική καταστροφή), η χυδαία διαστροφή της πραγματικότητας που γίνεται στα τηλεοπτικά κανάλια έρχεται σε διάσταση με το λαϊκό αίσθημα, ακόμα και αν αυτό αποτυπώνεται με άκομψο τρόπο σε «ατυχήματα» ζωντανής μετάδοσης.

Η προτεραιότητα σήμερα για τους ενεργούς πολίτες, για τους προοδευτικούς και αριστερούς ανθρώπους είναι να βοηθήσουν στη μάχη ενάντια στις πυρκαγιές, στην πρόληψη και στην αποτροπή, στην περιφρούρηση αλσών και δασών, στο σβήσιμο των εστιών που απομένουν, υπό τις οδηγίες πάντα των εθελοντών πυροσβεστών και της (δυστυχώς διαλυμένης) Δασικής Υπηρεσίας. Να συγκροτήσουν και να ενισχύσουν δίκτυα αλληλεγγύης και βοήθειας για τις οικογένειες που έχασαν σπίτια και υπάρχοντα. Η προτεραιότητα όμως αύριο, είναι να πληρώσει ακριβά η κυβέρνηση Μητσοτάκη την ανικανότητά της να προστατεύσει τη φύση και τη περιουσία των πολιτών, να αντικατασταθεί το μοντέλο της καταστολής από το μοντέλο της πρόληψης, να μην αφεθούν στην τύχη τους οι πληγέντες, να ηττηθεί η πολιτική του λιγότερου κράτους πρόνοιας αλλά περισσότερου κράτους καταστολής που λέει ότι δε χρειαζόμαστε περισσότερους γιατρούς και πυροσβέστες, αλλά αστυνομικούς, να αναπτυχθούν παντού κινήματα ενίσχυσης των δημοσίων συστημάτων προστασίας, παιδείας, υγείας, κινήματα προστασίας του περιβάλλοντος ενάντια σε καταπατήσεις και εξυπηρετήσεις της άρχουσας τάξης, να καταδικαστεί το σύστημα που ιεραρχεί το κέρδος πάνω από τη φύση και τον άνθρωπο.

Μαζί τους κάψαμε; Διάχυση ευθύνης από την κυβέρνηση Τσίπρα

Μαζί τους κάψαμε; Ο ακραίος νεοφιλελευθερισμός της διάχυσης ευθυνών

Δέκα μέρες μετά την καταστροφή στο Μάτι, το βασικό επιχείρημα των υποστηρικτών της κυβέρνησης -και όχι μόνο- είναι ότι η τραγωδία οφείλεται στην ίδια την ελληνική κοινωνία που επί δεκαετίες επιδόθηκε στην αυθαίρετη δόμηση. Γραμμή άμυνας για την απόσειση ευθυνών είναι η διάχυση ευθύνης.

Το επιχείρημα αυτό δεν είναι απλά αποπροσανατολιστικό και γεμάτο προφανείς σκοπιμότητες. Συμπυκνώνει ταυτόχρονα την επιτομή της νεοφιλελεύθερης, αντιδραστικής, αστικής αντίληψης για το κράτος και την κοινωνία. Καθόλου τυχαίο το γεγονός ότι εκπορεύεται μεν από τον ΣΥΡΙΖΑ, βρίσκει όμως υπερασπιστές στο σύνολο του αστικού κόσμου. Δημιουργεί ταυτόχρονα ευήκοα ακροατήρια σε σημαντικά τμήματα της κοινωνίας.

Ας δεχτούμε χάριν γούστου (και ΣΥΡΙΖΑ) ότι δεν υπήρξε καμιά απολύτως κυβερνητική ευθύνη για τα ελλιπή μέσα πυρόσβεσης. Ας δεχτούμε επίσης ότι δεν υπήρξε κανένα απολύτως πρόβλημα, κενό ή καθυστέρηση στην επιχειρησιακή αντιμετώπιση της πυρκαγιάς. Στις αποφάσεις που πάρθηκαν ή δεν πάρθηκαν, στις Τοπικές Αρχές (με πρώτη την Περιφέρεια) που αγνοούνταν και δεν έδωσαν εντολή εκκένωσης. Ας δεχτούμε δηλαδή τον πυρήνα της κυβερνητικής προπαγάνδας, ότι από τη στιγμή που επί δεκαετίες χτίζονταν αυθαίρετα η περιοχή, μια τέτοια πυρκαγιά, αντικειμενικά και αναπόφευκτα, θα είχε δεκάδες νεκρούς και χιλιάδες καμένα σπίτια.

Ας δεχτούμε επίσης ότι το σύνολο των οικισμών στο Μάτι ήταν αυθαίρετα. Ας δεχτούμε ότι δεν υπήρχε ούτε ένα νόμιμο σπίτι. Ας δεχτούμε ότι όλοι όσοι κάηκαν, κατείχαν αυθαίρετα. Και πάμε ακόμη παραπέρα. Ας δεχτούμε ότι όλοι οι Έλληνες, ένας προς έναν, έχουν αυθαιρετήσει, έχουν παραβεί τον νόμο για να χτίσουν το σπίτι τους, ή έχουν παραβεί τον νόμο οι εργολάβοι ή οι κατασκευαστές, οι σημερινοί ή οι προηγούμενοι. Ας υποθέσουμε (χάριν γούστου και ΣΥΡΙΖΑ) ότι δεν υπάρχει ούτε ένας Έλληνας, πεθαμένος ή ζωντανός, ανήλικος ή ενήλικας που να μην έχει παρανομήσει, για το σπίτι που έχτισε ή αγόρασε, ή για το σπίτι που στο μέλλον θα αποκτήσει ή θα κληρονομήσει.

Ακόμη κι έτσι: Μαζί τους κάψαμε; Όλοι μαζί έχουμε την ευθύνη;

Η ευθύνη που διαχέεται

Τη λογική της διάχυσης των ευθυνών στην ελληνική κοινωνία, εξέφρασε καλύτερα από όλους ο αντιπαθής αλλά οξυδερκής Πάγκαλος με το «μαζί τα φάγαμε». Την εποχή του πρώτου μνημονίου, τότε που μαζικά αμφισβητούνταν ο μονόδρομος της βίαιης αναδιανομής εναντίον των λαϊκών στρωμάτων, ο πρώην υπουργός αντιλήφθηκε ότι ο μόνος δρόμος (πιθανής) σωτηρίας του αμαρτωλού πολιτικού συστήματος, θα ήταν η διάχυση ευθυνών. Και το «μαζί τα φάγαμε» παρόλο που ερέθισε τις λαϊκές μάζες, εξέφραζε ένα μέρος της αλήθειας. Η αστική τάξη μεταπολεμικά και ακόμη περισσότερο μεταπολιτευτικά, στέριωσε την εξουσία της χτίζοντας ένα κοινωνικό συμβόλαιο.

Το κοινωνικό συμβόλαιο αφορούσε παροχές, εξαγορές, εκμαυλισμό, παραθυράκια στον νόμο, υπερβάσεις, σιωπηρή συνευθύνη για ρεγάλα και καλούδια και πολλά άλλα νόμιμα ή παράνομα μέσα στα οποία αφειδώς διακρίθηκε ο αστισμός. Φυσικά το μεγάλο τσιμπούσι αφορούσε τις υψηλές τάξεις. Το κοινωνικό συμβόλαιο οικοδομήθηκε με τα ψίχουλα που περίσσευαν ή με «προσφορές σε είδος». Τέτοια προσφορά σε είδος ήταν και η αυθαίρετη δόμηση.

Η ιστορία και οι ειδικές συνθήκες υπό τις οποίες αναπτύχθηκε στο νεοελληνικό κράτος η αυθαίρετη δόμηση είναι ένα ξεχωριστό και επίσης αμαρτωλό κεφάλαιο. Αυτό που εδώ μας ενδιαφέρει είναι αν η ευθύνη του μεμονωμένου αυθαίρετου οικιστή εξισώνεται, συμψηφίζεται, ή ακόμη περισσότερο αναιρεί, την ευθύνη του συντεταγμένου κράτους.

Από το κράτος δικαίου στον χυδαίο νεοφιλελευθερισμό

Θεωρητικά, στο κράτος δικαίου, κυρίαρχος είναι ο νόμος και όχι ο άνθρωπος. Με άλλα λόγια υπερισχύουν οι νομικοί κανόνες, όπως αυτοί εφαρμόζονται και επιβάλλονται από το συντεταγμένο κράτος και όχι τα πρόσωπα, είτε αυτά κατέχουν εξουσία, είτε όχι. Αυτή η θεμελιώδης παραδοχή γίνεται κουρελόχαρτο από τους νεόκοπους νεοφιλελεύθερους της κυβέρνησης και τους υποστηρικτές της διάχυσης ευθυνών.

Αν το κράτος έχει την ίδια ή και λιγότερη ευθύνη από τους πολίτες του στο να εφαρμόζεται ο νόμος, για ποιο λόγο δεν είναι αποδεκτή η αυτοδικία; Για ποιο λόγο χρειαζόμαστε νόμους και δικαστήρια; Για ποιο λόγο χρειαζόμαστε κανόνες;

Αν ένας μαθητής έγραφε μια έκθεση γεμάτη κλισέ, θα ανέφερε προφανώς ότι ευθύνη έχουν και οι δύο: και το κράτος και οι πολίτες. Στην πραγματική ζωή όμως δεν υπάρχουν ούτε ίσες αποστάσεις, ούτε ίσες ευθύνες. Το κράτος δικαίου «εκπαιδεύει» τους πολίτες του στην τήρηση των νόμων. Σωφρονίζει αυτούς που τον παραβαίνουν. Και όλα αυτά ισχύουν στο αστικό κράτος, πριν βεβαίως τα κάνουν κουρελόχαρτα οι όψιμοι νεοφιλελεύθεροι.

Η αυθαίρετη δόμηση, όπως κάθε πράξη συστηματικής, μαζικής, πολυετούς παράβασης του νόμου, θέλει δύο μέρη. Και τον πολίτη που αυθαιρετεί και το κράτος που του επιτρέπει να αυθαιρετήσει. Μόνο που εδώ η φράση «επιτρέπει να αυθαιρετήσει», κρύβει την αλήθεια. Το νεοελληνικό κράτος δεν επέτρεψε απλά στον πολίτη να αυθαιρετήσει. Τον εκπαίδευσε στην παρανομία, τον έθισε στην αυθαιρεσία, τον συνήθισε στο ρουσφέτι, τον έσπρωξε στη μικροδιαφθορά. Το δημόσιο, με τους όρους που λειτούργησε, επί δεκαετίες επέβαλε – δεν ανέχτηκε απλά – το καθεστώς της αυθαίρετης δόμησης.

Ο ρόλος του κράτους

Το νεοελληνικό κράτος, σε ό,τι αφορά την αυθαίρετη δόμηση, δεν ήταν απλά ένας ανίκανος τερματοφύλακας μπροστά στις επιβουλές του ιδιώτη. Ήταν ο παράγοντας που έστησε το παιχνίδι. Με μιλημένο διαιτητή, στημένους κανόνες και προδικασμένο αποτέλεσμα.

Η πολιτική εξουσία με δεκάδες νομοθετικές παρεμβάσεις (τελευταία εκ των οποίων η 4495/2017 επί κυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ), τακτοποιούσε συστηματικά τα αυθαίρετα. Έκανε σημαία της το «ο γέγονε γέγονε», το «αν πληρώσεις θα το σώσεις». Προσχώρησε στην κατσαπλιάδικη τακτική του να επιτρέπει την αυθαιρεσία, και εκ των υστέρων να τη δικαιώνει, αρκεί να εισπράττει. Επί δεκαετίες άφηνε δεκάδες παραθυράκια ανοικτά για έμμεσες νομιμοποιήσεις μέσω Δήμων, δημοσίων δικτύων κοκ. Στην ουσία έσπρωχνε τους πολίτες, συστηματικά και σχεδιασμένα, στην αυθαίρετη δόμηση.

Το να σβήνει κανείς την κρατική ευθύνη, συνιστά προκλητική σκοπιμότητα.

Υπάρχει ευθύνη των ιδιοκτητών; Προφανώς και υπάρχει. Η αυθαίρετη δόμηση ήταν μια από τις μεθόδους ενσωμάτωσης της μικροαστικής τάξης αλλά και των λαϊκών στρωμάτων. Προσομοίωνε έστω και περιορισμένα, ένα μοντέλο κοινωνικής ευημερίας για τις διακοπές και τα Σαββατοκύριακα. Σε πολύ μικρότερη έκταση, έλυσε το οξύ στεγαστικό πρόβλημα των πιο λαϊκών στρωμάτων. Φυσικά υπήρξαν ισχυρά κέρδη για το κεφάλαιο, τους μεγάλους ιδιοκτήτες γης και στρώμα ανώτερων κρατικών λειτουργών. Όμως σε κάθε σχέση υπάρχει δύναμη που καθορίζει και δύναμη που καθορίζεται.

Και στη συγκεκριμένη περίπτωση, η εξουσία έφτιαξε μια κοινωνία καταπώς την βόλευε. Η δε κοινωνία, γλυκάθηκε, συνήθισε, αποδέχτηκε. Και φυσικά, αυθαιρέτησε. Αν όχι όλη, ένα μεγάλο μέρος της.

Το μαζί τα φάγαμε δήλωνε το τέλος του κοινωνικού συμβολαίου της μεταπολίτευσης. Το μικροαστικό λίπος όφειλε πλέον να καεί στο βωμό των μνημονίων. Το μαζί τους κάψαμε δηλώνει το τέλος της προσφοράς σε είδος στην οποία επιδόθηκε το νεοελληνικό κράτος για να αποσπάσει συναίνεση και ανοχή. Ο σημερινός, δραματικός υπέρ του κεφαλαίου, συσχετισμός δύναμης, δεν έχει ανάγκη να εξαγοράζει συναινέσεις.

Από την άποψη αυτή δεν είναι απίθανο να στερέψουν οι τρόποι και να μειωθούν τα παραθυράκια της αυθαίρετης δόμησης. Όχι όμως επειδή το κράτος και η κυβέρνηση του ΣΥΡΙΖΑ αποφάσισαν να συμμορφωθούν στους κανόνες και στους νόμους. Αλλά επειδή την μικρή αυθαιρεσία του μικροϊδιοκτήτη δεν την έχουν πλέον ανάγκη, ενώ τη μεγάλη αυθαιρεσία θα την οργανώνουν με ειδικούς νόμους. Από το Mall μέχρι το Ελληνικό και από τις μεγάλες επενδύσεις τουριστικών μονάδων μέχρι ειδικές ζώνες ανεξέλεγκτου real estate για τους Γερμανούς ή τους Κινέζους.

Επιστρέφοντας στο θέμα της απόδοσης ευθυνών, η διάχυση της ευθύνης προσομοιώνει το θατσερικό «δεν υπάρχει κοινωνία, υπάρχουν μόνο άτομα». Δεν υπάρχει κατά την κυβερνητική προπαγάνδα συγκροτημένο κράτος με σαφή πολιτική, νόμους τακτοποιήσεων και πρακτική αποδοχής και προώθησης της αυθαιρεσίας. Υπάρχουν ατομικές αυθαιρεσίες που όλες μαζί ενώνονται και γιγαντώνονται, δημιουργούν το πρόβλημα, ενοχοποιούν όλη την κοινωνία, και βγάζουν λάδι τους πραγματικούς υπαίτιους. Στην πρώτη περίπτωση, οι ένοχοι αναζητούνται ψηλά. Στη δεύτερη περίπτωση οι ένοχοι αναζητούνται αν όχι στον καθρέπτη μας, δίπλα μας. Είναι προφανές τι από τα δύο βολεύει την εξουσία και την κυβέρνησή της.

Ο Τσίπρας ανέλαβε την (αυτονόητη) πολιτική ευθύνη. Και λοιπόν;

Ανέλαβε την (αυτονόητη) πολιτική ευθύνη. Και λοιπόν;

Από την πρώτη μέρα που ξέσπασε η καταστροφική πυρκαγιά, η κυβέρνηση έδειξε να κάνει κυρίως επικοινωνιακή διαχείριση παρά διαχείριση κρίσης και αντιμετώπιση της καταστροφής. Και αυτό ακριβώς ήταν που προκάλεσε την οργή και την κατακραυγή. Τόσες μέρες μετά κι ακόμα δυσκολεύονται να το καταλάβουν.

Τα ΜΜΕ που ανέδειξαν εγκαίρως την κρισιμότητα της κατάστασης στοχοποιήθηκαν από τα κυβερνητικά στελέχη, που τα κατηγόρησαν ότι ψεύδονται και τρομοκρατούν τον κόσμο για να πλήξουν την κυβέρνηση.

Αυτό ήταν αρκετά ενδεικτικό για το πόσο πολύ είχαν υποτιμήσει τον κίνδυνο.

Η επίσκεψη του πρωθυπουργού στην Πυροσβεστική λίγο πριν από τα μεσάνυχτα της Δευτέρας και ο τρόπος που μιλούσε για το θέμα με τον αρμόδιο υπουργό καταδεικνύει ότι δεν είχαν καταλάβει το μέγεθος της καταστροφής. Δεκάδες παραθεριστές εκείνη την ώρα είχαν καεί και είχαν πνιγεί, ενώ κάποιοι εξακολουθούσαν να βρίσκονται στη θάλασσα αβοήθητοι για τέσσερις και πέντε ώρες.

Στη σύσκεψη αυτή δεν έγινε η παραμικρή αναφορά στον κόσμο που καιγόταν και πνιγόταν και δεν υπήρχε κανείς που να δίνει στον πρωθυπουργό την πραγματική εικόνα.

Την ήξεραν και είχαν αποφασίσει να την κρύψουν για επικοινωνιακούς λόγους, καθυστερώντας την αποκάλυψη της τραγωδίας; Ή η άγνοια που επιδείχθηκε ήταν πραγματική; Και τα δύο είναι εξίσου επικίνδυνα.

Τις επόμενες μέρες που αποκαλύπτονταν η έκταση του δράματος με συγκλονιστικές λεπτομέρειες αλλά και η μοιραία ανεπάρκεια της κυβέρνησης, ο πρωθυπουργός, οι αρμόδιοι υπουργοί και όλοι οι υπεύθυνοι δεν θέλησαν να αναλάβουν καμία ευθύνη. Αντιθέτως, στη συνέντευξη που δόθηκε την Πέμπτη ισχυρίστηκαν ότι τα έκαναν όλα καλά και δεν βρίσκουν κάποιο λάθος.

Το αν διοικούν καλά ή όχι, όμως, κρίνεται εκ του αποτελέσματος και όχι από τις δικαιολογίες που ψελλίζουν όταν τους καλούν να λογοδοτήσουν.

Την κατακραυγή που ξεσήκωσαν οι υπουργοί της κυβέρνησης Τσίπρα με τη συνέντευξή τους για την πυρκαγιά επιχείρησε να αντιμετωπίσει ο ίδιος ο πρωθυπουργός την Παρασκευή στο υπουργικό συμβούλιο, «αναλαμβάνοντας την πολιτική ευθύνη». Στην πολιτική, όμως, και ειδικά μετά από τόσους νεκρούς, η ανάληψη της πολιτικής ευθύνης δημόσια έχει νόημα μόνο αν συνοδεύεται από παραίτηση.

Διαφορετικά, δεν έχει κανένα νόημα. Γιατί η πολιτική ευθύνη του πρωθυπουργού είναι αυτονόητη και εκ των πραγμάτων δεδομένη. Η 23η Ιουλίου ήταν η πρώτη μέρα, για φέτος, υψηλού κινδύνου για πυρκαγιά λόγω καιρικών συνθηκών. Όφειλαν να γνωρίζουν δηλαδή. Ο πρωθυπουργός και το επιτελείο του ήταν υποχρεωμένοι να ελέγξουν αν υπήρχε η σχετική ετοιμότητα του κρατικού μηχανισμού.

Οι μαρτυρίες των διασωθέντων αλλά και οι απόψεις που κατέθεσαν στον δημόσιο διάλογο καθηγητές που ειδικεύονται στο θέμα των φυσικών καταστροφών καταδεικνύουν ότι η πυρκαγιά πράγματι υποεκτιμήθηκε από τον πρωθυπουργό και την κυβέρνηση, η οποία δεν αντιλήφθηκε την αίσθηση του κατεπείγοντος και δεν έδρασε αναλόγως. Ειδικοί ισχυρίστηκαν ότι θα αρκούσε ακόμα κι ένας αποτελεσματικός μηχανισμός εκκένωσης για να σωθούν οι ζωές των αδικοχαμένων ανθρώπων, αλλά η κυβέρνηση δεν έχει δώσει ακόμα καμία συγκεκριμένη απάντηση στο γιατί δεν δόθηκε τελικά η σχετική εντολή, όπως και σε πολλά άλλα.

Ειδήμονες επί του θέματος της αντιμετώπισης των καταστροφών εξήγησαν αναλυτικά τις παραλείψεις και τα λάθη του κρατικού μηχανισμού. Αλλά και οι μαρτυρίες των διασωθέντων υπήρξαν πολύ αποκαλυπτικές, φωτίζοντας τα γεγονότα.

Η πολιτική ευθύνη της κυβέρνησης είναι δεδομένη. Αυτή κρίνεται για την επάρκεια της Πολιτικής Προστασίας, για την πρόληψη και την ετοιμότητα του κράτους να αντιμετωπίσει μια τέτοια πυρκαγιά χωρίς να υπάρξουν θύματα. Ο πρωθυπουργός έχει την ευθύνη να τοποθετεί αξιοκρατικά τους ικανότερους και τους καταλληλότερους σε κάθε υπεύθυνη θέση. Ειδικά όταν τους αναθέτει την ασφάλεια των πολιτών της χώρας.

Η κυβέρνηση προσπάθησε να τα ρίξει στην αυθαίρετη δόμηση της περιοχής, αλλά και γι’ αυτήν το κράτος έχει την ευθύνη. Και δεν είναι μόνο οι προηγούμενες κυβερνήσεις, στις οποίες η κυβέρνηση Τσίπρα προσπαθεί να τα ρίξει όλα, γιατί την ίδια ακριβώς πολιτική νομιμοποίησης αυθαιρέτων ακολούθησε κι αυτή. Καμία από τις δικαιολογίες που ψελλίζουν, λοιπόν, τα κυβερνητικά στελέχη αυτές τις μέρες δεν μπορεί να σταθεί. Αντιθέτως, κάθε νέα δικαιολογία του πρωθυπουργού τον εκθέτει ακόμα περισσότερο.

«Οι τραγωδίες γίνονται συχνά αφορμή για να έρθουν στην επιφάνεια προβλήματα, καταστάσεις και ολιγωρίες που σε ομαλές συνθήκες κρύβονται από τον δημόσιο διάλογο. Σήμερα, κατανοούμε όλοι με οδυνηρό τρόπο ότι κυβερνάμε μια χώρα όπου επί χρόνια κυριάρχησαν οι στρεβλώσεις» είπε στο υπουργικό συμβούλιο μπροστά στις κάμερες, παραδεχόμενος ότι μαθαίνει με τον οδυνηρό τρόπο και αφού πρώτα συντελεστεί η καταστροφή.

Το άλλο που προσπάθησε να κάνει ήταν να απαντήσει λες και η οργή του κόσμου κατευθυνόταν στους πυροσβέστες και όχι σε αυτόν, προσπαθώντας να ταυτιστεί μαζί τους, για προφανείς λόγους: «Ας μην πυροβολούν οι πολέμαρχοι του καναπέ εκείνους που έσωσαν χιλιάδες. Τους πυροσβέστες που έσπευσαν ηρωικά στον υπέρ πάντων αγώνα» είπε, ενώ οι κατηγορίες στρέφονται στην πολιτική ηγεσία, της οποίας η αδυναμία στην αντιμετώπιση των καταστροφών και η έλλειψη κάθε πρόληψης ήταν προφανείς.

Ενδεικτική της ανεπάρκειας όμως ήταν και η δήλωσή του στο υπουργικό συμβούλιο ότι τώρα θα προχωρήσουν στην κατάρτιση εθνικού σχεδίου που θα αντιμετωπίζει τις οικιστικές στρεβλώσεις, λες και δεν ήταν κυβέρνηση τρεισήμισι χρόνια ή λες κι έπρεπε να συμβεί μια τέτοια τραγωδία για να γίνουν πράγματα αυτονόητα (που κατά πάσα πιθανότητα πάλι δεν θα γίνουν).

Και συνέχισε περιγράφοντας τι πρέπει να γίνει για πράγματα που ήταν υποχρεωμένος να έχουν γίνει: «Πρέπει να είμαστε όλο το καλοκαίρι σε εγρήγορση και ετοιμότητα. Να οργανώσουμε την άμυνα της πολιτείας, και της κοινωνίας. Να εγγυηθούμε την προστασία του κάθε πολίτη…».

Ακόμα και αυτό το «Οφείλουμε να σταθούμε κοντά στους ανθρώπους που πλήρωσαν βαρύ φόρο, ζωής και περιουσίας στη φωτιά, ώστε κανένας να μη μείνει αβοήθητος και τίποτε να μην ξεχαστεί» οργή προκαλεί, όταν έρχεται μετά την καταστροφή. Γιατί δεν έπρεπε να μείνουν αβοήθητοι οι άνθρωποι που καίγονταν και πνίγονταν επί 4-5 ώρες, σύμφωνα με τις μαρτυρίες των περισσοτέρων, χωρίς να βλέπουν πουθενά αυτούς που έπρεπε να τους διασώσουν.

Κανείς δεν ξεχνάει ότι κυβερνητικά στελέχη τις πρώτες ώρες υποτιμούσαν προκλητικά την πυρκαγιά που είχε ξεσπάσει και μιλούσαν για προπαγάνδα των ΜΜΕ που την αναδείκνυαν. Ούτε ότι, αντί να απολογηθούν, είπαν ότι τα έκαναν όλα καλά και όταν ο κόσμος, οργισμένος απαιτούσε έστω μία συγγνώμη, βγήκε ο πρωθυπουργός και ανέλαβε την πολιτική ευθύνη, χωρίς να δώσει κανένα περιεχόμενο στη δήλωση αυτή.

Αν, πάντως, η κυβέρνηση, που αυτές τις μέρες ενστερνίζεται τη λογική του «Μαζί τα φάγαμε», προωθώντας το «Μαζί τα κάψαμε» και ρίχνοντας ευθύνες στα θύματα, σκοπεύει να εξαιρεί από την Πολιτική Προστασία όσους έχουν αυθαίρετα, ας τους πει να λαμβάνουν μόνοι τους τα μέτρα πρόληψης και καταστολής σε περίπτωση πυρκαγιάς. Και, κυρίως, να μην περιμένουν τίποτα από την κυβέρνηση.

Μιλώντας σοβαρά, όμως, ο πρωθυπουργός οφείλει να θυμηθεί ότι εκείνος ζήτησε την ψήφο των πολιτών για να του ανατεθεί η διακυβέρνηση της χώρας. Τη δουλειά αυτή την κάνεις αν μπορείς. Αν δεν μπορείς, την αφήνεις σε άλλους. Ας το αποφασίσει τουλάχιστον τώρα, που έμαθε με τον οδυνηρό τρόπο, όπως ομολόγησε, ότι η εξουσία, εκτός από προνόμια, έχει και υποχρεώσεις.

Πηγή: www.lifo.gr

Δεν είναι ώρα για σιωπή

Δεν είναι ώρα σιωπής

Σχόλιο του antapocrisis για την χθεσινοβραδινή τραγωδία.

Δεν είναι ώρα για σιωπή. Είναι ώρα να τους πάρει και να τους σηκώσει. Οι ένοχοι για την νέα ασύλληπτη τραγωδία επιβάλουν σιγή για να αποποιηθούν τις ευθύνες και να κρύψουν τις εγκληματικές τους πράξεις και παραλείψεις. Γιατί οι πολιτικές της ΝΔ, του ΠΑΣΟΚ και του ΣΥΡΙΖΑ παραμένουν ίδιες, εδώ και χρόνια: Περιορισμός του κράτους, διάλυση των δημόσιων μηχανισμών, πετσόκομμα δαπανών, τσάκισμα κοινωνικών υπηρεσιών. Όλα αυτά στην υπηρεσία των μνημονίων και των αντιλαϊκών πολιτικών. Η λαϊκή οργή πρέπει να πνίξει και τους σημερινούς και τους προηγούμενους γιατί όλοι συνέχισαν στην ίδια ρότα: Να βάζουν τα κέρδη των τραπεζών και τα πλεονάσματα του κράτους, πάνω από τις ανθρώπινες ζωές και το περιβάλλον.

Να μην επιβληθεί σιωπή για την υποστελέχωση των κρατικών δομών και υπηρεσιών. Για την απουσία αντιπυρικών και αντιπλημμυρικών οχυρώσεων. Για τις ελλείψεις στην Πυροσβεστική και στη Δασοπροστασία. Για τους μειωμένους προϋπολογισμούς στα κοινωφελή έργα και τη δασοπυρόσβεση. Τα μνημόνια είναι θάνατος. Η λιτότητα είναι θάνατος. Οι περικοπές των δημόσιων δαπανών είναι θάνατος.

Να μην επιβληθεί σιωπή για την εγκληματική πολιτική ασπίδα των «ασύμμετρων φαινομένων» επί Τσίπρα και της «ασύμμετρης απειλής» επί Καραμανλή. Τα καιρικά φαινόμενα μπορεί να είναι ακραία, αλλά οι συνέπειές τους θα ήταν διαχειρίσιμες αν αντί για τους υποτακτικούς των αγορών και των τραπεζών κυβερνούσαν άνθρωποι με προτεραιότητα το κοινωνικό σύνολο. Γιατί η Πολιτική Προστασία υπάρχει για να προετοιμάζεται για το έκτακτο και το ακραίο. Αλλιώς θα αρκούσε η αυτενέργεια των κατοίκων. Έντεκα χρόνια μετά το 2007 και τον «στρατηγό άνεμο» του γελοίου Πολύδωρα, έρχονται οι εξίσου γελοίοι Συριζαίοι να αναμασήσουν τα ίδια.

Να μην επιβληθεί σιωπή για την υποκριτική διάχυση της ευθύνης στο κοινωνικό σύνολο. Ναι, η κοινωνία εθίστηκε στο να κτίζει μέσα ή δίπλα στο δάσος, εκμαυλίστηκε από την προσδοκία του εξοχικού μέσα στα δέντρα, έμαθε ότι όλα μπορούν να γίνουν τσιμέντο. Αλλά ξεχνάμε επιδέξια μια εξουσία που πρωτοστάτησε σε αυτόν τον εκμαυλισμό. Δηλητηρίασε εκατοστό εκατοστό το κοινωνικό σώμα. Το έκανε σαν τα μούτρα της. Η αναφορά στην ευθύνη «όλων μας» πρέπει να γίνει όταν λογοδοτήσουν και πληρώσουν οι εγκληματίες που κυβέρνησαν και κυβερνούν. Ο κωλοέλληνας που κλείνει τη ΛΕΑ είναι η βολική διαφυγή των υψηλά ιστάμενων. Και φυσικά είναι το αγαπημένο θέμα των απολογητών της κυβέρνησης σήμερα.

Να μην επιβληθεί σιωπή. Ο σεβασμός στους νεκρούς και στη θλίψη δεν σημαίνει σιγή ασυρμάτου για τους ηθικούς αυτουργούς της τραγωδίας, είτε είναι πολιτικές είτε είναι πολιτικοί. Η οργή πρέπει να σαρώσει και τις πολιτικές και τους πολιτικούς που βάζουν το κέρδος και το πλεόνασμα πάνω από τις ανθρώπινες ζωές.