Άρθρα

«Ντιμπέιτ» για αιολικά και Natura

Το υπουργείο Περιβάλλοντος δεν πρέπει να αδειοδοτήσει νέα αιολικά πάρκα σε περιοχές Natura, προκειμένου να προστατεύσει επαρκώς τα φυσικά οικοσυστήματα και τα απειλούμενα είδη. Σύμφωνα με τα αποτελέσματα μιας νέας έρευνας από το Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων, οι ανεμογεννήτριες που ήδη βρίσκονται σε διάφορα στάδια αδειοδότησης για περιοχές εκτός Natura επαρκούν για να υπερκαλυφθεί κατά δύο έως τρεις φορές ο εθνικός στόχος για το 2030. Παρά ταύτα, αυτή τη στιγμή εκκρεμεί η αδειοδότηση για επιπλέον 5.514 ανεμογεννήτριες μέσα σε προστατευόμενες περιοχές.

Η έρευνα πραγματοποιήθηκε από το Εργαστήριο Διατήρησης της Βιοποικιλότητας, με επιστημονική υπεύθυνη τη Βασιλική Κατή, αναπλ. καθηγήτρια στο τμήμα Βιολογικών Εφαρμογών και Τεχνολογιών. Αφορά την κατάτμηση των φυσικών οικοσυστημάτων, σε συνδυασμό με τη χωροθέτηση αιολικών σταθμών και την επίτευξη των νέων, φιλόδοξων στόχων που έθεσε η Ελλάδα για την απολιγνιτοποίηση της χώρας. Με τη βοήθεια νέων τεχνολογιών, οι επιστήμονες ανέλυσαν τα στοιχεία της Ρυθμιστικής Αρχής Ενέργειας για την ήδη εγκατεστημένη ισχύ ανεμογεννητριών, αλλά και όσων αιολικών πάρκων βρίσκονται σε διάφορα στάδια αδειοδότησης ή έστω υπό αξιολόγηση.

Τα στοιχεία

Τα πρώτα αποτελέσματα της έρευνας παρουσιάζουν μεγάλο ενδιαφέρον. Σύμφωνα με τους ερευνητές, οι αιολικοί σταθμοί που λειτουργούν σήμερα στη χώρα καλύπτουν ήδη το μισό (49,78%) του στόχου μας για το 2030 (7.050 MW). Το μεγαλύτερο μέρος αυτών (37,04% του εθνικού στόχου, ή 1.702 ανεμογεννήτριες) βρίσκεται σε περιοχές εκτός Natura, ενώ εντός Natura λειτουργούν σήμερα 705 ανεμογεννήτριες (12,74% του εθνικού στόχου).

Την περίοδο αυτή έχει υποβληθεί προς αδειοδότηση ένας μεγάλος αριθμός επενδυτικών σχεδίων για νέα αιολικά πάρκα. Οπως επισημαίνουν οι επιστήμονες, αν κατασκευαστούν και λειτουργήσουν όλα τα αιολικά πάρκα που έχουν αιτηθεί άδεια από το υπουργείο Περιβάλλοντος, τότε η Ελλάδα θα ξεπεράσει τον στόχο αυτό κατά έξι φορές. Οι επενδυτές, όμως, δείχνουν μεγάλο ενδιαφέρον και για τις περιοχές Natura, στις οποίες στο άμεσο μέλλον προγραμματίζεται να εγκατασταθούν επιπλέον 5.514 ανεμογεννήτριες, συνολικής ισχύος 15.265 MW. Το ερώτημα λοιπόν που τίθεται είναι, κατά πόσον πρέπει το υπουργείο Περιβάλλοντος να αδειοδοτήσει όλες τις αιτήσεις που έχουν υποβληθεί, ή αν θα πρέπει η έμφαση να δοθεί μόνο στις περιοχές που δεν προστατεύονται.

Η ερευνητική ομάδα καταλήγει σε τρεις προτάσεις: Να σταματήσει προσωρινά το υπουργείο Περιβάλλοντος να εγκρίνει τις νέες αιτήσεις για αιολικά πάρκα, μέχρι να ολοκληρωθούν το νέο ειδικό χωροταξικό πλαίσιο για τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας και οι ειδικές περιβαλλοντικές μελέτες που εκπονούνται σήμερα για τις προστατευόμενες περιοχές. Να επιτραπεί η ολοκλήρωση της διαδικασίας αδειοδότησης μόνο για όσες περιπτώσεις αφορούν αιολικά πάρκα εκτός Natura (μελλοντικά να εξεταστεί η «απόσυρση» όσων βρίσκονται μέσα σε προστατευόμενες περιοχές και έχει τεκμηριωθεί ότι προκαλούν ζημιά στο περιβάλλον). Και να δοθεί προτεραιότητα στην εγκατάσταση αιολικών πάρκων στις πιο υποβαθμισμένες οικολογικά περιοχές όπου υπάρχει ήδη πυκνό οδικό δίκτυο.

«Κατ’ αρχάς, οι στόχοι που έθεσε το νέο εθνικό σχέδιο για την ενέργεια και το κλίμα είναι ιδιαίτερα θετικοί, όπως και η δέσμευση της κυβέρνησης για τη μετάβαση σε μια κοινωνία κλιματικής ουδετερότητας έως το 2050», λέει στην «Κ» η κ. Κατή. «Είναι πολύ σημαντικό ότι υπάρχει πολιτική βούληση για αυξημένη διείσδυση των ανανεώσιμων πηγών στην κατανάλωση ενέργειας έως το 2030. Πρόκειται για πολιτικές εξαιρετικές με σημαντικότητο όφελος για το περιβάλλον και την κοινωνία. Η περιβαλλοντική επίδοση της χώρας είναι σήμερα υψηλή ως προς την κάλυψη του εθνικού στόχου των 7.050 MW έως το 2030».

Πώς τεκμηριώνονται οι προτάσεις της ερευνητικής ομάδας; Δεν είναι προς όφελος της χώρας να εγκατασταθούν όσο το δυνατόν περισσότερα αιολικά πάρκα; «Με βάση τα αποτελέσματά μας δεν συνάδει εθνικός λόγος ούτε για την επιτάχυνση της διαδικασίας αδειοδότησης νέων αιολικών πάρκων, ούτε ειδικότερα για την εγκατάσταση νέων ανεμογεννητριών εντός περιοχών Natura», υποστηρίζει η κ. Κατή.

Τα δεδομένα

«Το επενδυτικό ενδιαφέρον –άρα και η καταλληλότητα του αιολικού δυναμικού– στις περιοχές εκτός του δικτύου των προστατευόμενων περιοχών είναι τόσο μεγάλο που υπερκαλύπτει κατά δύο έως τρεις φορές τον εθνικό στόχο για την επόμενη δεκαετία. Λαμβάνοντας υπόψη τις ανεμογεννήτριες που ήδη λειτουργούν, εντός και εκτός Natura, καθώς και τις ανεμογεννήτριες που έχουν λάβει άδεια κατασκευής ή άδεια παραγωγής με έγκριση περιβαλλοντικών όρων αποκλειστικά για περιοχές εκτός Natura, φθάνουμε ήδη στον εθνικό στόχο».

Το κύριο ζήτημα που έρχεται έντονα στην επιφάνεια τα τελευταία χρόνια είναι οι συνέπειες των αιολικών πάρκων στην «υγεία» των προστατευόμενων περιοχών και ειδών.

Αλλά και το ότι δεν συνεκτιμάται κατά τη διαδικασία περιβαλλοντικής αδειοδότησης το περιβαλλοντικό οικονομικό όφελος, δηλαδή οι υπηρεσίες που προσφέρει το περιβάλλον. «Υπάρχει εκτενής βιβλιογραφία για τις αρνητικές επιπτώσεις των αιολικών πάρκων και των συνοδών τους έργων, οδικού δικτύου, στη βιοποικιλότητα και στα φυσικά οικοσυστήματα», λέει η κ. Κατή.

Οι επιστήμονες δεν αμφισβητούν την ανάγκη επέκτασης της χρήσης της αιολικής ενέργειας. «Η ανάπτυξη των ΑΠΕ είναι απολύτως απαραίτητη», λέει η κ. Κατή. «Πλην, όμως, απαιτούνται ψύχραιμες, πολυδιάστατες και τεκμηριωμένες επιστημονικά απόψεις για την ορθή χωροθέτησή τους». Πρέπει να βρεθεί η χρυσή τομή στη μεγιστοποίηση του κέρδους των εταιρειών που επενδύουν στις ΑΠΕ με το ελάχιστο περιβαλλοντικό και κοινωνικό κόστος.

Η επέκταση των δρόμων

Μια πτυχή που σπάνια ακούγεται στον δημόσιο λόγο, αλλά παρουσιάζει ιδιαίτερο ενδιαφέρον αναδεικνύεται μέσα από την έρευνα του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων. Πρόκειται για τον αποκαλούμενο «κατακερματισμό» της γης, δηλαδή την ολοένα και αυξανόμενη απώλεια φυσικών οικοσυστημάτων από την επέκταση του οικιστικού ιστού, των υποδομών και των δρόμων. Η ερευνητική ομάδα (σε συνεργασία με την «Πίνδο Περιβαλλοντική» και με χρηματοδότηση από το Πράσινο Ταμείο) «χαρτογράφησε» τις περιοχές που βρίσκονται σε απόσταση ενός χιλιομέτρου από κάποιον δρόμο και συνιστούν ενότητες μεγαλύτερες των 50 τετραγωνικών χιλιομέτρων.

Πού κατέληξε; Υπάρχουν μόλις έξι τέτοιες περιοχές (Λευκά Ορη, Τύμφη, Ολυμπος, Ταΰγετος, όρος Σάος και Σμόλικας) που αντιστοιχούν στο 0,5% της χώρας, να παραμένουν εντελώς «παρθένες», χωρίς καμία μορφή ανθρώπινης παρουσίας. Οπως επισημαίνουν οι ερευνητές, η Ελλάδα καταλαμβάνει μία από τις πρώτες θέσεις στην αύξηση επιφανειών με έντονο κατακερματισμό (+5% το 2009-2012), ενώ με βάση τη Eurostat καταλαμβάνει την πρώτη θέση στην αύξηση των τεχνητών επιφανειών (2012-2015), με την επέκταση των εργοταξίων να είναι η κύρια πηγή απώλειας φυσικών εκτάσεων. «Η επέκταση των δρόμων έχει σημαντικές συνέπειες στο περιβάλλον και στη βιοποικιλότητα», εξηγεί η κ. Κατή. «Η δημιουργία αιολικών πάρκων σε απρόσιτα ορεινά ή νησιωτικά οικοσυστήματα προκαλεί μεγαλύτερη περιβαλλοντική βλάβη από ό,τι περιβαλλοντικό όφελος και αυτό είναι πλέον αποδεδειγμένο επιστημονικά».

Πηγή: Καθημερινή

Ο κορωνοϊός και το νομοσχέδιο για τον “εκσυγχρονισμό της περιβαλλοντικής νομοθεσίας”

Όλο και περισσότεροι επιστήμονες πιστεύουν ότι η καταστροφή της βιοποικιλότητας από την ανθρωπότητα δημιουργεί προϋποθέσεις για την εμφάνιση νέων ιών-ασθενειών, όπως ο covid-19.  Οι ανθρώπινες παρεμβάσεις προκαλούν καταστροφές στα οικοσυστήματα, οι φυσικοί οικότοποι συρρικνώνονται,  τα άγρια ζώα χάνουν τους βιοτόπους τους, μετακινούνται, έρχονται σε επαφή με διαφορετικά ζώα και ευκολότερα με τους ανθρώπους, πολλές φορές σκοτώνονται  ή φυλακίζονται και καταλήγουν σε αγορές.  Οι άνθρωποι δημιουργούν τις προϋποθέσεις για την εξάπλωση των ασθενειών, μειώνοντας τα φυσικά εμπόδια μεταξύ των ζώων ξενιστών- στα οποία ο ιός κυκλοφορεί -και στους ίδιους. Τα παθογόνα περνούν από τα ζώα στους ανθρώπους και μπορούν να εξαπλωθούν γρήγορα σε νέα μέρη. Το Κέντρο Ελέγχου και Πρόληψης Νοσημάτων των ΗΠΑ (CDC) εκτιμά ότι τα 3/4 των νέων ή αναδυόμενων ασθενειών που μολύνουν τον άνθρωπο προέρχονται από  ζώα.

Ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας  αναφέρει ότι οι μολυσματικές ασθένειες προκαλούν πάνω από ένα δισεκατομμύριο ανθρώπινες λοιμώξεις ετησίως, με εκατομμύρια θανάτους παγκοσμίως. Περίπου τα 2/3  των γνωστών μολυσματικών ασθενειών στον άνθρωπο μοιράζονται με τα ζώα και η πλειονότητα των πρόσφατα αναδυόμενων ασθενειών σχετίζεται με την άγρια φύση.  Οι ανθρώπινες δραστηριότητες διαταράσσουν τη δομή και τις λειτουργίες των οικοσυστημάτων, μεταβάλλουν τη βιοποικιλότητα, μειώνουν την αφθονία ορισμένων οργανισμών, προκαλούν αύξηση του πληθυσμού σε άλλους, τροποποιούν τις αλληλεπιδράσεις μεταξύ οργανισμών και του φυσικού και χημικού περιβάλλοντος τους.  Στις διαταραχές που επηρεάζουν τις μολυσματικές ασθένειες και τη μετάδοση τους περιλαμβάνονται, η αποψίλωση δασών, η  αλλαγή χρήσεων  γης, η διαχείριση του νερού (κατασκευή φραγμάτων, άρδευση), η  ανεξέλεγκτη αστικοποίηση, η  κλιματική μεταβλητότητα και αλλαγή, κλπ.

Η επικεφαλής του περιβάλλοντος του ΟΗΕ  δήλωσε πρόσφατα ότι η  φύση μας στέλνει μήνυμα με την πανδημία του κορωνοϊού. Η ανθρωπότητα ασκεί πάρα πολλές πιέσεις στον φυσικό κόσμο με καταστροφικές συνέπειες.  Ποτέ στο παρελθόν δεν υπήρχαν τόσες πολλές ευκαιρίες για τα παθογόνα να περάσουν από τα ζώα σε ανθρώπους. Η συνεχιζόμενη καταστροφή των άγριων χώρων μας έφερε άβολα κοντά σε ζώα και φυτά που φιλοξενούν ασθένειες που μπορούν να μεταπηδήσουν στον άνθρωπο. Είμαστε στενά συνδεδεμένοι με τη φύση, είτε μας αρέσει είτε όχι. Εάν δεν φροντίζουμε τη φύση, δεν φροντίζουμε τον εαυτό μας.  Καθώς πλησιάζουμε προς έναν πληθυσμό 10 δισεκατομμυρίων ανθρώπων στον πλανήτη, πρέπει να πάμε στο μέλλον οπλισμένοι με τη φύση, ως τον ισχυρότερο σύμμαχό μας.

Η επιστημονική κοινότητα επισημαίνει ότι όσο συνεχίζεται η αλλοίωση της βιοποικιλότητας, μέσω της επιταχυνόμενης διατάραξης/καταστροφής των οικοσυστημάτων και των ειδών, δεν θα μπορέσουμε να αποφύγουμε μελλοντικές  επιδημίες ή/και πανδημίες.

Η λύση είναι να κατανοήσουμε ότι το ανθρώπινο είδος μοιράζεται τον πλανήτη με τα άλλα είδη, στα οποία θα πρέπει να αφήσει τον χώρο που τους αναλογεί και να τα προστατεύσει, καθώς και να διατηρήσει ακέραια τη δομή και λειτουργία των  οικοσυστημάτων που συντηρούν τη ζωή.

Στην χρονική στιγμή της κορύφωσης της πανδημίας του κορωνοϊού, με καθεστώς «καραντίνας» στη Βουλή και σημαντικές αντιδράσεις, κατατέθηκε για να ψηφιστεί άμεσα το νομοσχέδιο (ν/σ) για τον «εκσυγχρονισμό της περιβαλλοντικής νομοθεσίας» του ΥΠΕΝ.

Με το ν/σ αλλάζουν οι διατάξεις  για την περιβαλλοντική αδειοδότηση έργων, τη  διαχείριση των προστατευόμενων περιοχών, οι κατηγορίες, οι ζώνες  και οι χρήσεις των προστατευόμενων περιοχών, κλπ.

Στην αιτιολογική έκθεσή του, που αναλύονται οι σκοποί των προτεινόμενων ρυθμίσεών του, αναγράφεται  «Η περιβαλλοντική αδειοδότηση στην Ελλάδα…,  εξακολουθεί να αποτελεί χρονοβόρα διοικητική διαδικασία και ως εκ τούτου σημαντικό ανασταλτικό παράγοντα για την προώθηση των επενδύσεων….   Με στόχο την επίσπευση και απλοποίηση των διαδικασιών, προκειμένου να αντιμετωπισθούν χρόνια προβλήματα καθημερινότητας και να δημιουργηθεί ένα επενδυτικά φιλικό περιβάλλον στην Ελλάδα, προτείνονται…».

Η περιβαλλοντική αδειοδότηση αποτελεί μία σύνθετη-ουσιαστική διαδικασία, με κύριο στόχο την διασφάλιση της προστασίας του περιβάλλοντος, με την εφαρμογή όρων/περιορισμών για την υλοποίηση (εάν μπορεί περιβαλλοντικά να υλοποιηθεί) και τη λειτουργία ενός έργου/επένδυσης με τις μικρότερες δυνατές επιπτώσεις στο περιβάλλον.  Ελέγχονται αναλυτικά οι παράμετροι κάθε έργου, γίνεται διαβούλευση, συλλέγονται γνωμοδοτήσεις και εγκρίνονται περιβαλλοντικοί όροι, με τους οποίους τίθενται οι προϋποθέσεις για την κατασκευή και λειτουργία του.  Η διαδικασία αυτή πρέπει να είναι σύνθετη, να εμπλέκει διάφορες ειδικότητες (περιβαλλοντολόγους, μηχανικούς, βιολόγους, κλπ) και φορείς,  για να έχει τεχνική/επιστημονική τεκμηρίωση, να διασφαλίζει την περιβαλλοντικά ορθή κατασκευή και λειτουργία του έργου, αλλά κύρια να διασφαλίζει την προστασία του περιβάλλοντος στην περιοχή εγκατάστασής του, δίνοντας προτεραιότητα στην προστασία της βιοποικιλότητας, στην μείωση της κατανάλωσης φυσικών πόρων και στις τεχνολογίες που αντιμετωπίζουν την κλιματική κρίση.

Η διαδικασία αυτή είναι λάθος να αντιμετωπίζεται σαν γραφειοκρατική διαδικασία, ανασταλτικός παράγοντας, πιθανό εμπόδιο για έργα/επενδύσεις, που πρέπει να απλοποιηθεί γιατί  δεν προσφέρει κάτι ουσιαστικό.

Το ν/σ πρέπει να αναδιαμορφωθεί βάσει της προτεραιότητας της προστασίας του περιβάλλοντος  και όχι της προώθησης των επενδύσεων.

Τα 1500 σχόλια της δημόσιας διαβούλευσης  ζητούν την καθολική αλλαγή του, τεκμηριώνοντας την επιστημονική άποψη αρμόδιων τεχνοκρατών .

Όπως ακούγονται οι ειδικοί της υγείας, θα πρέπει να ακουστούν και οι ειδικοί  για το περιβάλλον.

Το απαιτούν οι καιροί, όχι μόνο για την προστασία του περιβάλλοντος, αλλά και για την προστασία της δημόσιας υγείας.

Πηγή: thebest.gr

Το Υπουργείο Περιβάλλοντος θα έπρεπε να μετονομαστεί σε Υπουργείο ενάντια στο Περιβάλλον

Τη Δευτέρα 04/05 συζητιέται στη Βουλή το σχέδιο νόμου του Υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας «Εκσυγχρονισμός περιβαλλοντικής νομοθεσίας». Η Κυβέρνηση αποφάσισε να καταθέσει ένα τέτοιο νομοσχέδιο εν μέσω υγειονομικής κρίσης και καραντίνας. Ο εμπαιγμός δεν σταματά εδώ.  Στο Opengov το σχέδιο νόμου περιελάμβανε 66 άρθρα σε σύνολο 73 σελίδων, ενώ στη Βουλή κατατίθεται σχέδιο νόμου 130 άρθρων συνόλου 155 σελίδων. Όπως είναι εμφανές 64 άρθρα δεν δημοσιεύτηκαν ποτέ, ούτε συμπεριλήφθηκαν στη διαδικασία εξπρές της δημόσιας διαβούλευσης. Η Κυβέρνηση δεν δέχτηκε καν την χρονική παράταση της δημόσιας διαβούλευσης, πράγμα που ζήτησαν αρκετές οργανώσεις, που  διήρκησε μόλις 14 μέρες (από τις 4 εώς τις 18 Μαρτίου). Ο κος Χατζηδάκης σπεύδει να ξεμπερδεύει με ένα νομοσχέδιο τομή για τα περιβαλλοντικά δεδομένα της χώρας εν μέσω πανδημίας. Για αυτή την επιλογή ο Υπουργός και η Κυβέρνηση είναι έκθετοι.

Στην ουσία όμως του σχεδίου νόμου. Η κεντρική ιδέα του Υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας είναι 1. Aπορρύθμιση του πλαισίου περιβαλλοντικής αδειοδότησης, 2.  Αποδυνάμωση τοπικών αρχών  3. Kατάργηση της προστασίας των περιοχών NATURA.

Ειδικότερα, στο άρθρο 1, η διάρκεια της Απόφασης Έγκρισης Περιβαλλοντικών Όρων (ΑΕΠΟ) ορίζεται στα 15 έτη από 10, επεκτείνεται δηλαδή κατά 5 έτη. Αυτό πέρα από τη διευκόλυνση ορισμένων επενδύσεων, θα έχει πραγματικά ανυπολόγιστες συνέπειες για το περιβάλλον. Η επέκταση κατά 5 έτη της περιβαλλοντικής άδειας είναι χρονική επέκταση κατά 50%. Είναι πολύ δύσκολο κανείς να εκτιμήσει τις συνέπειες μιας ανθρωπογενούς δραστηριότητας σε ένα φυσικό τοπίο για 5 παραπάνω χρόνια. Ο έλεγχος είναι πολύ σημαντικός. Αντί να γίνεται κάθε 10 χρόνια και να ανανεώνεται – ή όχι – η ΑΕΠΟ, αυτό θα γίνεται κάθε 15. Ο Υπουργός αποδυναμώνει τον έλεγχο και βάζει την ανταγωνιστικότητα των επενδύσεων σε ευαίσθητες περιοχές πάνω από το περιβαλλοντικό κόστος.

Επόμενες διατάξεις που αφορούν την μείωση του χρόνου διαβούλευσης από 45 σε 30 μέρες, δεν έχουν σκοπό απλά να επιταχύνουν τη διαδικασία ή να χτυπήσουν τη «γραφειοκρατία» αλλά κυρίως να αποδυναμώσουν τον λόγο των αρμόδιων φορέων:

Άρθρο 2 , δ) Συλλογή γνωμοδοτήσεων από τους αρμόδιους δημόσιους φορείς και υπηρεσίες και των απόψεων του κοινού στο πλαίσιο της δημόσιας διαβούλευσης εντός αποκλειστικής προθεσμίας τριάντα (30) ημερών από την αποστολή και δημοσιοποίηση της ΜΠΕ.

Σύμφωνα με το νόμο 4014/ΦΕΚ.Β’209/21.09.2011, τα δημόσια και ιδιωτικά έργα και δραστηριότητες κατατάσσονται σε δύο κατηγορίες ανάλογα με τις επιπτώσεις τους στο περιβάλλον.

Η πρώτη (Α) κατηγορία περιλαμβάνει τα έργα και τις δραστηριότητες ενδέχεται να προκαλέσουν σημαντικές επιπτώσεις στο περιβάλλον και για τα οποία απαιτείται η διεξαγωγή Μελέτης Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων (ΜΠΕ) προκειμένου να τους επιβάλλονται ειδικοί όροι και περιορισμοί.

Μάλιστα στο ίδιο άρθρο αναφέρεται ότι στην περίπτωση της μη απάντησης των δημόσιων φορέων, για μη ουσιώδεις γνωμοδοτήσεις(!) η διαδικασία προχωράει στα επόμενα στάδια. Η αποδυνάμωση των δημόσιων φορέων στην υπηρεσία του επιχειρείν.

Τέλος στο πεδίο των ΑΕΠΟ, η διαδικασία αξιολόγησης ανατίθεται σε ιδιώτες αξιολογητές, οι οποίοι θα επιλέγονται με κλήρωση από το Υπουργείο. Η μόνη δικλείδα «διαφάνειας» που υπάρχει για την αξιολόγηση μιας αδειοδότησης αφορά πλέον την κλήρωση του Υπουργείου μετά την υποκατάσταση μόνιμων δημόσιων υπαλλήλων από ιδιώτες αξιολογητές. Μάλιστα το Υπουργείο έκανε σαφές τις προθέσεις του κατά τη διάρκεια της δημόσιας διαβούλευσης όπου στο άρθρο 7 που αναφερόταν ότι:

Ο φορέας του έργου ή της δραστηριότητας δύναται είτε κατά την έναρξη ή και σε οποιοδήποτε στάδιο της διαδικασίας που προβλέπεται στα άρθρα 3 και 4 να αναθέσει σε πιστοποιημένο αξιολογητή[…]

Η διάταξη αυτή καταργήθηκε. Το γράμμα του νόμου μπορεί να άλλαξε. Το πνεύμα όμως όχι. Ιδιώτες αξιολογητές, απορρύθμιση του πλαισίου και του ελέγχου των ΑΕΠΟ, μικρές χρονικές διορίες για την αποδυνάμωση των δημόσιων φορέων, χρονική επέκταση των αδειών.

Η αποδυνάμωση των τοπικών αρχών, πέρα από την έμμεση εφαρμογή της μέσω ασφυκτικών πλαισίων τονίζεται στο άρθρο 110, το οποίο αναφέρεται στην δυνατότητα σεισμικών ή γεωφυσικών ερευνών υδρογονανθράκων σε εκτάσεις που ανήκουν στο Δημόσιο ή σε Οργανισμούς Τοπικής Αυτοδιοίκησης. Οι τελευταίοι δεν θα ρωτούνται καν αφού:

Για την ανωτέρω προσωρινή χρήση δεν απαιτείται η λήψη οποιασδήποτε άδειας, έγκρισης ή συναίνεσης από τα παραπάνω πρόσωπα υπό την ιδιότητά τους ως κυρίων, νομέων ή κατόχων των εκτάσεων αυτών.

Επίσης, ιδρύεται ο ΟΦΥΠΕΚΑ (άρθρο 27) (Οργανισμός Φυσικού Περιβάλλοντος και Κλιματικής Αλλαγής), ενισχυμένη μορφή του πρώην ΕΚΠΑΑ (Εθνικό Κέντρο Περιβάλλοντος και Αειφόρου Ανάπτυξης). Καταργούνται οι τοπικοί Φορείς Διαχείρισης Προστατευόμενων Περιοχών και ιδρύονται 24 Μονάδες Διαχείρισης Προστατευόμενων Περιοχών που στις αρμοδιότητές τους δεν αναφέρεται αποκλείεται η γνωμοδότηση που είχαν οι προηγούμενοι Φορείς, παρά μόνο η κατάρτιση μελετών και ετήσιων εκθέσεων, η διαβούλευση και η ευαισθητοποίηση της τοπικής κοινωνίας.

Το υπουργείο έχει κάνει σαφές πως σε ό,τι αφορά την περιβαλλοντική πολιτική, θέλει να ενισχύσει την κεντρική εξουσία και οι τοπικοί φορείς να παίζουν απλά διακοσμητικό ρόλο.

Παρακάτω, στο άρθρο 44 προστίθενται οι ακόλουθες Γενικές κατηγορίες χρήσεων, οι οποίες αναφέρονται στις αντίστοιχες Περιοχές Προστασίας όπως αυτές είχαν καθοριστεί με το Ν. 1650/86.

  • Ζώνη απόλυτης προστασίας της φύσης
  • Ζώνη προστασίας της φύσης
  • Ζώνη διαχείρισης οικοτόπων και ειδών
  • Ζώνη βιώσιμης διαχείρισης φυσικών πόρων.

Αυτό σημαίνει ότι οι προστατευόμενες περιοχές πλέον θεωρούνται επέκταση του αστικού χώρου αφού τους έχουν οριστεί χρήσεις γης. Μάλιστα το άρθρο 46 του αντι-περιβαλλοντικού νομοσχεδίου τροποποιεί το άρθρο που ορίζει τις Περιοχές Προστασίας του Ν 1650/86 και ορίζει τις παραπάνω 4 Ζώνες Προστασίας και Διαχείρισης κλιμακούμενης προστασίας.

Ανάμεσα στις ειδικές κατηγορίες που επιτρέπονται στις περιοχές της Ζώνης διαχείρισης οικοτόπων και ειδών είναι μεταξύ άλλων:

(25) Εξορυκτικές δραστηριότητες (Ορυχεία – Λατομεία – Μεταλλεία, Αμμοληψία, Ζώνες αναζήτησης, έρευνας και εκμετάλλευσης υδρογονανθράκων .

Στη Ζώνη Διαχείρισης Οικοτόπων και Ειδών, περιλαμβάνονται και Περιοχές Προστασίας Οικοτόπων και Ειδών, οι οποίες αφορούν τις ΕΖΔ (Ειδικές Ζώνες Διατήρησης), τις ΖΕΠ (Ζώνες Ειδικής Προστασίας) και τα ΚΑΖ (Καταφύγια Άγριας Ζωής), όλα  τους, Εθνικά Τμήματα του NATURA 2000.

Πλέον, με την νομοθετική πρωτοβουλία του Υπουργού Ενέργειας, θα μπορούν να γίνονται εξορύξεις και μεταλλεία σε περιοχές NATURA. Όλοι γνωρίζουν τις επιπτώσεις και το περιβαλλοντικό αποτύπωμα που πιθανά θα έχει οποιαδήποτε από τις παραπάνω δραστηριότητες. Το Υπουργείου τις αγνοεί. Ο υπουργός περιβάλλοντος βάζει πάνω από το περιβάλλον τις ορέξεις του ιδιωτικού κεφαλαίου.

Το πολυνομοσχέδιο-εξπρές επιχειρεί να αλλάξει σχεδόν τα πάντα στην περιβαλλοντική νομοθεσία: το σύστημα έκδοσης περιβαλλοντικών αδειών, την προστασία των περιοχών Natura 2000, τη διαχείριση αποβλήτων, διατάξεις για τους δασικούς χάρτες κοκ.

Η Κυβέρνηση αλλά και όσοι βουλευτές ψηφίσουν το νομοσχέδιο στη Βουλή θα είναι υπόλογοι για την αντι-περιβαλλοντική πολιτική που θα ακολουθήσει η χώρα τα επόμενα χρόνια. Κροκοδείλια δάκρυα για την περιβαλλοντική κρίση, για την υποβάθμιση φυσικών περιοχών, για την δήθεν «προστασία του περιβάλλοντος», για την αναγκαία «Πράσινη Ανάπτυξη», για τα είδη προς εξαφάνιση και την προσβολή προστατευμένων περιοχών, δεν θα είναι πλέον ανεκτά.

Η συζήτηση για το αν η iδιωτική πρωτοβουλία και το αόρατο χέρι της αγοράς μπορούν να ρυθμίσουν τα πάντα πρέπει να ανοίξει συνολικά. Είτε αφορά την Δημόσια Υγεία, είτε αφορά την Δημόσια Παιδεία, είτε αφορά τους Φυσικούς Πόρους.

Έπρεπε να φτάσουμε στην υγειονομική κρίση του Κορονοϊού για να καταλάβουμε ότι χρειαζόμαστε Δημόσιο Σύστημα Υγείας. Ας μην περιμένουμε να καταστραφεί ο Φυσικός πλούτος της χώρας για να καταλάβουμε ότι χρειαζόμαστε πολιτική προστασίας του Περιβάλλοντος και όχι των ορέξεων των επενδυτών.