Άρθρα

Η επόμενη μέρα του ακροδεξιού Μίλεϊ στην Αργεντινή και οι αναγκαίες αντιστάσεις που θα αναπτυχθούν

Ένας ολόκληρος κόσμος σήμερα ρωτάει: “Μα πως εκλέχτηκε αυτός ο άνθρωπος;”.

Η απάντηση έχει πολλούς συνδιασμούς, όχι μόνο ιστορικούς, οι κάθε άλλο παρά αθώοι αλγόριθμοι των μίντια και του Διαδικτύου, πολιτιστικοί, κοινωνιολογικοί, κυρίως πολιτικο-οικονομικοί. Αυτή η θλιβερή πραγματικότητα δεν την βιώνουν μόνο οι Αργεντίνοι, αλλά ένας ολόκληρος πλανήτης με ελάχιστες εξαιρέσεις …

Ο σύγχρονος καπιταλισμός του 21ου αιώνα , βρίσκεται σε μια παγκοσμιοποιημένη πολύπλευρη κρίση , χρηματοπιστωτική κρίση, περιφερειακοί πόλεμοι, ενδοϊμπεριαλιστικές συγκρούσεις , κ.λπ., σε τέτοιες ιστορικές συγκυρίες η «χρυσή εφεδρεία» όπως και στις αρχές του περασμένου αιώνα είναι ο φασισμός και ο ναζισμός , μόνο έτσι προσπαθεί το σύστημα της απάνθρωπης εκμετάλλευσης των ελαχίστων ενάντια του πλανήτη μας και ότι ζει πάνω του.

Στην εποχή μας η εκμοντερνισμένη πολιτική εκδοχή, μεταμφιεσμένη η μη, του νεοναζισμού συνδέεται με την παγκοσμιοποιημένη υποκουλτούρα, το ψέμα που παρουσιάζεται ως μοναδική αλήθεια από τα κυρίαρχα διεθνή και όχι μόνο, ΜΜΕ, την λεκτική και όχι μόνο βία, τον συστημικό βίαιο ρατσισμό και την σκληρή συνεχή καταπολέμηση σε κάθε κοσμοθεωρία (κυρίως τον επιστημονικό μαρξισμό) που βρίσκεται στην άλλη όχθη…

Η περίπτωση της Αργεντινής

Η τρίτη μεγαλύτερη οικονομία της Λατινικής Αμερικής περνάει δύσκολες στιγμές, με τριψήφιο πληθωρισμό (143% μόνο σε ένα χρόνο), το 40% του πληθυσμού κάτω από το όριο της φτώχειας, το 10% στη ακραία φτώχεια, ένα ανησυχητικό επίπεδο χρέους και ένα εθνικό νόμισμα σε σοβαρό πρόβλημα. Ο πληθυσμός της Αργεντινής αντιμετωπίζει τιμές στα βασικά ήδη να αυξάνονται κάθε εβδομάδα, ενώ ο κατώτατος μισθός είναι 146.000 πέσος (400 δολάρια), αλλά μόνο για τους μισθωτούς. Η τεράστια μαύρη εργασία παραμένει αχαρτογράφητη και η ευνοημένη μορφή εργασίας της ολιγαρχίας.

Τα ενοίκια εκτοξεύονται και οι ανταλλαγές σε προϊόντα, επανεμφανίστηκαν, όπως στην τραυματική κρίση του 2001, ενώ το οργανωμένο έγκλημα και η παρουσία της διακίνησης ναρκωτικών με τα πλοκάμια της στην πολιτική μεγαλώνουν.

Σύμφωνα με μια μελέτη του κρατικού Πανεπιστημίου του Μπουένος Άιρες που δημοσιεύθηκε στις αρχές του έτους, το 68% των νέων μεταξύ 18 και 29 ετών θα μετανάστευαν αν μπορούσαν! (Κάτι μας θυμίζει …και εδώ στην Ελλάδα) .

Σε αυτό το πλαίσιο, ήταν δύσκολο να κερδίσει κάποιος υποψήφιος όπως ο Μάσα, νυν Υπουργός Οικονομίας που επανέφερε τος συμφωνίες με το Δ.Ν.Τ, η τελική του υποστήριξή του κατά 44% οφειλόταν περισσότερο στην ψήφο «αντι-Μιλέι» παρά στις αναγκαίες ανατρεπτικές εναλλακτικές του προτάσεις .

Η οικονομική και κοινωνική κρίση, η πολιτική κόπωση και η απογοήτευση μεγάλου μέρους του πληθυσμού ήταν οι κύριοι σύμμαχοι του Μιλέι. Μετά τη δεξιά κυβέρνηση του Μακρι , αρχιτέκτονας του νέου χρέους και την εξάρτηση της Αργεντινης από τους οικονομικούς ιμπεριαλιστικούς μηχανισμούς – ( Δ.Ν.Τ , Παγκοσμια τραπεζα 2015-2019), με τελικό ισοζύγιο φτώχειας, πληθωρισμού και ρεκόρ χρέους, η ταλαντευομενη περονιστική κυβέρνηση του Α. Φερναντεζ (2019-2023) απέτυχε στην αναδιανομή του πλούτου που αποτελούσε την βασική της προεκλογική πρόταση.

Είναι χρήσιμο και επίκαιρο να θυμόμαστε ότι η χώρα βρίσκεται κάτω από τη ανυπόφορη υποθήκη των επισφαλών συνθηκών του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου (ΔΝΤ), στο οποίο η Αργεντινή επιστρέφει οδυνηρά ένα γιγαντιαίο δάνειο 44 δις. εκατομμυρίων δολαρίων που χορηγήθηκε το 2018 στην υπερσυντηρητική κυβέρνηση του Μακρι.

Η μαγική λέξη «αλλαγή» και η εξάλειψη της «παρασιτικής πολιτικής κάστας» , βασικό σύνθημα της Ακροδεξιάς , λειτούργησε για άλλη μια φορά στις τηλεοπτικές συζητήσεις και στους αλγόριθμους των Big data και των κοινωνικών δικτύων που έσπειραν μίσος και παράλογη βία. Το αλυσοπρίονο του Μιλει λειτούργησε ως λυτρωτικό στην υποσυνείδητη των πιο περιθωριοποιημένων κοινωνικών στρωμάτων.

Το αποτέλεσμα ήταν η «ψήφος τιμωρία» και η «εξοργισμένη ψήφος» ενός πληθυσμού στο όριο των αντοχών του, ενάντια στην οικονομική διαχείριση της απερχόμενης κυβέρνησης που δεν μπόρεσε να δώσει πρακτικές λύσεις και απαντήσεις .

Έτσι, η πλειοψηφία των ψηφοφόρων επέλεξε μια «ριζική αλλαγή» με τον Μιλει , έναν βαθιά συμπλεγματικό χαρακτήρα, ο οποίος προτείνει την πώληση ανθρωπίνων οργάνων μέσω διαδικτυακών πλειστηριασμών (πρόταση που υποστηρίζεται σύμφωνα με δημοσκοπήσεις από μεγάλο τμήμα πτωχευμένων νοικοκυριών), την εξάλειψη της Κεντρικής Τράπεζας, τη πλήρη δολαριοποίηση της οικονομίας και την ιδιωτικοποίηση της υγείας και της εκπαίδευσης (που, ωστόσο, εξαρτώνται εν μέρει από τις επαρχίες που έχουν άλλες πολιτικές ηγεσίες), το κλείσιμο της δημόσιας τηλεόρασης, το δημόσιο ραδιόφωνο και επίσης το κρατικό πρακτορείο ειδήσεων Télam, στο όνομα της «ελευθερίας της αγοράς».

Η παιδική εργασία όπως και η κατάργηση της σχολικής εκπαίδευσης βρίσκεται επίσης στην πολιτική του ατζέντα. Ο «Λουλα και ο Πάπας βαφτίζονται κομμουνιστές εχθροί της Λατινικής Αμερικής, η Κούβα και η Βενεζουέλα αποκαλούνται δικτατορίες» . Οι ΗΠΑ και το Ισραήλ , αιώνιοι σύμμαχοι της Αργεντινής!

Στο στόχαστρο των πολυεθνικών, των ΗΠΑ και τις ΕΕ, βρίσκονται τα τεράστια αποθέματα λιθίου, τα νέα κοιτάσματα φυσικού αερίου στην Παταγωνία, οι υδρογονάνθρακες και βέβαια η τεράστια γεωπολιτική, γεωγραφική εκταφή της χώρας για την εγκατάσταση νέων στρατιωτικών βάσεων.

Τον βασικό και πρώτο λόγο έχουν τώρα τα πολύπλευρα, ευρηματικά , πολυποίκιλα αντιφασιστικά και αντινεοφιλελεύθερα κινήματα της Αργεντινής. Κάποτε αποτίναξαν την δικτατορία του Βιντέλα , τον διεφθαρμένο πρόεδρο Ντε λα Ρουά που εγκατέλειψε το προεδρικό Μέγαρο με ελικόπτερο όταν περικυκλώθηκε από ένα εκατομμύριο διαδηλωτές.

Στην πατρίδα του Τσε, οι μανάδες και οι γιαγιάδες της πλατείας του Μάη που ακόμα ψάχνουν τα εξαφανισμένα και δολοφονημένα παιδιά τους ήταν οι μεγάλες μας δασκάλες, του ήθους, της αξιοπρέπειας και της ιστορίας. Τελικά μπορούμε να μαθαίνουμε από την Λατινική Αμερική, όχι μόνο από τις νίκες των λαών της, αλλά ακόμα και από τις ήττες της.

Η Αργεντινή σε αναταραχή

Δεκαεφτά χρόνια μετά την κρίση του 2001 στην Αργεντινή, η κυβέρνηση του Μάκρι που αναδείχθηκε στην εξουσία το Δεκέμβριο του 2015, προωθεί ένα σκληρό πρόγραμμα διαρθρωτικών προσαρμογών για τον λαό ακολουθώντας τις δανειακές επιταγές του ΔΝΤ. Η χώρα, η οποία για το 2018 βρίσκεται στην προεδρία του G20,  είναι μία από αυτές που επηρεάζονται περισσότερο από την αύξηση των επιτοκίων στις ΗΠΑ, τη διαρροή κεφαλαίων, την αύξηση του δολαρίου και τη χρηματιστηριακή κερδοσκοπία, όπως συμβαίνει και με την κρίση που εξελίσσεται στην Τουρκία.

Στο πλαίσιο του εμπορικού πολέμου του προέδρου Τραμπ που έχει στόχο να ενισχύσει τις αμερικανικές εξαγωγές έναντι των υπολοίπων, η αύξηση των επιτοκίων στις ΗΠΑ έχει οδηγήσει σε άνοδο του δολαρίου, που τώρα δείχνει να είναι ασφαλέστερο από ποτέ. Δολάρια επαναπατρίζονται στις ΗΠΑ για να επωφεληθούν από την ραγδαία αύξηση των επιτοκίων, οι ταμειακές ροές ξαφνικά στεγνώνουν ενώ τα νομίσματα των αναδυόμενων οικονομιών πέφτουν απότομα.

Η αναταραχή στην Αργεντινή

Το πέσος είναι σε ελεύθερη πτώση, οι τιμές εκτινάσσονται, η κατανάλωση έχει μειωθεί στο ελάχιστο, η μεσαία τάξη συμπιέζεται, πολλές εταιρείες και επιχειρήσεις κλείνουν, η πείνα εξαπλώνεται στις απομακρυσμένες περιοχές και οι κερδοσκόποι πανικοβάλλονται χωρίς να ξέρουν τι να εφεύρουν για να αποφύγουν το ναυάγιο. Παρ’ όλα αυτά, θα μπορούσαμε να είχαμε διδαχθεί από την προηγούμενη κρίση ώστε να μην την αναπαράξουμρ: η Αργεντινή έχει ήδη αντιμετωπίσει την ίδια κατάσταση στο παρελθόν… ο λαός το θυμάται, 2001… υπήρχε πείνα, ήταν ο ήχος από τις άδειες κατσαρόλες όταν τις χτυπούν εξαγριωμένα κουτάλια μπροστά από κλειστές τράπεζες. Αυτό ήταν το «corralito». Από την άλλη πλευρά, το κεφάλαιο απομακρύνονταν διακριτικά, περιμένοντας καλύτερες μέρες. Το σενάριο που ενορχηστρώθηκε από το ΔΝΤ σε ολόκληρο τον πλανήτη επαναλαμβάνεται ατέρμονα, συνεχίζοντας με τις ίδιες εμετικές συστάσεις, ανεξάρτητα από το γεωγραφικό πλάτος της ενδιαφερόμενης χώρας.

Ο Μάκρι καθ’ όλη τη διάρκεια της προεκλογικής του καμπάνιας της επαναλάμβανε συνεχώς το σύνθημα της «μηδενικής φτώχειας».  Σήμερα η δημοτικότητά του βυθίζεται και το σύνθημά του κείτεται ανάμεσα στις προεκλογικές υποσχέσεις που δεν πρόκειται ποτέ να πραγματοποιηθούν, ενώ για μια ακόμα φορά η εμπιστοσύνη του λαού σκόνταψε, προδομένη από τη δύναμη του χρήματος. Λανθασμένα, η θεραπεία της λιτότητας, ο οποία το μόνο που κάνει είναι να επιδεινώνει την κοινωνική κατάσταση, έχει ήδη αρχίσει και εφαρμόζεται εδώ και περισσότερα από δύο χρόνια από μια σκληρή δεξιά κυβέρνηση.

Τα πρώτα 15 δις δολάρια του υπερ δανείου των 50 δις δολαρίων του ΔΝΤ που συμφωνήθηκε τον Ιούνιο, δε φαίνεται να είναι αρκετά για να σταθεροποιήσουν την οικονομία που έχει χτυπηθεί από έναν πληθωρισμό της τάξης του 30%, αποτέλεσμα της ισχυρής υποτίμησης του νομίσματος. Το πέσος έχασε σχεδόν το 20% της αξίας του έναντι του δολαρίου μέσα σε μόλις δύο μέρες, στις 29 και 30 Αυγούστου, και 98% μέσα στους τελευταίους 12 μήνες (50% από την αρχή του έτους), αγγίζοντας το ιστορικό χαμηλό των 40 πέσος ανά δολάριο.

Μέσα στην αλλοφροσύνη, η κεντρική τράπεζα της Αργεντινής ανέβασε το βασικό της επιτόκιο  από 45% σε 60% στις 30 Αυγούστου, ένα από τα υψηλότερα του κόσμου, ακολουθώντας μία αύξηση από 40% σε 45% στις 13 Αυγούστου, η οποία είχε στόχο την αύξηση των επενδύσεων σε εγχώριο νόμισμα. Παρ’ όλα αυτά, η ενέργεια αυτή όπως και άλλες ενέργειες της κεντρικής τράπεζας της Αργεντινής, η οποία από την αρχή της χρονιάς έχει πουλήσει περισσότερα από 12 δις δολάρια από τα αποθέματα συναλλάγματός της για να σταθεροποιήσει το πέσος, απέτυχαν να ικανοποιήσουν τον φόβο των επενδυτών ότι επίκειται πτώχευση ή να συγκρατήσουν την πτώση των τιμών. Προκλητικότατα, στις 31 Αυγούστου, μια μέρα μετά τη θεαματική άνοδο των επιτοκίων, ο αμερικανικός οίκος αξιολογήσεων, η Standard & Poor’s, έθεσε το χρέος της Αργεντινής υπό «αρνητική παρακολούθηση».

Η Λιτότητα του ΔΝΤ

Στις 3 Σεπτεμβρίου ο πρόεδρος της Αργεντινής Μαουρίτσιο Μάκρι ανακοίνωσε ένα πακέτο σκληρής λιτότητας υπό την επίβλεψη του ΔΝΤ. Αυτό περιελάμβανε την εισαγωγή φόρου τεσσάρων πέσος ανά εξαγώγιμο δολάριο στις αγροτικές εξαγωγές, κάτι που ο ίδιο ο Μάκρι αναγνώρισε ότι πρόκειται για «κακούς φόρους» αλλά το ύψος του ελλείματος ήταν τέτοιο που απαιτούσε μέτρα ανάγκης. Αφού επιβλήθηκε τόση λιτότητα στους φτωχούς, το μέτρο του φόρου τελικά δεν ίσχυσε για τους παραγωγούς σόγιας και καλαμποκιού, τους μεγαλύτερους προμηθευτές συναλλάγματος της χώρας που χτυπήθηκαν σκληρά από μια ξηρασία ρεκόρ νωρίτερα αυτή τη χρονιά. Επιπρόσθετα, ο Μάκρι ανακοίνωσε την απομάκρυνση 12 από τα 22 υπουργεία του! Ο κ. Μάκρι δηλώνει ότι θα κλείσει τα υπουργεία πολιτισμού, εργασίας, επιστήμης και τεχνολογίας, ενέργειας, αγροτικής ανάπτυξης, υγείας, τουρισμού και περιβάλλοντος, για να τα μετατρέψει σε γραμματείες υπό την αιγίδα άλλων υπουργείων: το πολιτισμού και το επιστήμης και τεχνολογίας για παράδειγμα περνάνε στη δικαιοδοσία του υπουργείου παιδείας, το εργασίας στο υπουργείο παραγωγής, το υγείας στο κοινωνικής ανάπτυξης και το αγροτικής ανάπτυξης μετακινείται στο υπουργείο οικονομικών και απολύει 600 υπαλλήλους. Μέχρι τώρα, μόνο οι δικτατορίες των Αραμπουρου και Ονγκανια τόλμησαν να διαλύσουν το υπουργείο υγείας.

Στις 4 Σεπτεμβρίου ο υπουργός οικονομικών της Αργεντινής Νίκολας Ντουχοβνε και ο αντιπρόεδρος της κεντρικής τράπεζας Γκουστάβο Κανιονέρο επισκέφτηκαν το ΔΝΤ στην Ουάσιγκτον για να διαπραγματευτούν μια αναθεώρηση της συμφωνίας που υπογράφηκε τον Ιούνιο και την επίσπευση της αποταμίευσης του δανείου. Η Αργεντινή στεγνώνει από ρευστότητα. Ταυτόχρονα, ο δικαστής Χόρχε ντι Λέλλο κατηγόρησε τον πρόεδρο Μάκρι για κατάχρηση εξουσίας και παραβίαση των καθηκόντων του ως δημόσιος αξιωματούχος επειδή υπέγραψε τη συμφωνία της 7ης Ιουνίου με το ΔΝΤ χωρίς πρώτα να την καταθέσει στη βουλή, παραβιάζοντας έτσι το σύνταγμα. Από την πλευρά του ο Μάκρι είναι ανίκανος να κατευνάσει την αυξανόμενη δυσαρέσκεια. Δήλωσε δε πρόσφατα στην τηλεόραση και επαναλαμβάνει συνεχώς ότι «η κρίση αυτή δεν είναι απλά μια ακόμα κρίση, πρέπει να είναι η τελευταία… τα δύσκολα έχουν ήδη περάσει». Παρ’ όλα αυτά, τα ίδια λάθη αναπαράγουν τα ίδια αποτελέσματα και η ιστορία επαναλαμβάνεται…

Στους δρόμους οι αυξανόμενες τιμές διογκώνουν τη λαϊκή δυσαρέσκεια. Στο Μπουένος Άιρες, τη Λα Πλάτα, τη Ροζάριο, το Μαρ ντελ Πλάτα, σε διάφορες πόλεις της χώρας ο λαός εκφράζει τη δυσαρέσκειά του στην αύξηση των τιμών ή στις περικοπές του προϋπολογισμού που έχουν επιβληθεί στη δημόσια διοίκηση σαν αντάλλαγμα για το δάνειο του ΔΝΤ, περικοπές σαν αυτές που έχουν επιβληθεί στα δημόσια πανεπιστήμια. Σε απεργία για πάνω από έναν μήνα, οι καθηγητές των πενήντα επτά δημοσίων πανεπιστημίων απαιτούν αυξήσεις στους μισθούς τους. Ξυπνώντας τις τραγικές μνήμες της κατάρρευσης του 2001, τα συσσίτια είναι πάλι γεμάτα όχι μόνο με παιδιά αλλά με ολόκληρες οικογένειες… Ο αυξανόμενος πληθωρισμός μειώνει τα περιθώρια της ήδη πεσμένης κατανάλωσης και ο αμερικανικός κολοσσός Walmart έχει ήδη προβεί σε πώληση εκατό σούπερ μάρκετ. Η τιμή του ψωμιού έχει αυξηθεί περισσότερο από 20% μέσα σε λίγες μέρες. Όπως το 2001, ο λαός πεινάει για ψωμί και κοινωνική δικαιοσύνη.

Πηγή: Counterpunch