Άρθρα

Ισότητα και προσβασιμότητα στις υπηρεσίες υγείας για τους ανθρώπους με χρόνιες νόσους: μια διαρκής διεκδίκηση…

Παραθέτουμε την εισήγηση του Τάσου Γιακουμή, γενικού ιατρού και μέλους του Δ.Σ της Ε.Ι.Ν.Α, στην Ημερίδα του Σωματείου με Νόσο Crohn και Ελκώδη Κολίτιδα Αχαΐας που έγινε στις 18/5 στην Πάτρα. Μια εισήγηση που αναδεικνύει γενικότερα ζητήματα για την ισότητα και προσβασιμότητα στις υπηρεσίες υγείας ασθενών με χρόνια προβλήματα. Περιλαμβάνει αποκαλυπτικά  στοιχεία για την διάλυση της δημόσιας περίθαλψης και πρόληψης, την απόσυρση του κράτους από την υποχρέωσή του για διασφάλιση του αγαθού της υγείας, ειδικά κατά την διάρκεια της πανδημίας και μετά από αυτή.

Διεθνής Διάσκεψη για την Πρωτοβάθμια Φροντίδα Υγείας, Άλμα Άτα, πρ. ΕΣΣΔ. 6-12/9/1978:

«Ι. Η Διάσκεψη επισημαίνει για μια ακόμα φορά την ισχυρή πεποίθησή της ότι η Υγεία (η οποία ορίζεται ως κατάσταση πλήρους σωματικής, ψυχικής και κοινωνικής ευεξίας και όχι απλά ως απουσία νόσου και αναπηρίας) αποτελεί θεμελιώδες ανθρώπινο δικαίωμα και η επίτευξή του υψηλότερου δυνατού επιπέδου υγείας αποτελεί έναν πολύ σημαντικό παγκόσμιο στόχο του οποίου η πραγματοποίηση προϋποθέτει τη συμβολή πολλών άλλων οικονομικών τομέων, πέραν του τομέα της υγείας.

ΙΙ. Η υπάρχουσα τεράστια ανισότητα στο επίπεδο υγείας – ιδιαίτερα μεταξύ των ανεπτυγμένων και αναπτυσσόμενων χωρών, αλλά και σε καθεμία ξεχωριστά – είναι, αφενός μεν, πολιτικά, κοινωνικά και οικονομικά απαράδεκτη, αφετέρου δε, κοινού ενδιαφέροντος για όλες τις χώρες»

Σύνταγμα της Ελλάδας, 1986, άρθρο 21 παρ. 3:

«Tο Kράτος μεριμνά για την υγεία των πολιτών και παίρνει ειδικά μέτρα για την προστασία της νεότητας, του γήρατος, της αναπηρίας και για την περίθαλψη των απόρων»

Χάρτης θεμελιωδών δικαιωμάτων της Ευρωπαϊκής Ένωσης, άρθρο 35, 14/12/2007:

«Κάθε πρόσωπο δικαιούται να έχει πρόσβαση στην πρόληψη σε θέματα υγείας και να απολαύει ιατρικής περίθαλψης, σύμφωνα με τις προϋποθέσεις που ορίζονται στις εθνικές νομοθεσίες και πρακτικές. Κατά τον καθορισμό και την εφαρμογή όλων των πολιτικών και δράσεων της Ένωσης, εξασφαλίζεται υψηλό επίπεδο προστασίας της υγείας του ανθρώπου»

Η Διεθνής Διάσκεψη επισημαίνει! Το Κράτος μεριμνά; Η Ευρωπαϊκή Ένωση εξασφαλίζει;

Σε ποιο στάδιο βρισκόμαστε; Ένας άνθρωπος με χρόνια προβλήματα όπως αυτός/ή π.χ. με ΙΦΝΕ που χρειάζεται άμεση πρόσβαση στη διάγνωση. Που απαιτεί ακριβές θεραπείες. Που χρειάζεται ένα υποστηρικτικό περιβάλλον στην εκπαίδευση, τη διατροφή, την ένταξη… Πως κατοχυρώνεται η ισότητα και η προσβασιμότητα;

Υπάρχουν φραγμοί;

Δομικοί. Πόσα δημόσια εργαστήρια (για να εξασφαλιστεί η ισότητα) υπάρχουν για να συμβάλλουν στην έγκαιρη διάγνωση και θεραπεία;

Χωρικοί. Πόσοι άνθρωποι μένουν σε απομακρυσμένες περιοχές και με ποιο τρόπο αντιμετωπίζουν την έλλειψη προσβασιμότητας σε δομές διάγνωσης και μεθόδους θεραπείας;

Κοινωνικοί. Πόσοι άνθρωποι έχουν τη μορφωτική ή κοινωνική δικτύωση προκειμένου να αντιληφθούν τις διαγνωστικές και θεραπευτικές διαδικασίες που απαιτούνται για την ανταπόκρισή τους στη νόσο; Με ποιες δομές μπορούν να αλλάξουν αυτά;

Οικονομικοί. Εδώ συμπυκνώνεται η πεμπτουσία των ανωτέρω φραγμών στην ισότητα και την προσβασιμότητα στις υπηρεσίες υγείας. Η υποβάθμιση, η υποστελέχωση του Δημόσιου Τομέα της Υγείας, η αποδιάρθρωση των υποστηρικτικών υπηρεσιών των ΑΜΕΑ και των πασχόντων από χρόνιες νόσους, η προνομοποίηση της άμεσης πληρωμής από τους ασθενείς ακόμα και για τα αυτονόητα οδηγούν την πολιτική στο χώρο της υγείας.

Να το κάνουμε πιο πραγματικό:

Γιάννης Υφαντόπουλος: Η έξαρση των ιδιωτικών δαπανών υγείας στην Ελλάδα 16/5/2024.

Η Ελλάδα, σύμφωνα με τα πρόσφατα στοιχεία του ΟΟΣΑ, (Health at a Glance 2023), διαθέτει το 8,6% του ΑΕΠ για την υγεία έναντι 9,2% του μέσου όρου των Χωρών του ΟΟΣΑ. Σε όρους κατά κεφαλήν σταθμισμένης δαπάνης, η Ελλάδα δαπανά 3.015$ για την υγεία έναντι 4.986$ του μέσου όρου του ΟΟΣΑ. (απόκλιση μείον 40%) 

Στο ίδιο:

Οι Έλληνες πληρώνουν για ιδιωτικές δαπάνες υγείας το 35% ενώ ο μέσος Ευρωπαίος διαθέτει το 15%. Παρατηρείται διαχρονικά μια συνεχής απόκλιση από τον μέσο όρο της ΕΕ-27 σε βάρος των Ελλήνων. 

Συνεχίζει:

Από τις έρευνές που εκπονήθηκαν από το Πανεπιστήμιο Αθηνών και το ΙΠΟΚΕ ερευνητικό κέντρο (www.ipoke.gr) μάς προέκυψε ότι η Ελλάδα αποτελεί την «Πρώτη Χώρα» στην Ευρωπαϊκή Ένωση με τις μεγαλύτερες ανισότητες στην πρόσβαση στις υπηρεσίες υγείας. Το χάσμα στην πρόσβαση ανάμεσα στους πλούσιους και τους φτωχούς στην Ελλάδα είναι υπερ-πενταπλάσιο, σε σχέση με τον μέσο ορό της ΕΕ-27. Το 1,2% των πλουσιότερων Ελλήνων δηλώνουν δυσκολίες στην πρόσβαση στις υπηρεσίες υγείας, έναντι του 17,2% των φτωχότερων τάξεων.

Να το μεταφράσουμε:

Πόσοι μπορούν να βρούν έγκαιρα ραντεβού για την απαραίτητη κολονοσκόπηση που θα βάλει τη διάγνωση της ελκώδους κολίτιδας ή της νόσου Crohn;

Στην Πάτρα, μόνο δυο δημόσια κέντρα υπάρχουν, το ένα (Άγιος Ανδρέας) σοβαρά υποστελεχωμένο και το άλλο (ΠΓΝΠ) οριακό στη λειτουργία του. Οι αναμονές είναι δυσθεώρητες με αποτέλεσμα να θεωρείται ανέκδοτο η δωρεάν κολονοσκόπηση του γενικού πληθυσμού στο πλαίσιο της προσυμπτωματικής διάγνωσης του Καρκίνου του Παχέως Εντέρου.

Οι ιδιωτικές δομές δεν έχουν συμβληθεί με τον ΕΟΠΥΥ με αποτέλεσμα, αν και όταν βρεθεί το ραντεβού να πρέπει να καταβληθεί ποσό άνω των 250 ευρώ, συμπεριλαμβανομένης και της μέθης.

Πάμε στη διαχείριση:

Οι πάσχοντες από ΙΦΝΕ στην Αχαΐα είναι κατά προσέγγιση μεταξύ 1500-2000, με στοιχεία των ιατρών του ΠΓΝΠ.

Πόσοι είναι οι πάσχοντες από χρόνιες νόσους κάθε είδους; Μέσα σε μια χρονιά, το 2023, είχαμε 2,5 εκατομμύρια νοσηλείες στα ελληνικά νοσοκομεία. Πόσοι από τους χρονίως πάσχοντες που εξήλθαν με εξιτήριο, απόλαυσαν την όποια υπηρεσία αποκατάστασης από κρατική δομή; Πόσο επιβαρύνθηκε το κάθε νοικοκυριό από αυτές τις ελλείψεις; Και σε περίπτωση που δεν υπήρχαν οι οικονομικές δυνατότητες να ανταπεξέλθει η κάθε οικογένεια ή άτομο σε αυτές τις ανάγκες, τι απέγινε;

Η έλλειψη δε, της κουλτούρας και των πόρων για μια Δημόσια Πρωτοβάθμια Φροντίδα Υγείας, ΟΧΙ όπως την ξέρουμε, αλλά με έμφαση στην πρόληψη και την παρέμβαση στην κοινότητα από τη Διεπιστημονική Ομάδα Υγείας, μας κοστίζει αχρείαστες νοσηλείες και απώλεια σημαντικών πόρων για την πρόνοια και την αποκατάσταση των χρονίως πασχόντων.

Βιώνουμε, με ένταση θα έλεγα, μια επιδείνωση των δεικτών πρόσβασης και ισονομίας στο σύστημα υγείας της χώρας μας, όπως αποδεικνύεται από τα στοιχεία που προαναφέρθηκαν. Η ιδιωτική δαπάνη των ασθενών αυξάνεται συνεχώς και μειώνεται η κρατική δαπάνη γι αυτές. Την ίδια στιγμή, προνομοποιείται σκανδαλωδώς ο μεγάλος ιδιωτικός τομέας της υγείας εις βάρος του πιο προσβάσιμου και πιο ισόνομου δημοσίου καθώς και των μικρών επιχειρήσεων της ιδιωτικής υγείας (μην ξεχνάμε ότι είμαστε μάρτυρες, αυτή την περίοδο, της απεργίας των μικρών ιδιωτικών εργαστηρίων που διαμαρτύρονται για την αφαίμαξή τους από τον ΕΟΠΥΥ μέσω των υποχρεωτικών επιστροφών).

Πλευρές αυτής της πολιτικής της αντιληφθήκαμε με δραματικό τρόπο κατά τη διάρκεια της πανδημίας, όταν χρηματοδοτήθηκαν αδρά οι αδιάφορες για το κοινό ιδιωτικές κλινικές προκειμένου να μείνουν «καθαρές» από κόβιντ, αφήνοντας στην τύχη τους τις δημόσιες νοσηλευτικές μονάδες που υπέστησαν όλο το βάρος της περίθαλψης.

Η τομή σε αυτή την κατεύθυνση της κατίσχυσης της αντίληψης ότι μόνο όποιος/α έχει την οικονομική δυνατότητα θα έχει υγεία, έγινε από την εποχή των μνημονίων.

Για όποιον ή όποια θυμάται, από το 2012 ως το 2015 είχε στην κυριολεξία απαγορευτεί η είσοδος των ανασφάλιστων συμπολιτών μας στα νοσοκομεία. Όποιος/α νοσηλεύονταν γιατί κινδύνευε η ζωή του/της, τα έξοδα περνούσαν στην εφορία.

Εκείνη την περίοδο, με συμβολικούς και ουσιαστικούς όρους, εθελοντές υγειονομικοί, σε σύμπνοια με οργανώσεις και συλλόγους ασθενών αγωνίστηκαν για την επαναφορά της στοιχειώδους πρόσβασης και ισονομίας όλων –ανασφάλιστων και μη- στην υγειονομική φροντίδα. Κάι για το χρόνιο νόσημα και για το επείγον περιστατικό.

Στην Πάτρα, λειτούργησε από το 2012 ως το 2016 το Κοινωνικό Ιατρείο Αλληλεγγύης με πρωτοβουλία της Ένωσης Ιατρών Νοσοκομείων Αχαΐας, τη στήριξη του Ιατρικού Συλλόγου Πατρών και μελών του Ιατρικού Τμήματος και το Κοινωνικό Φαρμακείο του Φαρμακευτικού Συλλόγου Αχαΐας και του Δήμου Πατρέων που ακόμα λειτουργεί. Κοινές κινητοποιήσεις-συλλαλητήρια είχαν οργανωθεί με το Άλμα Ζωής, το Αγκαλιάζω, τους ασθενείς με Πολλαπλή Σκλήρυνση, τους ρευματοπαθείς και πολλούς άλλους, για τη διεκδίκηση στην ελεύθερη πρόσβαση. Η πιο πρόσφατη το Γενάρη του 2023, πάλι για το θέμα του αποκλεισμού των ανασφάλιστων από τον ιδιώτη γιατρό και το εργαστήριο.

Η διεκδίκηση της ισότιμης πρόσβασης στις υπηρεσίες υγείας είναι θέμα Δημοκρατίας. Υλοποιείται μέσα από αγώνες που αναγκάζουν μια εχθρική –όπως αποδεικνύεται- Πολιτεία, να δίνει τα στοιχειώδη στους ανθρώπους που έχουν τη μεγαλύτερη ανάγκη.

Ικανοποιούμαστε με τα …στοιχειώδη; ΟΧΙ!

Το κενό της απόσυρσης του κράτους από τις συνταγματικές του υποχρεώσεις στην υγεία, δε μπορεί να καλυφθεί από την μεταφορά των υποχρεώσεών του στους Δήμους και τις Περιφέρειες που ούτε την τεχνογνωσία, ούτε τους πόρους έχουν για ένα τόσο ακριβό –αν πρόκειται να είναι ουσιαστικό- καθήκον. Η σημερινή εικόνα και καθημερινότητα των σχολείων που έχει εμπεδωθεί αυτή η πρακτική χρόνια τώρα, δικαιώνει τον ισχυρισμό.

Ιδίως σήμερα που με τους νόμους που πέρασαν την τελευταία περίοδο διαλύεται κάθε έννοια δημόσιου συμφέροντος στην υγεία, ιδιωτικοποιούνται ραγδαία οι υπηρεσίες και η ίδια η ιατρική λειτουργία, ολοκληρώνεται η εμπορευματοποίηση του συστήματος με την επικράτηση μεγάλων διαπλεκόμενων funds στην ιδιωτική υγεία, την ασφάλιση και την ιατρική εκπαίδευση.

Τα αποτελέσματα αυτά θα τα υποστεί η μεγάλη πλειοψηφία που αυτή τη στιγμή χειμάζεται.

Και κυρίαρχα οι χρονίως πάσχοντες που θα περιοριστεί κι άλλο η προσβασιμότητα και η ισοπολιτεία σε αυτό το ζωτικό δικαίωμα.

Και για να μην τρέφουμε αυταπάτες για τις αντιλήψεις και τις προθέσεις της Πολιτείας (κήρυξη του Ευαγγελισμού σαν νοσοκομείου ετοιμότητας για ΑΜΕΣΗ και ΚΑΤΑ ΠΡΟΤΕΡΑΙΟΤΗΤΑ εξυπηρέτηση των VIPs που θα φιλοξενηθούν στη Μ. Βρεττάνια κατά τη διάρκεια του Conference Cup 28-30/5), η υγεία είναι μόνο για λίγους…

Πηγές:

*Η έξαρση των ιδιωτικών δαπανών υγείας στην Ελλάδα | Insider

*Δαπάνες Υγείας: Υποχώρηση στην Ελλάδα έναντι αύξησης στην ΕΕ [γραφήματα] | in.gr  eina.gr

ΝΔ, ΣΥΡΙΖΑ και Υγεία: Όχι ίδια, αλλά όμοια προγράμματα

Από τη μία, έχουμε τη δεδομένη και δηλωμένη διάθεση της ΝΔ, να ιδιωτικοποιήσει την υγεία εκχωρώντας όλο και μεγαλύτερή ελευθερία στα ιδιωτικά συμφέροντα με τη πρόσφατη νομοθεσία. Από την άλλη ο ΣΥΡΙΖΑ, με το ένοχο μακρινό παρελθόν (2015-2019), το πρόσφατο παρελθόν της πανδημίας αλλά και τη πιθανή «δεύτερη φορά αριστερά» δεν δεσμεύεται σε καμία μεγάλη τομή προς όφελος της υγείας του λαού. Ούτως ή αλλιώς έδωσε όλο το χώρο και το χρόνο στην ΝΔ να διαμορφώσει τις συνθήκες αποποίησης των ευθυνών της. Στην κρίσιμη στιγμή για το ΕΣΥ ο ΣΥΡΙΖΑ δια στόματος Ξανθού, παρά τις εκατόμβες νεκρών στη διάρκεια της πανδημίας, πρότεινε συμπολίτευση με κοινό σχέδιο αντιμετώπισης της κρίσης, γιατί δεν ήταν «η ώρα καταμερισμού ευθυνών», για να βάλει πάλι πλάτη, με την διαγραφή Κουρουμπλή όταν είπε την αλήθεια για την υπερβάλλουσα θνητότητα. Ο ένας συμπληρώνει τον άλλο και οι δυο μαζί θυσιάζουν την Υγεία του λαού στο βωμό της δημοσιονομικής πειθαρχίας, της επιτήρησης και των εντολών του ευρωενωσιακου επιτελείου.

Αναλυτικότερα:

1. ΝΔ και ΣYΡIZA στο ζήτημα της υποστελέχωσης υπόσχονται σχεδόν το ίδιο. Για 10.000 προσλήψεις νοσηλευτικού προσωπικού μιλάει η ΝΔ. Ενώ με 15.000 στοχευμένες προσλήψεις σε βάθος τετραετίας πλειοδοτεί ο ΣΥΡΙΖΑ χωρίς να προσδιορίζει αν είναι νοσηλευτές ή γιατροί, ή “μονιμοποίηση όσων επικουρικών βρέθηκαν στην πρώτη γραμμή της πανδημίας”. Κανείς δεν είδε και δεν άκουσε για τα 10.000 κενά σε γιατρούς και 30.000 σε λοιπό προσωπικό σύμφωνα με τις ομοσπονδίες, πριν την πανδημία. Επί της ουσίας κανείς εκ των δύο δεν δεσμεύεται συγκεκριμένα αν και πόσες μόνιμες θέσεις γιατρών και νοσηλευτών θα προκηρυχθούν. Τα υπόλοιπα είναι ξαναειπωμένα παραμύθια της Χαλιμάς και παιχνίδια με αριθμούς. Να θυμίσουμε ότι τόσο επί ΣΥΡΙΖΑ όσο και επί ΝΔ σαν “πρόσληψη” προσμετρούταν ακόμα και η ανανέωση σύμβασης επικουρικού προσωπικού κατά 3 ή 6 μήνες.

2. ΝΔ και ΣΥΡΙΖΑ στο θέμα της μισθολογικής καθήλωσης των υγειονομικών ταυτίζονται στη δημιουργική ασάφεια και την μπαρουφολογία. Η ΝΔ δια στόματος Μητσοτάκη διαφημίζει την πρόσφατη ιλιγγιώδη αύξηση στο ιατρικό μισθολόγιο κατά 150 ευρώ καθαρά. Ο ΣΥΡΙΖΑ υπόσχεται εισαγωγικό μισθό 2000 ευρώ για τους γιατρούς (1350 είναι σήμερα). Κανείς απ’ τους δυο δεν αναφέρεται στο νοσηλευτικό μισθολόγιο που είναι καθηλωμένο εδώ και πάνω από 10 χρόνια. Και οι δυο ξεχνούν τις πολλαπλές δεσμευτικές για την πολιτεία αποφάσεις ανωτάτων δικαστηρίων για επαναφορά του ιατρικού μισθολογίου στα προ μνημονίων επίπεδα (συνολικά εντός μνημονίων είχαμε σωρευτική μείωση έως 40%).

3. Στο κεντρικό ζήτημα του προϋπολογισμού του ΕΣΥ το ένα χέρι νίβει το άλλο και τα δύο τη δημοσιονομική πειθαρχία και τα σφιχτά πρωτογενή πλεονάσματα. Εντός πανδημίας με τις αποφάσεις της ΝΔ, ήμασταν η μοναδική χώρα στον κόσμο που μείωσε κρατικές δαπάνες για την υγεία. Σήμερα ο Κ.Μητσοτάκης μας εμπαίζει με τη δήλωση «Αποτελεί δέσμευση μου ό,τι μπορούμε να εξοικονομήσουμε από τον υφιστάμενο τρόπο λειτουργίας του ΕΣΥ, να επανεπενδύεται στην Υγεία εκτός από τους πόρους, που έχουν ήδη προβλεφθεί από το Ταμείο Ανάκαμψης και ευρύτερα». Δηλαδή μας υπόσχεται περικοπές, δεσμευόμενος ότι αυτές οι περικοπές θα επανεπενδύονται στην υγεία. Όχι όμως μόνο στο ΕΣΥ! Προφανώς και στον ιδιωτικό τομέα της ΥΓΕΙΑΣ.

Επί ΣΥΡΙΖΑ η δημόσια δαπάνη για την υγεία συρρικνώθηκε φτάνοντας στο ιστορικό χαμηλό 5% του ΑΕΠ το 2019 ενώ με τα σφιχτά πρωτογενή πλεονάσματα δεσμεύτηκε εσαεί η χώρα σ’ αυτά τα επίπεδα, σε ένα από τα χαμηλότερα ποσοστά στην ΕΕ. Έστρωσε έτσι το δρόμο στη ΝΔ για συνέχιση του οικονομικού στραγγαλισμού του ΕΣΥ.  Και έρχεται σήμερα ο ίδιος ΣΥΡΙΖΑ να πει ότι τη δεύτερη φορά θα κάνει «αύξηση κρατικών δαπανών στο 7% του ΑΕΠ σε βάθος 4ετιας». Μην κοροϊδευόμαστε! ΝΔ και ΣΥΡΙΖΑ έχουν ως βασικούς άξονες χρηματοδότησης του ΕΣΥ το ίδρυμα Νιάρχος και το Ταμείο Ανάκαμψης. Και οι δυο συναινούν στη σταδιακή απόσυρση του κράτους από την υποχρέωση του να χρηματοδοτεί το ΕΣΥ.

4. Στα θέματα που έχουν να κάνουν με τις ιδιωτικές δαπάνες υγείας ο ΣΥΡΙΖΑ θολώνει πάλι τα νερά «Δραστική μείωση των ιδιωτικών δαπανών υγείας, μέσα από τη μείωση της συμμετοχής στο κόστος φαρμάκων και την αυξημένη κάλυψη αναγκών που επιβαρύνουν τα νοικοκυριά (εργαστηριακές εξετάσεις, φυσικοθεραπεία-αποκατάσταση, οδοντιατρική φροντίδα, «αποκλειστικές νοσοκόμες», ειδική αγωγή κ.λπ.), είτε μέσα από τις δημόσιες δομές είτε με επιπλέον παροχές από τον ΕΟΠΥΥ». Στην Ελλάδα οι ιδιωτικές δαπάνες των νοικοκυριών για υπηρεσίες υγείας προσεγγίζουν το 40% των συνολικών δαπανών υγείας, ενώ στο μέσο όρο των χωρών της Ε.Ε. το αντίστοιχο ποσοστό είναι κάτω από το μισό από αυτό της Ελλάδα. Επιεικώς αοριστολογίες μοιάζουν οι ιδέες του ΣΥΡΙΖΑ απέναντι σε αυτά τα ποσοστά. Η ΝΔ, που φρόντισε για τη γιγάντωση αυτών των ποσοστών, από την άλλη, πετάει τη μπάλα στην εξέδρα διαφημίζοντας προγράμματα πρόληψης, μείωσης της παχυσαρκίας και του καπνίσματος. Ζητήματα που θα έπρεπε να είναι δεδομένα σε προηγμένη χώρα εδώ και δεκαετίες.

5. Το κράτος έχει συνέχεια. Ο Μητσοτάκης αν ξαναβγεί δεσμεύεται ότι θα συνεχίσει το ανολοκλήρωτο έργο. Ο Πλεύρης ήδη έχει υποσχεθεί μετατροπή του ΕΣΥ και των νοσοκομείων σε ΝΠΙΔ. Εγκαθιδρύουν το ΕΣΥ Α.Ε. Ο ΣΥΡΙΖΑ παρά τις φανφάρες δε δεσμεύεται για καμία κατάργηση συγκεκριμένων νομών της ΝΔ που ήδη έχουν ψηφιστεί και βάζουν ταφόπλακα στο δημόσιο χαρακτήρα του ΕΣΥ. Λέει ο ΣΥΡΙΖΑ «ακύρωση των νόμων της ΝΔ για τις εργασιακές σχέσεις των γιατρών και την ιδιωτικοποίηση του συστήματος υγείας». Φοβάται να πει ποιους νόμους; Οι υγειονομικοί αγωνιστήκαν το τελευταίο διάστημα για να εμποδίσουν τόσο τον ν.4999/2022 που προβλέπει μεταξύ άλλων το δίπορτο γιατρών στο ΕΣΥ και τις ιδιωτικές κλινικές, αλλά και τον ν.4931/2022 που πέραν του αίσχους του προσωπικού γιατρού προβλέπει τα απογευματινά επί πληρωμή χειρουργεία. Ο ν.4715/2020 που προβλέπει τον ΟΔΙΠΥ που σύμφωνα με τον Μητσοτάκη θα αξιολογεί «τόσο τα οικονομικά, όσο και τα κλινικά αποτελέσματα, με εργαλεία αξιολόγησης, επιβράβευσης ή απομάκρυνσης κάποιου από τη θέση του αν δεν κάνει». Επίσης, ο ν.5034/2023 που μετατρέπει το Παιδογκολογικό Τμήμα των Νοσοκομείων Αγ. Σοφία και Αγλαΐα Κυριακού σε ΝΠΙΔ, προεκλογικό δώρο στην κ. Βαρδινογιάννη. Για όλα αυτά τα σκανδαλώδη νομοσχέδια δεν γράφτηκε μια αράδα στο πρόγραμμα του ΣΥΡΙΖΑ. Μάλλον θα καταργηθούν και αυτά σε ένα νόμο και ένα άρθρο όπως έταξε για τα μνημόνια!

6. Για το προσωπικό γιατρό ΝΔ και ΣΥΡΙΖΑ διαφέρουν μόνο στο όνομα. Ξεχνάνε ότι δοκιμάστηκε και ο προσωπικός γιατρός του Μητσοτάκη και ο οικογενειακός γιατρός του Τσίπρα τις προηγούμενες τετραετίες, καθώς και πώς η πανδημία αποκάλυψε την τεράστια γύμνια της πρωτοβάθμιας περίθαλψης στη χώρα. Προφανώς τεχνηέντως τα ξεχνάνε γιατί δεν έχουν κανένα σκοπό να επανδρώσουν την ΠΦΥ με προσωπικό που να αναλογεί στον πληθυσμό και τις ανάγκες του λαού. Καθημερινά ακούμε την κραυγή αγονίας αγροτικών και γενικών γιατρών σε νησιωτικές περιοχές για τους καλοκαιρινούς μήνες που έρχονται και το προσωπικό εξαναγκάζεται να λειτουργεί σαν περιπλανώμενος θίασος από κέντρο υγείας σε νοσοκομεία και το αντίστροφο. Για ποιο προσωπικό γιατρό μιλάμε όταν δεν επαρκούν οι γιατροί ούτε για την τακτική κάλυψη των εφημεριακών αναγκών;

7. Στα θέματα της ανισότητας στην πρόσβαση των πολιτών στις δομές υγείας και τον μαρασμό των επαρχιακών δομών, ΝΔ και ΣΥΡΙΖΑ μιλούν για νέο χάρτη υγείας και ειδικά κίνητρα προσέλκυσης προσωπικού σε άγονες περιοχές. Αλλάζει μόνο η φρασεολογία και η διατύπωση. Με επιδόματα, μπόλικη αξιολόγηση και αποδοτική λειτουργία δομών τα ντύνει η ΝΔ, ενώ στρογγυλεμένα, με το «υγειονομικό ισοδύναμο» για αποζημίωση των πολιτών για υπηρεσίες που χρειάζεται να μετακινηθούν εκτός τόπου κατοικίας, ο ΣΥΡΙΖΑ. Ακόμα και αν ο ΣΥΡΙΖΑ προσπαθεί να ξορκίσει το κακό του κλεισίματος κλινικών και νοσοκομείων δεν πείθει, αφού η χρηματοδότηση που περιγράφει δεν είναι άλλη από την ήδη υπάρχουσα του Μητσοτάκη δηλαδή το ταμείο ανάκαμψης, η ΕΤΕπ και το ΕΣΠΑ.

8.Τι ξεχάσανε ΝΔ κ ΣΥΡΙΖΑ. Σ’ αυτό μοιάζουν ακόμα περισσότερο:

Σε επόμενη πανδημία/μαζική καταστροφή θα είμαστε ξανά αθωράκιστοι αφού τα συμπεράσματα τους από την πανδημία, όπως προκύπτει από τα προγράμματα τους, είναι μία από τα ίδια.

Κανένας τους δεν θέλει να συγκρουστεί με την ασυδοσία του ιδιωτικού κεφαλαίου στην υγεία. Ούτε μια παρέμβαση για τις ιδιωτικές κλινικές και εργαστήρια στα προεκλογικά προγράμματα. Κανένα φρένο στην ασυδοσία του καθηγητικού κατεστημένου που συνεχώς υπονομεύει τη λειτουργία των δημόσιων νοσοκομείων. Τόση συζήτηση για τις ΜΕΘ/ΜΑΦ και ακόμη τα δύο κόμματα δεν έχουν οργανωμένο σχέδιο πέρα από τις δωρεές και το ΕΣΠΑ. Λίγους μήνες πριν δεν γνώριζε ο πρωθυπουργός ότι ο διασωληνωμένος ασθενής πεθαίνει εκτός ΜΕΘ, σήμερα υπόσχεται 1300 κρεβάτια ΜΕΘ. Τα κρεβάτια όμως χρειάζονται και νοσηλευτές και γιατρούς για να λειτουργήσουν. Ξέχασαν ΝΔ και ΣΥΡΙΖΑ να ασχοληθούν με κίνητρα για να μην φεύγουν οι νέοι γιατροί στο εξωτερικό ή για να επιστρέψουν οι χιλιάδες που έφυγαν τα 10 χρόνια κρίσης. Δεν άκουσαν στα γραφεία των κομμάτων τίποτα για την υπερεργασία και την υπερεφημέρευση των υγειονομικών. Δεν έφτασαν στα χέρια τους οι παραιτήσεις γιατρών σε επαρχιακά νοσοκομεία λόγω υποστελέχωσης και επισφαλούς εργασίας.

ΔΙΚΤΥΟ ΥΓΕΙΟΝΟΜΙΚΩΝ ΠΑΡΕΜΒΑΣΗΣ

Κοινωνία ψυχικά ασθενών ή ασθενής κοινωνία;

Πολλά ακούγονται τα τελευταία χρόνια για την «επιδημία των ψυχικών διαταραχών». Όντως, ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας υπολόγισε το 2019 ότι 980 εκατομμύρια άνθρωποι διαγιγνώσκονται με κάποια ψυχική ασθένεια σε όλον τον κόσμο, αυξημένο κατά 25% σε σχέση με το 2000 και 37% σε σχέση με το 1990.  Από αυτόν τον πληθυσμό, το 31% αφορά αγχώδεις διαταραχές και το 28% καταθλιπτικές διαταραχές. Αντίστοιχη εικόνα, δείχνουν και οι έρευνες για τα DALYs ψυχικών διαταραχών (Disability-Adjusted Life Years: το βάρος της νόσου με βάση τα χρόνια που χάνονται λόγω θανάτου ή αναπηρίας).  Τα ποσοστά μάλιστα είναι πιο μεγάλα στις ανεπτυγμένες χώρες (15% στην Αμερική, 14% στην Ευρώπη) παρά στις χώρες χαμηλού και μέσου εισοδήματος (10% Αφρική, 13% ΝΑ Ασία). Μεγάλες διαχρονικές έρευνες δείχνουν ότι τα προβλήματα ψυχικής υγείας είναι χειρότερα στις χώρες στις οποίες υπάρχει μεγάλη κοινωνικοοικονομική ανισότητα. Όσο πιο μεγάλη η ψαλίδα ανάμεσα σε πλούσιους και φτωχούς , τόσο χειρότερη είναι η υγεία γενικά, και η ψυχική υγεία ειδικότερα.

Τίθεται λοιπόν το ερώτημα αν αυτά τα ποσοστά εξηγούνται λόγω μεγαλύτερης πρόσβασης και μικρότερου στιγματισμού στο να επισκεφτεί κανείς μία ψυχιατρική υπηρεσία ή αν έχουμε μπροστά μας μια πραγματική επιδημία.

Παραδοσιακά η ψυχική διαταραχή ορίζονταν με βάση την απόκλιση. Ο ασθενής ήταν αυτός ο οποίος αποκλίνει από τη νόρμα, την κοινωνικά αναμενόμενη συμπεριφορά. Όταν όμως 6 στους 10 ανθρώπους βιώνουν έντονα και χρόνια συναισθήματα άγχους, θλίψης και κοινωνικής απόσυρσης μπορούμε να μιλήσουμε για απόκλιση ή μήπως για κανονικοποίηση της ψυχικής οδύνης;

Πώς ερμηνεύονται αυτά τα ποσοστά;

Διαφορετικές προσεγγίσεις τείνουν να δίνουν διαφορετικές ερμηνείες. Για παράδειγμα, το βιολογικό μοντέλο επενδύει στις έρευνες σχετικά με την νευροψυχολογική απεικόνιση του εγκεφάλου για να εξηγήσει τις ψυχικές νόσους. Θα ήταν ωστόσο αφελές να μιλήσουμε για μια τυχαία επιδημία διατάραξης των επιπέδων των νευροδιαβιβαστών ή βλαβών σε εγκεφαλικές λειτουργίες σε τόσους πολλούς ανθρώπους ταυτόχρονα. Οι έρευνες που βασίζονται στο ψυχοκοινωνικό μοντέλο φαίνεται να δίνουν άλλες απαντήσεις, εντοπίζοντας τα αίτια στον τρόπο με τον οποίο ζει ο σύγχρονος άνθρωπος στη σύγχρονη κοινωνία.

Καταρχάς ας λάβουμε υπόψη πώς μοιάζει η σύγχρονη κοινωνία με την υλική επισφάλεια, τους χαμηλούς μισθούς, τη συνεχή πίεση που ασκείται για παραγωγικότητα των εργαζομένων. Ζούμε συσσωρευμένοι σε μεγαλουπόλεις με χαμηλή ποιότητα ζωής, με ελάχιστο ελεύθερο χρόνο, με ελάχιστη κοινωνική συναναστροφή ή επαφή με την τέχνη και τη φύση. Με τεράστια καθυστέρηση της ενηλικίωσης μέσα από την οικονομική εξάρτηση από τις πατρικές οικογένειες και ένα συνεχή βομβαρδισμό από σοκαριστικές ειδήσεις και γεγονότα. Την ίδια στιγμή, οι συνθήκες αυτές αναπαράγουν ιδεολογικά τον άκρατο ατομικισμό σε επίπεδο αγριανθρωπισμού, την απώλεια της εμπιστοσύνης στις ανθρώπινες σχέσεις και την οικονομική εκμετάλλευση τους για ίδιον όφελος, ενώ η «επιτυχία» ή «αποτυχία» στην κοινωνική ιεραρχία, όπως ορίζεται με αστικούς όρους, εξαρτάται από την ατομική ευθύνη του καθένα μας. Οι τραυματικές εμπειρίες είναι τόσο κοινότυπες που μετατρέπονται σε φυσιολογικές: «ε και ποιος δεν έχει φάει λίγο ξύλο; Ποιον δεν τον τραμπουκίζουν στη δουλειά; Όλοι τα ίδια τραβάμε, τι πάθαμε;»

Έτσι καταλήγουμε οι περισσότεροι από μας να ζούμε με ένα χρόνιο άγχος. Το άγχος, όπως και όλα μας τα συναισθήματα, έχει μια εξελικτικά προσαρμοστική λειτουργία. Συγκεκριμένα, το άγχος είναι εκείνο το οποίο μας θέτει σε λειτουργία προετοιμασίας μπροστά σε έναν ενδεχόμενο κίνδυνο. Κάλλιστα μπορούμε να πούμε ότι το χρόνιο άγχος δείχνει πώς αντιλαμβανόμαστε τον κόσμο που ζούμε: ως ένα συνεχή ενδεχόμενο κίνδυνο. Το βάρος που προκαλεί το άγχος προδίδει την απώλεια ελέγχου που βιώνουμε στο να χειριστούμε τους ‘κινδύνους’. Από τα πιο μικρά ως τα πιο μεγάλα, τις αποφάσεις της ζωής μας δεν τις παίρνουμε εμείς, είτε αφορά το πού θα ζούμε και θα δουλεύουμε, είτε τις συμμαχίες και τους πολέμους των ιμπεριαλιστικών μεγάλων δυνάμεων. Τουλάχιστον αν είσαι φτωχός.

Η νέα μάστιγα, τα «ψυχοφάρμακα».

Σαφώς, η ψυχική νόσος δεν είναι ένα πρόβλημα αποκλειστικά των φτωχών, αλλά τόσο η εμφάνισή της όσο και  η αντιμετώπισή της έχει ταξικά κριτήρια. Εξ’ ου και η τεράστια κατανάλωση των ψυχοφαρμάκων ως «εύκολη και άμεση λύση» στον ψυχικό πόνο.

Η συνταγογράφηση ψυχοφαρμάκων έχει γνωρίσει τεράστια αύξηση τις τελευταίες δεκαετίες, φαινόμενο που αφορά κυρίως, αν και όχι αποκλειστικά, το δυτικό κόσμο. Γενικά, η ζήτηση και η χρήση ψυχοφαρμάκων γνώρισε αυξήθηκε δραματικά από το 2008 και μετά, φαινόμενο το οποίο αφορά και τη χώρα μας. Η Ελλάδα συγκαταλέγεται ανάμεσα στις χώρες με τη μεγαλύτερη καθορισμένη ημερήσια δόση ψυχοτροπικών φαρμάκων στον κόσμο, ανάμεσα σε ΗΠΑ, Αυστραλία, Ην. Βασίλειο και ευρωπαϊκές χώρες που χτυπήθηκαν από την κρίση όπως η Ισπανία και η Πορτογαλία. Η χρήση ψυχοφαρμάκων διπλασιάστηκε την περίοδο 2015-2021, ενώ συγκεκριμένα για τα αντικαταθλιπτικά πενταπλασιάστηκε. Πρόσφατες έρευνες δείχνουν ότι η χρήση γιγαντώθηκε ακόμη περισσότερο μέσα στην περίοδο του κόβιντ (2020-2022). Η τάση είναι τόσο ισχυρή όπου στην επόμενη δεκαετία υπολογίζεται ότι η παγκόσμια αγορά ψυχοφαρμάκων θα γνωρίσει ανάπτυξη 6 έως 7 % CARG (σύνθετος ρυθμός ετήσιας ανάπτυξης). Η απελευθέρωση της διαφήμισης στο ευρύ κοινό έπαιξε επίσης το ρόλο του στην αυξημένη κατανάλωση από το γενικό πληθυσμό.

Αυτό το ζήτημα αξίζει να μας απασχολήσει αφενός ως ένας δείκτης για το πόσο διαδεδομένο είναι το φαινόμενο της ψυχικής πίεσης για τις κοινωνίες μας, και αφετέρου να προβληματιστούμε για το ποια είναι η κυρίαρχη απάντηση από το σύστημα: δε θα αλλάξει το σύστημα, εσύ να αλλάξεις!

Το κυρίαρχο αφήγημα πηγαίνει πάνω-κάτω ως εξής: ο καπιταλισμός λειτουργεί, οι ικανοί καταφέρνουν να πετύχουν και να γίνουν πλούσιοι και να περνάνε καλά. Εσύ δεν περνάς καλά, γιατί φταις εσύ. Δεν βλέπεις αυτήν την ‘υπέροχη’ πραγματικότητα, γιατί κάτι συμβαίνει στο κεφάλι σου, είσαι διαταραγμένος, οπότε πάρε αυτό το μαγικό χαπάκι, να ισορροπήσεις τη χημεία του εγκεφάλου σου. Σταμάτα να γκρινιάζεις, γίνε λειτουργικός, συνέχισε να παράγεις!

Χαρακτηριστικό παράδειγμα της παραπάνω λογικής, είναι ότι στην πρόσφατη ανανέωση του συστήματος ταξινόμησης ψυχικών διαταραχών DSM συμπεριλήφθηκε η διαταραχή παρατεταμένου πένθους. Δε χρειάζεται να αναρωτηθούμε και πολύ για να συσχετίσουμε το πώς μετά από 3 χρόνια όπου όλος ο πλανήτης θρήνησε εκατομμύρια θύματα, δημιουργήθηκε μια διαταραχή για το πένθος. Έπαψε το πένθος να είναι μια φυσιολογική εμπειρία στην απώλεια; Σίγουρα όχι. Είναι παράλογο άνθρωποι που έχασαν έναν ή και περισσότερους δικούς τους ανθρώπους, κοινότητες που αποδεκατίστηκαν, να χρειάζονται περισσότερο χρόνο να επανέλθουν από το πένθος. Επίσης όχι. Αλλά, από τη στιγμή που υπάρχει φάρμακο που μπορεί να σε μουδιάσει από το πένθος και να σε κάνει να επιστρέψεις παραγωγικός στη δουλειά σου, υπάρχει και η διαταραχή. Η μαζική απόσυρση από τη δουλειά δεν είναι επιλογή για το σύστημα.

Αυτό είναι πρόβλημα. Και μάλιστα ένα πρόβλημα που δημιουργεί νέα προβλήματα. Από τη μια είναι σοβαρά δυσλειτουργικό το να θεωρούμε τα υπαρξιακά ερωτήματα ως φρένο στην παραγωγικότητα και άρα να τα ονομάζουμε ψυχοπαθολογία και να προσπαθούμε να τα «διορθώσουμε». Από την άλλη, η χρήση ουσιών για διαφυγή από την πραγματικότητα έχει συνδεθεί με σοβαρά προβλήματα εξάρτησης. Οι πιο «κομφορμιστές» θα εθιστούν σε συνταγογραφούμενα ψυχοτρόπα, οι πιο «περιθωριοποιημένοι» θα εθιστούν στο αλκοόλ και τα ναρκωτικά του δρόμου. Εξάλλου, δεν είναι τυχαίο, αλλά αποδεδειγμένο ιστορικά, ότι παρά την ιστορία χιλιετιών συνύπαρξης ανθρώπων και ψυχοτροπικών ουσιών, το πρόβλημα της εξάρτησης από αυτά ακολουθεί την πορεία ανάπτυξης του καπιταλιστικού τρόπου ζωής. Ακόμα και για τα νόμιμα, οι έρευνες δείχνουν πως τα αντικαταθλιπτικά δημιουργούν σοβαρό σωματικό και ψυχολογικό εθισμό.

Για να ξεκαθαρίσουμε, το επιχείρημα εδώ δεν είναι ότι τα φάρμακα είναι ο εχθρός. Θα ήταν αφελές να πούμε ότι η ανάπτυξη των ψυχοφαρμάκων ήταν μια βλαβερή ανακάλυψη. Ξεκάθαρα, όταν εμφανίστηκαν οι βενζοδιαζεπίνες αντικαταστώντας τα πολύ βαριά βαρβιτουρικά, αποτελούσαν επανάσταση. Δεν μπορούμε όμως να εθελοτυφλούμε στο ότι εφόσον οι αιτίες του ψυχικού πόνου παραμένουν, οι βενζοδιαζεπίνες, τα αντικαταθλιπτικά ή όποιο άλλο φάρμακο αποτελούν πραγματική λύση.

Η αντιμετώπιση του φαρμάκου ως πανάκεια, και όχι ως ένα εργαλείο προσωρινής ανακούφισης και υποστήριξης, φαίνεται από το γεγονός ότι η πλειοψηφία των γιατρών γνωρίζουν τα πρωτόκολλα συνταγογράφησης αυτών των φαρμάκων, αλλά όχι της από-συνταγογράφησης. Το Ashton manual, οδηγός για τη σταδιακή και ασφαλή μείωση των ψυχοφαρμάκων είναι σχεδόν άγνωστο. Σε αυτό το σημείο χωράει και η κριτική στο πως η (ψυχ)ιατρική εκπαίδευση βασισμένη σχεδόν αποκλειστικά στο βιολογικό μοντέλο, αγνοεί τις ψυχοκοινωνικές πλευρές της ψυχικής ασθένειας, και υποβαθμίζει τις φωνές και τους προβληματισμούς των ασθενών που μιλάνε για τις παρενέργειες των φαρμάκων. Όταν τα συστήματα υγείας μετατρέπονται σε γραφεία συνταγογράφησης, αντί  να ασκείται η ιατρική, καταλήγουν εκατοντάδες χιλιάδες ασθενείς λαμβάνουν αγωγή σε υπερβολική ποσότητα και για υπερβολική διάρκεια.

Ένας άλλος παράγοντας είναι η σύγκριση μεταξύ φαρμακοθεραπείας και ψυχοθεραπείας και γιατί προτιμάται περισσότερο το πρώτο έναντι του δεύτερου. Οι λόγοι είναι πολλοί και σύνθετοι, και μπορεί να εξαρτώνται από τις ειδικές συνθήκες κάθε χώρας, το σύστημα υγείας, την πρόσβαση των ασθενών, αλλά εδώ θέλω να υπογραμμίσω τους εξής δύο: α) το χάπι είναι πιο φθηνό και πιο γρήγορο από την ψυχοθεραπεία, στο να επαναφέρει τη «λειτουργικότητα» και β) οι στόχοι της ψυχοθεραπείας μπορεί να είναι ασύμφοροι για το σύστημα. Στο απαιτητικό νεοφιλελεύθερο life style δε συμφέρει μια κοινωνία με ανθρώπους που επικοινωνούν ορθά, σέβονται ο ένας τον άλλο, αναζητούν ισορροπίες, βάζουν όρια και χτίζουν ουσιώδεις σχέσεις. Έτσι, το «μαγικό χάπι» είναι η απάντηση που δίνει το σύστημα ώστε να είμαστε παραγωγικοί και να συντηρούμε τη διατήρησή του ακόμα κι αν ο κόσμος γύρω καίγεται.

Ωστόσο, παρά τη ζοφερή εικόνα που περιγράψαμε, φαίνεται πώς κάτι αρχίζει να αλλάζει. Οι γενιές που βίωσαν την παρατεταμένη τριπλή κρίση της τελευταίας 15ετίας αρχίζουν να δείχνουν μια ανάγκη να προστατέψουν την ψυχική τους υγεία. Το φαινόμενο της «μεγάλης παραίτησης» μετά την πανδημία είναι σημάδι ότι δε θέλουμε να ζούμε και να δουλεύουμε με τους όρους που έχουμε συνηθίσει. Η προθυμία να μιλήσουμε ανοικτά για ζητήματα ψυχικής υγείας δείχνουν τη σταδιακή αποστιγματοποίηση, γιατί δεν μπορεί να είναι στίγμα το κοινό βίωμα. Βέβαια, σε ένα σύστημα που αρνείται να αλλάξει, η απουσία εναλλακτικού δρόμου δυσχεραίνει το να υπάρξει ουσιαστική αλλαγή στο πόσο καλά μπορούμε να ζήσουμε, μακριά από τον παρατεταμένο ψυχικό πόνο. Για αυτό, το να παλεύουμε για ένα άλλο κόσμο είναι το παντοτινά επίκαιρο σύνθημα.

 

5 ψέματα και 5 αλήθειες για το νέο νομοσχέδιο διάλυσης του ΕΣΥ

Αναδημοσιεύουμε ανακοίνωση της Ένωσης Ιατρών Νοσοκομείων Αχαΐας, καθώς τις επόμενες μέρες ψηφίζεται στη βουλή το νομοσχέδιο που γυρίζει το ΕΣΥ στις προ-ΕΣΥ, προ-Γεννηματά εποχές. Οι ενώσεις και τα σωματεία γιατρών και υγειονομικών καλούν σε εκδηλώσεις και απεργίες την Δευτέρα, την Τρίτη και την Πέμπτη. 

27/10/2022

Για το νέο νομοσχέδιο διάλυσης του ΕΣΥ

Η επιλογή της κυβέρνησης να θέσει στη δημόσια διαβούλευση το νομοσχέδιο για τη δευτεροβάθμια περίθαλψη αμέσως μετά τις εκλογές των Ιατρικών Συλλόγων κάθε άλλο παρά τυχαίο είναι. Μας υπενθυμίζει “ευγενικά” ότι το μήνυμα της κάλπης μεταφράζεται γι’ αυτήν σε πλήρη συναίνεση στα σχέδια διάλυσης και ιδιωτικοποίησης του ΕΣΥ. Κάνει όμως πως αγνοεί τους δεκάδες χιλιάδες νοσοκομειακούς γιατρούς που μέσα από τις αρχαιρεσίες και τις κινητοποιήσεις τους έχουν ήδη τοποθετηθεί αρνητικά για τις συγκεκριμένες αλλαγές. Ο Υπ.Υγείας με διάφορα δικονομικά τερτίπια και συλλογιστικές πιρουέτες προσπαθεί να πείσει υγειονομικούς και κοινωνία ότι όλα γίνονται για το καλό μας, βαφτίζοντας το ψάρι κρέας. Μάλιστα διαφημίζει ότι το “έχει επεξεργαστεί η αναπληρώτρια υπουργός Υγείας Μίνα Γκάγκα, που προέρχεται από το ΕΣΥ, που πονάει το ΕΣΥ”. Είναι όμως έτσι τα πράγματα; Πέντε μεγάλα ψέματα και πέντε αλήθειες:

  1. “Θα βγει κερδισμένος ο ασθενής γιατί θα καλυφθούν τα κενά του ΕΣΥ από ιδιώτες γιατρούς”. Ούτε τα κενά θα καλυφθούν ούτε οι ασθενείς έχουν να κερδίσουν. Το νομοσχέδιο προβλέπει ότι άγονες προκηρύξεις μόνιμων θέσεων, που συσσωρεύονται κυρίως στην επαρχία και σε άγονες-προβληματικές ζώνες, μπορούν να καλύπτονται από ιδιώτες γιατρούς με part – time συμβάσεις. Το σχέδιο αυτό ήδη δοκιμάστηκε μέσα στην πανδημία, με ελάχιστες δεκάδες ιδιωτών πανελλαδικά να προστρέχουν να καλύψουν κενά, παρότι οι απολαβές και τα κίνητρα ήταν διόλου ευκαταφρόνητα. Απέτυχε γιατί πολύ απλά κανένας ιδιώτης δεν θέλει να βγάλει το φίδι από την τρύπα σε κλινικές που είναι διαλυμένες. Γι’ αυτό άλλωστε το υπουργείο διέταξε την επιστράτευσή τους. Γιατί να πετύχει τώρα; Όταν είναι δεδομένο ότι οι συμβάσεις θα προκηρυχθούν σε επαρχιακά νοσοκομεία που καταρρέουν και οι ιδιώτες γιατροί θα κληθούν να παίξουν κεντρικό ρόλο και όχι συμπληρωματικό;
  1. “Δεν θα αλλοιωθεί ο δημόσιος χαρακτήρας του ΕΣΥ”. Μία απ’ τις θεμελιώδης και καταστατικές αρχές του ΕΣΥ ήταν η πλήρης και αποκλειστική απασχόληση των λειτουργών του.“Σχέση πλήρους και αποκλειστικής απασχόλησης ή το να πηγαίνει ο ασθενής σε νοσοκομείο και να παίρνει τελείως δωρεάν δημόσια παροχή;” αναρωτιέται ο κος Πλεύρης. Μα φυσικά πλήρης και αποκλειστική απασχόληση γιατί αυτή είναι η βασική προϋπόθεση για Δημόσια και Δωρεάν Υγεία. Τι θα γίνει με το νέο νομοσχέδιο; Μετατροπή των ασθενών σε πελάτες, του αγαθού της Υγείας σε εμπόρευμα, του ΕΣΥ σε προθάλαμο ιδιωτικών ιατρείων. Οι ΕΣΥιτες έξω, τραβώντας τους ασθενείς μαζί και οι ιδιώτες μέσα, για να ψαρέψουν ασθενείς, ώστε να τους τραβήξουν έξω. Αντί να καλύψει τις χιλιάδες κενές οργανικές θέσεις και να αυξήσει τους μισθούς των γιατρών προτρέπει το Υπουργείο τους τελευταίους να συμπληρώσουν το εισόδημά τους από το υστέρημα των ασθενών. Το έχουμε βιώσει με την εφαρμογή των απογευματινών ιατρείων και με τα σχεδιαζόμενα απογευματινά χειρουργεία. Για όποιον δεν έχει χρήματα προβλέπεται “ένα ελάχιστο πακέτο παροχών υγείας”. Για όποιον έχει και χρειάζεται παραπάνω διερεύνυση ή δεν μπορεί να περιμένει για μήνες στις λίστες αναμονής, θα υπάρχει και το ιδιωτικό… Όποιος δεν έχει να “μάθει να προσαρμόζεται”…
  1. “Θα βγει κερδισμένος ο γιατρός του ΕΣΥ γιατί θα έχει τη δυνατότητα να αυξήσει το εισόδημά του με παροχή ιδιωτικού έργου”.Το μεγαλύτερο ψέμα. Προϋπόθεση για να έχει τη δυνατότητα να ασκήσει ιδιωτικό έργο, είναι η υποχρεωτική συμμετοχή στα απογευματινά ιατρεία των νοσοκομείων, στο εφημεριακό πρόγραμμα της κλινικής και προφανώς στην καθημερινή  πρωινή 35ωρη εβδομαδιαία λειτουργία της. Αξίζει να ανοίξει κάποιος ιατρείο μόνο για ένα- δυο απογεύματα την εβδομάδα; Η ρύθμιση αυτή προφανώς φωτογραφίζει όσους έχουν την δυνατότητα, δηλαδή ελάχιστους μεγαλοδιευθυντές που έτσι κι αλλιώς ασχολούνται τυπικά με την κλινική, ελάχιστες ώρες τη μέρα και ακόμα λιγότερους που θα έχουν τα κεφάλαια να φτιάξουν συνεργατικά πολυ – ιατρεία. Οι υπόλοιποι, απλοί επιμελητές και επικουρικοί γιατροί, μαζί με τους ειδικευόμενους, θα πρέπει να συνεχίσουν να  κάνουν τη λάντζα των εφημεριών, των μετακινήσεων, να ασχολούνται με τον ασθενή-πελάτη που θα βάλει εισαγωγή στην κλινική ο διευθυντής τους ή ο ιδιώτης. Στην καλύτερη θα ανοίξουν έναν ιατρείο όπου όλος ο μισθός και οι εφημερίες θα εξανεμίζονται για την κάλυψη των λειτουργικών εξόδων του ιατρείου.

4.”Θα ανακοπεί το κύμα παραιτήσεων γιατρών του ΕΣΥ γιατί θα δοθούν ευκαιρίες αύξησης του εισοδήματος”. Όποιος το προφασίζεται ή λέει ψέματα ή είναι παντελώς άσχετος. Καλώς ή κακώς η ιατρική αγορά εργασίας είναι πλήρως ανταγωνιστική. Για ποιον λόγο να κάνει κάποιος δύο δουλειές για να έχει αξιοπρεπές εισόδημα όταν πχ στην Κύπρο μπορεί να κάνει μία και να έχει τριπλάσιο μισθό και ποιότητα ζωής; Για ποιον λόγο να μην κάνει μόνο μία (πχ ιδιωτικό ιατρείο) και να έχει αξιοπρεπή μισθό και ποιότητα ζωής;  Αν νομίζουν ότι με αυτά τα τερτίπια θα ανακόψουν το κύμα παραιτήσεων, είναι οικτρά γελασμένοι. Αν νομίζουν ότι με αυτά θα αποφύγουν τη μοναδική βιώσιμη λύση που είναι ταυτόχρονα και το καλύτερο αντικίνητρο παραιτήσεων, δηλαδή την  αύξηση των μισθών και τις μαζικές μόνιμες προσλήψεις,  μας κοροϊδεύουν διπλά.

  1. “Θα μειωθούν οι πολλαπλές ταχύτητες και οι ανισότητες μεταξύ πανεπιστημιακών, στρατιωτικών και γιατρών του ΕΣΥ”. Αν το πρόβλημα είναι οι πολλές ταχύτητες, τότε γιατί καμιά κυβέρνηση δεν καταργεί το δίπορτο πανεπιστημιακών και στρατιωτικών; Γιατί προτιμούν να δημιουργήσουν άλλη μια ταχύτητα, αυτή των μεγαλοδιευθυντών του ΕΣΥ; Μην έχουμε καμιά αυταπάτη ότι θα αμβλυνθούν οι ανισότητες. Αντιθέτως θα πολλαπλασιαστούν. Απ’ τη μια, η μειοψηφία του μεγαλοκαθηγητικού και μεγαλοδιευθυντικού κατεστημένου και απ’ την άλλη η πλειοψηφία των μισθοσυντήρητων αχθοφόρων του ΕΣΥ που θα δουλεύουν σε καθεστώς γαλέρας για να μπορεί η μειοψηφία να επιβιώνει.

Το νέο νομοσχέδιο είναι εις βάρος των ασθενών, του ΕΣΥ, της μεγάλης πλειοψηφίας των ίδιων των νοσοκομειακών γιατρών. Μόνος κερδισμένος θα είναι μια μειοψηφική μερίδα εκλεκτών της κυβέρνησης μέσα και έξω από τα νοσοκομεία, που έχουν πολλά να κερδίσουν από τη διάλυσή τους.  Πέρα από την ουσιαστική κατάργηση της πλήρους και αποκλειστικής απασχόλησης, προβλέπει επίσης την κάλυψη των κενών στα νοσοκομεία από τους αγροτικούς γιατρούς με το πρόσχημα της ¨εκπαίδευσης¨, τον διορισμό των ειδικευόμενων σε «ομάδες νοσοκομείων» και τη μεταφορά τους από εδώ και από εκεί για να καλύπτουν τρύπες, την εκχώρηση λειτουργιών των νοσοκομείων σε ιδιωτικές εταιρίες (πχ διακομιδές με ασθενοφόρα), την μετατροπή σε ΝΠΙΔ του ΚΕΣΥ και πολλά άλλα.

Το νέο νομοσχέδιο επιστρέφει την Δημόσια Περίθαλψη στην προ- ΕΣΥ, προ Γεννηματά εποχή, όπου για να χειρουργηθείς έπρεπε να πουλήσεις χωράφι και για να νοσηλευτείς έπρεπε είτε να μπεις μέσω της ιδιωτικής κλινικής απέναντι από το νοσοκομείο είτε να έχεις πολιτικό μέσο. Οι νοσοκομειακοί γιατροί δεν πρέπει να το δεχτούμε. Σημαίνει συναίνεση στο πάγωμα των μισθών μας για τις επόμενες δεκαετίες, στη διαρκή υποστελέχωση και τον εργασιακό μεσαίωνα της κακοπληρωμένης υπερεργασίας και υπερεφημέρευσης. Το “τυράκι” της “αύξησης του εισοδήματος δεν αφορά εμάς, αλλά μια μειοψηφία των νοσοκομειακών.

Το νέο νομοσχέδιο έρχεται τρία χρόνια μετά την έναρξη της πανδημίας που ανέδειξε με τον πιο τραγικό και μακάβριο τρόπο την ανάγκη ενίσχυσης του ΕΣΥ για να σωθούν ανθρώπινες ζωές, τον κερδοσκοπικό χαρακτήρα του ιδιωτικού τομέα.  Έρχεται δέκα χρόνια μετά την επέλαση των Μνημονίων όπου όλες οι κυβερνήσεις, υπό τις ευρωπαϊκές ντιρεκτίβες, το άφησαν γυμνό και αθωράκιστο, στο όνομα της «δημοσιονομικής προσαρμογής» και των «πρωτογενών πλεονασμάτων». Δεν γίνεται να δεχτούμε κανέναν διάλογο που δεν ξεκινά με αυτά τα δεδομένα. Το νέο νομοσχέδιο δεν πρέπει να μπει μόνο στο στόχαστρο των γιατρών αλλά της ίδιας της κοινωνίας. Είναι ο Δούρειος Ίππος διάλυσης του κοινωνικού αγαθού της Δημόσιας Υγείας. Θα μας βρουν απέναντί τους. Δεν θα επιτρέψουμε την επιστροφή της Δημόσιας Περίθαλψης δεκαετίες πίσω. Δεν μπορούμε να αναμένουμε να ακυρωθεί κάποια στιγμή από κάποια άλλη κυβέρνηση. Εδώ και τώρα πρέπει να αγωνιστούμε για να μην  κατατεθεί καν στη Βουλή προς συζήτηση, να μην δημιουργηθούν τετελεσμένα. Να σημάνει αγωνιστικός συναγερμός.

Απορρίπτουμε το κατάπτυστο νομοσχέδιο στο σύνολό του. Απαιτούμε την άμεση απόσυρσή του. Απαιτούμε εδώ και τώρα ενίσχυση του ΕΣΥ με αύξηση της κρατικής χρηματοδότησης, μαζικές μόνιμες προσλήψεις και εφαρμογή των δικαστικών αποφάσεων για επαναφορά των μισθών στα προΜνημονιακά επίπεδα. Για την εργασιακή αξιοπρέπεια των υγειονομικών. Για το κοινωνικό αγαθό της Δημόσιας Δωρεάν Υγείας χωρίς αποκλεισμούς. Δίνουμε αγωνιστική απάντηση με μαζικές συνελεύσεις και συγκεντρώσεις, μαζί με την κοινωνία και τους συλλογικούς φορείς. Όλοι στην πανεργατική απεργία 9/11.

Για το Δ.Σ της Ε.Ι.Ν.Α

 

4 ερωτήματα και 4 αλήθειες σε σχέση με το Ε.Σ.Υ.

Στις 8/2/2022 το υπουργείο υγείας εκδίδει προπαγανδιστικό βίντεο για τον αριθμό των ΜΕΘ στην Ελλάδα και τις προσλήψεις προσωπικού στο Ε.Σ.Υ που έγιναν στην διετία της πανδημίας. Παρόλο που η διαχείριση της πανδημίας από την ΝΔ και το υπουργείο δεν διαθέτει ούτε ψήγμα αξιοπιστίας, είπαμε αρχικά να δούμε τα στοιχεία που παρουσιάζονται με καλή την πίστη. Έτσι λοιπόν προκύπτουν 4 βασικά ερωτήματα:

1. Εδώ και 2 χρόνια πανδημίας η ενημέρωση για τον αριθμό κρεβατιών ΜΕΘ αποτελούνταν από προφορικά διαγγέλματα από παράγοντες του υπουργείου – διαγγέλματα που συνήθως αποτελούσαν αντικρουόμενες εκτιμήσεις που ανεβοκατέβαζαν τους αριθμούς ανάλογα με τις επικοινωνιακές ανάγκες της ΝΔ. Μαθαίνουμε λοιπόν ότι υπάρχουν 1347 κρεβάτια ΜΕΘ από τα οποία τα 1105 είναι στο Ε.Σ.Υ. Όπως όμως μας ενημερώνουν καθημερινά υγειονομικοί, και όπως ξέρουμε από την εντατικολογία, η ΜΕΘ δεν είναι απλώς ένα κρεβάτι με έναν αναπνευστήρα. Στηρίζεται κατά βάση σε εξειδικευμένο προσωπικό (ιατρούς και νοσηλευτές). Ποια είναι η αναλογία γιατρών και νοσηλευτών σε σχέση με τα κρεβάτια ΜΕΘ;

2. Από τον αριθμό ΜΕΘ που δίνει το υπουργείο ποιες είναι οι πραγματικά λειτουργικές ΜΕΘ; Η μελέτη Λύτρα – Τσιόδρα ανέδειξε ότι το Ε.Σ.Υ μπλοκάρει όταν οι διασωληνώσεις ξεπερνάνε τις 400, με την θνητότητα να εκτοξεύεται όσο αυξάνονται οι διασωληνωμένοι, ή όσο απομακρυνόμαστε από την Αττική, έχοντας δυστυχώς περιπτώσεις όπου η θνητότητα σε ΜΕΘ της επαρχίας να αγγίζει το 100%. Το υπουργείο από την άλλη, μιλάει για 702 ΜΕΘ που διατίθενται για τα περιστατικά COVID 19. Η πραγματικότητα των ίδιων των ανακοινώσεων του Υπουργείου Υγείας έδειχνε ότι ο μέγιστος αριθμός κλινών ΜΕΘ που διατέθηκε για covid περιστατικά δεν ξεπέρασε τις 680. Οι σχεδόν διπλάσιες κλίνες που κατά την κυβέρνηση «λειτουργούν», πώς προκύπτουν;

3. Το υπουργείο αναδεικνύει την ενίσχυση του Ε.Σ.Υ σε ανθρώπινο δυναμικό με 3.729 μόνιμο και 15.732 επικουρικό προσωπικό μέσα στην διετία. Αλήθεια ποιο είναι το συνολικό ισοζύγιο σε σχέση με το προσωπικό του ΕΣΥ μέσα στην διετία; Αν λάβουμε υπόψη τις συνταξιοδοτήσεις και παραιτήσεις λόγω burn out σε ιατρικό και νοσηλευτικό προσωπικό, ποια είναι η πραγματική αύξηση των απασχολούμενων στο ΕΣΥ; Μόνο οι υγειονομικοί που τέθηκαν σε αναστολή ξεπερνάνε τις 4.500 θέσεις σε μόνιμο προσωπικό, που στην συντριπτική πλειοψηφία παραμένουν ακάλυπτες.

4. Τέλος το Υπουργείο Υγείας επιχειρεί με περίσσια κουτοπονηριά να στοιχειοθετήσει την επάρκεια της Ελλάδας σε ΜΕΘ μέσα στην πανδημία με το να συγκρίνει τον ελληνικό με τον ευρωπαϊκό μέσο όρο, αλλά …προ πανδημίας, Δηλαδή στοιχεία για το 2021 συγκρίνονται με αυτά του 2018, προ πανδημίας, ώστε να προκύψει το μαγικό νούμερο που χρειάζεται το υπουργείο για να μας πείσει ότι ‘’πάμε καλά’’. Μήπως η πανδημία δεν αύξησε τις ανάγκες υγείας ή μήπως μιλάμε για προχωρημένη στατιστική του στυλ ‘’Στα 15 παιδιά ανά τάξη κολλάει περισσότερο από ότι στα 25’’; Οι άριστοι της κυβέρνησης ΝΔ οφείλουν να μας διαφωτίσουν σχετικά.

Και 4 αλήθειες…

1. Η αλήθεια για τα κρεβάτια ΜΕΘ αποτυπώνεται από την ζοφερή πραγματικότητα που βιώνει το υγειονομικό προσωπικό του ΕΣΥ και ο ελληνικός λαός. Όπως αποτυπώνεται από έρευνες και δεδομένα (χαρακτηριστικό παράδειγμα η μελέτη Τσιόδρα – Λύτρα) αλλά και η πραγματική κλινική εμπειρία που δείχνει ότι σχεδόν η πλειοψηφία των θανάτων λόγω covid ήρθε εκτός ΜΕΘ. Κοινές κλίνες βαφτίζονται ΜΕΘ με ελάχιστο και μη εκπαιδευμένο προσωπικό. Τα κρεβάτια δεν επαρκούν ούτε στο ελάχιστο με δεκάδες και εκατοντάδες ασθενείς να περιμένουν διασωληνωμένοι σε κοινό κρεβάτι (ή ακόμα να μην αποκτούν καν πρόσβαση σε κοινή κλίνη) για να αδειάσει κάποιο κρεβάτι ΜΕΘ. Όλα αυτά, πριν φτάσουμε στους 702 διασωληνωμένους. Οι θάνατοι έξω από τις ΜΕΘ και η υψηλή θνητότητα εντός των μονάδων είναι αποκλειστική ευθύνη της κυβέρνησης ΝΔ και της διαχείρισης της πανδημίας.

2. Το Ε.Σ.Υ είναι υπό κατάρρευση. Το προσωπικό στα νοσοκομεία και στην Πρωτοβάθμια Φροντίδα Υγείας είναι εξαντλημένο και υπό κατάρρευση. Μαζικά συνάδελφοι που για χρόνια δούλευαν στο Ε.Σ.Υ οδηγούνται σε παραίτηση ή πρόωρη συνταξιοδότηση ενώ νέοι συνάδελφοι ειδικευόμενοι οδηγούνται μαζικά στην μετανάστευση. Δεν πρόκειται για γιατρούς που «λύγισαν» από το φόρτο ή λιποψύχησαν στη μάχη. Οι γιατροί που σήμερα μεταναστεύουν ή παραιτούνται από τα νοσοκομεία μετρούν δύο ολόκληρα χρόνια υπερ-εργασίας στο κόκκινο, χωρίς σταματημό. Η φυγή από το ΕΣΥ έχει τη σφραγίδα της κυβερνητικής αδιαφορίας ή ακόμα χειρότερα της πολιτικής πρόθεσης να αποδυναμωθεί σκόπιμα το δημόσιο νοσοκομείο για να γιγαντωθούν τα κέρδη του ιδιωτικού. Σήμερα μετράμε πολύ λιγότερους συναδέλφους, σε ένα Ε.Σ.Υ που ήδη πριν την πανδημία λειτουργούσε με χιλιάδες κενά.

3. Το Ε.Σ.Υ έχει γίνει σύστημα μίας νόσου. Όσο και αν βαυκαλίζεται το υπουργείο για το αντίθετο τα στοιχεία είναι ενδεικτικά. Μόνο για τον Γενάρη – Οκτώβρη 2020 χάθηκαν πάνω από 2,5 εκατομμύρια επισκέψεις στα Κέντρα Υγείας, σε σχέση με τον αντίστοιχο μέσο όρο της περιόδου 2017 – 2019, ενώ άλλα 3,4 εκατομμύρια επισκέψεις στα τακτικά εξωτερικά ιατρεία των νοσοκομείων. Τα χειρουργεία τακτικά χειρουργεία έχουν μειωθεί πάνω από 50%. Αντίστοιχα είναι και τα στοιχεία για το 2021. Το Ε.Σ.Υ φέρει ακέραιο το βάρος της πανδημίας χωρίς την παραμικρή ενίσχυση από τον ιδιωτικό τομέα υγείας (κλινικές και νοσοκομεία).

4. Το ιδιωτικό κεφάλαιο στο υγεία συνεχίζει ανενόχλητο να κερδοσκοπεί σε βάρος του ελληνικού δημοσίου και του ελληνικού λαού. Οι ιδιωτικές κλινικές στην συντριπτική πλειοψηφία έχουν μείνει στο απυρόβλητο μέσα στην πανδημία ενώ στις λίγες περιπτώσεις που καλούνται να συνδράμουν – το κάνουν ζητώντας τουλάχιστον διπλάσια ρήτρα από τα προβλεπόμενα. Βλέπε ΦΕΚ Β’ 4181/2021 για αποζημιώσεις με συντελεστή 2,09 επί της αρχικής τιμής. Όχι όμως μόνο αυτό: Ο εξοβελισμός της λοιπής νοσηρότητας από τα δημόσια νοσοκομεία (και κυρίως των χειρουργικών επεμβάσεων), πέρα από ένα σημαντικό κόστος υπερβάλλουσας θνητότητας (η οποία στην Ελλάδα έχει εκτοξευτεί), οδηγεί όσους μπορούν να στρίψουν τον οικογενειακό κουμπαρά, στον ιδιωτικό τομέα. Από τη μια τα ιδιωτικά νοσοκομεία λειτούργησαν με κυβερνητικό προστατευτικό κλοιό για να μην «μολυνθεί» από τον covid, από την άλλη, με το ΕΣΥ αποκλειστικής νόσου, σπρώχτηκαν δεκάδες χιλιάδες νέοι πελάτες στα ιδιωτικά κέντρα υγείας.

Η πανδημία ανέδειξε παγκόσμια ότι μόνο ισχυρά δημόσια συστήματα υγείας μπορούν να εγγυηθούν την υγεία του λαού. Στην Ελλάδα όμως, έχοντας μια κυβέρνηση ορκισμένη αντίπαλο των δημόσιων αγαθών, το σύστημα υγείας σκόπιμα, συστηματικά και εμμονικά διαλύεται για να οδηγηθούν οι πολίτες στα ιδιωτικά νοσοκομεία. Το τσάκισμα του Ε.Σ.Υ. είναι το μεγάλο στοίχημα της κυβέρνησης. Η υπεράσπισή του και η ανάδειξη της δημόσιας υγείας ως αναντικατάστατη κρατική υποχρέωση, είναι το μεγάλο στοίχημα του λαού και του προοδευτικού κινήματος.

Έκθεση ΟΟΣΑ 2021: Η κατάρρευση της υγείας στην Ελλάδα

Στις 13/12 δημοσιοποιήθηκε η έκθεση του ΟΟΣΑ για την ‘’Κατάσταση της Υγείας στην Ελλάδα του 2021’’[i]. Αυτή η έκθεση δημοσιοποιείται κάθε δυο έτη για όλες τις χώρες μέλη του ΟΟΣΑ. Σε καμία περίπτωση δεν αποτελεί αντικειμενικό ανάγνωσμα, καθώς προέρχεται από τα παγκόσμια think tank της εμπορευματοποίησης και διάλυσης των δημόσιων Εθνικών Συστημάτων Υγείας. Παρόλα αυτά τα ευρήματά της μαρτυρούν την εγκληματική διαχείριση της πανδημίας στην Ελλάδα. Μιας και συνηθίζουν να χάνονται τελευταία οι επιστημονικές εκθέσεις που διαλύουν το κυβερνητικό αφήγημα της επιτυχούς διαχείρισης της πανδημίας, ας σταθούμε στα βασικά συμπεράσματα από την έκθεση του ΟΟΣΑ:

  1. Η Πλεονάζουσα Θνησιμότητα στην Ελλάδα εκτοξεύθηκε στα χρόνια της πανδημίας – Το μέσο προσδόκιμο επιβίωσης μειώθηκε κατά 6 μήνες

Ήδη ο μέσος όρος ζωής στην Ελλάδα έχει μειωθεί κατά 6 μήνες στα έτη 2019 – 2020 σαν αποτέλεσμα της πανδημίας. Βρίσκεται πλέον στα 81,7 έτη, λίγο πιο πάνω από το μέσο όρων των χωρών του ΟΟΣΑ.

Ο Π.Ο.Υ ορίζει την πλεονάζουσα θνησιμότητα ως «οι επιπρόσθετοι συνολικοί θάνατοι που καταγράφονται μέσα σε μία κρίση (όπως η Πανδημία Covid) σε σχέση με τους αναμενόμενους θανάτους υπό φυσιολογικές συνθήκες». Με αυτόν τον τρόπο υπολογίζονται όχι μόνο οι θάνατοι από COVID – 19, αλλά και από το σύνολο των άλλων ασθενειών (καρδιαγγειακά, καρκίνοι, λοιμώξεις κτλ). Πρόκειται δηλαδή για τους θανάτους που οφείλονται στην πανδημία, αλλά δεν προκαλούνται από τον ίδιο τον ιό. Προκαλούνται από την «παράλληλη πανδημία» της «λοιπής νοσηρότητας». Σύμφωνα με τις εκτιμήσεις του Π.Ο.Υ υπολογίζεται ότι οι συνολικοί επιπρόσθετοι θάνατοι το 2020 είναι 1,11 έως 1,21 εκατομμύρια μόνο για την Ευρώπη, την ίδια στιγμή που οι θάνατοι από COVID ήταν 600 χιλιάδες! Δηλαδή από το σύνολο της πλεονάζουσας θνησιμότητας οι μισοί θάνατοι οφείλονται στην νόσο COVID και οι άλλοι μισοί στα υπόλοιπα νοσήματα[ii].

Η έκθεση του ΟΟΣΑ εκτιμάει ότι η Πλεονάζουσα Θνησιμότητα στην Ελλάδα μεταξύ Μαρτίου 2020 και Δεκεμβρίου 2020 άγγιζε τις 8.500 χιλιάδες. Αντίστοιχα δεδομένα καταγράφει το ‘’Κέντρο Έρευνας και Εκπαίδευσης στην Δημόσια Υγεία, Την Πρωτοβάθμια Φροντίδα Υγείας και την Πολιτική Υγείας’’ (ΚΕΠΥ) για την περίοδο 22 Φεβρουαρίου-31 Δεκεμβρίου 2020 που αφορά το 1ο και το 2ο Κύμα της Πανδημίας. Στην Ελλάδα καταγράφηκαν 8.405 θάνατοι περισσότεροι, δηλαδή +8,4% σε σχέση με τους αναμενόμενους βάσει της πενταετίας 2015-2019 πριν την πανδημία. Σχεδόν οι μισοί (3.799) από αυτούς τους θανάτους δεν μπορούν να αποδοθούν στην COVID-19[iii]. Όπως μας ενημερώνει ο καθηγητής Η. Κονδύλης η δραματική αυτή κατάσταση οφείλεται:

Α) Στην αδυναμία ελέγχου της πανδημίας. Στην απροθυμία επένδυσης σε μόνιμες δομές δημόσιας υγείας, δομές επιδημιολογικής επιτήρησης και υγειονομικού προσωπικού. Στην πριμοδότηση του ιδιωτικού τομέα σε βάρος του δημοσίου. Στην αντιεπιστημονική επένδυση στην ατομική ευθύνη έναντι της κοινωνικής και κρατικής ευθύνης.

Β) Στην έκρηξη της μη COVID – 19 θνησιμότητας στην Ελλάδα. Η μετατροπή του ΕΣΥ σε ‘’μονοθεματικό’’ σύστημα φροντίδας υγείας οδήγησε στην μειωμένη διάγνωση, θεραπεία και αποκατάσταση χρόνιων ασθενών[iv].

Γράφημα 1.

Πηγή: ΚΕΠΥ 2020

Όσον αφορά το 3ο Κύμα της Πανδημίας, αντλούμε στοιχεία από την βάση δεδομένων της Eurostat όπως περιγράφεται από το Γράφημα 2.

Γράφημα 2: Στοιχεία για την Πλεονάζουσα Θνησιμότητα στην Ελλάδα Γενάρης 2020 έως Σεπτέμβρη 2021

Πηγή: Eurostat (πρόσβαση 22/12/2021)[v]

Παραπάνω βλέπουμε πως κυμάνθηκε η πλεονάζουσα θνησιμότητα στην Ελλάδα σε σχέση με την Ευρώπη. Ήδη από το τρίτο κύμα της Πανδημίας και έπειτα η Ελλάδα βρίσκεται κατά πολύ πάνω από τον Μ.Ο της Ευρώπης σε σχέση με το ποσοστό της Πλεονάζουσας θνησιμότητας παρουσιάζοντας ραγδαία αύξηση από τον Ιούλιο και μετά. Βέβαια, τα διαθέσιμα στοιχεία σταματάνε στα τέλη Σεπτεμβρίου, δηλαδή πριν από την αρχή του τέταρτου και φονικότερου κύματος της Πανδημίας.

Μία εικόνα του μεγέθους της καταστροφής που προκάλεσε το τέταρτο κύμα της πανδημίας μας δείχνουν τα στοιχεία από το John Hopkins στο παρακάτω γράφημα 3. Απεικονίζονται οι εβδομαδιαίοι θάνατοι ανά εκατομμύριο πληθυσμό από COVID – 19. Βλέπουμε ότι από το καλοκαίρι του 2021 η Ελλάδα όχι απλώς είναι πρώτη σε θανάτους ανά εκατομμύριο πληθυσμού, αλλά έχει διπλάσιους σε σχέση με τον Μ.Ο της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

Γράφημα 3: Εβδομαδιαίοι Θάνατοι από COVID – 19 ανά εκατομμύριο πληθυσμό.

Πηγή: Our World in Data (πρόσβαση 22/12/2021)[vi]

Τα Γραφήματα 2 και 3 δείχνουν την ζοφερή κατάσταση της υγείας του Ελληνικού πληθυσμού για τα έτη 2020 και 2021.

Γενικά, η πλεονάζουσα θνησιμότητα μειώνεται όταν αυξάνονται οι δαπάνες για την υγεία, τα διαθέσιμα τεστ ανίχνευσης. Καθώς και όταν αυξάνεται ο αριθμός γιατρών, νοσηλευτών και νοσοκομειακών κρεβατιών. Αντίθετα η πλεονάζουσα θνησιμότητα εντείνεται με την υποχρηματοδότηση του συστήματος υγείας, την ανεπαρκή και αργοπορημένη εφαρμογή μέτρων συγκράτησης και περιορισμού της πανδημίας καθώς και με τις πολιτικές ιδιωτικοποίησης στην Υγεία[vii].

Έτσι χιλιάδες θάνατοι θα μπορούσαν να είχαν αποτραπεί (πολλοί περισσότεροι από τους 1535 της μελέτης Τσιόδρα – Λύτρα[viii]), αν είχε ακολουθηθεί διαφορετική πολιτική σε σχέση με την χρηματοδότηση του Ε.Σ.Υ, τις προσλήψεις υγειονομικού προσωπικού, νοσοκομειακών κλινών, την ενίσχυση της Π.Φ.Υ, την έγκαιρη εμβολιαστική κάλυψη του πληθυσμού και την ενίσχυση δομών δημόσιας υγείας και επιδημιολογικής επιτήρησης. Αντί αυτού το υπουργείο υγείας και η κυβέρνηση Μητσοτάκη επέλεξαν την πριμοδότηση του ιδιωτικού τομέα υγείας και την διάλυση του Εθνικού Συστήματος Υγείας όπως θα αναδειχθεί παρακάτω.

  1. Η κρατική χρηματοδότηση του Ε.Σ.Υ πριν την έναρξη της πανδημίας ήταν και παρέμεινε από τις χαμηλότερες στην Ευρώπη

Σύμφωνα με την έκθεση του ΟΟΣΑ η Ελλάδα το 2019 η δαπάνησε το 7,8% (μεικτές δαπάνες, δημόσιες και ιδιωτικές) του Α.Ε.Π για την υγεία, σε σύγκριση με το 9.9% που αποτελεί τον Μ.Ο στην Ευρώπη. Θυμίζουμε ότι από το 2009 και μετά συστηματικά οι δαπάνες για την υγεία βρίσκονται πολύ κάτω από τον Μ.Ο της Ευρώπης με τις κρατικές δαπάνες υγείας να μειώνονται σωρευτικά πάνω από 40% στα χρόνια της μνημονιακής επέλασης. Η Ελλάδα δαπανά μόλις 1.603 ευρώ κατά κεφαλήν, ποσό από τα χαμηλότερα της Ευρωπαϊκής Ένωσης και υποδιπλάσιο από το Μ.Ο των 3.523 ευρώ όπως φαίνεται και στο γράφημα 4.

Γράφημα 4: Δαπάνες Υγείας κατά κεφαλή και σαν ποσοστό επί του ΑΕΠ για την Ελλάδα και τις χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

Πηγή: ΟΟΣΑ 2021

Από το σύνολο των δαπανών για την υγεία που διατίθεται μόλις το 1,7% από αυτά πάνε στην μακροχρόνια φροντίδα (έναντι 16,3% στην Ε.Ε) και μόλις το 1,4% για την πρόληψη (έναντι 2,9% στην Ε.Ε). Αντίθετα το 44% διατίθεται για νοσηλευόμενους ασθενείς – ποσοστό 2ο υψηλότερο στην Ε.Ε – που αντανακλά τον Νοσοκομειοκεντρικό χαρακτήρα του ελληνικού συστήματος υγείας. Κάτι τέτοιο υποστηρίζεται και από το γεγονός ότι οι γενικοί γιατροί (General practitioners) αποτελούν μόλις το 7% των ιατρών σε σχέση με το αντίστοιχο 26% στην Ε.Ε.

Ενδιαφέρον παρουσιάζει το σημείο της έκθεσης που καταρρίπτει ευθέως τις πρωθυπουργικές αιτιάσεις για πλεονάζοντα νοσοκομεία που πρέπει να κλείσουν. Το 2019 αντιστοιχούσαν 4,2 νοσοκομειακές κλίνες ανά 1000 κατοίκους σε σχέση με τις 5,3 ανά 1000 κατοίκους της Ε.Ε.

Από το σύνολο της χρηματοδότησης μόλις το 60% προέρχεται από πηγές δημόσιας χρηματοδότησης (δηλαδή Κρατικές δαπάνες και Ασφαλιστικά ταμεία) σε σχέση με το 80% που είναι ο μέσος όρος της Ευρώπης. Από το υπόλοιπο 40% , οι απευθείας πληρωμές των πολιτών (out-of-pocket) για την υγεία αντιστοιχούν στο 35% ενώ το άλλο 5% αποτελεί την ιδιωτική ασφάλιση που σημειώνει σταδιακή αύξηση. Η Ελλάδα παραμένει στην κορυφή της λίστας των ιδιωτικών δαπανών για την Υγεία

Γράφημα 5: Οι απευθείας πληρωμές για την Υγεία στην Ελλάδα είναι από τις υψηλότερες στην Ευρώπη.

Πηγή: ΟΟΣΑ 2021

Η εικόνα του συστήματος υγείας το 2019 δείχνει την συστηματική υποχρηματοδότηση που ακολούθησε τον οδοστρωτήρα των μνημονίων. Ουσιαστικά μιλάμε για ένα σύστημα υγείας διαλυμένο, με υποβαθμισμένες δημόσιες υποδομές και μεγάλο βαθμό ιδιωτικοποίησης πριν καν το χτυπήσει η πανδημία.

  1. Το ποσοστό των ακάλυπτων υγειονομικών αναγκών στην Ελλάδα αυξήθηκε από 18 στο 24% μέσα στην πανδημία

Πολύ ενδιαφέροντα ευρήματα παρουσιάζει η έκθεση του ΟΟΣΑ σε σχέση με την πρόσβαση των πολιτών στην υγεία. Σύμφωνα με την έκθεση η Ελλάδα έχει το 2ο μεγαλύτερο ποσοστό σε ανικανοποίητες ανάγκες υγείας στην Ευρωπαϊκή Ένωση το 2019, με το ποσοστό αυτό να αγγίζει το 8,1% του γενικού πληθυσμού. Το ποσοστό αυτό παρουσιάζει μεγάλη διακύμανση σε σχέση με την οικονομική διαστρωμάτωση του πληθυσμού, καθώς αγγίζει το 18,1% στα χαμηλότερα εισοδήματα ενώ συρρικνώνεται στο 0,9% για τα υψηλότερα εισοδήματα. Το χάσμα μεταξύ φτωχών και πλουσίων στην πρόσβαση σε υγεία είναι το μεγαλύτερο στην Ευρωπαϊκή Ένωση.

Γράφημα 6: Το Χάσμα σε αναφερόμενες ανικανοποίητες ανάγκες υγείας μεταξύ των χαμηλότερων και των υψηλότερων εισοδημάτων

Πηγή: ΟΟΣΑ 2021

Η κυρίαρχη αιτία των ανικανοποίητων αναγκών υγεία στην Ελλάδα είναι το κόστος των υπηρεσιών υγείας. Οι ακραίες διαφορές ανάμεσα στην κάλυψη των αναγκών υγείας μεταξύ φτωχών και πλουσίων αναδεικνύουν την εμπορευματοποίηση του συστήματος υγείας, την παντελή έλλειψη κοινωνικού κράτους και κράτους πρόνοιας (που θα άμβλυνε τέτοιες αντιθέσεις) καθώς και τον βαθμό ιδιωτικοποίησης του συστήματος υγείας – όπου ολόκληροι τομείς ‘’φιλέτα’’ έχουν παραχωρηθεί αποκλειστικά στον ιδιωτικό τομέα για εκμετάλλευση (διαγνωστικές εξετάσεις, φάρμακο, οδοντιατρική περίθαλψη).

Οι απευθείας πληρωμές στην Ελλάδα (out-of-pocket) ξεπερνούν το 35% των συνολικών δαπανών για την υγεία, 3ο υψηλότερο στην Ε.Ε. Το νούμερο δε, είναι υπερδιπλάσιο από τον Μ.Ο της ΕΕ (15,4%). Σαν αποτέλεσμα η Ελλάδα έχει το 8ο υψηλότερο ποσοστό καταστροφικών δαπανών για την υγεία στο 8,9% σε σχέση με το 6,5% μ.ο. της Ε.Ε. Ποσοστό που βρίσκεται σε συνεχή αύξηση από το 2010. Επηρεάζει ελάχιστα τα υψηλότερα οικονομικά στρώματα ενώ πάνω από τις μισές περιπτώσεις αφορούν τα χαμηλότερα εισοδήματα.

Γράφημα 7: Καταστροφικές δαπάνες υγείας στην Ελλάδα

Πηγή: ΟΟΣΑ 2021

Τα παραπάνω γραφήματα αναδεικνύουν μια σκληρή αλήθεια, ότι η πρόσβαση σε υγεία στην Ελλάδα διέπετε από σκληρούς ταξικούς φραγμούς. Χαρακτηριστικά, τα χαμηλότερα εισοδήματα – τα οποία κατά τεκμήριο έχουν τις περισσότερες ανάγκες υγείας – πληρώνουν δυσανάλογα πολλά χρήματα (μέσω απευθείας πληρωμών), ενώ τους παρέχονται οι λιγότερες υπηρεσίες υγείας. Η κατάσταση δε είναι ακόμα χειρότερη για ειδικούς πληθυσμούς όπως είναι οι πρόσφυγες και μετανάστες.

Μέσα στην πανδημία, το χάσμα των ανικανοποίητων αναγκών διευρύνθηκε. Τους πρώτους 12 μήνες της πανδημίας το 24% του Ελληνικού πληθυσμού δηλώνει ανικανοποίητες ανάγκες υγείας συγκριτικά με το 21% Μ.Ο στην Ε.Ε. Με κυβερνητική παρέμβαση, όχι απλώς δεν αυξήθηκαν οι υπηρεσίες υγείας , πράγμα που αποτελεί την μόνη απάντηση σε υγειονομικές κρίσεις, αλλά μειώθηκαν! Το ΕΣΥ μετατράπηκε σε σύστημα μιας νόσου, τα χειρουργεία μειώθηκαν, τα εξωτερικά ιατρεία έκλεισαν. Το ΚΕΠΥ υπολογίζει ότι στο 1ο και 2ο κύμα της πανδημίας (Φεβρουάριος – Νοέμβριος 2020) «χάθηκαν 3,9 εκατ. επισκέψεις στα επείγοντα, τα τακτικά και τα απογευματινά ιατρεία των νοσοκομείων του ΕΣΥ, πραγματοποιήθηκαν 253.000 λιγότερες νοσηλείες και 108.000 λιγότερες χειρουργικές επεμβάσεις στα δημόσια νοσοκομεία σε σχέση με τις αναμενόμενες βάσει του μέσου όρου χρήσης των υπηρεσιών του ΕΣΥ κατά την τριετία 2017-2019».

Η ταξικότητα στην πρόσβαση υπηρεσιών υγείας μέσα στην πανδημία διογκώθηκε με επιλογή της κυβέρνησης. Το ΕΣΥ δεν εξυπηρετούσε (με όποιες δυνάμεις είχε) τους πλούσιους, αλλά τον απλό λαό. Το κλείσιμο των υποδομών του και η διάλυση του στοχεύει να δημιουργήσει περισσότερους πελάτες για τους ιδιωτικούς ομίλους υγείας. Τι γίνεται όμως με αυτούς που δεν έχουν; Ποιο το ποσοστό ανικανοποίητων αναγκών υγείας των χαμηλότερων εισοδημάτων μέσα στην πανδημία; Όταν το 2019 τα ποσοστά ανικανοποίητων αναγκών για τους χαμηλοεισοδηματίες άγγιζαν το 18,1% ενώ ο γενικός μέσος όρος ήταν στο 8,1%, τώρα μέσα στην πανδημία όπου ο γενικός μέσος όρος εκτοξεύθηκε στο 24%, τι ποσοστό άραγε φτωχών μένουν χωρίς πρόσβαση σε υπηρεσίες για ανάγκες υγείας;

  1. Η συνολική ετοιμότητα του συστήματος Υγείας στην Ελλάδα ήταν κάτω από τον μέσο όρο της ΕΕ σε όλα τα επίπεδα

Το Ελληνικό Σύστημα υγείας ξεκίνησε την μάχη με την πανδημία το 2020 ήδη από πολύ κακές θέσεις και με κακούς οιωνούς, όπως φαίνεται παρακάτω, καθώς σε επίπεδο κανονισμών υστερούσε σχεδόν σε όλους τους τομείς.

Γράφημα 8: Διεθνείς υγειονομικοί κανονισμοί και Ελλάδα πριν την Πανδημία

Πηγή: ΟΟΣΑ 2021

Η αυταπάρνηση του υγειονομικού προσωπικού του ΕΣΥ που ρίχτηκε στην μάχη της πανδημίας δεν συνοδεύτηκε από αντίστοιχες κινήσεις από το υπουργείο υγείας και την κυβέρνηση. Μέσα στην θύελλα της υγειονομικής και οικονομικής κρίσης η κυβέρνηση έπρεπε να:

Α) Να ενισχύσει το ΕΣΥ

Β) Να προσλάβει μόνιμο προσωπικό

Γ) Να αυξήσει τις δομές δημόσιας υγείας και την επιδημιολογική επιτήρηση της χώρας

Δ) Να συγκροτήσει σχέδιο και να ενισχύσει την Π.Φ.Υ

Ε) Να υποστηρίξει και να προστατεύσει την εργασία

Αντί αυτού, δέσμια στις εμμονές της περί ιδιωτικού τομέα επέλεξε την μείωση των προϋπολογισμών για την υγεία, την διάλυση του ΕΣΥ, την εξόντωση του υγειονομικού προσωπικού, την περαιτέρω υποβάθμιση της Π.Φ.Υ και την πριμοδότηση του ιδιωτικού τομέα – που κερδοσκοπεί στις πλάτες του λαού. Ζητήματα δημόσιας υγείας, ζωής και θανάτου υποτάχτηκαν στις ιδεοληψίες και τις κομματικές σκοπιμότητες στης κυβέρνησης. Ακόμα και ένα από τα βασικότερα όπλα ενάντια στην πανδημία, το εμβόλιο – κατάφερε να το μετατρέψει σε όχημα μικροπολιτικής. Η εμβολιαστική καμπάνια πήγε περίπατο με αποτέλεσμα η Ελλάδα να είναι ουραγός στην κάλυψη του πληθυσμού της με βάση τα στοιχεία του ECDC[ix]. Σαν αποτέλεσμα ο λαός να μετράει εκατόμβες νεκρούς και ο σύστημα υγείας να έχει καταρρεύσει υπό το βάρος του τέταρτου κύματος. Η πλεονάζουσα θνησιμότητα αποτελεί βασικό δείκτη για την διαχείριση της πανδημίας. Η κυβέρνηση φέρει ακέραια την ευθύνη όχι μόνο για τους 1535 νεκρούς της μελέτης Λύτρα – Τσιόδρα, αλλά για πολλούς περισσότερους;

Θα λογοδοτήσει η κυβέρνηση Μητσοτάκη κανείς για τη δολοφονική της πολιτική;

Θα ανατραπεί ο εγκληματικός για τη δημόσια υγεία νεοφιλελευθερισμός;

Θα αμφισβητηθεί το κοινωνικό και οικονομικό σύστημα που βλέπει την υγεία ως χώρο κερδοφορίας του κεφαλαίου και όχι ως αναφαίρετο κοινωνικό δικαίωμα;

[i] OECD, State of Health in Europe – Country Health Profiles: Greece, 13 December 2021, Retrieved from https://www.oecd.org/health/country-health-profiles-eu.htm

[ii] World Health Organization, The true death toll of COVID-19: Estimating global excess mortality, Retrieved from https://www.mendeley.com/guides/web-citation-guide/

[iii] Συλλογικό Έργο, Πανδημία και Σύγχρονες απειλές στη Δημόσια Υγεία, Ιούνιος 2021, Εκδόσεις Τόπος, Επιμέλεια Κονδύλης Η. Μπένος Α.

[iv] Κονδύλης Η. Μάιος 2021, Θανατηφόρα η εγκατάλειψη του δημόσιου συστήματος υγείας, Πρόσβαση από https://www.efsyn.gr/ellada/ygeia/296104_thanatifora-i-egkataleipsi-toy-dimosioy-systimatos-ygeias

[v] Eurostat, November 2021, Excess mortality increased again in September 2021, Retrieved from https://ec.europa.eu/eurostat/web/products-eurostat-news/-/ddn-20211116-2

[vi] Our World in Data, Biweekly confirmed COVID-19 deaths per million people, Retrieved from https://ourworldindata.org/grapher/biweekly-covid-deaths-per-million-people Accessed 22-12-2021

[vii] Kapitsinis, N. The underlying factors of excess mortality in 2020: a cross-country analysis of pre-pandemic healthcare conditions and strategies to cope with Covid-19. BMC Health Serv Res 21, 1197 (2021). https://doi.org/10.1186/s12913-021-07169-7

[viii] Lytras T, Tsiodras S. Total patient load, regional disparities and in-hospital mortality of intubated COVID-19 patients in Greece, from September 2020 to May 2021. Scand J Public Health. 2021, Retrieved from https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/34903101/

[ix] European Centre for Disease Prevention and Control, Covid – 19 Vaccine Tracker, Retrieved from https://vaccinetracker.ecdc.europa.eu/public/extensions/COVID-19/vaccine-tracker.html#uptake-tab Accessed 22/12/2021

Κάθε μέρα συντελείται έγκλημα ενάντια στην Υγεία. Θα λογοδοτήσει κανείς;

Μια ακόμα μέρα ξημέρωσε με αριθμό νεκρών κοντά στους 100. Το ΕΣΥ έχει καταρρεύσει. Δεν ωφελεί να το αρνούμαστε, ούτε να κρυβόμαστε πίσω από τις υπεράνθρωπες προσπάθειες του υγειονομικού προσωπικού. Τα νοσοκομεία δεν είναι απλώς στο όριο. Η κατάσταση έχει γίνει επικίνδυνη για την κοινωνία και τους ασθενείς. Ας το παραδεχτούμε ανοιχτά, μήπως και γίνει κάτι. Γιατί ο κόσμος πεθαίνει άδικα (αχρείαστα, θα έλεγε ο γόνος που κυβερνά τη χώρα), αλλά δεν κουνιέται φύλλο. 

Οι αναφορές από τους γιατρούς πρώτης γραμμής πληθαίνουν και όλες λένε το ίδιο πράγμα: Απόγνωση και απελπισία. Μάχη χωρίς στρατό και χωρίς όπλα που μετατρέπεται σε σφαγή. Κόσμος πεθαίνει εκτός ΜΕΘ, οι διασωληνώσεις σε κοινούς θαλάμους είναι πλέον καθεστώς, σε κάθε εφημερία τα ράντσα γεμίζουν τους διαδρόμους, επείγοντα περιστατικά αναζητούν ΜΕΘ χωρίς αποτέλεσμα, οι διακομιδές αργούν, το οξυγόνο δεν επαρκεί, πολλοί ασθενείς είτε δεν προσέρχονται στα νοσοκομεία, είτε προσέρχονται και αποχωρούν. Διευθυντής ΜΕΘ παραδέχεται ότι η αναβολή των προγραμματισμένων χειρουργείων κόστισε σε πολλούς μη covid ασθενείς τη ζωή τους. 

Κάθε μέρα χάνονται σταθερά πολλές δεκάδες ζωές, αλλά για την κυβέρνηση και τα ΜΜΕ που ελέγχει, όλα βαίνουν καλώς. 

Η Ελλάδα είναι δεύτερη σε υπερβάλλουσα θνητότητα σε όλη την Ευρώπη και αυτό σημαίνει ότι έχει αποτύχει τραγικά στη διαχείριση της πανδημίας. Σύμφωνα με τη Eurostat, η υπερβάλλουσα θνητότητα είναι ο πιο έγκυρος τρόπος για να συγκριθούν οι επιδόσεις των χωρών στην αντιμετώπιση του κορωνοϊού, καθώς καταγράφονται όχι μόνο οι θάνατοι λόγω covid, αλλά συνολικά και όσοι χάθηκαν από άλλη πάθηση. 

Το έγκλημα είναι ακριβώς αυτό: Η κατάρρευση του ΕΣΥ δεν αφορά μόνο τους θανάτους από κορωνοϊό, αλλά όλη τη λοιπή νοσηρότητα (καρδιοπάθειες, καρκίνοι κλπ) η οποία γίνεται όλο και περισσότερο θανατηφόρα καθώς το σύστημα υγείας δεν μπορεί πλέον να ανταποκριθεί στις ανάγκες. 

Το ΕΣΥ παραβιάζει πλέον την καταστατική του αρχή: Ισότιμη και καθολική πρόσβαση όλων των πολιτών στις υπηρεσίες υγείας, ανεξάρτητα από την κοινωνική και οικονομική τους κατάσταση. Όχι επειδή δεν μπορούν οι γιατροί και οι νοσηλευτές να προσφέρουν ποιοτικές υπηρεσίες υγείας, αλλά επειδή η κυβέρνηση και η πολιτική της, δεν τους το επιτρέπει. 

Η κατάρρευση των ΜΕΘ με 640 διασωληνωμένους αποδεικνύει ότι οι κυβερνητικοί πανηγυρισμοί για διπλασιασμό των κλινών εντατικής θεραπείας, ήταν θέατρο. Η θνητότητα στις ΜΕΘ, ειδικά σε μικρότερα επαρχιακά νοσοκομεία αποδεικνύει ότι ΜΕΘ δεν είναι ένα κρεβάτι αλλά κυρίως προσωπικό, εξειδικευμένο και επαρκές, που λειτουργεί ως ομάδα γύρω από τον ασθενή. Οι χυδαιότητες του βουλευτή της ΝΔ Παπαδημητρίου για τις ΜΕΘ που είναι νεκροθάλαμοι και την εκτός ΜΕΘ διασωλήνωση που είναι ψευδοπρόβλημα δεν είναι τίποτα άλλο από την κυνική απόπειρα να δικαιολογηθούν οι εγκληματικές ευθύνες της κυβερνητικής διαχείρισης. Βρίσκονται σε πλήρη στοίχιση με τις παλιότερες δηλώσεις Γεραπετρίτη (“αν είχαμε περισσότερες ΜΕΘ, θα πέθαινε περισσότερος κόσμος”) και τις πρόσφατες δηλώσεις Σκέρτσου (“δεν υπάρχει λόγος για πολυτελές σύστημα υγείας”). 

Η οδηγία της Γκάγκα για μείωση των χειρουργείων κατά 80% αποτελεί ευθεία προσβολή της δυνατότητας των Ελλήνων πολιτών να μείνουν υγιείς με έγκαιρες επεμβάσεις σε προβλήματα που τυχόν καθυστερήσεις αποβαίνουν μοιραίες. Την ίδια στιγμή, τα χειρουργεία στον ιδιωτικό τομέα φουλάρουν, καθώς τα ιδιωτικά νοσοκομεία κρατιούνται αμόλυντα και ανεπηρέαστα από τον covid για να γεμίζουν οι τσέπες των ιδιοκτητών τους από την ολοένα αυξανόμενη ιδιωτική δαπάνη υγείας. Αυτοί που πρέπει να χειρουργηθούν είτε θα πάνε στα ιδιωτικά υποθηκεύοντας το εισόδημα το δικό τους και των οικογενειών τους, είτε θα πεθάνουν.

Τα δημόσια νοσοκομεία, η Πρωτοβάθμια Φροντίδα Υγείας, το Εθνικό Σύστημα Υγείας καταρρέει, με τους γιατρούς να φεύγουν όλο και περισσότεροι για το εξωτερικό. Να δραπετεύουν από ένα σύστημα που δεν τους υπολογίζει, τους χρωστά εφημερίες, τους αφήνει ολιγάριθμους ανά κλινική και μονάδα, τους στίβει χωρίς αντίκρισμα. 

Νέοι νοσηλευτές, ακούγοντας το τι γίνεται και ξέροντας ότι το κράτος τους θέλει μόνο προσωρινά, για επικουρικούς, προτιμούν να αλλάξουν επάγγελμα και να στραφούν αλλού. Η κυβέρνηση Μητσοτάκη, ενάμισι και πλέον χρόνο μετά το ξέσπασμα της πανδημίας, έχει φέρει τα νοσοκομεία και τον υγειονομικό κόσμο της χώρας σε πολύ χειρότερη κατάσταση. 

Ειδικά η Πρωτοβάθμια Φροντίδα Υγείας, ο αποφασιστικός κρίκος που θα επέτρεπε την έγκαιρη και έγκυρη διάγνωση, δίνοντας έτσι ανάσες στα νοσοκομεία, έχει τιναχτεί στον αέρα με τους γιατρούς και τους νοσηλευτές να μην επαρκούν καθώς το ήδη λειψό αριθμητικά δυναμικό φορτώθηκε και με το καθήκον του εμβολιασμού.

Η κυβέρνηση Μητσοτάκη, αντί να ενισχύσει το ΕΣΥ που έδινε τη μάχη, ενίσχυσε τις ιδιωτικές κλινικές που λιποτάκτησαν, θησαυρίζοντας μάλιστα από την λοιπή νοσηρότητα. Αντί να προχωρήσει γρήγορα τις εκκρεμούσες προσλήψεις γιατρών και να προκηρύξει επειγόντως νέες προσλήψεις, ανακοίνωνε κάθε τρεις και λίγο προσλήψεις αστυνομικών και αγορές περιπολικών. Αντί να ενισχύσει το δημόσιο σύστημα υγείας, διαφήμιζε τις δωρεές ιδιωτών, προσπαθώντας να εμπεδώσει στην κοινωνία κλίμα αποδοχής του κερδοσκοπικού κεφαλαίου στην υγεία. 

Αυτή είναι όμως η πολιτική των εμμονικών, των φανατισμένων νεοφιλελεύθερων: Να στραγγίξουν το κράτος στις πιο απαραίτητες λειτουργίες του (κοινωνικά δικαιώματα) και να λειτουργεί ως ντήλερ του ιδιωτικού κεφαλαίου. 

Η εμβολιαστική εκστρατεία ναρκοθετήθηκε από την πρώτη στιγμή, τότε που η κυβέρνηση καλλιέργησε φρούδες ελπίδες για εύκολη και γρήγορη εντός μηνών “ελευθερία” και τινάχτηκε στον αέρα όταν λίγο αργότερα, με αήθη κυνισμό και μικροπολιτική σκοπιμότητα, έστησε το ρεύμα του αντιεμβολιασμού. Πονηρά και σκόπιμα ανέθεσε τον εμβολιασμό και πάλι στην ατομική ευθύνη των πολιτών, βάφτισε την πανδημία ως πανδημία των ανεμβολίαστων. Αντιμετώπισε τους εμβολιασμένους ως ασφαλείς και αμέτοχους της πανδημίας και τους ανεμβολίαστους ως ρεύμα παραδοξολόγων και συνωμοσιολόγων, παρουσιάζοντας τον εαυτό της ως φωνή της λογικής. Ο στόχος του Μητσοτάκη δεν ήταν να πετύχει η εμβολιαστική εκστρατεία, αλλά να κυριαρχήσει πολιτικά στο μεσαίο χώρο με το ΠΑΣΟΚ σε αποδρομή και τον ΣΥΡΙΖΑ ανίκανο να ανακάμψει. Η Ελλάδα είναι στις τελευταίες πλέον θέσεις της Ευρώπης στην εμβολιαστική κάλυψη και με αυτή την κυβερνητική διαχείριση είναι πλέον σχεδόν αδύνατο να ανακάμψει.

Η πανδημία βρήκε την Ελλάδα με μια κυβέρνηση που εκμεταλλεύτηκε χυδαία την καλή τύχη της χώρας στο πρώτο κύμα για να στήσει ένα παρανοϊκό σκηνικό αποθέωσης του Μητσοτάκη και των ικανοτήτων του. Το σύστημα άλλωστε που υπηρετεί, δεν βλέπει την υγεία ως κοινωνικό δικαίωμα, αλλά ως ευκαιρία πλουτισμού του ιδιωτικού κεφαλαίου που δραστηριοποιείται στο χώρο. 

Με δεκάδες νεκρούς καθημερινά, αντί να προβληματιστούν, να σκύψουν το κεφάλι, να πάρουν μέτρα, να αλλάξουν δρόμο στο ζήτημα του εμβολιασμού, ξιφουλκούν αναίσχυντα εναντίον της ενίσχυσης του ΕΣΥ και περιμένουν να ηρεμήσουν τα πράγματα για να εκχωρήσουν ολοκληρωτικά την υγεία στο ιδιωτικό κεφάλαιο, με ΣΔΙΤ, είσοδο των ιδιωτών στα νοσοκομεία, με έμμεση ή άμεση ιδιωτικοποίηση. 

Εγκληματούν κάθε μέρα σε βάρος της υγείας των πολιτών και της κοινωνίας και έχουν και ύφος χιλίων πιθήκων χαρακτηρίζοντας τις ΜΕΘ, τα νοσοκομεία, το ΕΣΥ, την ενίσχυσή του, “αχρείαστες πολυτέλειες”. 

Νομίζουν ότι δεν θα λογοδοτήσουν γιατί δεν νιώθουν να απειλούνται από καμιά αντιπολίτευση. Νομίζουν ότι θα εγκληματούν σε βάρος της δημόσιας υγείας χωρίς συνέπειες.

Θα λογοδοτήσουν; Θα υπάρξει αντιπολίτευση, Αριστερά, κόμμα της εργατικής τάξης, συνδικαλιστικό κίνημα, που θα επιβάλει να λογοδοτήσουν;

Ή θα συνεχίσουν να χορεύουν το χορό της Θάτσερ πάνω από τους τάφους για τους οποίους οι ίδιοι ευθύνονται;

Η Φώφη, ο καρκίνος και οι ελλείψεις του ΕΣΥ

Ο θάνατος της Φώφης Γεννηματά έχει προκαλέσει πανελλήνια συγκίνηση. Η πρόεδρος του ΚΙΝΑΛ υπήρξε μια προσωπικότητα η οποία είχε συμπάθειες πέρα από τα όρια του κομματικού χώρου της. Ωστόσο, η συγκίνηση που εκδηλώνεται, έχει να κάνει και με τον τρόπο που αντιμετώπισε τον καρκίνο. Η Φώφη Γεννηματά έμεινε αξιοπρεπής και πιστή στις επιλογές της ως το τέλος. Η στάση της ας αποτελέσει παράδειγμα για όλες και όλους μας.

Ο καρκίνος είναι μια διαρκής επιδημία. Σύμφωνα με την Παγκόσμια Στατιστική Καρκίνου 2020 της Διεθνούς Υπηρεσίας Έρευνας για τον Καρκίνο (IARC) και της Αμερικανικής Εταιρείας Καρκίνου, 1 στους 5 ανθρώπους παγκοσμίως θα νοσήσει από καρκίνο σε κάποια φάση της ζωής του. Το στοιχείο ότι 1 στους 8 άντρες και 1 στις 11 γυναίκες θα πεθάνουν εντέλει από καρκίνο, δείχνει με μεγαλύτερη ενάργεια την απειλή που συνιστά η ασθένεια. Ωστόσο, μια πιο προσεκτική ανάγνωση των στατιστικών αναδεικνύει την τεράστια πρόοδο που έχει κάνει η επιστήμη στη αντιμετώπιση του. Ο καρκίνος δεν είναι πια η ανίατη “επάρατος νόσος”, τόσο τρομακτική που δεν την ονοματίζουμε καν. Αν διαγνωστούν εγκαίρως, πολλές μορφές καρκίνου μπορούν να θεραπευτούν.

Παρ’ όλο που στη σχετική δημόσια συζήτηση το (απολύτως απαραίτητο) ψυχικό σθένος του ασθενούς καταλαμβάνει δυσανάλογα μεγάλο χώρο, στην πραγματικότητα η αποτελεσματική αντιμετώπιση του καρκίνου (όπως και κάθε ασθένειας) είναι πρωτίστως θέμα της επιστήμης και της πολιτικής Υγείας.

Ο κορονοϊός

Στην τρέχουσα συγκυρία το μεγαλύτερο πρόβλημα για μια αποτελεσματική αντιμετώπιση του καρκίνου είναι το ότι το ΕΣΥ έχει αφοσιωθεί σχεδόν ολοκληρωτικά στην αντιμετώπιση του κορονοϊού. Σύμφωνα με την Ελληνική Ομοσπονδία Καρκίνου, στην Ελλάδα το 2020 έγιναν 40% λιγότερες διαγνώσεις νέων κρουσμάτων καρκίνου. Ανάλογη είναι η τάση διεθνώς. Η μη έγκαιρη διάγνωση του καρκίνου σημαίνει πολύ μικρότερες πιθανότητες επιβίωσης. Σημαίνει επίσης χαμηλότερη ποιότητα ζωής για τον ασθενή που θα επιβιώσει εντέλει.

Πέρα από την πρόληψη, προβλήματα προκύπτουν και για τη θεραπεία. Στη μελέτη “COVID-19 Πανδημία και οι σύγχρονες απειλές για τη δημόσια υγεία” που επιμελήθηκαν οι καθηγητές Ιατρικής Ηλ. Κονδύλης και Αλ. Μπένος (Εκδόσεις Τόπος και ΚΕΠΥ) αναφέρεται ότι την περίοδο Φεβρουαρίου-Νοεμβρίου 2020 πραγματοποιήθηκαν 253.000 λιγότερες νοσηλείες και 108.000 λιγότερες χειρουργικές επεμβάσεις από τον μέσο όρο της τριετίας 2017-19. Επισημαίνονται δε σημαντικές καθυστερήσεις στη χρήση κρίσιμων για τη ζωή των ασθενών υπηρεσιών, όπως οι χειρουργικές επεμβάσεις για καρκίνο του πνεύμονα.

Εν ολίγοις ο κορονοϊός και η ανεπάρκεια του ΕΣΥ βλάπτουν σοβαρά και την αντιμετώπιση του καρκίνου, όπως και άλλων σοβαρών ασθενειών.

Τα διαχρονικά προβλήματα

Εκτός από τον κορονοϊό, υπάρχουν τα διαχρονικά προβλήματα στην αντιμετώπιση του καρκίνου στο πλαίσιο του ΕΣΥ. Συγκεκριμένα:

  • Παρότι αρκετές προληπτικές διαγνωστικές εξετάσεις είναι δωρεάν, μεγάλος αριθμός πολιτών δεν τις κάνει. Η Πολιτεία δεν κάνει συνεχείς καμπάνιες ενημέρωσης/προτροπής και δεν καλλιεργεί την κουλτούρα της πρόληψης.
  • Οι καρκινοπαθείς αντιμετωπίζουν μεγάλα προβλήματα στο να βρουν ραντεβού στα δημόσια νοσοκομεία για τις αναγκαίες εξετάσεις τους. Ορισμένες δε σύγχρονες εξειδικευμένες εξετάσεις (όπως η μαγνητική με πρωτόκολλο Ορθού) δεν είναι δωρεάν.
  • Όπως όλοι οι ασθενείς του ΕΣΥ, οι καρκινοπαθείς που νοσηλεύονται, βρίσκονται αντιμέτωποι με τις μεγάλες ελλείψεις του συστήματος σε νοσηλευτικό προσωπικό, κάτι που επηρεάζει τόσο την εξέλιξη της θεραπείας τους όσο και το ηθικό τους.
  • Δεν έχει εξασφαλιστεί η καθολική πρόσβαση στις γονιδιακές θεραπείες.
  • Το Εθνικό Ινστιτούτο Νεοπλασιών που θα μπορούσε να συμβάλει στη μάχη κατά του καρκίνου, έχει μείνει στα χαρτιά.
  • Δεδομένου ότι οι χημειοθεραπείες και οι ακτινοθεραπείες είναι μακροχρόνιες κι επίπονες, οι ασθενείς πρέπει να λείψουν μεγάλα διαστήματα από την εργασία τους. Το επίδομα ασθενείας (μισό του τεκμαρτού ημερομισθίου της ασφαλιστικής κλάσης στην οποία κατατάσσεται ο ασφαλισμένος) είναι ανεπαρκές, ιδιαίτερα αν ληφθούν τα αναπόφευκτα έξτρα έξοδα που συνεπάγεται η νοσηλεία. Στην πραγματικότητα, στην Ελλάδα όποιος αντιμετωπίζει μακροχρόνια ασθένεια, δύσκολα τα βγάζει πέρα χωρίς τη στήριξη των οικείων του.
  • Αν και οι έρευνες δείχνουν ότι το υποστηρικτικό περιβάλλον ανεβάζει τις πιθανότητες ίασης, εντούτοις, η Πολιτεία δεν έχει διαμορφώσει πλαίσιο ψυχολογικής και υλικής στήριξης των ασθενών που δεν έχουν οικείους να τους συνδράμουν. Ας αναλογιστούμε ότι τις μέρες που ακολουθούν η λήψη της χημειοθεραπείας, ο ασθενής μπορεί να δυσκολεύεται ακόμα και να σηκωθεί από το κρεβάτι -ενώ βρίσκεται σπίτι του. Στο πεδίο της κατ’ οίκον νοσηλείας/στήριξης σημειώνονται μερικές από τις πιο χτυπητές ελλείψεις του κράτους πρόνοιας στη χώρα μας.

Σε σχέση με το που βρισκόμασταν πριν κάποια χρόνια, αναντίρρητα έχει γίνει τεράστια πρόοδος στην αντιμετώπιση του καρκίνου. Ωστόσο, υπάρχουν αρκετά που μπορούν άμεσα να γίνουν για να σώσουμε πολλές ζωές και να εξασφαλίσουμε ποιότητα σε ακόμα περισσότερες.

Πηγή: news247

Συγκροτήθηκε η Πρωτοβουλία για Δημόσια Υγεία – Λαϊκό Δικαίωμα – Κοινωνικό Αγαθό

Συγκροτήθηκε και έδωσε Συνέντευξη Τύπου η Πρωτοβουλία για Δημόσια Υγεία – Λαϊκό Δικαίωμα – Κοινωνικό Αγαθό από εργαζόμενους στην υγεία. Το κείμενο συγκρότησης είναι το παρακάτω, το οποίο υπογράφεται από δεκάδες υγειονομικούς.

Εμείς που υπογράφουμε το παρόν κείμενο καλούμε στη συγκρότηση ενός δικτύου εργαζομένων στην Υγεία και την Πρόνοια, που θα αγωνιστεί μαζί με εργαζόμενους και πολίτες για την υπεράσπιση και ενίσχυση του δημόσιου συστήματος υγείας, για να αποτελεί η υγεία λαϊκό δικαίωμα και κοινωνικό αγαθό.

Γιατί η κυβέρνηση, με τη συνενοχή της «Επιτροπής Ειδικών», έναν χρόνο μετά την εμφάνιση της πανδημίας, όχι μόνο δεν ενισχύει ουσιαστικά, αλλά υπονομεύει το δημόσιο σύστημα υγείας. Συνεχίζει χωρίς αποτελεσματική επιδημιολογική επιτήρηση και συνεκτικό σχέδιο περιορισμού της μετάδοσης. Επιρρίπτει τις δικές της ευθύνες στην «ατομική ευθύνη». Καταφεύγει στη στρατηγική των ατελέσφορων λοκντάουν – ακορντεόν με μεγάλο κόστος για τους εργαζόμενους, τους αυτοαπασχολούμενους και τους μικρομεσαίους, βαθαίνοντας την οικονομική ύφεση. Χρησιμοποιεί την αστυνομική καταστολή ως κύριο μέτρο για την πανδημία. Αυξάνει τις δαπάνες για την αστυνομία στον προϋπολογισμό για το 2021, ενώ τις μειώνει για τη δημόσια Υγεία κατά μισό δισεκατομμύριο ευρώ. Από την άλλη, ο ιδιωτικός τομέας χρηματοδοτείται απλόχερα.

Παρουσιάζει επικοινωνιακά ως θαύμα το εμβόλιο, ενώ γνωρίζει ότι ο εμβολιασμός απαιτεί χρόνο, κρατική οργάνωση, πειθώ και κοινωνικό σχέδιο και ενώ οι πατέντες των πολυεθνικών φαρμάκου και ο ανταγωνισμός τους οδηγούν σε επικίνδυνες καθυστερήσεις στην ΕΕ και την Ελλάδα.

Η υγεία εμπορευματοποιήθηκε πλήρως, οικοδομήθηκε ένα υγειονομικό σύστημα με πυρήνα τα κέρδη των επιχειρηματικών ομίλων υγείας.

Αυτή η πολιτική ενισχύει τα ανορθολογικά και αντιεπιστημονικά ρεύματα. Η εμπειρία όμως καταρρίπτει τις απόψεις τους. Μέσα σε 12 μήνες από την εμφάνιση του νέου κορωνοϊού, διαθέτουμε εμβόλια, διαγνωστικές μεθόδους και θεραπευτικές στρατηγικές, επειδή η παγκόσμια επιστημονική κοινότητα δεν ακολούθησε τη «συνομωσιολογία» των σκοταδιστών και ακροδεξιών.

Το τίμημα από αυτή την άδικη και ταξική πολιτική είναι οι δεκάδες χιλιάδες ασθενείς, οι χιλιάδες ανάπηροι και οι νεκροί από τη νόσο COVID-19, που γίνεται ακόμη πιο βαρύ, εάν προστεθεί ο αριθμός ασθενών και θανάτων από τη μετατροπή όλου του υγειονομικού συστήματος σε σύστημα αντιμετώπισης του SARS-COV-2 και από την οικονομική κρίση.

Η κατάσταση αυτή δεν ήρθε ξαφνικά. Κάτω από τα νεοφιλελεύθερα δόγματα, επί δεκαετίες υποβαθμίστηκε σκόπιμα το ΕΣΥ και ενισχύθηκαν οι μεγάλες ιδιωτικές επιχειρήσεις υγείας. Η κατάσταση χειροτέρευσε δραματικά με τις μνημονιακές πολιτικές που εφαρμόστηκαν από όλες τις προηγούμενες κυβερνήσεις. Και τώρα, η κυβέρνηση ετοιμάζει τη χαριστική βολή με την καταστροφική «Σύμπραξη» Δημόσιου και Ιδιωτικού Τομέα. Η ίδια πολιτική εφαρμόστηκε στην Ευρωπαϊκή Ένωση και σχεδόν σε όλες τις χώρες του κόσμου, με λίγες φωτεινές εξαιρέσεις.

Αντιλαμβανόμενοι όλα τα παραπάνω, καλούμε στη συγκρότηση ενός δικτύου εργαζομένων στην Υγεία και την Πρόνοια γιατί πιστεύουμε ότι υπάρχει άλλος δρόμος.

Καταρχήν για την αντιμετώπιση της πανδημίας. Με ένα εθνικό σχέδιο που να στηρίζεται:

Στην πρόληψη της διάδοσης του SARS-COV-2 με μέτρα κατά της υπερσυγκέντρωσης στους χώρους εργασίας, εκπαίδευσης και μεταφορών, στις δομές ηλικιωμένων, προσφύγων και μεταναστών, στα σωφρονιστικά ιδρύματα.

Στην πρόληψη της διασποράς, με ένα εθνικό σχέδιο μαζικών και δωρεάν τεστ για τον εντοπισμό των μολύνσεων, την ιχνηλάτηση των επαφών τους, τη στοχευμένη απομόνωση σε ειδικές δομές και την ιατρική παρακολούθηση, με ορθολογική χρήση μέτρων καραντίνας όπου είναι αναγκαίο, ενάντια στην καταπάτηση των δημοκρατικών ελευθεριών.

Στην έγκαιρη διάγνωση & αντιμετώπιση της νόσου Covid-19 και στην ταχεία εφαρμογή των συνιστώμενων θεραπευτικών στρατηγικών με στενή ιατρική παρακολούθηση, ώστε να νοσηλεύονται έγκαιρα οι ασθενείς που παρουσιάζουν σοβαρό Cοvid-19, με αύξηση των ΜΑΦ και ΜΕΘ.

Στην ισότιμη, δωρεάν διανομή των εμβολίων με σπάσιμο των πατεντών, διεθνή συνεργασία και εθνική παραγωγή, με ταχύτητα και προτεραιότητα στους πληθυσμούς που βρίσκονται σε κίνδυνο, από ένα ενιαίο κέντρο εμβολιασμών, με ευθύνη της Πολιτείας.

Για να πραγματοποιηθεί αυτό το σχέδιο χρειάζεται άμεσα να κινητοποιηθεί το κίνημα των υγειονομικών δυνάμεων της χώρας, να οργανωθεί η δημόσια πρωτοβάθμια περίθαλψη με κέντρο τον SARS-COV-2 και όχι σε βάρος των άλλων αναγκών. Με ένα κεντρικό κρατικό σχέδιο που θα επιτάσσει τις μεγάλες επιχειρήσεις υγείας και θα οργανώνει το συντονισμό με τα ιδιωτικά ιατρεία, με όρους δημοσίου συμφέροντος. Παράλληλα, απέναντι στην αντιλαϊκή πολιτική των κυβερνήσεων που προωθεί την «ατομική ευθύνη», μπορεί και πρέπει να οργανωθεί η αγωνιστική δράση και η αλληλεγγύη των δυνάμεων της εργασίας.

Η πανδημία ανέδειξε ότι απαιτείται να τεθούν τα θεμέλια μιας άλλης κοινωνικής πολιτικής για την Υγεία που να απαντά στο σήμερα και το αύριο του ελληνικού λαού και της χώρας. Για ένα ριζικά νέο, σύγχρονο, δημόσιο και δωρεάν εθνικό σύστημα υγείας, που θα αντιμετωπίζει την υγεία ως λαϊκό δικαίωμα και κοινωνικό αγαθό:

Με μια διαφορετική πρωτοβάθμια φροντίδα υγείας με κέντρο την πρόληψη πρώτα από όλα στους εργαζόμενους και τα λαϊκά, φτωχά στρώματα. Δικτυωμένη στους χώρους εργασίας, σπουδών, μεταφορών και κοινωνικών δομών. Σε αντιπαράθεση με τις μνημονιακές πολιτικές και δεσμεύσεις, καθώς και με το σημερινό, νεοφιλελεύθερο, ιδιωτικο-οικονομικό μοντέλο της νοσοκομειοκεντρικής και ιατροκεντρικής υγείας.

Με τη μεγάλη αύξηση των δαπανών για τη δημόσια υγεία και πρόνοια με αναπροσανατολισμό της οικονομικής πολιτικής στο «κοινωνικό κράτος», δηλαδή, στις κοινωνικές και λαϊκές ανάγκες, σε αντιπαράθεση με τον προσανατολισμό στην εξυπηρέτηση του δημόσιου χρέους, στους επιχειρηματικούς ομίλους, την αστυνομία και τους πολεμικούς εξοπλισμούς. Με την αντίστοιχη υποστήριξη του ΕΣΥ με μόνιμο υγειονομικό προσωπικό και εξοπλισμό, ώστε να καλύπτει πραγματικά τόσο τις έκτακτες, όσο και τις διαρκείς ανάγκες του λαού για περίθαλψη. Με εθνικοποιήσεις και κοινωνικό έλεγχο στη φαρμακοβιομηχανία και τη βιομηχανία παραγωγής υγειονομικών υλικών.

Με την πρόληψη απέναντι στη συνεχή επανεμφάνιση επιδημιών, νέων ή και παλαιότερων ασθενειών, σωματικών και ψυχικών, με μέτρα προστασίας της εργασίας, της διατροφής, της λαϊκής στέγης, των πόλεων, αλλά και της φύσης, των άγριων και οικόσιτων ζώων, ενάντια στην ανεξέλεγκτη και καταστροφική δράση των πολυεθνικών, που γεννούν τις επιδημίες και τις μαζικές ασθένειες. Με ουσιαστική εκπαίδευση του λαού για την υγεία σε ρήξη με τις συνωμοσιολογικές προκαταλήψεις και την άκριτη αποδοχή των διαφόρων «ειδικών».

Καλούμε στη δημιουργία ενός δικτύου που θα μπορεί:

– Να γίνει ο πόλος έλξης και συσπείρωσης ευρύτερων, έντιμων, μαχόμενων υγειονομικών και εργαζόμενων στην υγεία και την πρόνοια.

– Να δικτυωθεί σε νοσοκομεία, Κέντρα Υγείας, στους χώρους δουλειάς ιδιωτικού και δημόσιου τομέα, στο επιστημονικό δυναμικό και ιδιαίτερα στους νοσηλευτές και νοσηλεύτριες, στο τεχνικό, διοικητικό προσωπικό, που αποτελούν και την σπονδυλική στήλη του συστήματος υγείας.

– Να αποτελέσει το συνεκτικό κρίκο μεταξύ των υγειονομικών και του ευρύτερου συνδικαλιστικού κινήματος και των φορέων της κοινωνίας, ιδιαίτερα στους δήμους, δρώντας συμπληρωματικά και όχι αντιπαραθετικά με υπάρχουσες συνδικαλιστικές συλλογικότητες.

– Να συνδεθεί με τους πολίτες που έχουν ανάγκη τις υπηρεσίες υγείας και ιδιαίτερα τις πιο ευπαθείς και ευάλωτες ομάδες, όπως οι χρόνια πάσχοντες.

– Να έρθει σε συνεργασία με ανεξάρτητους και έντιμους επιστήμονες άλλων κλάδων, όπως οικονομολόγους και κοινωνιολόγους, καθώς και με δημοσιογράφους.

– Να έρθει σε συνεργασία με διεθνή κινήματα, προάγοντας τη συνεργασία των λαών απέναντι στους ανταγωνισμούς των πολυεθνικών και των κρατών.

– Να χρησιμοποιεί την επιστήμη, να συζητά, να προκαλεί,  να αρνείται, να εκπονεί, να προτείνει, να διεκδικεί. Να παρέμβει στη δημόσια συζήτηση, πρώτα από όλα στα κινήματα, αλλά και να ακουστεί στους θεσμούς και τη Βουλή.

– Να λειτουργεί στη βάση της ισότιμης προσωπικής συμμετοχής, της δημοκρατικής λειτουργίας των συμμετεχόντων, της πλατιάς συναίνεσης.

– Να δρα με το βλέμμα στην ενίσχυση του μαζικού κινήματος, την ενίσχυση του αγώνα των εργαζομένων, της νεολαίας και του λαού.

Τι “ξέχασε” να μας πει ο κ. Τσίπρας;

Αν έχεις τέτοιους φίλους (αντιπολίτευση), τι τους θέλεις τους εχθρούς (κυβέρνηση)

Ο αρχηγός της αξιωματικής αντιπολίτευσης παρουσίασε το πρόγραμμα για το Νέο ΕΣΥ σε διαδικτυακή εκδήλωση σε μια προσπάθεια να βγάλει τον ΣΥΡΙΖΑ από την αντιπολιτευτική ανυποληψία στην οποία έχει περιέλθει εδώ και ένα χρόνο. Παράλληλα, σα να μην κυβέρνησε ποτέ, σαν όλα τα αδιέξοδα και οι ελλείψεις στο ΕΣΥ να προέκυψαν μόλις τον τελευταίο ενάμιση χρόνο, δεν έκανε καμιά στοιχειώδη αυτοκριτική για τη διάρκεια της δικής του διακυβέρνησης. Με ευχολόγια, αναμάσημα τετριμμένων τσιτάτων και εκθέσεις ιδεών επιχειρεί να στήσει ένα δίπολο ανάμεσα στην «κακιά ΝΔ» και τον καλό ΣΥΡΙΖΑ, στη λογική του ώριμου φρούτου.

«Ένα Νέο Κοινωνικό Συμβόλαιο με τους εργαζόμενους στο χώρο της Δημόσιας Υγεία» είναι ο πρώτος άξονας του προγράμματος. «Αυτή η μεταξύ μας συμφωνία θεωρεί τους εργαζόμενους θεμέλιο λίθο του νέου ΕΣΥ. Χωρίς αυτούς δεν υπάρχει μεταρρύθμιση… Προϋπόθεση για την ενίσχυση του συστήματος αποτελεί η γενναία αύξηση των απολαβών των εργαζόμενων στο χώρο της δημόσιας υγείαςΔεσμεύτηκε ότι θα προχωρήσει σε προσλήψεις γιατρών κα νοσηλευτών με «άμεση πρόσληψη 5.500 μόνιμων υγειονομικών» και για «πρόσληψη επιπλέον 10.000 μόνιμων υγειονομικών σε βάθος τριετίας». Επίσης υποσχέθηκε αναδιαμόρφωση του μισθολογίου του ιατρικού προσωπικού, ώστε ο εισαγωγικός μισθός για τον πρωτοδιόριστο γιατρό να είναι τα 2.000 €.

Ξέχασε να μας πει ότι επί δικής του τετραετίας προσλήφθηκαν ελάχιστοι μόνιμοι γιατροί και νοσηλευτές (κάτω από 1.000 γιατροί, τη στιγμή που οι συνταξιοδοτήσεις την αντίστοιχη περίοδο ήταν περίπου 2.500).

Ξέχασε να μας πει ότι «παρέδωσε» στη ΝΔ 30.000 κενές οργανικές θέσεις νοσηλευτικού και λοιπού προσωπικού και 10.000 ειδικευμένων γιατρών σε Κέντρα Υγείας- Νοσοκομεία- ΕΚΑΒ.

Ξέχασε να μας πει ότι επί ΣΥΡΙΖΑ η αναλογία συμβασιούχων γιατρών : μόνιμων γιατρών έφτασε στο υψηλότερο σημείο 2:5, με το 40% του συνόλου των εργαζόμενων στο ΕΣΥ να είναι συμβασιούχοι, τη στιγμή που προεκλογικά είχε υποσχεθεί την κατάργηση αυτού του «απαράδεκτου και ντροπιαστικού θεσμού ομηρίας».

Ξέχασε να μας πει ότι επί 4,5 ολόκληρα χρόνια, ακόμα και μετά την «έξοδο από τα Μνημόνια» τον Αύγουστο του 2018, που άρθηκε ο κανόνας για τις προσλήψεις στο δημόσιο από 1:5 και έγινε 1:1, παρέμεινε πιστός στις Μνημονιακές δεσμεύσεις που αποψιλώνουν την Δημόσια Περίθαλψη.

Ξέχασε να μας πει ότι δεν πήρε κανένα ουσιαστικό μέτρο για την αντιστροφή του brain drain. Ενδεικτικά, ο Ιατρικός Σύλλογος Αθήνας, από τον Ιανουάριο του 2015 έως τον Δεκέμβριο του 2019, εξέδωσε συνολικά 6.270 πιστοποιητικά για εύρεση εργασίας στο εξωτερικό, εξ αυτών 4.522 για ειδικευμένους και 1.748 για ανειδίκευτους γιατρούς.

Ξέχασε να μας πει ότι ο ΣΥΡΙΖΑ ήταν που δεν εφάρμοσε την δεσμευτική για την πολιτεία απόφαση του ΣτΕ για επαναφορά του ιατρικού μισθολογίου -το οποίο υπέστη αθροιστικές περικοπές έως 50% – στα προΜνημονίων επίπεδα, παραπέμποντάς την στη δεύτερη-φορά-αριστερά.

Ξέχασε να μας πει αν στη δεύτερη φορά αριστερά θα συνεχίσει να νομιμοποιεί τον ευρωμνημονιακό βρόγχο που σφίγγει έως ασφυξίας τα δημόσια κοινωνικά αγαθά, μέσω της καταδίκης στην υποστελέχωση και τον περιορισμό των προσλήψεων.

«Η γενναία αύξηση των οικονομικών πόρων του συστήματος, ώστε αυτοί σε βάθος τετραετίας να εναρμονιστούν με τον Ευρωπαϊκό Μ.Ο. Πριν όμως από αυτά, κατά το πρώτο έτος του νέου ΕΣΥ, προβλέπεται μία ένεση ζωής ύψους περίπου 2 δισ. ευρώ από τον εθνικό προϋπολογισμό και επιπλέον 1 δισ. από πόρους του Ταμείου Ανάκαμψης, έτσι ώστε να δημιουργηθεί ο απαραίτητος οικονομικός ‘χώρος’ για τη μεγάλη αυτή μεταρρύθμιση». Ο δεύτερος άξονας του προγράμματος.

Ξέχασε να μας πει ότι επί ΣΥΡΙΖΑ η δημόσια δαπάνη για την υγεία συρρικνώθηκε ακόμα περισσότερο φτάνοντας στο ιστορικό χαμηλό 5% του ΑΕΠ το 2019, από τα χαμηλότερα ποσοστά στην ΕΕ. Την ίδια στιγμή οι μεικτές δαπάνες υγείας έφτασαν να σημειώνουν αθροιστική πτώση στο 30% σε σύγκριση με την προ-μνημονιακή περίοδο, κατατάσσοντας τη χώρα στην 21η θέση της σχετικής λίστας. 

Ξέχασε να μας πει ότι επί της δικής του τετραετίας οι ιδιωτικές δαπάνες για την υγεία (απευθείας από την τσέπη των νοικοκυριών) έφτασαν στο 3% του ΑΕΠ, το τέταρτο μεγαλύτερο ποσοστό στην ΕΕ.

Ξέχασε να μας πει ότι πήρε συγχαρητήρια από την ίδια την Ευρωπαϊκή Επιτροπή γι’ αυτή τη χρηστή διαχείριση: Στο πλαίσιο του προγράμματος οικονομικής προσαρμογής, από το οποίο η χώρα εξήλθε τον Αύγουστο του 2018, τέθηκαν σε εφαρμογή πολιτικές για τη συγκράτηση του κόστους και τη μείωση της σπατάλης. Η κυβέρνηση διατήρησε το ανώτατο όριο των δημόσιων δαπανών για την υγεία στο 6% του ΑΕΠ και επέβαλε περικοπές δαπανών σε ολόκληρο τον τομέα της υγείας. Ως εκ τούτου, οι δημόσιες δαπάνες για την υγεία κατ’ άτομο μειώθηκαν σημαντικά. Πιο πρόσφατα, η μετέπειτα ανάπτυξη περιορίστηκε και ο κρατικός προϋπολογισμός για την υγεία το 2019 έφτασε στα 9,1 δισ. ΕΥΡΩ ή λίγο κάτω από το 5% του ΑΕΠ.

Ξέχασε να μας πει ότι δέσμευσε την Δημόσια Υγεία σε διαρκή οικονομικό στραγγαλισμό με το Μνημόνια διαρκείας και σφιχτά πρωτογενή πλεονάσματα: Οι υποχρεώσεις που συνεχίζει να έχει η Ελλάδα μετά την έξοδό της από το πρόγραμμα οικονομικής προσαρμογής απαιτούν τη διατήρηση του πλεονάσματος του προϋπολογισμού στο 3,5% τουλάχιστον έως το 2022. Αυτό σημαίνει ότι η αύξηση των δημόσιων δαπανών για την υγεία θα συνεχίσει πιθανότατα (Σ.τ.Μ. εδώ γελάμε) να δεσμεύεται από δημοσιονομικούς περιορισμούς(Ευρωπαϊκή Επιτροπή).

Ξέχασε να μιλήσει για τις δικές του ευθύνες, για το «προοδευτικό» λιθαράκι που έβαλε στο αθωράκιστο και ανοχύρωτο απέναντι στην πανδημία ΕΣΥ.

«Δεν είναι απλά μια προγραμματική δέσμευση. Είναι εθνική επιταγή. Είναι η κορυφαία μας πολιτική προτεραιότητα για τα επόμενα χρόνια. Ένα νέο ΕΣΥ με αξία τη ζωή, που θα εμπνέει σιγουριά, αξιοπιστία και κύρος. Που θα σέβεται τις προτεραιότητες και τα όρια κάθε πολίτη. Που θα αντιμετωπίζει κάθε ασθενή ανάλογα με τις ανάγκες του και όχι ανάλογα με το πορτοφόλι του

Ξέχασε να μας πει ότι επί ΣΥΡΙΖΑ η χώρα μας είχε το δεύτερο υψηλότερο επίπεδο μη καλυπτόμενων αναγκών  ιατρικής περίθαλψης –κυρίως λόγω κόστους- στην ΕΕ (μετά την Εσθονία), με το ποσοστό να διπλασιάζεται για τα φτωχότερα νοικοκυριά. Ένα στα δέκα νοικοκυριά ανέφερε ότι δεν είχε δυνατότητα πρόσβασης σε υπηρεσίες υγείας όταν τις χρειαζόταν. Μη καλυπτόμενες ανάγκες αναφέρθηκαν επίσης από σχεδόν ένα στα πέντε νοικοκυριά στο φτωχότερο πεμπτημόριο εισοδήματος, αλλά μόλις από το 3 % των πλουσιότερων νοικοκυριών, γεγονός που αποκαλύπτει το μεγαλύτερο χάσμα όσον αφορά την εισοδηματική ανισότητα στην Ευρώπη. Τα στοιχεία αναφέρονται σε μη καλυπτόμενες ανάγκες για ιατρική εξέταση ή αγωγή λόγω κόστους, απόστασης που πρέπει να διανυθεί ή χρόνου αναμονής. Το κόστος αποτελεί το κυριότερο εμπόδιο στην πρόσβαση στην περίθαλψη, ιδίως για τα άτομα με χαμηλό εισόδημα. (Έυρωπαϊκή Επιτροπή).

Ξέχασε να μας πει πώς από τη «μεροληψία υπέρ της δημόσιας υγείας», αναγκάστηκε να εφαρμόζει την ουσία του νεοφιλελευθερισμού στην υγεία, έστω με διαφορετικές προθέσεις, διαφορετική εκκίνηση και περίβλημα από τη ΝΔ.

Η ευθύνη για τη σημερινή κατάσταση του δημόσιου συστήματος Υγείας είναι διακομματική και διαχρονική. ΝΔ-ΠΑΣΟΚ-ΣΥΡΙΖΑ έβαλαν και συνεχίζουν να βάζουν, ο καθένας το δικό του λιθαράκι στο συνεχιζόμενο έγκλημα της διάλυσης. Οι πολιτικές είναι όμοιες, η κατεύθυνση είναι κοινή, ο ένας έστρωσε το δρόμο για τον άλλον.

Το σερβίρισμα του ξαναζεσταμένου προεκλογικού προγράμματος του ΣΥΡΙΖΑ προ εξαετίας ως κάτι φρέσκο και ρηξικέλευθο, τη στιγμή που η χώρα βιώνει τη μεγαλύτερη υγειονομική κρίση του τελευταίου αιώνα και βρίσκεται στα πρόθυρα βαθιάς οικονομικής, δεν απέχει απλά από τις πραγματικές λαϊκές ανάγκες, αλλά δεν αντιστοιχεί καν στο επίπεδο μιας αξιοπρεπούς εναλλακτικής σοσιαλδημοκρατικής πρότασης εξουσίας.

Οι συμβολισμοί και οι αναλογίες με το ΕΣΥ του Γεννηματά μόνο γέλιο μπορούν να προκαλέσουν. Ο ιδρυτικός νόμος και η γέννηση του ΕΣΥ ήταν όντως μια «μικρή επανάσταση» για τα δεδομένα της εποχής, μια σημαντική παραχώρηση και κατάκτηση κάτω από το βάρος των λαϊκών αγώνων και του μεταπολιτευτικού κλίματος, σε έναν διαφορετικό παγκόσμιο συσχετισμό δύναμης για τις δυνάμεις της εργασίας. Το νέο ΕΣΥ του ΣΥΡΙΖΑ δεν τολμά καν διακηρυκτικά, έστω σε επίπεδο εκφώνησης ή ανέξοδης προεκλογικής υπόσχεσης, να αρθρώσει μια κεντρική ιδέα που έστω στα λόγια να μοιάζει ριζοσπαστική. Δεν εκμεταλλεύεται καν την «άνεση» που του δίνει η θέση της αντιπολίτευσης, αλλά αντιπολιτεύεται σαν να κυβερνά ο ίδιος. Φοβάται μην ξεφύγει από την «υπεύθυνη στάση», σημείο των καιρών ή πλήρης προσαρμογή και μετατόπιση του πολιτικού συστήματος προς τα δεξιότερα;

Όμως, ακόμα και η «Μικρή επανάσταση στο ΕΣΥ» που υποσχέθηκε προϋποθέτει συγκρούσεις και ρήξεις. Οι αυταπάτες, συνειδητές ή μη, περί περιθωρίων διαπραγμάτευσης, προσαρμογών, μικρών προοδευτικών μεταρρυθμίσεων, εκμετάλλευσης της χαλάρωσης και των περιθωρίων, εντός μεταΜνημονιακού, ευρωζωνικού και ευρω-ενωσιακού πλαισίου, έχουν διαψευστεί πανηγυρικά, με ανυπολόγιστο κόστος για τον ελληνικό λαό. Ειδικά στη διάρκεια της διακυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ, κυρίως όμως μέσα στον τελευταίο χρόνο που το (μετα)Μνημονιακό πλαίσιο αποδείχτηκε η βασική αιτίας υπονόμευσης της υγειονομικής θωράκισης της χώρας και η Ε.Ε έδειξε το πραγματικό πρόσωπο του ιμπεριαλισμού απέναντι σε μια υγειονομική απειλή.

Το δίλημμα είναι ξεκάθαρο: Ή με την δημόσια υγεία και την υπεράσπιση του λαού ή με τα συμφέροντα των υπερεθνικών οργανισμών και των μεγάλων ιδιωτικών συμφερόντων. Και το γεγονός ότι απέναντί μας έχουμε μια κυβέρνηση που μισεί το δημόσιο σύστημα, δεν μας κάνει να ξεχνάμε ότι η αξιωματική αντιπολίτευση έχει το δικό της μερίδιο ευθύνης στην απαξίωση της δημόσιας υγείας.