Είναι σαφές ότι η κυβέρνηση δεν είχε κανένα σχέδιο για την οικονομία, όταν πριν περίπου 10 μέρες ξεκινούσε να ανακοινώνει τα έκτακτα περιοριστικά μέτρα. Είναι επίσης σαφές ότι υπάρχει σύγχυση που στο εσωτερικό της (αντικρουόμενες δηλώσεις για δώρο Πάσχα, για πλήθος ωφελούμενων για το επίδομα κλπ). Οφείλεται αφενός γιατί από το DNA της δεν κάνει κάτι αν δεν έχει την άδεια των ξένων. Επιπλέον υποτάσσει τα πάντα στην επικοινωνιακή τακτική «διάγγελμα του ηγέτη με μέτρα κάθε μέρα».

Γι’ αυτό και τη Δευτέρα πριν το Eurogroup ένα πακέτο 5 δισ είναι για την κυβέρνηση της ΝΔ λαϊκισμός, αλλά την Τετάρτη, που είναι σαφές πλέον ότι η γενική κατεύθυνση στην ευρωζώνη είναι να ανοίξουν τα ταμεία και για τη διάσωση των τραπεζών και για την οικονομική κρίση. Με το που έγινε ο σώζων εαυτώ σωθήτω στην Ε.Ε. με τις κρατικές ενέσεις να είναι δεκάδων εκατομμυρίων, η κυβέρνηση Μητσοτάκη κατάλαβε ότι μπορεί να προχωρήσει σε περισσότερα μέτρα και τα ΜΜΕ τα χρέωσαν στην «αποφασιστικότητα Μητσοτάκη». Το ερώτημα είναι όμως αν το πακέτο μέτρων αντιμετωπίζει τα βασικά έστω προβλήματα του λαού, μέσα σε αυτές τις πρωτόγνωρες συνθήκες.

Καταρχήν από τα 10 δισ τα 3 δις ευρώ είναι χρηματοδοτήσεις ΕΣΠΑ που ήταν ήδη δρομολογημένες υπαρκτές χρηματοδοτήσεις προς επιχειρήσεις. Καλή η επικοινωνία αλλά οι σκοπιμότητες και τα φτηνά επικοινωνιακά κόλπα για να εμφανιστεί «μεγάλος ηγέτης» ο Μητσοτάκης βγάζουν μάτι.

Άλλα 1,8 δισ ευρώ αφορούν χρηματοδοτήσεις από το νεοσύστατο Ευρωπαϊκό Ταμείο που σχετίζεται με τις συνέπειες της πανδημίας. Η λογική του και οι χρηματοδοτήσεις του θα είναι τύπου ΕΣΠΑ.

Για τα υπόλοιπα 5 δισ δεν ξέρουμε ακόμα όλα τα δεδομένα.

Ξέρουμε ότι οι 2000 νοσηλευτές και εργαζόμενοι στην υγεία και οι 100 περίπου γιατροί που έχουν προσληφθεί ή πρόκειται να προσληφθούν μπροστά σε αυτήν την έκτακτη κατάσταση είναι σταγόνα στον ωκεανό, με βάση την εικόνα που δίνουν οι ίδιοι οι υγειονομικοί. Μην παραβλέψουμε το γεγονός ότι είναι 12μηνες ή 24μηνες συμβάσεις. Ξέρουμε ακόμα ότι τα υλικά προστασίας είναι προς αναζήτηση. Πάμε λοιπόν για μια υγειονομική μάχη και η κυβέρνηση δίνει μόλις 200 εκατομμύρια από τα 10 δισ για τον στρατό και τα όπλα αυτής της μάχης!

Ξέρουμε επίσης ότι από τα υπόλοιπα 5 δισ, τα 2 προορίζονται για το επίδομα των 800 € σε 1,4 εκ μισθωτούς και αυτοαπασχολούμενους που έχασαν τη δουλειά τους ή ανεστάλη η σύμβαση τους. Μέχρι το βράδυ της 19/03 το επίδομα αυτό ήταν 400 εκατομμύρια και ήταν προφανές ότι αφορούσε ένα μικρό μέρος των πληττόμενων, ενώ η κυβέρνηση γνώριζε τα νούμερα.

Δεν γνώριζε όμως αν έχει την άδεια από το Βερολίνο να προχωρήσει σε μεγάλης έκτασης αποζημίωση.

Οι επαγγελματίες-αυτοαπασχολούμενοι με βάση τον ΕΦΚΑ είναι 425.000. Από αυτούς η πλειοψηφία είναι είτε ελεύθεροι επαγγελματίες είτε ατομικές, οικογενειακές ή μικρές επιχειρήσεις που θα δουν το τζίρο τους είτε να μηδενίζεται είτε να συρρικνώνεται για κάποιους μήνες.

Πέρα από έκτακτες χρηματοδοτήσεις για να μη κλείσουν αυτοί οι επαγγελματίες, που φανταζόμαστε εντάσσονται στα υπόλοιπα 3 δις του πακέτου Μητσοτάκη, οι άνθρωποι αυτοί δε θα μπορούσαν να ζήσουν το επόμενο διάστημα, χωρίς το επίδομα.

Επιπλέον τι σημαίνει 3μηνη αναστολή πληρωμής χρεών; Μετά δηλαδή, από μια κακή χρονιά ύφεσης και τεράστιας βουτιάς στον τζίρο και τα έσοδα, θα έχουν και νέα συσσωρευμένα χρέη πάνω στα υπάρχοντα; Γιατί δεν ανακοινώνεται η διαγραφή μέρους των χρεών τους;

Τέλος οι εργαζόμενοι στο εμπόριο και στον τουρισμό, με βάση τα στοιχεία Φεβρουαρίου του ΕΡΓΑΝΗ είναι 700.000. Είναι σαφές ότι από τους υπόλοιπους 1,1 εκατομμύρια εργαζομένους σε βιομηχανία, υπηρεσίες κλπ, είναι πολλοί αυτοί που τουλάχιστον για τους μήνες Μάρτιο-Απρίλιο θα δουν τα εισοδήματα τους και το τζίρο τους να μηδενίζονται.

Ακόμα και με τις διορθωτικές κινήσεις της 20/03 είναι βέβαιο ότι

α) αυτοί που θα το έχουν ανάγκη θα είναι πάνω από 1,4 εκ που ανακοίνωσε η κυβέρνηση. Μηχανικοί, ασκούμενοι δικηγόροι, μαύρη εργασία, επαγγελματίες που δεν εντάσσονται στις κατηγορίες που έκλεισε η κυβέρνηση, αλλά μηδενίζεται ο τζίρος τους.

β) Ο Υπολογισμός της ενίσχυσης γίνεται με βάσει 1 και όχι 1,5 μήνα. Τέλος απαιτείται μηνιαία θεσμοθέτηση απόδοσης της  για όσο διαρκέσουν τα έκτακτα υγειονομικά μέτρα.

γ) είναι απαραίτητα κι άλλα έκτακτα μέτρα όπως έκτακτο επίδομα ενοικίου γιατί είναι σαφές ότι τα 800 ευρώ δεν αρκούν για φαγητό και ενοίκιο /λογαριασμούς.

Τελευταίο αλλά σημαντικό για την Ελλάδα. Οι αριθμοί αυτοί εργαζομένων αφορούν το Φεβρουάριο και όχι τον Απρίλιο, που ανοίγει ο τουριστικός κλάδος.  Οι εργαζόμενοι στον τουρισμό – επισιτισμό πλησίασαν το 2019 το 1 εκ και το ΑΕΠ το 20% με βάση τα στοιχεία από Παγκόσμιο Συμβούλιο Ταξιδιών και Τουρισμού. Άρα οι εργαζόμενοι είναι πολύ περισσότεροι καθώς πολλοί που σήμερα είναι άνεργοι περίμεναν τον Απρίλιο για να ξεκινήσουν σαιζόν.  Για να μη μιλήσουμε για τις μικρές και μεσαίες οικογενειακές τουριστικές επιχειρήσεις (ταβέρνες, μπαρ, ενοικιαζόμενα, μαγαζάκια) που ζουν από το εισόδημα που βγάζουν Απρίλιο-Σεπτέμβριο. Όλοι αυτοί πως θα ζήσουν;

Θα χρειαστούν εκτεταμένα προγράμματα εθνικοποιήσεων για να μην κλείσουν μεγάλες ξενοδοχειακές μονάδες, αεροπορικές, ακτοπλοϊκές, τουριστικά γραφεία.

Το πρώτο ερώτημα είναι αν για τέτοια εκτεταμένα μέτρα φτάνουν τα 2 + 5 δις του πακέτου Μητσοτάκη; Σε καμία περίπτωση όχι. Προς το παρόν, γιατί αν η κατάσταση γίνει πιο χαοτική, θα αναγκαστεί να τα αυξήσει. Δεν είναι τυχαία η αντιπολίτευση του ΣΥΡΙΖΑ. Πριν μια βδομάδα ζήταγε πρόγραμμα 7 δις, ο Μητσοτάκης δίνει 10 δις και τώρα ζητάει  πρόγραμμα 30 δις.

Με αυτήν την έννοια καλοδεχούμενες οι διορθώσεις στα μέτρα του Μητσοτάκη από τη Δευτέρα έως την Τετάρτη. Καλοδεχούμενα όποια μέτρα εμποδίζουν λουκέτα, μαζική ανεργία, εγγυώνται κάποιο εισόδημα στο λαό σε τέτοιες συνθήκες. Και ο πιο φανατικός νεοφιλελεύθερος ξέρει ότι η αγορά δε μπορεί να αυτορυθμιστεί και ότι αν αφεθούν εκατοντάδες χιλιάδες άνθρωποι χωρίς εισόδημα θα υπάρξει εκκωφαντική κατάρρευση.

Το δεύτερο ερώτημα είναι αν έχει κάποιο σχέδιο για αυτές τις απαιτήσεις που θα βρεθεί η κυβέρνηση. Η απάντηση είναι πάλι όχι. Σε ένα περιβάλλον χαοτικό κυρίως θα περιμένει πως θα διαμορφωθεί το νέο πλαίσιο από την Ε.Ε.. Αν διαμορφωθεί κάποιο πλαίσιο. Και παρόλη τη «κρατιτίτιδα» που φαίνεται να έχει πάθει τώρα η κυβέρνηση, είναι βέβαιο ότι όταν περάσει η πανδημία οι όποιες κρατικοποιήσεις των ζημιών θα επιχειρηθεί  να γίνουν μαζικό ξεπούλημα στο μεγάλο – πολυεθνικό κεφάλαιο. Έτσι έγινε και με τα χρέη στις τράπεζες την μνημονιακή περίοδο. Το τρίτο είναι ότι από τώρα θα βαθαίνει το μνημονιακό αντεργατικό πλαίσιο, με αφορμή την πανδημία. Υποταγή και αναμονή από ΗΠΑ-Βερολίνο-Βρυξέλλες, ιδιωτικοποιήσεις και ξεπούλημα, επίθεση στην εργασία. Αυτό ήταν το DNA της ΝΔ (και των προηγουμένων) πριν την πανδημία, αυτό θα είναι και μετά. Το ότι θα χρησιμοποιήσει την  κρατική παρέμβαση για να μην είναι εκκωφαντική η κατάρρευση και τα λουκέτα, θα είναι μια λύση ανάγκης. Όχι διαφορετικού πλαισίου.

Ο κ. Σταϊκούρας διευκρίνισε την Παρασκευή το πρωί ότι ναι μεν αλλάζει λίγο η δόση λιτότητας που ακολουθείται την τελευταία δεκαετία, αλλά όχι το πλαίσιο. Άρα η οικονομική πολιτική δεν αλλάζει. Όμως για να μην την πληρώσουν για άλλη μια φορά οι εργαζόμενοι και για να μην υπάρξει το γενικό ξεπούλημα, μετά την πανδημία, χρειάζονται αυτά με τα οποία βγάζουν φλύκταινες οι δεξιοί και «αριστεροί»  νεοφιλελεύθεροι. Εθνικοποιήσεις, δημοσιονομική επέκταση για μεγάλο διάστημα, αύξηση δημοσίων επενδύσεων, διαγραφή χρεών και παύση πληρωμών στο δημόσιο χρέος, εργασιακά δικαιώματα, ανυπακοή σε μια Ε.Ε. όπου οι ισχυρές χώρες κοιτάνε απλά το δικό τους συμφέρον και βάζουν κανόνες και κορσέδες στις χώρες του Νότου.

Το «πακέτο Μητσοτάκη», πέρα από τα επικοινωνιακά κόλπα, δεν αμφισβητεί αυτό το πλαίσιο, αφήνει εκατοντάδες χιλιάδες λαού με ανεπαρκές ή και καθόλου εισόδημα, δε διαγράφει χρέη και προετοιμάζει την ακόμα μεγαλύτερη φτώχεια και εκμετάλλευση των εργαζομένων μετά την πανδημία, δε θέτει τις βάσεις για την άμβλυνση της ύφεσης, προστατεύει κυρίως το μεγάλο κεφάλαιο. Όση «κρατιτίτιδα» και να πάθει μέσα στην πανδημία δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι είναι ένας… Μητσοτάκης.

Δημήτρης Μητρόπουλος

Μέλος της ΠΑΡΕΜΒΑΣΗΣ. Αρθρογραφεί στο antapocrisis.