Άρθρα

Να δεις τι σου ’χω για μετά: Οι πολιτικοί σχεδιασμοί του Τραμπ για την εκπαίδευση, μέσω της προεκλογικής του πλατφόρμας Agenda 47

Ακραίες νεοφιλελεύθερες και επικίνδυνες συντηρητικές επιλογές.

Η Ατζέντα 47 είναι η προεκλογική πλατφόρμα του Ντόναλντ Τραμπ, στην οποία περιγράφονται τα πολιτικά σχέδια και οι πολιτικές προτεραιότητες που θα προωθηθούν από τον Τραμπ, ως 47ου προέδρου των ΗΠΑ.

Η άμεση σύνδεση των σχολείων με την αγορά, η εμπορευματοποίηση της εκπαιδευτικής διαδικασίας, ο έλεγχος και η ομηρία των εκπαιδευτικών μέσω κατάργησης της μονιμότητας και της αξιολόγησής τους από ψηφοφορίες γονέων, η ενίσχυση των ιδιωτικών σχολείων, των charter schools και του homeschooling, η επαναφορά της προσευχής, η διαμόρφωση ενός σχολείου «εθνικοφροσύνης», η κατάργηση του ομοσπονδιακού υπουργείου παιδείας, είναι ορισμένοι από τους βασικούς άξονες, πάνω στους οποίους θα κινηθεί η τραμπική πολιτική για την εκπαίδευση, υπό τον κεντρικό τίτλο «σπουδαία σχολεία για σπουδαίες δουλειές», κατά το αντίστοιχο «great America».

Μέσω της κατάργησης του κεντρικού υπουργείου παιδείας, θα καταργηθούν κονδύλια έως και 80 δις, τα οποία κατευθύνονταν προς την ειδική αγωγή και εκπαίδευση, καθώς και σε φτωχές και ευάλωτες σχολικές κοινότητες.

Την ίδια στιγμή που ο προαλειφόμενος υπουργός συντονισμού (Έλον Μασκ) προαναγγέλλει περικοπές τουλάχιστον 2,5 τρις δολαρίων, (τουλάχιστον 10% του ΑΕΠ).

Να ποιες είναι οι βασικές προτεραιότητες της τραμπικής εκπαιδευτικής πολιτικής:

1. Προγράμματα καθολικής γονεϊκής επιλογής σχολείων σε εθνικό επίπεδο, τα οποία επιτρέπουν τη μεταφορά κεφαλαίων της δημόσιας εκπαίδευσης από έναν μαθητή, σε μη δημόσιες επιλογές εκπαίδευσης συμπεριλαμβανομένων ημιδημόσιων καταστατικών σχολείων (charters), ιδιωτικών σχολείων, θρησκευτικών σχολείων ή κατ’ οίκου εκπαίδευσης (homeschooling). H νέα εκπρόσωπος τύπου του Τραμπ στον Λευκό Οίκο Καρολάιν Λέβιτ είναι από τις θερμές υποστηρίκτριες του homeschooling. Τα προγράμματα επιλογής σχολείου ακολουθούνται από κουπόνια (vouchers) έως και 10.000 δολ ανά μαθητή, που θα πηγαίνουν στις τσέπες των εκπαιδευτικών επιχειρηματικών ομίλων.

2. Με ψηφοφορίες γονέων θα προσλαμβάνονται και ΘΑ ΑΠΟΛΥΟΝΤΑΙ διευθυντές/τριες σχολείων, θα απολύονται με συνοπτικές διαδικασίες εκπαιδευτικοί.

3. Θα δίνονται χρηματικά κίνητρα στις πολιτείες και τις κοινότητες που θα αποφασίσουν να καταργήσουν τη μονιμότητα των εκπαιδευτικών και τις συμβάσεις αορίστου χρόνου. Σε περίπου 40 πολιτείες ισχύει νομοθεσία για τη μονιμότητα στην εκπαίδευση.

4. Θα δίνονται χρηματικά κίνητρα στις πολιτείες που θα συνδέσουν άμεσα την αξιολόγηση των εκπαιδευτικών με το μισθό τους (Merit Pay). Παραπέρα η αξιολόγηση των εκπαιδευτικών θα πλαισιώνεται από τις «αξίες» που θα αποπνέονται από ένα νέο φορέα πιστοποίησης των δασκάλων «που ασπάζονται τις πατριωτικές αξίες και ευθυγραμμίζουν τις διδασκαλίες τους με τις αξίες του αμερικανικού τρόπου ζωής και της Great America», ώστε οι μαθητές , «να ανακαλύψουν τις δόξες του Δυτικού Πολιτισμού, να μάθουν τις ιστορίες των υπέροχων Αμερικανών ηρώων και να εκτιμήσουν τις Ηνωμένες Πολιτείες ως το πιο ελεύθερο, πιο ευημερούν και πιο ενάρετο έθνος στην ιστορία του κόσμου». Δεν είναι τυχαίο που η Marvel (η εταιρεία των comics υπερηρώων έδωσε εκατομμύρια δολάρια στην εκστρατεία του Τραμπ)

5. Θα χτυπηθεί η «μαρξιστική (sic) αντίληψη» του εξισωτισμού στην εκπαίδευση και θα επιστρέψουν σε μια αντίληψη αριστείας στα σχολεία και στις τάξεις. Για να προωθηθεί αυτό, θα συσταθεί ειδική επιτροπή στο κογκρέσο για να δημιουργήσει ένα ταμείο αποκατάστασης όσων «έχουν υποστεί άδικες διακρίσεις από τις πολιτικές του εξισωτισμού».

6. Βέτο και επιλογή των σχολικών προγραμμάτων από τους γονείς.

7. Επαναφορά της προσευχής.

8. Πρόσληψη συνταξιούχων αστυνομικών για την επιτήρηση των σχολείων και των μαθητών.

9. Αυστηροποίηση των ποινών για τους «ταραξίες» μαθητές και φοιτητές και όπως χαρακτηριστικά αναφέρεται στην agenda 47: «Όταν η προβληματική νεολαία είναι εκτός ελέγχου, οι συνέπειες πρέπει να είναι γρήγορες, βέβαιες και ισχυρές».

10. Χρηματικά κίνητρα στα σχολεία που συνάπτουν σχέσεις με επιχειρηματίες ώστε «να εξασφαλίζουν πρακτική άσκηση, μερική απασχόληση και καλοκαιρινές θέσεις εργασίας στους μαθητές. Η εργασιακή απασχόληση μπορεί να είναι πέντε ημέρες το μήνα επιπλέον των σχολικών εργασιών».

11. Επικέντρωση σε μια διδακτική αντίληψη της εκπαιδευτικής διαδικασίας και απομάκρυνση από μια συνολική αντίληψη παιδαγωγικών και κοινωνικών σχέσεων, με ότι αυτό θα σημάνει για τις προπτυχιακές σπουδές των Παιδαγωγικών σχολών. Όπως χαρακτηριστικά αναφέρεται στην agenda 47: «Θα διασφαλίσουμε ότι οι τάξεις μας δεν επικεντρώνονται στην πολιτική κατήχηση, αλλά στη διδασκαλία των γνώσεων και των δεξιοτήτων που απαιτούνται για την επιτυχία».

Το αν και πώς θα εφαρμοστούν οι παραπάνω πολιτικοί σχεδιασμοί, ο ρυθμός και η έντασή τους σίγουρα θα είναι ένα πεδίο αντιπαράθεσης, πρώτα και κύρια με τα αμερικανικά συνδικάτα των εκπαιδευτικών, τα οποία την 4ετία 2016-2020 βρέθηκαν σε σημαντικούς απεργιακούς αγώνες, γύρω από το κεντρικό αίτημα «να σώσουμε τη δημόσια Παιδεία».

Οι αναλογίες με τις νεοφιλελεύθερες εκπαιδευτικές πολιτικές που εφαρμόζει η ΕΕ και προτείνονται από τους υπερεθνικούς οργανισμούς και τις εργαλειοθήκες τους, είναι εμφανής.

Η άνοδος της alt-right νεοσυντηρητικής ατζέντας διαπλέκεται με αυτές τις νεοφιλελεύθερες πρακτικές.

Η μάχη για την υπεράσπιση της δημόσιας παιδείας, για την κοινωνική απεύθυνση των εκπαιδευτικών προταγμάτων και αιτημάτων, για τη διαμόρφωση ενός συνεκτικού εκπαιδευτικού-παιδαγωγικού-κοινωνικού προγράμματος αποκτά σημαίνουσα θέση στο πεδίο των ταξικών αναμετρήσεων.

Η συσπείρωση στα συνδικάτα και ο κοινωνικός τους προσανατολισμός, παραμένει καίρια μάχη.

Η διαμόρφωση δικτύων έμπρακτων παιδαγωγικών, από τη σκοπιά της κριτικής εκπαίδευσης, μέσα στο δημόσιο σχολείο, αποτελεί άλλο ένα πεδίο ανασυγκρότησης.

Στις μάχες που δίνουμε και σε αυτές που μέλλονται διακυβεύεται η αξιακή αντίληψη για την εκπαίδευση. Δημόσιο αγαθό για όλους/ες ή πεδίο κερδοφορίας, ισχύος και ανταγωνισμού;

Διακυβεύεται αν το σχολείο θα είναι χώρος δημοκρατίας ή σώμα επιβολής.

Διακυβεύεται ο ρόλος μας μέσα στο σχολείο. Διδακτική μηχανή ή ενεργοί παιδαγωγοί μέσα στη θύελλα των κοινωνικών προβλημάτων;

Πηγή: Εκπαιδευτική Λέσχη

50 χρόνια μετά την πτώση της χούντας, ο συνδικαλισμός διώκεται (ξανά). Υπάρχει κανείς να υπερασπιστεί τα δημοκρατικά δικαιώματα;

Την Τρίτη 23/10 τρεις εκπαιδευτικοί, μέλη της ΕΛΜΕ Πειραιά θα βρεθούν ενώπιον του ερωτήματος αν θα βγουν σε δυνητική αργία (απόλυση για συγκεκριμένο διάστημα με παροχή μικρού κλάσματος του μισθού) ή για την περίπτωση του συμβασιούχου εκπαιδευτικού, αν απολυθεί. Είναι οι 3 πρώτες περιπτώσεις, από τις 9 συνδικαλιστικές διώξεις  – μέσα σε αυτές και η δική μου – που ξεκίνησαν εδώ και 1,5 χρόνο στους εκπαιδευτικούς του Πειραιά. Ο λόγος; Μην ψάχνετε για επεισόδια, άσκηση βίας ή τέτοια πράγματα. Ο Γ. Καββαδίας ας πούμε διώκεται – ανάμεσα στα άλλα – γιατί αρθρογραφεί στο διαδίκτυο και κάνει κριτική στην κυβέρνηση, ο Π. Χουντής γιατί συμμετείχε στην διαδήλωση για τον Γρηγορόπουλο το 2020 ενώ υπήρχαν οι απαγορεύσεις λόγω κόβιντ, η Χ. Χότζογλου γιατί δεν έβαλε μέσα στην τάξη τους μαθητές που έκαναν αποχή ενάντια στην επίσκεψη επιθεωρήτριας και ο υποφαινόμενος γιατί έπεισε συναδέλφους του να συμμετέχουν σε στάση εργασίας κατά τις εξετάσεις τύπου PISA και… δημιουργήθηκε αναστάτωση στο σχολείο (ως είθισται σε απεργίες και στάσεις εργασίας)!

Όλα αυτά φαίνονται αστεία. Και είναι. Ο πραγματικός όμως λόγος είναι γιατί η κυβέρνηση θέλει να τελειώνει με τις μεταπολιτευτικές πρακτικές αντίστασης που ειδικά στους εκπαιδευτικούς χώρους δημιουργούσαν μια σειρά καθυστερήσεις στις πολιτικές της εμπορευματοποίησης. Αλλά κυρίως δημιουργούσαν θέμα γοήτρου στα ακροδεξιά μιας δεξιάς κυβέρνησης. Η μεταπολιτευτική αριστερή ηγεμονία στον δρόμο και στους χώρους δουλειάς και σπουδών, που έλεγε και ο Άδωνις Γεωργιάδης, πρέπει να τελειώνει μια για πάντα. Όπως έκανε σημαία της την κατάργηση του πανεπιστημιακού ασύλου και το «τέλος της ανομίας» στην τριτοβάθμια εκπαίδευση, έτσι στα σχολεία σημαία έγινε η προώθηση της αξιολόγησης και η μη ανοχή στην εδώ και 3 δεκαετίες αντίσταση που εμποδίζει την εφαρμογή της.

Οι 9 εκπαιδευτικοί του Πειραιά πριν 1,5 χρόνο ήμασταν ένα πείραμα προς παραδειγματισμό. Έκτοτε οι συνδικαλιστικές διώξεις σε εκπαιδευτικούς είναι πολλές δεκάδες, σε ολόκληρη την χώρα και με κεντρικό ζήτημα την αξιολόγηση. Νηπιαγωγοί γιατί δεν συμμετέχουν στην αξιολόγηση, δασκάλες γιατί έδωσαν ανακοίνωση στα παιδιά να την δώσουν στους γονείς τους, που εξηγούν γιατί αντιδρούν στην μετατροπή του δημοτικού σε εξεταστικό κάτεργο μέσω του πολλαπλασιασμού των διαγνωστικών εξετάσεων,  νεοδιόριστοι γιατί συμμετέχουν σε συνταγματικά κατοχυρωμένη απεργία από την αξιολόγηση.

Υπερβολικά συστημική η κοινοβουλευτική αντιπολίτευση

Να διατυπώσουμε μια «θεωρία συνομωσίας». Η ΕΛΜΕ Πειραιά είναι το σωματείο-πρότυπο του ΠΑΜΕ/ΚΚΕ στους εκπαιδευτικούς. Πρώτη δύναμη, στα όρια της αυτοδυναμίας. Κι όμως οι 8 από τους 9 διωκόμενους είναι από άλλη παράταξη, της μειοψηφίας. Αλλά ας μην σταθούμε σε αυτό το περίεργο για ένα τόσο «ταξικό» σωματείο. Τι έκανε το σωματείο-πρότυπο για να προστατεύσει τα μέλη του που κινδυνεύουν με απόλυση λόγω συνδικαλιστικής δράσης; Δεν θα βάλουμε το ημερολόγιο δράσεων, γιατί αυτά τα καταλαβαίνουν μόνο οι εκπαιδευτικοί του Πειραιά. Θα πούμε 3 χαρακτηριστικές στιγμές. Πρώτον «μάλωσαν» διωκόμενους γιατί έκαναν πράξη την κατεύθυνση του σωματείου (αντίσταση στην αξιολόγηση) χωρίς να πάρουν πρώτα την έγκριση του ΔΣ. Μεθερμηνευόμενο  τα ήθελες και τα έπαθες. Δεύτερον καταψήφισαν πρόταση για να καλύψει η ΕΛΜΕ – ως οφείλει – έξοδα δικηγόρου για νομικές ενέργειες, γιατί οι διωκόμενοι διάλεξαν οι ίδιοι δικηγόρο. Τρίτον σε επικοινωνία σωματείων απάντησαν ότι το θέμα των διώξεων είναι μειοψηφικό και πρέπει να αλλάξουμε ατζέντα και να ασχοληθούμε με τα πραγματικά προβλήματα… Όλοι οι παροικούντες εντός/εκτός και επί τα αυτά του Υπουργείου Παιδείας έχουν πάρει το μήνυμα. Το ΚΚΕ δεν θα αντιδράσει στο θέμα των συνδικαλιστικών διώξεων, μιας και οι διωκόμενοι «δεν είναι δικοί του». Άρα το πεδίο, όσον αφορά «το κόμμα της εργατικής τάξης» είναι καθαρό.

Η δε πάλαι ποτέ «ριζοσπαστική αριστερά» του ΣΥΡΙΖΑ κρατάει έως και ανοιχτά δεξιά και αλήτικη στάση. Εκπρόσωπος τους στην ΟΛΜΕ ειρωνεύεται διωκόμενο ότι αφού ήθελε επαναστατική γυμναστική ας το λύσει μόνος του. Για την κινητοποίηση που έχει οριστεί στις 23/10 στις 10.00 πμ, ενώ έχουν απεργία οι δάσκαλοι, η ΟΛΜΕ – με συμμαχία ΝΔ-ΠΑΣΟΚ-ΣΥΡΙΖΑ, δεν καλεί σε απεργιακή κινητοποίηση, ενώ οι 3 εκπαιδευτικοί είναι μέλη σωματείου της!!!

Πέρα από τις κοντόθωρες λογικές που καθορίζονται από ανόητους υπολογισμούς του τύπου αν το κράτος καταστείλει και κοντύνουν οι παρεμβάσεις (παράταξη εξωκοινοβουλευτικής αριστεράς ) και οι σύμμαχοί τους, θα κερδίσει ο δικός μου ο πολιτικός χώρος, υπάρχει μια ακόμα πιο επικίνδυνη λογική που εξηγεί τις πλάτες που κάνουν στην κυβέρνηση αυτοί οι δύο χώροι στις συνδικαλιστικές διώξεις εκπαιδευτικών.

Όταν ψηφίστηκε ο νόμος για την αξιολόγηση πριν 4 χρόνια στην ουσία θεωρούσαν την αντίσταση σε αυτήν, χαμένη υπόθεση. Είτε γιατί συμφωνούν με πλευρές της αξιολόγησης, είτε γιατί μετρώντας τον συσχετισμό εκλογικά και μόνο, θεώρησαν ότι είναι ένα δύσκολο πεδίο να δοθούν απαντήσεις στην κυβερνητική πολιτική, ειδικά στα πιο συντηρητικά ακροατήρια. Τα παραπάνω έχουν ειπωθεί με όλους τους τρόπους και θα γελοιοποιηθεί όποιος τα αμφισβητήσει. Ωστόσο τέσσερα χρόνια τώρα ΟΛΜΕ και ΔΟΕ σύρονται σε αποφάσεις μερικής έστω αντίστασης στην αξιολόγηση, λόγω της δράσης στην βάση των εκπαιδευτικών ενός συγκεκριμένου χώρου σε συμμαχία ειδικά με τους νέους εκπαιδευτικούς και σε κόντρα σε όλο το κοινοβουλευτικό πολιτικό μπλοκ. Αυτή η αντίσταση έχει δώσει αποτελέσματα. Έχει απονομιμοποιήσει την αξιολόγηση μέσα στους εκπαιδευτικούς που θεωρούσαν ότι χρειάζεται κάποια αξιολόγηση. Δεν έχει επιτρέψει συμβούλους και επιθεωρητές να επιβάλλουν απλήρωτες υπερωρίες και έξτρα εργασιακό φόρτο, όπως έχουν δηλώσει ότι επιθυμούν. Έχει καθυστερήσει την κυβερνητική πολιτική σε βασικά στοιχήματα (ελεύθερη επιλογή σχολείου, ΑΣΕΠ κ.α.). Έχει δημιουργήσει ερωτήματα και σε γονείς που βλέπουν ότι η κυβέρνηση προωθεί τα σχολεία των 27 μαθητών ανά τμήμα ή κόβει τους εκπαιδευτικούς της ειδικής αγωγής και κατά τ’ άλλα υποτίθεται ότι θέλει την αξιολόγηση για να βελτιώσει το εκπαιδευτικό σύστημα. Άρα αυτή η αντίσταση έχει παράξει ορατά αποτελέσματα, έστω μικρά. Η εξ’ αρχής συνθηκολόγηση με την κυβερνητική πολιτική το μόνο που παρήγαγε είναι η γκρίνια των συνδικαλιστικών ηγεσιών της ΟΛΜΕ γιατί ο Πιερρακάκης τους… αποφεύγει στα ραντεβού.

Τα δημοκρατικά δικαιώματα είναι σοβαρή υπόθεση

Πριν 57 χρόνια, με τον ν. 129/1967 η χούντα αλλάζει το διοικητικό καθεστώς, ξεκινούν εκατοντάδες διώξεις εκπαιδευτικών και μεμιάς απολύει 260. Έτσι επικράτησε η σιγή νεκροταφείου μέσα στα σχολεία, κατά την επταετία.

Σήμερα δεν έχουμε χούντα αλλά ζούμε ένα ρεβανσιστικό γκρέμισμα σε ότι θυμίζει την κατά Άδωνι «μεταπολιτευτική αριστερή ηγεμονία». Από τον αντιαμερικανισμό και τον συνδικαλισμό, μέχρι την δυνατότητα να αναζητείται δικαιοσύνη και τιμωρία μέσω μιας συναυλίας (Τέμπη).

Οι ριζοσπαστικές πρακτικές εργαζομένων της τριετίας 2010-2013 κατά την αντίσταση στα μνημόνια, δεν πρέπει να επαναληφθούν. Το κράτος θωρακίζεται.

Αν περάσουν οι απολύσεις στην εκπαίδευση και αν περάσει η τιμωρητική και φρονηματική αξιολόγηση, τα δημόσια σχολεία θα θυμίζουν έντονα τα ιδιωτικά. Με γονείς πελάτες και εργαζόμενους χωρίς ωράριο, δικαιώματα, ελεύθερο χρόνο, παιδαγωγική ελευθερία.

Οι συγκεντρώσεις την Παρασκευή 18/10 στις 18.30 στο Σύνταγμα και την Τετάρτη 23/10 στις 10.00 στην Περιφερειακή Διεύθυνση Αττικής πρέπει να είναι μαζικές και να σταματήσει το ΔΣ της ΟΛΜΕ να αδιαφορεί ή μάλλον το «κρέμασμα» προς παραδειγματισμό των 3 εκπαιδευτικών. Η στάση τους είναι ατιμωτική για μια ιστορική ομοσπονδία 100 ετών.

Το μεταπολιτευτικό σύνταγμα για πολύ συγκεκριμένους λόγους υπερασπίζεται το δικαίωμα στην απεργία και τον συνδικαλισμό. Αυτό βάλλεται σήμερα. Θέλουμε να γυρίσουμε το ρολόι 50 χρόνια πίσω;

Δημήτρης Μητρόπουλος,
Πρόεδρος ΕΛΜΕ Ν. Σμύρνης, Καλλιθέας, Μοσχάτου
πρώην μέλος ΔΣ ΕΛΜΕ Πειραιά

ΥΓ: Ο παιδαγωγός Μιχ. Παπαμαύρος -απολυμένος για φρονηματικούς λόγους από το 1931 – είχε ακόμη την ψυχική αντοχή να γράψει το βιβλίο Σύστημα Νέας Παιδαγωγικής, το 1961. Για να ζήσει πουλούσε ο ίδιος το βιβλίο του σε εκπαιδευτικούς, επισκεπτόμενος σχολεία. Το μετεμφυλιακό κράτος βρήκε ένοχο τον ηλικιωμένο παιδαγωγό (70 χρονών τότε) για τα ακόλουθα αδικήματα:

-Επιδίωξη «εφαρμογής ιδεών εχουσών ως έκδηλον σκοπόν την δια βιαίων μέσων ανατροπήν του πολιτεύματος…

-Παράνομη έκδοση και διανομή εντύπων.

Τον άλλο χρόνο ο επικίνδυνος παιδαγωγός πέθανε.

Ατομικό σχολείο, το ανώτατο στάδιο του ατομικού φιλελευθερισμού;

Αναδημοσιεύουμε ένα ρεπορτάζ της Dana Goldstein, εθνική ανταποκρίτρια των New York Times στα θέματα εκπαίδευσης, γύρω από τα κουπόνια στην εκπαίδευση. Δηλαδή την πολιτική που αντί να χρηματοδοτεί το δημόσιο σχολείο, δίνει κουπόνια στην οικογένεια και αυτή επιλέγει πού και πώς θα τα ξοδέψει για “υπηρεσίες εκπαίδευσης”, συνήθως σε ιδιωτικές δομές εκπαίδευσης.
Μια πιλοτική εφαρμογή αυτής της πολιτικής ζούμε εδώ και 10 χρόνια περίπου και στην Ελλάδα, όσον αφορά την προσχολική αγωγή. Οι δήμοι υποχρηματοδοτούνται για παιδικούς σταθμούς και οι θέσεις δεν φτάνουν. Κάποιες οικογένειες λαμβάνουν κουπόνι από το κράτος και αυτές με την σειρά τους γράφουν το παιδί τους σε κάποιον ιδιωτικό παιδικό σταθμό.
Η πολιτική της αφαίρεσης χρημάτων από την δημόσια χρηματοδότηση της εκπαίδευσης και η διοχέτευσή τους σε ιδιωτικά μαγαζιά εκπαίδευσης μέσω των κουπονιών, είναι εξάλλου και βασική δέσμευση στο πρόγραμμα της ΝΔ.
Αν και η πολιτική αυτή υπάρχει στις ΗΠΑ πάνω από 15 χρόνια ως μορφή ιδιωτικοποίησης της εκπαίδευσης και έχει περιγραφεί γλαφυρά στο ντοκιμαντέρ “Backpack full of cash” με αφηγητή τον Ματ Ντέιμον, το συγκεκριμένο ρεπορτάζ περιγράφει το “πάντρεμα” αυτής της πολιτικής με μια νέα κουλτούρα “γονεϊκών δικαιωμάτων” που αναδύεται στην εποχή όπου ο φιλελευθερισμός και τα ατομικά δικαιώματα αποτελούν κάτι σαν θρησκεία και σίγουρα αξιολογούνται πιο σημαντικά από τα κοινωνικά δικαιώματα η τα κοινωνικά συμφέροντα.
Έτσι σε αμφισβήτηση πλέον δεν τίθεται μόνο η δημόσια εκπαίδευση, που ως βασική πολιτική του κομμουνιστικού και σοσιαλιστικού κινήματος, αποτέλεσε βασικό μοχλό στον 20ο αιώνα, για την έξοδο  εκατοντάδων εκατομμυρίων ανθρώπων από την αμορφωσιά, την φτώχεια και την καθυστέρηση.
Τίθεται η ίδια η έννοια της γνώσης, της επιστήμης, της παιδαγωγικής, της ανάγκης να υπάρχει ένα ενιαίο αναλυτικό εκπαιδευτικό πρόγραμμα με το οποίο οι καινούριες γενιές θα αποκτούν πρόσβαση στην γνώση και τον πολιτισμό που έχει κατακτήσει, ως τώρα, η ανθρωπότητα.
Ο γονέας που ξέρει καλύτερα από τον εκπαιδευτικό ή την επιστήμη το “καλό του παιδιού του”, ο γονέας που αναδεικνύει την δική του ταυτότητα, θρησκευτική,  σεξουαλική, χρώματος, σε βασικό κριτήριο, αναπαράγοντας έτσι πολλαπλά γκέτο και μειονότητες, ο γονέας – πελάτης στην τελική που μπορεί να αγοράσει την εκπαίδευση και την “γνώση” που “του ταιριάζει”  με τα κουπόνια που θα του δίνει το κράτος, αντί αυτά να προσανατολίζονται για ένα δωρεάν συμπεριληπτικό σχολείο, την ευθύνη του οποίου θα την έχει η παιδαγωγική επιστήμη και η (όποια) οργανωμένη κοινωνία και που θα αμβλύνει τις ανισότητες και που θα στοχεύει να ανεβάζει το μορφωτικό επίπεδο σε όλα τα παιδιά.
Κυρίως όμως σε ένα σχολείο που όλα τα παιδιά θα έχουν κοινή εκπαίδευση για την θεωρία την εξέλιξης, την κβαντική φυσική, την Ιστορία.
Κοινώς, αν η ιδιωτικοποίηση μας πάει 100 χρόνια πίσω, πριν τις μεγάλες αλλαγές στις δημόσιες πολιτικές που έφεραν οι σοσιαλιστικές επαναστάσεις, ο συνδυασμός της με την ιδεολογία-θρησκεία των ατομικών δικαιωμάτων, μας πάει 300 χρόνια πίσω, πριν τον Διαφωτισμό και την προσπάθεια για μια κοινή ερμηνεία και αντίληψη για τον κόσμο.

Το σχολείο τελείωσε

Η συντριπτική πλειοψηφία των Αμερικανών μαθητών φοιτά σε δημόσια σχολεία. Αλλά ο αριθμός αυτός μειώνεται. Εν μέρει, αυτό οφείλεται στο γεγονός ότι σε περισσότερες από τις μισές πολιτείες, οι γονείς μπορούν πλέον να χρησιμοποιήσουν δημόσιο χρήμα για να εκπαιδεύσουν τα παιδιά τους – στο σπίτι, στο διαδίκτυο, σε ιδιωτικά σχολεία. Φέτος, ένα εκατομμύριο μαθητές χρησιμοποίησαν κάποιο είδος κουπονιού ιδιωτικής εκπαίδευσης, υπερδιπλάσιος αριθμός σε σχέση με τέσσερα χρόνια νωρίτερα, σύμφωνα με νέα έρευνα της EdChoice, μιας ομάδας που υποστηρίζει την επιλογή ιδιωτικών σχολείων και παρακολουθεί τον τομέα.

Το αποτέλεσμα είναι ένα αυξανόμενο κίνημα «διάλεξε τη δική σου περιπέτεια στην εκπαίδευση». Οι γονείς επιτρέπεται να βρουν οποιοδήποτε εκπαιδευτικό πρόγραμμα θεωρούν ότι ταιριάζει στις πεποιθήσεις τους και στις ανάγκες των παιδιών τους. Ωστόσο, δεν είναι σαφές πώς, ή αν, η λογοδοσία ή τα πρότυπα θα επιβληθούν εκτός των παραδοσιακών σχολείων.

Τι οδηγεί σε αυτή την αλλαγή; Η πανδημία ώθησε πολλές οικογένειες να επανεξετάσουν τον τρόπο με τον οποίο μαθαίνουν τα παιδιά τους. Οι Ρεπουμπλικάνοι νομοθέτες υιοθέτησαν την επιλογή ιδιωτικών σχολείων ως μέρος μιας ευρύτερης ώθησης για τα γονικά δικαιώματα. (Βλέπουν επίσης το θέμα ως έναν τρόπο να προσελκύσουν νέους γονείς -συχνά μαύρους και λατινοαμερικάνους- οι οποίοι είναι επικριτικοί για τον τρόπο με τον οποίο τα δημόσια σχολεία εξυπηρετούν τα παιδιά τους). Και οι δάσκαλοι αναφέρουν έντονη εξουθένωση, με ορισμένους να εγκαταλείπουν τα δημόσια σχολεία για να ανοίξουν μικρές επιχειρήσεις-δήθεν σχολεία που μπορούν να δεχτούν αυτά τα κουπόνια.

Έγραψα για αυτά τα “μικροσχολεία” σε ένα άρθρο που δημοσίευσαν οι Times. Στο σημερινό ενημερωτικό δελτίο, θα εξηγήσω γιατί οι γονείς επιλέγουν να εγκαταλείψουν τα δημόσια σχολεία – και τι μπορεί να σημαίνει αυτό για τον τρόπο με τον οποίο αυτή η χώρα εκπαιδεύει όλα τα παιδιά της.

Ποια είναι η απήχηση;

Πέρασα πρόσφατα μια εβδομάδα στην περιοχή της Ατλάντα, μιλώντας με γονείς που απομάκρυναν τα παιδιά τους από τα δημόσια σχολεία για να φοιτήσουν σε μικροσχολεία. Μερικά έχουν μόλις έξι μαθητές. Ενώ τα περισσότερα διευθύνονται από πτυχιούχους εκπαιδευτικούς, στην ουσία δεν είναι απαραίτητο να είναι: Ο τομέας είναι ανεξέλεγκτος και ο καθένας μπορεί να ανοίξει ένα μικροσχολείο.

Το επόμενο έτος, η πολιτεία της Τζόρτζια θα αρχίσει να προσφέρει 6.500 δολάρια, μέσω ενός λογαριασμού εκπαιδευτικής αποταμίευσης, σε οικογένειες που αποσύρουν τα παιδιά τους από σχολεία που ανήκουν στο κατώτερο 25 τοις εκατό από ακαδημαϊκή άποψη. Ορισμένοι γονείς που συνάντησα ελπίζουν να ξοδέψουν αυτά τα χρήματα στα μικροσχολεία, σε προμήθειες για το σπίτι, σε ψυχοθεραπεία ή σε φροντιστήρια.

Μερικοί ήταν χριστιανοί συντηρητικοί που θέλουν να διδάσκεται η Βίβλος ως ιστορία. Μια μητέρα παραπονέθηκε για τους LGBTQ εκπαιδευτικούς των δημόσιων σχολείων και παραπονέθηκε για την έμφαση που, όπως είπε, δίνεται στο φύλο και τη φυλή.

Αλλά πιο συνηθισμένοι ήταν οι γονείς που δεν είχαν τίποτα εναντίον του δημόσιου σχολείου, εκτός από το ότι τα παιδιά τους δεν πέτυχαν εκεί. Η Nicole Timmons είπε ότι η κόρη της, η Sienna, 15 ετών, δεν προχωρούσε ακαδημαϊκά. Η Sienna παρακολουθεί τώρα την C.H.O.I.C.E. Preparatory Academy, ένα μικροσχολείο στην κομητεία Gwinnett. Εξυπηρετεί σχεδόν αποκλειστικά μαύρους μαθητές. Ένα απόγευμα του Απριλίου εκεί, είδα περίπου 40 μαθητές, ηλικίας 8 έως 17 ετών, να εργάζονται σε μικρές ομάδες πάνω στις ρίζες ελληνικών και λατινικών λέξεων και να κατασκευάζουν απλούς ηλεκτρομαγνητικούς κινητήρες.

Η έκρηξη της μη παραδοσιακής εκπαίδευσης συνοδεύεται από ένα νέο πολιτικό λεξιλόγιο. Οι συντηρητικοί που πιστεύουν ότι η κυβέρνηση πρέπει να δίνει χρήματα στους γονείς για αυτά τα προγράμματα δεν μιλούν πλέον πολύ για κουπόνια. Τώρα πλέκουν το εγκώμιο των χρημάτων που στέλνονται απευθείας στις οικογένειες σε λογαριασμούς εκπαιδευτικών αποταμιεύσεων και μιλούν για “επιχειρηματικότητα” και “εκπαίδευση χωρίς άδεια” – χωρίς συνδικάτα εκπαιδευτικών ή εντολές για το πρόγραμμα σπουδών και με πολύ λιγότερες τυποποιημένες εξετάσεις.

Μικρή λογοδοσία

Καθώς οι γονείς ξοδεύουν κρατικά χρήματα, η αγορά της ιδιωτικής εκπαίδευσης αυξάνεται – με λίγους ελέγχους ποιότητας. Οι δάσκαλοι δεν χρειάζεται να είναι πιστοποιημένοι, ούτε ακόμη και να κατέχουν πτυχία κολεγίου. Οι εγκαταστάσεις μπορεί να μην επιθεωρούνται. Τα σχολεία μπορούν να διδάσκουν ό,τι θέλουν. Ορισμένες πολιτείες έχουν εγκρίνει αμφισβητήσιμες δαπάνες για την κατ’ οίκον εκπαίδευση, όπως κονσόλες παιχνιδιών, τραμπολίνο, σνακ, τηλεοράσεις και κάρτες θεματικών πάρκων. Τα κουπόνια των τελευταίων δεκαετιών έδειξαν απογοητευτικά ακαδημαϊκά αποτελέσματα.

Τα προγράμματα επιλογής ιδιωτικών σχολείων είναι δημοφιλή στους γονείς παιδιών με αναπηρία. Οι διευθυντές των δημόσιων σχολείων προτείνουν μερικές φορές τα κουπόνια στους γονείς όταν τα παιδιά τους αντιμετωπίζουν δυσκολίες, ιδίως με τη συμπεριφορά τους. Αλλά η αποδοχή ενός κουπονιού συχνά σημαίνει εγγραφή σε ένα πρόγραμμα που δεν υποχρεούται να ακολουθεί την ομοσπονδιακή νομοθεσία για την αναπηρία. Οι ιδιωτικοί εκπαιδευτικοί συχνά δεν παρέχουν επιτόπιες θεραπείες.
Οι υποστηρικτές της επιλογής ιδιωτικών σχολείων αγκαλιάζουν την έλλειψη κανονισμών. Λένε ότι η αγορά θα διορθωθεί από μόνη της καθώς οι γονείς θα αποσύρουν τα παιδιά τους από τα μέτρια προγράμματα. “Βρισκόμαστε εν μέσω μιας αλλαγής στο τι εννοούμε με τον όρο υπευθυνότητα”, δήλωσε ο Robert Enlow, διευθύνων σύμβουλος της EdChoice, μιας ομάδας που κλίνει προς τα δεξιά.

Τι θα ακολουθήσει

Ο Enlow και άλλοι οραματίζονται ένα μέλλον στο οποίο όλοι οι γονείς, ανεξαρτήτως εισοδήματος, θα μπορούν να ξοδεύουν τη χρηματοδότηση του δημόσιου σχολείου ανά μαθητή των παιδιών τους σε υπηρεσίες à la carte – από δίδακτρα σε ιδιωτικό σχολείο μέχρι μαθήματα μουσικής και εκπαιδευτικό λογισμικό. Ακόμα και οι σχολικές περιφέρειες θα μπορούσαν να γίνουν παίκτες σε αυτή την αγορά, πουλώντας θέσεις σε προχωρημένα μαθήματα σε κατ’ οίκον μαθητές των οποίων οι γονείς δεν είναι εξοπλισμένοι για να διδάξουν ισπανικά ή φυσική.

Προβάλλουν αυτό το όραμα ως ένα όραμα που μπορεί να προσελκύσει και τους φιλελεύθερους που ενδιαφέρονται για την ισότητα. Η Νταϊάνα Λόπεζ, της οποίας ο γιος φοίτησε φέτος σε μικροσχολείο αφού δυσκολεύτηκε στο δημόσιο νηπιαγωγείο, είχε γενικά ψηφίσει τους Δημοκρατικούς της Τζόρτζια. Αλλά το κόμμα τους αντιτίθεται στους λογαριασμούς εκπαιδευτικών αποταμιεύσεων. “Έπρεπε να αρχίσω να σκέφτομαι ξανά ποιος είναι μας εκπροσωπεί”, όπως ανέφερε;

Οι δημοκράτες και οι υποστηρικτές της δημόσιας εκπαίδευσης επισημαίνουν ότι πολλές από τις πολιτείες με ρεπουμπλικανική ηγεσία που προσφέρουν κουπόνια ξοδεύουν ούτως ή άλλως σχετικά λίγα για τα σχολεία τους – οπότε δεν είναι περίεργο που οι γονείς θέλουν να φύγουν.

Προς το παρόν, το ποσοστό των Αμερικανών μαθητών που χρησιμοποιούν κουπόνια είναι μικρό – περίπου ένα στα 50 παιδιά. Αλλά προσθέτει άλλη μια πρόκληση για τα παραδοσιακά δημόσια σχολεία. Σε εθνικό επίπεδο, έχουν δει μείωση των εγγραφών λόγω των χαμηλών γεννήσεων και της ελκυστικότητας άλλων επιλογών. Τώρα οι νέοι νόμοι θα μπορούσαν να μετατρέψουν την επιλογή ιδιωτικών σχολείων σε ένα ανταγωνιστικό μοντέλο, αντικατοπτρίζοντας την άνοδο των σχολείων τσάρτερ.

Πηγή: New York Times

Μετάφραση: antapocrisis

Για την επίδοση των Ιδιωτικών και Δημόσιων σχολείων στο PISA

Μια αποκατάσταση της αλήθειας

Ο Συνδέσμος Ιδιωτικών Σχολείων στην Ελλάδα έβγαλε ανακοίνωση που σύμφωνα με το ESOS έλεγε οι “Οι μαθητές μας πέτυχαν- σε όλα- υψηλότερες βαθμολογίες από́ το μέσο όρο των ιδιωτικών σχολείων του ΟΟΣΑ”. Μάλιστα έδωσαν συγκριτικούς πίνακες για την διαφορά της επίδοσης Ιδιωτικών και Δημόσιων Σχολείων στην Ελλάδα για το 2015, 2018 και 2020.

Μου κίνησε την περιέργεια στην αρχή για έναν λόγο και μετά για άλλον και για άλλον.

Ο πρώτος λόγος είναι ότι οι Εκθέσεις του PISA δεν έχουν μέχρι σήμερα βγάλει αναλυτικούς πίνακες κατά χώρα, ούτε για τα αποτελέσματα του 2015 ούτε του 2018 ούτε του 2022. Αυτά μπορούν να δοθούν μόνο ίσως μετά από ειδικό αίτημα στον ΟΟΣΑ και τους υπεύθυνους του PISA. Οι ιδιοκτήτες των ιδιωτικών στην Ελλάδα τα έχουν όμως.

O δεύτερος λόγος είναι ότι οι Εκθέσεις (Reports) για τα αποτελέσματα του 2022 δεν έχουν ολοκληρωθεί ακόμα. Είμαστε στο 2ο τόμο όταν για το 2018 κυκλοφόρησαν Πέντε (5) Τόμοι και η νύξη για τις διαφορές στα αποτελέσματα του 2018 είναι στον Τέταρτο Τόμο, που δημοσιεύτηκε το 2020.

Ο τρίτος λόγος είναι ότι οι Εκθέσεις (Reports) του PISA και το 2015 και το 2018 αναφέρουν τα εξής.

α. Για το 2015 (επικέντρωση στις Επιστήμες) ο Τόμος 2 αναφέρει (σε μετάφραση): “Σε όλες τις χώρες του ΟΟΣΑ… Οι μαθητές σε ιδιωτικά σχολεία σκοράρουν υψηλότερα στις επιστήμες από τους μαθητές σε δημόσια σχολεία, αλλά αφού ληφθεί υπόψη το κοινωνικοοικονομικό προφίλ των μαθητών και των σχολείων, οι μαθητές στα δημόσια σχολεία σκοράρουν υψηλότερα από τους μαθητές των ιδιωτικών σχολείων κατά μέσο όρο στις χώρες του ΟΟΣΑ και σε 22 εκπαιδευτικά συστήματα.” (σελ. 225)

β. Για το 2018 (επικέντρωση στην Ανάγνωση) ο Τόμος 4 αναφέρει (σε μετάφραση): “Αφού συνυπολογίστηκε το κοινωνικοοικονομικό προφίλ των μαθητών και των σχολείων, οι μαθητές στα δημόσια σχολεία σημείωσαν υψηλότερη βαθμολογία σε ανάγνωση από τους μαθητές σε ιδιωτικά σχολεία, κατά μέσο όρο στις χώρες του ΟΟΣΑ (κατά 14 βαθμούς, υπέρ του δημόσιου σχολείου) σε 19 εκπαιδευτικά συστήματα (που κυμαίνονται από 13 βαθμούς υψηλότερη βαθμολογία στην Ινδονησία έως 117 βαθμούς υψηλότερη στη Σερβία). Σε επίπεδο συστήματος, σε όλες τις χώρες και τις οικονομίες, τα σχολικά συστήματα με μεγαλύτερα ποσοστα μαθητών σε ιδιωτικά ανεξάρτητα σχολεία έτειναν να παρουσιάζουν χαμηλότερη μέση επίδοση στην ανάγνωση, τα μαθηματικά και τις θετικές επιστήμες, μετά τον συνυπολογισμό του κατά κεφαλήν ΑΕΠ.” (σελ. 158)

Ο Σύλλογος Ιδιοκτητών Ιδιωτικών Σχολείων όμως αναφέρει: «Οι επιδόσεις των μαθητών των ελληνικών ιδιωτικών σχολείων (ακόμα και μετά την αφαίρεση της επίδρασης του κοινωνικοοικονομικού́ υποβάθρου) είναι για ακόμα μια φορά́ πολύ́ καλύτερες από́ του μέσου όρου”»

Ο μόνος τρόπος να τσεκάρω τη δήλωση αυτή από τα φειδωλά δημόσια στοιχεία που δίνονται για το PISA ήταν ο Πίνακας που παραθέτω που δείχνει τις διαφορές δημόσιων και ιδιωτικών σχολείων για το 2018 (ΟΟΣΑ 2020, τόμος 4, σελ. 162).

Όντως η αρχική διαφορά ιδιωτικών σχολείων με τα δημόσια για την Ανάγνωση είναι 74 μονάδες! Ναι 74 μονάδες (scaled είναι, με μία τυπική απόκλιση 97 για την Ελλάδα το 2018). Και αν πάμε στην ανακοίνωση των Ιδιοκτητών θα πληροφορηθούμε ότι τα Ιδιωτικά σημείωσαν Μέση Τιμή 528 και τα δημόσια σχολεία Μέση Τιμή 454 στην Ανάγνωση του PISA 2018 (η διαφορά είναι 74 μονάδες).

Τι όμως ακόμα μας λέει ο Πίνακας; Ότι η διαφορά της επίδοσης μετά τον στατιστικό συνυπολογισμό της κοινωνικής και πολιτισμικής κατάστασης των μαθητών και των σχολείων είναι περίπου 15 μονάδες υπέρ των δημόσιων σχολείων!

Ναι υπάρχει διαφορά 15 μονάδων υπέρ των δημόσιων σχολείων στην Ελλάδα! Η αιχμή του βέλους είναι άσπρη γιατί η διαφορά δεν είναι στατιστικά σημαντική αν και περίπου 15 μονάδες.

Συμπεράσματα:

1. Με λίγα λόγια τα ιδιωτικά δεν σημειώνουν υψηλότερη επίδοση γιατί παράγουν καλύτερο διδακτικό έργο, αλλά επειδή η κοινωνικοοικονομική κατάσταση μαθητών και σχολείων υπερέχει. Και τα δημόσια τείνουν να παράγουν σχετικά υψηλότερο διδακτικό έργο, εάν συνυπολογιστεί η κοινωνικοοικονομική κατάσταση των μαθητών και των σχολείων. Αυτά λένε τα ίδια τα δεδομένα του PISA.

2. Ο Σύνδεσμος Ιδιωτικών Σχολείων στην Ελλάδα παραπληροφόρησε το κοινό με την ανακοίνωσή του τουλάχιστον για το 2018 (για την Ανάγνωση) -τη μόνη χρονιά που έχουμε κάποια δημόσια δεδομένα από τον ΟΟΣΑ.

3. Η Κυβέρνηση και το Υπουργείο Παιδείας οφείλει να βγάλει ανακοίνωση και να πληροφορήσει δημοσιογράφους σε εφημερίδες αλλά κυρίως τον κόσμο για το πώς έχουν τα πράγματα, διαψεύδοντας την ανακοίνωση του Συνδέσμου.

 

Ελεύθερη επιλογή σχολείου ή ξεδιάλεγμα μαθητών από τα σχολεία;

Ευφημισμός, ο: ένα σχήμα λόγου που χρησιμοποιείται για να περιγράψει κάτι αρνητικό με μια θετική λέξη που δεν ανταποκρίνεται στην πραγματικότητα. Πχ. ιλαρά (από το ιλαρός, γεμάτος χαρά) για να περιγράψει την παιδική ασθένεια.

Άλλο παράδειγμα: “ελεύθερη επιλογή σχολείου από τον γονέα” -που προτίθεται να εφαρμόσει η κυβέρνηση της ΝΔ- για να περιγράψει ένα ακραία ταξικό μέτρο που, στην πραγματικότητα, σημαίνει επιλογή, ξεδιάλεγμα, των μαθητών από τα ίδια τα σχολεία.

Ας υποθέσουμε ότι έχουμε ένα σχολείο με πολύ καλή φήμη, που, όπως όλα τα σχολεία, έχει συγκεκριμένο αριθμό τάξεων που χωράνε συγκεκριμένο αριθμό μαθητών, ας πούμε 100. Αν το σχολείο αυτό δεχτεί 500 αιτήσεις, θα πρέπει να διαλέξει τους 100 μαθητές του. Και είναι εύκολο να φανταστούμε τα κριτήρια: μαθητές με υψηλές επιδόσεις, χωρίς διαγνωσμένες μαθησιακές ή συμπεριφορικές δυσκολίες, με γονείς που, φυσικά, δεν είναι χωρισμένοι και καλύτερα να είναι και οι ίδιοι μορφωμένοι ή/ και ευκατάστατοι. Δε συζητάμε καν για τα παιδιά μεταναστών, εξάλλου για σημαντικό κομμάτι της ελληνικής κοινωνίας, όπως φάνηκε, αυτοί είναι καλό να πνίγονται στα ανοιχτά της Πύλου, πόσο μάλλον να διεκδικήσουν θέση σε ένα καλό σχολείο.

Το μέτρο αυτό το πιθανότερο είναι να γίνει δεκτό με ενθουσιασμό από μεγάλο κομμάτι γονέων, γιατί η ψευδαίσθηση επιλογής ενίοτε βαραίνει περισσότερο -“ο λόγος σου με χορτασε και το ψωμί σου φάτο”, όλοι με μια ελπίδα ζούμε.

Η δημόσια εκπαίδευση, παρά τα μύρια προβληματά της, παραμένει η σημαντικότερη οδός ταξικής κινητικότητας, παρά τους φραγμούς που ήδη υπάρχουν. Η αμέσως προηγούμενη τετραετία της ΝΔ συστηματικά υψωσε και άλλους φραγμους-ΕΒΕ, τράπεζα θεμάτων.

Το συγκεκριμένο μέτρο, θα δυσχεράνει περαιτέρω παιδιά από ήδη όχι τόσο προνομιούχα περιβάλλοντα, μαθαίνοντας τα από την α’ δημοτικού ποια είναι η θέση τους – στο σχολείο με τους άριστους ή στο σχολείο με τους προβληματικούς;- .

Θα εκτοξεύσει την παραπαιδεία με φροντιστήρια από το νηπιαγωγείο μπας και καταφέρει και πάει το παιδί σου στο σχολείο το καλό, θα δημιουργήσει γκέτο και “κολέγια” και, φυσικά, θα πάει σε άλλα επίπεδα τη ρουσφετολογία, αφού, για το καλό του παιδιού σου, ναι, θα ρίξεις τα μούτρα σου και θα γλείψεις τον κάθε τελευταίο πρόεδρο τοπικής οργάνωσης της ΝΔ.

Και το χειρότερο, μετά από μερικά χρόνια εφαρμογής του μέτρου, η νέα πραγματικότητα θα φαντάζει ως η μόνη δυνατή να υπάρξει.

Για την αξιολόγηση των εκπαιδευτικών

Στην Ελλάδα είναι διαδεδομένη η αντίληψη ότι αν εφαρμοστεί η αξιολόγηση των εκπαιδευτικών θα βελτιωθεί η εκπαίδευση. Πιθανότατα για τους περισσότερους είναι και το μόνο μέτρο που μπορεί να λύσει τα σημερινά προβλήματα. Πρόκειται για μία λογική σκέψη την οποία έχω κάνει κι εγώ αρκετές φορές. Με τρία παιδιά στο ελληνικό σχολείο δε θα μπορούσα να την αποφύγω… Το πρόβλημα όμως είναι ότι τα πράγματα δεν είναι τόσο απλά.

Ας ξεκινήσω από την Κύπρο. Στην Κύπρο εφαρμόζεται η αξιολόγηση από το 1976. Παρά ταύτα, στον διαγωνισμό Πίζα του 2018 κατάφερε να τα πάει χειρότερα ακόμα κι από μας. Αν και εφαρμόζει την πολυπόθητη αξιολόγηση σχεδόν όσα χρόνια εμείς την έχουμε καταργήσει, δε φάνηκε η διαφορά.

Μία άλλη χώρα που παρουσιάζει ενδιαφέρον είναι η Αγγλία. Έχει έναν ολόκληρο οργανισμό που ασχολείται με την αξιολόγηση, τον Ofsted, μέλη του οποίου επισκέπτονται σε τακτά χρονικά διαστήματα τα σχολεία για να τα αξιολογήσουν. Το λογικό, λοιπόν, είναι να περιμένεις ότι οι μαθητές που φοιτούν στα εξαιρετικά σχολεία θα έχουν αρκετά υψηλότερες επιδόσεις από τους μαθητές που φοιτούν στα σχολεία που βρίσκονται πολύ χαμηλά στην κατάταξη. Δε συμβαίνει αυτό. Στην πραγματικότητα δεν παίζει κανέναν ρόλο ο βαθμός του σχολείου για το πώς θα τα πάνε οι μαθητές (ρίξτε μία ματιά εδώ κι εδώ). Αυτή όμως η αποτυχία της αξιολόγησης δεν εμποδίζει την Αγγλία να τα πηγαίνει πολύ καλύτερα από μας στον διεθνή διαγωνισμό Πίζα. Ενώ δηλαδή η αξιολόγηση δεν κάνει σωστά τη δουλειά της και παραπληροφορεί τους Άγγλους πολίτες, το εκπαιδευτικό τους σύστημα φαίνεται να τα πηγαίνει σαφώς καλύτερα από το δικό μας.

Μία άλλη ενδιαφέρουσα περίπτωση είναι η εκπαιδευτική μεταρρύθμιση που συνέβη στη Γαλλία το 1989. Στόχος της ήταν να μειώσει τις εκπαιδευτικές ανισότητες. Είχαν δει ότι τα παιδιά των πλουσίων τα πήγαιναν καλύτερα από τα παιδιά των φτωχών και αποφάσισαν να αλλάξουν αρκετά πράγματα στην εκπαίδευση για να μειωθεί αυτή η διαφορά. Και πράγματι η μεταρρύθμιση ήταν τόσο αποτελεσματική, που άλλαξε τις επιδόσεις των μαθητών. Έτσι μέσα σε 20 χρόνια, από το 1987 μέχρι το 2007, έπεσε η επίδοση όλων των μαθητών και ταυτόχρονα αυξήθηκε η διαφορά ανάμεσα στους πλούσιους και στους φτωχούς (Hirsch, 2016). Τι ακριβώς πρόσφερε η αξιολόγηση σε αυτήν την περίπτωση;

Παρ’ όλα αυτά διάφοροι ισχυρίζονται ότι πρέπει να ξεκινήσουμε την αξιολόγηση κι ας έχει ελαττώματα. Θα τα διορθώσουμε στην πορεία. Αυτοί που υποστηρίζουν αυτήν τη θέση θα δέχονταν να πάρουν λάθος θεραπεία με την προοπτική ότι στο μέλλον θα διορθωθεί; Τα παραπάνω παραδείγματα δείχνουν ότι τόσο εύκολα διορθώνονται τα συστήματα αξιολόγησης; Είναι λογικό και ηθικό να λες: «Ας την ξεκινήσουμε κι ας είναι λάθος»; Δηλαδή γιατί να μην την ξεκινήσουμε και να είναι σωστή; Έτσι, να πρωτοτυπήσουμε και μία φορά σαν χώρα.

Η εκπαίδευση είναι πολύπλοκο σύστημα. Όπως φαίνεται από τα παραπάνω παραδείγματα, μπορούμε άνετα να έχουμε αξιολόγηση και να μην κάνει τη δουλειά της. Οπότε, όσοι είναι υπέρ της αξιολόγησης, καλό είναι να κρατούν μικρό καλάθι. Δεν υπάρχει καμία εγγύηση ότι θα εκτοξεύσει την εκπαίδευσή μας, όπως δήλωσε πρόσφατα η υπουργός. Ας μην ξεχνάμε ότι η υπουργός είναι νομικός και αγνοεί πλήρως τα εκπαιδευτικά θέματα. Ούτε αληθεύει ότι κατακρίνουν την αξιολόγηση μόνο οι εκπαιδευτικοί με όλες τις συνυποδηλώσεις που έχει αυτή η δήλωση. Για την αξιολόγηση γκρινιάζουν όλοι, εργοδότες και εργαζόμενοι (δες εδώ κι εδώ). Είναι ακανθώδες θέμα στον χώρο της οικονομίας και έχουν δοκιμαστεί όλες οι πιθανές λύσεις (Kahneman et al., 2021). Επειδή μάλιστα διάφοροι αναφέρουν πολλές φορές ότι πρέπει να φέρουμε ένα σύστημα έτοιμο από το εξωτερικό, παραθέτω την παρακάτω φράση:

«Είναι σαφές ότι καμία χώρα δεν έχει δημιουργήσει ένα ολοκληρωμένο σύστημα που να είναι υπόδειγμα και που να μπορεί να προσαρμοστεί σε οποιοδήποτε άλλο πλαίσιο». Σελ. 125/139

Όπως είπα, με τρία παιδιά στο ελληνικό εκπαιδευτικό σύστημα, κι εγώ έχω σκεφτεί αρκετές φορές ότι θα μας σώσει η αξιολόγηση. Σίγουρα θα το σκεφτώ στο μέλλον. Το θέμα είναι όμως ότι δεν μπορούμε να παίρνουμε αποφάσεις με βάση το συναίσθημα. Τα παραπάνω παραδείγματα δείχνουν ότι η αξιολόγηση δεν είναι απαραίτητα αυτό που νομίζουμε ότι είναι, όταν απογοητευόμαστε από το σημερινό σχολείο. Οπότε, πριν διαφωνήσεις έντονα μαζί μου, καλό είναι να σκεφτείς αν αυτό που θες είναι η αξιολόγηση ή ένα καλύτερο ελληνικό εκπαιδευτικό σύστημα. Δυστυχώς, η πρώτη επιλογή δε συνεπάγεται και τη δεύτερη. Και η δεύτερη επιλογή θέλει πάρα πολλή δουλειά και όχι μόνο κάποιον που θα με παρακολουθήσει για δυο διδακτικές ώρες σε μία τετραετία.

Βιβλιογραφία

Hirsch, E. D. (2016). Why knowledge matters: Rescuing our children from failed educational theories. Harvard Education Press.

Kahneman, D., Sibony, O., & Sunstein, C. R. (2021). Noise: a flaw in human judgment. Brown Spark.

Πηγή: Το ημερολόγιο ενός δασκάλου

Η δυστοπία της “δημόσιας δωρεάν” παιδείας

Μιλώντας με τους μαθητές της Β’ Λυκείου στην καθιερωμένη πρώτη ώρα γνωριμίας μαζί τους, συνειδητοποιώ τα εξής:

1. Όλοι κάνουν φροντιστήρια 10-12 ώρες. Χωρίς ξένες γλώσσες. Ο παρακάτω πίνακας από ένα τυχαίο φροντιστήριο είναι ενδεικτικός και μάλλον “προς τα κάτω”. Δεν έχω τίποτα με τους φροντιστηριάρχες, το ψωμί τους προσπαθούν να βγάλουν και το θέμα μας δεν είναι αυτό. Αλλά η έκρηξη της παραπαιδείας είναι μια νέα πραγματικότητα εδώ και λίγα χρόνια. Και στη Β’ και στη Γ’ λυκείου έχουν αυξηθεί δραματικά οι ώρες, σχεδόν διπλασιαστεί.

2. Οι 4 στους 5 εγκαταλείπουν στην Α ή στη Β λυκείου κάθε αθλητική δραστηριότητα που έκαναν. Δεκαέξι και δεκαεφτά χρονών παιδιά, κάθονται σε ένα θρανίο 8-9 ώρες τη μέρα. Αν θέλουν να είναι στοιχειωδώς καλοί μαθητές και αν κάνουν και μια δεύτερη ξένη γλώσσα διαβάζουν και 2-3 ώρες, σύνολο είναι ένα 14ώρο στην καρέκλα.

3. Στην ερώτηση γιατί παιδί μου τόσες ώρες φροντιστήριο η απάντηση είναι γιατί φοβάμαι την τράπεζα θεμάτων, γιατί ακούγεται ότι οι βαθμοί Α’ και Β’ τάξης θα μετράνε για το απολυτήριο και γιατί είναι πιο δύσκολο πλέον να περάσω λόγω βάσης εισαγωγής στις πανελλαδικές. Όλα μεταρρυθμίσεις Κεραμέως.

4. Στα παραπάνω να προσθέσω τη φροντιστηριοποίηση της Γ’ λυκείου από τον Γαβρόγλου του ΣΥΡΙΖΑ το 2019. Διδάσκω Πληροφορική-Προγραμματισμό 6 ώρες/βδομάδα από 2 ώρες/βδομάδα προ 2019. Για να μη μένει το φροντιστήριο “πίσω” από το σχολείο, γιατί τότε θα είναι άχρηστο, “αναγκάζεται” και κάνει εντατικά από τη Β’ λυκείου και στη Γ’ κάνει περισσότερες ώρες. Αυτό σε όλα τα μαθήματα των πανελλαδικών. Και από κοντά και η ελληνική οικογένεια που θεωρεί ότι αν το παιδί είναι παρκαρισμένο σε κάποιον εκπαιδευτικό, έχει βγει από την υποχρέωση. Τα λέγαμε αυτά τότε, ότι ο κος Γαβρόγλου δουλεύει για τα φροντιστήρια, αλλά ήμασταν οι γνωστοί μεμψίμοιροι και βολεμένοι που δεν καταλαβαίναμε τις φιλολαϊκές πολιτικές του ΣΥΡΙΖΑ και θέλαμε να ρθει η δεξιά στην εξουσία…

5. Τα φροντιστήρια έχουν αυξηθεί και από τις μικρότερες τάξεις. Mαζική παράκρουση γονέων και μαθητών της ΣΤ Δημοτικού για τις εξετάσεις για εισαγωγή στα πρότυπα γυμνάσια, ιδιαίτερα επί ιδιαίτερων από μικρές τάξεις του δημοτικού, εξετάσεις τύπου PISA στη Στ Δημοτικού και στη Γ’ Γυμνασίου, αύξηση της ύλης. Και αυτά έργα Κεραμέως.

6. Η δεύτερη φωτογραφία είναι από το σχολείο μου στα Καμίνια. Το σύνθημα είναι μια ρήση ενός Γάλλου φιλόσοφου και χρησιμοποιείται ευρέως στην παιδαγωγική για να τονίσει ότι η γνώση δεν “μπαίνει” στο κεφάλι του άλλου αλλά κατακτιέται με διάφορες παιδαγωγικές πρακτικές. Στην ηλικία των 16-18 βασική πρακτική είναι η μέθοδος-παρουσίαση και η μέθοδος-επίδειξη από τον εκπαιδευτικό και μετά ο μαθητής να αναμετρηθεί (και) μόνος του με τις ασκήσεις και τις έννοιες για να τις κατακτήσει. Αλλά που να προλάβει αν έχει κάποιον καθηγητή πάνω από το κεφάλι του 10 ώρες τη μέρα… Βάζο τον έχουμε κάνει.
Βεβαίως στις εισηγητικές εκθέσεις των νομοσχεδίων του Υπουργείου, εδώ και 20 χρόνια, στα σεμινάρια, στις επιμορφώσεις, στις αξιολογήσεις σύμβουλοι και προϊστάμενοι μηρυκάζουν τα περί βιωματικής μάθησης, ομάδων, προτζεκτ, μαθητοκεντρικής παιδαγωγικής και ότι άλλο έχουν μάθει να παπαγαλίζουν. Στα χαρτιά εκθειάζουν τη διερευνητική μάθηση και στην πράξη επιβάλουν τη μετωπική διδασκαλία.
Και όταν μας παίρνουν οι σύμβουλοι τηλέφωνο μας ρωτάνε αν έχουμε προχωρήσει την ύλη σύμφωνα με το εξοντωτικό πρόγραμμα και τις οδηγίες διδασκαλίας του ΙΕΠ και αν την “χώσαμε” στον μαθητή-βάζο.
Όταν, για παράδειγμα στο προπέρσινο 6μηνο της εξ αποστάσεως, αρνιόμασταν να δηλώσουμε ότι έχουμε διδάξει την ύλη μέσω… podcast στο τσίρκο της τηλεκπαίδευσης, αν δε συναντηθουμε πρώτα δια ζώσης με τους μαθητές μας, μας απειλούσαν με διώξεις. Τόσο μαθητοκεντρικά…

7. Αν νομίζουμε ότι για αυτήν την έκρηξη παραπαιδείας φταίει ο τεμπέλης ή κακός εκπαιδευτικός, μάλλον δεν καταλαβαίνουμε το βάθος του προβλήματος. Δεν είναι γενικώς αχρείαστα τα φροντιστήρια, ούτε ισχυρίζομαι ότι δεν υπάρχουν προβλήματα στο δημόσιο σχολείο. Τα κυριότερα είναι τα μεγάλα τμήματα 23-27 μαθητών, στα οποία δύσκολα μπορεί ο εκπαιδευτικός να βοηθήσει εξατομικευμένα τους μαθητές και οι ελλείψεις στο προσωπικό αφού είναι συχνό το φαινόμενο να μην έχουν οι μαθητές κάποιον καθηγητή έως και το Νοέμβριο. Οι ασυνείδητοι εκπαιδευτικοί είναι ελάχιστοι. Δεν είναι αυτά οι αιτίες όμως.
Ο ασθενής που λέγεται δημόσια δωρεάν παιδεία, με την συνεπακόλουθη οικονομική  αφαίμαξη, επιχειρείται να ιαθεί με το ίδιο φάρμακο-δηλητήριο, εδώ και 40 χρόνια σχεδόν. Περισσότερες εξετάσεις, περισσότερη ύλη, περισσότερα ταξικά φίλτρα, μικρότερη χρηματοδότηση για δομές στήριξης των πιο αδύναμων μαθητών. Δεν είμαι της γνώμης ούτε ότι οι εξετάσεις είναι γενικώς αχρείαστες ή ότι η αριστεία, δηλαδή η μέγιστη προσπάθεια για τη μέγιστη και βέλτιστη κατάκτηση της γνώσης, πρέπει να χαριστεί στο αριστοκρατικό σχολείο για τους λίγους της κ. Κεραμέως. Ούτε μπορεί το σχολείο να είναι για τους μαθητές μια πενταήμερη διαρκείας. Όμως η εκπαίδευση πρέπει να είναι δημόσια και δωρεάν και το κράτος να κάνει ότι χρειάζεται για να παρέχει ίδιες ευκαιρίες για όλα τα παιδιά, ανεξαρτήτως κοινωνικής τάξης, καταγωγής, πορτοφολιού. Σήμερα κάνει το ανάποδο και τα πράγματα θα χειροτερέψουν αν περάσει η αξιολόγηση σχολείου και εκπαιδευτικού. Όπου φτωχός και η μοίρα του…

8. Αν μας έβαζαν μια άσκηση να φτιάξουμε μια δυστοπία για ένα έφηβο θα φτιάχναμε την παρούσα κατάσταση. Μηδέν κίνηση, καθόλου αθλητισμός, καθόλου ελεύθερος χρόνος για βόλτα, σχέσεις, έρωτες κοκ και 10-14 ώρες τη μέρα θρανίο, τις περισσότερες να βομβαρδίζεται από έναν καθηγητή. Και όταν κάνουν καταλήψεις αύριο μεθαύριο, με δίκαια ή άδικα αιτήματα και ίσως από ανάγκη να ξεκουραστούν και να “χαβαλεδιάσουν”, θα τους βρίζουμε, θα τους στέλνουμε αστυνομία, τηλεκπαιδεύσεις, αγανακτισμένους γονείς. Δε θα συζητάμε καν ότι αυτό που έχουμε φτιάξει είναι δυστοπικό.

Με αφορμή την απόλυση εκπαιδευτικού για αντιναζιστικές ιδέες και συνδικαλιστική δράση

Η αφορμή για το παρόν σχόλιο είναι η πολιτική-συνδικαλιστική απόλυση του εκπαιδευτικού, συγγραφέα και συνδικαλιστή Βασίλη Λιόση, μετά από 25 χρόνια εργασίας σε ιδιωτικό σχολείο (δες εδώ ανακοίνωση ΟΙΕΛΕ).

Στη συζήτηση για την αξιολόγηση στην εκπαίδευση έχει γίνει κατορθωτό από την κυβέρνηση, να συζητιούνται διάφορα άσχετα θέματα εκτός από τους πραγματικούς στόχους της αξιολόγησης. Επαναλαμβάνονται μονότονα επιχειρήματα για την ανάγκη βελτίωσης του εκπαιδευτικού έργου, για την ανάγκη βελτίωσης ή απομόνωσης των ακατάλληλων εκπαιδευτικών και επαναλαμβάνονται κλισέ όπως “μα παντού γίνεται αξιολόγηση” ή “τι φοβάται ο καλός εκπαιδευτικός από την αξιολόγηση”.

Δε συζητιέται όμως ούτε η διεθνής εμπειρία από τα συστήματα αξιολόγησης, ούτε η εμπειρία από την ιδιωτική εκπαίδευση όπου εκεί υπάρχει η αξιολόγηση του σχολάρχη.

Δε συζητιέται ότι δεν υπάρχει γενικώς αξιολόγηση, αλλά η συγκεκριμένη αξιολόγηση που θα κάνει η κυβέρνηση, το υπουργείο, η εξουσία, οι σχολάρχες στα ιδιωτικά σχολεία, οι κυβερνητικά αρεστοί στα δημόσια, με στόχους να υποχρηματοδοτηθεί η εκπαίδευση, να εμπορευματοποιηθεί περισσότερο η εκπαιδευτική λειτουργία, να ελέγχθεί και χειραγωγηθεί το εκπαιδευτικό έργο και βεβαίως, για να γίνουν όλα αυτά, να περιοριστούν ή καταργηθούν τα όποια εργασιακά και άρα και συνδικαλιστικά δικαιώματα των εκπαιδευτικών.

Και μπορεί για τους γονείς-πελάτες όλα τα παραπάνω να είναι θεμιτά και ίσως και αναγκαία, καθώς ελπίζουν να ανήκουν σε εκείνο το 25% που θα βρίσκεται στα καλά σχολεία και με τους καλούς εκπαιδευτικούς, αλλά για τους γονείς-πολίτες είναι μια μεγάλη οπισθοδρόμηση σε σχέση με βασικές αξίες της δημοκρατίας, της κοινωνικής δικαιοσύνης, της άμβλυνσης των ανισοτήτων στην πρόσβαση στη γνώση, μια οπισθοδρόμηση που μας γυρνάει 150 χρόνια πριν, στα εκπαιδευτικά συστήματα της Βικτωριανής Εποχής, όπου “ο έχων εκπαιδεύεται”.

Στη χώρα μας η πολιτική αυτή έχει επιταχυνθεί επί κυβέρνησης ΝΔ. Αξιολόγηση σχολικής μονάδας, αύξηση πρότυπων σχολείων, διαγνωστικές εξετάσεις για παιδιά ΣΤ’ δημοτικού και Γ’ γυμνασίου. Στη δε ιδιωτική εκπαίδευση ο νόμος Κεραμέως του 2020 έλυσε τα χέρια στους σχολάρχες να “αξιολογούν”, δηλαδή να απολύουν εκπαιδευτικούς λόγω συνδικαλιστικής δράσης. Η ΟΙΕΛΕ έχει κάνει λόγο για πάνω από 200 τέτοιες απολύσεις τα τελευταία 2 χρόνια.

Το ότι πολλά ιδιωτικά σχολεία έχουν απευθείας σχέσεις με τη ΝΔ είναι γνωστό. Το ότι στο συγκεκριμένο σχολείο, όπου ο συγκεκριμένος εκπαιδευτικός διαμαρτυρήθηκε γιατί εκθειάστηκε ο Μεταξάς, φοιτούν παιδιά κορυφαίου υπουργού της ΝΔ και εγγόνια γνωστού ναζιστή και οπαδού του Μεταξά, δεν είναι τυχαίο.

Το ότι σε πολλά ιδιωτικά σχολεία οι σχολάρχες θέλουν τους εκπαιδευτικούς να είναι διαθέσιμοι ανά πάσα ώρα και στιγμή, απόγευμα, σαββατοκύριακα, αργίες και θέλουν να τελειώνουν με το συνδικαλισμό και τα εργασιακά δικαιώματα είναι επίσης γνωστό.

Το ότι η αξιολόγηση στα δημόσια σχολεία θα ακολουθήσει, στην ουσία και στο γράμμα, τα πεπραγμένα στην ιδιωτική εκπαίδευση είναι επίσης δεδομένο.

Αυτό που αναζητείται είναι η πολιτική που θα συγκροτήσει τους γονείς ως πολίτες από πελάτες και τους εκπαιδευτικούς ως πρωτοπόρα δύναμη για την υπεράσπιση του δικαιώματος στη μόρφωση για ΟΛΑ τα παιδιά.

Άνοιγμα σχολείων: Και τώρα μπορείτε να πα’ να …μολυνθείτε

Η απόφαση για άρον άρον άνοιγμα των σχολείων αύριο, η ανικανότητα να εξασφαλιστούν επαρκείς ποσότητες σελφ τεστ για τους μαθητές, η ανεμελιά για τον υψηλό διψήφιο αριθμό καθημερινών θανάτων, η αδιαφορία για τα διαδοχικά αρνητικά ρεκόρ απωλειών και κρουσμάτων που καταγράφει η χώρα, και η πεισματική άρνηση της κυβέρνησης να ενισχύσει το σύστημα υγείας, θεμελιώνει τη στρατηγική Μητσοτάκη απέναντι στην πανδημία: Ανοσία της αγέλης, όσο το δυνατόν νωρίτερα, ανεξαρτήτως θυμάτων. 

Εκφρασμένο με τη γηπεδική κραυγή που απευθύνουν οι νικητές στους ηττημένους: “Και τώρα μπορείτε να πα’ να … ”

Δεν υπάρχουν χυδαίες λέξεις, αλλά χυδαίοι άνθρωποι και χυδαίες πολιτικές. Μια τέτοια χυδαία πολιτική είναι η πλήρης παράδοση της χώρας σε όσα φέρνει η τύχη. Κυριολεκτικά, η πολιτική της κυβέρνησης απέναντι στην πανδημία είναι το “όσα έρθουν κι όσα πάνε”. 

Η ανοσία της αγέλης, λένε πολλοί, δεν είναι μια στρατηγική, αλλά το επιδιωκόμενο αποτέλεσμα μιας πανδημικής κρίσης. Ας μην τη φοβόμαστε λοιπόν. 

Δυστυχώς όμως, μεταμορφώνεται σε υγειονομική πολιτική, όταν πέφτει λευκή πετσέτα σε κάθε πρόκληση: Από το επαρκές σύστημα ανίχνευσης των κρουσμάτων, μέχρι την Πρωτοβάθμια Φροντίδα Υγείας που θα μπορούσε να καθοδηγήσει με έγκαιρη διάγνωση τους ασθενείς και να μειώσει κατακόρυφα βαριές νοσηλείες και θανάτους. 

Και ακόμα χειρότερα: Δεν έχουμε απλώς λευκή πετσέτα, δηλαδή πλήρης παραδοχή ήττας και ανικανότητας, αλλά μετατροπή της ήττας σε πεδίο κερδοσκοπίας για τους λίγους και τους εκλεκτούς. Η Ελλάδα έγινε διεθνώς ρεζίλι με τις συγκρίσεις (και τις προσβολές) που έκανε ο Άδωνης Γεωργιάδης για τα κυπριακά τεστ (τις οποίες μάζεψε σαν βρεγμένη γάτα). Σε όλη την Ευρώπη τα πρωτόκολλα για την ανίχνευση των κρουσμάτων είναι εμφανώς πιο ανθρώπινα, με το pcr test να είναι δωρεάν σε περίπτωση που έχεις συμπτώματα. Το pcr test στη Γερμανία, στην Ολλανδία ή στη Γαλλία γίνεται μέσα σε λίγες ώρες από τη στιγμή που δηλωθεί συμπτωματολογία συμβατη με Covid. Δοκιμάστε να κλείσετε ραντεβού στην Ελλάδα για pcr σε δημόσια δομή υγείας. Στη χώρα μας, η κατάρρευση της ΠΦΥ οδηγεί σε έκρηξη κερδών των διαγνωστικών κέντρων. Επιλογή απολύτως συνειδητή από μια κυβέρνηση αγυρτών και μαυραγοριτών. 

Ποιος αλήθεια πιστεύει ότι το άνοιγμα των σχολείων αύριο Δευτέρα, 10/1 γίνεται αποκλειστικά και μόνο με γνώμονα την υγεία των παιδιών και των γονιών τους;

Ποιος δεν καταλαβαίνει ότι μόνο κριτήριο είναι η άρνηση του κράτους να εγγυηθεί εισοδήματα και άδειες σε γονείς που θα αναγκαστούν να κρατήσουν τα παιδιά στο σπίτι;

Ποιος γονιός παιδιού δημοτικού σχολείου δεν σκέφτηκε σοβαρά αυτές τις μέρες να κρατήσει τα παιδιά στο σπίτι; 

Και ποιοι γονείς έχουν τη δυνατότητα να κάνουν κάτι τέτοιο;

Όχι αυτοί που εργάζονται για να ζήσουν και “εξαρτώνται από το μισθό τους” (ας θυμηθούμε και πάλι την έκφραση του Μητσοτάκη – Λουδοβίκου). 

Ποιος δεν καταλαβαίνει ότι στα σχολεία την εβδομάδα αυτή θα διεξαχθεί ένα μεγάλο πείραμα σε βάρος των παιδιών και των γονιών τους; 

Μήπως όμως πρόκειται να δώσει η Επιτροπή Ειδικών στη δημοσιότητα, πόσοι από τα κρούσματα της μεθεπόμενης εβδομάδας είναι γονείς με παιδιά στα δημοτικά σχολεία, στα γυμνάσια και στα λύκεια;

Μήπως πρόκειται να δημοσιοποιήσει πόσοι από γονείς και παπούδες θα νοσήσουν βαριά και πόσοι από αυτούς θα καταλήξουν;

Όχι, θα κρυφτεί και πάλι πίσω από την (ευτυχή) συγκυρία τα παιδιά και οι έφηβοι να μην παρουσιάζουν συμπτώματα ή τουλάχιστον όχι ισχυρά. 

Ποιος δεν καταλαβαίνει ότι τα κενά εκατοντάδων ή και χιλιάδων εκπαιδευτικών που νοσούν, δεν πρόκειται να καλυφθούν από ένα υπουργείο που με το σταγονόμετρο εγκρίνει αναπληρώσεις σε μακροχρόνιες απουσίες εκπαιδευτικών;

Ποιος δεν φοβάται τι θα γίνει με τα τμήματα που δεν θα έχουν δασκάλους, όπου τα παιδιά θα μοιράζονται στις άλλες τάξεις, τινάζοντας στον αέρα τις μπούρδες θεωρίες του κ.Μαγιορκίνη και τις φρούδες προσδοκίες των ανεπίγνωστων στελεχών του υπουργείου για κρούσματα που περιορίζονται μαγικά ανά τμήμα/bubble;

Ποιος δεν ξέρει ότι οι διευθυντές παρακαλούν ή και συνιστούν (άτυπα και προφορικά) τα παιδιά να μείνουν σπίτι, τουλάχιστον για την πρώτη εβδομάδα;

Και τι είναι μια κυβέρνηση που κωφεύει σε όλα αυτά, πέρα από μια κυβέρνηση ακριβώς όπως την αποκάλεσε ο ουδόλως συμπαθής στον γράφοντα κ. Κουρουμπλής;

Μα, λένε οι απολογητές της κυβερνητικής πολιτικής, ότι έτσι γίνεται και στην Ευρώπη.

Ως συνήθως κρύβουν τη μισή αλήθεια.

Τα σχολεία πράγματι, ανοίγουν στην Ευρώπη, αλλά:

α. Στην Ευρώπη το κύμα νοσηλειών της Δέλτα υποχώρησε, προτού αυξηθεί το κύμα νοσηλειών της Όμικρον. Εδώ τα δύο κύματα συγχωνεύτηκαν σε ένα. Αυτό σημαίνει ότι η πολυαναμενόμενη ελαφρύτερη συμπτωματολογία της Όμικρον, ακόμα και αν ισχύει γενικά (που είναι άλλης τάξης συζήτηση), στην Ελλάδα θα προστεθεί σε ένα ήδη τσακισμένο σύστημα υγείας που λειτουργεί (για την ακρίβεια υπολειτουργεί) εδώ και μήνες, διατηρώντας καθημερινά διψήφιο (ή και τριψήφιο για μεγάλο διάστημα) αριθμό διασωληνωμένων εκτός ΜΕΘ. Το σύστημα υγείας στην Ευρώπη μπορεί να στηρίξει επιπλέον φόρτο, στην Ελλάδα όχι. Τόσο απλά. 

β. Στην Ευρώπη, από τις αρχές Νοεμβρίου οι θάνατοι και από τέλη Δεκεμβρίου τα κρούσματα αναλογικά με τον πληθυσμό, είναι περίπου τα μισά από ότι στην Ελλάδα.

Η αναλογία είναι πολύ χειρότερη για την κυβέρνηση Μητσοτάκη, αν συγκριθεί μόνο με τη Δυτική Ευρώπη και όχι με το μέσο όρο της Ευρωπαϊκής Ένωσης. 

Όταν λοιπόν τόσο η υγειονομική άμυνα και η κατάσταση των συστημάτων υγείας, όσο και η ίδια η εξέλιξη της πανδημίας, είναι σε πολύ καλύτερη κατάσταση στην υπόλοιπη Ευρώπη, από ότι στην Ελλάδα (σύμφωνα πάντα με τους αριθμούς), από πού κι ως πού προκύπτει ότι μέτρο σύγκρισης πρέπει να είναι αποκλειστικά η ημερομηνία στην οποία ανοίγουν τα σχολεία;

Για να μην αναφερθούμε στην πραγματικότητα των ίδιων των σχολικών τάξεων (πλήθος μαθητών ανά τμήμα, πυκνότητα ανά τετραγωνικό, συστήματα εξαερισμού με κατάλληλα φίλτρα, πλήθος εκπαιδευτικών ανά σχολική μονάδα, κάλυψη κενών και αναπληρώσεων κοκ). Αυτές οι παράμετροι, οι τόσο διαφορετικές στην Ελλάδα από ότι στην Ευρώπη, που η εξασφάλισή τους κοστίζει λεφτά σε μια κυβέρνηση που θέλει εμμονικά να τσακίσει το δημόσιο σχολείο, κάνουν την απόφαση για το άνοιγμα των σχολείων χωρίς την παραμικρή ουσιαστική αλλαγή (εκτός από το ένα επιπλέον σελφ τεστ – και αν αυτό βρεθεί δηλαδή), μνημείο ασυνείδητης πολιτικής.

Τα σχολεία γενικά πρέπει να είναι ανοικτά. Και στον καιρό της πανδημίας. Η τηλεκπαίδευση (που εμμέσως πλην σαφώς η κυβέρνηση παραδέχεται ότι δεν αποδίδει), διαμόρφωσε μια γενιά μαθητών με ισχυρές μαθησιακές και κοινωνικο-ψυχολογικές δυσκολίες. Έγκλημα, για το οποίο παρεμπιπτόντως, ουδείς λογοδοτεί. Όμως δεν μπορεί τα σχολεία πέρυσι, με καλύτερους δείκτες σε όλους τους τομείς, να είναι επί πέντε μήνες κλειστά, και σήμερα, να μην δίνεται παράταση ούτε καν πέντε ημερών (οι οποίες ούτως ή άλλως αναπληρώνονται από τις εκδρομές που δεν έγιναν). Δεν μπορεί, ακόμα και αυτή η εμφανώς ανίκανη στη διαχείριση και αδιάφορη στα προβλήματα της κοινωνίας κυβέρνηση να είναι ακριβή στα πίτουρα και φτηνή στο αλεύρι. Δεν μπορεί να μετατρέπει τους εκπαιδευτικούς σε φαρμακοποιούς, τους μαθητές και τις οικογένειές τους σε πειραματόζωα και την εκπαίδευση σε υγειονομικό ναρκοπέδιο.

Τα παιδιά ξέμαθαν να είναι μαθητές

«Έχει καταντήσει το σχολείο χώρος εκπλήρωσης φαντασιώσεων κάθε γραφειοκράτη ιθύνοντος νου του υπουργείου που αγνοεί πως ο χώρος δράσης των εκπαιδευτικών είναι η τάξη και όχι το γραφείο»
Και να που το άνοιγμα των σχολείων δεν επέφερε την αναμενόμενη επαναφορά σε κανονική λειτουργία. Κατά γενική ομολογία όσων εμπλέκονται στην εκπαιδευτική διαδικασία η σχολική καθημερινότητα έχει γίνει πάρα πολύ δύσκολη. Η ένταση, η αταξία, το χάος, η παραβατικότητα, η αδιαφορία για την μάθηση, η δυσκολία στη συγκέντρωση και στην κατανόηση κυριαρχούν. Σαν τα παιδιά να έχουν απωλέσει την ιδιότητα να υπάρχουν ως μαθητές. Και γνωστικά αλλά και κοινωνικά. Είναι δυνατόν να ξέμαθαν να είναι μαθητές;

Το έλλειμα σχεδόν δύο χρόνων δια ζώσης εκπαίδευσης φαίνεται στο γεγονός πως η κοινωνικότητα των παιδιών έχει οπισθοχωρήσει αρκετά με επικράτηση των ενστίκτων και των παρορμήσεών τους. Η παραβατική συμπεριφορά, στην οποία παρατηρείται έξαρση αυτό το διάστημα, συνήθως δεν φορά ακραία περιστατικά βίας αλλά κυρίως παιδιαρίσματα. Τα παιδιά κάνουν ό,τι μπορούν για να τραβήξουν την προσοχή που τόσο έχουν στερηθεί τα δύο τελευταία χρόνια. Είναι ένας τρόπος να εκβιάσουν τη χαρά. Χαρά με το ζόρι. Απελπισμένη χαρά γιατί δεν ακούν άλλο από το «πρόσεχε», «η υγεία είναι το μόνο που μετράει». Κανείς πια δεν τους λέει πως όλα θα πάνε καλά, ότι η ζωή είναι όμορφη και μπροστά τους. Πιθανόν να ξεχνάμε πως τα παιδιά μετράνε την πραγματικότητα μέσα από τα μάτια των μεγάλων. Μήπως με το ανάγωγο γέλιο τους εκτοξεύουν πίσω τη δική μας απελπισία;

Οι εκπαιδευτικοί από την άλλη μεριά αισθάνονται πελαγωμένοι, ματαιωμένοι, εξουθενωμένοι, σε πλήρες αδιέξοδο. Κανένα όπλο από αυτά που έχουν στην φαρέτρα τους δεν μοιάζει να βρίσκει το στόχο του. Σαν τα παιδιά να μην συγκινούνται από το «καλό» και να μην επανέρχονται στην τάξη ούτε με το «άγριο». Οι νουθεσίες και οι τιμωρίες επιφέρουν ελάχιστη τροποποίηση στη συμπεριφορά τους. Πιθανόν η παιδαγωγική επιστήμη να χρειαστεί να γράψει ένα νέο κεφάλαιο που μέχρι τώρα δεν είχε προβλέψει: «Πώς ξαναμαθαίνουν τα παιδιά να είναι μαθητές, όταν έχει μεσολαβήσει βίαιη αναστολή αυτής τους τής ιδιότητας»;
Φυσικά όλα αυτά είναι τα απόνερα της καραντίνας και της στέρησης της δια ζώσης εκπαίδευσης. Το μόνο παρηγορητικό είναι το συμπέρασμα που βγαίνει: το πόσο τα παιδιά χρειάζονται το σχολείο. Φαίνεται η αξία του σχολείου όχι μόνο στο γνωστικό επίπεδο αλλά κυρίως στο συμπεριφορικό. Δυστυχώς όμως η αξία του σχολείου εκτιμήθηκε μόνο δια της απουσίας του. Ακόμη και οι πιο υπέρμαχοι θιασώτες της τηλεκπαίδευσης μπορούν να πειστούν πλέον πως τίποτα δεν μπορεί να αντικαταστήσει το μάθημα σε μία ζωντανή τάξη. Το δίκτυο του σχολείου έχει τόση δύναμη λόγω των σχέσεων μεταξύ των μελών. Χρήσιμο το διαδίκτυο για να σε πάει μακριά αλλά δεν σε φέρνει κοντά. Αυτό το έλλειμα εγγύτητας, αυτή την απώλεια του ζωτικού «κοντά» πληρώνουμε τώρα.

Το ζωτικό «κοντά» αναζητείται ή καταζητείται;

Και οι ίδιοι οι εκπαιδευτικοί έχουν ανάγκη το «κοντά» με τους μαθητές τους γι’ αυτό και νιώθουν απογοητευμένοι αυτό το διάστημα αφού διαπιστώνουν πως οι μαθητές το ξέμαθαν και αρνούνται κάθε δεσμό. Παιδικά χέρια που αντί να απλώνουν για να πιαστούν με άλλα χέρια, απλά χειρονομούν, χτυπάνε, μόνο ζητάνε και σπρώχνουν μακριά.

Και είναι επίσης σημαντικό να τονίσουμε πως οι εκπαιδευτικοί έχουν ανάγκη το «κοντά» και μεταξύ τους. Αυτό αποτελεί μεγάλο μέρος της δύναμής τους. Και η αξία του φάνηκε όσο τα σχολεία ήταν κλειστά και το δίκτυό των εκπαιδευτικών διαχωρίστηκε σε μονάδες. Πολλοί έφτασαν στα όρια της ανθεκτικότητάς τους. Εκεί κατάλαβαν οι εκπαιδευτικοί πόσο ανάγκη έχουν το μοίρασμα μεταξύ τους. Πόσο ανάγκη έχουν να μιλήσουν για το «Γιωργάκη και τη Μαιρούλα», για τα καθημερινά συμβάντα μέσα στις τάξεις αλλά και για τις αγωνίες τις δικές τους. Και ενώ τα σχολεία ξανάνοιξαν και μαζί με αυτά και οι αγκαλιές των συναδέλφων, η γραμμή του υπουργείου ήρθε να μπει ανάμεσά τους ως διαχωριστική. Δεκάδες νέες εντολές, δεκάδες νέες δουλειές, μηδενικός χρόνος, «φουλ του άγχους» και ό,τι πει ο Διευθυντής και ο εκάστοτε αξιολογητής. Το ζωτικό «κοντά» στο απόσπασμα!!

Το θέμα βέβαια δεν είναι μόνο ότι τα παιδιά, όσο τα σχολεία ήταν κλειστά, ξέμαθαν να είναι μαθητές αλλά και τι έμαθαν να κάνουν το ίδιο διάστημα. Μόνα τους στο σπίτι τους, ,μπροστά από τις οθόνες, αποκομμένα από τους συνοδοιπόρους τους στο εκπαιδευτικό τους ταξίδι. Αν μπορούσαμε να συνοψίσουμε θα λέγαμε πως τα παιδιά έμαθαν την παθητικότητα, την αδράνεια. Και τώρα που τα σχολεία άνοιξαν και που το ζητούμενο είναι η ενεργητικότητα και η δράση φαίνεται πως δεν μπορούν να ανταποκριθούν. Απολύτως αναμενόμενο βέβαια αφού μιλάμε για άμεση μετάβαση από το ένα άκρο στο άλλο. Και εδώ αρχίζουν οι ευθύνες του υπουργείου Παιδείας.

Η μάθηση συντελείται στις τάξεις και όχι στα γραφεία
Η απλή λογική λέει πως φέτος κανονικά θα έπρεπε να είναι μια μεταβατική χρονιά, μια χρονιά σταδιακής επιστροφής στην εντατικοποίηση της εκπαιδευτικής διαδικασίας. Για όλους, μαθητές αλλά και εκπαιδευτικούς. Το υπουργείο όμως έκανε το ακριβώς αντίθετο: φόρτωσε υπερβολικά τους πάντες με επιπλέον υποχρεώσεις. Η τράπεζα θεμάτων και η ελάχιστη βάση εισαγωγής στα Λύκεια ήταν το τελειωτικό χτύπημα. Περισσότερα διαγωνίσματα, περισσότερα γραπτώς εξεταζόμενα μαθήματα και επιπλέον μαθήματα( εργαστήρια δεξιοτήτων) στα Γυμνάσια. Ασφυκτικά προγράμματα στα Δημοτικά και στα Νηπιαγωγεία. Και το κερασάκι στην τούρτα: εξετάσεις PISA από φέτος για την 6η Δημοτικού και την Γ΄ Γυμνασίου.

Από την άλλη πλευρά, οι εξωδιδακτικές υποχρεώσεις των εκπαιδευτικών πολλαπλασιάστηκαν στον έσχατο βαθμό. Λες και δεν αρκούσε το δυστοπικό περιβάλλον που κυριαρχεί στις στοιβαγμένες τάξεις -φυτώρια του κορονοϊού- όπου οι εκπαιδευτικοί δίνουν καθημερινή μάχη για να κρατήσουν τα σχολεία σε κανονική λειτουργία ρισκάροντας την υγεία τους, σωματική και ψυχική. Λες και δεν αρκούσαν τα υγειονομικά πρωτόκολλα που πρέπει να διεκπεραιώνουν οι εκπαιδευτικοί (έλεγχος self-test μαθητών, ανίχνευση κρουσμάτων, ενημέρωση των γονέων και παραπομπή των κρουσμάτων με απίστευτη γραφειοκρατία στις δομές υγείας κλπ). Είναι δυνατόν σε αυτή την τόση δύσκολη για αυτούς συνθήκη το υπουργείο Παιδείας να τους φορτώνει επιπλέον με αξιολόγηση της σχολικής τους μονάδας, με ένα σωρό νέες αρμοδιότητες (συντονιστές, μέντορες, υπεύθυνοι covid, σύμβουλοι σχολικής ζωής, υπεύθυνοι σχολικού εκφοβισμού, ομίλους), με εκτός ωραρίου επιμορφώσεις και με συνελεύσεις του συλλόγου διδασκόντων κάθε λίγο και λιγάκι; Έχει καταντήσει το σχολείο χώρος εκπλήρωσης φαντασιώσεων κάθε γραφειοκράτη ιθύνοντος νου του υπουργείου που προφανώς αγνοεί πως ο χώρος δράσης των εκπαιδευτικών είναι η τάξη και όχι το γραφείο.

Το σουρεαλιστικό της υπόθεσης είναι πως ενώ το υπουργείο Παιδείας κομπάζει πως όλα τα έχει καλά καμωμένα και πως μόνο με σφίξιμο των λουριών μπορεί να αποκτήσει το σχολείο εσάνς κανονικότητας, του ξέφυγε μία μικρή λεπτομέρεια: ξέχασε να στείλει αναπληρωτές εκπαιδευτικούς στα σχολεία. Σε πάρα πολλά σχολεία οι μαθητές για πολύ μεγάλο χρονικό διάστημα έκαναν καθημερινά 3ώρα και 4ώρα αφού υπήρχαν πάρα πολλά κενά εκπαιδευτικών. Ακόμα και σήμερα 3 μήνες μετά την έναρξη της σχολικής χρονιάς και υπάρχουν ακόμα αρκετά κενά. Το γεγονός αυτό συνέτεινε πολύ στο να αργήσουν τα παιδιά να μπουν στο τόσο απαραίτητο για αυτά «πρόγραμμα». Είναι και αυτό μία βασική αιτία του χαώδους σκηνικού. Βέβαια τι άλλο θα περίμενε κανείς σε μία χώρα όπου η Παιδεία δεν θεωρείται κρατικό αγαθό αλλά αναπτυξιακό έργο ΕΣΠΑ;

Για να μην μιλήσουμε για χαμένη γενιά μαθητών

Αν συνεχιστεί αυτή η στάση σύντομα θα μιλάμε για χαμένη γενιά μαθητών. Ας αφήσουν τους εκπαιδευτικούς να ξαναμάθουν στα παιδιά πως να είναι μαθητές. Ας τους αφήσουν να κάνουν και λίγο μάθημα να πάρει η ευχή!! Ας αφήσουν αυτούς που ξέρουν καλύτερα να συνεννοηθούν μεταξύ τους και να αναλάβουν δράση. Ας τους αφήσουν ήσυχους να ξανασυνδέσουν το «σχολικό δίκτυο» ώστε να το ξεχυθεί μέσα του ορμητικά το ζωτικό «κοντά». Ας βγάλουν την καρδιά του σχολείου (το σύλλογο διδασκόντων) από την μηχανική υποστήριξη και ας τής επιτρέψουν να ξανά-αναπνεύσει μόνη της.

Πηγή: drepani.gr