Άρθρα

Στοιχεία της φύσης

/0 Comments/in , /by

Οι περισσότεροι ειδικοί της κβαντικής φυσικής ή της αστροφυσικής που αναζητούν το ελάχιστο μέγεθος της ύλης και το μέγιστο του Σύμπαντος, πιθανότατα θα γελάνε με τους αρχαίους Ελληνες φιλοσόφους -τον Θαλή, τον Αναξιμένη, τον Ηράκλειτο, τον Εμπεδοκλή- και τις απλοϊκές υποθέσεις τους για τα στοιχεία της φύσης, την Τετρακτύ του Πυθαγόρα -φωτιά, νερό, γη, αέρας. Πιθανότατα θα κρυφογελούν και για τον «καβγά» τους για το ποιο είναι το πρωταρχικό στοιχείο, το πολύ να δίνουν ένα δίκιο στον Πλάτωνα που πρόσθεσε το δικό του, πέμπτο, στοιχείο, τον Αιθέρα. Οχι για κανέναν άλλο λόγο, αλλά γιατί τους αρέσουν οι καινοτομίες, ίσως και γιατί ο startupper Πλάτωνας έγινε τελικά σταρ και παγκόσμιο σαξές στόρι, αντιθέτως με τους καημένους Ιωνες που έχουν γίνει υποσημείωση της φιλοσοφίας, αν και σε αυτούς την οφείλουμε. Ποιος εχέσθη για τη φιλοσοφία, θα πείτε, άλλο κεφάλαιο αυτό, ας το αφήσουμε στην μπάντα να μην τσακωθούμε.

Κι όμως, οι Ιωνες παίρνουν κάθε μέρα και λεπτό την εκδίκησή τους. Τα στοιχεία της φύσης τους είναι τα στοιχειά που στοιχειώνουν ακόμα όλες τις επιστήμες και τις ψευδοεπιστήμες μαζί, όλες τις γεωπολιτικές και γεωοικονομικές στρατηγικές, τους ανταγωνισμούς των κρατών, των μπλοκ και των συμμαχιών, τις οικονομικές πολιτικές, τη γεωγραφία και τη δημογραφία του πλανήτη, τη φτώχεια και τον πλούτο του, την πείνα και τον κορεσμό του, τον θάνατο ή τη ζωή του.
Ας αρχίσουμε από τα φρέσκα. Το νερό. Δεν πιστεύω να έχει κανείς παράπονο, το απολαύσαμε σε αφθονία και σε όλες τις εκδοχές τα τελευταία εικοσιτετράωρα. Ας αποφύγουμε τα κλισέ για ακραία φαινόμενα και για εκδίκηση της φύσης, υπάρχουν κι αυτά, αλλά ένα χαμηλό βαρομετρικό ήταν με πολύ νερό, τι να πουν και οι Αμερικανοί που ζουν με τους κυκλώνες και τυφώνες του Ατλαντικού ή οι Ασιάτες με τους μουσώνες τους. Το νερό κάνει τον κύκλο του κι αν στον δρόμο του βρεθεί εμπόδιο, θα το σαρώσει. Οι δρόμοι και τα κτίρια είναι που βρέθηκαν σε λάθος σημείο, όχι το νερό που απλώς πάει στον προορισμό του, στη θάλασσα. Δεν πα’ να λέγεται και «Ιδρυμα Νιάρχος», αν είναι να πλημμυρίσει θα πλημμυρίσει, ποιος είπε πως το όνομα ενός εφοπλιστή «ευεργέτη» λειτουργεί σαν φυλαχτό;

Και μια που τ’ αναφέραμε, η πράξη νερό+εφοπλιστής τι μας αποφέρει; Ναυτιλία, όπου το εθνικό μας κεφάλαιο μεγαλουργεί σαρώνοντας κατά εκατοντάδες σαπάκια και καινούργια σκαριά για να διασχίζουν τους ωκεανούς μεταφέροντας κοντέινερ, στάρια, ξυλεία εξ Ανατολών προς Δυσμάς και αντιστρόφως, με τριπλάσια και πενταπλάσια ναύλα από πέρσι, που θα τα πληρώσουμε μέχρι κεραίας εμείς, στο ψωμί που θα τρώμε ή στο κινητό που θα μιλάμε. Το νερό άλλους τους πνίγει κι άλλους τους φέρνει στον αφρό του κόσμου και οι πολυθαυμασμένοι Greeks είναι από τους μεγάλους κερδισμένους της κρίσης που απειλεί να μας πνίξει.

Θα μπορούσα να πω κι άλλα φρέσκα για το νερό, για την Αρκτική αίφνης και τη Γριλανδία που γλίτωσε μεν την αγορά της από τον Τραμπ, αλλά δύσκολα θα γλιτώσει την εξαγορά της από την Ε.Ε., η οποία απέκτησε «στρατηγική για την Αρκτική», κάτω από τους πάγους υπάρχουν σπάνιες γαίες, είναι πολλά τα λεφτά, Ούρσουλα, και η πράσινη μετάβαση έχει και τις θυσίες της. Η Γριλανδία είναι σχεδόν η μισή Ε.Ε., αχανής, ανεξερεύνητη, 80% πάγος, δηλαδή νερό, αλλά κάτω από τους πάγους υπάρχει κυνήγι του πράσινου θησαυρού, το πρώτο στοιχείο συναντά το δεύτερο και η γη κρατά καλά κρυμμένα τα πολυτιμότερα μυστικά της, που ακούνε στα ονόματα λίθιο, κοβάλτιο, ρόδιο, ίνδιο, νικέλιο. Το πρασίνισμα της ανθρώπινης δραστηριότητας, η αναχαίτιση της κλιματικής κρίσης προϋποθέτει μια παράδοξη νέα βιαιότητα πάνω στη γη, ξεκοίλιασμα σε μεγάλα βάθη και μεγάλα πλάτη, με τη μανία των χρυσοθήρων των προηγούμενων αιώνων, αλλά σε έκταση πολλαπλάσια. Ποιο είναι άραγε το περιβαλλοντικό αποτύπωμα αυτής της βίας κανείς δεν το αξιολογεί, αβαβά περί αυτού, όπως και περί του άλλου, με το ξεχέρσωμα βουνών και πεδιάδων για να φυτευτούν φωτοβολταϊκά πάρκα ή ανεμογεννήτριες. Κι εδώ το δεύτερο στοιχείο της φύσης συναντά το τρίτο, τον αέρα, και η κατάταξη μέχρι εδώ δεν αποτελεί ιεράρχηση, για να μην πικράνω κανέναν από τους Ιωνες, απλώς έτσι το έφερε ο ασταθής συνειρμός που τον τρέφει η επικαιρότητα και η ένταση των στοιχείων της φύσης (τη δική μου αστάθεια την αντιπαρέρχομαι διακριτικά).

Το τρίτο στοιχείο έχει μια περίεργη διαπλοκή με το τέταρτο, αέρας και φωτιά γίνονται εκρηκτικό ζευγάρι τα καλοκαίρια, τη ζήσαμε την τραγωδία μας ξανά το καλοκαίρι που πέρασε, αν και δεν είναι σαφές αν το πάντρεμά τους είναι που εξαφάνισε 700.000 στρέμματα δασικού πλούτου στην Ελλάδα ή 82 εκατ. στρέμματα στη Σιβηρία ή ήταν η διασταύρωση της φωτιάς με την κρατική αβελτηρία και την οικονομική απληστία που έκανε την πολλή δουλειά. Μερικές φορές ακόμα και τα στοιχεία της φύσης υποχωρούν μπροστά στο μέγεθος της ανθρώπινης βλακείας και μεγαλομανίας. Ωστόσο, έπειτα από καμιά εικοσαριά χιλιάδες χρόνια συνέργειας του είδους με τη φωτιά, θα πρέπει να αναρωτηθούμε πόση απόσταση έχουμε διανύσει από τότε που μας την πρόσφερε ο Προμηθέας και με πόσο βαρύ τίμημα αλήθεια, αν πάρουμε τον Αισχύλο τοις μετρητοίς. Λοιπόν, ούτε μέτρο δεν έχουμε διανύσει αν το καλοσκεφτείτε, είμαστε ακόμη εξαρτημένοι από εκείνον τον σπινθήρα που ανάβει τους καυστήρες, είτε καίνε πετρέλαιο, είτε αέριο, είτε καυσόξυλα, είτε πέλετ, και θα είμαστε για δεκαετίες από κάποιας μορφή καύση και φωτιά, παραμένουμε άμαθα ορφανά του Προμηθέα, όμηροι του τέταρτου και όλων των στοιχείων της φύσης, μέχρι να αποφασίσουμε να συμφιλιωθούμε μ’ αυτά. Τεχνολογικά και φιλοσοφικά.

Πηγή: Εφημερίδα των Συντακτών

Αναδημοσίευση από ΚΙΜΠΙ

Πολλαπλή αποτυχία της κυβέρνησης, του μοντέλου και του συστήματος

/3 Comments/in , /by

Ανακοίνωση της ΠΑΡΕΜΒΑΣΗΣ.

Η παράδοση της χώρας στις φλόγες σε συνθήκες άπνοιας, είναι ευθεία ομολογία αποτυχίας της κυβέρνησης Μητσοτάκη, του τάχα επιτελικού κράτους, του μοντέλου δασοπροστασίας που ακολουθείται εδώ και δεκαετίες και του συστήματος συνολικά. Ο πρωθυπουργός παραδέχτηκε στο διάγγελμά του ότι θα έχουμε τεράστιες απώλειες σε κατοικίες και δάση και μας κάλεσε να το αποδεχτούμε. Στην πραγματικότητα αναγνωρίζει ότι οι υπηρεσίες έχουν αποδιαρθρωθεί και ο κυβερνητικός και κρατικός μηχανισμός είναι παθητικός θεατής της καταστροφής που εξελίσσεται. Σε αυτά, προστίθεται και η κλιματική αλλαγή με τις υψηλές θερμοκρασίες και την ερημοποίηση ολόκληρων περιοχών, που όμως λειτουργεί ως διαχρονικό άλλοθι μοιρολατρίας και ανικανότητας. Η αδυναμία αποτροπής της ολοκληρωτικής καταστροφής μεγάλων περιοχών, η αναποτελεσματικότητα στο να ελεγχθούν πολλαπλές αναζωπυρώσεις στο κεντρικότερο σημείο της χώρας, η εμφανής έλλειψη πυροσβεστικών μέσων, οι καθυστερήσεις σε καίριες επεμβάσεις που θα μπορούσαν να αποτρέψουν την εξάπλωση των πυρκαγιών, η διάχυτη αίσθηση ότι οι πολίτες, οι περιουσίες τους και τα δάση είναι σε καθεστώς εγκατάλειψης από την πολιτεία, συνθέτουν ένα σκηνικό πολλαπλής αποτυχίας, και τόσο ποινικής όσο και πολιτικής ευθύνης.

Η Ελλάδα καίγεται με βάση το κυβερνητικό δόγμα «ας καούν τα πάντα αρκεί να μην έχουμε θύματα». Ο αποκλειστικός στόχος είναι να αποφευχθεί ένα νέο Μάτι. Η κυβέρνηση της ΝΔ επιδιώκει να μη γυρίσει μπούμερανγκ η πολιτική εκμετάλλευση και τυμβωρυχία στην οποία επιδόθηκε το 2018. Η εγκληματική διαχείριση της τότε κυβέρνησης Τσίπρα ανάγεται πονηρά σε μέτρο σύγκρισης, επιτρέποντας αήθεις πανηγυρισμούς ότι δούλεψε ο κυβερνητικός σχεδιασμός, την ώρα που έχει προκληθεί πρωτόγνωρη καταστροφή περιβάλλοντος και περιουσιών και η δασοπροστασία έχει καταρρεύσει. Η εντελώς επικοινωνιακή διαχείριση της Πολιτικής Προστασίας, που εξαντλείται στα μηνύματα του 112 και σε εντολές εκκένωσης, δεν μπορεί να κρύψει τις δραματικές καθυστερήσεις στην πυροσβεστική επέμβαση (ακόμα και σε αναζωπυρώσεις δίπλα στην Αθήνα) και το φταίξιμο -πάλι- ρίχνεται στην ατομική ευθύνη των πολιτών. Ναι, η ανθρώπινη ζωή είναι η πρώτη ιεράρχηση σε μια πυρκαγιά, αλλά δεν μπορεί το Μάτι να είναι εσαεί άλλοθι για να αφήνονται τα δάση, οι κατοικίες, οι υποδομές, η οικονομική δραστηριότητα και η υγεία των πολιτών στο έλεος της φωτιάς.

Το μοντέλο πυρόσβεσης που εδώ και δεκαετίες ακολουθείται, έχει αποτύχει. Με την ανάθεση της δασοπροστασίας στην Πυροσβεστική το 1998, μετακινήθηκε ολοκληρωτικά το βάρος από την πρόληψη των πυρκαγιών, στην καταστολή τους. Όμως ο συνδυασμός δύσκολων καιρικών συνθηκών, πολιτικών ιεραρχήσεων και δραματικών ελλείψεων στην πυροπροστασία, αποδεικνύει ότι το συγκεκριμένο μοντέλο καταστολής και όχι πρόληψης, είναι παντελώς χρεοκοπημένο. Οι ετήσιες εθιμοτυπικές δηλώσεις των υπεύθυνων υπουργών ότι «το κράτος είναι έτοιμο» για την αντιπυρική προστασία θα ήταν γελοίες αν δεν είχαμε τα τραγικά αποτελέσματα. Χρυσοχοΐδης, Χαρδαλιάς και Μητσοτάκης, είναι έκθετοι όταν δήλωναν με έπαρση πριν ένα μήνα ότι «φέτος έχει γίνει μια τομή στην πυροπροστασία». Στην πραγματικότητα το χρεοκοπημένο μοντέλο της καταστολής και όχι της πρόληψης των πυρκαγιών είναι αυτό που αναπαράγεται επί δεκαετίες με καταστροφικά αποτελέσματα.

Δεν είναι μόνο η κυβέρνηση: το καπιταλιστικό σύστημα συνολικά, αδιαφορεί για τις αιτίες, παραιτείται από την πρόληψη, επικεντρώνεται στην καταστολή. Αυτό εκφράζεται σε κάθε φαινόμενο, κοινωνικό, φυσικό, ακόμα και βιολογικό. Αντί να ασχοληθεί με την πρόληψη των δασικών πυρκαγιών επικεντρώνεται στην κατάσβεσή τους, αντί να χτίσει την πρωτοβάθμια φροντίδα διασφάλισης της δημόσιας υγείας εστιάζει στο νοσοκομειοκεντρικό μοντέλο θεραπείας, αντί να ασχοληθεί με την εξάλειψη της φτώχειας και της ανισότητας προτιμά να καταστέλλει τις κοινωνικές αντιδράσεις. Ο λόγος είναι απλός: Κοστίζει λιγότερο να θεραπεύσεις τον άρρωστο από το να διασφαλίσεις τη δημόσια υγεία στο κοινωνικό σύνολο. Κοστίζει λιγότερο (σε αποζημιώσεις) να σβήσεις την πυρκαγιά από το να την προλαμβάνεις. Κοστίζει λιγότερο να δέρνεις και να εξαπατάς τους κοινωνικά αδύναμους από το να κάνεις αναδιανομή του πλούτου. Η χυδαία ανταποδοτική λογική είναι αυτή που εκφράζει ο Μητσοτάκης και εξειδικεύει ο Πορτοσάλτε: Τα καμένα σπίτια θα ξαναχτιστούν, είτε με κρατική ενίσχυση, είτε έχοντάς τα ασφαλισμένα. Η καπιταλιστική λογική είναι ο τραπεζικός δανεισμός και η πληρωμή ασφαλίστρων από τον ιδιώτη. Το να μην έχουμε καμένα σπίτια όμως, απαιτεί άλλο μοντέλο κράτους και δημοσίου και άλλες πολιτικές, κοινωνικές και ιδεολογικές προτεραιότητες.

Οι ιεραρχήσεις του κράτους αποκαλύπτονται σε όλη τους την έκταση από τις κραυγές αγανάκτησης των ανθρώπων που ζουν τον πύρινο όλεθρο: αστυνομία παντού, πυροσβεστική πουθενά. Πόσα κονδύλια, προσλήψεις, οχήματα, ακόμα και αύρες νερού διατέθηκαν για την καταστολή των διαδηλώσεων και πόσα για την κατάσβεση των πυρκαγιών; Η σύγκριση είναι απογοητευτική. Το μεταμνημονιακό κράτος όλο και περισσότερο παραιτείται από την προστασία του πολίτη, της περιουσίας του και του φυσικού πλούτου της χώρας. Όλο και περισσότερο επενδύει στην καταστολή, στην αστυνόμευση, στο δόγμα «νόμος και τάξη». Η προστασία απέναντι στις φωτιές θα ήταν μεγαλύτερη αν είχαμε λιγότερα Ραφάλ, λιγότερους αστυνομικούς, λιγότερους ειδικούς φρουρούς, και περισσότερα μέσα κατάσβεσης, περισσότερους πυροσβέστες και δασοφύλακες. Το να κοιτούν 100 αστυνομικοί αμήχανα και παθητικά τους 10 εθελοντές πυροσβέστες, συνιστά απόδειξη χρεοκοπίας των ιεραρχήσεων και των προτεραιοτήτων των κυβερνήσεων διαχρονικά. Ειδικά όμως είναι απόδειξη χρεοκοπίας της κυβέρνησης Μητσοτάκη που με την καταθλιπτική αστυνομοκρατία απαντά σε κάθε πρόβλημα: από τις κοινωνικές διαμαρτυρίες, μέχρι την πανδημία και τις πυρκαγιές.

Δεν είναι μόνο ζήτημα κυβερνητικής διαχείρισης, δεν είναι μόνο ζήτημα προσώπων. Η κυβέρνηση Μητσοτάκη μπορεί να συμπυκνώνει με τον πιο ακραίο τρόπο το νεοφιλελεύθερο δόγμα του «κάποια στιγμή θα καεί το δάσος, οπότε καλά κάνουμε και το κτίζουμε» που εκστομίστηκε από τον ίδιο τον πρωθυπουργό πριν ένα χρόνο. Μπορεί επίσης να εκφράζει με τον πιο αυθεντικό τρόπο την ιδεοληψία για λιγότερο κράτος και την επιταγή του κεφαλαίου για ιδιωτικοποίηση των πάντων. Ωστόσο, αυτές οι πολιτικές είναι κοινός τόπος διεθνώς, ευρωπαϊκά και στην Ελλάδα εδώ και δεκαετίες, ανεξαρτήτως κυβέρνησης. Το δημόσιο αποψιλώθηκε για να βγουν οι νεοφιλελεύθεροι προϋπολογισμοί, το κράτος και οι υπηρεσίες του κατασυκοφαντήθηκαν, ο ιδιωτικός τομέας αποθεώθηκε. Στις κρίσιμες όμως ώρες της υγειονομικής κρίσης και της περιβαλλοντικής καταστροφής, ο ιδιωτικός τομέας αναζητά σανίδα σωτηρίας στον δημόσιο, διεκδικώντας πάντα τη μερίδα του λέοντος σε επιδοτήσεις, χαριστικές ρυθμίσεις, έκτακτες επιχορηγήσεις. Το 2021 η πυροπροστασία προϋπολογίστηκε στα 1,7 εκατομμύρια, την ώρα που η ιδιωτική Aegean ενισχύθηκε με 120 εκατομμύρια και τα ΜΜΕ λαδώθηκαν με τουλάχιστον 38 εκατομμύρια για να λένε πόσο καταπληκτική είναι η κυβέρνηση. Υπό αυτήν την έννοια η κυβέρνηση Τσίπρα τιμωρήθηκε για το Μάτι, αλλά η τιμωρία αυτή δε συνοδεύτηκε από μια απαίτηση για αλλαγή πολιτικής. Το ανάποδο, εντάθηκε και απογειώθηκε η πολιτική της λιτότητας και των ιδιωτικοποιήσεων.

Η κλιματική αλλαγή δημιουργεί μια νέα πραγματικότητα στην δασοπροστασία και στην πυρόσβεση, αλλά δεν μπορεί να είναι δικαιολογία ανημποριάς, άλλοθι αδυναμίας και αποτυχίας. Στην Ελλάδα, την κλιματική αλλαγή τη θυμάται κάθε κυβέρνηση όταν θέλει να δικαιολογήσει την αδράνειά της στις φυσικές καταστροφές. Από το Μάτι και τη Μάνδρα, μέχρι την Εύβοια και τη Βαρυμπόμπη, η κλιματική αλλαγή είναι το βολικό άλλοθι που επιστρατεύεται για να αποσείσει ευθύνες. Η κλιματική αλλαγή οφείλεται σε ένα παράλογο σύστημα παραγωγής και κατανάλωσης που στόχο έχει το κέρδος όποιο κι αν είναι το κόστος σε πόρους, φύση, ανθρώπους και δημιουργεί πρωτόγνωρες και μη βιώσιμες συνθήκες στο περιβάλλον. Το γεγονός όμως ότι δεν έχουμε σύστημα πρόληψης των πυρκαγιών και ότι το σύστημα κατάσβεσης είναι παντελώς ανεπαρκές, δεν οφείλεται στην κλιματική αλλαγή, αλλά στις κυρίαρχες πολιτικές και ιδεολογικές επιλογές. Τα συστήματα πρόληψης και πυρόσβεσης θα έπρεπε να αναβαθμίζονται και να κλιμακώνονται ώστε να αντιστοιχούν στις έκτακτες συνθήκες της υπερθέρμανσης και της κλιματικής ανισορροπίας. Στην περίπτωσή μας εγκαταλείπονται και υποβαθμίζονται υπό την επίκληση της παγκοσμιότητας του προβλήματος και της αδυναμίας μίας και μόνο χώρας να ανταπεξέλθει σε ένα παγκόσμιο πρόβλημα. Πράγματι, το να έχουμε μια εποικοδομητική και όχι καταστροφική σχέση της ανθρώπινης δραστηριότητας με τη φύση απαιτεί τεράστιες αλλαγές και συνολικές ανατροπές σε όλο τον κόσμο. Μπορούμε όμως ταυτόχρονα να μη σχετικοποιούμε κάθε καταστροφή, να μη ρίχνουμε την μπάλα στην εξέδρα, να μην παραιτούμαστε, υπό αυτές έστω τις συνθήκες, από το καθήκον της προστασίας της φύσης, της ζωής και της περιουσίας των πολιτών.

Στη συγκεκριμένη πρωτόγνωρη περιβαλλοντική και οικονομική καταστροφή, απαιτείται η λαϊκή και κοινωνική κινητοποίηση για μέτρα που θα στηρίξουν τους πληγέντες και θα διασφαλίσουν την αποκατάσταση του περιβάλλοντος. Η οικονομική και κοινωνική δραστηριότητα στις περιοχές που χτυπήθηκαν πρέπει να αποκατασταθεί, η απαγόρευση αλλαγής χρήσης γης στις καμένες εκτάσεις πρέπει να εφαρμοστεί, και τα καμένα σπίτια πρέπει να επιδιορθωθούν και να ξαναχτιστούν. Σε αντίθεση με ό,τι νομίζουν οι χρυσοκάνθαροι γόνοι, οι άνθρωποι είναι εξαρτημένοι από το μισθό τους, και από αυτούς που είδαν τα σπίτια τους να καίγονται, οι περισσότεροι χρεώθηκαν στις τράπεζες για αυτά. Δεν έχουν τριάντα ακίνητα ο καθένας, ούτε σπίτια παντού για να διαλέξουν πού να μείνουν.

Το πρωτοφανές μέγεθος της καταστροφής και η καθολική αναγνώριση της αποτυχίας της κυβέρνησης Μητσοτάκη και του επιτελικού του κράτους, δημιουργούν απόλυτα δικαιολογημένη οργή και αγανάκτηση. Οι εκκλήσεις για ενότητα και αυτοσυγκράτηση – μέχρι και η Πρόεδρος της Δημοκρατίας επιστρατεύθηκε – είναι προσπάθεια αποφυγής του πολιτικού κόστους για μια κυβέρνηση που διαφήμισε την αποτελεσματικότητά της, και στη συγκεκριμένη περίπτωση διακρίθηκε για το αντίθετο. Η εξοργιστική στήριξη που προσφέρουν τα ΜΜΕ στον Μητσοτάκη, η εφεύρεση σχεδίου αποσταθεροποίησης της χώρας (κλασική και επαναλαμβανόμενη κυβερνητική συνταγή σε κάθε φυσική καταστροφή), η χυδαία διαστροφή της πραγματικότητας που γίνεται στα τηλεοπτικά κανάλια έρχεται σε διάσταση με το λαϊκό αίσθημα, ακόμα και αν αυτό αποτυπώνεται με άκομψο τρόπο σε «ατυχήματα» ζωντανής μετάδοσης.

Η προτεραιότητα σήμερα για τους ενεργούς πολίτες, για τους προοδευτικούς και αριστερούς ανθρώπους είναι να βοηθήσουν στη μάχη ενάντια στις πυρκαγιές, στην πρόληψη και στην αποτροπή, στην περιφρούρηση αλσών και δασών, στο σβήσιμο των εστιών που απομένουν, υπό τις οδηγίες πάντα των εθελοντών πυροσβεστών και της (δυστυχώς διαλυμένης) Δασικής Υπηρεσίας. Να συγκροτήσουν και να ενισχύσουν δίκτυα αλληλεγγύης και βοήθειας για τις οικογένειες που έχασαν σπίτια και υπάρχοντα. Η προτεραιότητα όμως αύριο, είναι να πληρώσει ακριβά η κυβέρνηση Μητσοτάκη την ανικανότητά της να προστατεύσει τη φύση και τη περιουσία των πολιτών, να αντικατασταθεί το μοντέλο της καταστολής από το μοντέλο της πρόληψης, να μην αφεθούν στην τύχη τους οι πληγέντες, να ηττηθεί η πολιτική του λιγότερου κράτους πρόνοιας αλλά περισσότερου κράτους καταστολής που λέει ότι δε χρειαζόμαστε περισσότερους γιατρούς και πυροσβέστες, αλλά αστυνομικούς, να αναπτυχθούν παντού κινήματα ενίσχυσης των δημοσίων συστημάτων προστασίας, παιδείας, υγείας, κινήματα προστασίας του περιβάλλοντος ενάντια σε καταπατήσεις και εξυπηρετήσεις της άρχουσας τάξης, να καταδικαστεί το σύστημα που ιεραρχεί το κέρδος πάνω από τη φύση και τον άνθρωπο.

Ο φυσικός πλούτος της χώρας είναι οικόπεδο;

/0 Comments/in /by

Σε νομοσχέδιο του υπουργείου Ανάπτυξης και Επενδύσεων που κατατέθηκε στην Βουλή προς ψήφιση με θέμα τις δημόσιες συμβάσεις, προβλέπεται διάταξη που τροποποιεί δραματικά τα ισχύοντα για τις προστατευόμενες περιοχές.

Στο άρθρο 219 προβλέπεται η δυνατότητα καθορισμού “υπό-περιοχής προστασίας” μέσα στις προστατευόμενες περιοχές, για περιπτώσεις “ήπιων αναπτυξιακών έργων δημοσίου ενδιαφέροντος”, με ειδικούς κανόνες για την υλοποίηση τεχνικών έργων και την άσκηση δραστηριοτήτων. Για την υλοποίηση τέτοιων έργων, προβλέπεται η εκπόνηση από τον φορέα τους “Ειδικής Περιβαλλοντικής Μελέτης για την υπό-περιοχή εγκατάστασης του έργου”, η οποία και θα δεσμεύει – τροποποιεί υποχρεωτικά την αντίστοιχη υπό εκπόνηση Ειδική Περιβαλλοντική Μελέτη για τo σύνολο της προστατευόμενης περιοχής.

Η διάταξη αυτή εισάγεται, ενώ είναι σε εξέλιξη για όλες τις περιοχές Natura με ευρωπαϊκή συγχρηματοδότηση και υπό την εποπτεία του υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας, η διαδικασία εκπόνησης Ειδικών Περιβαλλοντικών Μελετών που οδηγούν σε έκδοση Προεδρικών Διαταγμάτων χαρακτηρισμού τους.

Η διάταξη του άρθρου 219 έχει καταφέρει να συγκεντρώσει την σύσσωμη αντίδραση ειδικών για το περιβάλλον, χαρακτηριζόμενη ως “περιβαλλοντικά καταστροφική”, που “οδηγεί σε διάλυση των περιοχών Natura”, μέσω της οποίας “ακυρώνεται ο σκοπός προστασίας των περιοχών Natura”, “η πιο επικίνδυνη για τις περιοχές Natura που έχει γραφτεί”.

Ήδη, με πρωτοβουλία περιβαλλοντικών οργανώσεων γίνεται ηλεκτρονική διαμαρτυρία με συλλογή υπογραφών, έχει σταλεί επιστολή προς τους βουλευτές, ενώ 23 περιβαλλοντικές οργανώσεις σε κοινή αναλυτική επείγουσα ανακοίνωση ζητούν την απόσυρσή της.

Η Επιτροπή Φύση 2000, που ορίζεται από το κράτος και αποτελεί κεντρικό επιστημονικό γνωμοδοτικό όργανό του για τη διατήρηση της βιοποικιλότητας, σε ανακοίνωσή της συντάχθηκε με το αίτημα για απόσυρση του άρθρου 219, υπογραμμίζοντας ότι ο ορθολογικός σχεδιασμός των επιτρεπόμενων χρήσεων μέσα σε μία προστατευόμενη περιοχή πρέπει να γίνεται με γνώμονα την διατήρηση της βιοποικιλότητας.

Με ανοιχτή επιστολή/έκκληση προς τον Πρωθυπουργό, 29 περιβαλλοντικές οργανώσεις ζητούν την παρέμβασή του για την απόσυρση του άρθρου 219. Καλούνε την κυβέρνηση να σταματήσει να αντιμετωπίζει σαν οικόπεδο προς οικοδόμηση τον φυσικό πλούτο της χώρας και να ανταποκριθεί στις εθνικές υποχρεώσεις για την προστασία της πολύτιμης βιοποικιλότητας.

Από την άλλη πλευρά, η σχετική με το θέμα -σύμφωνα με δημοσιεύματα- αναφορά του υπουργού Ανάπτυξης και Επενδύσεων ότι “όταν κάποιον τον υβρίζουν οι περιβαλλοντικές οργανώσεις πάει να πει ότι κάτι κάνει καλά”, μάλλον επιβεβαιώνει την θέση του, τόσο για τις περιβαλλοντικές οργανώσεις όσο και για το περιβάλλον.

Με συνυφασμένα πλέον και τα θέματα της ανθρώπινης υγείας σε σχέση με τις πιέσεις στην φύση, γίνεται μία παγκόσμια προσπάθεια -όχι πάντα επιτυχημένη- για την αντιμετώπιση των σοβαρών θεμάτων της περιβαλλοντικής κρίσης, που αφορούν τόσο την δραματική απώλεια της βιοποικιλότητας, όσο και την κλιματική αλλαγή.

Φυσικά δεν αρκεί να κλαίμε υποκριτικά για το λιώσιμο των πάγων στην Ανταρκτική, για τα καμένα και αποψιλωμένα δάση στον Αμαζόνιο, για τα καμένα καγκουρό και κοάλα στην Αυστραλία, συνυπογράφοντας ευρωπαϊκές και διεθνείς πράσινες συμφωνίες και συμφωνίες για το κλίμα, διατρανώνοντας την θέλησή μας για πράσινη ανάπτυξη, πράσινη ενέργεια, πράσινα νησιά, και ότι άλλο πράσινο προκύψει, χωρίς να μπορούμε να διασφαλίσουμε την ίδια την αυλή μας.

Και η αυλή μας είναι το φυσικό περιβάλλον της χώρας, που αναπτύσσεται στην μικρή έκταση της Ελλάδας, με ένα αξιοσημείωτο πλήθος οικοτόπων και ειδών, ένα μωσαϊκό ποικιλομορφίας και μοναδικότητας που κάνει τον φυσικό πλούτο της χώρας πολύτιμο και την προστασία του αξίωμα.

Η φύση της Ελλάδας και κατ’ επέκταση οι προστατευόμενες περιοχές της, συνθέτουν ένα σύνολο πολυποίκιλο και συναρπαστικό. Μέσα σε λίγα χιλιόμετρα μπορείς να συναντήσεις τις βραχονησίδες και τις ακατοίκητες νησίδες του Αιγαίου με την πλούσια βιοποικιλότητα -τα επονομαζόμενα Γκαλαπάγκος της Μεσογείου- τα παράκτια υγροτοπικά οικοσυστήματα με τις λιμνοθάλασσες, τα εκτεταμένα δέλτα των ποταμών και την πλούσια ορνιθοπανίδα -μεταξύ τους και οι 10 περιοχές Rasmar της Ελλάδας διεθνούς σημασίας- τα πλούσια θαλάσσια οικοσυστήματα -με δελφίνια και άλλα κητώδη- αμμοθινικά οικοσυστήματα, δασικά οικοσυστήματα, ψηλά βουνά, χιονισμένες βουνοκορφές, βαθιά φαράγγια, ποτάμια και πολλά άλλα.

Ποια έργα-δραστηριότητες επιτρέπεται να πραγματοποιούνται στις προστατευόμενες περιοχές, σύμφωνα με την ενωσιακή και την ελληνική νομοθεσία, προκύπτει από το αποτέλεσμα της εκπόνησης σύνθετων μελετών, των Ειδικών Περιβαλλοντικών Μελετών.

Μέσω αυτών, εξετάζεται συνολικά κάθε προστατευόμενη περιοχή, συνεκτιμώνται η ευαισθησία και η τρωτότητά της, οι πιέσεις και απειλές που δέχεται, οι προστατευόμενοι οικότοποι και τα είδη της, καταλήγοντας σε έκδοση Προεδρικού Διατάγματος χαρακτηρισμού, με το οποίο καθορίζονται επιμέρους ζώνες προστασίας, επιτρεπόμενες χρήσεις, καθώς και οι όροι – προϋποθέσεις για την ανάπτυξη έργων – δραστηριοτήτων εντός αυτής.

Η αντίθετη διαδικασία, όπου για ένα “ήπιo αναπτυξιακό έργο δημοσίου ενδιαφέροντος” μπορεί να ορίζεται υπό-περιοχή εξαίρεσης της προστατευόμενης περιοχής και να ρυθμίζονται ζώνες, όροι και προϋποθέσεις βάση του έργου, που θα δεσμεύουν την προστασία της περιοχής, οδηγεί αναμφίβολα σε ελλιπή προστασία και κατακερματισμό της περιοχής.

Για να μην αντιμετωπίζεται ο φυσικός πλούτος της Ελλάδας σαν οικόπεδο, για να μην μένει η κυβέρνηση σε κενά πράσινα λόγια, θα πρέπει άμεσα να αποσύρει το άρθρο 219 και να επιταχύνει την ολοκλήρωση των Ειδικών Περιβαλλοντικών Μελετών, για την θεσμική θωράκιση όλων των προστατευόμενων περιοχών.

Πηγή: parallaxi

«Ντιμπέιτ» για αιολικά και Natura

/0 Comments/in /by

Το υπουργείο Περιβάλλοντος δεν πρέπει να αδειοδοτήσει νέα αιολικά πάρκα σε περιοχές Natura, προκειμένου να προστατεύσει επαρκώς τα φυσικά οικοσυστήματα και τα απειλούμενα είδη. Σύμφωνα με τα αποτελέσματα μιας νέας έρευνας από το Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων, οι ανεμογεννήτριες που ήδη βρίσκονται σε διάφορα στάδια αδειοδότησης για περιοχές εκτός Natura επαρκούν για να υπερκαλυφθεί κατά δύο έως τρεις φορές ο εθνικός στόχος για το 2030. Παρά ταύτα, αυτή τη στιγμή εκκρεμεί η αδειοδότηση για επιπλέον 5.514 ανεμογεννήτριες μέσα σε προστατευόμενες περιοχές.

Η έρευνα πραγματοποιήθηκε από το Εργαστήριο Διατήρησης της Βιοποικιλότητας, με επιστημονική υπεύθυνη τη Βασιλική Κατή, αναπλ. καθηγήτρια στο τμήμα Βιολογικών Εφαρμογών και Τεχνολογιών. Αφορά την κατάτμηση των φυσικών οικοσυστημάτων, σε συνδυασμό με τη χωροθέτηση αιολικών σταθμών και την επίτευξη των νέων, φιλόδοξων στόχων που έθεσε η Ελλάδα για την απολιγνιτοποίηση της χώρας. Με τη βοήθεια νέων τεχνολογιών, οι επιστήμονες ανέλυσαν τα στοιχεία της Ρυθμιστικής Αρχής Ενέργειας για την ήδη εγκατεστημένη ισχύ ανεμογεννητριών, αλλά και όσων αιολικών πάρκων βρίσκονται σε διάφορα στάδια αδειοδότησης ή έστω υπό αξιολόγηση.

Τα στοιχεία

Τα πρώτα αποτελέσματα της έρευνας παρουσιάζουν μεγάλο ενδιαφέρον. Σύμφωνα με τους ερευνητές, οι αιολικοί σταθμοί που λειτουργούν σήμερα στη χώρα καλύπτουν ήδη το μισό (49,78%) του στόχου μας για το 2030 (7.050 MW). Το μεγαλύτερο μέρος αυτών (37,04% του εθνικού στόχου, ή 1.702 ανεμογεννήτριες) βρίσκεται σε περιοχές εκτός Natura, ενώ εντός Natura λειτουργούν σήμερα 705 ανεμογεννήτριες (12,74% του εθνικού στόχου).

Την περίοδο αυτή έχει υποβληθεί προς αδειοδότηση ένας μεγάλος αριθμός επενδυτικών σχεδίων για νέα αιολικά πάρκα. Οπως επισημαίνουν οι επιστήμονες, αν κατασκευαστούν και λειτουργήσουν όλα τα αιολικά πάρκα που έχουν αιτηθεί άδεια από το υπουργείο Περιβάλλοντος, τότε η Ελλάδα θα ξεπεράσει τον στόχο αυτό κατά έξι φορές. Οι επενδυτές, όμως, δείχνουν μεγάλο ενδιαφέρον και για τις περιοχές Natura, στις οποίες στο άμεσο μέλλον προγραμματίζεται να εγκατασταθούν επιπλέον 5.514 ανεμογεννήτριες, συνολικής ισχύος 15.265 MW. Το ερώτημα λοιπόν που τίθεται είναι, κατά πόσον πρέπει το υπουργείο Περιβάλλοντος να αδειοδοτήσει όλες τις αιτήσεις που έχουν υποβληθεί, ή αν θα πρέπει η έμφαση να δοθεί μόνο στις περιοχές που δεν προστατεύονται.

Η ερευνητική ομάδα καταλήγει σε τρεις προτάσεις: Να σταματήσει προσωρινά το υπουργείο Περιβάλλοντος να εγκρίνει τις νέες αιτήσεις για αιολικά πάρκα, μέχρι να ολοκληρωθούν το νέο ειδικό χωροταξικό πλαίσιο για τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας και οι ειδικές περιβαλλοντικές μελέτες που εκπονούνται σήμερα για τις προστατευόμενες περιοχές. Να επιτραπεί η ολοκλήρωση της διαδικασίας αδειοδότησης μόνο για όσες περιπτώσεις αφορούν αιολικά πάρκα εκτός Natura (μελλοντικά να εξεταστεί η «απόσυρση» όσων βρίσκονται μέσα σε προστατευόμενες περιοχές και έχει τεκμηριωθεί ότι προκαλούν ζημιά στο περιβάλλον). Και να δοθεί προτεραιότητα στην εγκατάσταση αιολικών πάρκων στις πιο υποβαθμισμένες οικολογικά περιοχές όπου υπάρχει ήδη πυκνό οδικό δίκτυο.

«Κατ’ αρχάς, οι στόχοι που έθεσε το νέο εθνικό σχέδιο για την ενέργεια και το κλίμα είναι ιδιαίτερα θετικοί, όπως και η δέσμευση της κυβέρνησης για τη μετάβαση σε μια κοινωνία κλιματικής ουδετερότητας έως το 2050», λέει στην «Κ» η κ. Κατή. «Είναι πολύ σημαντικό ότι υπάρχει πολιτική βούληση για αυξημένη διείσδυση των ανανεώσιμων πηγών στην κατανάλωση ενέργειας έως το 2030. Πρόκειται για πολιτικές εξαιρετικές με σημαντικότητο όφελος για το περιβάλλον και την κοινωνία. Η περιβαλλοντική επίδοση της χώρας είναι σήμερα υψηλή ως προς την κάλυψη του εθνικού στόχου των 7.050 MW έως το 2030».

Πώς τεκμηριώνονται οι προτάσεις της ερευνητικής ομάδας; Δεν είναι προς όφελος της χώρας να εγκατασταθούν όσο το δυνατόν περισσότερα αιολικά πάρκα; «Με βάση τα αποτελέσματά μας δεν συνάδει εθνικός λόγος ούτε για την επιτάχυνση της διαδικασίας αδειοδότησης νέων αιολικών πάρκων, ούτε ειδικότερα για την εγκατάσταση νέων ανεμογεννητριών εντός περιοχών Natura», υποστηρίζει η κ. Κατή.

Τα δεδομένα

«Το επενδυτικό ενδιαφέρον –άρα και η καταλληλότητα του αιολικού δυναμικού– στις περιοχές εκτός του δικτύου των προστατευόμενων περιοχών είναι τόσο μεγάλο που υπερκαλύπτει κατά δύο έως τρεις φορές τον εθνικό στόχο για την επόμενη δεκαετία. Λαμβάνοντας υπόψη τις ανεμογεννήτριες που ήδη λειτουργούν, εντός και εκτός Natura, καθώς και τις ανεμογεννήτριες που έχουν λάβει άδεια κατασκευής ή άδεια παραγωγής με έγκριση περιβαλλοντικών όρων αποκλειστικά για περιοχές εκτός Natura, φθάνουμε ήδη στον εθνικό στόχο».

Το κύριο ζήτημα που έρχεται έντονα στην επιφάνεια τα τελευταία χρόνια είναι οι συνέπειες των αιολικών πάρκων στην «υγεία» των προστατευόμενων περιοχών και ειδών.

Αλλά και το ότι δεν συνεκτιμάται κατά τη διαδικασία περιβαλλοντικής αδειοδότησης το περιβαλλοντικό οικονομικό όφελος, δηλαδή οι υπηρεσίες που προσφέρει το περιβάλλον. «Υπάρχει εκτενής βιβλιογραφία για τις αρνητικές επιπτώσεις των αιολικών πάρκων και των συνοδών τους έργων, οδικού δικτύου, στη βιοποικιλότητα και στα φυσικά οικοσυστήματα», λέει η κ. Κατή.

Οι επιστήμονες δεν αμφισβητούν την ανάγκη επέκτασης της χρήσης της αιολικής ενέργειας. «Η ανάπτυξη των ΑΠΕ είναι απολύτως απαραίτητη», λέει η κ. Κατή. «Πλην, όμως, απαιτούνται ψύχραιμες, πολυδιάστατες και τεκμηριωμένες επιστημονικά απόψεις για την ορθή χωροθέτησή τους». Πρέπει να βρεθεί η χρυσή τομή στη μεγιστοποίηση του κέρδους των εταιρειών που επενδύουν στις ΑΠΕ με το ελάχιστο περιβαλλοντικό και κοινωνικό κόστος.

Η επέκταση των δρόμων

Μια πτυχή που σπάνια ακούγεται στον δημόσιο λόγο, αλλά παρουσιάζει ιδιαίτερο ενδιαφέρον αναδεικνύεται μέσα από την έρευνα του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων. Πρόκειται για τον αποκαλούμενο «κατακερματισμό» της γης, δηλαδή την ολοένα και αυξανόμενη απώλεια φυσικών οικοσυστημάτων από την επέκταση του οικιστικού ιστού, των υποδομών και των δρόμων. Η ερευνητική ομάδα (σε συνεργασία με την «Πίνδο Περιβαλλοντική» και με χρηματοδότηση από το Πράσινο Ταμείο) «χαρτογράφησε» τις περιοχές που βρίσκονται σε απόσταση ενός χιλιομέτρου από κάποιον δρόμο και συνιστούν ενότητες μεγαλύτερες των 50 τετραγωνικών χιλιομέτρων.

Πού κατέληξε; Υπάρχουν μόλις έξι τέτοιες περιοχές (Λευκά Ορη, Τύμφη, Ολυμπος, Ταΰγετος, όρος Σάος και Σμόλικας) που αντιστοιχούν στο 0,5% της χώρας, να παραμένουν εντελώς «παρθένες», χωρίς καμία μορφή ανθρώπινης παρουσίας. Οπως επισημαίνουν οι ερευνητές, η Ελλάδα καταλαμβάνει μία από τις πρώτες θέσεις στην αύξηση επιφανειών με έντονο κατακερματισμό (+5% το 2009-2012), ενώ με βάση τη Eurostat καταλαμβάνει την πρώτη θέση στην αύξηση των τεχνητών επιφανειών (2012-2015), με την επέκταση των εργοταξίων να είναι η κύρια πηγή απώλειας φυσικών εκτάσεων. «Η επέκταση των δρόμων έχει σημαντικές συνέπειες στο περιβάλλον και στη βιοποικιλότητα», εξηγεί η κ. Κατή. «Η δημιουργία αιολικών πάρκων σε απρόσιτα ορεινά ή νησιωτικά οικοσυστήματα προκαλεί μεγαλύτερη περιβαλλοντική βλάβη από ό,τι περιβαλλοντικό όφελος και αυτό είναι πλέον αποδεδειγμένο επιστημονικά».

Πηγή: Καθημερινή

Ο κορωνοϊός και το νομοσχέδιο για τον “εκσυγχρονισμό της περιβαλλοντικής νομοθεσίας”

/0 Comments/in /by

Όλο και περισσότεροι επιστήμονες πιστεύουν ότι η καταστροφή της βιοποικιλότητας από την ανθρωπότητα δημιουργεί προϋποθέσεις για την εμφάνιση νέων ιών-ασθενειών, όπως ο covid-19.  Οι ανθρώπινες παρεμβάσεις προκαλούν καταστροφές στα οικοσυστήματα, οι φυσικοί οικότοποι συρρικνώνονται,  τα άγρια ζώα χάνουν τους βιοτόπους τους, μετακινούνται, έρχονται σε επαφή με διαφορετικά ζώα και ευκολότερα με τους ανθρώπους, πολλές φορές σκοτώνονται  ή φυλακίζονται και καταλήγουν σε αγορές.  Οι άνθρωποι δημιουργούν τις προϋποθέσεις για την εξάπλωση των ασθενειών, μειώνοντας τα φυσικά εμπόδια μεταξύ των ζώων ξενιστών- στα οποία ο ιός κυκλοφορεί -και στους ίδιους. Τα παθογόνα περνούν από τα ζώα στους ανθρώπους και μπορούν να εξαπλωθούν γρήγορα σε νέα μέρη. Το Κέντρο Ελέγχου και Πρόληψης Νοσημάτων των ΗΠΑ (CDC) εκτιμά ότι τα 3/4 των νέων ή αναδυόμενων ασθενειών που μολύνουν τον άνθρωπο προέρχονται από  ζώα.

Ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας  αναφέρει ότι οι μολυσματικές ασθένειες προκαλούν πάνω από ένα δισεκατομμύριο ανθρώπινες λοιμώξεις ετησίως, με εκατομμύρια θανάτους παγκοσμίως. Περίπου τα 2/3  των γνωστών μολυσματικών ασθενειών στον άνθρωπο μοιράζονται με τα ζώα και η πλειονότητα των πρόσφατα αναδυόμενων ασθενειών σχετίζεται με την άγρια φύση.  Οι ανθρώπινες δραστηριότητες διαταράσσουν τη δομή και τις λειτουργίες των οικοσυστημάτων, μεταβάλλουν τη βιοποικιλότητα, μειώνουν την αφθονία ορισμένων οργανισμών, προκαλούν αύξηση του πληθυσμού σε άλλους, τροποποιούν τις αλληλεπιδράσεις μεταξύ οργανισμών και του φυσικού και χημικού περιβάλλοντος τους.  Στις διαταραχές που επηρεάζουν τις μολυσματικές ασθένειες και τη μετάδοση τους περιλαμβάνονται, η αποψίλωση δασών, η  αλλαγή χρήσεων  γης, η διαχείριση του νερού (κατασκευή φραγμάτων, άρδευση), η  ανεξέλεγκτη αστικοποίηση, η  κλιματική μεταβλητότητα και αλλαγή, κλπ.

Η επικεφαλής του περιβάλλοντος του ΟΗΕ  δήλωσε πρόσφατα ότι η  φύση μας στέλνει μήνυμα με την πανδημία του κορωνοϊού. Η ανθρωπότητα ασκεί πάρα πολλές πιέσεις στον φυσικό κόσμο με καταστροφικές συνέπειες.  Ποτέ στο παρελθόν δεν υπήρχαν τόσες πολλές ευκαιρίες για τα παθογόνα να περάσουν από τα ζώα σε ανθρώπους. Η συνεχιζόμενη καταστροφή των άγριων χώρων μας έφερε άβολα κοντά σε ζώα και φυτά που φιλοξενούν ασθένειες που μπορούν να μεταπηδήσουν στον άνθρωπο. Είμαστε στενά συνδεδεμένοι με τη φύση, είτε μας αρέσει είτε όχι. Εάν δεν φροντίζουμε τη φύση, δεν φροντίζουμε τον εαυτό μας.  Καθώς πλησιάζουμε προς έναν πληθυσμό 10 δισεκατομμυρίων ανθρώπων στον πλανήτη, πρέπει να πάμε στο μέλλον οπλισμένοι με τη φύση, ως τον ισχυρότερο σύμμαχό μας.

Η επιστημονική κοινότητα επισημαίνει ότι όσο συνεχίζεται η αλλοίωση της βιοποικιλότητας, μέσω της επιταχυνόμενης διατάραξης/καταστροφής των οικοσυστημάτων και των ειδών, δεν θα μπορέσουμε να αποφύγουμε μελλοντικές  επιδημίες ή/και πανδημίες.

Η λύση είναι να κατανοήσουμε ότι το ανθρώπινο είδος μοιράζεται τον πλανήτη με τα άλλα είδη, στα οποία θα πρέπει να αφήσει τον χώρο που τους αναλογεί και να τα προστατεύσει, καθώς και να διατηρήσει ακέραια τη δομή και λειτουργία των  οικοσυστημάτων που συντηρούν τη ζωή.

Στην χρονική στιγμή της κορύφωσης της πανδημίας του κορωνοϊού, με καθεστώς «καραντίνας» στη Βουλή και σημαντικές αντιδράσεις, κατατέθηκε για να ψηφιστεί άμεσα το νομοσχέδιο (ν/σ) για τον «εκσυγχρονισμό της περιβαλλοντικής νομοθεσίας» του ΥΠΕΝ.

Με το ν/σ αλλάζουν οι διατάξεις  για την περιβαλλοντική αδειοδότηση έργων, τη  διαχείριση των προστατευόμενων περιοχών, οι κατηγορίες, οι ζώνες  και οι χρήσεις των προστατευόμενων περιοχών, κλπ.

Στην αιτιολογική έκθεσή του, που αναλύονται οι σκοποί των προτεινόμενων ρυθμίσεών του, αναγράφεται  «Η περιβαλλοντική αδειοδότηση στην Ελλάδα…,  εξακολουθεί να αποτελεί χρονοβόρα διοικητική διαδικασία και ως εκ τούτου σημαντικό ανασταλτικό παράγοντα για την προώθηση των επενδύσεων….   Με στόχο την επίσπευση και απλοποίηση των διαδικασιών, προκειμένου να αντιμετωπισθούν χρόνια προβλήματα καθημερινότητας και να δημιουργηθεί ένα επενδυτικά φιλικό περιβάλλον στην Ελλάδα, προτείνονται…».

Η περιβαλλοντική αδειοδότηση αποτελεί μία σύνθετη-ουσιαστική διαδικασία, με κύριο στόχο την διασφάλιση της προστασίας του περιβάλλοντος, με την εφαρμογή όρων/περιορισμών για την υλοποίηση (εάν μπορεί περιβαλλοντικά να υλοποιηθεί) και τη λειτουργία ενός έργου/επένδυσης με τις μικρότερες δυνατές επιπτώσεις στο περιβάλλον.  Ελέγχονται αναλυτικά οι παράμετροι κάθε έργου, γίνεται διαβούλευση, συλλέγονται γνωμοδοτήσεις και εγκρίνονται περιβαλλοντικοί όροι, με τους οποίους τίθενται οι προϋποθέσεις για την κατασκευή και λειτουργία του.  Η διαδικασία αυτή πρέπει να είναι σύνθετη, να εμπλέκει διάφορες ειδικότητες (περιβαλλοντολόγους, μηχανικούς, βιολόγους, κλπ) και φορείς,  για να έχει τεχνική/επιστημονική τεκμηρίωση, να διασφαλίζει την περιβαλλοντικά ορθή κατασκευή και λειτουργία του έργου, αλλά κύρια να διασφαλίζει την προστασία του περιβάλλοντος στην περιοχή εγκατάστασής του, δίνοντας προτεραιότητα στην προστασία της βιοποικιλότητας, στην μείωση της κατανάλωσης φυσικών πόρων και στις τεχνολογίες που αντιμετωπίζουν την κλιματική κρίση.

Η διαδικασία αυτή είναι λάθος να αντιμετωπίζεται σαν γραφειοκρατική διαδικασία, ανασταλτικός παράγοντας, πιθανό εμπόδιο για έργα/επενδύσεις, που πρέπει να απλοποιηθεί γιατί  δεν προσφέρει κάτι ουσιαστικό.

Το ν/σ πρέπει να αναδιαμορφωθεί βάσει της προτεραιότητας της προστασίας του περιβάλλοντος  και όχι της προώθησης των επενδύσεων.

Τα 1500 σχόλια της δημόσιας διαβούλευσης  ζητούν την καθολική αλλαγή του, τεκμηριώνοντας την επιστημονική άποψη αρμόδιων τεχνοκρατών .

Όπως ακούγονται οι ειδικοί της υγείας, θα πρέπει να ακουστούν και οι ειδικοί  για το περιβάλλον.

Το απαιτούν οι καιροί, όχι μόνο για την προστασία του περιβάλλοντος, αλλά και για την προστασία της δημόσιας υγείας.

Πηγή: thebest.gr

Το Υπουργείο Περιβάλλοντος θα έπρεπε να μετονομαστεί σε Υπουργείο ενάντια στο Περιβάλλον

/1 Comment/in /by

Τη Δευτέρα 04/05 συζητιέται στη Βουλή το σχέδιο νόμου του Υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας «Εκσυγχρονισμός περιβαλλοντικής νομοθεσίας». Η Κυβέρνηση αποφάσισε να καταθέσει ένα τέτοιο νομοσχέδιο εν μέσω υγειονομικής κρίσης και καραντίνας. Ο εμπαιγμός δεν σταματά εδώ.  Στο Opengov το σχέδιο νόμου περιελάμβανε 66 άρθρα σε σύνολο 73 σελίδων, ενώ στη Βουλή κατατίθεται σχέδιο νόμου 130 άρθρων συνόλου 155 σελίδων. Όπως είναι εμφανές 64 άρθρα δεν δημοσιεύτηκαν ποτέ, ούτε συμπεριλήφθηκαν στη διαδικασία εξπρές της δημόσιας διαβούλευσης. Η Κυβέρνηση δεν δέχτηκε καν την χρονική παράταση της δημόσιας διαβούλευσης, πράγμα που ζήτησαν αρκετές οργανώσεις, που  διήρκησε μόλις 14 μέρες (από τις 4 εώς τις 18 Μαρτίου). Ο κος Χατζηδάκης σπεύδει να ξεμπερδεύει με ένα νομοσχέδιο τομή για τα περιβαλλοντικά δεδομένα της χώρας εν μέσω πανδημίας. Για αυτή την επιλογή ο Υπουργός και η Κυβέρνηση είναι έκθετοι.

Στην ουσία όμως του σχεδίου νόμου. Η κεντρική ιδέα του Υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας είναι 1. Aπορρύθμιση του πλαισίου περιβαλλοντικής αδειοδότησης, 2.  Αποδυνάμωση τοπικών αρχών  3. Kατάργηση της προστασίας των περιοχών NATURA.

Ειδικότερα, στο άρθρο 1, η διάρκεια της Απόφασης Έγκρισης Περιβαλλοντικών Όρων (ΑΕΠΟ) ορίζεται στα 15 έτη από 10, επεκτείνεται δηλαδή κατά 5 έτη. Αυτό πέρα από τη διευκόλυνση ορισμένων επενδύσεων, θα έχει πραγματικά ανυπολόγιστες συνέπειες για το περιβάλλον. Η επέκταση κατά 5 έτη της περιβαλλοντικής άδειας είναι χρονική επέκταση κατά 50%. Είναι πολύ δύσκολο κανείς να εκτιμήσει τις συνέπειες μιας ανθρωπογενούς δραστηριότητας σε ένα φυσικό τοπίο για 5 παραπάνω χρόνια. Ο έλεγχος είναι πολύ σημαντικός. Αντί να γίνεται κάθε 10 χρόνια και να ανανεώνεται – ή όχι – η ΑΕΠΟ, αυτό θα γίνεται κάθε 15. Ο Υπουργός αποδυναμώνει τον έλεγχο και βάζει την ανταγωνιστικότητα των επενδύσεων σε ευαίσθητες περιοχές πάνω από το περιβαλλοντικό κόστος.

Επόμενες διατάξεις που αφορούν την μείωση του χρόνου διαβούλευσης από 45 σε 30 μέρες, δεν έχουν σκοπό απλά να επιταχύνουν τη διαδικασία ή να χτυπήσουν τη «γραφειοκρατία» αλλά κυρίως να αποδυναμώσουν τον λόγο των αρμόδιων φορέων:

Άρθρο 2 , δ) Συλλογή γνωμοδοτήσεων από τους αρμόδιους δημόσιους φορείς και υπηρεσίες και των απόψεων του κοινού στο πλαίσιο της δημόσιας διαβούλευσης εντός αποκλειστικής προθεσμίας τριάντα (30) ημερών από την αποστολή και δημοσιοποίηση της ΜΠΕ.

Σύμφωνα με το νόμο 4014/ΦΕΚ.Β’209/21.09.2011, τα δημόσια και ιδιωτικά έργα και δραστηριότητες κατατάσσονται σε δύο κατηγορίες ανάλογα με τις επιπτώσεις τους στο περιβάλλον.

Η πρώτη (Α) κατηγορία περιλαμβάνει τα έργα και τις δραστηριότητες ενδέχεται να προκαλέσουν σημαντικές επιπτώσεις στο περιβάλλον και για τα οποία απαιτείται η διεξαγωγή Μελέτης Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων (ΜΠΕ) προκειμένου να τους επιβάλλονται ειδικοί όροι και περιορισμοί.

Μάλιστα στο ίδιο άρθρο αναφέρεται ότι στην περίπτωση της μη απάντησης των δημόσιων φορέων, για μη ουσιώδεις γνωμοδοτήσεις(!) η διαδικασία προχωράει στα επόμενα στάδια. Η αποδυνάμωση των δημόσιων φορέων στην υπηρεσία του επιχειρείν.

Τέλος στο πεδίο των ΑΕΠΟ, η διαδικασία αξιολόγησης ανατίθεται σε ιδιώτες αξιολογητές, οι οποίοι θα επιλέγονται με κλήρωση από το Υπουργείο. Η μόνη δικλείδα «διαφάνειας» που υπάρχει για την αξιολόγηση μιας αδειοδότησης αφορά πλέον την κλήρωση του Υπουργείου μετά την υποκατάσταση μόνιμων δημόσιων υπαλλήλων από ιδιώτες αξιολογητές. Μάλιστα το Υπουργείο έκανε σαφές τις προθέσεις του κατά τη διάρκεια της δημόσιας διαβούλευσης όπου στο άρθρο 7 που αναφερόταν ότι:

Ο φορέας του έργου ή της δραστηριότητας δύναται είτε κατά την έναρξη ή και σε οποιοδήποτε στάδιο της διαδικασίας που προβλέπεται στα άρθρα 3 και 4 να αναθέσει σε πιστοποιημένο αξιολογητή[…]

Η διάταξη αυτή καταργήθηκε. Το γράμμα του νόμου μπορεί να άλλαξε. Το πνεύμα όμως όχι. Ιδιώτες αξιολογητές, απορρύθμιση του πλαισίου και του ελέγχου των ΑΕΠΟ, μικρές χρονικές διορίες για την αποδυνάμωση των δημόσιων φορέων, χρονική επέκταση των αδειών.

Η αποδυνάμωση των τοπικών αρχών, πέρα από την έμμεση εφαρμογή της μέσω ασφυκτικών πλαισίων τονίζεται στο άρθρο 110, το οποίο αναφέρεται στην δυνατότητα σεισμικών ή γεωφυσικών ερευνών υδρογονανθράκων σε εκτάσεις που ανήκουν στο Δημόσιο ή σε Οργανισμούς Τοπικής Αυτοδιοίκησης. Οι τελευταίοι δεν θα ρωτούνται καν αφού:

Για την ανωτέρω προσωρινή χρήση δεν απαιτείται η λήψη οποιασδήποτε άδειας, έγκρισης ή συναίνεσης από τα παραπάνω πρόσωπα υπό την ιδιότητά τους ως κυρίων, νομέων ή κατόχων των εκτάσεων αυτών.

Επίσης, ιδρύεται ο ΟΦΥΠΕΚΑ (άρθρο 27) (Οργανισμός Φυσικού Περιβάλλοντος και Κλιματικής Αλλαγής), ενισχυμένη μορφή του πρώην ΕΚΠΑΑ (Εθνικό Κέντρο Περιβάλλοντος και Αειφόρου Ανάπτυξης). Καταργούνται οι τοπικοί Φορείς Διαχείρισης Προστατευόμενων Περιοχών και ιδρύονται 24 Μονάδες Διαχείρισης Προστατευόμενων Περιοχών που στις αρμοδιότητές τους δεν αναφέρεται αποκλείεται η γνωμοδότηση που είχαν οι προηγούμενοι Φορείς, παρά μόνο η κατάρτιση μελετών και ετήσιων εκθέσεων, η διαβούλευση και η ευαισθητοποίηση της τοπικής κοινωνίας.

Το υπουργείο έχει κάνει σαφές πως σε ό,τι αφορά την περιβαλλοντική πολιτική, θέλει να ενισχύσει την κεντρική εξουσία και οι τοπικοί φορείς να παίζουν απλά διακοσμητικό ρόλο.

Παρακάτω, στο άρθρο 44 προστίθενται οι ακόλουθες Γενικές κατηγορίες χρήσεων, οι οποίες αναφέρονται στις αντίστοιχες Περιοχές Προστασίας όπως αυτές είχαν καθοριστεί με το Ν. 1650/86.

  • Ζώνη απόλυτης προστασίας της φύσης
  • Ζώνη προστασίας της φύσης
  • Ζώνη διαχείρισης οικοτόπων και ειδών
  • Ζώνη βιώσιμης διαχείρισης φυσικών πόρων.

Αυτό σημαίνει ότι οι προστατευόμενες περιοχές πλέον θεωρούνται επέκταση του αστικού χώρου αφού τους έχουν οριστεί χρήσεις γης. Μάλιστα το άρθρο 46 του αντι-περιβαλλοντικού νομοσχεδίου τροποποιεί το άρθρο που ορίζει τις Περιοχές Προστασίας του Ν 1650/86 και ορίζει τις παραπάνω 4 Ζώνες Προστασίας και Διαχείρισης κλιμακούμενης προστασίας.

Ανάμεσα στις ειδικές κατηγορίες που επιτρέπονται στις περιοχές της Ζώνης διαχείρισης οικοτόπων και ειδών είναι μεταξύ άλλων:

(25) Εξορυκτικές δραστηριότητες (Ορυχεία – Λατομεία – Μεταλλεία, Αμμοληψία, Ζώνες αναζήτησης, έρευνας και εκμετάλλευσης υδρογονανθράκων .

Στη Ζώνη Διαχείρισης Οικοτόπων και Ειδών, περιλαμβάνονται και Περιοχές Προστασίας Οικοτόπων και Ειδών, οι οποίες αφορούν τις ΕΖΔ (Ειδικές Ζώνες Διατήρησης), τις ΖΕΠ (Ζώνες Ειδικής Προστασίας) και τα ΚΑΖ (Καταφύγια Άγριας Ζωής), όλα  τους, Εθνικά Τμήματα του NATURA 2000.

Πλέον, με την νομοθετική πρωτοβουλία του Υπουργού Ενέργειας, θα μπορούν να γίνονται εξορύξεις και μεταλλεία σε περιοχές NATURA. Όλοι γνωρίζουν τις επιπτώσεις και το περιβαλλοντικό αποτύπωμα που πιθανά θα έχει οποιαδήποτε από τις παραπάνω δραστηριότητες. Το Υπουργείου τις αγνοεί. Ο υπουργός περιβάλλοντος βάζει πάνω από το περιβάλλον τις ορέξεις του ιδιωτικού κεφαλαίου.

Το πολυνομοσχέδιο-εξπρές επιχειρεί να αλλάξει σχεδόν τα πάντα στην περιβαλλοντική νομοθεσία: το σύστημα έκδοσης περιβαλλοντικών αδειών, την προστασία των περιοχών Natura 2000, τη διαχείριση αποβλήτων, διατάξεις για τους δασικούς χάρτες κοκ.

Η Κυβέρνηση αλλά και όσοι βουλευτές ψηφίσουν το νομοσχέδιο στη Βουλή θα είναι υπόλογοι για την αντι-περιβαλλοντική πολιτική που θα ακολουθήσει η χώρα τα επόμενα χρόνια. Κροκοδείλια δάκρυα για την περιβαλλοντική κρίση, για την υποβάθμιση φυσικών περιοχών, για την δήθεν «προστασία του περιβάλλοντος», για την αναγκαία «Πράσινη Ανάπτυξη», για τα είδη προς εξαφάνιση και την προσβολή προστατευμένων περιοχών, δεν θα είναι πλέον ανεκτά.

Η συζήτηση για το αν η iδιωτική πρωτοβουλία και το αόρατο χέρι της αγοράς μπορούν να ρυθμίσουν τα πάντα πρέπει να ανοίξει συνολικά. Είτε αφορά την Δημόσια Υγεία, είτε αφορά την Δημόσια Παιδεία, είτε αφορά τους Φυσικούς Πόρους.

Έπρεπε να φτάσουμε στην υγειονομική κρίση του Κορονοϊού για να καταλάβουμε ότι χρειαζόμαστε Δημόσιο Σύστημα Υγείας. Ας μην περιμένουμε να καταστραφεί ο Φυσικός πλούτος της χώρας για να καταλάβουμε ότι χρειαζόμαστε πολιτική προστασίας του Περιβάλλοντος και όχι των ορέξεων των επενδυτών.

Η κοινωνία δεν έδωσε λευκή επιταγή σε κανέναν, για κανέναν πραξικοπηματισμό

/5 Comments/in /by

Η επιλογή της κυβέρνησης Μητσοτάκη να καταθέσει εν μέσω πανδημίας και απαγόρευσης κυκλοφορίας δύο νομοσχέδια που φέρνουν ριζικές αλλαγές στην εκπαίδευση και στην περιβαλλοντική νομοθεσία αποτελεί νέο ρεκόρ αντιδημοκρατικής μεθόδευσης. Έχουμε δει και στο παρελθόν, ιδίως κατά τη δεκαετία της μνημονιακής λαίλαπας, τις σοβαρές επιπτώσεις που έχει στο δημοκρατικό διάλογο και τον κοινοβουλευτισμό η μανία του νεοφιλελευθερισμού: από τα «κατεπείγοντα» μνημόνια, που δεν διαβάζονταν ούτε από τους ίδιους τους βουλευτές μέχρι τα ανοιγμένα κεφάλια των διαδηλωτών, τα πάντα δικαιολογούνταν προκειμένου να ξεπουληθεί φτηνά αυτή η χώρα και να πληγούν τα εργασιακά δικαιώματα. Όμως η σημερινή επιλογή της κυβέρνησης εγκαινιάζει μία νέα φάση στην αντιδημοκρατική κατρακύλα. Αυτή τη φορά η υγεινομική κρίση έχει περιορίσει το δικαίωμα στη συνάθροιση, τη διαμαρτυρία, την απεργία. Και η κυβέρνηση είναι έκθετη γιατί επιλέγει σε μια περίοδο περιορισμού αυτών των δικαιωμάτων να φέρνει προς ψήφιση αυτά τα δύο νομοσχέδια που προκαλούν αντιδράσεις και απαιτούν –τουλάχιστον σε μια δημοκρατική χώρα- ομαλούς όρους διεξαγωγής του διαλόγου και της αντιπαράθεσης.

Για την ουσία των δύο νομοθετημάτων μπορεί κανείς να τοποθετηθεί αναλυτικότερα. Στεκόμαστε όμως στο σοβαρό ζήτημα δημοκρατικής νομιμότητας και πολιτικής ηθικής. Ας μας απαντήσει ο κ. Μητσοτάκης και οι υπουργοί του, γιατί καταθέτουν νομοσχέδιο για την παιδεία και την περιβαλλοντική αδειοδότηση, αφού όπως λένε, «έχουμε πόλεμο»; Ποιές συγκεκριμένες ανάγκες του πολέμου αυτού έρχεται να καλύψει η ψήφιση αυτών των νομοσχεδίων; Υπάρχει άραγε προηγούμενο κυβέρνησης που εν μέσω «πολέμου» νομοθετούσε για το σύστημα εισαγωγής στην τριτοβάθμια εκπαίδευση ή για τις αποφάσεις έγκρισης περιβαλλοντικών όρων; Ποια ανάγκη φέρνει τα νομοσχέδια αυτά σήμερα και όχι μετά από ένα μήνα; Ή μήπως η επιτακτική ανάγκη σήμερα είναι να αλλάξει (για μια ακόμα φορά) το εξεταστικό σύστημα στο Λύκειο, αντί να αλλάξει επιτέλους η κατάσταση υποστελέχωσης των νοσοκομείων και των πρωτοβάθμιων μονάδων υγείας;

Η απάντηση είναι προφανής. Η κυβέρνηση επιθυμεί να εκμεταλλευτεί την κοινωνική συναίνεση γύρω από τα υγειονομικά μέτρα για να περάσει νομοσχέδια που υπό κανονικές συνθήκες θα αντιμετώπιζαν αντιστάσεις. Μικρές ή μεγάλες, αποτελεσματικές ή όχι δεν έχει σημασία. Θα μπορούσε όμως να ορθωθεί αντίλογος. Στην απόπειρά της αυτή, η κυβέρνηση έχει σύμμαχο και τα συστημικά ΜΜΕ που αποσιωπούν τις αντίθετες φωνές και δίνουν βήμα αποκλειστικά στις κυβερνητικές εξαγγελίες. Έπιασαν τόπο τα 11 εκατομμύρια, δεν υπάρχει αμφιβολία.

Το κυβερνητικό επιχείρημα ότι «με αυτό το πρόγραμμα μας εξέλεξε ο λαός» είναι εντελώς κούφιο και παραπλανητικό. Τα σχέδιά της για την παιδεία αποδοκιμάζονται από μεγάλο μέρος της εκπαιδευτικής κοινότητας, το δε νομοθετικό τερατούργημα για το περιβάλλον έχει ήδη ξεσηκώσει αντιδράσεις περιβαλλοντικών οργανώσεων, κομμάτων, εργαζομένων. Γνώριζαν από το φθινόπωρο, όταν είχαν γίνει γνωστές οι προθέσεις τις κυβέρνησης, πως η επαναφορά των ρυθμίσεων του Αρβανιτόπουλου, όπως η τράπεζα θεμάτων και η αξιολόγηση, βρίσκει απέναντι μαθητές και εκπαιδευτικούς. Γνωρίζουν πολύ καλά τις διαμαρτυρίες των περιβαλλοντικών οργανώσεων για τον ευτελισμό της περιβαλλοντικής αδειοδότησης, την μετατροπή της χώρας σε απέραντο πεδίο εξορύξεων πετρελαίου, αλλά και τις ενστάσεις των εργαζομένων στην ενέργεια για τη βίαιη απολιγνητοποίηση.

Εκτός από τις κοινωνικές αντιδράσεις που δεν εκφράζονται λόγω των περιοριστικών μέτρων, δεν λειτουργεί ούτε ο κοινοβουλευτικός διάλογος. Καταθέτουν νομοσχέδια σε μία Βουλή που λειτουργεί με λιγότερους από 50 βουλευτές, ενώ εμπαίζουν ανοιχτά τους ενδιαφερόμενους κοινωνικούς φορείς, που καλούνται να τοποθετηθούν μέσω skype. Χαρακτηριστικά, το νομοσχέδιο που κατατέθηκε προς ψήφιση  για το περιβάλλον περιέχει 130 άρθρα, ενώ η πρόταση διαβούλευσης προς δημόσιους φορείς περιείχε 66. Αυτό σημαίνει ότι 64 άρθρα δεν είδαν ποτέ το φώς της δημόσιας διαβούλευσης και συζήτησης. Η δημοσιότητα, όμως, ενός νομοσχεδίου κατά το στάδιο της διαβούλευσης του, δεν αποτελεί κάποια «τεχνική» λεπτομέρεια: αποτελεί ουσιαστική προϋπόθεση διαφάνειας και δημοκρατικού ελέγχου. Πού είναι οι λαλίστατοι συνταγματολόγοι να μιλήσουν για αυτή την ωμή παραβίαση;

Δεν έχουμε την ψευδαίσθηση ότι η δημόσια διαβούλευση συνιστά κοινωνικό έλεγχο. Ο κοινωνικός έλεγχος μπορεί να γίνει μόνο από ενεργά κινήματα και συμμετοχή των κοινωνικών στρωμάτων που επηρεάζονται από τις νομοθετικές ρυθμίσεις μιας κυβέρνησης. Ωστόσο ακόμα και το γεγονός ότι η θεσμοθετημένη διαβούλευση περικόπτεται, είναι ενδεικτική των κυβερνητικών φιλοδοξιών.

Ο έλεγχος απαιτεί γνώση, και η γνώση απαιτεί δημοσιότητα και χρόνο να διαμορφωθούν προτάσεις. Το ότι αυτά εξαφανίζονται δεν αποτελεί ευλογία: αποτελεί σταδιακό ρίζωμα ενός αντικοινοβουλευτικού πραξικοπηματισμού στην πολιτική ζωή, που έκανε την εντυπωσιακή εμφάνισή του στα μνημονιακά κοινοβούλια που ψήφιζαν συμφωνίες και προγράμματα χωρίς καν να τα διαβάζουν και συνεχίζεται και σήμερα.

Αν αυτή είναι η κανονικότητά σας, είναι βαθιά αντιδημοκρατική και αντισυνταγματική.

Κατά μία δε καθόλου παράδοξη ειρωνεία, τα δύο νομοσχέδια ενσωματώνουν στις ρυθμίσεις τους την ίδια ακριβώς αντιδημοκρατική λογική και εμπεδώνουν σε απτές μορφές αυτήν την πραξικοπηματική διάθεση.

Το νομοσχέδιο για την παιδεία εισάγει ενιαίο ψηφοδέλτιο και ηλεκτρονική ψηφοφορία για την εκλογή των Πρυτάνεων.

Το νομοσχέδιο για τον «εκσυγχρονισμό» της περιβαλλοντικής νομοθεσίας αφαιρεί από Δημόσιο, δημοτικά συμβούλια και ΟΤΑ κάθε προηγούμενη αρμοδιότητα αδειοδότησης εξορύξεων σε εδάφη ιδιοκτησίας τους. Εξαφανίζει πρακτικά την οποιαδήποτε ελεγκτική και αδειοδοτική δραστηριότητα των αρμόδιων τεχνικών υπηρεσιών, θέτοντας σε κίνδυνο την ζωή των εργαζομένων από τις επισφαλείς και άρπα-κόλλα εγκαταστάσεις. Εκχωρεί σε ιδιωτικές εταιρίες και επιχειρήσεις την εκπόνηση μελετών περιβαλλοντικών επιπτώσεων. Γιάννης κερνάει, Γιάννης πίνει δηλαδή.

Η υποκρισία περισσεύει: η υγειονομική απειλή του ιού πράγματι ανέδειξε ότι είναι απαραίτητα κάποια βασικά αντανακλαστικά. Αντανακλαστικά που αφορούν τη διαχείριση του δημόσιου χρήματος, του εθνικού πλούτου, τον χειρισμό των δημόσιων πραγμάτων.

Η κυβέρνηση με χυδαίο τρόπο επιχειρεί να «καβαλήσει το άρμα» της συναίνεσης που προέκυψε από την καλή πορεία της επιδημίας στη χώρα, για να υλοποιήσει σειρά πολιτικών που δεν έχουν ουδεμία σχέση με τις ανάγκες που αναδείχτηκαν κατά την προηγούμενη περίοδο.

Όλοι μαζί, σημαίνει πως όλοι συμμετέχουμε στο δημόσιο διάλογο. Προστασία της ζωής δεν σημαίνει χωρίς όρους αποκλεισμό στο σπίτι, αλλά και εξασφάλιση του κοινωνικού ελέγχου σε μία αλόγιστη οικονομική δραστηριότητα που εξελίσσεται χωρίς φραγμό σε άνθρωπο και περιβάλλον.

Η «εθνική ενότητα» δεν συγκροτείται πάνω στα «καθήκοντα» του ξεπουλήματος της χώρας σε αρπακτικά ιδιώτες, της υποβάθμισης του φυσικού περιβάλλοντος και της διάλυσης της δημόσιας εκπαίδευσης και κάθε δημοσίου αγαθού. Αντιμετώπιση της υγειονομικής απειλής δεν σημαίνει κατασπατάληση του Δημοσίου χρήματος σε ολόκληρο τον εσμό των διαπλεκόμενων καναλαρχών, ιδιωτών υγείας, ΚΕΚ, ενώ οι εργαζόμενοι και οι επαγγελματίες μένουν υπό την απειλή της ανεργίας και της κατακόρυφης μείωσης μισθών και εισοδημάτων.

Αν ένα πράγμα απέδειξε η πανδημία, είναι ότι ένας λαός αμέτοχος στα δημόσια πράγματα, χωρίς εξουσίες και λόγο, έχει άμεσες υγειονομικές επιπτώσεις. Το να διαλύεται ο δημόσιος τομέας και εκχωρούνται όλα στους ιδιώτες έχει άμεσες υγειονομικές επιπτώσεις.

Μία κοινωνία με σωστά αντανακλαστικά, ενεργή και υπεύθυνη, αντιμετώπισε την απειλή της πανδημίας. Μπορεί οι επικοινωνιολόγοι του Μαξίμου να χτίζουν τις δικές τους παραστάσεις, αλλά αυτή η κοινωνία δεν έδωσε λευκή επιταγή σε κανέναν για κανέναν πραξικοπηματισμό.

Μπορεί σήμερα να «μένει σπίτι» για να αντέξει στην πίεση το σύστημα υγείας, όμως κανείς δεν πρέπει να την υποτιμά. Πολύ περισσότερο, να την προκαλεί.

Οι νεοφιλελεύθερες ιδεοληψίες διάλυσης του Δημοσίου και εκχώρησης των πάντων στο Ιδιωτικό κεφάλαιο, κατέρρευσαν μέσα σε μερικές εβδομάδες: Η πανδημία δεν μπορούσε να αντιμετωπιστεί παρά μόνο με το σύστημα Δημόσιας Υγείας.

Αυτό δεν ήταν απλά μονόδρομος και παρα φύση επιλογές για την κυβέρνηση της ΝΔ, αλλά και προανάκρουσμα μίας ενεργής κοινωνίας που δεν θα υπόκειται πλέον άδολα σε πάσης φύσεως μεθοδεύσεις. Δεν ήρθαμε «όλοι πιο κοντά», όπως ισχυρίστηκε στο προχθεσινό του διάγγελμα ο Μητσοτάκης. Αντιθέτως, έγινε πιο κατανοητό το τεράστιο χάσμα που μας χωρίζει.

Ειρήνη Τσαλουχίδη, Δημήτρης Πλιακογιάννης

Που είναι οι μπουλντόζες οεο;

/0 Comments/in /by

Η συνέντευξη Μπελαβίλα, στην ΕΠΟΧΗ της 1/1/18, με αφορμή την υπογραφή του Προεδρικού διατάγματος για το Ελληνικό είναι – μέσα στον κυνισμό της – αποκαλυπτική.

Ιδού μερικά αποσπάσματα που δεν αφήνουν καμιά αμφιβολία για το επερχόμενο έγκλημα, αφού προέρχονται από έναν τεχνοκράτη, γνώστη του θέματος και απολογητή της «επένδυσης» – όχι από κανέναν έξαλλο αριστεριστή.

Για το τι πρόκειται να κατασκευαστεί

«… Η συμφωνία περιλαμβάνει μια αστική ζώνη χιλιάδων κατοίκων και ένα χώρο μητροπολιτικού πρασίνου …»

Για το καζίνο, που καθ’ ομολογία του, ήταν μη διαπραγματεύσιμο από την εταιρεία:

«Το νέο καζίνο στο Ελληνικό θα κλείσει τα άλλα δύο καζίνο στην Αττική, λόγω του ότι η οικονομία των καζίνο είναι κανιβαλική. Έχει άμεση απόδοση, … Κατά κανόνα, αυτή η απόδοση διαρκεί μια πενταετία και ύστερα φθίνει κατακόρυφα. Το είδαμε να συμβαίνει στα καζίνο της Σύρου ή του Λουτρακίου, που άνοιξαν θριαμβευτικά και μετά από 3-4 χρόνια άρχισε η κατάρρευση τους.»

(μτφ: εντάξει παιδιά μην κάνετε έτσι για το καζίνο, μάλλον σε μερικά χρόνια θα αναγκαστεί να κλείσει λόγω μειωμένων κερδών.)

Για τους ουρανοξύστες:

«Θα ήταν μεγάλη νίκη να μην έχουμε τους θηριώδεις αυτούς ουρανοξύστες, αλλά επαναλαμβάνω ότι αυτοί είναι ακόμα εικονικοί. Θα περάσουν πάρα πολλά χρόνια μέχρι να χτιστούν, αν χτιστούν ποτέ.»

Για τις περιβόητες θέσεις εργασίας:

«Θα υπάρξουν προσωρινές θέσεις στην οικοδομή  και θέσεις στις υπηρεσίες όταν και όποτε λειτουργήσουν αυτές. Από την άλλη, το χτίσιμο νέων εμπορικών αγορών, θα μειώσει θέσεις εργασίας από την τοπική κοινωνία, θα διαλύσει τις τοπικές αγορές και τη μικρή αναψυχή …»

Και η κατακλείδα:

«Είναι μια αστική ανάπλαση – επένδυση που δεν ταιριάζει στο ύφος των ευρωπαϊκών πόλεων, αλλά στο Ντουμπάι.»

Το εκπληκτικό είναι ότι, μετά τα παραπάνω, δεν ακολουθεί η συνηθισμένη συρυζαίικη κλάψα «δεν το θέλαμε, μας το επιβάλαμε, θα το καθυστερήσουμε κλπ». Ακριβώς το αντίθετο: κριτική στο Λάτση γιατί … καθυστερεί! Γιατί αργούν οι … μπουλντόζες!

«Οι επενδυτές καθυστέρησαν σχεδόν ένα χρόνο αδικαιολόγητα να καταθέσουν τα σχέδια. … Τώρα, που δεν έχουν κάποιον να τους εμποδίζει, να δούμε αν θα ξεκινήσουν οι  μπουλντόζες που έχουν όπως έλεγαν τα ΜΜΕ αναμμένες τις μηχανές από πρόπερσι.»

Λέει και άλλα πολλά. Αξίζει να διαβαστεί ολόκληρη εδώ.

Εδώ και χρόνια, διάφορες κινήσεις και πρωτοβουλίες προσπαθούν να αναδείξουν το πολιτικο-οικονομικο-περιβαλλοντικό σκάνδαλο του Ελληνικού. Nα κινητοποιήσουν πολίτες και φορείς για τη ματαίωσή του. Δουλειά έχει γίνει, κυρίως στα νότια από μερικές δεκάδες ανθρώπων που έδωσαν χρόνο και κόπο. Έχει όμως αποδειχθεί ανεπαρκής. Χωριστές διαδρομές, παράλληλες εκδηλώσεις, η γνωστή μιζέρια και αναποτελεσματικότητα. Υπονόμευση και από μέσα (η περίπτωση Μπελαβίλα είναι η πιο κραυγαλέα αλλά όχι η μοναδική). Όλα αυτά συναντούν και την απάθεια του κόσμου που είναι πνιγμένος στα οικονομικά του προβλήματα. Έτσι το τοπίο είναι ζοφερό και η πρόβλεψη -για το τι θα γίνει στο Ελληνικό- δυσοίωνη.

Το ερώτημα ξανάρχεται και είναι πιεστικό. Υπάρχουν δυνάμεις, σε κεντρικό επίπεδο, για να πάρουν μια ενιαία και μαχητική πρωτοβουλία με στόχο να σωθεί το λεκανοπέδιο από την επερχόμενη καταστροφή; Που να βάλουν 2-3 στόχους ικανούς να πείσουν και να κινητοποιήσουν κόσμο ενωτικά; Χωρίς προαπαιτούμενα πλαίσια (που συνήθως είναι οι προφάσεις για τις μοναχικές πορείες ή άλλες ιδιοτέλειες). Ούτε είναι της ώρας οικονομικοτεχνικές τεκμηριώσεις για το τι μπορεί να γίνει στο Ελληνικό. Εδώ που φτάσαμε, δεν κρίνεται αν στο χώρο θα υπάρχουν και άλλες κοινωφελείς χρήσεις πλην πάρκου, ούτε αν χωρούν δημοτικά νεκροταφεία, ούτε τι δέντρα θα φυτευτούν, ούτε πως θα συντηρείται οικονομικά. Αυτά έπονται αν και εφ’ όσον το Ελληνικό διασωθεί.

Σήμερα, το επείγον είναι:

  1. ΝΑ ΜΑΤΑΙΩΘΕΙ ΜΕ ΚΑΘΕ ΤΡΟΠΟ Η ΕΓΚΛΗΜΑΤΙΚΗ «ΕΠΕΝΔΥΣΗ».
  2. ΝΑ ΠΑΡΑΜΕΙΝΕΙ ΤΟ ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΔΗΜΟΣΙΑ ΠΕΡΙΟΥΣΙΑ.
  3. ΤΟ ΜΕΛΛΟΝ ΤΗΣ ΕΚΤΑΣΗΣ ΝΑ ΑΠΟΦΑΣΙΣΤΕΙ ΑΠΟ ΜΙΑ ΚΥΡΙΑΡΧΗ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΚΥΒΕΡΝΗΣΗ ΜΕ ΑΠΟΚΛΕΙΣΤΙΚΟ ΓΝΩΜΟΝΑ ΤΟ ΔΗΜΟΣΙΟ-ΛΑΙΚΟ ΣΥΜΦΕΡΟΝ.

Πάνω σε τέτοιους στόχους υπάρχει η δυνατότητα οικοδόμησης ενός υπερτοπικού κινήματος ικανού να τους σταματήσει.

Όλες οι πτέρυγες της μαχόμενης Αριστεράς οφείλουν να πάρουν πρωτοβουλίες αλλά το θέμα δεν αφορά μόνο την Αριστερά.