Άρθρα

Επιστράτευση του παθολόγου της γειτονιάς, ή επίταξη του Ιατρικού Αθηνών, του Υγεία, του Metropolitan;

Σήμερα το πρωί ο Υπουργός Υγείας ανακοίνωσε την επιστράτευση ιδιωτών ιατρών. Το ερώτημα του τίτλου συνοψίζει ωστόσο το κόλπο γκρόσο στο οποίο καταφεύγει η κυβέρνηση για να καλύψει το προκλητικό σπρώξιμο που κάνει επί ένα χρόνο στο ιδιωτικό κεφάλαιο στην υγεία.

Η πρώτη προτεραιότητα, από την πρώτη μέρα της πανδημίας, όφειλε να είναι η αύξηση των δυνατοτήτων του συστήματος υγείας σε όλα τα επίπεδα: Covid και Non Covid κλινικές, απλές κλίνες και κλίνες ΜΕΘ, δημόσιων και ιδιωτικών νοσοκομείων.

Μια κυβέρνηση που θα ήθελε να αντιμετωπίσει την πανδημία χωρίς πολιτικές και ιδεολογικές παρωπίδες, θα υλοποιούσε ένα σχέδιο ένταξης των πάντων στην υγειονομική άμυνα της χώρας: Από το φαρμακοποιό της γειτονιάς και τον ιδιώτη γιατρό που – ελλείψει επαρκούς Δημόσιας Πρωτοβάθμιας Φροντίδας (Κέντρα Υγείας και Τοπικές Μονάδες) – εκτελεί υπηρεσίες πρωτοβάθμιας φροντίδας, διάγνωσης, συνταγογράφησης, μέχρι βεβαίως τα δημόσια και ιδιωτικά νοσοκομεία.

Τι έκανε αντ’ αυτού η κυβέρνηση;

Αδιαφόρησε προκλητικά για την ενίσχυση του ΕΣΥ με μόνιμο προσωπικό. Προχώρησε σε συγκυριακή ενίσχυση, αποκλειστικά με συμβασιούχους, αλλά και αυτή ακόμα η ενίσχυση είναι, (σύμφωνα με την Έκθεση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής του Νοεμβρίου του 2020), πολύ χαμηλότερη αναλογικά από τον ευρωπαϊκό μέσο όρο.

Μετονόμασε κλίνες σε κλίνες εντατικής θεραπείας χωρίς όμως να έχει διαθέσει προσωπικό, και σε πολλές περιπτώσεις να μην έχει τον απαραίτητο εξοπλισμό. Κλίνη ΜΕΘ δεν σημαίνει σκέτα κλίνη με αναπνευστήρα. Και πολύ περισσότερο, αύξηση των κλινών ΜΕΘ δεν σημαίνει δημιουργική αριθμητική με ήδη υπαρκτές ΜΕΘ στρατιωτικών νοσοκομείων, ή ιδιωτικών κλινικών που «προστίθενται» χωρίς στην πραγματικότητα να προστίθενται στο Σύστημα Υγείας.

Παράλληλα φρόντισε να κρατήσει με νύχια και με δόντια τα ιδιωτικά νοσοκομεία και κλινικές έξω από την πανδημία ώστε αυτά να συνεχίσουν να περιθάλπουν ασθενείς λοιπής νοσηρότητας, αποκλείοντας κάθε ύποπτο covid ή ακόμα και πνευμονολογικό περιστατικό.

Σε συνδυασμό με το γεγονός, ότι είτε με απόφαση, είτε εκ των πραγμάτων, μειώθηκαν κατακόρυφα, και από ένα σημείο και μετά, σταμάτησαν τα χειρουργεία στα νοσοκομεία του ΕΣΥ, ο ιδιωτικός τομέας απέμεινε ο μόνος υποδοχέας επεμβάσεων ρουτίνας, αλλά και επεμβάσεων έκτακτης ανάγκης.

Ο λόγος είναι ότι ως Covid free νοσοκομειακές μονάδες είναι πλέον πρακτικά η μόνη διαθέσιμη επιλογή για τυχόν έκτακτα περιστατικά (χειρουργεία, νοσηλεία κλπ) της λοιπής νοσηρότητας.

Τα δημόσια νοσοκομεία, είτε με υπουργική απόφαση, είτε λόγω φόβου προσέλευσης ασθενών, έχουν περικόψει τα χειρουργεία τους.

Αντί λοιπόν τα ιδιωτικά νοσοκομεία να συνεισφέρουν στην συντεταγμένη υγειονομική άμυνα της χώρας, η κυβέρνηση τα κατέστησε προνομιακό πεδίο κερδοφορίας για την ιδιοκτησία τους, δίνοντάς τους επιπλέον πελατεία και διασφαλίζοντας ότι θα μένουν εσαεί Covid free.

Αυτό από μόνο του είναι το πρώτο σκάνδαλο.

Και αυτό το πρώτο σκάνδαλο, οδηγεί σε βαρύ και απαράγραπτο έγκλημα ενάντια στη δημόσια υγεία: η ιατρική που ασκείται στα νοσοκομεία του ΕΣΥ είναι πλέον πολεμική ιατρική, οι ΜΕΘ έχουν εξαντληθεί, τα μεγάλα νοσοκομεία (Ευαγγελισμός, Αττικό, Σωτηρία κλπ) έχουν βουλιάξει και δεκάδες διασωληνωμένοι εκτός ΜΕΘ καρτερούν τον θάνατο. Η Αθήνα μετά τη χθεσινή εφημερία (21/3) φαίνεται ότι μένει υγειονομικά ακάλυπτη. Η επιστράτευση 200 ιδιωτών ιατρών δεν λύνει το πρόβλημα της εξάντλησης των δομών του ΕΣΥ. Απλώς το “κουκουλώνει”.

Το δεύτερο σκάνδαλο είναι αυτό που συνέβη στη Θεσσαλονίκη τον Νοέμβριο και στην Αθήνα τον Μάρτιο. Όταν τα πράγματα στα νοσοκομεία του ΕΣΥ καταρρέουν, ο ιδιωτικός τομέας υγείας παριστάνει ότι συνεισφέρει, προσφέροντας δομές ιδιωτικής υγείες μικρές, συνοικιακών δυνατοτήτων, απογυμνωμένες από προσωπικό.

Ορισμένες από αυτές ήταν έτοιμες να κλείσουν. Η ψευδεπίγραφη επίταξή τους (καθώς αυτή γίνεται έναντι αδράς αμοιβής από το κράτος) στην πράξη δεν προσέφερε καμιά ουσιαστική ανάσα στο εξαντλημένο ΕΣΥ. Ήταν απλώς οικονομική ανάσα για τους ιδιοκτήτες τους.

Στην Αθήνα, οι μονάδες που «μπήκαν» στη μάχη ενάντια στον κορωνοϊό είναι το Ιατρικό Περιστερίου και η Λητώ. Μονάδες μικρές, χαμηλών δυνατοτήτων, στάχτη στα μάτια των πολιτών, την ώρα που οι μεγάλες αδελφές μονάδες (Ιατρικό Αθηνών, Διαβαλκανικό, Μετροπόλιταν, Υγεία κλπ) κρατιούνται εκτός Covid, αλλά και εκτός του ευρύτερου υγειονομικού σχεδιασμού των ΥΠΕ.

Το τρίτο σκάνδαλο είναι το γεγονός ότι και αυτές ακόμα οι μικρές και χαμηλών δυνατοτήτων ιδιωτικές μονάδες υγείας περιθάλπουν περιστατικά Covid υπό αυστηρές προϋποθέσεις. Περιστατικά που βρίσκονται ένα βήμα πριν (ή ακόμα και …μετά) το εξιτήριο. Η 2η ΥΠΕ συνέταξε πρωτόκολλο για τη μεταφορά ασθενούς με κορωνοϊό στο Ιατρικό Περιστερίου που απαιτούσε πέρα από το να είναι απύρετος, με καλή οξυγόνωση και βελτιούμενη εικόνα, και έτοιμη (!) αξονική από τα δημόσια νοσοκομεία, μην τυχόν και μπει σε έξοδα ο Όμιλος Ιατρικού Αθηνών.

Το τέταρτο σκάνδαλο είναι ότι αυτές οι λειψές, μικρές και υποκριτικές ενισχύσεις στο ΕΣΥ από τη μεριά του ιδιωτικού κεφαλαίου υγείας, θα αποζημιώνονται με το υπερδιπλάσιο νοσήλειο από το ΚΕΝ (κλειστό ενοποιημένο νοσήλειο), και συγκεκριμένα προσαυξημένο με συντελεστή 2,09.

Τα ιδιωτικά νοσοκομεία όχι μόνο θησαυρίζουν από τα non Covid περιστατικά που δεν έχουν πλέον διέξοδο στο ΕΣΥ, αλλά και απολαμβάνουν εκτάκτων χρηματοδοτικών ενέσεων.

Νέα σελίδα σε αυτό το σκάνδαλο η πρόσφατη απόφαση του ΕΟΠΥΥ να αποζημιώσει ιδιωτική κλινική Θεσσαλονίκης με 2 εκατομμύρια ευρώ, εκ των οποίων μόνο τα 414.000€ αφορούν παρασχεθείσες υπηρεσίες, ενώ τα υπόλοιπα 1,6 εκατομμύρια αφορούν …μελλοντικές ανάγκες. Το ακόμα προκλητικότερο είναι ότι και αυτά ακόμα τα 414.000€ δεν αφορούν χρησιμοποιημένες υπηρεσίες, αλλά «δέσμευση» κλινών. Ο ΕΟΠΥΥ δηλαδή πρέπει να αποζημιώσει ιδιωτική κλινική επειδή «δεσμεύτηκαν» οι πιθανώς άδειες κλίνες της. Πρέπει μάλιστα να πληρώσει «αυθημερόν» την ώρα που οι εφημερίες των γιατρών του ΕΣΥ είναι απλήρωτες. Ντράπηκε και η ντροπή με αυτά που γίνονται.

Το πέμπτο σκάνδαλο είναι ότι και αυτές ακόμα οι λειψές, μικρές και υποκριτικές ενισχύσεις του ΕΣΥ από τη μεριά του ιδιωτικού κεφαλαίο υγείας, αφορούν τα ντουβάρια και τον εξοπλισμό, αλλά όχι το σύνολο του προσωπικού που υπό κανονικές συνθήκες απασχολείται σε αυτά.

Την ώρα που το ΕΣΥ μετατρέπεται σε σύστημα υγείας μίας νόσου, με μεγάλα νοσοκομεία να δέχονται αποκλειστικά Covid ασθενείς (τελευταίο παράδειγμα ο Ερυθρός Σταυρός), οι γιατροί των μικρών ιδιωτικών νοσοκομείων που «διατέθηκαν» στο ΕΣΥ, μετακινούνται στα νοσοκομεία των μητρικών ομίλων.

Τα τελευταία αναλαμβάνουν το «βαρύ» φορτίο να φιλοξενήσουν τους γιατρούς των ιδιωτικών νοσοκομείων που φεύγουν προσωρινά από τις παραχωρημένες στο ΕΣΥ μονάδες τους. Μιλάμε πραγματικά για μεγάλη θυσία. Τα πολυδιαφημισμένα υπερπολυτελή ιδιωτικά νοσοκομεία από εκεί που πουλούσαν γνώση και επιστήμη, κλαίγονται τώρα ότι δεν έχουν γιατρούς «εξειδικευμένους» στον κορωνοϊό…

Τι απομένει λοιπόν; Μα η «επίταξη» ειδικευόμενων γιατρών των δημόσιων νοσοκομείων και η αποστολή τους στις ιδιωτικές μονάδες. Αντί να επιταχθεί ο μεγάλος ιδιωτικός τομέας για να υπηρετήσει τις ανάγκες της δημόσιας υγείας, επιτάσσεται το προσωπικό των δημόσιων νοσοκομείων για να υπηρετήσει τις ανάγκες του ιδιωτικού κεφαλαίου.

Και φθάνουμε στο έκτο σκάνδαλο, το σκάνδαλο των τελευταίων ημερών.

Αντί να επιταχθεί ο ιδιωτικός τομέας υγείας, δηλαδή τα ιδιωτικά νοσοκομεία – πεντάστερα ξενοδοχεία που θησαυρίζουν ανελλιπώς από την αρχή της πανδημίας, απειλούνται με επιστράτευση οι ιδιώτες γιατροί.

Αντί δηλαδή να μπουν στη μάχη τα ιδιωτικά νοσοκομεία που έχουν δυνατότητα νοσηλείας σε απλές κλίνες και κλίνες ΜΕΘ, καλούνται, ως προπέτασμα καπνού, οι ιδιώτες γιατροί.

Δηλαδή οι γιατροί που αποτελούν (καλώς ή κακώς) την πρώτη και ίσως τη μοναδική, πριν τα νοσοκομεία, γραμμή άμυνας στη δημόσια υγεία, και είναι αυτοί που συνταγογραφούν, βλέπουν περιστατικά, ελέγχουν τη λοιπή νοσηρότητα, παραπέμπουν περαιτέρω για εξετάσεις ή νοσηλεία.

Εδώ δεν είναι πλέον μόνο σκάνδαλο, είναι και συντεταγμένη επιχείρηση αποπροσανατολισμού και κοροϊδίας.

Αν η κυβέρνηση θέλει να προσελκύσει ιδιώτες γιατρούς στο ΕΣΥ, ας το κάνει με μόνιμες προσλήψεις. Αν όμως έχει αποφασίσει να κρατήσει με κάθε τρόπο το ΕΣΥ υποστελεχωμένο και υπό κατάρρευση, ας το παραδεχτεί ανοικτά χωρίς να αναζητά αποδιοπομπαίους τράγους.

Την ώρα μάλιστα που λειτουργεί ως προκλητικός εγκάθετος των ιδιωτικών ομίλων υγείας που έχουν κάνει την πανδημία τεράστια ευκαιρία πολλαπλασιασμού κερδών.

Τι άλλο θα κάνει αυτή η κυβέρνηση για να μην ακουμπήσει τους ιδιώτες μεγαλοκλινινικάρχες;

Πέντε μήνες λοκ ντάουν και η κατάσταση πάει από το κακό στο χειρότερο. Θα λογοδοτήσει κανείς;

Τα ρεκόρ ημερήσιων κρουσμάτων και διασωληνωμένων σπάνε το ένα μετά το άλλο. Κλείνουμε μία εβδομάδα που οι αναμονές για κλίνη ΜΕΘ είναι σε τριψήφιο νούμερο. Αν υπήρχε διαφάνεια και λογοδοσία, θα ξέραμε πόσοι άνθρωποι ξεψύχησαν περιμένοντας τις (κατά φαντασία) κλίνες ΜΕΘ του Κικίλια. Αυτοί οι θάνατοι έχουν ηθικό αυτουργό. Οι ημερήσιες απώλειες βρίσκονται στα επίπεδα του τέλους Νοεμβρίου. Αν δεν είχε γίνει αυτός έστω ο μικρός αριθμός εμβολίων στους πιο ηλικιωμένους, θα είχαμε προ πολλού ξεπεράσει κάθε αρνητική επίδοση.

Ταυτόχρονα, κλείνουμε πέντε μήνες λοκ ντάουν. Ενός τυπικά σκληρού λοκ ντάουν, ενός από τα αυστηρότερα στον κόσμο. Ολόκληροι κλάδοι της οικονομίας (λιανεμπόριο, εστίαση, τέχνες, τουρισμός) έχουν καταρρεύσει. Τα σχολεία σε ορισμένες περιοχές βρίσκονται -με ένα μικρό διάλειμμα- επί πέντε μήνες κλειστά. Η εξ αποστάσεως εκπαίδευση έχει δημιουργήσει μια ολόκληρη γενιά μαθητών με σημαντικά μαθησιακά και γνωστικά κενά και προβλήματα ομαλής ψυχοπαιδαγωγικής ανάπτυξης.

Ταυτόχρονα, το ΕΣΥ έχει μετατραπεί σε σύστημα περίθαλψης μίας νόσου, καθώς τα περιστατικά Covid κυριαρχούν. Η λοιπή νοσηρότητα θερίζει και μόνο μετά από χρόνια θα καταλάβουμε ποιο ποσοστό της μεγάλης αύξησης θανάτων του 2020 και του 2021 οφείλεται στον κορωνοϊό και ποιο οφείλεται στην αδυναμία να αντιμετωπιστούν οι άλλες ασθένειες. Ο ιδιωτικός τομέας υγείας κρατιέται με νύχια και με δόντια εκτός Covid ώστε να περιθάλπει με το αζημίωτο όσους ασθενείς λοιπής νοσηρότητας έχουν να πληρώσουν. Η μόνη συνεισφορά του (στην Αθήνα) είναι δύο (!) μικρά, άδεια από γιατρούς θεραπευτήρια, για τη λειτουργία των οποίων «επιτάσσονται» οι ήδη λειψοί σε αριθμό γιατροί του δημόσιου τομέα.

Ταυτόχρονα, η κυβέρνηση παπαρολογεί για το άνοιγμα του τουρισμού και το πιστοποιητικό εμβολιασμού. Συγνώμη για την έκφραση, αλλά είναι η μόνη δόκιμη να περιγράψει την αθλιότητα που εξελίσσεται μπροστά στα μάτια μας.

Μετά από πέντε μήνες λοκ ντάουν η κυβέρνηση Μητσοτάκη συζητά το σταδιακό άνοιγμα. Μόνο που τα επιδημιολογικά δεδομένα είναι σήμερα κατά πολύ χειρότερα από ότι ήταν όταν αποφασίστηκε το κλείσιμο στις αρχές Νοεμβρίου.

Δεν πρόκειται απλώς για αποτυχία, πρόκειται για έγκλημα.

Το λοκ ντάουν χρεοκόπησε – και όλοι το γνωρίζαμε εκ των προτέρων. Παράγει πλέον τεράστια κούραση, δημιουργεί περισσότερα προβλήματα από όσα (τάχα) θα έλυνε, και προκαλεί πολιτικό κόστος για την κυβέρνηση Μητσοτάκη που βλέπει τους πολίτες να έχουν απηυδήσει.

Το λοκ ντάουν έχει νόημα μόνο αν είναι μικρό σε διάρκεια

Το λοκ ντάουν δεν είναι μόνιμη λύση απέναντι στην πανδημία. Είναι έκτακτη λύση ανάγκης για να δώσει ανάσες, για να υπάρξει ο απαραίτητος χρόνος προετοιμασίας. Προετοιμασία θα σήμαινε αποφασιστική ενίσχυση του ΕΣΥ (κατακόρυφη αύξηση υγειονομικού δυναμικού, κλίνες, κλίνες ΜΕΘ κλπ), συγκρότηση της Πρωτοβάθμιας Φροντίδας Υγείας για να καθοδηγήσει τον τοπικό πληθυσμό, δημιουργία μηχανισμών ελέγχου – επιτήρησης – ανίχνευσης, μέτρα και πολιτικές αποφυγής συνωστισμού.

Δεν έγινε τίποτα από τα παραπάνω.

Ο χρόνος που κερδήθηκε μέχρι και το καλοκαίρι, σπαταλήθηκε από ανεύθυνους και ανεπίγνωστους ηγέτες που κλεψίτυπα παρουσίαζαν την καλή πορεία της χώρας στην πρώτη φάση της πανδημίας ως προσωπική τους επιτυχία.

Λοκ ντάουν διαρκείας μηνών, λοκ ντάουν ακορντεόν που ανοίγει και κλείνει, λοκ ντάουν μέσα σε λοκ ντάουν που ήταν μέσα σε προηγούμενο λοκ ντάουν δεν έχει την παραμικρή λογική. Οδηγεί αναπόφευκτα σε κοινωνική κούραση, οικονομική καταστροφή, υγειονομική επιβάρυνση. Και “ωριμάζει” σε όλους η ανάγκη να αρθεί, ακόμα και την ώρα που τα επιδημιολογικά δεδομένα χειροτερεύουν.

Το λοκ ντάουν έχει αποτέλεσμα μόνο αν έχει συνοχή, ειρμό και σοβαρότητα

Ποιος σαδισμός επέβαλε απαγόρευση κυκλοφορίας από τις 6 το απόγευμα των Σαββατοκύριακων;

Ποια επιδημιολογική λογική έκρινε προτιμότερες τις τεράστιες ουρές στα σούπερ μάρκετ καθώς περιορίστηκε το ωράριό τους;

Ποιος απίθανος τύπος σκέφτηκε ότι η απαγόρευση μετακίνησης με αυτοκίνητο σε ανοικτό χώρο για ατομική άθληση ή οικογενειακό περίπατο θα επιδράσει θετικά στην πανδημία;

Και καλά, ας πούμε ότι αυτά ήταν πειράματα της κυβέρνησης της ΝΔ με το γνωστό περίσσευμα αντικοινωνικής ψυχοσύνθεσης που τη διακρίνει.

Έβαλε και την ΕΛΑΣ να κόβει πρόστιμα, να τραμπουκίζει και να σαπίζει και στο ξύλο τυχόν διαμαρτυρόμενους πολίτες, ώστε να ικανοποιείται το ακροδεξιό αίσθημα.

Δεν βρέθηκε όμως μισός γιατρός από την επιτροπή των λοιμωξιολόγων να διαμαρτυρηθεί για αυτά τα αίσχη;

Δεν έβλεπε κανείς ότι τα συγκεκριμένα μέτρα είναι αναποτελεσματικά, ηλίθια, ζημιογόνα στην επιδημιολογική εικόνα, σχεδόν σαδιστικά;

Ο λόγος που επιβλήθηκαν είναι για να μεταφέρεται διαρκώς και αδιακρίτως η ευθύνη στους πολίτες. Για να αποσείονται οι κρατικές ευθύνες από τη διαχείριση της πανδημίας. Γιατί μόνο αν ενοχοποιείς τη βόλτα και τον περίπατο (στα οποία το κράτος δεν έχει λόγο), θα μπορείς να κουκουλώνεις όλα τα άλλα στα οποία το κράτος έχει λόγο και οφείλει να δίνει λογαριασμό (νοσοκομεία, μέσα μεταφοράς, χώροι εργασίας).

Μήπως για αυτό δεν βρέθηκε ουδείς από την Επιτροπή να ψελλίσει το παραμικρό;

Πού πήγε το μέτωπο της «Κοινής Λογικής» όταν η κυβέρνηση ανακοίνωνε τον έναν παράλογο περιορισμό μετά τον άλλον, δίχως την παραμικρή σχέση με τις επιδημιολογικές πολιτικές;

Μόνο τα μνημόνια ήξερε να υπερασπίζεται;

Λοκ ντάουν εξόφθαλμα ταξικό και κοινωνικά μεροληπτικό δεν μπορεί να εφαρμοστεί 

Μια κυβέρνηση που ζει στη Φιλοθέη και στο Παλαιό Ψυχικό και (στη χειρότερη) κυκλοφορεί στην Εκάλη και στη Γλυφάδα, δεν έχει την παραμικρή ενσυναίσθηση για το πώς ζει ο κοινός θνητός στα Πατήσια, την Κυψέλη και το Περιστέρι. Δεν έχει την ελάχιστη εικόνα για το πώς ζει η συντριπτική πλειοψηφία των κατοίκων του λεκανοπεδίου, στους οποίους απαγορεύτηκε η βόλτα στο βουνό ή στη θάλασσα.

Χαράξτε έναν κύκλο 2 χιλιομέτρων γύρω από τα Σεπόλια. Πού θα κινηθούν, πού θα περπατήσουν, πού θα δουν ουρανό οι κάτοικοι και ειδικά τα παιδιά;

Συγκρίνετε τους επί πέντε μήνες όρους διαβίωσης, ξεκούρασης, φυσικής και ψυχικής υγείας μιας τετραμελούς οικογένειας που ζει σε διαμέρισμα πολυκατοικίας 70 τετραγωνικών, με μια αντίστοιχη οικογένεια που ζει σε μονοκατοικία στα βόρεια προάστια.

Το λοκ ντάουν είναι από τις πλέον ταξικές πολιτικές.

Και αντί οι πολίτες των φτωχότερων και πιο υποβαθμισμένων περιοχών να διευκολυνθούν, τιμωρήθηκαν αγρίως από την αριστοκρατία της ΝΔ (εκλεγμένη μεν, αριστοκρατία δε).

Το λοκ ντάουν θα ίσχυε για την κοινωνία, αν ίσχυε και για την κυβέρνηση

Στην περίπτωσή μας, είχαμε το ανάποδο. Μια κοινωνία να προσέχει επί μήνες να μην μεταδώσει τον ιό, γνωρίζοντας ότι το Σύστημα Υγείας είναι υπό κατάρρευση, και μια κυβέρνηση πριν το καλοκαίρι να δηλώνει από την καλντέρα της Σαντορίνης ότι «νικήσαμε τον ιό», και μετά το φθινόπωρο να οργανώνει γλέντια με κομματικούς παρατρεχάμενους και βαφτίσια κατ’ εξαίρεση.

Η εικόνα της Πάρνηθας και της Ικαρίας κόστισε στον Μητσοτάκη, αλλά αυτό είναι δικό του πρόβλημα. Πρόβλημα όμως όλων γίνεται, όταν επιδεικνύουν ανευθυνότητα και αδιαφορία αυτοί που θα έπρεπε να τηρούν (πρώτοι από όλους) τους νόμους που επιβάλουν στον γενικό πληθυσμό.

Και εν πάσει περιπτώσει δεν μπορείς να επιβάλεις στα μικρά παιδιά να μην μπορούν να μετακινηθούν, αλλά η ελίτ της χώρας να μην μπορεί να κάτσει στους κήπους και τις σπιταρόνες της.

Το λοκ ντάουν έχει νόημα αν χρησιμοποιείται για να λυθεί το πρόβλημα

Όχι αν επιβάλλεται επί μήνες για να αναβληθεί η αντιμετώπισή του ή να κρυφτεί κάτω από το χαλί.

Λύση του προβλήματος σήμαινε προετοιμασία του συστήματος υγείας, της κοινωνίας, των σχολείων, των χώρων εργασίας, των μέσων μεταφοράς.

Σήμαινε επίταξη του ιδιωτικού τομέα υγείας και ένταξή του στις δημόσιες ανάγκες, όχι ο ανάποδο.

Σήμαινε σχολεία που λειτουργούν με μέσα προστασίας, ακόμα και αν αυτό σημαίνει ότι θα διορίζαμε εκπαιδευτικούς και όχι αστυνομικούς. Μπορούσε να γίνει, αρκεί να έκανε η ΝΔ την καρδιά της πέτρα.

Αναβολή του προβλήματος και κρύψιμο κάτω από το χαλί, σήμαινε να τζογάρουμε από το καλοκαίρι του 2020 στον εμβολιασμό. Χωρίς μάλιστα να έχουμε εξασφαλίσει επαρκή αριθμό δόσεων, με αποτέλεσμα η αναγκαία εμβολιαστική κάλυψη να μετατίθεται για τα μέσα του …2022.

Το λοκ ντάουν χτύπησε τα χαμηλότερα εισοδήματα και τους νέους εργαζόμενους

Επί πέντε μήνες υπάρχουν τομείς της οικονομίας που έχουν βάλει λουκέτο. Σε αυτούς τους τομείς (τουρισμός, εμπόριο, επισιτισμός, τέχνες κλπ) εργάζονται κατά βάση νέοι άνθρωποι, σε καθεστώς πλήρους επισφάλειας, συχνά μαύρα και ανασφάλιστα, με εξαιρετικά χαμηλούς μισθούς ή και με μερική απασχόληση.

Αυτός ο τομέας της οικονομίας, που απασχολεί πολλούς, αλλά κακοπληρωμένους, νέους και αδύναμους κοινωνικά και οικονομικά, έβαλε λουκέτο.

Τα υψηλόβαθμα καλοπληρωμένα στελέχη του ιδιωτικού τομέα συνέχισαν να πληρώνονται δουλεύοντας από απόσταση.

Οι δημόσιοι υπάλληλοι, το ίδιο.

Οι νέοι εργαζόμενοι του ιδιωτικού τομέα, οι κακοπληρωμένοι υπάλληλοι στο εμπόριο και στον επισιτισμό, είδαν το λοκ ντάουν να περνά σαν οδοστρωτήρας από πάνω τους.

Το λοκ ντάουν ξεκίνησε πέρυσι ως λύση ανάγκης για να υπάρξει ο αναγκαίος χρόνος προετοιμασίας.

Εξελίχθηκε σε μοναδική πολιτική γιατί δεν η κυβέρνηση δεν έκανε τίποτα από ό,τι έπρεπε να είχε κάνει ενδιάμεσα.

Και κατέληξε σε βασανιστήριο ενάντια στους οικονομικά ασθενέστερους, στους κοινωνικά αδύναμους, στις οικογένειες με παιδιά, στους νέους ανθρώπους.

Βασανιστήριο χωρίς θετικό επιδημιολογικό αποτέλεσμα.

Και τα παπαγαλάκια της κυβέρνησης μηρυκάζουν ότι η κοινωνία φταίει που δεν αντέχει πλέον άλλο λοκ ντάουν.

Πουθενά στην Ευρώπη, πουθενά στον κόσμο, δεν υπήρξε λοκ ντάουν με τέτοιες και τόσες απαγορεύσεις επί μήνες, παράγοντας τελικά χειρότερα αποτελέσματα.

Θα λογοδοτήσει η Επιτροπή;

Θα λογοδοτήσει η κυβέρνηση;

Θα λογοδοτήσει ο πρωθυπουργός;

Εμβόλιο AstraZeneca και Ευρωπαϊκή Ένωση: Χρεοκοπία, αγυρτεία, ανευθυνότητα

Ο σάλος για τα εμβόλια AstraZeneca και το αν αυτά προκαλούν θρόμβωση, θα πρέπει να απαντηθεί με τα πραγματικά δεδομένα που έχει στη διάθεσή της η ιατρική κοινότητα. Προς το παρόν, και με βάση τις μέχρι τώρα διαθέσιμες ενδείξεις, οι αποφάσεις πολλών ευρωπαϊκών χωρών να αναστείλουν τον εμβολιασμό με το συγκεκριμένο εμβόλιο, φαίνεται να μη στηρίζονται σε επαρκή δεδομένα.

Η Διεθνής Εταιρεία Θρόμβωσης και Αιμόστασης (ISTH) με ανακοίνωσή της την Παρασκευή 12/3 συνιστά να συνεχιστεί ο εμβολιασμός με το συγκεκριμένο εμβόλιο. Τα στοιχεία που προς το παρόν είναι διαθέσιμα ακόμα και από τις χώρες που ανέστειλαν τον εμβολιασμό, δεν αιτιολογούν την αναστολή. Ο αγγλικός (κι αυτό έχει σημασία) Gurdian αναφέρει πολύ μικρό αριθμό εμφάνισης θρόμβωσης στον πληθυσμό που εμβολιάστηκε για τη Γερμανία, τη Δανία, τη Νορβηγία, την Ολλανδία. Άλλες χώρες όπως η Ιταλία και η Ισπανία ανέστειλαν τον εμβολιασμό χωρίς να έχουν καταγραφεί περιστατικά θρόμβωσης. Όλοι αναμένουν την ετυμηγορία του Ευρωπαϊκού Οργανισμού Φαρμάκων (EMA) την Πέμπτη.

Η ίδια η εταιρεία AstraZeneca ισχυρίζεται ότι τα ποσοστά θρόμβωσης ή θρομβοπενίας στους εμβολιασμένους με το εμβόλιό της είναι μικρότερα από αυτά που αναφέρονται στο γενικό πληθυσμό και ίδια με αυτά που αναφέρονται ως πιθανές παρενέργειες άλλων εμβολίων. Προφανώς η εταιρεία είναι εταιρεία, αλλά τα καθαρά δεδομένα και τα πραγματικά ποσοστά σε στατιστικώς σημαντικά δείγματα είναι αυτά που τελικά θα απαντήσουν στις ανησυχίες.

Ωστόσο δεν μπορεί κανείς να μην επισημάνει ότι από τα διαθέσιμα εμβόλια στην Ε.Ε., αυτό της AstraZeneca συναντά διαρκώς προβλήματα στη διάθεσή του. Πριν ένα μήνα η συγκεκριμένη εταιρεία ανακοίνωσε μείωση των δόσεων προς την Ε.Ε. κατά 30 εκατομμύρια για το πρώτο τρίμηνο σε σχέση με ό,τι είχε συμφωνηθεί. Είχε προηγηθεί ο σάλος για το είδος της συμφωνίας που έγινε ανάμεσα στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή και την εταιρεία, ενώ στο Ευρωκοινοβούλιο αποκαλύφθηκε ότι παρά τα περί αντιθέτου λεγόμενα, η συμφωνία ανάμεσα στην εταιρεία και την Ε.Ε. ήταν διαφορετικού τύπου και άλλης δεσμευτικότητας από τη συμφωνία ανάμεσα στην εταιρεία και το Ηνωμένο Βασίλειο.

Κατέλαβε τις ευρωπαϊκές κυβερνήσεις ο φόβος για τυχόν παρενέργειες και ενεργούν υπερ-προσεκτικά και υπό καθεστώς δικαιολογημένης αμφιβολίας;

Ή αντίθετα στέρεψαν οι αποθήκες τους και εφηύραν έναν παράδοξο, αλλά υγειονομικά επιστημονικοφανή τρόπο να μειώσουν τις απαιτήσεις των πολιτών τους;

Θέλουν να “τιμωρήσουν” την εταιρεία επειδή αποδείχθηκε αναξιόπιστη στις παραδόσεις δόσεων προς τις ευρωπαϊκές χώρες;

Ή ακόμα χειρότερα, η υποβόσκουσα αντιπαράθεση Μ. Βρεττανίας – Ε.Ε. συνεχίζεται, με θύμα πλέον την εμβολιαστική κάλυψη του πληθυσμού;

Προς το παρόν όλοι είναι προσεκτικοί, καθώς ακόμα και αν ο EMA αποφανθεί υπέρ της συνέχισης της εμβολιαστικής διαδικασίας με το συγκεκριμένο εμβόλιο, οι κυβερνήσεις θα επικαλεστούν απλώς ότι ήταν υπέρ του δέοντος προσεκτικές για το καλό των πολιτών τους. Μόνο στην Ελλάδα ο χατζηαβατισμός έχει μπει στο μεδούλι των κυβερνώντων και οι ίδιοι που υποστήριζαν ότι χάρη στην Ε.Ε. έχουμε πρόσβαση σε εμβόλια, σήμερα λένε να πάρουμε τις (ανύπαρκτες) δόσεις που αρνούνται οι ευρωπαϊκές χώρες και να τις χρησιμοποιήσουμε εμείς.

Στην πραγματικότητα και το νέο αυτό επεισόδιο φανερώνει τρία πράγματα για την ελίτ των Βρυξελλών:

  1. Χρεοκόπησε στη θεμελιώδη υποχρέωσή της να εξασφαλίσει στους Ευρωπαίους πολίτες άμεση και μαζική πρόσβαση στα εμβόλια. Κάθε ισχυρή χώρα διαπραγματεύτηκε ξέχωρα. Κάθε μικρή χώρα θεωρούσε (ψευδώς από ότι αποδείχθηκε) ότι ως μέλος της ΕΕ θα εξασφάλιζε τις ανάγκες της. Αποκλείστηκαν παραγγελίες εμβολίων από τρίτες χώρες (πχ Ρωσία) παρά το ότι για το συγκεκριμένο εμβόλιο η επιστημονική κοινότητα της Δύσης εξέφρασε τα συγχαρητήριά της, ενώ και η Σοβιετική Ένωση έπεσε πριν από 30 χρόνια και δεν υπάρχει πχ ο κίνδυνος κάνοντας το εμβόλιο Sputnik να γίνει κάποιος κομμουνιστής. Στο ζήτημα του εμβολιασμού, υπάρχει πλήρης και ολοκληρωτική χρεοκοπία της Ε.Ε.
  2. Αν τελικά αποδειχθεί ότι η συγκεκριμένη ανάκληση του εμβολίου δεν στηρίζεται σε πραγματικά επιστημονικά δεδομένα, αλλά είναι τμήμα της οικονομικής και πολιτικής μάχης του ιερατείου των Βρυξελλών ή της αντιπαράθεσης ανάμεσα σε πολυεθνικές φαρμακοβιομηχανίες, θα πρόκειται για καραμπινάτη αγυρτεία σε βάρος της εμβολιαστικής κάλυψης του πληθυσμού, της ζωής και της υγείας των πολιτών.
  3. Σε κάθε περίπτωση, η ανευθυνότητα, τα ήξεις αφήξεις, τα μισόλογα, οι διαρροές, η έλλειψη διάφανων και διασταυρωμένων επιστημονικών δεδομένων πυροδοτεί ένα νέο γύρο ανησυχίας στις κοινωνίες για το εμβόλιο, αυξάνει το φόβο, τη διστακτικότητα, την άρνηση απέναντι στον εμβολιασμό. Την επόμενη φορά που η ευρωπαϊκή ελίτ του Διαφωτισμού, του Ορθού Λόγου και της Κοινής Λογικής ξιφουλκήσει απέναντι στον τρισκατάρατο λαϊκισμό, τον ανορθολογισμό και τις δοξασίες, ας ρίξει πρώτα μια ματιά στον καθρέφτη της.

Όλα τα παραπάνω δεν αναιρούν δύο πράγματα: Πρώτον ότι οι φαρμακευτικές εταιρείες έχουν τα δικά τους συμφέροντα και αυτή τη στιγμή θησαυρίζουν από τα εμβόλια και τις πατέντες που διατηρούν. Όλα και όλοι πρέπει να ελέγχονται για τη σκοπιμότητά τους. Και δεύτερον, ότι η εύλογη ανησυχία ή η επιφυλακτικότητα πολλών ανθρώπων απέναντι σε γενικά νέα εμβόλια για τα οποία δεν γνωρίζουμε τυχόν παρενέργειες σε βάθος χρόνων, απαιτεί έγκυρη και επιστημονική απάντηση και δεν μπορεί να είναι έδαφος οικονομικών ή πολιτικών αντιπαραθέσεων.

Τέσσερα πράγματα που επιβεβαίωσε η παραίτηση του Δ/ντη Παθολογικής του Αγία Όλγα

Είδε το φως της δημοσιότητας η επιστολή παραίτησης του Δ/ντη της Παθολογικής Κλινικής του νοσοκομείου Αγία Όλγα, Ι. Ιωαννίδη. Στις 211 λέξεις της δήλωσής του, ο Ιωαννίδης επιβεβαιώνει ολοκληρωτικά ότι η κατάσταση στα ελληνικά νοσοκομεία είναι εδώ και κάποια εικοσιτετράωρα, τραγική.

Πρώτον, ότι οι υπεύθυνοι του επιχειρησιακού σχεδίου έχουν, είτε μαύρα μεσάνυχτα, είτε κυνική αδιαφορία, για τις ανάγκες υγείας του πληθυσμού. Μετέτρεψαν το σύνολο σχεδόν των νοσοκομείων του λεκανοπεδίου σε νοσοκομεία μίας νόσου. Πρόκειται για πλήρη χρεοκοπία του σχεδιασμού, με κυβερνητική μάλιστα σφραγίδα.

Δεύτερον, ότι το ιατρικό και νοσηλευτικό προσωπικό είναι στα όριά του, αδυνατεί να κάνει τη δουλειά του και να τηρήσει τον όρκο του. Δεν είναι ζήτημα βούλησης ή δυνατοτήτων. Είναι αντικειμενικά αδύνατον να ανταποκριθεί στις ανάγκες της έξαρσης της πανδημίας. Το ΕΣΥ δεν έχει ενισχυθεί, ενώ ο ιδιωτικός τομέας υγείας παραμένει ανενόχλητος να δέχεται τα μη Covid περιστατικά και να θησαυρίζει από αυτά. Η δήλωση Κοντοζαμάνη ότι η παραίτηση Ιωαννίδη είναι υπερβολική και ότι απλώς το Αγία Όλγα είχε “εργώδη εφημερία”, είναι προσβλητική για τους υγειονομικούς που βρίσκονται ένα βήμα πριν την κατάρρευση.

Τρίτον ότι οι διοικητές των νοσοκομείων, αντί να εξασφαλίσουν επάρκεια μέσων και προσωπικού, πιέζουν τους γιατρούς να υπογράφουν εξιτήρια. Οι διοικητές όμως δεν έχουν κανένα λόγο στις ιατρικές πράξεις. Το να παρουσιάζουν επίπλαστη εικόνα για τη διαθεσιμότητα κλινών στα νοσοκομεία, μπορεί να γίνεται κατ’ εντολή της κυβέρνησης και να εξυπηρετεί την προπαγάνδα της, αλλά η απαίτηση εξιτηρίων είναι παράνομη και πρέπει να επέμβει εισαγγελέας.

Τέταρτον ότι οι βουλευτές και οι υπουργοί παίρνουν τηλέφωνα για κατά προτεραιότητα εξυπηρέτηση των δικών τους ανθρώπων. Μετά το πλιάτσικο στα εμβόλια από τα κυβερνητικά και τα κομματικά στελέχη της «αριστείας» και της «αριστοκρατίας», επιβεβαιώνονται οι πολιτικές παρεμβάσεις για το ποιος θα εξυπηρετηθεί και ποιος όχι. Και γιατί όχι, ποιος θα μπει σε κλίνη ΜΕΘ και ποιος θα μείνει να πεθάνει αβοήθητος.

Η παραίτηση του Ι. Ιωαννίδη είναι κραυγή απόγνωσης για την ανεπάρκεια της κυβέρνησης, τη χρεοκοπία των σχεδιασμών της και το διαχρονικό έγκλημα που συντελέστηκε σε βάρος του ΕΣΥ.

Πρόταση κοινής δράσης για διαδήλωση ενάντια στις πολιτικές Κυβέρνησης-ΕΕ

Οι εγκληματικές πολιτικές κυβέρνησης και ΕΕ μας φέρνουν σε ένα ακόμα λοκ ντάουν. Ένα χρόνο τώρα, αντί για ουσιαστική ενίσχυση του δημόσιου συστήματος υγείας, μαζικά τεστ και ιχνηλατήσεις, μέτρα προστασίας στους χώρους δουλειάς και εκπαίδευσης, στις συγκοινωνίες και όλους τους χώρους συνάθροισης κοινού, ανοιγοκλείνουν οικονομικές και κοινωνικές δραστηριότητες. Αντί για ελεύθερη μαζική παραγωγή και διάθεση εμβολίων και άμεσο εμβολιασμό όλου του πληθυσμού, η ΕΕ εξυπηρετεί και υποτάσσεται στις ανάγκες και τους προγραμματισμούς των φαρμακευτικών εταιριών. Αντί για δημόσιο αγαθό, το εμβόλιο γίνεται εμπόρευμα και πεδίο κερδοφορίας των πολυεθνικών.

Ένα χρόνο τώρα, καθημερινά μετράμε νεκρούς στη χώρα μας, στην Ευρώπη, σε όλο τον κόσμο. Μετράμε ελλείψεις σε υποδομές και προσωπικό στο σύστημα υγείας. Μετράμε ανθρώπους που χάνουν τη δουλειά τους, μικρομάγαζα και επιχειρήσεις που κλείνουν. Μετράμε μήνες που τα παιδιά μας είναι έξω από τα σχολεία και τις σχολές, χωρίς ουσιαστική εκπαίδευση. Μήνες χωρίς πολιτιστικές και ψυχαγωγικές δραστηριότητες. Και παράλληλα, ψηφίζονται και εφαρμόζονται αντιδημοκρατικοί και αυταρχικοί νόμοι και μέτρα, χρησιμοποιώντας την πανδημία σαν ευκαιρία, ενώ αναπτύσσονται και κερδίζουν έδαφος σκοταδιστικές και φασίζουσες αντιλήψεις για την πανδημία, τον εμβολιασμό, την κοινωνική και πολιτική ζωή. Οι πραγματικοί ένοχοι και υπεύθυνοι –ολοφάνερα πλέον–είναι η κυβέρνηση και η ΕΕ.

Ο Συντονισμός κομμουνιστικών οργανώσεων και δυνάμεων καλεί όλο το λαό, τα σωματεία και τους συλλόγους, τις πολιτικές οργανώσεις και κόμματα, να ενώσουμε τις φωνές μας και να οργανώσουμε την αντίστασή μας. Να καταγγείλουμε και να καταδικάσουμε τις πολιτικές της κυβέρνησης και της ΕΕ. Να υπερασπιστούμε το δικαίωμά μας στην υγεία και τη ζωή. Να υπερασπιστούμε τα δημοκρατικά δικαιώματα και κατακτήσεις. Να διεκδικήσουμε:

Ενίσχυση του δημόσιου συστήματος υγείας

Άμεσο εμβολιασμό όλου του πληθυσμού

Μέτρα προστασίας στις συγκοινωνίες, στους χώρους δουλειάς και σπουδών

Διαγραφή του δημόσιου χρέους, απόσυρση των μνημονιακών νόμων

Ουσιαστική ενίσχυση όσων πλήττονται από τις συνέπειες της πανδημίας

Απόσυρση όλων των αντιδραστικών αντιδημοκρατικών μέτρων και νομοσχεδίων

Μπαίνουμε στο τρίτο κύμα ακριβώς όπως βγήκαμε από το πρώτο. Ευθύνες υπάρχουν;

Αρνήθηκαν την παραμικρή κίνηση ενίσχυσης της Δημόσιας Υγείας. Νοσηλευτές και γιατροί διορίστηκαν με το σταγονόμετρο ως συμβασιούχοι με ημερομηνία λήξης, και όταν το ποτήρι των αναγκών ξεχείλισε, αναζητούσαν εθελοντές νοσηλευτές ή έστελναν με «εντέλλεσθε» γιατρούς από τη μια άκρη της Ελλάδας στην άλλη.

Ξελιγώθηκαν με τις χορηγίες κλινών ΜΕΘ και άπλωσαν δίχτυ προστασίας για το ιδιωτικό κεφάλαιο στην υγεία γιατί μισούν ο,τιδήποτε δημόσιο, σιχαίνονται την ιδέα να «κληρονομήσει» το ΕΣΥ καλύτερες υποδομές και περισσότερο προσωπικό από το σημερινό, αναζητούν ακόμα και στον υγειονομικό όλεθρο τις επενδυτικές ευκαιρίες και τα παράθυρα κερδοφορίας για το ιδιωτικό κεφάλαιο.

Σαμποτάρισαν κάθε ιδέα μαζικών ελέγχων, ιχνηλάτησης, επιδημιολογικής επιτήρησης γιατί αυτά απαιτούν κρατικό μηχανισμό. Ο,τιδήποτε άλλο όμως, πέρα από προσλήψεις αμόρφωτων παιδοβούβαλων στην ΕΛΑΣ, τους είναι αδιανόητο.

Στάθηκαν ανίκανοι να δώσουν στην επιστημονική κοινότητα και στη δημοσιότητα πραγματικά επιδημιολογικά δεδομένα, καθώς πραγματική επιτήρηση δεν υπήρξε. Υπήρξαν μόνο αριθμοί για τεστ και κρούσματα που δεν έδιναν εικόνα για το πού μεταδίδεται πραγματικά ο ιός, για το ρόλο που παίζουν τα σχολεία, για το τι μπορεί να γίνει, πού και πότε, ώστε να κερδηθούν κάποιες εκατοντάδες, ίσως και χιλιάδες ζωές.

Εμφάνισαν κλεμμένα γραφικά εταιρείας ψυγείων ως «σχεδιασμό για τα εμβόλια» και όταν αυτά ήρθαν (από άλλη εταιρεία και με άλλες διαδρομές από τις διαφημιζόμενες), πέσαν σαν ακρίδες οι κυβερνητικοί πάνω τους, δίνοντας εικόνα τριτοκοσμικής δικτατορίας.

Χαζογελούσαν σαν ηλίθιοι βγαίνοντας από το πρώτο κύμα της πανδημίας λέγοντας ότι “η Ελλάδα νίκησε τον κορωνοϊό”, διαφημίζοντας την “covid-free” χώρα, ανοίγοντας ανεξέλεγκτα τα σύνορα κατ’ εντολή της TUI, νομίζοντας ότι η καλή τύχη της χώρας κατά το πρώτο κύμα οφειλόταν στην αφεντομουτσουνάρα τους.

Καθημερινά, αντί να πάρουν μέτρα πρόληψης και προστασίας, μιλούσαν για την ατομική ευθύνη σε όλες τις κλίσεις, εκτός από το πρώτο πρόσωπο: Την μετέτρεψαν σε χαρτί τουαλέτας οι ίδιοι, καταπατώντας ανέμελα κάθε μέτρο και κανόνα, γιατί ο πορφυρογέννητος εαυτός τους δεν αντέχει εγκλεισμό.

Έχασαν κάθε ίχνος συναίνεσης που τους πρόσφερε απλόχερα η ελληνική κοινωνία κατά το πρώτο κύμα, όταν στην πορεία απέδειξαν ότι δεν ήταν ούτε ικανοί, ούτε πρόθυμοι να προστατεύσουν την υγεία και την οικονομία. Το μόνο που επί μήνες έκαναν ήταν να ανοιγοκλείνουν την οικονομία, να περιμένουν τα εμβόλια και να κατηγορούν τους πολίτες.

Οργίασαν νομοθετώντας τις πιο προκλητικές νεοφιλελεύθερες, χωροφυλακίστικες και αντιδραστικές ρυθμίσεις, ειδικά στην παιδεία, την στιγμή που ενοχοποιούσαν τις δημοκρατικές και συνταγματικά αναφαίρετες δυνατότητες κοινωνικής αντίδρασης.

Διέλυσαν κάθε δεσμό εμπιστοσύνης πολιτείας – πολιτών όταν το μόνο που έκαναν ανάμεσα στην ποδηλατάδα της Πάρνηθας και την εκδρομή της Ικαρίας, ήταν να εφαρμόζουν λοκ ντάουν. Μόνο που το λοκ ντάουν έχει νόημα και αποτέλεσμα και το αποδέχεται η κοινωνία όταν γίνεται για να κερδηθεί άμεσος χρόνος, όχι όταν εφαρμόζεται στο διηνεκές ελλείψει παντός άλλου μέτρου.

Χλεύασαν τους γιατρούς και τους νοσηλευτές, συκοφάντησαν τους εκπαιδευτικούς, κάλεσαν τους μαγαζάτορες να τους «παραδώσουν τα κλειδιά τους», εμφάνισαν την αναβολή της φοροληστείας ως φοβερό μέτρο ελάφρυνσης.

Αντίθετα, μπούκωσαν με χρήμα τα ΜΜΕ για να τους λιβανίζουν ολημερίς, και έστηναν το ένα σκάνδαλο μετά το άλλο για τους αετονύχηδες των επιδοτήσεων. Αρρώσταιναν στη σκέψη να ενισχύσουν την υγεία με γιατρούς ή την παιδεία με εκπαιδευτικούς, αλλά ξελιγώνονταν στην ιδέα να σκάσουν δημόσιο χρήμα σε κλινικάρχες και καναλάρχες.

Παπαγαλίζουν σήμερα, ότι η Ελλάδα είναι στην 23η από τις 27 χώρες της ΕΕ σε αριθμούς απωλειών, κρύβοντας ότι στην πραγματικότητα πρώτο κύμα στην Ελλάδα δεν υπήρξε, χάρη στις οικονομικές και κοινωνικές συνθήκες της χώρας, χάρη στα περιοριστικά μέτρα που πάρθηκαν νωρίς και εφαρμόστηκαν υποδειγματικά από την κοινωνία.

Ο κ. Μητσοτάκης με το διάγγελμά του, έδειξε ότι η μόνη στρατηγική της κυβέρνησής του είναι να «περιμένει τον ήλιο του εμβολίου». Και μέχρι ο ήλιος να ανατείλει θα κλείσει ακόμα μια φορά λιανεμπόριο και σχολεία. Αυτό ξέρει, αυτό κάνει. Με απίστευτη ρηχότητα κρύβει την ολοκληρωτική έλλειψη στρατηγικής άμυνας στην πανδημία.

Ευθύνες υπάρχουν και όσοι το συνειδητοποιούν θα πρέπει να οργανωθούν και να διεκδικήσουν την απόδοσή τους.

Πανδημία και Αριστερά: Πρωτόγνωρες αλλαγές, δυσκολίες και ερωτήματα για το μέλλον (β’ μέρος)

Κάθε κρίση αποτελεί ένα βαθύ ανοιχτό πεδίο αντιπαράθεσης μεταξύ ανταγωνιστικών δυνάμεων. Η κρίση επιταχύνει υπαρκτές διαδικασίες αλλαγής και αναδιαρθρώσεων, συμπυκνώνει πολύπλευρα τον χρόνο, αλλάζει τις ισορροπίες, δημιουργεί νέες κανονικότητες, απαντά αλλά και δημιουργεί νέα ερωτήματα.

1. Πότε και πώς θα τελειώσει η πανδημία και τα περιοριστικά μέτρα; Τι θα έχει κερδίσει η επιστήμη, η υγεία, το ανθρώπινο είδος και η ζωή; Κάτω από άλλους κοινωνικούς όρους, διαφορετικών συστημάτων υγείας, προσανατολισμού, φιλοσοφίας και οργάνωσης της έρευνας, θα λέγαμε ότι το τέλος θα ερχόταν γρήγορα για τα δεδομένα της επιστήμης τον 21ο αιώνα. Σήμερα που τα εμβόλια είναι ανταγωνιστικό εμπόρευμα, που υπάρχουν οι απαγορεύσεις, τα όρια και οι κανονισμοί για τις πατέντες, που τα πάντα πουλιούνται και παζαρεύονται ενώ αφορούν την ανθρώπινη ζωή, το τέλος θα αργήσει αρκετά –και για πολλούς λαούς και χώρες, πάρα πολύ. Πρόληψη, επιτήρηση, εμβολιασμός με ένα παγκόσμιο – περιφερειακό – εθνικό – τοπικό σχέδιο δεν υπάρχει.

Πραγματοποιήθηκαν τεράστιες θετικές αλλαγές και ανακαλύψεις στην έρευνα στη βιολογία και την ιατρική, στη βάση αντιμετώπισης του ιού. Όμως αυτές υπάγονται στο κεφάλαιο, στη γνωστή αγοραία και κερδοφόρα πραγματικότητα και όχι σε μία ανθρωποκεντρική φιλοσοφία, πρακτική και σύστημα. Είναι μάλλον παγκοσμίως αποδεκτό ότι το κράτος και τα δημόσια συστήματα υγείας κλήθηκαν να αντιμετωπίσουν την πανδημία και όχι ο ιδιωτικός τομέας και η αγορά. Αυτό θα πρέπει να οδηγεί στη σκέψη και στην αντίστοιχη πράξη ότι από σήμερα απαιτείται αγώνας για βαθιά αναδιοργάνωση του συστήματος υγείας (θα πιεστεί για αρκετό καιρό ακόμα καθώς είναι οξυμένα τα ήδη υπαρκτά προβλήματα υγείας που τέθηκαν σε δεύτερη μοίρα λόγω της επιδημίας και του κλαταρίσματος του συστήματος), γενναίες χρηματοδοτήσεις, δημιουργία κρατικών φαρμακευτικών εταιριών και έρευνας, καθολική δημόσια κάλυψη και πρόσβαση χωρίς ανισότητες ανάμεσα σε ανθρώπους και κράτη.

2. Το δίλημμα της παγκοσμιοποίησης, οι συγκρούσεις για την ηγεμονία. Η αλλαζονική Δύση σε σχέση με την Ανατολή κατέγραψε πολλές αποτυχίες αναχαίτισης του ιού, εμφανίζοντας έλλειψη στρατηγικής, αλλοπρόσαλλες πολιτικές, πολλαπλούς επιμέρους εθνικισμούς… Το επιβαλλόμενο «όραμα» της παγκοσμιοποίησης που καταγράφει πολλές χρεοκοπίες τουλάχιστον για μια δεκαετία, σε διαφορετικές μεριές του πλανήτη –ακόμα και στη «μητρόπολη»– στην αντιμετώπιση της πανδημίας κατέγραψε μια ακόμα, βαρύγδουπη αποτυχία, που θα έχει συνέπειες για το μέλλον του, τις μορφές του, τις αναδιαρθρώσεις του. Ο ασκός των ερωτημάτων έχει ανοίξει για τα καλά. Υπάρχουν δυνάμεις αποπαγκοσμιοποίησης, δυνάμεις βαθέματός της, πολιτικές των περιφερειακών επιμέρους ολοκληρώσεων ή συνεργασιών, που όλα αυτά αντικειμενικά οδηγούν σε σκληρές και ανεξέλεγκτες συγκρούσεις.

Η Κίνα στα μάτια του κόσμου παγκόσμια, κερδίζει μέσα σε ένα χρόνο πολλαπλές παρτίδες στο παιχνίδι των ανταγωνισμών απέναντι στον επί δεκαετίες «μοναδικό ηγεμόνα», τις ΗΠΑ. Μέσα σε λίγο χρόνο, με το συγκεντρωτικό αυταρχικό σύστημα διακυβέρνησης και ελέγχου, με τη βοήθεια της πολιτιστικής κομφουκιανής κληρονομιάς, της πειθαρχίας και αυτοπειθαρχίας, με κρατικό σχεδιασμό, φαίνεται ότι ελέγχει τον ιό και την επιδημία μέσα στην αχανή και πολυπληθή χώρα της.

Από την άλλη, η «μόνη υπερδύναμη» καταγράφει χιλιάδες χιλιάδων νεκρούς με την καθυστέρηση στην αντιμετώπιση της πανδημίας, με ανορθολογισμούς, «αδιαφορεί» για την παγκόσμια κατάσταση εμφανίζοντας μια εικόνα νάνου κι όχι «ηγεμόνα». Μέσα στην πανδημία, η Κίνα σταθερή στη στρατηγική της συνεργασία με τη Ρωσία, κατέγραψε μια ακόμα επιτυχία, αποσπώντας κλασικούς οικονομικούς και πολιτικούς συμμάχους από τις ΗΠΑ. Η συμφωνία ελεύθερου εμπορίου RCEP με ακόμα 14 χώρες στην περιοχή της Ευρασίας και του Ειρηνικού (με 2,2 δις πληθυσμό και 28% του παγκόσμιου ΑΕΠ) είναι μια τεράστιας σημασίας γεωοικονομική νίκη με πολιτικές προεκτάσεις στην αντιπαράθεση για την ηγεμονία.

Η 6η Γενάρη 2021 αποτελεί ένα τρίτο παγκόσμιο πλήγμα για τις ΗΠΑ. Ο «στρατός» της δεύτερης κοινωνίας που δεν μπορεί να προσεγγίσει το πάλαι ποτέ αμερικάνικο όνειρο, που θεωρεί υπεύθυνο το οικονομικο-κοινωνικό κατεστημένο το οποίο θεωρεί ότι εκφράζεται από τους Δημοκρατικούς και τον οίκο ανοχής της Γουόλ Στριτ, εκφράστηκε με τις φασίζουσες ορδές εισβολής στο Καπιτώλιο, καταφέρνοντας ένα παγκόσμιο πλήγμα στη δήθεν Αμερικανική Δημοκρατία του «ελεύθερου δυτικού κόσμου» που φαίνεται πως παρακμάζει και στις δύο πλευρές του Ατλαντικού. Επιπλέον, η τεχνολογική πρόοδος στον κόσμο των επικοινωνιών, των εξοπλισμών, της τεχνητής νοημοσύνης –συστατικά στοιχεία της μέχρι τώρα υπεροχής των ΗΠΑ– θέτουν τα ερωτήματα της επόμενης μέρας του τέλους της αμερικανικής ηγεμονίας (που θα αναγκαστεί ή να διαπραγματευτεί με χειρότερους όρους από πριν με Κίνα και Ρωσία ή και άλλους ιμπεριαλιστικούς σχηματισμούς, ή να συγκρουστεί, εξέλιξη πολύ επικίνδυνη για τον πλανήτη αλλά και για τις ΗΠΑ, ή τέλος να αποδεχτεί ότι ο κόσμος είναι πολυπολικός χωρίς τη δική της ηγεμονία). Όπως και να έχει είναι πλέον στην ημερήσια διάταξη το τέλος αυτού του μοντέλου παγκοσμιοποίησης και η αναζήτηση περιφερειακών ηπειρωτικών ενοποιήσεων και κατ’ επέκταση ανταγωνισμών και συγκρούσεων.

Η ΕΕ βρέθηκε άλλη μια φορά κάτω από τη γερμανική μπότα και τον κρατικό ανταγωνισμό των μελών της. Η πορεία για την ενοποίηση (!) μοιάζει να περνάει μέσα από την υποταγή και την εξαφάνιση των υπολοίπων. Την τελευταία δεκαετία το «όραμα» της ενωμένης Ευρώπης υπέστη πολλαπλές πανωλεθρίες, οικονομικά από τον τρόπο αντιμετώπισης της κρίσης που επέκτεινε τη διεύρυνση του ρήγματος βορρά-νότου, φτωχών-πλούσιων χωρών, στη διεθνή σκηνή όπου ο πολιτικός νάνος ΕΕ δεν είχε ενιαία γραμμή και αποδείχτηκε ελλιποβαρής στις συρράξεις στη Συρία και στη Μ. Ανατολή, στις κυρώσεις στη Ρωσία, στο μεταναστευτικό κ.ά.

Με την πανδημία ξεδιπλώθηκε ο οικονομικός – υγειονομικός – εμβολιαστικός εθνικισμός με μπροστάρη τη Γερμανία, δίνοντας το στίγμα της έννοιας Ενωμένη Ευρώπη. Η γραμμή «ρίξε χρήμα στην αγορά» (τράπεζες, ομίλους) σημαίνει χρέη για τα κράτη που όμως ούτε ίδιες δυνατότητες (διαθέσιμα) έχουν, ούτε την ίδια ικανότητα (παραγωγής). Το ερώτημα που είναι δυνατόν να τεθεί αυθόρμητα την επόμενη μέρα θα είναι είτε ποιος πρώτος θα ακολουθήσει το παράδειγμα της Βρετανίας, είτε τι άλλο θα εκχωρήσουν ακόμα οι πρόθυμοι «μένουμε Ευρώπη» στη Γερμανία, η οποία μπορεί να διαπραγματεύεται αποκλειστικά για τα συμφέροντά της και με την Ανατολή (Ρωσία κυρίως και δευτερευόντως Κίνα).

3. Βαθιά παγκόσμια οικονομική ύφεση, αμφίβολη γρήγορη ανάκαμψη, με βαρύτατες συνέπειες για τους εργαζόμενους και τους λαούς. Είναι βολικός ο μύθος ότι η πανδημία είναι η αιτία για την οικονομική κρίση που έρχεται και πέφτει σαν μαύρη σκιά σε όλο τον κόσμο. Η πανδημία επιτάχυνε τον χρόνο, βάθυνε και άπλωσε την κρίση. Η κρίση όμως οφείλεται στο παρελθόν και το παρόν του καπιταλιστικού συστήματος που έχει οικοδομήσει τις συγκεκριμένες σχέσεις παραγωγής – με την αντίθεση χρηματιστηριακής / «πραγματικής» οικονομίας, της στασιμότητας εξαιτίας της μη κερδοφορίας των επενδύσεων, με συνεχή αύξηση της παραγωγικότητας που δεν ακολουθείται όμως από αύξηση της ζήτησης και της κερδοφορίας, με τις διαρκείς ιδιωτικοποιήσεις, τη διάλυση των συστημάτων υγείας και πρόνοιας, τις ανύπαρκτες δημόσιες επενδύσεις κλπ. Την περίμεναν την κρίση, όμως την υπολόγιζαν για αργότερα διότι έχουν μάθει να «παίζουν» με το χρόνο…

Το ΔΝΤ εκτιμά ότι δεν μπορεί να αντιμετωπιστεί η ύφεση το 2021, όταν μάλιστα δεν θα έχει καν ξεπεραστεί η πανδημία μέσα στο πρώτο εξάμηνο του έτους. Υπολογίζει ότι το 2021 θα υπάρξουν μεγάλα ποσοστά οικονομικής συρρίκνωσης των ιμπεριαλιστικών κέντρων και ο όγκος του παγκόσμιου εμπορίου θα μειωθεί επιπλέον κατά 10%. Ούτε γρήγορη ούτε ολική η ανάκαμψη που δηλώνουν καθησυχαστικά τα αστικά επιτελεία.

Προς το παρόν οι κυβερνήσεις ρίχνουν «λεφτά από το ελικόπτερο» κυρίως σε τράπεζες και μεγάλους ιδιωτικούς ομίλους, αναστέλλουν τους ισοσκελισμένους προϋπολογισμούς, τα προγράμματα λιτότητας, τις αυστηρές επιτηρήσεις. Αυξάνεται κατά πολύ το δημόσιο χρέος καθώς και το ιδιωτικό στα μικρά και μεσαία στρώματα. Θα αυξηθεί η ανεργία και η φτωχοποίηση, οι χρεοκοπίες χωρών (Βραζιλία), ενώ άλλες δεν αντέχουν καν να συντηρήσουν τα ρημαγμένα συστήματα υγείας τους.

Ο φόβος για τον ιό θα αντικατασταθεί από τον οικονομικό ζόφο και την καταστροφή. Οι «συνήθεις ύποπτοι» είναι αυτοί που θα κληθούν την επόμενη μέρα να περάσουν από το ταμείο. Η επόμενη μέρα σημαίνει για τους εργαζόμενους αύξηση της ανεργίας, της εκμετάλλευσης, αύξηση της σχετικής και απόλυτης φτωχοποίησης. Για αρκετούς κλάδους κυρίως υπηρεσιών θα σημάνει επίσης ανατροπές προς το χειρότερο των όρων εργασίας μέσα από το «επιτυχημένο μοντέλο» της τηλεργασίας. Η επόμενη μέρα για τους μικρομεσαίους θα σημάνει κολύμπι σε έναν ωκεανό χρεών, την ίδια στιγμή που τα υπερωκεάνια των ομίλων θα τους πνίγουν με τα απόνερά τους. Ο καπιταλισμός του 21ου αιώνα συρρικνώνει τα ενδιάμεσα στρώματα και αυτό θεωρείται περίπου νομοτέλειά του.

4. Μεγάλες αναταραχές, με ποιες πολιτικές επιπτώσεις;

Κάθε κρίση, κάθε αναταραχή έχει πολιτικές επιπτώσεις, παράγει πολιτικά γεγονότα και αποτελέσματα. Από τα τώρα συζητιούνται ερωτήματα και αλλαγές και ειδικά στο χώρο της Ευρώπης –που αντιμετωπίζει σειρά σημαντικών εκλογικών αναμετρήσεων σε Γερμανία, Πορτογαλία, Ολλανδία, Γαλλία κ.ά.

Ερωτήματα όπως πόσο πιο αυταρχικό συγκεντρωτικό κράτος σε σχέση με το παρελθόν χρειάζεται, η αντιπαράθεση του ανατολικού σε σχέση και αντίθεση με την παρακμή του δυτικού μοντέλου, έχουν τεθεί προ της πανδημίας και τώρα ανθίζουν τόσο για λόγους συστημικής θωράκισης και προφύλαξης όσο και για λόγους αποτελεσματικότητας και αντιγραφής του ανατολικού μοντέλου. Εξάλλου έχουν υπάρξει απόπειρες (Μακρόν) για πιο αυταρχικό κράτος. Η ακροδεξιά ατζέντα είναι υπαρκτή και με αυτήν ερωτοτροπούν αρκετές κυβερνητικές δυνάμεις. Έχει επίσης τεθεί σε κρίση το πολιτικό μοντέλο που ανέπτυξε ο νεοφιλελεύθερος καπιταλισμός. Γι’ αυτόν πολιτική σημαίνει διακυβέρνηση, διαχείριση, επικοινωνία, παντελής έλλειψη λαϊκής κυριαρχίας. Το «όλοι είναι ίδιοι» είναι μια κραυγή απέχθειας γι’ αυτή την πολιτική.

Ο «θάνατος του εμποράκου» και η συρρίκνωση μεσαίων στρωμάτων του λεγόμενου «οικονομικού κέντρου» μαζί με την αύξηση των ταξικών και εθνικών ανισοτήτων δημιουργεί όρους και δυνατότητες για την ανάπτυξη ενός ισχυρού εθνικιστικού και ακροδεξιού ρεύματος αλλά και μιας νέας κοπής σοσιαλδημοκρατίας, η οποία προφανώς θα προσπαθήσει να επενδύσει στο περισσότερο κράτος και σε μορφές κεϊνσιανισμού, στοχεύοντας και οι δύο να εκφράσουν και να ενσωματώσουν αυτά τα πολυπληθή ακροατήρια. Αυτές οι «νέες» πολιτικές καταστάσεις θα θολώνουν τις ταξικές ανάγκες, διεκδικήσεις και επικίνδυνες συγκροτήσεις, θα θέσουν ζητήματα δημοκρατίας, θα δημιουργούν έντονους διχασμούς στο κοινωνικό πεδίο, χωρίς φυσικά να τροποποιούν προοδευτικά και ριζικά τον κοινωνικό συσχετισμό δύναμης. Ο στρατός των αποκλεισμένων, των περιθωριοποιημένων οικονομικά, ταξικά, εθνικά, που εμφανίστηκε πολύμορφα στις ΗΠΑ από τη 40χρονη αύξηση των ανισοτήτων, γίνεται όλο και πιο ορατός σε όλο και περισσότερες μεριές του πλανήτη και θα δώσει το «παρών» και στην κεντρική πολιτική σκηνή. Θα αυξηθούν οι διαθέσεις κοινωνικής αντίστασης και αναζήτησης διεξόδου και εναλλακτικής. Υπάρχουν χώρες που θα συγκεντρώνουν όρους επικίνδυνων αναταραχών και αποσταθεροποιήσεων. Ο ιός της εξέγερσης είναι ελεύθερος και εκτεθειμένος παγκόσμια.

Αριστερά: Αναπαραγωγή σχημάτων του παρελθόντος ή μέσα στον κόσμο, με απαντήσεις για το παρόν και το μέλλον;

Αποδείχτηκε ότι το νεοφιλελεύθερο μοντέλο μέσα σε 40 χρόνια από την επικράτησή του είναι αρκετά ευάλωτο με πολλαπλές επικίνδυνες κρίσεις και διαταραχές, που έχουν σαν αποτέλεσμα να μην χαίρει ο καπιταλισμός ιδιαίτερης «κοινωνικής εκτίμησης» παγκόσμια και να αυξάνονται τα ερωτηματικά για τη νομιμοποίησή του. Με μια γενική ματιά, το συμπέρασμα που βγαίνει είναι ότι μέσα στη δεκαετία το σύστημα κλυδωνίζεται διαρκώς, χωρίς διαφαινόμενη δυνατότητα επιστροφής στην «κανονικότητα». Κλυδωνίζεται, αλλά δεν καταρρέει γιατί χρειάζεται εκείνη η δύναμη με την απαιτούμενη ενέργεια για να το βυθίσει.

Η αριστερά πρέπει να αμφισβητήσει τόσο την κανονικότητα της κρίσης όσο και την «επιστροφή στην κανονικότητα». Να μην υποταχθεί στην επιλογή μόνο της περιφρούρησης κεκτημένων, στους υπαρκτούς αρνητικούς συσχετισμούς. Θα πρέπει να περάσει σε μια συνολική κριτική και αμφισβήτηση του καπιταλιστικού «ρεαλισμού», να δοκιμάζει, σε ενεστώτα διαρκείας, να επινοεί και να χτίζει το σύγχρονο όραμα χωρίς κακές αντιγραφές από το παρελθόν, με σημαία της το τέλος του καπιταλισμού.

Είναι αυτονόητο πως δεν αρκούν μόνο οι καταγγελίες και το κατηγορώ στο σύστημα. Είναι όμως απαραίτητα για να δημιουργηθεί μια κρίση συστημικής εμπιστοσύνης, για να γίνει το πρώτο συνειδητό βήμα κριτικής και αμφισβήτησης. Η αριστερά οφείλει να γίνει διεθνιστική –είναι μόνο στις διακηρύξεις και στα κείμενα των συσκέψεών της– πρωταγωνιστώντας στην κατασκευή θεμέλιων λίθων ενός παγκόσμιου ρεύματος, με όλες τις ανισομετρίες του, που θα αναδεικνύει τις χρεοκοπίες και το πεπερασμένο του καπιταλισμού, που θα ανοίγει το δρόμο στο μέλλον και στην πρόοδο, που θα επαναφέρει την εμπιστοσύνη στην ικανότητα των ανθρώπων να αλλάζουν τη μοίρα τους και στην τέχνη να καταργούν την υπάρχουσα κατάσταση πραγμάτων ζωγραφίζοντας και οικοδομώντας μια νέα. Αυτό σημαίνει να ανοίξει η ματιά της στις γειτονιές του κόσμου και κυρίως να αναληφθούν πρωτοβουλίες δράσης πάνω σε στόχους και «οικουμενικά» αιτήματα. Για παράδειγμα, τη μείωση του χρόνου εργασίας (το σύστημα όχι μόνο διατηρεί επί 150 χρόνια το 8ωρο, αλλά το αυξάνει πολύμορφα), τη διαγραφή του χρέους των κρατών, την ανασυγκρότηση των δημόσιων συστημάτων υγείας, τη μείωση των ανισοτήτων, την προστασία του περιβάλλοντος…

Για την Ελλάδα, το στοίχημα για τις δυνάμεις της κομμουνιστικής αριστεράς είναι η υπέρβαση του εαυτού τους, κάτι που σημαίνει καταρχήν καμιά αναπαραγωγή του κακού και αμαρτωλού παρελθόντος των 40 «ένδοξων χρόνων». Η «αυτοκριτική» που δεν γίνεται ούτε έμπρακτα ούτε συνολικά, οι συνεχείς επαναλήψεις που κούρασαν και απογοήτευσαν, έχουν δημιουργήσει ένα άρρωστο σώμα ιδεών και πρακτικών στην αριστερά που είναι πολύ δύσκολο να γιατρευτεί. Δύσκολο, όχι αδύνατο. Γιατί υπάρχει δύναμη και δημιουργικό γινάτι σε κόσμο που μπορεί να βρίσκεται στη δεύτερη γραμμή, σε νέο κόσμο και σε μια μικρή μειοψηφία των «πρωτοπόρων» που βλέπουν διαφορετικά τα πράγματα αλλά δεν τολμούν την υπέρβαση. Το πεδίο γονιμοποίησης ιδεών και πολιτικής, καθώς και το πεδίο συγκρότησης-οργάνωσης είναι ο κόσμος της εργασίας και όχι ο κόσμος της αριστεράς (σημειωτέον ότι η αναπαραγωγή της σημερινής αριστεράς γίνεται σχεδόν αποκλειστικά από τους φοιτητικούς κύκλους).

Χρειαζόμαστε –στον δεδομένο συσχετισμό– ένα άμεσο λαϊκό πρόγραμμα διεκδικήσεων(με θέματα υγεία, μισθοί, ανεργία, δημοκρατία και προσανατολισμό  οικονομικής και παραγωγικής ανασυγκρότησης) που να γρατζουνάει το σύστημα και το πλαίσιό του, που να συμβαδίζει με τα δεσπόζοντα κοινωνικά αιτήματα, χρειαζόμαστε μια μετωπική πολιτική και τακτική που να συσπειρώνει τον κόσμο που πλήττεται, που να οριοθετείται από την ήπια νεοφιλελεύθερη διαχείριση, από τους μικρομεγαλισμούς πολιτικής παρέμβασης στη διακυβέρνηση (που στην ουσία μεταφράζονται σε εκλογικές κοινοβουλευτικές παρεμβάσεις), χρειάζεται με επιμονή και υπομονή συγκρότηση και οικοδόμηση κόμματος – νέας πολιτικής δύναμης που να έχει αντισυστημική στρατηγική και πρακτική, και κοινή λογική. Από πού να αρχίσουμε; Από το τέλος προς την αρχή.

Ας ακολουθήσουμε τον Ηράκλειτο και όχι τον Παρμενίδη

Είναι εξαιρετικά δύσκολο να γράψεις ένα άρθρο για την μετά τον κορωνοϊό εξέλιξη. Από τη γυναίκα μου, ψυχίατρο, εδώ και δεκαετίες ακούω για τον «διπλό δεσμό» ως αιτία της σχιζοφρένειας, με βάση τις μελέτες του αγγλοαμερικανού ανθρωπολόγου Gregory Bateson. Η μητέρα χαϊδεύει τρυφερά στην αγκαλιά το παιδί της μπροστά στους συγγενείς και με το άλλο χέρι υπογείως το τσιμπάει  με οργή. Το διπλό, αντιφατικό μήνυμα είναι θερμοκήπιο της σχιζοφρένειας.

«Το 2021, έτος ελπίδας με τα εμβόλια» και ταυτόχρονα «τρίτο, χειρότερο κύμα επιδημίας, το εμβόλιο δεν πιάνει τον νοτιοαφρικάνικο ιό». Η ανθρωπότητα βρίσκεται υπό καταιγισμό, όχι μόνο του Covid 19, αλλά και του ιού της σχιζοφρένειας.

Δεν μπορείς να ρίξεις το παραγάδι σε θάλασσα των 10 μποφόρ, θα αγκιστρώσει και σένα. Δεν είναι εύκολο να σχεδιάσεις την ανασυγκρότηση, όταν όλες οι συντεταγμένες είναι αλληλοσυγκρουόμενες, θολές, απροσδιόριστες και το άμεσο μέλλον μη ορατό.

Δυσκολεύομαι να σκιτσάρω το άρθρο, ανοίγω το βιβλίο που διαβάζω αυτές τις μέρες, την «Ιστορία του σουρεαλισμού» του Maurice Nadeau. Πέφτω τυχαία πάνω στον τίτλο ενός άρθρου του Louis Aragon, «Το Πνευματικό Προλεταριάτο», του 1925, τότε που το σουρεαλιστικό κίνημα συμμαχούσε με το μαρξιστικό κίνημα. Αυτομάτως μου φέρνει στον νου μια σειρά από σκέψεις.

Πρώτο, σήμερα, με τη συρρίκνωση της παγκόσμιας οικονομίας, λόγω της επιδημίας, έχουμε την καταπόντιση του κυρίαρχου οικονομικού δόγματος: μείωση χρέους – κατάργηση ελλειμμάτων – άγρια λιτότητα – επίθεση στα εργατικά εισοδήματα. Πριν από μερικές εβδομάδες το γερμανικό κοινοβούλιο, με πρόεδρο, μάλιστα, τον Wolfgang Schäuble,  αποφάσισε νέα δάνεια ανεβάζοντας το γερμανικό δημόσιο χρέος στα 180 δις ευρώ – το δεύτερο υψηλότερο χρέος της μεταπολεμικής Γερμανίας. Την περασμένη Πέμπτη το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο, μέσω του υπευθύνου της δημοσιονομικής πολιτικής Victor Gaspar, σε δήλωσή στους Financial Times, ανακοινώνει ότι πρέπει να  μάθουμε να ζούμε με μεγαλύτερο χρέος.

Δύο μέτρα, δύο σταθμά. Τώρα συνειδητοποιεί κανείς τι αποτροπιαστικό έγκλημα έχει γίνει σε βάρος της Ελλάδας, την περασμένη δεκαετία, και τη βαριά ευθύνη που φέρουν με τα τρία Μνημόνια τα τρία κυβερνητικά κόμματα της χώρας. Και στον Ιορδάνη να παν να αναβαπτισθούν και να ξαναγυρίσουν ως ΧατζηΠΑΣΟΚ, ΧατζηΝΔ και ΧατζηΣΥΡΙΖA, ποτέ δεν θα συγχωρεθούν.

Δεύτερο, έχουμε τον βαθύτατο κλονισμό και αναξιοπιστία της Ευρωπαϊκής Ένωσης με πολλαπλά φαινόμενα σήψης: Brexit, εμφάνιση αυταρχισμού τύπου Ουγγαρίας και Πολωνίας, αδιέξοδα στον προϋπολογισμό. Ακραίο φαινόμενο η διπλή αποτυχία της ΕΕ στο θέμα του ιού και των εμβολίων. Από τη μια, όλα τα μέλη της, στους ημερήσιους εμβολιασμούς, βρίσκονται πίσω κι από την Ισλανδία, τη Σερβία, τα Αραβικά Εμιράτα. Από την άλλη, έλεγχος στις εξαγωγές των εταιρειών παραγωγής, με αποτρόπαιο αποκλεισμό των 90 πιο φτωχών χωρών της υφηλίου. Αρκεί μια σύγκριση. Η Ευρωπαϊκή Ένωση, σε σχέση με την Κίνα με τριπλάσιο πληθυσμό, έχει (1.2.2021) 30.380.316 κρούσματα και 705.740 νεκρούς, ενώ η Κίνα 89.564 και 4.636, αντίστοιχα.

Τρίτο, έχουμε φαινόμενα κοινωνικής αφασίας: μαζική ανεργία, φτωχοποίηση, νέκρωση ολόκληρων τομέων όπως ο τουρισμός, σχεδόν αφανισμό των μικρών επιχειρήσεων, εξόντωση του υγειονομικού προσωπικού. Και, παράλληλα, την πλήρη αποδιάρθρωση κοινωνικών λειτουργιών: εκπαίδευση και πολιτισμός. Δεν είναι απλώς ότι υπο- και δυσ-λειτουργούν, αλλά ότι έχει εκμηδενισθεί ένας ζωτικός παράγοντας, που  είναι η καλλιέργεια του ομαδικού πνεύματος. Σε αυτούς τους δύο ευαίσθητους τόπους ανθίζουν τα άνθη του κακού και ριζώνουν ακραία υπαρξιακά ερωτήματα. Είναι αυτό το «Πνευματικό Προλεταριάτο» του Aragon.

Τέταρτο, έχουμε τον φασισμό κυριολεκτικά προ των πυλών και σε μεγάλες, πια, χώρες. Στις ΗΠΑ είχε βάλει, ήδη, πόδι στον Λευκό Οίκο, δεν έλεγχε, όμως, ακόμα, βασικούς κρίκους της κρατικής εξουσίας. Το ψέμα της νοθείας, η στήριξή του από μεγάλα πρακτορεία, από 147 μέλη του Κογκρέσου, η επίθεση στο Καπιτώλιο είναι επικίνδυνα μηνύματα. «Post- truth is pre-fascism», έγραψε ο Timothy Snyder, καθηγητής ιστορίας στο Υale University, στους NY Times.

Για να συνοψίσω: Τίποτε δεν πρέπει να μείνει όπως είναι – και στη χώρα μας, και στην Ευρώπη, και παγκοσμίως.

Δεν αρκούν ορισμένες δειλές και αποσπασματικές μετατοπίσεις ή διορθώσεις.

Χρειάζεται Επανάσταση – χωρίς αβαρίες στην έννοιά της.

Ισότητα των πολιτών. Πλήρη δικαιώματα στις μειονότητες. Κατάργηση του τεράστιου χάσματος ανάμεσα σε πάμπλουτους και πάμφτωχους. Επενδυτικός συναγερμός. Ανθρωπιστική εκπαίδευση. Πολιτιστικός πυρετός. Πλήρης κατάργηση των αντιοικολογικών επιχειρηματικών δράσεων. Δημόσιο κτήμα είναι οι ερευνητικές επιτεύξεις, όπως τα εμβόλια, που οι εταιρείες τα δημιούργησαν, χάρη στις επιδοτήσεις τους από τη λαϊκή φορολογία.

Χρειάζεται σύγκλιση όλων των ριζοσπαστικών κινημάτων. Η δύναμή τους είναι συγκλονιστική. Αν ο Τramp, ο υποψήφιος ρεπουμπλικανος πρόεδρος με τον υψηλότερο αριθμό ψήφων στην ιστορία, ηττήθηκε, είναι κυρίως γιατί το Black Lives Matter ενεργοποίησε μια νέγρικη πανστρατιά.

To 2000, σε μια ομιλία του στο Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο, ο νομπελίστας θεωρητικός του Χάους Ilya Prigogine, είχε πει: «Ο Παρμενίδης επέμενε ότι δεν υπάρχει τίποτε καινούργιο, ότι όλα απλώς υπάρχουν και θα υπάρχουν για πάντα. Ο Ηράκλειτος επέμενε στην αντίθετη ιδέα, ότι τα πάντα ρει και ουδέν μένει».

Ας ακολουθήσουμε τον Ηράκλειτο, και όχι τον Παρμενίδη.

Πηγή: Το ΒΗΜΑ

Πολιτική πρόταση πάλης του Συντονισμού Κομμουνιστικών Δυνάμεων στις νέες συνθήκες

Η ΕΠΙΔΗΜΙΑ ΤΟΥ ΙΟΥ ΕΠΙΤΑΧΥΝΕ ΤΗΝ ΕΠΙΔΗΜΙΑ ΤΗΣ ΚΡΙΣΗΣ

Βρισκόμαστε μπροστά σε μια ιστορική καμπή της ανθρωπότητας. Η επιδημία του κορονοϊού επιτάχυνε την «επιδημία της υπερπαραγωγής» που υπέβοσκε έντονα τα δυο τουλάχιστον τελευταία χρόνια, πάνω σε μια φθίνουσα κερδοφορία του κεφαλαίου. Πυροδότησε όλες τις αντιθέσεις του συστήματος. Ανοίγει την αυλαία μιας νέας μεγάλης κρίσης, μόλις 10 χρόνια μετά την προηγούμενη. Η πανδημία του κορονοϊού αποτελεί έναν ακόμη μάρτυρα ότι εδώ και καιρό έχουμε μπει σε μια νέα εποχή του καπιταλισμού.

Η πανδημία προήλθε από την αλληλεπίδραση της καπιταλιστικής οικονομίας με τη φύση. Δεν είναι προϊόν συνομωσίας ή ενός εργαστηρίου βιολογικού πολέμου. Η εμφάνιση νέων κυμάτων και η επανεμφάνιση παλιών επιδημιών πρέπει να αναζητηθεί στην παραβίαση των νόμων της φύσης από τους κοινωνικούς νόμους του κεφαλαίου, από τη χωρίς όρια εκμετάλλευση της φύσης και των εργαζομένων. Η ιλιγγιώδης και αντιδραστική καπιταλιστική ανάπτυξη της οικονομίας επέδρασε καταστρεπτικά στο περιβάλλον. Και αντίστροφα, το διαταραγμένο περιβάλλον διαταράσσει «εκδικούμενο» την οικονομία.

Η πανδημία ήταν και είναι ένας πραγματικός κίνδυνος για τη ζωή και την υγεία, την παραγωγή και την κοινωνία. Είναι ολοφάνερο ότι οι αστικές δυνάμεις την αξιοποιούν για να περάσουν αντεργατικά και αντιδημοκρατικά μέτρα. Όμως, δεν την δημιούργησαν τεχνητά για μια «επανεκκίνηση της οικονομίας» καταστρέφοντας παραγωγικές δυνάμεις ή για να οικοδομήσουν ένα ολοκληρωτικό κράτος έκτακτης ανάγκης καταστρέφοντας το εργατικό λαϊκό κίνημα. Τέτοιες απόψεις αντιστρέφουν τη σχέση αιτίας – αποτελέσματος, οδήγησαν σε υποτίμηση ή και σε επικίνδυνες στάσεις απέναντι στον κίνδυνο για τη ζωή και την υγεία των εργαζόμενων μαζών. Από την άλλη πλευρά, απόψεις που υποτιμούν τα μέτρα ενάντια στη εργασία και τη δημοκρατία με πρόφαση την πανδημία, αφήνουν ανοχύρωτο το λαϊκό κίνημα μπροστά στην καταιγιστική επίθεση που βρίσκεται σε εξέλιξη.

Φαίνεται ότι βρισκόμαστε μπροστά σε ένα νέο κύκλο καθολικής κρίσης του συστήματος, που έχει ήδη ξεκινήσει και θα συνεχιστεί μετά την υποχώρηση της πανδημίας. Η καθολική καπιταλιστική κρίση, με κεντρική πλέον την οικονομική, οδηγεί τις αστικές τάξεις σε μια νέα αντιδραστική σχέση ανάμεσα στην ελαστική εργασία και την ανεργία, ανάμεσα στο παραγωγικό, χρηματιστικό και πλασματικό κεφάλαιο, στην αγορά, τον ιδιωτικό και τον κρατικό τομέα, στο εθνικό κράτος και τη διεθνοποίηση του κεφαλαίου, στην αστική δημοκρατία και την καταστολή. Οδηγεί σε μια σειρά από αποδιαρθρώσεις – αναδιαρθρώσεις στη λεγόμενη «παγκοσμιοποίηση», προσπάθειες για νέες υπερεθνικές και εθνικές διευθετήσεις και ανασυντάξεις, σε όξυνση των ενδοϊμπεριαλιστικών ανταγωνισμών. Με στόχο μια νέα ισορροπία όπου η σχέση κεφάλαιο θα παραμείνει η ίδια μέσα από τις αλλαγές της.

Χρειάζεται παρακολούθηση των αλλαγών που πραγματοποιούνται στη μέχρι τώρα αστική διαχείριση του νεοφιλελευθερισμού, η οποία μπαίνει σε βαθύτερη κρίση.

Το κεφάλαιο δεν μπορεί να ελέγξει τον εαυτό του, ο καπιταλισμός αυτοϋπονομεύεται, αναδεικνύονται οι πολλαπλές χρεοκοπίες του, ζει μέσα στις αντιθέσεις του, στην περίφημη «δημιουργική καταστροφή» το βάρος πέφτει ολοένα και περισσότερο στην καταστροφή. Αλλά το σύστημα δεν αυτοκαταστρέφεται, τουναντίον, μπορεί να εκμεταλλεύεται τις ευκαιρίες που του δίνουν οι κρίσεις του για να ξαναμπεί σε ένα νέο κύκλο. Για να κινδυνέψει ο καπιταλισμός απαιτείται οργανωμένο αντίπαλο δέος κοινωνικά και πολιτικά που να είναι επικίνδυνο και να απαντά πειστικά στο ότι μπορεί να υπάρξει εναλλακτική. Αντίπαλος σήμερα με τέτοιες αξιώσεις, δεν υπάρχει. Αυτό είναι το μεγάλο ζητούμενο.

ΕΝΑΣ ΑΡΝΗΤΙΚΟΣ ΑΛΛΑ ΜΕΤΑΒΑΛΛΟΜΕΝΟΣ ΣΥΣΧΕΤΙΣΜΟΣ

Ποιό θα είναι το αποτέλεσμα της συνολικής κρίσης στο συσχετισμό δύναμης ανάμεσα στις αντιτιθέμενες δυνάμεις της κινητήριας για την ιστορία ταξικής πάλης; Ανάμεσα στη μισθωτή εργασία και το κεφάλαιο, ανάμεσα στο σύγχρονο ιμπεριαλισμό και τους λαούς; Ποιο θα είναι το αποτέλεσμα για την εργατική τάξη, τους μικρομεσαίους και τους φτωχούς αγρότες, για τις καταπιεζόμενες εθνότητες, φυλές και φύλα, για τους κατατρεγμένους μετανάστες και μετανάστριες, τους πρόσφυγες; Για την κοινωνική πλειοψηφία που μπορεί να συγκροτήσει ένα ανταγωνιστικό μπλοκ δυνάμεων απέναντι στο κεφάλαιο και τον ιμπεριαλισμό; Στο σημείο αυτό αναλογεί στην Αριστερά και το κομμουνιστικό κίνημα της χώρας μας ένα μερίδιο ευθύνης.

Μπαίνουμε σε μια ιστορική περίοδο, με εμφανή τα σημάδια από τις προηγούμενες ήττες για τον κόσμο της εργασίας. Μια εμβληματική μορφή των αγορών, ο Γουόρεν Μπάφετ, επαναλαμβάνει συνέχεια, από τη δεκαετία του ‘90, πως «φυσικά και υπάρχει ταξική πάλη, μόνο που αυτή διεξάγεται μονομερώς από τη δική μου τάξη». Ο ισχυρισμός του έχει προφανώς το στοιχείο της υπερβολής, αποτυπώνει όμως, έστω και έτσι, την πικρή πραγματικότητα για τον κόσμο της εργασίας και όλες τις καταπιεζόμενες κοινωνικές κατηγορίες: Δραματική υποχώρηση της συνδικαλιστικής και πολιτικής δράσης, των αξιών της αλληλεγγύης, του κοινού αγώνα, της ταξικής περηφάνιας. Απουσία συλλογικής προοπτικής και ελπιδοφόρου προτάγματος κοινωνικής χειραφέτησης, ανάπτυξη μισαλλόδοξων, ρατσιστικών και εθνικιστικών ιδεολογημάτων. Έλλειμμα αυτοπεποίθησης, πολιτικά αδιέξοδα, απογείωση του ανορθολογισμού, της μοιρολατρίας, της εξατομίκευσης, χάσμα που διαρκώς βαθαίνει με τις νέες γενιές εργαζομένων της επισφάλειας, της ελαστικότητας. Υποχώρηση της κομμουνιστικής Αριστεράς.

Αρκεί όμως να μη δούμε μόνον αυτή τη πλευρά. Υπάρχει βαθύς θυμός που συνεχώς θα πολλαπλασιάζεται. Πληθαίνουν όσοι και όσες βλέπουν καθημερινά στα νοσοκομεία, στις ουρές των ανέργων, στα λουκέτα και στα συσσίτια, σε παγκόσμια ζωντανή μετάδοση πως ο «βασιλιάς είναι γυμνός». Το σοκ είναι τεράστιο. Όλο και περισσότεροι εργαζόμενοι και εργαζόμενες, νέοι και νέες, βασανίζονται στη σκέψη πως δεν μπορεί να είναι αυτός «ο καλύτερος όλων των δυνατών κόσμων», πως είμαστε στην κυριολεξία από χέρι χαμένοι αν «δεν υπάρχει εναλλακτική».

Από το πού θα γείρουν τελικά τα πράγματα, στο φόβο και την υποταγή ή στο θυμό και την αντίσταση, εξαρτάται τελικά αν η νέα ιστορική περίοδος θα σφραγιστεί από μεγάλες αναστατώσεις, συγκρούσεις και ανακατατάξεις που θα επαναφέρουν στο προσκήνιο, αντιστρέφοντας τους διάφορους Μπάφετ, την ταξική πάλη από τη σκοπιά της μισθωτής εργασίας.

Τις τελευταίες δεκαετίες, καθοριστική είναι η ανάγκη ενός στρατηγικού σχεδίου και ενός οργανωμένου πολιτικού αντίπαλου δέους για να αλλάξει ο συσχετισμός δύναμης. Η ανάγκη οικοδόμησης εκ νέου ενός σύγχρονου κομμουνιστικού προγράμματος, κινήματος και κόμματος, που θα προσπαθεί να μετασχηματίσει το αυθόρμητο σε συνειδητό, τις σύντομες τυφλές εξεγέρσεις και την τυχαία κίνηση σε σχεδιασμένη και συνεχή, είναι και ήταν κεντρικό καθήκον. Και μαζί με αυτό, η ανάγκη οικοδόμησης νικηφόρων κοινωνικών αντιστάσεων και ενός εργατικού και λαϊκού, κοινωνικο-πολιτικού μετώπου που θα αναμετρηθεί με τον αντίπαλο, θα αντιτάξει αποτελεσματική άμυνα και θα ανατρέψει τη νέα, αναμενόμενη και πολύ πιο άγρια επίθεση του καπιταλισμού, του ιμπεριαλισμού και φασισμού.

ΜΙΑ ΝΕΑ ΕΥΚΑΙΡΙΑ ΠΟΥ ΔΕΝ ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΧΑΣΟΥΜΕ

Το μεγάλο στοίχημα είναι αμείλικτο: Μπορεί η νέα ιστορική περίοδος και η μεγάλη κρίση που φέρνει να μετατραπούν σε μια νέα ιστορική ευκαιρία για το εργατικό και λαϊκό κίνημα και την κομμουνιστική Αριστερά, που δεν θα τη χάσουμε, όπως τόσες άλλες; Μπορεί να δημιουργηθεί μια αναγεννημένη κομμουνιστική Αριστερά – καταλύτης ενός μαζικού μπλοκ κοινωνικών και πολιτικών δυνάμεων που θα προβάλλει έναν άλλο δρόμο για το «έθνος των εργαζόμενων»;

Ασφαλώς και φαντάζει κάτι τέτοιο μακρινό και άπιαστο όνειρο με βάση τα σημερινά δεδομένα, τις ανεπάρκειες και παθογένειες της υπαρκτής κομμουνιστικής Αριστεράς. Άλλωστε ακόμα και τώρα, μέσα στην πανδημία, δυνάμεις της δεν παύουν διαρκώς να εκπλήσσουν αρνητικά με ένα αμάλγαμα γραφικών, πολιτικά πρωτόγονων απόψεων, ενώ κάποιες άλλες συνεχίζουν να κινούνται όπως και πριν, με μειωμένες προσδοκίες και φοβικά σύνδρομα για τους όμορους πολιτικά χώρους. Οι περισσότεροι αγωνιστές και αγωνίστριες και πρωτίστως ο «λαός των ανένταχτων» αριστερών, των κομμουνιστών και κομμουνιστριών δυσπιστούν με τους πάντες και τα πάντα, φαίνεται να ησυχάζουν αλλά ησυχία δε βρίσκουν, νοιώθουν ανήμποροι και ακάλυπτοι.

Αν δεν ανατραπεί άρδην αυτή η κατάσταση, για άλλη μια φορά δεν θα μπορέσουμε να γυρίσουμε το παιχνίδι ούτε καν να το παλέψουμε αξιοπρεπώς. Aν ο κόσμος αλλάζει γοργά προς το χειρότερο, οφείλουμε να αλλάξουμε επειγόντως προς το καλύτερο εφόσον φιλοδοξούμε ακόμα να καταργήσουμε την υπάρχουσα τάξη πραγμάτων.

Δεν έχουμε πια την πολυτέλεια για εύκολα αναθέματα, μνησικακίες, μικροηγεμονισμούς και μικροϊδιοκτησιακές λογικές, μακριά από την εργατική τάξη και τα καταπιεζόμενα λαϊκά στρώματα και τις ανάγκες τους. Βεβαίως, δεν μιλάμε για τεχνητή συγκόλληση δυνάμεων σε ενιαίο κόμμα, αλλά πρωτίστως για κοινή δράση απέναντι στον κοινό εχθρό, για σχεδιασμένα βήματα πολιτικών συνεργασιών σε κρίσιμα μέτωπα και ζητήματα όπου υπάρχει πολιτική συμφωνία, για πρωτοβουλίες που θα διερευνήσουν ειλικρινά τη δυνατότητα μιας πιο μόνιμης, σταθερής και αναβαθμισμένης πολιτικά μετωπικής συμπαράταξης.

Θέλει τόλμη, αυτοκριτικό πνεύμα, πολιτική ευθύτητα και εντιμότητα, αλλά κυρίως καινοτόμα σκέψη και πολιτική, για να βρεθούν δρόμοι και μορφές συστράτευσης. Αρκεί να μην ακολουθήσουμε τη γνωστή συνταγή «να τα αλλάξουμε όλα για να μην αλλάξει τίποτα».

ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΙΚΗ ΑΝΤΙΣΤΑΣΗ, ΑΝΤΕΠΙΘΕΣΗ ΚΑΙ ΝΕΑ ΠΡΟΟΠΤΙΚΗ

Η νέα ιστορική καμπή και η ευθύνη που μας αναλογεί απαιτούν να αναζητηθούν απαντήσεις σε τρία αλληλοσυνδεόμενα επίπεδα: Πρώτο, στα επείγοντα προβλήματα προστασίας και επιβίωσης των εργαζόμενων μαζών από την υγειονομική και οικονομική κρίση, όπου απαιτείται μια όσο το δυνατόν πιο μαζική αντίσταση. Με αιτήματα που να προσπαθούν να τροποποιούν συνειδήσεις και συσχετισμό, στοχεύοντας στην αναβάθμιση της λαϊκής και εργατικής πάλης, απαραίτητα για να αποκατασταθεί στοιχειωδώς το λαϊκό φρόνημα και να αποκτήσει αξιοπιστία και δύναμη η έννοια της αντίστασης.

Δεύτερο, στα δομικά προβλήματα της οικονομίας, των χρεοκοπιών, της ανεργίας και της εργασίας, που απαιτούν μια πορεία αντεπίθεσης με ένα πρόγραμμα διεκδικήσεων για κατακτήσεις υπέρ της μισθωτής εργασίας και του λαού. Δεν υπάρχει εργατικό και λαϊκό «όχι» χωρίς τα αντίστοιχα «ναι». Διαφορετικά, θα απαντούν πιο πειστικά τα αστικά ή τα διάφορα αριστερά ρεφορμιστικά προγράμματα. Τα άμεσα αιτήματα και η πάλη για κατακτήσεις δεν μπορούν να αποκοπούν μηχανιστικά το ένα από το άλλο.

Με βάση τις ανάγκες, την πρότερη ήττα και τους σημερινούς συσχετισμούς οι πολιτικοί και κοινωνικοί στόχοι άμυνας μπαίνουν σε πρώτο πλάνο για τη συγκέντρωση δυνάμεων στο εργατικό, λαϊκό και νεολαιίστικο κίνημα. Για να δυναμώνει, όμως, η άμυνα και να ανοίγει ο δρόμος για μια συνολική ανατροπή της επίθεσης, οι δυνάμεις της ανατρεπτικής Αριστεράς απαιτείται να θέσουν ταυτόχρονα ένα πρόγραμμα εργατικών και λαϊκών κατακτήσεων.

Με τη γνώση ότι τέτοιες κατακτήσεις εντός της αστικής κυριαρχίας θα είναι πάντα μερικές και υπό διαρκή αναίρεση όπως έδειξε πικρά η ιστορία.

Για αυτό, τρίτο, απαιτείται να δοθούν απαντήσεις στο πρόβλημα της ιστορικής εναλλακτικής, της επαναστατικής υπέρβασης των αντιθέσεων του κεφαλαίου, της εργατικής εξουσίας σε στενή συμμαχία με τα λαϊκά στρώματα, με μια αναγεννημένη κομμουνιστική προοπτική που θα απαντά στο αστικό, νεοφιλελεύθερο και νεοσυντηρητικό «Δεν υπάρχει εναλλακτική» (There Is No Alternative – ΤΙΝΑ). Χωρίς αυτή την προοπτική αδυνατίζει τόσο η αντίσταση όσο και η διεκδίκηση για κατακτήσεις, οδηγούνται στην ενσωμάτωση και την ήττα.

Αναζητούμε ένα συνδυασμό τακτικής και στρατηγικής, προσαρμοσμένο στις νέες συνθήκες της επιδημικής και καθολικής οικονομικής κρίσης, που επιχειρεί να υπερβεί τη μηχανιστική απόσπαση ή συγχώνευση μεταξύ τους τις οποίες πλήρωσε ακριβά η Αριστερά και το κομμουνιστικό κίνημα. Πιστεύουμε ότι το εργατικό και λαϊκό κίνημα μπορεί να αντιτάξει αποτελεσματική άμυνα. Και κάτω από άλλους συσχετισμούς ότι μπορεί να επιβάλει νίκες με μια κατεύθυνση ρήξης και εξόδου από την αστική κυριαρχία και την ιμπεριαλιστική επικυριαρχία, προς μια κομμουνιστική κοινωνία ανάλογη με την εποχή μας.

Η εμπειρία της προηγούμενης δεκαετίας δείχνει ότι η έλλειψη μιας κατεύθυνσης ρήξης και εξόδου στο «αντινεοφιλελεύθερο μέτωπο» του ΣΥΡΙΖΑ οδήγησε στην ενσωμάτωση στο νεοφιλελευθερισμό, την ΕΕ και το σύστημα. Στην ίδια κατεύθυνση κινείται το ΜεΡΑ25 παρά μια πιο μαχητική ρητορεία. Από την άλλη, η έλλειψη πίστης και η φοβικότητα απέναντι στη δυνατότητα κατακτήσεων οδήγησε το ΚΚΕ, την ΑΝΤΑΡΣΥΑ και άλλα ρεύματα, παρά την προσφορά τους, σε «μέτωπα» γύρω από τον εαυτό τους, στη μείωση της επιρροής τους. Η ΛΑΕ προσπάθησε επίσης, αλλά δεν μπόρεσε να απαντήσει, δεν κατάφερε να συγκροτήσει μία νέα φυσιογνωμία και πρακτική στην κινηματική παρέμβαση και την προγραμματική και στρατηγική συζήτηση.

Όλα αυτά βοήθησαν, τελικά, στην ηγεμονία του ΣΥΡΙΖΑ μέσα στις συνειδήσεις του κόσμου της Αριστεράς και του κινήματος. Αυτά τα λάθη δεν πρέπει να επαναληφθούν στις νέες αναμετρήσεις. Πολύ περισσότερο που η ηγεσία του ΣΥΡΙΖΑ επαναφέρει την «εναλλακτική εξουσία» απέναντι στην κυβέρνηση της ΝΔ ως μια «προοδευτική δημοκρατική διακυβέρνηση» με τα ρετάλια του ΠΑΣΟΚ, πλήρως ενταγμένη πλέον, στο μνημονιακό, νεοφιλελεύθερο, ευρωατλαντικό και αστικό πλαίσιο.

Κεντρικό μας σύνθημα είναι: Αυτή τη φορά να πάει αλλιώς. Να πληρώσει το κεφάλαιο και όχι ο λαός.

ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΠΙΔΗΜΙΑ ΚΑΙ ΤΗΝ ΥΓΕΙΟΝΟΜΙΚΗ ΚΡΙΣΗ

Α. Τι δεν έγινε και τι έπρεπε να γίνει

Εδώ και δέκα περίπου μήνες η χώρα δοκιμάζεται από την πανδημία του νέου κορονοϊού. Ανοχύρωτη ως ήταν, παρά τις επίσημες διαβεβαιώσεις, μετά από πολλά χρόνια συνεχούς υποβάθμισης του δημόσιου τομέα περίθαλψης, στην αρχή προβλήθηκε ως λογική επιλογή το γενικευμένο lockdown για να περιοριστεί η διασπορά του ιού, να επιπεδωθεί η καμπύλη και κυρίως για να κερδηθεί χρόνος για την προετοιμασία του ΕΣΥ.

Το δεύτερο κύμα μπορούσε να καθυστερήσει και να αμβλυνθεί εάν είχε αξιοποιηθεί για αυτό η περίοδος του πρώτου lock down και εάν το αναγκαίο άνοιγμα της οικονομίας και της κοινωνίας μετά το πρώτο κύμα συνοδευόταν από γενναία, έκτακτα μέτρα υπέρ της δημόσιας υγείας, της παιδείας και των μεταφορών, μαζί με τα αναγκαία μέτρα της ατομικής υγιεινής. Το δείχνουν η Κούβα, η Βενεζουέλα, η ινδική Πολιτεία της Κεράλα, οι Ζαπατίστας, αλλά και η Κίνα, ακόμη και χώρες με συντηρητική αστική διακυβέρνηση, όπως η Ν. Κορέα και η Ταϊβάν. Αντ΄ αυτού, η κυβέρνηση και η Ευρωπαϊκή Ένωση υποτάχθηκαν πλήρως στους επιχειρηματικούς ομίλους, ειδικά του τουρισμού και στον ΣΕΒ, άνοιξαν την οικονομία χωρίς ουσιαστικά μέτρα αποκλειστικά για να σώσουν την κερδοφορία τους. Μετέδωσαν το πνεύμα του εφησυχασμού ενώ ο ιός ήταν ακόμα εδώ.

Αναδείχθηκε η ανωτερότητα, η αποτελεσματικότητα και η κοινωνική χρησιμότητα του δημόσιου απέναντι στο ιδιωτικό σύστημα υγείας. Αποδείχθηκε ότι όσο πιο οργανωμένο Δημόσιο Σύστημα Υγείας έχει μια χώρα, όσο πιο προσβάσιμο στο λαό, τόσο λιγότερες ανθρώπινες απώλειες θα καταμετρήσει. Κέρδισε, όπου εφαρμόστηκε, η πολιτική έκτακτης κινητοποίησης δημόσιων πόρων για την αντιμετώπιση της πανδημίας, η στρατηγική του επιθετικού ελέγχου των εισερχόμενων στη χώρα, των μαζικών τεστ, των κάθετων μέτρων ιχνηλάτησης και καραντίνας.

Είναι προφανές όμως ότι η κυβέρνηση και οι ειδικοί που επιλέγει να ακούει γράφουν στα παλαιότερα των υποδημάτων τους τη διεθνή εμπειρία. Οι κυβερνώντες αγχώνονται άλλωστε μόνο για την επικοινωνιακή διαχείριση, το πολιτικό κόστος των ανθρώπινων απωλειών και όχι για την ελαχιστοποίησή τους. Η πολιτική που ακολουθείται παραμένει αγκιστρωμένη σε νεοφιλελεύθερες ιδεοληψίες, πλήρως υποταγμένη στον ιδιωτικό επιχειρηματικό τομέα των ομίλων υγείας, ασφάλισης και φαρμάκου, στο πολιτικό και οικονομικό πλαίσιο που έχουν χτίσει δανειστές και «προστάτες».

Η κυβέρνηση και η ιθύνουσα αστική τάξη δεν αξιοποίησαν το χρόνο που κερδήθηκε στο πρώτο κύμα για να προσανατολίσουν κρατικά κονδύλια και να προχωρήσουν σε μαζικούς, μόνιμους διορισμούς στην πρωτοβάθμια δημόσια υγεία, στα νοσοκομεία και τις ΜΕΘ, στην παιδεία και τις μεταφορές, ώστε να αποφευχθεί ο συνωστισμός και να υλοποιηθεί ο εντοπισμός με μαζικά τεστ, η ιχνηλάτηση και η απομόνωση των περιστατικών της νόσου covid-19. Δεν έλαβαν ουσιαστικά στοχευμένα μέτρα προστασίας των ευπαθών ομάδων που αποδεδειγμένα πλήττονται σοβαρότερα, με αποτέλεσμα σημαντική επιβάρυνση σε χώρους συνωστισμού τους (γηροκομεία, προσφυγικά camps κλπ.). Δεν έκαναν ποτέ ουσιαστικούς ελέγχους για την εφαρμογή των αναγκαίων μέτρων προστασίας σε μαζικούς χώρους δουλειάς (τα παραδείγματα της έξαρσης της επιδημίας στις βιομηχανικές ζώνες της Δυτικής Αττικής, της Βοιωτίας και της Βόρειας Ελλάδας είναι χαρακτηριστικά). Αντίθετα, προσανατόλισαν κρίσιμα κονδύλια στην Αστυνομία, τους ιδιώτες κλινικάρχες και καναλάρχες, στις πολεμικές δαπάνες για το ΝΑΤΟ, προχώρησαν σε μπαλώματα διορισμών προσωρινής και υποπληρωμένης εργασίας. Υπέταξαν την επιτροπή των ειδικών στην πολιτική τους, η οποία κινήθηκε με διαρκείς αντιφάσεις και καθαρά αντιεπιστημονικές απόψεις που προκαλούν τεράστια σύγχυση στο λαό, τροφοδοτώντας το ακροδεξιό ρεύμα της συνωμοσιολογίας. Λαμβάνουν μόνο μέτρα που δεν κοστίζουν. Έκλεισαν τα πανεπιστήμια, τα σχολεία, τα νηπιαγωγεία και τους παιδικούς σταθμούς σε μία απαράδεκτη κίνηση από παιδαγωγική σκοπιά για να μην πάρουν μέτρα όπως οι 15 μαθητές ανά τάξη.

Πολύ περισσότερο όχι μόνο η κυβέρνηση αλλά συνολικά οι αστικές πολιτικές δυνάμεις δεν κάνουν τίποτα και δεν προσανατολίζονται καν να αναπτύξουν και να ενισχύσουν ένα ουσιαστικό σύστημα πρωτοβάθμιας πρόληψης και περίθαλψης. Η βασική άμυνα του πληθυσμού απέναντι σε οποιοδήποτε παθογόνο είναι ένα καλύτερο βιοτικό επίπεδο με ανθρώπινες συνθήκες ζωής και εργασίας που μειώνουν την ευαλωτότητά του. Και δίπλα σε αυτό ένα εκτεταμένο σύστημα πρόληψης, έγκαιρης διάγνωσης και αρχικής αντιμετώπισης προβλημάτων υγείας σε πρωτοβάθμιο επίπεδο. Τα νοσοκομεία και οι ΜΕΘ είναι η ύστατη αναγκαία άμυνα για τις βαρύτερες περιπτώσεις. Στη χώρα μας ποτέ δεν αναπτύχθηκε επαρκώς ένα σύστημα πρωτοβάθμιας περίθαλψης με ευθύνες όλων των αστικών κυβερνήσεων και κομμάτων. Το λαϊκό κίνημα πρέπει να κινηθεί αποφασιστικά και διεκδικητικά σε αυτή την κατεύθυνση.

Αντί για όλα αυτά, η κυβέρνηση με τις επιλογές της έφερε το δεύτερο κύμα πολύ νωρίτερα, με ανυπολόγιστες υγειονομικές και κοινωνικές συνέπειες. Για αυτό κατέφυγε σε νέο lock down, ετοιμάζεται και για νέο σκληρότερο και έχει την πλήρη ευθύνη για αυτό. Δεν ήταν αναπόφευκτο αυτό! Η νεοφιλελεύθερη πολιτική της διάλυσης και της υποτίμησης του ΕΣΥ , ακόμα και εν μέσω πανδημίας, θα το κάνει να φαίνεται διαρκώς «αναπόφευκτο» σε ένα φαύλο κύκλο που θα διαρκέσει πολύ. Δεν συναινούμε σε μια σισύφεια επανάληψη «εκτάκτων συνθηκών» στις οποίες η ίδια η χρεοκοπία της κυβερνητικής πολιτικής οδηγεί και θα αποτελούν την δικαιολογητική βάση για μέτρα όλο και μεγαλύτερου «κυβερνητικού ανορθολογισμού».

Είναι ανάγκη όσο ποτέ ένα μαζικό πολιτικό – κοινωνικό διεκδικητικό ρεύμα που θα επιβάλει τα αναγκαία μέτρα, θα ανατρέψει αυτή την πολιτική αμφισβητώντας το πλαίσιό της. Για ένα κίνημα μέσα και έξω από τα νοσοκομεία, τις δομές υγείας και τους χώρους δουλειάς που θα απαιτήσει να σωθεί ο λαός και οι εργαζόμενοι/ες. Για να ανασάνει η κοινωνία. Για να βγούμε νικητές και όχι νικημένοι στον δύσκολο χειμώνα που ζούμε.

Β. Τι πρέπει να γίνει μπροστά στο τρίτο κύμα, που αναμένεται ακόμη πιο ισχυρό;

  1. Δωρεάν μαζικός και ταχύς εμβολιασμός για όλους τους πολίτες, σπάσιμο των πατεντών των πολυεθνικών φαρμάκου, ελεύθερη παραγωγή τους, αξιοποίηση όλων των εμβολίων και από χώρες εκτός ΕΕ, αντιπαράθεση με τις σκοταδιστικές αντιεμβολιαστικές απόψεις.
  2. Αποφασιστική ενίσχυση της δημόσιας Πρωτοβάθμιας Υγείας με προσωπικό και πόρους, ως το πρώτο βήμα επαφής του ασθενή covid-19 και γενικά του πολίτη με το σύστημα υγείας.
  3. Αναδιοργάνωση του ΕΟΔΥ άμεσα, ώστε να μετατραπεί σε πραγματικό οργανισμό που διασφαλίζει τη Δημόσια Υγεία, με ισχυρό μηχανισμό ιχνηλάτησης, απομόνωσης και καραντίνας.
  4. Γενναία αύξηση της δυνατότητας για διενέργεια τεστ σε δημόσια εργαστήρια. Αξιοποίηση του δημόσιου πανεπιστημίου, ενίσχυση των δημόσιων ιδρυμάτων και όχι σκανδαλώδης εύνοια προς τον κρατικοδίαιτο ιδιωτικό τομέα. Αλλαγή πολιτικής και κριτηρίων για τη διενέργεια τεστ σύμφωνα με τις οδηγίες του ΠΟΥ. Δωρεάν για όσους απαιτείται, με κριτήρια επιστημονικά-υγειονομικά, όχι οικονομοτεχνικά και προσαρμοσμένα στη δημοσιονομική πολιτική λιτότητας.
  5. Πρόσβαση σε δωρεάν έλεγχο όλων όσων έχουν έρθει σε επαφή με επιβεβαιωμένο κρούσμα σε σχολεία, χώρους δουλειάς, κλειστές δομές. Αλλαγή των απαράδεκτων οδηγιών για καραντίνα χωρίς ιχνηλάτηση και διενέργεια τεστ. Εξασφάλιση δωρεάν, ποιοτικών μέσων ατομικής προστασίας για όλους/ες.
  6. Κάλυψη των κενών οργανικών θέσεων ιατρικού και νοσηλευτικού προσωπικού που θα καλύψουν τις πρόσθετες υγειονομικές ανάγκες της πανδημίας αλλά και τα πάγια κενά και ελλείψεις που πολλαπλασιάστηκαν την τελευταία μνημονιακή δεκαετία.
  7. Αυξημένα στοχευμένα μέτρα προστασίας σε χώρους συνωστισμού ευπαθών ομάδων (π.χ. γηροκομεία) και εγκλεισμού (προσφυγικά camps, φυλακές, στρατόπεδα).
  8. Διπλασιασμός των «κοινών» κλινών ΜΕΘ με έκτακτο κονδύλι του κρατικού προϋπολογισμού. Διπλασιασμός των ΜΕΘ-Covid. Επίταξη ιδιωτικών ΜΕΘ χωρίς αποζημίωση. Στελέχωση τώρα όλων των κρεβατιών ΜΕΘ, νέων και παλιών, με το απαραίτητο μόνιμο προσωπικό για την ασφαλή λειτουργία τους. Προσλήψεις και όχι προσωρινές μετακινήσεις.
  9. Λεφτά και προσλήψεις στην Παιδεία και τις Μεταφορές, αύξηση των δρομολογίων των ΜΜΜ άμεσα.
  10. Άμεση ικανοποίηση των αιτημάτων μαθητών και καθηγητών. Να ανοίξουν τα σχολεία τώρα με 15 μαθητές ανά τάξη και ενίσχυση των εκπαιδευτικών υποδομών. Καμία δίωξη εις βάρος μαθητή λόγω των κινητοποιήσεων.

Γ. Για ένα καθολικό δημόσιο και δωρεάν σύστημα υγείας

Η πανδημία ενισχύει την ανάγκη για μια βαθύτερη κριτική στο σύγχρονο, αστικό μοντέλο υγειονομικής πολιτικής και ταυτόχρονα την ανάγκη για μια νέα, ριζοσπαστική, υγειονομική πολιτική προς όφελος των εργαζομένων και του λαού. Στις σημερινές συνθήκες ένα μέτωπο της μισθωτής εργασίας με τα λαϊκά στρώματα μπορεί να επιβάλει σοβαρές λαϊκές κατακτήσεις στο υγειονομικό σύστημα και ευρύτερα, σε σύγκρουση και ρήξη με την πολιτική ιδιωτικοποιήσεων της κυβέρνησης και της ΕΕ.

Μια νέα ριζοσπαστική υγειονομική πολιτική απαιτεί ένα ενιαίο, κοινωνικό σχέδιο υγείας σε εθνικό επίπεδο, όπου το δημόσιο θα μετατρέπεται σε καθολικό πάροχο και χρηματοδότη μιας ποιοτικής και δωρεάν περίθαλψης για όλους και όλες. Βασικοί άξονες της πρότασής μας είναι:

  1. Κέντρο η δημόσια, δωρεάν, πρωτοβάθμια περίθαλψη. Σχέδιο δημιουργίας σύγχρονων πρωτοβάθμιων δομών υγείας στις μεγάλες επιχειρήσεις, τα σχολεία και τα πανεπιστήμια, στους δήμους, σε χώρους συνωστισμού ευπαθών ομάδων και εγκλεισμού (γηροκομεία, προσφυγικά camps, στρατόπεδα, φυλακές κλπ.). Με στόχο την πρόληψη και την έγκαιρη αντιμετώπιση σε πρώιμο στάδιο κάθε προβλήματος υγείας. Ένταξη των ατομικών ιατρείων και οδοντιατρείων σε ένα σχέδιο δημόσιας πρωτοβάθμιας φροντίδας.
  2. Ποιοτική δευτεροβάθμια και τριτοβάθμια περίθαλψη. Γενναία ενίσχυση των δημόσιων νοσοκομείων, άνοιγμα νέων ΜΕΘ, αύξηση των μονάδων χρόνιων πασχόντων, μαζικές προσλήψεις μόνιμου προσωπικού με αξιοπρεπείς μισθούς. Επίταξη και κρατικοποίηση των μεγάλων ομίλων και επιχειρήσεων Υγείας, χωρίς αποζημίωση, με κάλυψη και βελτίωση των εργασιακών δικαιωμάτων των εργαζομένων σε αυτά.
  3. Εθνική φαρμακοβιομηχανία, ίδρυση δημόσιων επιχειρήσεων για παραγωγή υγειονομικού υλικού με ανάπτυξη της έρευνας στα δημόσια πανεπιστήμια, εθνικοποίηση μεγάλων επιχειρήσεων φαρμάκου, πλήρη ασφαλιστική κάλυψη για τα φάρμακα.
  4. Ουσιαστική Κοινωνική Πρόνοια. Καθολική και αποκλειστικά δημόσια ασφάλιση για όλο τον πληθυσμό. Προστασία των ατόμων με αναπηρία και όλων των ευάλωτων κοινωνικών ομάδων (ηλικιωμένοι/ες, ΑμεΑ, παιδιά, χρόνια πάσχοντες, μετανάστες/τριες κ.ο.κ.), για τους ψυχικά ασθενείς και τους τοξικοεξαρτημένους.
  5. Νέου τύπου ιατρική και υγειονομική εκπαίδευση. Βασική ιατρική και υγειονομική εκπαίδευση σε όλα τα σχολεία και συνεχής εκπαίδευση σε όλο τον πληθυσμό. Κοινωνικοποίηση της ιατρικής και όχι ιατρικοποίηση της ασθένειας. Νέος χάρτης και ενίσχυση ειδικοτήτων για τη δημόσια υγεία, την πρόληψη και την εργασία.
  6. Αύξηση των κρατικών δαπανών για την Υγεία από το 4,7% άμεσα στο 7% με στόχο το 10%. Κοινωνικό απόθεμα για καταστροφές, κατάργηση των πλεονασμάτων για τους δανειστές, όλο το πλεόνασμα και το «μαξιλάρι» στην υγεία και τις λαϊκές ανάγκες.
  7. Μείωση των αιτιών που γεννούν τις «μαζικές ασθένειες» της εποχής μας, όπως τα καρδιαγγειακά νοσήματα, ο διαβήτης, ο καρκίνος, τα αυτοάνοσα νοσήματα, οι αλλεργίες και οι ψυχικές νόσοι, με ένα γενικότερο κοινωνικό σχέδιο που θα εξασφαλίζει σιγουριά για την εργασία και το εισόδημα, μείωση του κοινωνικού στρες από το φόβο της απόλυσης, της ανεργίας, της ελαστικής εργασίας και της εργασιακής υποβάθμισης, δημόσια και φτηνή ενέργεια, ποιοτική διατροφή, πράσινο δομημένο περιβάλλον, προστασία του φυσικού περιβάλλοντος.

Για να υλοποιηθούν όλα αυτά, απαιτείται να δοθεί λόγος και ρόλος στους εργαζόμενους και πρώτα από όλα στους υγειονομικούς. Εκπροσώπηση στη διοίκηση των δομών Υγείας με εκλεγμένους και ανακλητούς εργαζόμενους/ες από τις συνελεύσεις τους, με ένα αναγεννημένο, ισχυρό συνδικαλιστικό κίνημα υγειονομικών, με ισότιμη και αναβαθμισμένη συμμετοχή των ιεραρχικά κατώτερων, των νοσηλευτριών και νοσηλευτών και των άλλων εργαζόμενων.

Η ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΚΥΒΕΡΝΗΣΗΣ ΚΑΙ ΕΕ ΟΔΗΓΕΙ ΣΕ ΒΑΘΙΑ ΥΦΕΣΗ

Οι αστικές κυβερνήσεις και τα κράτη λαμβάνουν διαρκή μέτρα καραντίνας που παραλύουν μεγάλο μέρος της παραγωγής όχι γιατί το ήθελαν, αλλά για να αντέξουν τα σχεδόν διαλυμένα από την προηγούμενη επέλαση των ιδιωτικοποιήσεων δημόσια συστήματα υγείας. Το αποτέλεσμα είναι το απότομο φρενάρισμα των διεθνών και εγχώριων αλυσίδων παραγωγής, μεταφορών και κατανάλωσης.

Έτσι, η επιδίωξη για μέγιστο και γρήγορο κέρδος με αποφυγή της φορολογίας και των δαπανών για το κοινωνικό κράτος και την υγεία οδηγεί στο αντίθετό της: στην απότομη γενική πτώση των κερδών. Με εξαίρεση μια χούφτα πολυεθνικών και μεγάλων επιχειρήσεων που κερδοσκοπεί πάνω στην πανδημία, στα φάρμακα και τα προστατευτικά υλικά, στο ηλεκτρονικό εμπόριο κ.α. και εκτινάσσουν τα κέρδη τους, καταστρέφουν αδύναμα και μικρά κεφάλαια, συγκεντρώνουν την παραγωγή, την ιδιοκτησία και τον πλούτο. Οι τομείς αυτοί, όμως, δεν μπορούν να εξισορροπήσουν την κατάρρευση των επιχειρήσεων μεταφοράς, τουρισμού και ψυχαγωγίας, την απότομη πτώση της συνολικής ζήτησης που παρέσυρε την προσφορά, δηλαδή την παραγωγή.

Ταυτόχρονα, η ανάγκη για οικονομική στήριξη επιχειρήσεων και εργαζομένων από το κράτος απαιτεί δισεκατομμύρια δημιουργώντας τεράστια ελλείμματα στους κρατικούς προϋπολογισμούς. Αυτό με τη σειρά του φέρνει την ανάγκη για νέους δανεισμούς των κρατών, με αποτέλεσμα την ακόμη μεγαλύτερη άνοδο των δημόσιων χρεών. Όλα τα φαντάσματα της προηγούμενης κρίσης επανεμφανίζονται διογκωμένα.

Εάν η προηγούμενη καπιταλιστική κρίση ήταν διεθνής, αυτή εδώ είναι παγκόσμια και συγχρονισμένη. Η Κίνα, για πρώτη φορά μετά από τη δεκαετία του ‘60, μπήκε σε αρνητικούς ρυθμούς ανάπτυξης για ένα τρίμηνο. Η άνοδος που εμφανίζει για το σύνολο του 2020, ενώ τη φέρνει σε πλεονεκτική θέση, δεν μπορεί εύκολα να αντιρροπήσει τη διεθνή πτωτική τάση. Οι ΗΠΑ χτυπιούνται περισσότερο από τον αντίπαλό τους. Στην ΕΕ, το Σύμφωνο Σταθερότητας έγινε κουρελόχαρτο και τίθεται ξανά σε ερώτημα η συνοχή της Ευρωζώνης. Οι αναπτυσσόμενες οικονομίες δεινοπαθούν από την απόσυρση κεφαλαίων προς τις ηγεμονικές καπιταλιστικές χώρες για να αντιμετωπίσουν την πανδημία. Δεν φαίνεται κάποιο κέντρο ικανό να αναδειχθεί άμεσα σε ατμομηχανή της ανάκαμψης.

Οι χώρες που έχουν ασθενέστερη βιομηχανική παραγωγή θα χτυπηθούν βαθύτερα. Σε αυτές ανήκει η Ελλάδα. Ο τουρισμός είναι το πρώτο και μεγαλύτερο θύμα της κρίσης. Στηριγμένη στην περίφημη «τουριστική βιομηχανία» με πάνω από το 20% του ΑΕΠ της η Ελλάδα αναμένεται να έχει πάνω από 10% πτώση του ΑΕΠ για το 2020, κρατικό έλλειμμα κοντά στο 10%, άνοδο του χρέους πάνω από το 200%, ανεργία πάνω από 20%. Η πορεία αυτή θέτει τη χώρα σε μια πρωτοφανή κατάσταση που εγκυμονεί πολύ μεγάλες κοινωνικές και πολιτικές αναστατώσεις.

Η κυβέρνηση και η αστική τάξη, η ΕΕ και η ΕΚΤ ήδη έδειξαν την κατεύθυνσή τους: Δισεκατομμύρια στις τράπεζες και τις μεγάλες επιχειρήσεις, εκ περιτροπής εργασία – μοίρασμα της ανεργίας, τηλε-εργασία, αντιδημοκρατικά μέτρα επιτήρησης και καταστολής, άρνηση ακόμη και αναδιάρθρωσης του χρέους με τη μέθοδο των ευρωομολόγων. Η κυβέρνηση δεν πρόκειται να αλλάξει γραμμή, να γίνει πιο κεϋνσιανή. Ο δρόμος για μέτρα μνημονιακού τύπου είναι αναγκαστική επιλογή για την τάξη που υπηρετεί. Νέες μειώσεις συντάξεων, μισθών και εργαζομένων στο δημόσιο και τον ιδιωτικό τομέα, λουκέτα σε μικρομεσαίους, είναι στο κέντρο της κρυμμένης ατζέντας της.

Τα μεγάλα ερωτήματα για την εργατική τάξη, το λαό και την Αριστερά αναδύονται με οξύτατη μορφή: Πώς θα σωθεί η μισθωτή εργασία, οι αυτοαπασχολούμενοι και οι μικρομεσαίοι από την καταστροφή; Μπορεί να αντιμετωπιστεί η ύφεση ή είναι αναπόδραστη; Και αν μπορεί, πώς θα γίνει αυτό; Και μετά; Θα συνεχίσουμε με το ίδιο παραγωγικό, καταναλωτικό και κοινωνικό μοντέλο που οδήγησε στην καταστροφή;

Πεποίθησή μας είναι ότι αυτή τη φορά μπορεί «να πάει αλλιώς» για τη μισθωτή εργασία και το λαό. Υπάρχει άλλος δρόμος. Η ύφεση δεν μπορεί να αποφευχθεί, αλλά μπορεί να μειωθεί και να υπάρξει σταδιακά μια ανάκαμψη σε όφελος της εργασίας και σε βάρος του μεγάλου κεφαλαίου. Για αυτό χρειάζεται ένα όσο το δυνατό πιο σαφές πρόγραμμα πάλης και η αντίστοιχη συγκέντρωση δυνάμεων που θα συγκρουστεί με την αστική τάξη και την ΕΕ για να το επιβάλει.

ΓΙΑ ΤΗ ΣΩΤΗΡΙΑ ΤΩΝ ΕΡΓΑΖΟΜΕΝΩΝ ΚΑΙ ΜΙΚΡΟΜΕΣΑΙΩΝ

Η κυβέρνηση εξακολουθεί να αποποιείται τις ευθύνες της και τις ρίχνει στο λαό, στη νεολαία, στην «ατομική ευθύνη». Ακόμη χειρότερα, αντί για μια «ανακωχή», ώστε να δοθεί νικηφόρα και με στοιχειώδη συνοχή η μάχη της κοινωνίας ενάντια στον κορονοϊό, αξιοποιεί ξεδιάντροπα το δεύτερο κύμα της πανδημίας για να περάσει τα πιο βάρβαρα αντιλαϊκά και αντεργατικά μέτρα που είχαν στο συρτάρι τους προκαλώντας δικαιολογημένα αντιδράσεις. Όπως ο νόμος για τις πτωχεύσεις και τη δήμευση της λαϊκής περιουσίας από τις τράπεζες, όπως το νομοσχέδιο για την κατάργηση του 8ωρου, για το χτύπημα στα συνδικάτα, όπως οι προτάσεις της κυβέρνησης για την πανεπιστημιακή αστυνομία και την εξίσωση πανεπιστημίων και κολλεγίων.

Για το πρόγραμμα πάλης και τα βασικά αιτήματα οφείλουμε να συνυπολογίσουμε την ύφεση, το βαθμό ωριμότητας και οργάνωσης των εργατικών λαϊκών τάξεων και, κυρίως, την ανάγκη να επιβιώσουν και να προστατευθούν οι εργαζόμενοι/ες «ελέγχοντας τους τυφλούς νόμους της αγοράς» (Μαρξ).

1. Πλήρης μισθολογική κάλυψη όλων των εργαζόμενων που νοσούν η μπαίνουν σε αναστολή εργασίας. Κανένας μισθός κάτω από 751 – ανώτατο όριο στις αμοιβές των διευθυντικών στελεχών. Δεν δικαιολογείται η μείωση μισθών, συντάξεων και εισοδημάτων εν ονόματι της πανδημίας και της κρίσης, ούτε στον ιδιωτικό, ούτε στο δημόσιο τομέα. Κάτι τέτοιο δυσκολεύει την επιβίωση σε ένα λαό ήδη πληγωμένο από την κρίση και είναι παράγοντας εμβάθυνσης της ύφεσης. Αντίθετα, απαιτείται η στήριξή τους προς όφελος των εργαζομένων και του λαού και για να κρατηθεί ζωντανή η ζήτηση. Αντί για το αίτημα «ελάχιστο εγγυημένο εισόδημα» αναγκαίο είναι το αίτημα «καμία μείωση μισθών, συντάξεων και εισοδημάτων», με προοπτική αυξήσεις στον κατώτατο μισθό. Γιατί δεν μπορούν να ζήσουν αλλιώς οι εργαζόμενοι/ες, υπάρχει ένα φυσικό και ιστορικό όριο για την επιβίωση. Γιατί στην τελευταία τετραετία σωρεύθηκαν τεράστια κέρδη. Το 2017, το σύνολο των Ανώνυμων Εταιρειών είχε κέρδη 16 δις ευρώ, το 10% του ΑΕΠ. Είναι βάσιμος ο υπολογισμός για μια συσσώρευση 80 δις κερδών τα τέσσερα τελευταία χρόνια.

Ταυτόχρονα, είναι αναγκαίο να εντοπιστούν οι τεράστιες ανισότητες ανάμεσα στον κατώτατο μισθό και τις ανώτατες αμοιβές των διευθυντικών στελεχών. Χαρακτηριστικά, ο διευθύνων σύμβουλός της Cosmote, το 2019 έλαβε 1.665.524 ευρώ (139.000 μηνιαίως). Η σχέση με τον κατώτατο μισθό είναι στο 1:230. Το σύνολο των μεγαλο-διευθυντών της Cosmote έλαβε 9,9 εκ. ευρώ, των ΕΛΠΕ, 6,65 εκ., της Aegean 1,5 εκ. Στον όμιλο ΔΕΗ, ο διευθύνων σύμβουλος έλαβε 1,55 εκ. ευρώ, το 2018. Στο δημόσιο, ο μισθός των ανώτατων δικαστικών είναι 8.314,56 ευρώ μηνιαία (100.000 ετησίως). Η Νέα Δημοκρατία αύξησε τους μισθούς των διευθυντών των πρώην ΔΕΚΟ, από 4.600 ευρώ το μήνα στα 7.500 ευρώ (90.000 ετησίως). Για αυτό απαιτείται να τεθεί η διεκδίκηση, όχι μόνο για των κατώτατο μισθό, αλλά και για τις ανώτατες αμοιβές των διευθυντικών στελεχών.

2. Απαγόρευση των απολύσεων εν μέσω πανδημίας. Επίδομα για όλους τους ανέργους στο 80% του κατώτατου μισθού. Στην Ελλάδα, το ήδη ανεπαρκές επίδομα ανεργίας των 440 ευρώ λαμβάνει, κατά περίπτωση, το 12% με 18% των ανέργων, όταν στην Ευρωζώνη κυμαίνεται από το 80% έως και 100%. Με βάση εκτιμήσεις, οι άνεργοι/ες στην Ελλάδα θα φτάσουν σε πάνω από ένα εκατομμύριο. Για να πάρουν όλοι οι άνεργοι/ες επίδομα θα απαιτηθούν 5 – 6 δις το χρόνο, όσο περίπου τα τοκοχρεολύσια για το δημόσιο χρέος. Απαιτούνται και άλλα μέτρα προστασίας, όπως η άμεση διαγραφή των χρεών τους, η απαγόρευση πλειστηριασμών πρώτης κατοικίας, τα δωρεάν εισιτήρια, τα μειωμένα τιμολόγια σε ρεύμα, νερό, τηλέφωνα, ίντερνετ κ.α.

3. Δραστική μείωση του χρόνου εργασίας για όλους και όλες, χωρίς μειώσεις μισθών. Αυτό το αίτημα είναι απαραίτητο για τρεις λόγους: Πρώτο γιατί η μαζική εφαρμογή της ρομποτικής, των υπολογιστών, της τεχνητής νοημοσύνης ανεβάζουν εκθετικά την παραγωγικότητα της εργασίας, εξοικονομούν εργάσιμο χρόνο. Όλες αυτές οι δυνατότητες διαστρέφονται από το κεφάλαιο και οδηγούν σε εξάλειψη θέσεων εργασίας, σε βαθύτερη εκμετάλλευση, σε καταπιεστικό έλεγχο, σε σωματική, πνευματική και σωματική καταπόνηση. Δεύτερο, για να βρουν εργασία εκατοντάδες χιλιάδες πολίτες και πάνω από όλα νέοι και νέες και τρίτο, για να προστατευθούν οι εργαζόμενοι/ες από την εκ περιτροπής και ελαστική εργασία, την αντίστοιχη μείωση μισθού και τη φθορά της υγείας τους. Σε όλη την Ευρώπη –και στην Ελλάδα- διαμορφώνονται δυο πόλοι σε μια γενικά κατακερματισμένη εργασία, όπου ο ένας δουλεύει πολύ πάνω από το 8ωρο και ο άλλος κάτω από αυτό ή είναι άνεργος.. Διεκδικήσεις και προτάσεις για τη μείωση του χρόνου εργασίας χωρίς μείωση μισθού έχουν τεθεί διεθνώς και παλιότερα είτε με το αίτημα για «7ωρο/35ωρο είτε με το «6ωρο/30ωρο», είτε με το αίτημα για «4ήμερη εργασία με μισθό 5ήμερου» που ακόμα και αστικές δυνάμεις συζητούν πλέον έστω και μειοψηφικά (βλ.Φινλανδία). Το εργατικό και συνδικαλιστικό κίνημα, στο πλαίσιο της ανασυγκρότησης και της αντεπίθεσής του, όπως και συνολικά η Αριστερά, πρέπει να θέσουν και αυτά τα ζητήματα στην ημερήσια διάταξη για να μπορέσουν να δώσουν μια μακροπρόθεσμη απάντηση στην οπισθοδρόμηση που έχει επιβάλει το κεφάλαιο.

Η κατεύθυνση αυτή δυναμώνει σήμερα την πάλη για την προάσπιση του 8ωρου/40ωρου που βάλλεται. Στοχεύει στην ενοποίηση, σταθεροποίηση και ασφάλεια των κατακερματισμένων εργασιακών σχέσεων. Η μείωση του χρόνου εργασίας πρέπει να συνοδεύεται με μέτρα προστασίας των μικρομεσαίων επιχειρήσεων. Το επιχείρημα ότι θα υπάρξει πτώση του ΑΕΠ ή ότι θα καταρρεύσουν επιχειρήσεις διαψεύδεται από τη διεθνή και ελληνική εμπειρία του παρελθόντος. Η άμεση πάλη πρέπει να απαιτήσει καμία μείωση μισθών, καμία χειροτέρευση των συμβάσεων.

4. Όχι στην γενικευμένη χρήση της τηλε-εργασίας. Όπου και όταν καθίσταται απαραίτητη απαιτείται να τεθεί κάτω από τέσσερις κανόνες: ελεύθερη συναίνεση του εργαζόμενου, σταθερός χρόνος και ωράριο εργασίας, μέσα εργασίας του εργοδότη, ανθρώπινος ρυθμός εργασίας.

5. Διαγραφή χρέους – καμία κατάσχεση σπιτιού ανέργων, εργαζόμενων και μικρομεσαίων. Η απαίτηση αυτή, πέρα από δίκαιη είναι και αναγκαία. Πρώτο, για να ζήσουν αξιοπρεπώς, δεύτερο, διότι δεν μπορούν να αποπληρωθούν και τρίτο, για να ανασάνει η αγορά. Η διαγραφή χρεών είναι προϋπόθεση και όχι φρένο για την ανάκαμψη. Σε αυτή την κατεύθυνση απαιτείται η διαγραφή των χρεών των ανέργων, των χαμηλόμισθων και των μικρομεσαίων χρεοκοπημένων επιχειρήσεων, η ευνοϊκή ρύθμιση των χρεών στους υπόλοιπους/ες και η απαγόρευση κατάσχεσης της πρώτης κατοικίας για όλους/ες.

6. Μαζικές προσλήψεις στο δημόσιο, 10% για την Υγεία και 15% για την Παιδεία. Για να αντιμετωπιστεί η ύφεση και η ανεργία και για να ξεκινήσει η ανάκαμψη απαιτείται μια δραστική παρέμβαση του κράτους. Για αυτό απαιτούνται μαζικές, μόνιμες προσλήψεις στο δημόσιο, ειδικά στην Υγεία, όπου υπάρχουν 30.000 κενές οργανικές θέσεις και στην Παιδεία, όπου υπάρχει ανάγκη προσλήψεων. Σήμερα, το ποσοστό των κρατικών δαπανών για την Υγεία είναι στο 4,7%, όταν ο μέσος όρος στην ΕΕ είναι πάνω από 6%. Στην Κούβα, το 50% του προϋπολογισμού διατίθεται για την Υγεία και την Παιδεία.

7. Φόρος 20% στα μερίσματα – 40% στους ομίλους – 80% στο μεγάλο προσωπικό πλούτο – απαγόρευση των off shoreΗ αντιμετώπιση της πανδημίας δημιουργηθεί ένα τεράστιο κρατικό έλλειμμα, ενώ την ίδια στιγμή απαιτούνται κρατικές δαπάνες δισεκατομμυρίων για επενδύσεις. Η κατάσταση αυτή δεν μπορεί να αντιμετωπιστεί με τη φιλανθρωπία και τις χορηγίες των μεγιστάνων και των ομίλων στην Υγεία και την Παιδεία με ποσά λίγων εκατοντάδων εκατομμυρίων. Απαιτούνται έσοδα από τη φορολογία. Δεν είναι δίκαιη μια αύξηση της φορολογίας στους εργαζόμενους και τους μικρομεσαίους, η οποία θα χτυπήσει κι άλλο τα πενιχρά εισοδήματα και θα μειώσει τη ζήτηση επιτείνοντας την ύφεση. Απαιτείται η δραστική αύξηση της φορολογίας στους ομίλους, στις πολύ μεγάλες επιχειρήσεις, στα μερίσματα των μετοχών και στον πολύ μεγάλο προσωπικό πλούτο, η απαγόρευση των υπεράκτιων εταιρειών (off shore) που φοροδιαφεύγουν ασύστολα. Το 2017, 264 επιχειρήσεις, το 0,5% του συνόλου των Ανώνυμων Εταιρειών, καρπώθηκε το 60% του συνόλου των κερδών (9,75 δις από τα 16,05 δις), με φόρο 29%. Ο ΣΥΡΙΖΑ μείωσε το φόρο επί των κερδών στο 24% και το φόρο επί των (παρασιτικών) μερισμάτων από το 15% στο 10% και η ΝΔ στο 5%. Η τεράστια ανισότητα προσωπικού πλούτου και εισοδημάτων είναι γνωστή. Απαιτούμε έκτακτη αύξηση της φορολογίας στα μερίσματα με προοπτική το 20%, των Ανώνυμων Εταιρειών και ομίλων με κέρδη άνω των 5 εκατ. ευρώ στο 40% και του πολύ μεγάλου πλούτου των φυσικών προσώπων στο 80%. Αντίθετα, απαιτούμε προοδευτική μείωση της φορολογίας για τους μισθωτούς, τους αυτοαπασχολούμενους και τις μικρομεσαίες επιχειρήσεις, με αφορολόγητο στα 12.000 ευρώ.

 

ΓΙΑ ΜΙΑ ΕΠΑΝΕΚΚΙΝΗΣΗ ΤΗΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑΣ ΣΕ ΑΛΛΕΣ ΡΑΓΕΣ

Η πολιτική κατεύθυνση όλων των κυβερνήσεων που διαχειρίστηκαν την προηγούμενη κρίση, καθώς και της ΕΕ, όχι μόνον οδήγησε σε μαζική φτωχοποίηση της κοινωνικής πλειοψηφίας, αλλά βάθυνε και επέκτεινε την ύφεση, ενώ δεν κατάφερε να δημιουργήσει μια σοβαρή ανάπτυξη. Επιπλέον, η ασθενική ανάπτυξη που σημειώθηκε ήταν αντιδραστική, υπέρ του κεφαλαίου και ειδικά του μεγάλου, με υπερεκμετάλλευση και εκτεταμένη φθορά της μισθωτής εργασίας και του περιβάλλοντος.

Ο άλλος δρόμος που προτείνουμε είναι ο δρόμος μιας νέας ριζοσπαστικής οικονομικής πολιτικής με κέντρο το δημόσιο τομέα και με εκτεταμένο κοινωνικό και εργατικό έλεγχο. Με αυτή την κατεύθυνση μπορεί να μειωθεί χρονικά η ύφεση και να προχωρήσει η χώρα με ταχύτητα σε μια σοβαρή, φιλεργατική και φιλολαϊκή ανάπτυξη. Μια τέτοια ανάπτυξη απαιτεί βαθιές αντικαπιταλιστικές και δημοκρατικές μεταρρυθμίσεις, εθνική αντιιμπεριαλιστική ανεξαρτησία και ισότιμες διεθνείς σχέσεις.

1. Άμεση παύση πληρωμών για το δημόσιο χρέος, πάλη για διαγραφή με διεθνείς συμμαχίες. Χωρίς αυτό τον όρο δεν μπορεί να αντιμετωπιστεί η ύφεση, ούτε να περάσει η χώρα με ταχύτητα σε μια μεγάλη ανάπτυξη. Εδώ και τώρα, απαιτείται η επίκληση των έκτακτων συνθηκών «ανωτέρας βίας» για την παύση πληρωμών και τη μονομερή αποχώρηση από τις μνημονιακές συμβάσεις. Το δρόμο δείχνει η Αργεντινή. Από εκεί και πέρα αρχίζει ένας δύσκολος και μακρύς δρόμος για τη διαγραφή του χρέους, που απαιτεί αποφασιστικότητα και διεθνείς συμμαχίες. Ο δανεισμός θα είναι όμως και πάλι αναγκαίος. Μπορεί να αντληθεί από εσωτερικό δανεισμό, αλλά και από ξένο με βάση όμως το ελληνικό δίκαιο, χωρίς ληστρικά επιτόκια και μνημονιακή υπαγόρευση της εθνικής πολιτικής, με εκμετάλλευση των ενδοϊμπεριαλιστικών ανταγωνισμών.

2. Πρόγραμμα μεγάλων δημόσιων επενδύσεων και έργων, σε υποδομές, νοσοκομεία, σχολεία και πανεπιστήμια, μαζικές μεταφορές, νέες τεχνολογίες, αγροτική και βιομηχανική παραγωγή, λαϊκές ανάγκες, με προστασία της εργασίας και του περιβάλλοντος. Ακόμη και στις συνθήκες της προηγούμενης ασθενικής ανάπτυξης, και παρά τις ακραία ευνοϊκές ρυθμίσεις, οι ιδιωτικές επενδύσεις ήταν πολύ κατώτερες των αναγκών. Πολύ περισσότερο, σε συνθήκες ύφεσης και πτώσης του ποσοστού κέρδους, δεν πρόκειται να υπάρξουν μαζικές ιδιωτικές επενδύσεις. Το ηράκλειο έργο των μαζικών επενδύσεων μπορεί και πρέπει να το αναλάβει το κράτος. Θα είναι αναγκαίες και ιδιωτικές και ξένες επενδύσεις με όρους, πρώτο, το σεβασμό στην εργασία και το περιβάλλον και δεύτερο, τον κρατικό – κοινωνικό έλεγχο.

3. Εθνικοποίηση των τραπεζών με κοινωνικό έλεγχο. Οι τράπεζες σώθηκαν από την προηγούμενη κρίση με κρατικό χρήμα. Η αποφασιστική πλειοψηφία των μετοχών ανήκει στο κράτος, αλλά η διοίκησή τους σε ιδιώτες και μάλιστα ξένους. Με μια απλή νομική αλλαγή των μετοχών του δημοσίου από προνομιακές σε κοινές η διοίκηση των τραπεζών περνά στο δημόσιο. Η πολιτική των δημόσιων τραπεζών απαιτείται να κινηθεί με κατεύθυνση, πρώτο, τη διαγραφή χρεών και ευνοϊκές ρυθμίσεις για εργαζόμενους και μικρομεσαίες επιχειρήσεις και δεύτερο, τον φτηνό δανεισμό για εργαζόμενους και μικρομεσαίες επιχειρήσεις.

4. Νομισματική και οικονομική πολιτική στα χέρια εργαζομένων, λαού και χώρας. Το ευρώ αποδείχτηκε εργαλείο αντεργατικής και αντιλαϊκής πολιτικής, παραγωγικής αποδιάρθρωσης, μέσο μεταφοράς πλούτου στις ανεπτυγμένες χώρες, ειδικά στη Γερμανία. Μια φιλολαϊκή οικονομική πολιτική απαιτεί να έχει τη νομισματική πολιτική στα χέρια του το «έθνος των εργαζομένων», για να προστατεύονται οι εργαζόμενοι από τα αρπακτικά διεθνή κεφάλαια, από τα πολυεθνικά χρηματιστικά μονοπώλια, από τις μη ελεγχόμενες συναλλαγματικές ισοτιμίες. Πρόκειται για έναν «εργατικό προστατευτισμό» από την καπιταλιστική διεθνοποίηση (τη λεγόμενη «παγκοσμιοποίηση») σε αντίθεση με τον αστικό «εθνικό προστατευτισμό» των νεοσυντηρητικών.

5. Εθνικοποίηση μεγάλων επιχειρήσεων χωρίς αποζημίωση, με κοινωνικό, δημοκρατικό και εργατικό έλεγχο. Με τα παρακάτω κριτήρια: Πρώτο, με βάση την κοινωνική χρησιμότητά τους ή όχι. Για παράδειγμα, δεν έχει κανένα παραγωγικό νόημα η κρατικοποίηση επιχειρήσεων του τζόγου. Οι εργαζόμενοι/ες σε αυτά θα βρουν εργασία σε άλλους παραγωγικούς κλάδους. Δεύτερο, πέρασμα στο δημόσιο των επιχειρήσεων που παράγουν τα δημόσια κοινωνικά αγαθά, δηλαδή, την ενέργεια, το νερό, τις επικοινωνίες (τηλέφωνο, ίντερνετ), τις μεταφορές, την υγεία, την παιδεία. Τρίτο, των μεγάλων, στρατηγικής σημασίας επιχειρήσεων στους άλλους κλάδους. Υπεράσπιση από τις διώξεις των εργαζομένων που επιλέγουν την αυτοδιαχείριση χρεοκοπημένων επιχειρήσεων (π.χ. ΒΙΟΜΕ). Συνεταιρισμοί μικρών επιχειρήσεων στα χέρια των μικρομεσαίων, με δημόσιο έλεγχο, απόλυτη τήρηση της εργατικής νομοθεσίας, κρατική στήριξη και ευνοϊκό δανεισμό.

6. Εργατική – λαϊκή – οικολογική ανάπτυξη. Τα άμεσα μέτρα αντιμετώπισης της οικονομικής κρίσης και της ύφεσης δεν μπορεί να διαχωριστούν από το μελλοντικό μοντέλο ανάπτυξης που διεκδικούμε. Το νεοφιλελεύθερο μοντέλο καπιταλιστικής ανάπτυξης έχει ως χαρακτηριστικά την αγορά, τις ιδιωτικοποιήσεις, την έμφαση στις υπηρεσίες, την υπερδιόγκωση της χρηματοπιστωτικής σφαίρας, τον υπερκαταναλωτισμό προϊόντων «μιας χρήσης» και πολυτελείας, την ανεξέλεγκτη μεγέθυνση, την υπερ-βιομηχανοποίηση και την εκτεταμένη φθορά της εργασίας και της φύσης. Στο κέντρο του είναι το κέρδος και όχι η κοινωνία. Αυτό το μοντέλο ανάπτυξης έχει φτάσει στα όρια του. Δεν μπορεί να ικανοποιήσει τις κοινωνικές ανάγκες.

Οι νεοκεϋνσιανές και οι αντινεοφιλελεύθερες μετακεϋνσιανές θεωρίες ασκούν κριτική, αλλά μόνον σε δευτερεύουσες πλευρές αυτού του μοντέλου. Οι θεωρίες της αποανάπτυξης θέτουν κρίσιμα ζητήματα, αλλά δεν λαμβάνουν επαρκώς υπόψη τους τις σύγχρονες κοινωνικές ανάγκες. Ριζοσπαστικά αριστερά ρεύματα μένουν μόνον στη υπαρκτή αρνητική διάσταση της αποβιομηχάνισης.

Απαιτείται μια νέα αντίληψη για την ανάπτυξη. Διεκδικούμε μια συνολική παραγωγική, καταναλωτική και πολιτιστική ανασυγκρότηση στηριγμένη στη μισθωτή εργασία, στα δημόσια αγαθά και τις κοινωνικές ανάγκες, στον κοινωνικό σχεδιασμό και το κοινωνικό κράτος, στην υγεία, την παιδεία, τη δημοκρατία και τον πολιτισμό. Στο κέντρο αυτού του μοντέλου είναι η κοινωνία, η εργατική τάξη και ο λαός σε αρμονία με τη φύση.

Πρόκειται, βεβαίως, για μια άλλη αντίληψη για την κοινωνική οργάνωση, που απαιτεί την επαναστατική υπέρβαση του καπιταλισμού. Σε αυτή την κατεύθυνση, όμως, το εργατικό και λαϊκό κίνημα μπορεί από σήμερα να επιβάλει κατακτήσεις, να ελέγξει τους «τυφλούς νόμους» του κέρδους, της αγοράς και του χρήματος, να μειώσει την καταστροφή της φύσης, τις επιπτώσεις από τις επιδημίες και τις οικονομικές κρίσεις. Για παράδειγμα, μπορεί να επιβάλει αυστηρά μέτρα στις πολυεθνικές της αγροδιατροφικής και εξορυκτικής βιομηχανίας που καταστρέφουν τα δάση, τα άγρια και οικόσιτα ζώα, που ωθούν στην κλιματική αλλαγή, με μεγάλες αρνητικές επιπτώσεις.

7. Απειθαρχία – ρήξη – έξοδος – διάλυση της ΕΕ. Αυτό το πρόγραμμα είναι ασύμβατο με την ΕΚΤ και την Ευρωπαϊκή Ένωση. Μετά το 2015 δεν χωρούν αυταπάτες, ούτε μισόλογα. Πολύ περισσότερο που σήμερα η ΕΕ κινείται σε μια τροχιά παρακμής και αντίδρασης, όπου αδυνατίζει η συνοχή της, όπου δεν μπορεί να παίξει αυτοτελή ρόλο στον παγκόσμιο ανταγωνισμό και ευθυγραμμίζεται με τις ΗΠΑ και το ΝΑΤΟ. Άμεσα, απαιτείται η εκμετάλλευση της αναστολής του Συμφώνου Σταθερότητας για διεκδικήσεις υπεράσπισης της χώρας και του λαού από την επιδημική και οικονομική κρίση. Η κατεύθυνση πρέπει όμως να είναι σαφής: λαϊκή έξοδος από το ευρώ και αποδέσμευση από την ΕΕ. Πρόκειται για μια ριζικά διαφορετική έξοδο από αυτήν της Μ. Βρετανίας που συμμαχεί με τις ΗΠΑ. Δεν επιδιώκουμε «εθνικό απομονωτισμό». Κάτι τέτοιο είναι αδύνατο και αντιδραστικό στη σημερινή εποχή. Επιδιώκουμε την έξοδο και τη διάλυση της ΕΕ για μια ισότιμη διεθνή συνεργασία κυρίαρχων λαών. Αγωνιζόμενοι σε αυτή την κατεύθυνση επιδιώκουμε τη συνεργασία και συγκέντρωση των αριστερών και λαϊκών ρευμάτων που αντιστέκονται στην ΕΕ με διάφορους άλλους τρόπους.

 

ΓΙΑ ΤΙΣ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΚΕΣ ΕΛΕΥΘΕΡΙΕΣ ΚΑΙ ΤΟΝ ΑΝΤΙΦΑΣΙΣΤΙΚΟ ΑΓΩΝΑ

Η κυβέρνηση και οι αστικές δυνάμεις αξιοποιούν κυνικά και συστηματικά την πανδημία για να κατεδαφίσουν συλλογικές λαϊκές ελευθερίες, ατομικά δημοκρατικά δικαιώματα και συνταγματικά κατοχυρωμένες κατακτήσεις. Ο κατάλογος είναι μακρύς: Νόμος για το δραστικό περιορισμό των διαδηλώσεων, σχέδια για αστυνομικά τμήματα στα πανεπιστήμια, αύξηση του αριθμού και των δαπανών για την αστυνομία, άρση ασυλίας για βουλευτές και βουλεύτριες που άσκησαν κριτική στη χρήση κουκουλοφόρων αστυνομικών, αυθαίρετες προσαγωγές και συλλήψεις, ακόμη και δικηγόρων, νέα μέσα καταστολής, σχέδια για νέους περιορισμούς και ηλεκτρονικούς ελέγχους στην απεργία και τα συνδικάτα, ενδυνάμωση του διευθυντικού δικαιώματος, διακυβέρνηση με Πράξεις Νομοθετικού Περιεχομένου κ.α.

Πρόκειται για μια γενικότερη τάση του καπιταλισμού, η οποία γεννιέται από μια διπλή αδυναμία: Από την αδυναμία του συστήματος να καλύψει στοιχειώδεις ανάγκες της εργαζόμενης πλειοψηφίας, να προσφέρει ένα νέο «κοινωνικό συμβόλαιο» ενσωμάτωσης. Και από την αδυναμία του εργατικού και λαϊκού κινήματος να αντιτάξει αποτελεσματική μαζική αντίσταση, να συγκροτήσει ένα κοινωνικό και πολιτικό αντίπαλο δέος απέναντι στην αστική πολιτική.

Το αποτέλεσμα είναι να οικοδομείται ένα μόνιμο «κράτος έκτακτης ανάγκης», καταστολής και αστυνόμευσης, σε βάρος του κοινωνικού κράτους. Αντί να ενισχύεται η δημόσια υγεία, παιδεία και ασφάλιση και η δημοκρατική λαϊκή παρέμβαση, ενισχύονται και αντιδραστικοποιούνται η αστυνομία, ο στρατός, το δικαστικό και σωφρονιστικό σύστημα, η εκτελεστική εξουσία. Και μαζί τους, ο έλεγχος του έντυπου και ηλεκτρονικού Τύπου και του διαδικτύου από ένα σύμπλεγμα μεταξύ ιδιωτικών και πολυεθνικών επιχειρήσεων με τους κρατικούς μηχανισμούς, σε βάρος της ελεύθερης πληροφόρησης και κυκλοφορίας των ιδεών, σε βάρος των προσωπικών δεδομένων.

Σε αυτή την αντιδραστική κατεύθυνση κινήθηκαν όλες οι προηγούμενες κυβερνήσεις της ΝΔ, του ΠΑΣΟΚ και των διαφόρων συνδυασμών τους. Ο ΣΥΡΙΖΑ, ως κυβέρνηση, δεν αντιτάχθηκε σε αυτή την κατεύθυνση και, παρά ορισμένα θετικά μέτρα, συνέβαλε με το νόμο περιορισμού της απεργίας και το ιδιώνυμο στην αντίσταση στους πλειστηριασμούς, ανοίγοντας το δρόμο στη ΝΔ για μια γενικευμένη χρήση του ιδιώνυμου.

Παράλληλα, αναγεννιούνται και ανδρώνονται τα ακροδεξιά, ακόμη και τα νεοφασιστικά, ρεύματα, τα οποία φτάνουν μέχρι τη συγκρότηση «ταγμάτων εφόδου» και τρομοκράτησης των συνδικάτων, των μεταναστών και προσφύγων, των γυναικών και των ομοφυλόφιλων. Η καταδίκη της Χρυσής Αυγής στην Ελλάδα ως εγκληματικής οργάνωσης αποτελεί μια νίκη του αντιφασιστικού, δημοκρατικού και λαϊκού κινήματος. Όμως, οι κοινωνικές αιτίες και ειδικά οι βαθύτερες σχέσεις του νεοφασισμού στους κρατικούς μηχανισμούς, τους επιχειρηματικούς κύκλους, τα ΜΜΕ, την Εκκλησία, δεν έχουν εκριζωθεί. Ο νεοφασισμός είναι εδώ με διάφορες νέες μορφές.

Για όλους αυτούς τους λόγους, απαιτείται να δημιουργηθεί ένα μαζικό κίνημα, ένα μέτωπο για την υπεράσπιση και τη διεκδίκηση μέτρων διεύρυνσης των λαϊκών ελευθεριών και των δημοκρατικών δικαιωμάτων, για την αντιμετώπιση του νεοφασισμού. Σε αυτό το μέτωπο πάλης μπορεί ιδιαίτερα θα βοηθήσει η ίδρυση μιας μαζικής δημοκρατικής κίνησης.

Απαιτείται ένα πλαίσιο πάλης με τους παρακάτω βασικούς άξονες:

  1. Ελευθερία στη συγκέντρωση, τη διαδήλωση, την απεργία, τη συνδικαλιστική και πολιτική δράση. Πανεπιστημιακό άσυλο. Κατάργηση όλων των αντιδημοκρατικών νόμων και διατάξεων.
  2. Κατάργηση όλων των ειδικών σωμάτων της αστυνομίας, της χρήσης δακρυγόνων, της οπλοφορίας, της παρακολούθησης και της χρήσης κουκουλοφόρων αστυνομικών κατά των λαϊκών συγκεντρώσεων, διαδηλώσεων, της συνδικαλιστικής και πολιτικής δράσης.
  3. Μείωση του αριθμού και της χρηματοδότησης της αστυνομίας, λαϊκή παρέμβαση και δημοκρατικός έλεγχος στα σώματα ασφαλείας, το στρατό, το δικαστικό και σωφρονιστικό σύστημα.
  4. Ελευθερία στην πληροφόρηση και το διαδίκτυο, δημοκρατικός και κοινωνικός έλεγχος στον έντυπο και ηλεκτρονικό Τύπο, στις επιχειρήσεις του διαδικτύου, αυστηρή προστασία των προσωπικών δεδομένων.
  5. Μείωση του διευθυντικού δικαιώματος, αυστηρή απαγόρευση της παρακολούθησης των εργαζομένων στους χώρους εργασίας, των νέων στους χώρους εκπαίδευσης και στράτευσης.
  6. Λαϊκός έλεγχος και παρέμβαση στη Βουλή και την Τοπική Αυτοδιοίκηση, βουλευτικός μισθός ίσος με το μέσο εργατικό μισθό, απλή ανόθευτη αναλογική.

Μέτρα σαν τα παραπάνω μπορούν να επιβληθούν από ένα εργατικό και λαϊκό μέτωπο πάλης, τόσο στην πράξη όσο και νομικά, μέχρι και μια μεγάλη, δημοκρατική αλλαγή του Συντάγματος.

Συντονισμός Δράσης και Διαλόγου Κομμουνιστικών Δυνάμεων

Ερωτήματα, αντιπαραθέσεις και διαπιστώσεις για την πανδημία και την αριστερά (α’ μέρος)

Πόλεμος, φόβος, εγκλεισμός και θάνατος, οι λέξεις που μονοπώλησαν τις σκέψεις και τα συναισθήματα των ανθρώπων σχεδόν καθημερινά και στις περισσότερες –αν όχι σε όλες– τις γωνιές του πλανήτη. Πληθώρα ερωτημάτων τόσο για το παρόν όσο και για το μέλλον, το ατομικό, το συλλογικό, το κοινωνικό, το οικονομικό, το διεθνές.

Η πανδημία μας βυθίζει στα καθημερινά ζητήματα επιβίωσης, αλλά ταυτόχρονα μας εξαναγκάζει να σκεφτούμε πώς θα είναι ο κόσμος μετά, αν θα υπάρξει νέα «ισορροπία», πότε, πώς και ποια θα είναι αυτή. Ποιο είναι και ποιο μπορεί να γίνει το κεντρικό κοινωνικό αίτημα ή αιτήματα, ποιες αλλαγές-ανατροπές κυοφορούνται, ποιες κοινωνικές δυνάμεις ηγεμονεύουν και ποιες υποβαθμίζονται…

Είναι ευνόητο και καθόλου υπερβολικό να ισχυριστούμε το ότι το 2020 και η πανδημία αποτελούν μια καμπή στην ανθρώπινη ιστορία. Οι ιστορικοί του μέλλοντος θα σκοντάφτουν τόσο στην οικονομική κρίση όσο και στην πανδημία και στις αναταράξεις που δημιούργησαν και δημιουργούν και τα δύο αυτά γεγονότα.

Όσοι είναι στρατευμένοι ή πιστεύουν στην «ουτοπία του σοσιαλισμού» αντιλαμβάνονται τις αλλαγές με βάση την κατάσταση κίνησης – δράσης – ηγεμονίας των κοινωνικών δυνάμεων. Αναζητούν το ιστορικό διεθνές αίτημα της εποχής και πασχίζουν για το πρόγραμμα και την πράξη των πολιτικών δυνάμεων που μπορούν να θέσουν αξιόπιστα το ιδεολογικό, πολιτικό και κοινωνικό αίτημα της περιόδου, που δοκιμάζουν να το απλώσουν πλατιά, οργανωμένα και μεθοδικά και να το συζεύξουν με το διεθνές ιστορικό αίτημα της εποχής.

Να μην αθωωθεί το σύστημα, η φιλοσοφία του, το μοντέλο ζωής, οι πολιτικές του

Στην αρχή της πανδημίας, εμφανίστηκε ένα πλήθος ανορθολογικών, συνωμοσιολογικών, αντιεπιστημονικών απόψεων, οργίασε η φαντασία και η προπαγάνδα διαφόρων κυβερνητών παγκόσμιας εμβέλειας (κυρίως του δυτικού κόσμου), θρησκευτικών ιεραρχών (χριστιανικού και αραβικού κόσμου) και των κάθε λογής παπαγάλων ή κενόδοξων φανφαρόνων, ακόμα και πανεπιστημιακής κοπής, για την προέλευση της πανδημίας. Μετά κυριάρχησε παγκόσμια η γραμμή της ατομικής ευθύνης. Έτσι, μέρα με τη μέρα οικοδομήθηκε η απόκρυψη του βασικού υπεύθυνου για την τραγική εξέλιξη της πανδημίας, η απόσειση ευθυνών από πρόσωπα και πολιτικές, στοχεύοντας να αθωωθεί:

1. Ο καπιταλιστικός τρόπος παραγωγής και η οργάνωση της σύγχρονης καθημερινής ζωής σε ανταγωνιστική σχέση με τη φύση και τις μορφές ζωής που υπάρχουν σ’ αυτήν.

Η βίαιη και ανεξέλεγκτη διατάραξη της ισορροπίας της φύσης από τον καπιταλισμό και την τεχνολογία του, διευκολύνει τη μεταφορά ιών στο ανθρώπινο είδος, με αρκετές, επικίνδυνες μεταλλάξεις. Η κλιματική αλλαγή, η ρύπανση του αέρα, του εδάφους, των υδάτων, οι βίαιες αλλαγές χρήσης γης (είτε για να στεγαστούν πυκνοί ανθρώπινοι πληθυσμοί, είτε τροποποιώντας τη γεωργική παραγωγή ή και καλλιεργώντας μεταλλαγμένα είδη, είτε για τη δημιουργία κάθε είδους βιομηχανιών χωρίς έλεγχο, σεβασμό στο περιβάλλον και όρια), υποσημειώνουν δραματικά την άγρια και επικίνδυνη μεταμόρφωση της φύσης.

2. Η ιμπεριαλιστική παγκοσμιοποίηση των ανοιχτών συνόρων, των γρήγορων και παγκόσμιων μεταφορών, των τεράστιων ροών και κίνησης κεφαλαίων, προϊόντων, ανθρώπων προς όφελος των πολυεθνικών, της «παγκόσμιας αγοράς», σε τελική ανάλυση της σχέσης κεφάλαιο. Η πανδημία έδειξε ότι όσο περισσότερο παγκοσμιοποιημένες είναι οι περιοχές, τα κράτη, οι χώρες, οι αγορές τους, τόσο ταχύτερη, διευρυμένη και ανεξέλεγκτη γίνεται η διάδοση του ιού. Ο περιορισμός κίνησης ανθρώπων και εμπορευμάτων είναι μέτρο που δεν επιτράπηκε από τις κυβερνήσεις της Δύσης, ιεραρχώντας τις ανοιχτές ροές κεφαλαίων, ανθρώπων και εμπορευμάτων πιο πάνω από τη δημόσια υγεία. Οι μακράν χειρότερες επιδόσεις της κατά τα άλλα πλούσιας, αναπτυγμένης και ισχυρής Δύσης στην αντιμετώπιση της πανδημίας, κατά ένα μέρος, οφείλονται στην αδυναμία – απροθυμία της να βάλει φρένο στην αχαλίνωτη παγκοσμιοποίηση των αγορών της.

Το σύγχρονο καπιταλιστικό μοντέλο και τρόπος ζωής που επιβλήθηκε και που ενσωμάτωσε μεσαία και μικροαστικά στρώματα και που προβάλλεται σαν η κυρίαρχη ιδεολογία που καθοδηγεί το σύνολο των ανθρώπων, οδηγεί σε έναν τρόπο ζωής και σκέψης, σε ένα νέο τύπο ανθρώπου που καθοδηγείται από τον εγωκεντρικό ατομισμό. Η αποκλειστική του θρησκεία είναι η αγορά, η κατανάλωση, τα «ατομικά δικαιώματα», η «ατομική ελευθερία», η πάση θυσία αναζήτηση του ευδαιμονισμού, του ηδονισμού, της επιβεβαίωσης και του κύρους. Είναι αυτονόητη η γενικευμένη ανευθυνότητα και αδιαφορία για τις συλλογικές ανάγκες και δικαιώματα, για την κοινωνική αναφορά και ταυτότητα. Κονιορτοποιήθηκε το ψέμα της παγκόσμιας αλληλεγγύης και συνεργασίας που φέρνει η παγκοσμιοποίηση, που στην πανδημία αντικαταστάθηκε από την πραγματικότητα του «ο καθένας μόνος του και εναντίον των υπολοίπων». Αυτή η κακοχωνεμένη, καθυστερημένη και εξατομικευμένη μετάφραση της κληρονομιάς του ευρωπαϊκού διαφωτισμού αποκλειστικά ως ανθρώπινο και ατομικό δικαίωμα και καθόλου ως συλλογική και κοινωνικό πρόοδο, είναι ένας ακόμα λόγος για την παταγώδη αποτυχία των ισχυρότερων χωρών της Δύσης στην πανδημία. Η συλλογική ανάγκη ιεραρχήθηκε και ιεραρχείται πολύ χαμηλότερα από το ατομικό δικαίωμα. Αυτός ο homo homini lupus, ο άνθρωπος που είναι λύκος για τον συνάνθρωπό του, δεν ήταν μια συμπεριφορά της στιγμής, αλλά αποτέλεσμα μιας κατεργασίας δεκαετιών υπό την κυριαρχία του νεοφιλελευθερισμού και της πιο κυνικής εκδοχής του καπιταλισμού.

3. Το σύστημα αξιών και ηθικής καθορίζεται από την αγορά και το κέρδος. Πάνω απ’ όλα είναι αυτό το δίπτυχο. Καθόλου τυχαία για παράδειγμα, η πολιτική των ακραίων νεοφιλελεύθερων αγγλοσαξώνων Τραμπ και Τζόνσον, αλλά και του φασίστα Μπολσονάρο, που στην αρχή της πανδημίας φλέρταραν με την ανοσία της αγέλης, προφανώς δεν την κατάφεραν, αλλά γι’ αυτούς παρέμεινε η οικονομία τους να είναι πάνω από την ανθρώπινη ζωή. (Ο Τραμπ για να υποσκελίσει την τότε δοκιμαζόμενη Κίνα, ο Τζόνσον για να ρεφάρει και να διασκεδάσει το BREXIT απέναντι στην ΕΕ). Από την άλλη, προκαλεί τουλάχιστον ερωτηματικά η στάση του ΠΟΥ και προσωπικά του προέδρου του, για τη δίμηνη καθυστέρηση κήρυξης της πανδημίας. Όταν κηρύχθηκε πανδημία στις 11 Μαρτίου 2020, είχε ξεπεραστεί το σημείο καμπής και ελέγχου του ιού, είχαμε ήδη 118.000 κρούσματα σε 114 χώρες. Η παγκοσμιοποιημένη αγορά και ο ενδοϊμπεριαλιστικός ανταγωνισμός έχουν βάλει το χέρι τους, (ή μάλλον έχουν βάλει στο χέρι τους) τον ΠΟΥ, ο οποίος άλλωστε χρηματοδοτείται απ’ αυτούς. Τα μέτρα που πάρθηκαν για τον γεωγραφικό περιορισμό –με αφορμή την Ιταλία– άργησαν κατά πολύ και ο λόγος γι’ αυτό δεν ήταν η δημοκρατία και ελευθερία, αλλά η αγορά και η παραγωγή.

4. Δεν υπήρξε καμιά κρατική προετοιμασία και φροντίδα. Αντίθετα, προνομοποιούνταν διαρκώς και παγκοσμίως η διάλυση και η συρρίκνωση των δημόσιων συστημάτων υγείας. Κι αν αυτό συνέβαινε στον λεγόμενο ανεπτυγμένο κόσμο σε Δύση κι Ανατολή, στον υπόλοιπο κόσμο είναι άγνωστη έννοια η δημόσια υγεία, και ίσως περισσότερο άγνωστη η λέξη υγεία.

Η νεοφιλελεύθερη πολιτική επί 40 και πλέον χρόνια ξήλωνε και ξηλώνει το όποιο κοινωνικό κράτος κατακτήθηκε υπό τον φόβο του κομμουνισμού και από τη δύναμη και τις κατακτήσεις των εργατικών αγώνων και κινημάτων, ενισχύοντας μια εκτεταμένη ιδιωτικοποίηση της υγείας. Ενίσχυση του κράτους σημαίνει για τους ιθύνοντες θωράκιση των σωμάτων ασφαλείας και του στρατού, τεράστιες στρατιωτικές δαπάνες για εξοπλισμούς (αυτό μοιάζει παράλογο, αλλά αυτός είναι ο καπιταλισμός), σημαίνει ολοένα και πιο αυταρχικά θεσμικά, νομικά και τεχνολογικά πλαίσια ελέγχου, παρακολούθησης, καταστολής, πειθάρχησης, τιμωρίας όσων αντιστέκονται ή διεκδικούν.

Η πρόληψη δεν φέρνει κέρδη στον καπιταλισμό, τα δημόσια συστήματα επιβαρύνουν τους κρατικούς προϋπολογισμούς, η ιδιωτικοποίηση υγείας, πρόνοιας και ασφάλισης αποτελούν αστείρευτες κερδοφόρες πηγές για το σύστημα, η έρευνα και η τεχνολογία έχει υπαχθεί στα μονοπώλια και τις πολυεθνικές… Γι’ αυτό και προνομοποιείται η αντιμετώπιση της πανδημίας με εμβόλια και φάρμακα για να υπάρχει μια αέναη «νόμιμη» κερδοφορία (τόσο στην πραγματική οικονομία, όσο και στα χρηματιστήρια).

5. Η ανισότητα απέναντι στην πανδημία. Αποδείχτηκε για άλλη μια φορά πως στην εποχή του ιμπεριαλισμού απέναντι στις κρίσεις και τις καταστροφές δεν είμαστε όλοι ίσοι. Δεν είναι ίσες οι χώρες και οι λαοί, δεν είναι ίσοι οι άνθρωποι. Η επικινδυνότητα και η διασπορά του ιού είναι ταξικό ζήτημα. Καθορίζεται από την αντίθεση πλούσιων/φτωχών λαών και ανθρώπων. Πολλές και διαφορετικές οι αποδείξεις. Η πυκνότητα πληθυσμού (Ν. Υόρκη, Βραζιλία, Ινδία κ.ά.), οι φαβέλες, τα γκέτο φτωχών, μαύρων, λατίνων, μεταναστών. Οι εργαζόμενοι στα μεγάλα εργοστάσια, στα ορυχεία, στις νέες υπηρεσίες όπου συνυπάρχει μαζικά το νέο προλεταριάτο, στις υπηρεσίες τουρισμού και εστίασης (όποτε λειτουργήσουν), στις κατασκευές… Οι εργαζόμενοι στα νοσοκομεία, κυρίως νοσηλευτές, βοηθητικό προσωπικό και γιατροί χαμηλής βαθμίδας. Επιπλέον, είναι γνωστές και παρούσες οι «συνήθεις» διακρίσεις πρόσβασης στην υγεία και στη θεραπεία ανάμεσα σε πλούσιους και φτωχούς. Και στην πανδημία έπαιξαν το ρόλο τους. Το παράδειγμα της Β. Ιταλίας στην πρώτη φάση της πανδημίας με τα ανοιχτά εργοστάσια και τα μέσα μεταφοράς να μοιάζουν με ανθρώπινες κονσέρβες, τα λέει όλα. Είναι αυτονόητο ότι χωρίς μέτρα υγιεινής και προστασίας στους τόπους και χώρους παραγωγής, οι τελευταίοι θα γίνονταν βόμβες επέκτασης και διασποράς κρουσμάτων και θανάτων.

Όλοι, μπορεί να κολλήσουν τον ιό. Αλλά δεν είμαστε όλοι ίσοι απέναντι στον ιό. Δεν είναι ίσος ο πλούσιος και ισχυρός που θα βρει αμέσως κλίνη ΜΕΘ σε άρτια στελεχωμένο νοσοκομείο με τον αδύναμο και φτωχό που θα ξεψυχήσει περιμένοντας τη διακομιδή. Δεν ίση η οικογένεια που θα περάσει την πανδημία σε ένα στριμωγμένο διαμέρισμα χωρίς φως και αέρα, με την οικογένεια που θα περάσει την πανδημία στην άνετη μονοκατοικία ή βίλα της. Δεν είναι ίσος ο Ευρωπαίος πολίτης που ήδη εμβολιάζεται, με τον Αφρικανό που θα κάνει -ίσως- το εμβόλιο στα τέλη του 2022. Δεν είναι ίσοι οι εργαζόμενοι που χάνουν την εργασία τους και το εισόδημά τους με τα στελέχη που εξακολουθούν να διευθύνουν το ίδιο καλά εξ αποστάσεως.

Ελλάδα: Αλαζονεία χωρίς στρατηγική. Επικοινωνιακή αισιοδοξία μπροστά σε σκοτεινό ορίζοντα. Ένδεια ανεξάρτητης πολιτικής διεξόδου.

Χωρίς να έχουμε φτάσει στο τέλος της πανδημίας και μετρώντας αρκετές χιλιάδες νεκρούς, υπάρχουν αρκετά συμπεράσματα και ερωτήματα τόσο για το παρόν όσο και για την επόμενη μέρα μετά την πανδημία.

1. Η κυβερνητική πολιτική κινήθηκε πάνω στα μνημονιακά και νεοφιλελεύθερα ερείπια του δημόσιου συστήματος υγείας, πάνω σε μια ανύπαρκτη πρωτοβάθμια περίθαλψη, έχοντας δεδομένο τον χαρακτήρα μιας οικονομίας υπηρεσιών με λοκομοτίβα τον τουρισμό. Με ανοιχτά και οξυμένα τα προβλήματα στις ελληνοτουρκικές σχέσεις και στο μεταναστευτικό. Με οικονομικές πληγές μιας 10ετούς κρίσης που είχαν σαν αποτέλεσμα να υπάρχει ένα ποσοστό φτώχειας και ανεργίας πάνω από 20%. Με δραματική υποβάθμιση και συρρίκνωση των μικροαστικών και μικρομεσαίων επιχειρήσεων και στρωμάτων. Το θλιβερό παράδειγμα της Ιταλίας οδήγησε την κυβέρνηση να ακολουθήσει τη γραμμή του lockdown, αποφεύγοντας το ολικό κλατάρισμα και σώζοντας πολιτικά τον εαυτό της. Η επιτυχία διαχείρισης του πρώτου κύματος που πολλαπλασιαζόταν από την αγοραία πρωτοφανή υποστήριξή της από τα ΜΜΕ και που οφείλεται κυρίως στην τύχη και καθόλου στην οργάνωση, ενίσχυσε και ανέπτυξε την υπάρχουσα αλαζονεία της «άριστης» φυλής που νόμιζε ότι η τύχη θα συνεχιστεί. Το δεύτερο κύμα προέκυψε κυρίως από το άνοιγμα των συνόρων λόγω τουριστικής βιομηχανίας, κατ’ επιταγή διεθνών και ντόπιων συμφερόντων, χωρίς την παραμικρή προετοιμασία ενίσχυσης της πρόληψης και της αντιμετώπισης της πανδημίας (πρωτοβάθμια, υγειονομικό προσωπικό, ΜΕΘ, τεστ, κεντρική και περιφερειακή οργάνωση…) και χωρίς αυτονόητα και αποδεδειγμένα μέτρα επιδημιολογικής επιτήρησης (γρήγορα τεστ, αντιδραστήρια, μηχανήματα, έλεγχος ιχνηλασίας, βαθμός διασποράς κλπ). Η αλλοπρόσαλλη γραμμή –λόγω ανικανότητας αλλά και ομηρίας από διαφορετικά συμφέροντα– του «βλέποντας και κάνοντας» με εναλλαγές μερικού και ολικού lockdown, υπηρέτης αλληλοσυγκρουόμενων συμφερόντων που την στηρίζουν, καθώς και η αναμενόμενη αποτυχία της στο δεύτερο κύμα, γέννησε μια πλατιά δυσαρέσκεια και εμφάνισε όρους φθοράς της κυβέρνησης Μητσοτάκη.

2. Η επιδοματική πολιτική-σε αναντιστοιχία με μια πολιτική ανασυγκρότησης- που ακολούθησε και συνεχίζει να ακολουθεί η κυβέρνηση αντιμετωπίζοντας προσωρινά την οικονομική καταστροφή εργαζομένων και μικρομεσαίων στον τομέα της αγοράς καταναλωτικών προϊόντων και στην εστίαση/τουρισμό κλπ, δεν μπορεί να κρύψει το πραγματικό πρόβλημα που είναι ο προσανατολισμός και οι βάσεις της οικονομίας της Ελλάδας. Για άλλη μια φορά ακόμα αποδείχτηκε πως οι οικονομίες που στηρίζονται στις υπηρεσίες θα αντιμετωπίζουν μεγαλύτερες συνέπειες στις κρίσεις (οικονομικές, υγειονομικές ή φυσικές καταστροφές και γεωπολιτικές αναταραχές) από τις οικονομίες που στηρίζονται στον δευτερογενή και τον πρωτογενή τομέα της οικονομίας. Επίσης, πρέπει να προστεθεί ότι σε τέτοιου είδους κρίσεις πιο ανθεκτική είναι μια οικονομία του μεγέθους και των ορίων της ελληνικής όταν έχει περισσότερο εσωστρεφή παρά εξωστρεφή προσανατολισμό. Από την ένταξη στην ΕΕ/ΕΟΚ και ακολουθώντας με πλήρη υποταγή τις επιλογές, εντολές, οδηγίες, προσανατολισμούς για την ελληνική οικονομία και τον χαρακτήρα της, απουσιάζει μια πολιτική εγχώριας παραγωγής και στήριξης των μικρομεσαίων επιχειρήσεων που έτσι κι αλλιώς αποτελούν τη ραχοκοκαλιά της ελληνικής οικονομίας, αύξησης των δημόσιων επενδύσεων στο χώρο των υποδομών και της δημιουργίας ικανών μονάδων πρωτογενούς και δευτερογενούς παραγωγής. Αλλά για να ανοίξει η συζήτηση για μια τέτοια πολιτική, απαιτείται να την ανοίξει ή να την επιβάλει σοβαρά και αξιόπιστα κάποια πολιτική ή κοινωνική δύναμη ξεπερνώντας το δόγμα μιας πολιτικής που αρχίζει και τελειώνει με το ευρώ και την ΕΕ. Με αυτή την οπτική, τα ζητήματα της παραγωγικής ανασυγκρότησης, της διεύρυνσης του δημόσιου και κοινωφελούς χώρου και της κοινωνικής οργανωμένης αλληλεγγύης θα έπρεπε να τεθούν σαν πρώτη προτεραιότητα.

3. Η σιωπή της αντιπολίτευσης, ο λήθαργος του ΣΥΡΙΖΑ, οφείλεται στο αμαρτωλό παρελθόν αλλά και στο υποταγμένο παρόν του στο ευρωπαϊκό πλαίσιο και πολιτικές. Παλινδρόμησε μεταξύ της γραμμής του lockdown, της επιδοματικής πολιτικής (πάρτε λεφτά από το μαξιλάρι), του ανοίγματος του τουρισμού και των επιχειρήσεων. Σεβάστηκε τα μνημονιακά όρια και δεσμά, υπηρέτησε μια επιδοματική πολιτική αντί μιας παραγωγικής και οικονομικής ανασυγκρότησης, άφησε αβοήθητους στα πελάγη του χρέους τους μικρομεσαίους, και τελείωσε τη δυνατότητα και την προσδοκία μιας εναλλακτικής λύσης και διεξόδου βυθίζοντας στην απογοήτευση τον κόσμο που τον εμπιστεύτηκε, και προβοκάροντας από «τα μέσα» την έννοια και τις αξίες της αριστεράς. Είναι ο ΣΥΡΙΖΑ που ομοίως με τη ΝΔ είχε μια αλλοπρόσαλλη πολιτική που τον καθιστούσε ακόμα πιο ανίκανο και αφερέγγυο από τη ΝΔ για να αντιμετωπίσει την πανδημία, που από τον Μάιο φώναζε για το άνοιγμα του τουρισμού και της οικονομίας, ο ίδιος που τώρα φωνάζει για τις συνέπειες της πανδημίας. Καθοδηγείται μόνο από τον στόχο της εναλλαγής στην κυβέρνηση προσπαθώντας να συγκροτήσει ένα αντιδεξιό-αντιΜητσοτακικό μέτωπο για την υλοποίηση αυτού του στόχου. Η στρατηγική του εξαντλείται στην αναμονή συσσώρευσης δυσαρέσκειας προς τη ΝΔ που θα αναγκάζει ψηφοφόρους να την αποδοκιμάζουν χωρίς ωστόσο να επιδοκιμάζουν τον ΣΥΡΙΖΑ. Η άμεση ταχτική του αφορά στην επανασύσταση του κεντρώου χώρου διεμβολίζοντας ή συμπράττοντας με το υπό διπλή λεηλάτηση ΚΙΝΑΛ-ΠΑΣΟΚ. Δικομματισμός των ομοίων. Ο ΣΥΡΙΖΑ παραμένει στο ίδιο πλαίσιο με αυτό που υπηρετεί η ΝΔ και η αστική τάξη της χώρας. Αδυνατεί ή και αρνείται να αντιληφθεί τις παγκόσμιες αλλαγές που προκαλούνται από την πανδημία και την οικονομική κρίση. Δεν βλέπει στις επερχόμενες αναταραχές την ευκαιρία να τεθεί το ερώτημα η πρόκληση και η ανάγκη για μια ριζική αλλαγή της πορείας της χώρας και της τύχης του λαού της. Παρά τις φραστικές οξύνσεις, στην Ελλάδα έχουμε δύο, όχι ίδια, αλλά πάντως όμοια κόμματα.