4 ερωτήματα και 4 αλήθειες σε σχέση με το Ε.Σ.Υ.
Στις 8/2/2022 το υπουργείο υγείας εκδίδει προπαγανδιστικό βίντεο για τον αριθμό των ΜΕΘ στην Ελλάδα και τις προσλήψεις προσωπικού στο Ε.Σ.Υ που έγιναν στην διετία της πανδημίας. Παρόλο που η διαχείριση της πανδημίας από την ΝΔ και το υπουργείο δεν διαθέτει ούτε ψήγμα αξιοπιστίας, είπαμε αρχικά να δούμε τα στοιχεία που παρουσιάζονται με καλή την πίστη. Έτσι λοιπόν προκύπτουν 4 βασικά ερωτήματα:
1. Εδώ και 2 χρόνια πανδημίας η ενημέρωση για τον αριθμό κρεβατιών ΜΕΘ αποτελούνταν από προφορικά διαγγέλματα από παράγοντες του υπουργείου – διαγγέλματα που συνήθως αποτελούσαν αντικρουόμενες εκτιμήσεις που ανεβοκατέβαζαν τους αριθμούς ανάλογα με τις επικοινωνιακές ανάγκες της ΝΔ. Μαθαίνουμε λοιπόν ότι υπάρχουν 1347 κρεβάτια ΜΕΘ από τα οποία τα 1105 είναι στο Ε.Σ.Υ. Όπως όμως μας ενημερώνουν καθημερινά υγειονομικοί, και όπως ξέρουμε από την εντατικολογία, η ΜΕΘ δεν είναι απλώς ένα κρεβάτι με έναν αναπνευστήρα. Στηρίζεται κατά βάση σε εξειδικευμένο προσωπικό (ιατρούς και νοσηλευτές). Ποια είναι η αναλογία γιατρών και νοσηλευτών σε σχέση με τα κρεβάτια ΜΕΘ;
2. Από τον αριθμό ΜΕΘ που δίνει το υπουργείο ποιες είναι οι πραγματικά λειτουργικές ΜΕΘ; Η μελέτη Λύτρα – Τσιόδρα ανέδειξε ότι το Ε.Σ.Υ μπλοκάρει όταν οι διασωληνώσεις ξεπερνάνε τις 400, με την θνητότητα να εκτοξεύεται όσο αυξάνονται οι διασωληνωμένοι, ή όσο απομακρυνόμαστε από την Αττική, έχοντας δυστυχώς περιπτώσεις όπου η θνητότητα σε ΜΕΘ της επαρχίας να αγγίζει το 100%. Το υπουργείο από την άλλη, μιλάει για 702 ΜΕΘ που διατίθενται για τα περιστατικά COVID 19. Η πραγματικότητα των ίδιων των ανακοινώσεων του Υπουργείου Υγείας έδειχνε ότι ο μέγιστος αριθμός κλινών ΜΕΘ που διατέθηκε για covid περιστατικά δεν ξεπέρασε τις 680. Οι σχεδόν διπλάσιες κλίνες που κατά την κυβέρνηση «λειτουργούν», πώς προκύπτουν;
3. Το υπουργείο αναδεικνύει την ενίσχυση του Ε.Σ.Υ σε ανθρώπινο δυναμικό με 3.729 μόνιμο και 15.732 επικουρικό προσωπικό μέσα στην διετία. Αλήθεια ποιο είναι το συνολικό ισοζύγιο σε σχέση με το προσωπικό του ΕΣΥ μέσα στην διετία; Αν λάβουμε υπόψη τις συνταξιοδοτήσεις και παραιτήσεις λόγω burn out σε ιατρικό και νοσηλευτικό προσωπικό, ποια είναι η πραγματική αύξηση των απασχολούμενων στο ΕΣΥ; Μόνο οι υγειονομικοί που τέθηκαν σε αναστολή ξεπερνάνε τις 4.500 θέσεις σε μόνιμο προσωπικό, που στην συντριπτική πλειοψηφία παραμένουν ακάλυπτες.
4. Τέλος το Υπουργείο Υγείας επιχειρεί με περίσσια κουτοπονηριά να στοιχειοθετήσει την επάρκεια της Ελλάδας σε ΜΕΘ μέσα στην πανδημία με το να συγκρίνει τον ελληνικό με τον ευρωπαϊκό μέσο όρο, αλλά …προ πανδημίας, Δηλαδή στοιχεία για το 2021 συγκρίνονται με αυτά του 2018, προ πανδημίας, ώστε να προκύψει το μαγικό νούμερο που χρειάζεται το υπουργείο για να μας πείσει ότι ‘’πάμε καλά’’. Μήπως η πανδημία δεν αύξησε τις ανάγκες υγείας ή μήπως μιλάμε για προχωρημένη στατιστική του στυλ ‘’Στα 15 παιδιά ανά τάξη κολλάει περισσότερο από ότι στα 25’’; Οι άριστοι της κυβέρνησης ΝΔ οφείλουν να μας διαφωτίσουν σχετικά.
Και 4 αλήθειες…
1. Η αλήθεια για τα κρεβάτια ΜΕΘ αποτυπώνεται από την ζοφερή πραγματικότητα που βιώνει το υγειονομικό προσωπικό του ΕΣΥ και ο ελληνικός λαός. Όπως αποτυπώνεται από έρευνες και δεδομένα (χαρακτηριστικό παράδειγμα η μελέτη Τσιόδρα – Λύτρα) αλλά και η πραγματική κλινική εμπειρία που δείχνει ότι σχεδόν η πλειοψηφία των θανάτων λόγω covid ήρθε εκτός ΜΕΘ. Κοινές κλίνες βαφτίζονται ΜΕΘ με ελάχιστο και μη εκπαιδευμένο προσωπικό. Τα κρεβάτια δεν επαρκούν ούτε στο ελάχιστο με δεκάδες και εκατοντάδες ασθενείς να περιμένουν διασωληνωμένοι σε κοινό κρεβάτι (ή ακόμα να μην αποκτούν καν πρόσβαση σε κοινή κλίνη) για να αδειάσει κάποιο κρεβάτι ΜΕΘ. Όλα αυτά, πριν φτάσουμε στους 702 διασωληνωμένους. Οι θάνατοι έξω από τις ΜΕΘ και η υψηλή θνητότητα εντός των μονάδων είναι αποκλειστική ευθύνη της κυβέρνησης ΝΔ και της διαχείρισης της πανδημίας.
2. Το Ε.Σ.Υ είναι υπό κατάρρευση. Το προσωπικό στα νοσοκομεία και στην Πρωτοβάθμια Φροντίδα Υγείας είναι εξαντλημένο και υπό κατάρρευση. Μαζικά συνάδελφοι που για χρόνια δούλευαν στο Ε.Σ.Υ οδηγούνται σε παραίτηση ή πρόωρη συνταξιοδότηση ενώ νέοι συνάδελφοι ειδικευόμενοι οδηγούνται μαζικά στην μετανάστευση. Δεν πρόκειται για γιατρούς που «λύγισαν» από το φόρτο ή λιποψύχησαν στη μάχη. Οι γιατροί που σήμερα μεταναστεύουν ή παραιτούνται από τα νοσοκομεία μετρούν δύο ολόκληρα χρόνια υπερ-εργασίας στο κόκκινο, χωρίς σταματημό. Η φυγή από το ΕΣΥ έχει τη σφραγίδα της κυβερνητικής αδιαφορίας ή ακόμα χειρότερα της πολιτικής πρόθεσης να αποδυναμωθεί σκόπιμα το δημόσιο νοσοκομείο για να γιγαντωθούν τα κέρδη του ιδιωτικού. Σήμερα μετράμε πολύ λιγότερους συναδέλφους, σε ένα Ε.Σ.Υ που ήδη πριν την πανδημία λειτουργούσε με χιλιάδες κενά.
3. Το Ε.Σ.Υ έχει γίνει σύστημα μίας νόσου. Όσο και αν βαυκαλίζεται το υπουργείο για το αντίθετο τα στοιχεία είναι ενδεικτικά. Μόνο για τον Γενάρη – Οκτώβρη 2020 χάθηκαν πάνω από 2,5 εκατομμύρια επισκέψεις στα Κέντρα Υγείας, σε σχέση με τον αντίστοιχο μέσο όρο της περιόδου 2017 – 2019, ενώ άλλα 3,4 εκατομμύρια επισκέψεις στα τακτικά εξωτερικά ιατρεία των νοσοκομείων. Τα χειρουργεία τακτικά χειρουργεία έχουν μειωθεί πάνω από 50%. Αντίστοιχα είναι και τα στοιχεία για το 2021. Το Ε.Σ.Υ φέρει ακέραιο το βάρος της πανδημίας χωρίς την παραμικρή ενίσχυση από τον ιδιωτικό τομέα υγείας (κλινικές και νοσοκομεία).
4. Το ιδιωτικό κεφάλαιο στο υγεία συνεχίζει ανενόχλητο να κερδοσκοπεί σε βάρος του ελληνικού δημοσίου και του ελληνικού λαού. Οι ιδιωτικές κλινικές στην συντριπτική πλειοψηφία έχουν μείνει στο απυρόβλητο μέσα στην πανδημία ενώ στις λίγες περιπτώσεις που καλούνται να συνδράμουν – το κάνουν ζητώντας τουλάχιστον διπλάσια ρήτρα από τα προβλεπόμενα. Βλέπε ΦΕΚ Β’ 4181/2021 για αποζημιώσεις με συντελεστή 2,09 επί της αρχικής τιμής. Όχι όμως μόνο αυτό: Ο εξοβελισμός της λοιπής νοσηρότητας από τα δημόσια νοσοκομεία (και κυρίως των χειρουργικών επεμβάσεων), πέρα από ένα σημαντικό κόστος υπερβάλλουσας θνητότητας (η οποία στην Ελλάδα έχει εκτοξευτεί), οδηγεί όσους μπορούν να στρίψουν τον οικογενειακό κουμπαρά, στον ιδιωτικό τομέα. Από τη μια τα ιδιωτικά νοσοκομεία λειτούργησαν με κυβερνητικό προστατευτικό κλοιό για να μην «μολυνθεί» από τον covid, από την άλλη, με το ΕΣΥ αποκλειστικής νόσου, σπρώχτηκαν δεκάδες χιλιάδες νέοι πελάτες στα ιδιωτικά κέντρα υγείας.
Η πανδημία ανέδειξε παγκόσμια ότι μόνο ισχυρά δημόσια συστήματα υγείας μπορούν να εγγυηθούν την υγεία του λαού. Στην Ελλάδα όμως, έχοντας μια κυβέρνηση ορκισμένη αντίπαλο των δημόσιων αγαθών, το σύστημα υγείας σκόπιμα, συστηματικά και εμμονικά διαλύεται για να οδηγηθούν οι πολίτες στα ιδιωτικά νοσοκομεία. Το τσάκισμα του Ε.Σ.Υ. είναι το μεγάλο στοίχημα της κυβέρνησης. Η υπεράσπισή του και η ανάδειξη της δημόσιας υγείας ως αναντικατάστατη κρατική υποχρέωση, είναι το μεγάλο στοίχημα του λαού και του προοδευτικού κινήματος.
Ο Μιχάλης Τερζάκης είναι ειδικευόμενος Γενικής ιατρικής στο Γ.Ν.Θ Παπανικολάου και απόφοιτος μεταπτυχιακού Πολιτικής Υγείας και Δημόσιας Υγείας ΑΠΘ.
