Το τελικό παιχνίδι στην Ουκρανία θα είναι τρομακτικό

Το άρθρο του J. G. Rickards έχει αναρτηθεί στο μεγάλης προσβασιμότητας ανεξάρτητο site χρηματο-οικονομικών προβλέψεων Daily Reckoning, το οποίο ανήκει στο Paradigm Press, LLC.

Στο χθεσινό τεύχος, ασχολήθηκα με το μεγαλύτερο και πιο σύνθετο θέμα στο γεωπολιτικό τοπίο σήμερα – την Κίνα.

Σήμερα όμως συζητώ το μακράν πιο ανησυχητικό θέμα στο γεωπολιτικό τοπίο σήμερα. Αυτό είναι ο πόλεμος στην Ουκρανία και οι κίνδυνοι κλιμάκωσης.

Έχω γράψει εκτενώς για δύο πτυχές του πολέμου στην Ουκρανία που δεν ακούτε από τα παραδοσιακά μέσα ενημέρωσης στις Ηνωμένες Πολιτείες ή το Ηνωμένο Βασίλειο.

Αμερικανικά μέσα όπως οι New York Times (ένα κανάλι του Στέιτ Ντιπάρτμεντ) και η Washington Post (ένα κανάλι της CIA) αναφέρουν ατελείωτα για το πώς τα ρωσικά σχέδια έχουν αποτύχει, για το πόσο άχρηστα είναι, για το πώς οι Ένοπλες Δυνάμεις της Ουκρανίας (AFU) έχουν απωθήσει τους Ρώσους στο Ντονμπάς και πώς τα όπλα του ΝΑΤΟ, όπως τα αμερικανικά άρματα Abrams, τα βρετανικά άρματα Challenger και τα γερμανικά άρματα Leopard, θα αντιστρέψουν σύντομα την κατάσταση εναντίον της Ρωσίας.

Όλα αυτά είναι ανοησίες. Τίποτα από αυτά δεν είναι αλήθεια.

ΕΛΕΓΧΟΣ ΤΗΣ ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΟΤΗΤΑΣ

Κατ’ αρχάς, οι ουκρανικές προελάσεις που πραγματοποιήθηκαν στα τέλη του καλοκαιριού ήταν εναντίον ελαφρώς αμυνόμενων θέσεων που οι Ρώσοι παραχώρησαν γρήγορα για να εξοικονομήσουν δυνάμεις. Οι Ρώσοι ήταν πρόθυμοι να παραδώσουν το έδαφος για να μην χάσουν πολύτιμους άνδρες και υλικό.

Οι Ρώσοι αποσύρθηκαν σε θέσεις πιο κατάλληλες για άμυνα και έκτοτε κατακρεουργούν άσχημα τις ουκρανικές επιτιθέμενες δυνάμεις. Η Ουκρανία έχει σπαταλήσει απίστευτα μεγάλες ποσότητες ανδρών και εξοπλισμού σε αυτές τις μάταιες και κακοσχεδιασμένες επιθέσεις.

Συνολικά, αξιόπιστες αναφορές δείχνουν ότι οι απώλειες της AFU πλησιάζουν τις 500.000 και αυξάνονται με μη βιώσιμο ρυθμό. Από την άλλη πλευρά, οι αναφορές για 100.000 Ρώσους νεκρούς είναι σχεδόν σίγουρα άγριες υπερβολές που βγάζει η Ουκρανία. Το BBC προσπάθησε να επαληθεύσει αυτούς τους αριθμούς και μπόρεσε να βρει μόνο περίπου 20.000 επιβεβαιωμένους Ρώσους νεκρούς με βάση εκτεταμένες αναζητήσεις σε ανακοινώσεις κηδειών, δημόσια αρχεία κ.λπ.

ΒΑΛΤΕ ΜΕΣΑ ΤΑ ΤΑΝΚΣ–ΤΕΛΙΚΑ!

Τι γίνεται με τα τανκς που υποτίθεται ότι στέλνει το ΝΑΤΟ; Λοιπόν, τα τανκς δεν έχουν παραδοθεί ακόμη και τα περισσότερα δεν θα παραδοθούν για μήνες ή και περισσότερο. Τα δικά μας άρματα μάχης M1 Abrams μπορεί να μην φτάσουν καν για ένα χρόνο ή και περισσότερο.

Στην πραγματικότητα πρέπει να κατασκευάσουμε αυτά τα άρματα κατά παραγγελία, ώστε να μην έχουν την ειδική θωράκιση και άλλα προηγμένα συστήματα που έχουν τα δικά μας Μ1. Το Πεντάγωνο δεν θέλει να πέσουν στα χέρια των Ρώσων αν καταστραφούν ή αιχμαλωτιστούν. Εξάλλου, έτσι κι αλλιώς στέλνουμε μόνο 31 άρματα.

Όταν φτάσουν τα τανκς του ΝΑΤΟ, πιθανότατα θα καταστραφούν γρήγορα από το ρωσικό πυροβολικό, τα αντιαρματικά όπλα και τους πυραύλους ακριβείας. Είναι καλά τανκς, αλλά κάθε άλλο παρά ανίκητα. Εδώ και δεκαετίες, οι Ρώσοι αναπτύσσουν ισχυρά όπλα ειδικά σχεδιασμένα για να καταστρέφουν αυτά τα μοντέλα αρμάτων του ΝΑΤΟ. Οι Ρώσοι δεν ανησυχούν ιδιαίτερα γι’ αυτά.

Πέραν αυτού, τα άρματα βασίζονται σε αποτελεσματική αεροπορική κάλυψη για προστασία, την οποία η Ουκρανία δεν διαθέτει. Θα είναι εύκολος στόχος στο πεδίο της μάχης. Δεν έχει πραγματικά νόημα να στείλετε άρματα μάχης στην Ουκρανία, εκτός αν στείλετε μαχητικά αεροσκάφη για να τα καλύψουν (περισσότερα σχετικά με αυτό παρακάτω).

Η ΡΩΣΙΑ ΚΕΡΔΙΖΕΙ ΣΤΟ ΠΕΔΙΟ ΤΗΣ ΜΑΧΗΣ

Εν τω μεταξύ, οι ρωσικές δυνάμεις έχουν σχεδόν περικυκλώσει την πόλη Μπάχμουτ, η οποία είναι σημαντικός κόμβος μεταφορών και εφοδιασμού, με αρκετούς βασικούς δρόμους και σιδηροδρομικές γραμμές να διέρχονται από αυτήν. Πιθανότατα θα πέσει στα χέρια των Ρώσων μέσα σε λίγες εβδομάδες.

Η απώλεια της Μπάχμουτ θα αποτελέσει σημαντικό πλήγμα για την Ουκρανία, παρά τους ισχυρισμούς των δυτικών μέσων ενημέρωσης ότι δεν είναι πραγματικά πολύ σημαντική. Ολόκληρη η αμυντική γραμμή της Ουκρανίας, μήκους 800 μιλίων, θα αρχίσει πιθανότατα να καταρρέει και δεν έχουν ισχυρά οχυρωμένες θέσεις για να υποχωρήσουν. Τα ουκρανικά στρατεύματα, αν και γενναίοι και ικανοί στρατιώτες, είναι εξαντλημένα και έχουν ξεμείνει από προμήθειες.

Συν τοις άλλοις, φαίνεται πιθανό ότι η Ρωσία προετοιμάζει μια καταστροφική επίθεση με τεράστιες ποσότητες ανδρών, αρμάτων μάχης, τεθωρακισμένων οχημάτων μεταφοράς προσωπικού, πυροβολικού, ελικοπτέρων, μη επανδρωμένων αεροσκαφών και αεροσκαφών σταθερών πτερύγων.

Αυτός ο ρωσικός στρατός δεν είναι ο ίδιος στρατός που εισέβαλε στην Ουκρανία πριν από ένα χρόνο. Είναι πολύ καλύτερα εκπαιδευμένος, καθοδηγούμενος και εξοπλισμένος. Έχει μάθει από τα λάθη που έκανε κατά την αρχική του εισβολή τον περασμένο Φεβρουάριο. Η Ουκρανία δεν πρέπει να περιμένει ότι θα επαναλάβει αυτά τα λάθη.

Σημαίνουν όλα αυτά ότι επευφημώ μια ρωσική νίκη στην Ουκρανία; Όχι, απλώς παρατηρώ τα γεγονότα επί τόπου και τα ενοποιώ για να κάνω μια αντικειμενική ανάλυση.

Αυτή η ανάλυση με οδηγεί στο να πιστεύω ότι η Ρωσία θα κερδίσει τον πόλεμο στρατιωτικά. Η δυτική στρατιωτική βοήθεια μπορεί να παρατείνει τις μάχες, αλλά δεν θα επηρεάσει το τελικό αποτέλεσμα. Απλά θα καθυστερήσει το αναπόφευκτο και θα σκοτωθούν πολύ περισσότεροι άνθρωποι άσκοπα.

Ο ΠΟΛΥ ΜΕΓΑΛΥΤΕΡΟΣ ΚΙΝΔΥΝΟΣ

Η δεύτερη πτυχή αυτού του πολέμου που δεν αναφέρεται στα μέσα ενημέρωσης ή τουλάχιστον υποβαθμίζεται, είναι ο αυξανόμενος κίνδυνος πυρηνικού πολέμου.

Ο κίνδυνος αυτός αυξάνεται με κάθε κλιμακούμενο βήμα και από τις δύο πλευρές. Οι ΗΠΑ είναι ο ηγέτης στην απερίσκεπτη κλιμάκωση, παρέχοντας πυροβολικό μεγάλου βεληνεκούς, αντιπυραυλικές συστοιχίες Patriot, πληροφορίες, επιτήρηση και τώρα τα άρματα μάχης. Η Ρωσία απαντά σε κάθε βήμα.

Υπάρχει ένας αριθμός βημάτων πριν οι δύο πλευρές φτάσουν στο πυρηνικό επίπεδο, αλλά καμία από τις δύο δεν δείχνει διάθεση να κάνει πίσω.

Παρεμπιπτόντως, η Ρωσία έχει κάθε νόμιμο δικαίωμα να επιτεθεί στις χώρες του ΝΑΤΟ που προμηθεύουν όπλα στην Ουκρανία. Προμηθεύοντας όπλα σε ένα μέρος της σύγκρουσης, έχουν εγκαταλείψει την ουδετερότητά τους και έχουν γίνει, στην πραγματικότητα, μαχητές. Η Ρωσία δεν το έχει κάνει αυτό επειδή δεν θέλει να φέρει το ΝΑΤΟ απευθείας στη μάχη. Αλλά νομικά, μπορεί να το κάνει.

ΔΩΣΜΟΥ, ΔΩΣΜΟΥ, ΔΩΣΜΟΥ

Οι απαιτήσεις της Ουκρανίας από τις ΗΠΑ, το Ηνωμένο Βασίλειο και το υπόλοιπο ΝΑΤΟ για προηγμένα όπλα για την καταπολέμηση των Ρώσων δεν γνωρίζουν όρια. Η Δύση ξεκίνησε προμηθεύοντας την Ουκρανία με μετρητά, πληροφορίες και αντιαρματικά όπλα όπως ο πύραυλος Javelin. Σύντομα προμηθεύαμε πυροβολικό μεγάλου βεληνεκούς, μη επανδρωμένα αεροσκάφη και περισσότερα μετρητά.

Καθώς η ρωσική προέλαση συνεχιζόταν, ο Ζελένσκι απαίτησε και πήρε αντιπυραυλικές συστοιχίες Patriot που μπορούν να καταστρέψουν τους εισερχόμενους ρωσικούς πυραύλους. Το αμερικανικό πυροβολικό είχε στόχο τη ρωσική Κριμαία. Αρκετά μη επανδρωμένα αεροσκάφη έπληξαν στο εσωτερικό της Ρωσίας ευαίσθητες αεροπορικές βάσεις με πυρηνικά όπλα σε κοντινή απόσταση.

Η επόμενη απαίτηση για περισσότερα όπλα αφορούσε προηγμένα άρματα μάχης που βρίσκονται στο στάδιο της προμήθειας από τις ΗΠΑ, το Ηνωμένο Βασίλειο, τη Γερμανία και την Πολωνία. Στην τελευταία κίνηση, που δεν αποτελεί έκπληξη, η Ουκρανία απαιτεί τώρα μαχητικά αεροσκάφη F-16 από τις ΗΠΑ, ένα από τα πιο προηγμένα αεροσκάφη στον κόσμο.

Όμως η Ρωσία διαθέτει το πιο εξελιγμένο σύστημα αεράμυνας στον κόσμο και είναι πολύ ικανή να καταρρίψει τα F-16 σε μεγάλους αριθμούς.

Ο Μπάιντεν έχει αρνηθεί μέχρι στιγμής το αίτημα του Ζελένσκι, αλλά και προηγουμένως είχε αποκλείσει την αποστολή αρμάτων μάχης πριν τελικά ενδώσει. Το ίδιο θα συμβεί πιθανότατα και με τα αεροπλάνα. Αλλά δεν θα αντιστρέψουν την κατάσταση εναντίον της Ρωσίας.

Μόλις αυτά τα προηγμένα συστήματα δείξουν ότι δεν μπορούν να βοηθήσουν, ποιο είναι το επόμενο αίτημα των Ουκρανών; Η Ρωσία μπορεί να κλιμακώσει εξίσου γρήγορα και θανατηφόρα με τις ΗΠΑ.

Όλο αυτό το σενάριο είναι μια μακρά αργή πορεία προς τον πυρηνικό πόλεμο ή την πλήρη αποσύνθεση της Ουκρανίας.

ΕΙΝΑΙ ΚΑΝΕΙΣ ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΑ ΠΡΟΕΤΟΙΜΑΣΜΕΝΟΣ ΓΙ’ ΑΥΤΟ;

Οι ΗΠΑ δεν θα τερματίσουν τις παραδόσεις όπλων επειδή ο Τζο Μπάιντεν φοβάται μην απωλέσει το κύρος του και οι στενότεροι σύμβουλοί του, όπως η Βικτόρια Νούλαντ, έχουν ένα παράλογο μίσος για τη Ρωσία και είναι εντελώς πολεμοκάπηλοι.

Τώρα, μπορούμε να προσθέσουμε έναν νέο κίνδυνο, που προκύπτει από την απελπισία. Αυτός είναι το γεγονός ότι οι ίδιες οι ΗΠΑ μπορεί να είναι ο μεγαλύτερος χαμένος του πολέμου.

Καθώς η Ουκρανία εξαφανίζεται κάτω από μια μαζική ρωσική επίθεση, οι ΗΠΑ θα γίνονται όλο και πιο απελπισμένες. Η αξιοπιστία τους διακυβεύεται μετά τη δέσμευση τόσων χρημάτων, υλικού και ηθικού βάρους για την άμυνα της Ουκρανίας.

Η κυβέρνηση Μπάιντεν έχει ουσιαστικά μετατρέψει τον πόλεμο στην Ουκρανία σε υπαρξιακή κρίση για τις ΗΠΑ και το ΝΑΤΟ, ενώ δεν θα έπρεπε ποτέ να είναι. Η Ουκρανία δεν υπήρξε ποτέ ζωτικό συμφέρον των ΗΠΑ. Αλλά ο πόλεμος είναι υπαρξιακός για τη Ρωσία, και δεν θα τα παρατήσει.

Οι ΗΠΑ θα σηκώσουν τα χέρια ψηλά και θα παραδεχτούν τη ρωσική νίκη; Το ΝΑΤΟ μπορεί στην πραγματικότητα να διαλυθεί μπροστά σε μια τέτοια θεαματική αποτυχία. Οπότε, πιθανότατα θα δώσουμε και τα ρέστα μας στην εμπλοκή μας.

Ίσως ένας απελπισμένος Μπάιντεν διατάξει να μπουν Αμερικανικά στρατεύματα στη δυτική Ουκρανία ως ανάχωμα ενάντια σε μια πλήρη ρωσική κατάληψη της χώρας. Μπορείτε να φανταστείτε τι θα μπορούσε να πάει στραβά. Αυτή η κατάσταση μπορεί γρήγορα να εξελιχθεί σε έναν άμεσο πόλεμο μεταξύ των ΗΠΑ και της Ρωσίας και όχι στον πόλεμο δι’ αντιπροσώπων που είναι τώρα.

Ο αμερικανικός λαός και ιδιαίτερα οι επενδυτές δεν είναι προετοιμασμένοι για τίποτα από όλα αυτά. Θα έπρεπε να είναι. Αυτή η εξέλιξη γίνεται όλο και πιο πιθανή.

Πηγή: Daily Reckoning

Μετάφραση – επιμέλεια: Κωστής Μηλολιδάκης

Πώς η Αμερική κατέστρεψε τον αγωγό Nord Stream

Δημοσιεύουμε αυτούσιο το ρεπορτάζ που ανέβασε ο διάσημος Αμερικανός δημοσιογράφος Seymour Hersh στις 13:00 ώρα Ελλάδος με συνταρακτικές αποκαλύψεις για την ανατίναξη των αγωγών Nord Stream και Nord Stream 2.

Οι “New York Times” το χαρακτήρισαν “μυστήριο”, αλλά οι Ηνωμένες Πολιτείες εκτέλεσαν μια απόρρητη θαλάσσια επιχείρηση που κρατήθηκε μυστική – μέχρι τώρα. 

Το Κέντρο Καταδύσεων και Διάσωσης του Πολεμικού Ναυτικού των ΗΠΑ βρίσκεται σε μια τοποθεσία τόσο άγνωστη όσο και το όνομά του – κατηφορίζοντας αυτό που κάποτε ήταν ένας αγροτικός δρόμος στην αγροτική Panama City, μια πόλη-θέρετρο που σήμερα βρίσκεται σε άνθηση, σε μια στενή λωρίδα γης στα νοτιοδυτικά της Φλόριντα, 70 μίλια νότια από τα σύνορα με την Αλαμπάμα. Το συγκρότημα του Κέντρου είναι τόσο ακαθόριστο όσο και η τοποθεσία του – μια άχρωμη τσιμεντένια μεταπολεμική κατασκευή που θυμίζει επαγγελματικό λύκειο στη δυτική περιοχή του Σικάγο. Ένας χώρος με πλυντήρια που λειτουργούν με κέρματα και μια σχολή χορού βρίσκονται απέναντί του σε αυτό που τώρα είναι ένας δρόμος τεσσάρων λωρίδων.

Το κέντρο εκπαιδεύει εδώ και δεκαετίες εξαιρετικά ειδικευμένους δύτες βαθέων υδάτων, οι οποίοι κάποτε υπηρετούσαν σε αμερικανικές στρατιωτικές μονάδες σε όλο τον κόσμο- και είναι ικανοί να κάνουν τεχνικές καταδύσεις τόσο για το καλό -π.χ. χρησιμοποιώντας εκρηκτικά C4 για να καθαρίσουν λιμάνια και παραλίες από συντρίμμια και μη εκραγέντα πυρομαχικά- όσο και για το κακό, όπως η ανατίναξη ξένων πετρελαιοπηγών, η καταστροφή των βαλβίδων εισαγωγής σε υποθαλάσσιους σταθμούς παραγωγής ενέργειας, η καταστροφή των υδατοφρακτών σε κρίσιμα ναυτικά κανάλια. Το κέντρο της Panama City, το οποίο υπερηφανεύεται για τη δεύτερη μεγαλύτερη εσωτερική πισίνα στην Αμερική, ήταν το ιδανικό μέρος για να στρατολογηθούν οι καλύτεροι, και πιο λιγομίλητοι, απόφοιτοι της σχολής καταδύσεων, οι οποίοι έκαναν με επιτυχία το περασμένο καλοκαίρι αυτό που είχαν εξουσιοδοτηθεί να κάνουν 260 πόδια κάτω από την επιφάνεια της Βαλτικής Θάλασσας.

Τον περασμένο Ιούνιο, οι δύτες του Πολεμικού Ναυτικού, ενεργώντας υπό την κάλυψη μιας ευρέως δημοσιοποιημένης άσκησης του ΝΑΤΟ στα μέσα του καλοκαιριού, γνωστής ως BALTOPS 22, τοποθέτησαν τα εκρηκτικά με τηλεχειρισμό που, τρεις μήνες αργότερα, κατέστρεψαν τρεις από τους τέσσερις αγωγούς Nord Stream, σύμφωνα με πηγή με άμεση γνώση του επιχειρησιακού σχεδιασμού.

Δύο από τους αγωγούς, οι οποίοι ήταν κοινώς γνωστοί ως Nord Stream 1, παρείχαν στη Γερμανία και σε μεγάλο μέρος της Δυτικής Ευρώπης φθηνό ρωσικό φυσικό αέριο για περισσότερο από μια δεκαετία. Ένα δεύτερο ζεύγος αγωγών, με την ονομασία Nord Stream 2, είχε κατασκευαστεί αλλά δεν ήταν ακόμη σε λειτουργία. Τώρα, με τα ρωσικά στρατεύματα να συγκεντρώνονται στα ουκρανικά σύνορα και τον πιο αιματηρό πόλεμο στην Ευρώπη από το 1945 να πλησιάζει, ο πρόεδρος Τζόζεφ Μπάιντεν είδε στους αγωγούς ένα όχημα για τον Βλαντιμίρ Πούτιν, μέσω του οποίου θα χρησιμοποιούσε το φυσικό αέριο ως όπλο για τις πολιτικές και εδαφικές του φιλοδοξίες.

Όταν της ζητήθηκε σχόλιο, η Adrienne Watson, εκπρόσωπος του Λευκού Οίκου, ανέφερε σε ηλεκτρονικό μήνυμα: “Αυτό είναι ψευδές και εντελώς φανταστικό”. Η Tammy Thorp, εκπρόσωπος της CIA, έγραψε ομοίως: “Αυτός ο ισχυρισμός είναι εντελώς και απολύτως ψευδής”.

Η απόφαση του Μπάιντεν να σαμποτάρει τους αγωγούς ήρθε μετά από περισσότερους από εννέα μήνες άκρως απόρρητων συζητήσεων στο εσωτερικό της κοινότητας εθνικής ασφάλειας της Ουάσινγκτον για το πώς θα επιτευχθεί καλύτερα αυτός ο στόχος. Κατά το μεγαλύτερο μέρος αυτού του χρόνου, το ζήτημα δεν ήταν αν έπρεπε να πραγματοποιηθεί η αποστολή, αλλά πώς θα γινόταν χωρίς να υπάρχει καμία φανερή ένδειξη για το ποιος ήταν υπεύθυνος.

Υπήρχε ένας ζωτικός γραφειοκρατικός λόγος για να βασιστεί κανείς στους αποφοίτους της σχολής σκληροπυρηνικών καταδύσεων του κέντρου στην Panama City. Οι δύτες ανήκαν αποκλειστικά στο Πολεμικό Ναυτικό και όχι στη Διοίκηση Ειδικών Δυνάμεων της Αμερικής, οι μυστικές επιχειρήσεις της οποίας πρέπει να αναφέρονται στο Κογκρέσο και να ενημερώνεται εκ των προτέρων η ηγεσία της Γερουσίας και της Βουλής των Αντιπροσώπων – η λεγόμενη Ομάδα των Οκτώ. Η κυβέρνηση Μπάιντεν έκανε τα πάντα για να αποφύγει τις διαρροές, καθώς ο σχεδιασμός γινόταν στα τέλη του 2021 και τους πρώτους μήνες του 2022.

Ο πρόεδρος Μπάιντεν και η ομάδα του για την εξωτερική πολιτική -ο σύμβουλος εθνικής ασφάλειας Τζέικ Σάλιβαν, ο υπουργός Εξωτερικών Τόνι Μπλίνκεν και η Βικτόρια Νούλαντ, υφυπουργός Εξωτερικών για θέματα πολιτικής- είχαν εκφράσει έντονα και με συνέπεια την εχθρότητά τους προς τους δύο αγωγούς, οι οποίοι διέρχονταν δίπλα-δίπλα για 750 μίλια κάτω από τη Βαλτική Θάλασσα ξεκινώντας από δύο διαφορετικά λιμάνια στη βορειοανατολική Ρωσία, κοντά στα σύνορα με την Εσθονία, περνώντας κοντά από το δανέζικο νησί Μπόρνχολμ πριν καταλήξουν στη βόρεια Γερμανία.

Η απευθείας διαδρομή, η οποία παρέκαμψε κάθε ανάγκη διέλευσης από την Ουκρανία, ήταν ευλογία για τη γερμανική οικονομία, η οποία απολάμβανε άφθονο και φθηνό ρωσικό φυσικό αέριο – αρκετό για να λειτουργεί τα εργοστάσιά της και να θερμαίνει τα σπίτια της, ενώ επέτρεπε στους Γερμανούς διανομείς να πωλούν το πλεόνασμα αερίου, με κέρδος, σε όλη τη Δυτική Ευρώπη. Η ενέργεια που θα μπορούσε να αποδοθεί στην κυβέρνηση [των ΗΠΑ] θα παραβίαζε τις υποσχέσεις των Ηνωμένων Πολιτειών για ελαχιστοποίηση της άμεσης σύγκρουσης με τη Ρωσία. Η μυστικότητα ήταν απαραίτητη.

Από τις πρώτες κιόλας ημέρες του, ο Nord Stream 1 θεωρήθηκε από την Ουάσιγκτον και τους αντιρωσικούς εταίρους της στο ΝΑΤΟ ως απειλή για τη δυτική κυριαρχία. Η εταιρεία χαρτοφυλακίου που βρίσκεται πίσω από αυτόν, η Nord Stream AG, ιδρύθηκε στην Ελβετία το 2005 σε συνεργασία με την Gazprom, μια δημόσια εισηγμένη ρωσική εταιρεία που παράγει τεράστια κέρδη για τους μετόχους της και στην οποία κυριαρχούν ολιγάρχες που είναι γνωστό ότι βρίσκονται υπό τον έλεγχο του Πούτιν. Η Gazprom ήλεγχε το 51% της εταιρείας, ενώ τέσσερις ευρωπαϊκές ενεργειακές εταιρείες -μία στη Γαλλία, μία στην Ολλανδία και δύο στη Γερμανία- μοιράζονταν το υπόλοιπο 49% των μετοχών και είχαν το δικαίωμα να ελέγχουν τις μεταγενέστερες πωλήσεις του φθηνού φυσικού αερίου σε τοπικούς διανομείς στη Γερμανία και τη Δυτική Ευρώπη. Τα κέρδη της Gazprom μοιράζονταν με τη ρωσική κυβέρνηση, και τα κρατικά έσοδα από το φυσικό αέριο και το πετρέλαιο υπολογίζονταν σε ορισμένα έτη ότι ανέρχονταν στο 45% του ετήσιου προϋπολογισμού της Ρωσίας.

Οι πολιτικοί φόβοι της Αμερικής ήταν πραγματικοί: Ο Πούτιν θα είχε τώρα μια πρόσθετη και πολύ αναγκαία σημαντική πηγή εσόδων, και η Γερμανία και η υπόλοιπη Δυτική Ευρώπη θα εθίζονταν στο χαμηλού κόστους φυσικό αέριο που θα προμηθεύονταν από τη Ρωσία – μειώνοντας παράλληλα την ευρωπαϊκή εξάρτηση από την Αμερική. Στην πραγματικότητα, αυτό ακριβώς συνέβη. Πολλοί Γερμανοί είδαν τον Nord Stream 1 ως μέρος της υλοποίησης της περίφημης θεωρίας Ostpolitik του πρώην καγκελάριου Βίλι Μπραντ, η οποία θα επέτρεπε στη μεταπολεμική Γερμανία να αποκαταστήσει τον εαυτό της και άλλα ευρωπαϊκά έθνη που καταστράφηκαν στον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο, μεταξύ άλλων πρωτοβουλιών, χρησιμοποιώντας το φθηνό ρωσικό φυσικό αέριο για να τροφοδοτήσει μια ευημερούσα δυτικοευρωπαϊκή αγορά και εμπορική οικονομία.

Ο Nord Stream 1 ήταν αρκετά επικίνδυνος, κατά την άποψη του ΝΑΤΟ και της Ουάσινγκτον, αλλά ο Nord Stream 2, η κατασκευή του οποίου ολοκληρώθηκε τον Σεπτέμβριο του 2021, θα διπλασίαζε, εάν εγκρινόταν από τις γερμανικές ρυθμιστικές αρχές, την ποσότητα φθηνού φυσικού αερίου που θα ήταν διαθέσιμη στη Γερμανία και τη Δυτική Ευρώπη. Ο δεύτερος αγωγός θα παρείχε επίσης αρκετό φυσικό αέριο για περισσότερο από το 50 τοις εκατό της ετήσιας κατανάλωσης της Γερμανίας. Οι εντάσεις κλιμακώνονταν συνεχώς μεταξύ της Ρωσίας και του ΝΑΤΟ, υποστηριζόμενες από την επιθετική εξωτερική πολιτική της κυβέρνησης Μπάιντεν.

Η αντίθεση στον Nord Stream 2 φούντωσε την παραμονή της ορκωμοσίας του Μπάιντεν τον Ιανουάριο του 2021, όταν οι Ρεπουμπλικάνοι της Γερουσίας, με επικεφαλής τον Τεντ Κρουζ από το Τέξας, έθεσαν επανειλημμένα την πολιτική απειλή του φθηνού ρωσικού φυσικού αερίου κατά τη διάρκεια της ακρόασης για την επικύρωση του Μπλίνκεν ως υπουργού Εξωτερικών. Μέχρι τότε μια ενωμένη Γερουσία είχε περάσει με επιτυχία έναν νόμο που, όπως είπε ο Κρουζ στον Μπλίνκεν, “σταμάτησε [τον αγωγό] στην πορεία του”. Θα υπήρχε τεράστια πολιτική και οικονομική πίεση από τη γερμανική κυβέρνηση, με επικεφαλής τότε την Άνγκελα Μέρκελ, για να τεθεί σε λειτουργία ο δεύτερος αγωγός.

Θα μπορούσε ο Μπάιντεν να αντισταθεί στους Γερμανούς; Ο Μπλίνκεν είπε ναι, αλλά πρόσθεσε ότι δεν έχει συζητήσει τις λεπτομέρειες των απόψεων του επερχόμενου Προέδρου. “Γνωρίζω την ισχυρή πεποίθησή του ότι αυτή είναι μια κακή ιδέα, ο Nord Stream 2”, είπε. “Γνωρίζω ότι θα ήθελε να χρησιμοποιήσουμε κάθε πειστικό εργαλείο που διαθέτουμε για να πείσουμε τους φίλους και τους εταίρους μας, συμπεριλαμβανομένης της Γερμανίας, να μην προχωρήσουν σε αυτό”.

Λίγους μήνες αργότερα, καθώς η κατασκευή του δεύτερου αγωγού πλησίαζε στην ολοκλήρωσή της, ο Μπάιντεν τρεμόπαιξε το μάτι. Εκείνο τον Μάιο, σε μια εκπληκτική στροφή, η κυβέρνηση παραιτήθηκε από τις κυρώσεις κατά της Nord Stream AG, με έναν αξιωματούχο του Στέιτ Ντιπάρτμεντ να παραδέχεται ότι η προσπάθεια να σταματήσει ο αγωγός μέσω κυρώσεων και διπλωματίας “ήταν πάντα μια μακρινή προσπάθεια”. Στο παρασκήνιο, αξιωματούχοι της διοίκησης φέρονται να προέτρεψαν τον Ουκρανό πρόεδρο Βολοντίμιρ Ζελένσκι, ο οποίος πλέον αντιμετώπιζε την απειλή της ρωσικής εισβολής, να μην επικρίνει την κίνηση αυτή.

Υπήρξαν άμεσες συνέπειες. Οι Ρεπουμπλικάνοι της Γερουσίας, με επικεφαλής τον Κρουζ, ανακοίνωσαν άμεσο αποκλεισμό όλων των υποψηφίων του Μπάιντεν για την εξωτερική πολιτική και καθυστέρησαν την ψήφιση του ετήσιου αμυντικού νομοσχεδίου για μήνες, βαθιά μέσα στο φθινόπωρο. Το Politico περιέγραψε αργότερα τη στροφή του Μπάιντεν στο θέμα του δεύτερου ρωσικού αγωγού ως “τη μοναδική απόφαση, ενδεχομένως περισσότερο από τη χαοτική στρατιωτική απόσυρση από το Αφγανιστάν, που έθεσε σε κίνδυνο το πρόγραμμα του Μπάιντεν”.

Η κυβέρνηση βρισκόταν σε περιδίνηση, παρά το γεγονός ότι στα μέσα Νοεμβρίου πήρε μια ανάσα από την κρίση, όταν οι ρυθμιστικές αρχές ενέργειας της Γερμανίας ανέστειλαν την έγκριση του δεύτερου αγωγού Nord Stream. Οι τιμές του φυσικού αερίου εκτινάχθηκαν κατά 8% μέσα σε λίγες ημέρες, εν μέσω αυξανόμενων φόβων στη Γερμανία και την Ευρώπη ότι η αναστολή του αγωγού και η αυξανόμενη πιθανότητα ενός πολέμου μεταξύ Ρωσίας και Ουκρανίας θα οδηγούσαν σε έναν πολύ ανεπιθύμητο κρύο χειμώνα. Στην Ουάσινγκτον δεν ήταν σαφές ποια ακριβώς ήταν η θέση του Όλαφ Σολτς, του νεοδιορισθέντος καγκελάριου της Γερμανίας. Μήνες νωρίτερα, μετά την πτώση του Αφγανιστάν, ο Σολτς είχε υποστηρίξει δημοσίως την έκκληση του Γάλλου προέδρου Εμμανουέλ Μακρόν για μια πιο αυτόνομη ευρωπαϊκή εξωτερική πολιτική σε ομιλία του στην Πράγα – υποδηλώνοντας σαφώς λιγότερη εξάρτηση από την Ουάσινγκτον και τις αλλοπρόσαλλες ενέργειές της.

Καθ’ όλη τη διάρκεια όλων αυτών, τα ρωσικά στρατεύματα είχαν σταθερά και απειλητικά συγκεντρωθεί στα σύνορα της Ουκρανίας και μέχρι το τέλος Δεκεμβρίου περισσότεροι από 100.000 στρατιώτες ήταν σε θέση να χτυπήσουν από τη Λευκορωσία και την Κριμαία. Ο συναγερμός αυξανόταν στην Ουάσινγκτον, συμπεριλαμβανομένης μιας εκτίμησης του Μπλίνκεν ότι ο αριθμός αυτών των στρατευμάτων θα μπορούσε να “διπλασιαστεί σε σύντομο χρονικό διάστημα”.

Η προσοχή της κυβέρνησης επικεντρώθηκε και πάλι στον Nord Stream. Όσο η Ευρώπη παρέμενε εξαρτημένη από τους αγωγούς για φθηνό φυσικό αέριο, η Ουάσινγκτον φοβόταν ότι χώρες όπως η Γερμανία θα δίσταζαν να προμηθεύσουν την Ουκρανία με τα χρήματα και τα όπλα που χρειαζόταν για να νικήσει τη Ρωσία.

Σε αυτή την ταραγμένη στιγμή ο Μπάιντεν εξουσιοδότησε τον Τζέικ Σάλιβαν να συγκεντρώσει μια διυπηρεσιακή ομάδα για να καταλήξει σε ένα σχέδιο.

Όλες οι επιλογές έπρεπε να τεθούν στο τραπέζι. Αλλά μόνο μία θα προέκυπτε.

ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΣ

Τον Δεκέμβριο του 2021, δύο μήνες πριν τα πρώτα ρωσικά τανκς εισέλθουν στην Ουκρανία, ο Τζέικ Σάλιβαν συγκάλεσε σε συνάντηση μια νεοσύστατη ομάδα εργασίας -άνδρες και γυναίκες από το Γενικό Επιτελείο Στρατού, τη CIA και τα υπουργεία Εξωτερικών και Οικονομικών- και ζήτησε συστάσεις σχετικά με το πώς να απαντήσει στην επικείμενη εισβολή του Πούτιν.

Θα ήταν η πρώτη από μια σειρά άκρως απόρρητων συναντήσεων, σε ένα ασφαλές δωμάτιο σε έναν από τους τελευταίους ορόφους του Old Executive Office Building, δίπλα στον Λευκό Οίκο, όπου στεγαζόταν επίσης το συμβουλευτικό συμβούλιο του Προέδρου για τις ξένες μυστικές υπηρεσίες (President’s Foreign Intelligence Advisory Board–PFIAB). Υπήρξε η συνήθης ανταλλαγή απόψεων που τελικά οδήγησε σε μια κρίσιμη προκαταρκτική ερώτηση: Θα ήταν η σύσταση που θα προωθούσε η ομάδα στον Πρόεδρο αναστρέψιμη -όπως π.χ. ένα ακόμη πακέτο κυρώσεων και συναλλαγματικών περιορισμών- ή μη αναστρέψιμη -δηλαδή κινηματικές ενέργειες, οι οποίες δεν θα μπορούσαν να αναιρεθούν;

Αυτό που κατέστη σαφές στους συμμετέχοντες, σύμφωνα με την πηγή που έχει άμεση γνώση της διαδικασίας, είναι ότι ο Σάλιβαν σκόπευε η ομάδα να καταλήξει σε ένα σχέδιο για την καταστροφή των δύο αγωγών Nord Stream – και ότι εκτελούσε τις επιθυμίες του Προέδρου.

ΟΙ ΠΑΙΚΤΕΣ: Από αριστερά προς τα δεξιά: Η Victoria Nuland, ο Anthony Blinken, και ο Jake Sullivan.

Κατά τη διάρκεια των επόμενων συνεδριάσεων, οι συμμετέχοντες συζήτησαν τις επιλογές για μια επίθεση. Το Πολεμικό Ναυτικό πρότεινε τη χρήση ενός υποβρυχίου που μόλις είχε τεθεί σε υπηρεσία για να επιτεθεί απευθείας στον αγωγό. Η Πολεμική Αεροπορία συζήτησε τη ρίψη βομβών με πυροκροτητές που θα μπορούσαν να πυροδοτηθούν εξ αποστάσεως. Η CIA υποστήριξε ότι ό,τι κι αν γινόταν, θα έπρεπε να είναι μυστικό. Όλοι οι εμπλεκόμενοι κατανοούσαν το διακύβευμα. ” Αυτά δεν είναι παιδικά παιχνίδια”, είπε η πηγή. Αν η επίθεση μπορούσε να εντοπιστεί στις Ηνωμένες Πολιτείες, “θα επρόκειτο για πράξη πολέμου”.

Εκείνη την εποχή, η CIA διοικούνταν από τον Γουίλιαμ Μπερνς, έναν ήπιων τόνων πρώην πρέσβη στη Ρωσία, ο οποίος είχε διατελέσει αναπληρωτής υπουργός Εξωτερικών στην κυβέρνηση Ομπάμα. Ο Μπερνς εξουσιοδότησε γρήγορα μια ομάδα εργασίας της Υπηρεσίας, στα ad hoc μέλη της οποίας περιλαμβανόταν -κατά τύχη- κάποιος που γνώριζε τις δυνατότητες των δυτών βαθιάς θάλασσας του Πολεμικού Ναυτικού στην Panama City. Τις επόμενες εβδομάδες, τα μέλη της ομάδας εργασίας της CIA άρχισαν να καταρτίζουν ένα σχέδιο για μια μυστική επιχείρηση που θα χρησιμοποιούσε δύτες βαθέων υδάτων για να προκαλέσει έκρηξη κατά μήκος του αγωγού.

Κάτι τέτοιο είχε ξαναγίνει στο παρελθόν. Το 1971, η αμερικανική κοινότητα πληροφοριών έμαθε από πηγές που δεν έχουν ακόμη αποκαλυφθεί ότι δύο σημαντικές μονάδες του ρωσικού ναυτικού επικοινωνούσαν μέσω ενός υποθαλάσσιου καλωδίου που ήταν θαμμένο στη Θάλασσα του Οχότσκ, στις ακτές της Άπω Ανατολής της Ρωσίας. Το καλώδιο συνέδεε μια περιφερειακή διοίκηση του Πολεμικού Ναυτικού με το αρχηγείο της ηπειρωτικής χώρας στο Βλαδιβοστόκ.

Μια επιλεγμένη ομάδα από πράκτορες της Κεντρικής Υπηρεσίας Πληροφοριών (CIA) και της Εθνικής Υπηρεσίας Ασφαλείας (NSA) συγκεντρώθηκε κάπου στην περιοχή της Ουάσιγκτον, κάτω από βαθιά κάλυψη, και επεξεργάστηκε ένα σχέδιο, χρησιμοποιώντας δύτες του Πολεμικού Ναυτικού, τροποποιημένα υποβρύχια και ένα υποβρύχιο όχημα διάσωσης βαθέων υδάτων, το οποίο πέτυχε, μετά από πολλές δοκιμές και λάθη, τον εντοπισμό του ρωσικού καλωδίου. Οι δύτες τοποθέτησαν στο καλώδιο μια εξελιγμένη συσκευή ακρόασης που υπέκλεψε με επιτυχία τη ρωσική κίνηση και την κατέγραψε σε ένα σύστημα μαγνητοφώνησης.

Η NSA έμαθε ότι ανώτεροι αξιωματικοί του ρωσικού ναυτικού, πεπεισμένοι για την ασφάλεια της επικοινωνιακής τους σύνδεσης, συνομιλούσαν με τους ομολόγους τους χωρίς κρυπτογράφηση. Η συσκευή καταγραφής και η κασέτα της έπρεπε να αντικαθίστανται κάθε μήνα και το έργο κυλούσε χαρούμενα για μια δεκαετία, ώσπου διέρρευσε [στους Ρώσους] από έναν σαραντατετράχρονο πολίτη τεχνικό της NSA ονόματι Ronald Pelton, ο οποίος μιλούσε άπταιστα ρωσικά. Ο Πέλτον προδόθηκε από έναν Ρώσο αποστάτη το 1985 και καταδικάστηκε σε φυλάκιση. Πληρώθηκε μόλις 5.000 δολάρια από τους Ρώσους για τις αποκαλύψεις του σχετικά με την επιχείρηση, μαζί με 35.000 δολάρια για άλλα ρωσικά επιχειρησιακά δεδομένα που παρέδωσε και τα οποία δεν δόθηκαν ποτέ στη δημοσιότητα.

Αυτή η υποβρύχια επιτυχία, με την κωδική ονομασία Ivy Bells, ήταν καινοτόμα και ριψοκίνδυνη και παρήγαγε ανεκτίμητες πληροφορίες σχετικά με τις προθέσεις και τον σχεδιασμό του ρωσικού ναυτικού.

Παρόλα αυτά, η διυπηρεσιακή ομάδα αντιμετώπισε αρχικά με σκεπτικισμό τον ενθουσιασμό της CIA για μια μυστική επίθεση σε βαθιά θάλασσα. Υπήρχαν πάρα πολλά αναπάντητα ερωτήματα. Τα ύδατα της Βαλτικής Θάλασσας περιπολούνταν σε μεγάλο βαθμό από το ρωσικό ναυτικό και δεν υπήρχαν εξέδρες άντλησης πετρελαίου που θα μπορούσαν να χρησιμοποιηθούν ως κάλυψη για μια καταδυτική επιχείρηση. Θα έπρεπε οι δύτες να πάνε στην Εσθονία, ακριβώς απέναντι από τις αποβάθρες φόρτωσης φυσικού αερίου της Ρωσίας, για να εκπαιδευτούν για την αποστολή; “Θα ήταν ένα φιάσκο” [στο πρωτότυπο: το γαμήσι μιας κατσίκας, ιδιωματική έκφραση που περιγράφει μια χαοτική κατάσταση όπου τα πάντα πάνε στραβά], ειπώθηκε στην Υπηρεσία [την CIA].

Κατά τη διάρκεια “όλης αυτής της ραδιουργίας”, είπε η πηγή, “κάποιοι εργαζόμενοι στη CIA και στο Στέιτ Ντιπάρτμεντ έλεγαν: “Μην το κάνετε αυτό. Είναι ηλίθιο και θα είναι ένας πολιτικός εφιάλτης αν αποκαλυφθεί”.

Παρ’ όλα αυτά, στις αρχές του 2022, η ομάδα εργασίας της CIA υπέβαλε έκθεση στη διυπηρεσιακή ομάδα του Sullivan: “Έχουμε έναν τρόπο να ανατινάξουμε τους αγωγούς”.

Αυτό που ακολούθησε ήταν εκπληκτικό. Στις 7 Φεβρουαρίου, λιγότερο από τρεις εβδομάδες πριν από τη φαινομενικά αναπόφευκτη ρωσική εισβολή στην Ουκρανία, ο Μπάιντεν συναντήθηκε στο γραφείο του στον Λευκό Οίκο με τον Γερμανό καγκελάριο Όλαφ Σολτς, ο οποίος, μετά από κάποιες ταλαντεύσεις, ήταν πλέον σταθερά στην αμερικανική ομάδα. Στην ενημέρωση Τύπου που ακολούθησε, ο Μπάιντεν δήλωσε προκλητικά: “Αν η Ρωσία εισβάλει … δεν θα υπάρξει πλέον Nord Stream 2. Θα βάλουμε ένα τέλος σε αυτό”.

Είκοσι ημέρες νωρίτερα, η υφυπουργός Νούλαντ είχε μεταφέρει ουσιαστικά το ίδιο μήνυμα σε ενημέρωση του Στέιτ Ντιπάρτμεντ, με μικρή κάλυψη από τον Τύπο. “Θέλω να είμαι πολύ σαφής μαζί σας σήμερα”, είπε απαντώντας σε ερώτηση. “Εάν η Ρωσία εισβάλει στην Ουκρανία, με τον ένα ή τον άλλο τρόπο ο Nord Stream 2 δεν θα προχωρήσει“.

Αρκετοί από εκείνους που συμμετείχαν στον σχεδιασμό της επιχείρησης του αγωγού είχαν θορυβηθεί από αυτό που θεωρούσαν ως έμμεσες αναφορές στην επίθεση [ΣΗΜ. εννοεί την μη τήρηση άκρας μυστικότητας και τους υπαινιγμούς που κυκλοφορούσαν].

“Ήταν σαν να τοποθετούσαμε μια ατομική βόμβα στο έδαφος στο Τόκιο και να λέγαμε στους Ιάπωνες ότι πρόκειται να την πυροδοτήσουμε”, δήλωσε η πηγή. “Το σχέδιο προέβλεπε ότι οι επιλογές θα εκτελούνταν μετά την εισβολή και δεν θα διαφημίζονταν δημοσίως. Ο Μπάιντεν απλά δεν το κατάλαβε ή το αγνόησε”.

Η αδιακρισία του Μπάιντεν και της Νούλαντ, αν επρόκειτο περί αυτού, μπορεί να απογοήτευσε κάποιους από τους σχεδιαστές. Αλλά δημιούργησε επίσης μια ευκαιρία. Σύμφωνα με την πηγή, ορισμένοι από τους ανώτερους αξιωματούχους της CIA αποφάσισαν ότι η ανατίναξη του αγωγού “δεν μπορούσε πλέον να θεωρηθεί μυστική επιλογή, επειδή ο Πρόεδρος μόλις ανακοίνωσε ότι ξέραμε πώς να το κάνουμε”.

Το σχέδιο για την ανατίναξη των Nord Stream 1 και 2 υποβαθμίστηκε ξαφνικά από μια μυστική επιχείρηση που θα προϋπέθετε την ενημέρωση του Κογκρέσου σε μια επιχείρηση που χαρακτηριζόταν ως άκρως απόρρητη επιχείρηση πληροφοριών με στρατιωτική υποστήριξη από τις ΗΠΑ. Σύμφωνα με το νόμο, εξήγησε η πηγή, “δεν υπήρχε πλέον νομική απαίτηση να αναφερθεί η επιχείρηση στο Κογκρέσο. Το μόνο που έπρεπε πλέον να κάνουν ήταν απλώς να την κάνουν – αλλά εξακολουθούσε να είναι απόρρητη. Οι Ρώσοι έχουν υπεροχή στην επιτήρηση της Βαλτικής Θάλασσας”.

Τα μέλη της ομάδας εργασίας της Υπηρεσίας δεν είχαν άμεση επαφή με τον Λευκό Οίκο και ανυπομονούσαν να μάθουν αν ο πρόεδρος εννοούσε αυτό που είχε πει -δηλαδή αν η αποστολή είχε πλέον δρομολογηθεί. Η πηγή θυμήθηκε: “Ο Μπιλ Μπερνς επιστρέφει και λέει: “Κάντε το”.

“Το Νορβηγικό ναυτικό βρήκε γρήγορα τη σωστή θέση, στα ρηχά ύδατα λίγα μίλια από το Δανικό νησί Bornholm . . .”

Η ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΗ

Η Νορβηγία ήταν το τέλειο μέρος για τη βάση της αποστολής.

Τα τελευταία χρόνια της κρίσης Ανατολής-Δύσης, ο αμερικανικός στρατός έχει επεκτείνει σημαντικά την παρουσία του στο εσωτερικό της Νορβηγίας, τα δυτικά σύνορα της οποίας διατρέχουν 1.400 μίλια κατά μήκος του βόρειου Ατλαντικού Ωκεανού και ενώνονται πάνω από τον Αρκτικό Κύκλο με τη Ρωσία. Το Πεντάγωνο δημιούργησε υψηλόμισθες θέσεις εργασίας και συμβόλαια, εν μέσω κάποιων τοπικών αντιπαραθέσεων, επενδύοντας εκατοντάδες εκατομμύρια δολάρια για την αναβάθμιση και την επέκταση των εγκαταστάσεων του αμερικανικού ναυτικού και της πολεμικής αεροπορίας στη Νορβηγία. Το σημαντικότερο ήταν ότι ανάμεσα στα νέα έργα περιλαμβανόταν ένα προηγμένο ραντάρ συνθετικού διαφράγματος πολύ ψηλά στον βορρά, το οποίο ήταν ικανό να διεισδύσει βαθιά στη Ρωσία και τέθηκε σε λειτουργία ακριβώς τη στιγμή που η Αμερικανική κοινότητα πληροφοριών έχασε την πρόσβαση σε μια σειρά από τοποθεσίες ακρόασης μεγάλου βεληνεκούς μέσα στην Κίνα.

Μια πρόσφατα ανακαινισμένη αμερικανική βάση υποβρυχίων, η οποία βρισκόταν υπό κατασκευή εδώ και χρόνια, είχε τεθεί σε λειτουργία και περισσότερα αμερικανικά υποβρύχια ήταν πλέον σε θέση να συνεργάζονται στενά με τους Νορβηγούς συναδέλφους τους για να παρακολουθούν και να κατασκοπεύουν ένα σημαντικό ρωσικό πυρηνικό οχυρό 250 μίλια ανατολικότερα, στη χερσόνησο Κόλα. Η Αμερική έχει επίσης επεκτείνει σε τεράστιο βαθμό μια νορβηγική αεροπορική βάση στο βορρά και παρέδωσε στη νορβηγική πολεμική αεροπορία έναν στόλο αεροσκαφών περιπολίας P8 Poseidon, κατασκευασμένων από την Boeing, για να ενισχύσει την κατασκοπεία μεγάλων αποστάσεων για όλα τα πράγματα που αφορούν τη Ρωσία.

Σε αντάλλαγμα, η νορβηγική κυβέρνηση εξόργισε τους φιλελεύθερους και ορισμένους μετριοπαθείς στο κοινοβούλιο της τον περασμένο Νοέμβριο, ψηφίζοντας τη Συμπληρωματική Συμφωνία Αμυντικής Συνεργασίας (SDCA). Σύμφωνα με τη νέα συμφωνία, το αμερικανικό νομικό σύστημα θα έχει την αρμοδιότητα σε ορισμένες “συμφωνημένες περιοχές” του Βορρά για τους Αμερικανούς στρατιώτες που κατηγορούνται για εγκλήματα εκτός των βάσεων, καθώς και για εκείνους τους Νορβηγούς πολίτες που κατηγορούνται ή είναι ύποπτοι ότι παρεμβαίνουν στις εργασίες των βάσεων.

Η Νορβηγία ήταν ένας από τους αρχικούς υπογράφοντες τη Συνθήκη του ΝΑΤΟ το 1949, στις αρχές του Ψυχρού Πολέμου. Σήμερα, ανώτατος διοικητής του ΝΑΤΟ είναι ο Γενς Στόλτενμπεργκ, ένας αφοσιωμένος αντικομμουνιστής, ο οποίος διετέλεσε πρωθυπουργός της Νορβηγίας για οκτώ χρόνια πριν μετακινηθεί στο υψηλό αξίωμα του ΝΑΤΟ, με αμερικανική υποστήριξη, το 2014. Ήταν ένας σκληροπυρηνικός για όλα τα πράγματα που αφορούν τον Πούτιν και τη Ρωσία, ο οποίος συνεργαζόταν με την Αμερικανική κοινότητα πληροφοριών από την εποχή του πολέμου του Βιετνάμ. Έκτοτε τον εμπιστεύονται απόλυτα. “Είναι το γάντι που ταιριάζει στο αμερικανικό χέρι”, δήλωσε η πηγή.

Πίσω στην Ουάσιγκτον, οι σχεδιαστές ήξεραν ότι έπρεπε να πάνε στη Νορβηγία. “Μισούσαν τους Ρώσους, και το νορβηγικό ναυτικό ήταν γεμάτο από εξαιρετικούς ναύτες και δύτες που είχαν εμπειρία γενεών στην εξαιρετικά κερδοφόρα εξερεύνηση πετρελαίου και φυσικού αερίου σε μεγάλα βάθη της θάλασσας”, είπε η πηγή. Θα μπορούσαν επίσης να τους εμπιστευτούν ότι θα κρατούσαν μυστική την αποστολή. (Οι Νορβηγοί μπορεί να είχαν και άλλα συμφέροντα. Η καταστροφή του Nord Stream -αν οι Αμερικανοί μπορούσαν να το καταφέρουν- θα επέτρεπε στη Νορβηγία να πουλήσει πολύ περισσότερο από το δικό της φυσικό αέριο στην Ευρώπη).

Κάποια στιγμή τον Μάρτιο, μερικά μέλη της ομάδας πέταξαν στη Νορβηγία για να συναντηθούν με τις νορβηγικές μυστικές υπηρεσίες και το Πολεμικό Ναυτικό. Ένα από τα βασικά ερωτήματα ήταν πού ακριβώς στη Βαλτική Θάλασσα ήταν το καλύτερο μέρος για να τοποθετηθούν τα εκρηκτικά. Οι Nord Stream 1 και 2, ο καθένας με δύο σειρές αγωγών, διαχωρίζονταν σε μεγάλο μέρος της διαδρομής τους από λίγο περισσότερο από ένα μίλι, καθώς έκαναν την πορεία τους προς το λιμάνι του Greifswald στο βορειοανατολικότερο τμήμα της Γερμανίας.

Το νορβηγικό πολεμικό ναυτικό βρήκε γρήγορα το κατάλληλο σημείο, στα ρηχά νερά της Βαλτικής Θάλασσας, λίγα μίλια έξω από το νησί Bornholm της Δανίας. Οι αγωγοί διέρχονταν σε απόσταση μεγαλύτερη από ένα μίλι μεταξύ τους κατά μήκος ενός πυθμένα που είχε βάθος μόλις 260 πόδια. Αυτό θα βρισκόταν εντός της εμβέλειας των δυτών, οι οποίοι, επιχειρώντας από ένα νορβηγικό ναρκαλιευτικό σκάφος κλάσης Alta, θα καταδύονταν με ένα μείγμα οξυγόνου, αζώτου και ηλίου να ρέει από τις φιάλες τους και θα τοποθετούσαν διαμορφωμένες βόμβες C4 στους τέσσερις αγωγούς με τσιμεντένια προστατευτικά καλύμματα. Θα ήταν μια κουραστική, χρονοβόρα και επικίνδυνη εργασία, αλλά τα νερά ανοιχτά του Bornholm είχαν ένα ακόμη πλεονέκτημα: δεν υπήρχαν μεγάλα παλιρροϊκά ρεύματα, τα οποία θα έκαναν το έργο της κατάδυσης πολύ πιο δύσκολο.

Μετά από λίγη έρευνα, οι Αμερικανοί συμφώνησαν στα πάντα.

Σε αυτό το σημείο, η αφανής ομάδα βαθιάς κατάδυσης του Πολεμικού Ναυτικού στην Panama City μπήκε και πάλι στο παιχνίδι. Τα σχολεία βαθιάς θάλασσας στο Panama City, οι μαθητές των οποίων είχαν συμμετάσχει στην επιχείρηση Ivy Bells, θεωρούνταν ένα ανεπιθύμητο τέλμα από τους επίλεκτους αποφοίτους της Ναυτικής Ακαδημίας στην Annapolis, οι οποίοι τυπικά επιζητούν τη δόξα της τοποθέτησης ως Seal [εννοεί τους διάσημους Navy Seals, τα Αμερικανικά ΟΥΚ], ως πιλότος μαχητικού ή μέλος των υποβρυχίων. Αν κάποιος πρέπει να γίνει “μαύρο παπούτσι” -δηλαδή μέλος της λιγότερο επιθυμητής διοίκησης πλοίων επιφανείας- υπάρχει πάντα η εκδοχή της υπηρεσίας τουλάχιστον σε αντιτορπιλικό, καταδρομικό ή αμφίβιο πλοίο. Το λιγότερο γοητευτικό από όλα είναι ο ναρκοπόλεμος. Οι δύτες του δεν εμφανίζονται ποτέ σε ταινίες του Χόλιγουντ ή στα εξώφυλλα δημοφιλών περιοδικών.

“Οι καλύτεροι δύτες με προσόντα βαθιάς κατάδυσης είναι μια στενή κοινότητα, και μόνο οι καλύτεροι στρατολογούνται για την επιχείρηση και τους λένε να είναι έτοιμοι να κληθούν στη CIA στην Ουάσιγκτον”, είπε η πηγή.

Οι Νορβηγοί και οι Αμερικανοί είχαν εξασφαλίσει την τοποθεσία και τους πράκτορες, αλλά υπήρχε και μια άλλη ανησυχία: οποιαδήποτε ασυνήθιστη υποβρύχια δραστηριότητα στα ύδατα ανοικτά του Bornholm θα μπορούσε να τραβήξει την προσοχή του σουηδικού ή του δανέζικου ναυτικού, το οποίο θα μπορούσε να την αναφέρει.

Η Δανία ήταν επίσης μία από τις αρχικές χώρες που είχαν υπογράψει τη συμφωνία του ΝΑΤΟ και ήταν γνωστή στην κοινότητα των μυστικών υπηρεσιών για τους ιδιαίτερους δεσμούς της με το Ηνωμένο Βασίλειο. Η Σουηδία είχε υποβάλει αίτηση για ένταξη στο ΝΑΤΟ και είχε αποδείξει τη μεγάλη ικανότητά της στη διαχείριση των υποβρύχιων ηχητικών και μαγνητικών συστημάτων αισθητήρων της, τα οποία εντόπιζαν με επιτυχία τα ρωσικά υποβρύχια που κατά καιρούς εμφανίζονταν σε απομακρυσμένα ύδατα του σουηδικού αρχιπελάγους και αναγκάζονταν να βγουν στην επιφάνεια.

Οι Νορβηγοί συμφώνησαν με τους Αμερικανούς επιμένοντας ότι κάποιοι ανώτεροι αξιωματούχοι στη Δανία και τη Σουηδία έπρεπε να ενημερωθούν σε γενικές γραμμές για πιθανή καταδυτική δραστηριότητα στην περιοχή. Με αυτόν τον τρόπο, κάποιος ανώτερος θα μπορούσε να παρέμβει και να κρατήσει μια αναφορά μακριά από την αλυσίδα διοίκησης, απομονώνοντας έτσι την επιχείρηση του αγωγού. “Αυτό που τους είπαν και αυτό που γνώριζαν ήταν σκόπιμα διαφορετικό”, μου είπε η πηγή. (Η νορβηγική πρεσβεία, στην οποία ζητήθηκε να σχολιάσει αυτή την ιστορία, δεν απάντησε).

Οι Νορβηγοί ήταν το κλειδί για την επίλυση και άλλων εμποδίων. Το ρωσικό ναυτικό ήταν γνωστό ότι διέθετε τεχνολογία επιτήρησης ικανή να εντοπίζει και να πυροδοτεί υποβρύχιες νάρκες. Οι αμερικανικοί εκρηκτικοί μηχανισμοί έπρεπε να καμουφλαριστούν με τρόπο που θα τους έκανε να φαίνονται στο ρωσικό σύστημα ως μέρος του φυσικού φόντου – κάτι που απαιτούσε προσαρμογή στη συγκεκριμένη περιεκτικότητα του νερού σε αλάτι. Οι Νορβηγοί είχαν μια λύση.

Οι Νορβηγοί είχαν επίσης μια λύση στο κρίσιμο ζήτημα του πότε θα έπρεπε να πραγματοποιηθεί η επιχείρηση. Κάθε Ιούνιο, τα τελευταία 21 χρόνια, ο αμερικανικός Έκτος Στόλος, η ναυαρχίδα του οποίου εδρεύει στη Gaeta της Ιταλίας, νότια της Ρώμης, χρηματοδοτεί μια μεγάλη άσκηση του ΝΑΤΟ στη Βαλτική Θάλασσα, στην οποία συμμετέχουν δεκάδες συμμαχικά πλοία από όλη την περιοχή. Η τότε τρέχουσα άσκηση, που θα διεξαγόταν τον Ιούνιο, θα ήταν γνωστή ως Baltic Operations 22 ή BALTOPS 22. Οι Νορβηγοί πρότειναν ότι αυτή θα ήταν η ιδανική κάλυψη για να τοποθετηθούν οι νάρκες.

Οι Αμερικανοί προσέφεραν ένα ζωτικό στοιχείο: έπεισαν τους σχεδιαστές του Έκτου Στόλου να προσθέσουν στο πρόγραμμα μια άσκηση έρευνας και ανάπτυξης. Η άσκηση, όπως δημοσιοποιήθηκε από το Ναυτικό, αφορούσε τον Έκτο Στόλο σε συνεργασία με τα “κέντρα έρευνας και πολέμου” του Ναυτικού. Η εκδήλωση στη θάλασσα θα διεξαγόταν στα ανοικτά των ακτών της νήσου Bornholm και θα περιελάμβανε ομάδες δυτών του ΝΑΤΟ που θα τοποθετούσαν νάρκες, με τις ανταγωνιζόμενες ομάδες να χρησιμοποιούν την τελευταία υποβρύχια τεχνολογία για να τις εντοπίσουν και να τις καταστρέψουν.

Ήταν τόσο μια χρήσιμη άσκηση όσο και μια έξυπνη κάλυψη. Τα παιδιά από την Panama City θα έκαναν τη δουλειά τους και τα εκρηκτικά C4 θα ήταν τοποθετημένα μέχρι το τέλος του BALTOPS22, με ενσωματωμένο χρονοδιακόπτη 48 ωρών. Όλοι οι Αμερικανοί και οι Νορβηγοί θα είχαν φύγει πολύ νωρίτερα από την πρώτη έκρηξη.

Οι μέρες μετρούσαν αντίστροφα. “Το ρολόι χτυπούσε και πλησιάζαμε στην ολοκλήρωση της αποστολής”, είπε η πηγή.

Και μετά..: Η Ουάσινγκτον το ξανασκέφτηκε. Οι βόμβες θα εξακολουθούσαν να τοποθετούνται κατά τη διάρκεια της BALTOPS, αλλά ο Λευκός Οίκος ανησυχούσε ότι ένα παράθυρο δύο ημερών για την έκρηξή τους θα ήταν πολύ κοντά στο τέλος της άσκησης και θα ήταν προφανές ότι η Αμερική είχε εμπλακεί.

Τώρα, ο Λευκός Οίκος είχε ένα νέο αίτημα: “Μπορούν τα παιδιά στο πεδίο να βρουν κάποιον τρόπο να ανατινάξουν τους αγωγούς αργότερα με εντολή;”

Ορισμένα μέλη της ομάδας σχεδιασμού εξοργίστηκαν και απογοητεύτηκαν από τη φαινομενική αναποφασιστικότητα του Προέδρου. Οι δύτες της Panama City είχαν επανειλημμένα εξασκηθεί στο να τοποθετούν το C4 στους αγωγούς, όπως θα έκαναν κατά τη διάρκεια του BALTOPS, αλλά τώρα η ομάδα στη Νορβηγία έπρεπε να βρει έναν τρόπο να δώσει στον Biden αυτό που ήθελε – τη δυνατότητα να εκδώσει μια επιτυχημένη εντολή εκτέλεσης σε χρόνο της επιλογής του.

Η εντολή για μια αυθαίρετη αλλαγή της τελευταίας στιγμής ήταν κάτι που η CIA είχε συνηθίσει να διαχειρίζεται. Αλλά αναζωπύρωσε επίσης τις ανησυχίες που μοιράζονταν ορισμένοι σχετικά με την αναγκαιότητα και τη νομιμότητα της όλης επιχείρησης.

Οι μυστικές εντολές του Προέδρου θύμισαν επίσης το δίλημμα της CIA τις ημέρες του πολέμου του Βιετνάμ, όταν ο Πρόεδρος Τζόνσον, αντιμέτωπος με το αυξανόμενο αντιπολεμικό συναίσθημα, είχε διατάξει την Υπηρεσία να παραβιάσει το καταστατικό της -το οποίο της απαγόρευε ρητά να λειτουργεί στο εσωτερικό της Αμερικής- κατασκοπεύοντας αντιπολεμικούς ηγέτες για να διαπιστώσει αν ελέγχονταν από την Κομμουνιστική Ρωσία.

Η Υπηρεσία τελικά συναίνεσε και κατά τη διάρκεια της δεκαετίας του 1970 έγινε σαφές πόσο μακριά ήταν διατεθειμένη να φτάσει. Ακολούθησαν αποκαλύψεις εφημερίδων στον απόηχο των σκανδάλων Watergate σχετικά με την κατασκοπεία της Υπηρεσίας σε βάρος Αμερικανών πολιτών, τη συμμετοχή της στη δολοφονία ξένων ηγετών και την υπονόμευση της σοσιαλιστικής κυβέρνησης του Σαλβαδόρ Αλιέντε.

Οι αποκαλύψεις αυτές οδήγησαν σε μια δραματική σειρά ακροάσεων στα μέσα της δεκαετίας του 1970 στη Γερουσία, με επικεφαλής τον Frank Church από το Idaho, που κατέστησαν σαφές ότι ο Richard Helms, ο τότε διευθυντής της Υπηρεσίας, αποδεχόταν ότι είχε την υποχρέωση να κάνει ό,τι ήθελε ο Πρόεδρος, ακόμη και αν αυτό σήμαινε παραβίαση του νόμου.

Σε αδημοσίευτη, κεκλεισμένων των θυρών κατάθεση, ο Χελμς εξήγησε με λύπη ότι “έχεις περίπου μια κατάσταση Άμωμης Σύλληψης όταν κάνεις κάτι” κάτω από μυστικές εντολές ενός Προέδρου. “Είτε είναι σωστό να συμβεί είτε είναι λάθος, [η CIA] λειτουργεί με διαφορετικούς κανόνες και προϋποθέσεις από οποιοδήποτε άλλο τμήμα της κυβέρνησης”. Ουσιαστικά έλεγε στους γερουσιαστές ότι ο ίδιος, ως επικεφαλής της CIA, καταλάβαινε ότι εργαζόταν για το Στέμμα και όχι για το Σύνταγμα.

Οι Αμερικανοί που εργάζονταν στη Νορβηγία λειτουργούσαν υπό την ίδια δυναμική και άρχισαν να εργάζονται υπάκουα πάνω στο νέο πρόβλημα – πώς να πυροδοτήσουν εξ αποστάσεως τα εκρηκτικά C4 κατόπιν εντολής του Μπάιντεν. Ήταν μια πολύ πιο απαιτητική αποστολή από ό,τι αντιλαμβάνονταν όσοι βρίσκονταν στην Ουάσιγκτον. Δεν υπήρχε κανένας τρόπος για την ομάδα στη Νορβηγία να γνωρίζει πότε ο Πρόεδρος θα μπορούσε να πατήσει το κουμπί. Θα γινόταν σε λίγες εβδομάδες, σε πολλούς μήνες ή σε μισό χρόνο ή και περισσότερο;

Το C4 που ήταν τοποθετημένο στους αγωγούς θα πυροδοτούνταν από έναν σημαντήρα σόναρ που θα έριχνε ένα αεροπλάνο αμέσως μετά την εντολή, αλλά η διαδικασία απαιτούσε την πιο προηγμένη τεχνολογία επεξεργασίας σήματος. Μετά την τοποθέτησή τους, οι συσκευές καθυστερημένου χρονισμού που θα ήταν προσαρτημένες σε οποιονδήποτε από τους τέσσερις αγωγούς θα μπορούσαν να ενεργοποιηθούν τυχαία από το σύνθετο μείγμα των θορύβων του ωκεάνιου υποβάθρου σε όλη την πολυσύχναστη Βαλτική Θάλασσα – από κοντινά και μακρινά πλοία, υποβρύχιες γεωτρήσεις, σεισμικά γεγονότα, κύματα, ακόμη και από θαλάσσια πλάσματα. Για να αποφευχθεί αυτό, η σημαδούρα σόναρ, μόλις θα βρισκόταν στη θέση της, θα εξέπεμπε μια ακολουθία μοναδικών τονικών ήχων χαμηλής συχνότητας – όπως αυτοί που εκπέμπονται από ένα φλάουτο ή ένα πιάνο – οι οποίοι θα αναγνωρίζονταν από τη συσκευή χρονομέτρησης και, μετά από ένα προκαθορισμένο χρονικό διάστημα καθυστέρησης, θα ενεργοποιούσαν τα εκρηκτικά. (“Απαιτείται ένα σήμα που να είναι αρκετά ισχυρό ώστε κανένα άλλο σήμα να μην μπορεί να στείλει κατά λάθος έναν παλμό που θα πυροδοτήσει τα εκρηκτικά”, μου είπε ο Δρ. Theodore Postol, ομότιμος καθηγητής επιστήμης, τεχνολογίας και πολιτικής εθνικής ασφάλειας στο ΜΙΤ. Ο Postol, ο οποίος έχει διατελέσει επιστημονικός σύμβουλος του Αρχηγού Ναυτικών Επιχειρήσεων του Πενταγώνου, είπε ότι το ζήτημα που αντιμετώπιζε η ομάδα στη Νορβηγία λόγω της καθυστέρησης του Biden ήταν ένα θέμα τύχης: “Όσο περισσότερο χρόνο παραμένουν τα εκρηκτικά στο νερό, τόσο μεγαλύτερος είναι ο κίνδυνος να υπάρξει ένα τυχαίο σήμα που θα πυροδοτήσει τις βόμβες”).

Στις 26 Σεπτεμβρίου 2022, ένα αεροπλάνο επιτήρησης P8 του νορβηγικού Ναυτικού πραγματοποίησε μια φαινομενικά συνηθισμένη πτήση και έριξε μια σημαδούρα σόναρ. Το σήμα εξαπλώθηκε υποβρυχίως, αρχικά στο Nord Stream 2 και στη συνέχεια στο Nord Stream 1. Λίγες ώρες αργότερα, τα υψηλής ισχύος εκρηκτικά C4 ενεργοποιήθηκαν και τρεις από τους τέσσερις αγωγούς τέθηκαν εκτός λειτουργίας. Μέσα σε λίγα λεπτά, οι λίμνες αερίου μεθανίου που παρέμεναν στους κλειστούς αγωγούς φαίνονταν να εξαπλώνονται στην επιφάνεια του νερού και ο κόσμος έμαθε ότι είχε συμβεί κάτι μη αναστρέψιμο.

ΕΠΑΚΟΛΟΥΘΑ

Αμέσως μετά τη βομβιστική επίθεση στον αγωγό, τα αμερικανικά μέσα ενημέρωσης αντιμετώπισαν την υπόθεση σαν ένα άλυτο μυστήριο. Η Ρωσία αναφέρθηκε επανειλημμένα ως πιθανός ένοχος, γεγονός που υποκινήθηκε από σχεδιασμένες διαρροές από τον Λευκό Οίκο – χωρίς όμως ποτέ να καθοριστεί ένα σαφές κίνητρο για μια τέτοια πράξη αυτοσαμποτάζ, πέρα από την απλή εκδίκηση. Λίγους μήνες αργότερα, όταν αποκαλύφθηκε ότι οι ρωσικές αρχές είχαν λάβει αθόρυβα εκτιμήσεις για το κόστος επισκευής των αγωγών, οι New York Times περιέγραψαν την είδηση ως ” περιπλέκουσα τις θεωρίες σχετικά με το ποιος βρισκόταν πίσω από την επίθεση”. Καμία μεγάλη αμερικανική εφημερίδα δεν ερεύνησε τις προηγούμενες απειλές κατά των αγωγών που είχαν διατυπωθεί από τον Μπάιντεν και την υφυπουργό Εξωτερικών Νούλαντ.

Αν και δεν ήταν ποτέ σαφές γιατί η Ρωσία θα προσπαθούσε να καταστρέψει τον δικό της επικερδή αγωγό, μια πιο αποκαλυπτική αιτιολογία για την ενέργεια του Προέδρου ήρθε από τον υπουργό Εξωτερικών Μπλίνκεν.

Όταν ρωτήθηκε σε συνέντευξη Τύπου τον περασμένο Σεπτέμβριο σχετικά με τις συνέπειες της επιδεινούμενης ενεργειακής κρίσης στη Δυτική Ευρώπη, ο Μπλίνκεν περιέγραψε τη στιγμή ως δυνητικά καλή:

“Είναι μια τεράστια ευκαιρία να αφαιρέσουμε μια για πάντα την εξάρτηση από τη ρωσική ενέργεια και έτσι να αφαιρέσουμε από τον Βλαντιμίρ Πούτιν την οπλοποίηση της ενέργειας ως μέσο προώθησης των αυτοκρατορικών του σχεδίων. Αυτό είναι πολύ σημαντικό και προσφέρει τεράστια στρατηγική ευκαιρία για τα επόμενα χρόνια, αλλά εν τω μεταξύ είμαστε αποφασισμένοι να κάνουμε ό,τι είναι δυνατόν για να διασφαλίσουμε ότι οι συνέπειες όλων αυτών δεν θα επιβαρύνουν τους πολίτες των χωρών μας ή, εν προκειμένω, όλου του κόσμου”.

Πιο πρόσφατα, η Βικτόρια Νούλαντ εξέφρασε την ικανοποίησή της για την κατάρρευση του νεότερου από τους αγωγούς. Καταθέτοντας σε ακρόαση της Επιτροπής Εξωτερικών Σχέσεων της Γερουσίας στα τέλη Ιανουαρίου, είπε στον γερουσιαστή Τεντ Κρουζ: “Όπως και εσείς, είμαι, και νομίζω ότι και η κυβέρνηση είναι, πολύ ικανοποιημένη που ξέρω ότι ο Nord Stream 2 είναι τώρα, όπως σας αρέσει να λέτε, ένα μάτσο παλιοσίδερα στο βυθό της θάλασσας”.

Η πηγή είχε μια άποψη περισσότερο της πιάτσας για την απόφαση του Μπάιντεν να σαμποτάρει περισσότερα από 1500 μίλια του αγωγού της Gazprom καθώς πλησίαζε ο χειμώνας. “Λοιπόν”, είπε μιλώντας για τον Πρόεδρο, “πρέπει να παραδεχτώ ότι ο τύπος έχει αρχίδια.  Είπε ότι θα το κάνει και το έκανε”.

Όταν ρωτήθηκε γιατί πιστεύει ότι οι Ρώσοι απέτυχαν να αντιδράσουν, είπε κυνικά: “Ίσως θέλουν τη δυνατότητα να κάνουν τα ίδια πράγματα που έκαναν οι ΗΠΑ.

“Ήταν μια όμορφη ιστορία συγκάλυψης”, συνέχισε. “Πίσω από αυτήν υπήρχε μια μυστική επιχείρηση που τοποθετούσε ειδικούς στο πεδίο και εξοπλισμό που λειτουργούσε με μυστικό σήμα.

“Το μόνο ελάττωμα ήταν η απόφαση να το κάνουμε”.

Πηγή: seymourhersh.substack.com

Μετάφραση: Κωστής Μηλολιδάκης

Ο Seymour Hersh είναι ο Αμερικανός δημοσιογράφος που κέρδισε το βραβείο Πούλιτζερ αποκαλύπτοντας την σφαγή στο My Lai του Βιετνάμ (όπου εκατοντάδες βρέφη, νήπια, παιδιά, γυναίκες και ηλικιωμένοι σφαγιάστηκαν αφού προηγουμένως βιάστηκαν και ακρωτηριάστηκαν–για την ιστορία μόνο ο λοχαγός Κάλλεϋ τιμωρήθηκε για εκείνη την σφαγή με ισόβια που μετατράπηκαν σε 3,5 έτη σε “κατ’ οίκον περιορισμό”).

Ο ίδιος δημοσιογράφος ήταν αυτός που αποκάλυψε τα αίσχη στη φυλακή Abu Ghraib του Ιράκ, κερδίζοντας το πέμπτο του βραβείο George Polk γι’ αυτή την αποκάλυψη. Ο Hersh έχει δημοσιεύσει πάμπολλα ρεπορτάζ στις ναυαρχίδες του Αμερικανικού συστημικού τύπου (New York Times, Washington Post), αλλά πλέον δημοσιεύει εκτός των καθεστωτικών ΜΜΕ.

Ο ίδιος γράφει: “Έχω περάσει αρκετό χρόνο στα μεγάλα ΜΜΕ, αλλά ποτέ δεν ένιωσα σαν στο σπίτι μου εκεί. Πλέον, δεν θα ήμουν ευπρόσδεκτος σε αυτά ούτως ή άλλως. Τα χρήματα, όπως πάντα, ήταν μέρος του προβλήματος. Η Washington Post και η παλιά μου εφημερίδα, η New York Times (για να αναφέρω μόνο μερικά), έχουν βρεθεί σε έναν κύκλο συρρίκνωσης της διανομής στο σπίτι, των πωλήσεων στο περίπτερο και των διαφημίσεων. Το CNN και οι απόγονοί του, όπως το MSNBC και το Fox News, μάχονται για εντυπωσιακούς τίτλους αντί για ερευνητική δημοσιογραφία. Υπάρχουν ακόμη πολλοί λαμπροί δημοσιογράφοι στη δουλειά, αλλά ένα μεγάλο μέρος των ρεπορτάζ πρέπει να γίνεται κάτω από κατευθυντήριες γραμμές και περιορισμούς που δεν υπήρχαν τα χρόνια που έγραφα καθημερινά για τους Times.”

Πλέον δημοσιεύει ως ανεξάρτητος δημοσιογράφος στο substack (https://seymourhersh.substack.com/), ακολουθώντας ένα δρόμο που έχουν πάρει πολλοί καλοί αδέσμευτοι–όπως θα έπρεπε να είναι όλοι–δημοσιογράφοι.

Τι μέλλει γεννέσθαι στον πόλεμο στην Ουκρανία

Η ανάλυση του Alex Vershinin, αν και υποστηρίζει τις Αμερικανο-ΝΑΤΟ-Ουκρανικές αφηγήσεις, εν τούτοις είναι εξαιρετικά διεισδυτική σε θέματα στρατηγικής, αναλύοντας με σαφήνεια, αλλά και συντομία, τους λόγους για τους οποίους η Ουκρανία πιθανότατα οδεύει προς την ήττα.

ΕΝΑ ΑΡΘΡΟ ΑΝΑΡΤΗΜΕΝΟ ΑΠΟ ΤΟ BELFER CENTER FOR SCIENCE AND INTERNATIONAL AFFAIRS, ΣΧΟΛΗ KENNEDY ΤΟΥ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟΥ ΧΑΡΒΑΡΝΤ

Ο πόλεμος στην Ουκρανία σέρνεται εδώ και σχεδόν 10 μήνες. Μετά από μια αρχική επέλαση του ρωσικού ιππικού που κατέλαβε πάνω από το 20% της Ουκρανίας, οι ρωσικές δυνάμεις στη συνέχεια έπεσαν πάνω στην αποφασισμένη ουκρανική αντίσταση, καταλήγοντας σε μια ντροπιαστική υποχώρηση από το Κίεβο. Από εκεί και μετά, ο πόλεμος μετατράπηκε σε έναν αγώνα φθοράς μεταξύ της Ρωσίας από τη μία πλευρά και της Ουκρανίας που πολεμά επικεφαλής ενός δυτικού συνασπισμού από την άλλη. Κατά τη διάρκεια του καλοκαιριού, οι ρωσικές επιθέσεις κατέλαβαν τις πόλεις Lyman, Lisichansk και Severo Donetsk. Το φθινόπωρο, οι ουκρανικές επιθέσεις ανακατέλαβαν την επαρχία Χάρκοβο και την πόλη Χερσώνα, συρρικνώνοντας τον ρωσικό έλεγχο στο 50% περίπου των εδαφών που είχαν καταλάβει από τις 24 Φεβρουαρίου, σύμφωνα με μια εκτίμηση. Οι αντιμαχόμενες πλευρές έχουν υιοθετήσει δύο αντίθετες στρατηγικές: Οι Ρώσοι διεξάγουν έναν παραδοσιακό πόλεμο φθοράς με επίκεντρο τη δύναμη πυρός- η Ουκρανία επιδιώκει έναν πόλεμο ελιγμών με επίκεντρο το έδαφος. Αυτές οι αντίθετες στρατηγικές είναι τόσο προϊόν της διαθεσιμότητας εθνικών πόρων όσο και σκόπιμη επιλογή. Καθώς το παγωμένο έδαφος εγκαινιάζει τη χειμερινή περίοδο εκστρατείας, και οι δύο πλευρές θα ακολουθήσουν τις στρατηγικές τους σε επιθέσεις περιορισμένης εμβέλειας.

Μέχρι στιγμής και οι δύο στρατηγικές φαίνεται να λειτουργούν. Η Ουκρανία έχει ανακαταλάβει μεγάλες εδαφικές εκτάσεις, αλλά εξαντλήθηκε κατά τη διάρκεια της επίθεσης του φθινοπώρου. Υπέστη τρομακτικές απώλειες και εξάντλησε βασικά αποθέματα εξοπλισμού και πυρομαχικών. Διαθέτει ακόμη τη δυνατότητα να αντικαθιστά τις απώλειες και να δημιουργεί νέους σχηματισμούς μάχης, αλλά αυτοί εξαντλούνται γρήγορα.

Πιστεύω ότι καμία από τις δύο πλευρές δεν θα επιτύχει θεαματικά εδαφικά κέρδη, αλλά η ρωσική πλευρά είναι πιο πιθανό να επιτύχει τους στόχους της να αποστραγγίσει τους ουκρανικούς πόρους διατηρώντας τους δικούς της.

Η ουκρανική στρατηγική

Ο επικεντρωμένος στο έδαφος πόλεμος ελιγμών των Ουκρανών περιορίζεται από δύο παράγοντες: αφενός από την περιορισμένη παραγωγή πυρομαχικών και εξοπλισμού πυροβολικού και αφετέρου από τις σκέψεις εντός του [δυτικού] συνασπισμού. Η Ουκρανία ξεκίνησε τον πόλεμο με 1.800 πυροβόλα σοβιετικού διαμετρήματος. Αυτά επέτρεπαν ρυθμούς βολής 6.000 έως 7.000 βολών την ημέρα έναντι 40.000 έως 50.000 ρωσικών ημερήσιων βολών. Μέχρι τώρα αυτό το πυροβολικό έχει ως επί το πλείστον ξεμείνει από πυρομαχικά και στη θέση του η Ουκρανία χρησιμοποιεί 350 πυροβόλα δυτικού διαμετρήματος, πολλά από τα οποία έχουν καταστραφεί ή καταρρέουν από την υπερβολική χρήση. Εν τω μεταξύ, τα ίδια τα δυτικά έθνη ξεμένουν από πυρομαχικά– οι ΗΠΑ εκτιμάται ότι παράγουν μόνο 15.000 βλήματα των 155 χιλιοστών το μήνα. Αυτός ο περιορισμός έχει αναγκάσει την Ουκρανία να υιοθετήσει μαζικούς σχηματισμούς πεζικού που επικεντρώνονται στην ανάκτηση εδαφών με οποιοδήποτε κόστος. Η Ουκρανία απλά δεν μπορεί να αντιμετωπίσει τη Ρωσία στα ίσα σε μάχες πυροβολικού. Αν τα ουκρανικά στρατεύματα δεν προσεγγίσουν τα ρωσικά στρατεύματα σε εκ του σύνεγγυς μάχες με πυρά, υπάρχει σημαντική πιθανότητα να καταστραφούν εξ αποστάσεως από το ρωσικό πυροβολικό.

Ο δεύτερος περιορισμός της Ουκρανίας είναι ο συμμαχικός χαρακτήρας του πολέμου της. Από τότε που εξαντλήθηκαν τα δικά της αποθέματα, η Ουκρανία εξαρτάται όλο και περισσότερο από τα δυτικά όπλα. Η διατήρηση του δυτικού συνασπισμού είναι ζωτικής σημασίας για την ουκρανική πολεμική προσπάθεια. Χωρίς μια συνεχή σειρά από νίκες, οι εσωτερικές οικονομικές δυσκολίες μπορεί να οδηγήσουν τα μέλη του συνασπισμού σε αποστασία. Εάν η δυτική υποστήριξη στεγνώσει λόγω της εξάντλησης των αποθεμάτων ή της πολιτικής βούλησης, η πολεμική προσπάθεια της Ουκρανίας θα καταρρεύσει λόγω της έλλειψης προμηθειών. Κατά κάποιο τρόπο, η Ουκρανία δεν έχει άλλη επιλογή από το να εξαπολύει επιθέσεις, ανεξάρτητα από το ανθρώπινο και υλικό κόστος.

Η Ουκρανία έχτισε έναν στρατό με επίκεντρο το πεζικό, από επίστρατους με υψηλά κίνητρα αλλά περιορισμένη έως καθόλου εκπαίδευση. Υποστηρίζουν τον πυρήνα της μαχητικής δύναμης του προπολεμικού επαγγελματικού στρατού και περίπου 14 νέες ταξιαρχίες εξοπλισμένες με όπλα και οχήματα που δόθηκαν από τη Δύση. Στο πεδίο της μάχης, οι ομάδες κρούσης επιτίθενται με ταχύτητα, διεισδύοντας βαθιά και γρήγορα, και στη συνέχεια παραδίδουν τις κατακτημένες περιοχές στους επιστρατευμένους για να τις υπερασπιστούν. Αυτή η τακτική λειτούργησε καλά σε περιοχές όπου η έλλειψη ρωσικού ανθρώπινου δυναμικού εμπόδιζε τη δημιουργία ενός συμπαγούς μετώπου, όπως στην περιοχή του Χάρκοβο. Στην περιοχή της Χερσώνας, όπου η Ρωσία είχε επαρκή πυκνότητα δυνάμεων, η τακτική αυτή οδήγησε σε μεγάλες απώλειες και μικρή πρόοδο, μέχρι που ζητήματα ανεφοδιασμού ανάγκασαν τη Ρωσία να υποχωρήσει.

Η αχίλλειος πτέρνα αυτής της στρατηγικής είναι το ανθρώπινο δυναμικό. Η Ουκρανία ξεκίνησε τον πόλεμο με 43 εκατομμύρια πολίτες και 5 εκατομμύρια άνδρες σε στρατιωτική ηλικία, αλλά σύμφωνα με τον ΟΗΕ, 14,3 εκατομμύρια Ουκρανοί έχουν διαφύγει από τον πόλεμο και άλλα 9 εκατομμύρια βρίσκονται στην Κριμαία ή σε άλλα κατεχόμενα από τη Ρωσία εδάφη. Αυτό σημαίνει ότι η Ουκρανία έχει μειωθεί σε περίπου 20 έως 27 εκατομμύρια ανθρώπους. Με αυτή την αναλογία, έχει λιγότερους από 3 εκατομμύρια στρατεύσιμους άνδρες. Ένα εκατομμύριο έχει ήδη επιστρατευτεί, και πολλοί από τους υπόλοιπους είτε δεν είναι σωματικά ικανοί να υπηρετήσουν είτε κατέχουν ζωτική θέση στην οικονομία της χώρας. Εν ολίγοις, η Ουκρανία μπορεί να ξεμείνει από άνδρες, κατά την άποψή μου.

Η ρωσική στρατηγική

Οι ρωσικές δυνάμεις είναι περιορισμένες σε ανθρώπινο δυναμικό, αλλά ενισχυμένες από τα τεράστια αποθέματα πυροβολικού και εξοπλισμού που γίνονται δυνατά χάρις σε ένα ισχυρό στρατιωτικό βιομηχανικό σύμπλεγμα. Ενώ έχουν υπάρξει πολυάριθμες αναφορές στα δυτικά μέσα ενημέρωσης ότι ο ρωσικός στρατός ξεμένει από πυρομαχικά πυροβολικού, μέχρι στιγμής δεν έχει υπάρξει ορατή χαλάρωση των ρωσικών πυρών πυροβολικού σε κανένα μέτωπο. Βασιζόμενη σε αυτούς τους παράγοντες, η ρωσική πλευρά έχει επιδοθεί σε έναν παραδοσιακό πόλεμο φθοράς με επίκεντρο τη δύναμη πυρός. Ο στόχος είναι να επιβάλει ένα μη βιώσιμο ποσοστό απωλειών, καταστρέφοντας το ουκρανικό ανθρώπινο δυναμικό και τον εξοπλισμό, διατηρώντας παράλληλα τις δικές της ρωσικές δυνάμεις. Τα εδάφη δεν είναι σημαντικά- η απώλειά τους είναι αποδεκτή προκειμένου να διατηρηθεί η μαχητική ισχύς. Στο Κίεβο, το Χάρκοβο και τη Χερσώνα, ο ρωσικός στρατός αρνήθηκε να πολεμήσει υπό δυσμενείς συνθήκες και αποσύρθηκε, αποδεχόμενος το πολιτικό κόστος για να διατηρήσει τις δυνάμεις του.

Για την εκτέλεση αυτής της στρατηγικής, ο ρωσικός στρατός βασίζεται στη δύναμη πυρός, ιδίως στο πυροβολικό του. Κάθε ρωσική ταξιαρχία διαθέτει τρία τάγματα πυροβολικού σε σύγκριση με μόλις ένα σε κάθε δυτική ταξιαρχία. Σε συνδυασμό με τη διόρθωση [των συντεταγμένων βολής] από μαζικές ποσότητες UAV και τετραπτέρων, το ρωσικό πυροβολικό κονιορτοποιεί τις ουκρανικές δυνάμεις πριν το [Ρωσικό] πεζικό σαρώσει τους [Ουκρανούς] επιζώντες. Πρόκειται για έναν αργό, εξοντωτικό πόλεμο, αλλά με αναλογία απωλειών που είναι σημαντικά υπέρ της Ρωσίας. Η Ρωσία δεν μπορούσε να επιτεθεί επειδή δεν είχε το ανθρώπινο δυναμικό για να εξασφαλίσει τα πλευρά των προελαυνόντων στρατευμάτων. Μέχρι τώρα, οι Ρώσοι μπορούσαν να προελάσουν μόνο στο Ντονμπάς, όπου η προέλαση δεν επέκτεινε τη γραμμή του μετώπου. Ακόμη και εδώ η πρόθεση ήταν περισσότερο να προσελκύσουν τις ουκρανικές δυνάμεις και να τις καταστρέψουν παρά να καταλάβουν την πόλη Bakhmut. Η [Ρωσική] επιστράτευση όμως έχει τη δυνατότητα να ξεπεράσει τις ελλείψεις ανθρώπινου δυναμικού της Ρωσίας και να επιτρέψει επιθετικές επιχειρήσεις, ενώ ο εξοπλισμός των δυνάμεών της είναι εφικτός λόγω της κινητοποίησης της βιομηχανίας. Η παραγωγή πυρομαχικών ακριβείας είναι επίσης αυξημένη, παρά τις συνεχείς αμφιβολίες του δυτικού Τύπου. Τα βίντεο με τα χτυπήματα από τα ρωσικά αεροσκάφη καμικάζι “Lancet 3” που παραμονεύουν είναι αυξημένα κατά 1.000% από τις 13 Οκτωβρίου, σύμφωνα με μια εκτίμηση, γεγονός που υποδηλώνει σημαντική αύξηση της παραγωγής.

Ο επερχόμενος χειμώνας

Αν οι Ουκρανοί αποφασίσουν να εξαπολύσουν μια μεγάλη επίθεση, θα μπορούσαν να το κάνουν σε δύο σημεία, κατά την άποψή μου. Το πρώτο είναι στα βόρεια, στην περιοχή του Χάρκοβο, αλλά οι περιορισμένες δυνατότητες διάβασης του ποταμού Oskil δημιουργούν τις ίδιες υλικοτεχνικές προκλήσεις που αντιμετώπισαν οι Ρώσοι στη Χερσώνα. Το δεύτερο είναι στο νότο, για να αποκόψουν τη ρωσική χερσαία γέφυρα προς την Κριμαία, καταλαμβάνοντας τελικά τη χερσόνησο. Αυτό είναι απίθανο να πετύχει. Ο ουκρανικός στρατός θα επιτεθεί σε έδαφος ιδανικό για το ρωσικό πυροβολικό. Θα μπορούσε να συμβεί μια επανάληψη της μάχης στη Χερσώνα, αλλά αυτή τη φορά χωρίς τις ρωσικές δυσκολίες στην υλικοτεχνική υποδομή, που οφείλονταν στον περιορισμένο αριθμό γεφυρών πάνω από τον ποταμό Δνείπερο, με εξίσου ελάχιστα κέρδη και με τις ίδιες βαριές απώλειες που χαρακτηρίζονται από τον αφανισμό ολόκληρων μηχανοκίνητων λόχων, τις ατελείωτες σκηνές με αυτοκινητοπομπές ασθενοφόρων και τα νέα νεκροταφεία σε όλη την Ουκρανία. Τα επίπεδα εξόντωσης που θα προέκυπταν θα ήταν βούτυρο στο ψωμί των Ρώσων. Η [εσωτερική] πολιτική πίεση που ασκείται προς την ουκρανική κυβέρνηση να ανακαταλάβει εδάφη αλλού προκειμένου να δικαιολογήσει τις απώλειες που υπέστη από το ρωσικό πυροβολικό στο Ντονμπάς[1], καθώς και η πίεση από τον δυτικό συνασπισμό, ενδέχεται παρόλ’ αυτά να οδηγήσουν την Ουκρανία να επιτεθεί έτσι κι αλλιώς.

Για τη ρωσική ηγεσία το ερώτημα είναι: Πότε και πού να επιτεθεί; Ο χρόνος εξαρτάται από τα αποθέματα πυρομαχικών του ρωσικού πυροβολικού. Αν είναι υψηλά, η Ρωσία μπορεί να επιτεθεί το χειμώνα, διαφορετικά μπορεί να αποθηκεύει και να επιτεθεί την άνοιξη μετά την περίοδο της λάσπης. Ο χρονισμός καθορίζεται επίσης από τις απαιτήσεις εκπαίδευσης των επιστρατευμένων εφέδρων. Η μεγαλύτερη διάρκεια της εκπαίδευσης αυξάνει την αποτελεσματικότητα των εφέδρων και μειώνει τις απώλειες, μειώνοντας έτσι το πολιτικό ρίσκο για το Κρεμλίνο. Τελικά, οι πιέσεις που η ρωσική ηγεσία θεωρεί πιο σημαντικές θα καθορίσουν το αποτέλεσμα. Θα επικρατήσει η πίεση της εσωτερικής πολιτικής σκηνής για μια γρήγορη νίκη ή οι στρατιωτικές εκτιμήσεις θα ευνοήσουν την καθυστέρηση μέχρι το τέλος της εαρινής περιόδου λάσπης τον Μάρτιο/Απρίλιο; Μέχρι στιγμής, το Κρεμλίνο έχει προτιμήσει τις στρατιωτικές εκτιμήσεις από τις πολιτικές, γεγονός που υποδηλώνει ότι η Ρωσία θα εξαπολύσει μόνο μια περιορισμένη επίθεση αυτόν τον χειμώνα.

Η τοπογραφία είναι ένας άλλος παράγοντας. Το μέτωπο του Χάρκοβο είναι έντονα δασωμένο, περιορίζοντας την αποτελεσματικότητα της δύναμης πυρός, και μια επίθεση εκεί δεν έχει στρατηγικό νόημα χωρίς να ακολουθήσει επίθεση και κατά της πόλης του Χάρκοβο. Αυτό το μεγάλο αστικό κέντρο θα χρειαζόταν μήνες για να καταληφθεί με ιδιαίτερα υψηλό κόστος. Μια περιορισμένη επίθεση για την ανάκτηση της γραμμής του ποταμού Oskil θα βελτίωνε τη γραμμή άμυνας της Ρωσίας, αλλά δεν θα παρουσίαζε κανένα στρατηγικό κέρδος. Στο Ντονμπάς, ο ρωσικός στρατός διατηρεί ήδη πίεση. Επιπλέον ανθρώπινο δυναμικό και μονάδες πυροβολικού δεν θα επιταχύνουν πολύ αυτή την επίθεση. Για τον ρωσικό στρατό, το μέτωπο της Ζαπορίζια είναι το πιο ελπιδοφόρο. Ο σιδηρόδρομος Pologi – Gulai Polie – Pokrovskoye είναι ιδανικά τοποθετημένος για να τροφοδοτήσει μια ρωσική επίθεση που θα κινείται βόρεια από το Pologi. Στο τέλος, η κατάληψη του Pavlograd θα επέτρεπε την [πλήρη] κατάληψη του Ντονμπάς με την αποκοπή δύο κύριων σιδηροδρομικών γραμμών και αυτοκινητοδρόμων που τροφοδοτούν τον ουκρανικό στρατό στο Ντονμπάς και την επίθεση στον ουκρανικό στρατό εκεί από τα μετόπισθεν. Το ανοιχτό έδαφος είναι ιδανικό για τη ρωσική στρατηγική που επικεντρώνεται στη δύναμη πυρός και η ευκαιρία να προσελκύσει εκεί και να καταστρέψει τις τελευταίες επιχειρησιακές εφεδρείες της Ουκρανίας, μειώνοντας δραστικά το ανθρώπινο δυναμικό της, είναι άμεσα σύμφωνη με τους ρωσικούς στόχους. Τέλος, το σκληρό παγωμένο έδαφος θα καθιστούσε δύσκολη την εκσκαφή νέων αμυντικών θέσεων χωρίς τη χρήση βαρέων μηχανημάτων. Η περιορισμένη επίθεση κοντά στο Ugledar[2] θα μπορούσε να αποτελεί μια επιχείρηση διαμόρφωσης για τη διασφάλιση της ανατολικής πλευράς της μελλοντικής επίθεσης.

Συμπέρασμα

Οι πόλεμοι φθοράς κερδίζονται μέσω της προσεκτικής διαχείρισης των δικών μας πόρων, ενώ ταυτόχρονα καταστρέφουμε τους πόρους του εχθρού. Η Ρωσία εισήλθε στον πόλεμο με τεράστια υλική υπεροχή και μεγαλύτερη βιομηχανική βάση για να διατηρήσει και να αντικαταστήσει τις απώλειες. Διατήρησε προσεκτικά τους πόρους της, υποχωρώντας κάθε φορά που η τακτική κατάσταση στράφηκε εναντίον της. Η Ουκρανία ξεκίνησε τον πόλεμο με μικρότερη δεξαμενή πόρων και στηρίχθηκε στον δυτικό συνασπισμό για να συντηρεί την πολεμική της προσπάθεια. Αυτή η εξάρτηση ώθησε την Ουκρανία σε μια σειρά από τακτικά επιτυχημένες επιθέσεις, οι οποίες κατανάλωσαν στρατηγικούς πόρους που η Ουκρανία θα δυσκολευτεί να αντικαταστήσει πλήρως, κατά την άποψή μου. Το πραγματικό ερώτημα δεν είναι αν η Ουκρανία μπορεί να ανακτήσει όλα τα εδάφη της, αλλά αν μπορεί να προκαλέσει επαρκείς απώλειες στους επιστρατευμένους Ρώσους εφέδρους για να υπονομεύσει την εσωτερική ενότητα της Ρωσίας, αναγκάζοντάς την να προσέλθει στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων με ουκρανικούς όρους, ή αν η στρατηγική φθοράς που ακολουθούν οι Ρώσοι θα λειτουργήσει οδηγώντας στην προσάρτηση ενός ακόμη μεγαλύτερου τμήματος της Ουκρανίας.

……………………………………………………….

Η ανάλυση αυτή ολοκληρώθηκε στις 30 Νοεμβρίου 2022. Οι απόψεις που εκφράζονται σε αυτό το άρθρο είναι αποκλειστικά του συγγραφέα και δεν αντικατοπτρίζουν τις τρέχουσες πολιτικές του Υπουργείου Άμυνας. Φωτογραφία από www.dshv.mil.gov.ua που διανέμεται με άδεια Creative Commons.

 

Ο Αμερικανός αντισυνταγματάρχης Alex Vershinin συνταξιοδοτήθηκε μετά από 20 χρόνια υπηρεσίας, εκ των οποίων οκτώ χρόνια ως αξιωματικός τεθωρακισμένων με τέσσερις πολεμικές περιοδείες στο Ιράκ και το Αφγανιστάν και 12 χρόνια εργασίας ως αξιωματικός μοντελοποίησης και προσομοιώσεων στο ΝΑΤΟ και στην ανάπτυξη και τον πειραματισμό ιδεών του αμερικανικού στρατού. Αυτό περιελάμβανε μια περιοδεία με το U.S. Army Sustainment Battle Lab, όπου ήταν επικεφαλής της ομάδας πειραματικών σεναρίων.

[1] ΣτΜ: Μια προσεκτική ανάγνωση των δηλώσεων Ζελένσκι της 9ης Ιανουαρίου δείχνει ότι όντως έτσι είναι: οι τραγικές απώλειες στο Bakhmut δικαιολογούνται ως πολύτιμο κέρδισμα χρόνου για τις επερχόμενες ενέργειες της Ουκρανικής διοίκησης.

[2] ΣτΜ: Η επίθεση αυτή δείχνει να εξελίσσεται όντως.

Η χρονιά της κατάρρευσης και της ψευδούς συνείδησης

Όντως, ο τίτλος δεν είναι με μια πρώτη ματιά πολύ αισιόδοξος για το μέλλον. Ωστόσο δυσκολευόμαστε να βρούμε κάτι καλύτερο. Για να είμαστε δε συγκεκριμένοι, θα πρέπει να επισημάνουμε ότι αναφερόμαστε κατά βάση στη λεγόμενη «Δύση», ιδίως σε σχέση με το δεύτερο στοιχείο.

Δεν έχουμε παράπονο: το 2022 υπήρξε μια από τις πιο σημαντικές χρονιές μεταπολεμικώς. Ανάμεσα σε μια σειρά από εξόχως σημαντικά γεγονότα, προφανώς το πιο ιστορικό είναι η επίσημη και πέραν πάσης αμφιβολίας είσοδος στην περίοδο της κατάρρευσης της διεθνούς (αν)ισορροπίας. Η κατάρρευση αφορά δύο ιστορικές περιόδους: τον μεταπολεμικό διακανονισμό και τη μεταψυχροπολεμική αμερικανική επιβολή. Η ρωσική «ειδική στρατιωτική επιχείρηση» αποτελεί τη δεύτερη φάση και την κορύφωση του πολέμου που ξεκίνησε με την επίθεση των ΗΠΑ εναντίον της Ρωσίας, δια της αλλαγής καθεστώτος στην Ουκρανία το 2014. Επρόκειτο για την πιο ευθεία πρόκληση προς τη Ρωσία, αλλά και για ένα ξεκάθαρο, όσο και ανόητο μήνυμα των ΗΠΑ προς τη Ρωσία και προς την Κίνα ότι τα επόμενα βήματα ήταν η αλλαγή ηγεσίας στο Κρεμλίνο, η αποσοβιετοποίηση 2.0 και η ανατροπή του κινεζικού Κομμουνιστικού Κόμματος. Αν η πολιτική Πούτιν δεν ήταν τόσο κατευναστική τότε και αν η Ρωσία αλλά και ο αναδυόμενος κόσμος τόσο ανέτοιμοι, ίσως τα πράγματα θα είχαν τελειώσει πολύ ταχύτερα και λιγότερο αιματηρά, ήδη από το 2014. Δυστυχώς, αυτό δε συνέβη. Η απάντηση ήρθε το 2022.

Με τη ρωσική ειδική στρατιωτική επιχείρηση έχουμε στην πράξη και άμεση σύγκρουση ΝΑΤΟ-Ρωσίας στην Ευρώπη, αλλά με όχι κατακλυσμιαίο τρόπο ακόμα. Πρόκειται για το ξεθεμελίωμα του μεταπολεμικού διακανονισμού, σε (όχι και τόσο) αργή κίνηση. Πλέον, αυτό που μας συγκρατεί από μια κατακλυσμιαία σύγκρουση δεν είναι κανένας διεθνής θεσμός, ούτε κάποια επαφή κορυφής, αλλά η επικοινωνία σε επίπεδο επικεφαλής μυστικών υπηρεσιών, σπανιότερα επικεφαλής επιτελείων και ο σχετικός φόβος αμοιβαίας κλιμάκωσης σε ό,τι αφορά τη χρήση πυρηνικών. Ωστόσο, είναι σαφές ότι η τελευταία έρχεται πιο κοντά όπως και κάθε άλλη μορφή γενικευμένου πολέμου.

Ο μεταπολεμικός διακανονισμός ήταν βεβαίως, ιδίως μετά το ’90, περισσότερο ένα φύλλο συκής. Όσο οι ΗΠΑ (και οι σύμμαχοί τους) ένιωθαν ανεξέλεγκτες, οι αντιδράσεις στην αμερικανοκρατία διεθνώς περιορίζονταν πάντα στο επιμέρους. Το 2022 σηματοδότησε την είσοδο στο κέντρο της διεθνούς σκηνής, όχι μόνο των αντιδράσεων κατά της σύντομης αμερικανοκρατίας, αλλά τη μετωπική αντιπαράθεση μαζί της, όπως και τη διαμόρφωση των συστατικών στοιχείων ενός εναλλακτικού, πολυκεντρικού κόσμου. Από την ταχύρρυθμη εγκατάλειψη του δολαρίου ως αποθεματικού νομίσματος έως τις αυτοκτονικές κυρώσεις της Ε.Ε. και από τη σύσφιξη των συμμαχιών του αναδυόμενου κόσμου, με κυρίαρχη αυτή μεταξύ Κίνας-Ρωσίας-Ιράν, έως φυσικά το ΝΑΤΟ-ρωσικό πόλεμο στην Ουκρανία, ο στόχος ενός πολυκεντρικού κόσμου διαμορφώνεται και προωθείται στο πεδίο. Ο ψυχροπολεμικός κόσμος της αλαζονείας και της βαρβαρότητας τελειώνει με αιματηρό τρόπο.

Αυτή η κατάρρευση είναι τόσο εκκωφαντική, ώστε δεν μπορεί να δικαιολογηθεί με κανένα τρόπο και με βάση οποιοδήποτε υποτιθέμενο σχέδιο. Είναι εξόφθαλμο πια, ότι το μόνο σχέδιο των ελίτ των χωρών μας είναι πώς θα λεηλατήσουν κάθε διαθέσιμο πόρο. Μιλάμε για την ανάδειξη της Δύσης σε οργανωμένη κλεπτοκρατία. Μπροστά σε μια διπλή κατάρρευση με καταλυτικές συνέπειες, την οποία η Ε.Ε. εσωτερικεύει υπό τη μορφή αυτοκτονίας κατ’ εντολή της Ουάσιγκτον και οι ΗΠΑ ως κλιμάκωση του κανιβαλισμού των φτωχότερων από τους πλουσιότερους, το κατεστημένο του μπλοκ μας κάνει αυτό στο οποίο είναι το καλύτερο: καλλιεργεί ψευδείς συνειδήσεις. Μέσα από ένα συνδυασμό ξεδιάντροπης λογοκρισίας (απαγόρευση μέσων ενημέρωσης), ντροπαλής λογοκρισίας (εξαγορά μέσων ενημέρωσης και λιγότερο προφανή αποκλεισμό αντιπολιτευτικών φωνών), τεχνικών χειραγώγησης (χρήση των ιδιωτικών ολιγοπωλίων της πληροφόρησης, υπερπληροφόρηση, διάχυτη κοινωνία του θεάματος) η προώθηση του μονίμως συγκινημένου και αφελούς (ή αλλιώς ηλιθίου) καταναλωτή-υπηκόου αποτελεί την ύψιστη επιλογή των ηγεσιών μας.

Με τον εξοπλισμό από την πανδημία παραμάσχαλα, κάθε αμφισβήτηση της πολιτικής των γερακιών αναγορεύεται σε «πρακτοριλίκι» υπέρ του Πούτιν και αποκλείεται ή και (οσονούπω θα) καταστέλλεται με προϊούσα ένταση. Η μικροαστική διανόηση «δίνει τα ρέστα της» για να υπηρετήσει τα αφεντικά της. Αυτή η μαζικώς «συνταγογραφούμενη» διανοητική νάρκωση έχει βεβαίως πολλές αντενδείξεις. Στο πλαίσιο ωστόσο μιας μάχης επιβίωσης για τα ληστρικά μας εξουσιαστικά συστήματα, τίποτα δεν είναι αρκετό.

Τούτων δοθέντων, το 2022 στην πραγματικότητα κλείνει με έναν δυνάμει αισιόδοξο τρόπο. Το δίλημμα «αποσύνθεση ή επανάσταση» που σήμερα είναι κυρίαρχο, κυοφορεί δυνατότητες οι οποίες μερικές δεκαετίες πριν φαινόταν αδιανόητες, μέσα σε ένα περιβάλλον αναμφισβήτητης και επελαύνουσας βαρβαρότητας, μεταξύ ενθουσιωδών ηλιθίων.

Πηγή: Κοσμοδρόμιο

Το στρατηγικό πρόβλημα που δημιουργεί η εισαγωγή πλαφόν στην τιμή του μεταφερόμενου δια θαλάσσης ρωσικού πετρελαίου

Παραθέτουμε το πλήρες άρθρο της οικονομολόγου Tatyana KULIKOVA για το πλαφόν στην τιμή του μεταφερόμενου δια θαλάσσης Ρωσικού πετρελαίου, που δημοσιεύτηκε στο τελευταίο φύλλο της Πράβδα (της εφημερίδας του ΚΚΡΟ). Το άρθρο είναι χρήσιμο ως συνόψιση του προβλήματος και επίσης συζητά με κατανοητό τρόπο το ζήτημα της αντασφάλισης, που αποτελεί κεντρικό σημείο του συστήματος του πλαφόν.

Όμως, το ενδιαφέρον βρίσκεται κυρίως στο δεύτερο μισό, όπου αναδεικνύεται το σοβαρό στρατηγικό πρόβλημα που δημιουργείται για τη Ρωσία ως εξαγωγέα πρώτων υλών σε βάθος χρόνου. Αναδεικνύεται ο μηχανισμός επιβολής πλαφόν στο πετρέλαιο ως γενική δοκιμή ενός τρόπου περιορισμού των τιμών στις εξαγωγές πρώτων υλών γενικά, τόσο από τη Ρωσία όσο και από τις άλλες χώρες που παράγουν πρώτες ύλες. Αυτό το μέρος πρέπει οπωσδήποτε να διαβαστεί από όσους θέλουν να είναι πληροφορημένοι γύρω από το θέμα της τιμής πλαφόν στο πετρέλαιο και τις μακροπρόθεσμες πιθανές επιπτώσεις της.

Κωστής Μηλολιδάκης

Πόλεμος για το πετρέλαιο

Φύλλο 139 (31342) 13-14 Δεκεμβρίου 2022

Συγγραφέας: Tatiana KULIKOVA, οικονομολόγος.

Τη Δευτέρα, 5 Δεκεμβρίου, τέθηκαν σε ισχύ οι κυρώσεις των δυτικών χωρών κατά των ρωσικών εξαγωγών πετρελαίου, συμπεριλαμβανομένου ενός ανώτατου ορίου τιμών για το ρωσικό πετρέλαιο που μεταφέρεται δια θαλάσσης. Θα λειτουργήσει αυτό το μέτρο και ποιες συνέπειες θα μπορούσε να έχει για τη Ρωσία και τον κόσμο συνολικά;

Οι νέες δυτικές κυρώσεις, οι οποίες τέθηκαν σε ισχύ στις 5 Δεκεμβρίου, αφορούν τις ρωσικές εξαγωγές πετρελαίου μέσω θαλάσσης και περιλαμβάνουν δύο τύπους περιορισμών. Πρώτον, επιβάλλεται πλήρες εμπάργκο στις ρωσικές εξαγωγές πετρελαίου προς την Ευρωπαϊκή Ένωση. Το μέτρο αυτό είχε ανακοινωθεί στην έκτη δέσμη κυρώσεων που ενέκρινε η Ευρωπαϊκή Ένωση στις αρχές του καλοκαιριού, αλλά η ημερομηνία έναρξης ισχύος του εμπάργκο αναβλήθηκε για τις 5 Δεκεμβρίου. Δεύτερον, εισήχθη ένα ανώτατο όριο στη μέγιστη τιμή του ρωσικού πετρελαίου για εξαγωγές σε άλλες χώρες – το λεγόμενο ανώτατο όριο τιμών – το οποίο έχει οριστεί τώρα στα 60 δολάρια ανά βαρέλι, αλλά θα επανεξετάζεται τακτικά.

Και πάλι, τα μέτρα αυτά ισχύουν μόνο για το πετρέλαιο που μεταφέρεται δια θαλάσσης- οι εξαγωγές ρωσικού πετρελαίου μέσω αγωγών δεν υπόκεινται σε αυτές τις κυρώσεις. Δεν θα το αναλύσουμε περαιτέρω, στο εξής στο άρθρο μας οι ρωσικές πετρελαϊκές εξαγωγές θα πρέπει να εννοούνται μόνο ως εξαγωγές πετρελαίου με θαλάσσια δεξαμενόπλοια.

Επί του παρόντος, ο συνασπισμός για τα ανώτατα όρια τιμών (εφεξής: συνασπισμός) περιλαμβάνει όλες τις χώρες της ΕΕ, καθώς και όλες τις άλλες χώρες της G7 και την Αυστραλία. Ο σκοπός του συνασπισμού δεν είναι να εξασφαλίσει ότι οι ίδιες οι χώρες μέλη του θα έχουν άμεσες προμήθειες ρωσικού πετρελαίου σε χαμηλές τιμές. Όλες αυτές οι χώρες, αρχής γενομένης από τις 5 Δεκεμβρίου, έχουν δεσμευτεί να μην αγοράζουν πετρέλαιο μέσω τάνκερ από τη Ρωσία σε οποιαδήποτε τιμή – η ΕΕ (εκτός από τη Βουλγαρία, για την οποία έγινε προσωρινή εξαίρεση) σταματά να το αγοράζει ως αποτέλεσμα του εμπάργκο που μόλις τέθηκε σε ισχύ, και οι υπόλοιπες χώρες μέλη (εκτός από την Ιαπωνία), αν αγόραζαν ποτέ ρωσικό πετρέλαιο, το αγόραζαν μόνο σε μικρές ποσότητες και πλέον έχουν εγκαταλείψει εντελώς τις αγορές αυτές. [ΣΗΜ. Αυτά αφορούν το δια θαλάσσης μεταφερόμενο πετρέλαιο. Πετρέλαιο μέσω αγωγών, όσο αφορά την ΕΕ, θα μπορούν ακόμη να προμηθεύονται η Ουγγαρία, η Σλοβακία, η Τσεχία και ίσως και άλλες χώρες όπως η Κροατία ή η Αυστρία. Επίσης, στο δια θαλάσσης πετρέλαιο εξαιρείται αυτό που αγοράζει η Ιαπωνία μέσω του πρότζεκτ Σαχαλίν-2. Για τις υπόλοιπες χώρες της ΕΕ ισχύει το εμπάργκο για το Ρωσικό πετρέλαιο ανεξάρτητα από τον τρόπο μεταφοράς του].

Ο κύριος στόχος του συνασπισμού (τουλάχιστον ο στόχος που δηλώνουν τα μέλη του ως κύριο στόχο- περισσότερες λεπτομέρειες παρακάτω) είναι να αναγκάσει τη Ρωσία να πουλήσει πετρέλαιο σε χαμηλές τιμές σε τρίτες χώρες. Αυτές μπορούν να ενταχθούν στο ανώτατο όριο τιμών ή μπορούν απλώς να εκμεταλλευτούν τη στιγμή και να απαιτήσουν πρόσθετες εκπτώσεις από τη Ρωσία χωρίς να ενταχθούν επίσημα στον συνασπισμό. Όλα αυτά, σύμφωνα με τους συγγραφείς της ιδέας, θα πρέπει να περιορίσουν τα ρωσικά έσοδα από το πετρέλαιο και το φυσικό αέριο και έτσι να καταστήσουν δύσκολη τη χρηματοδότηση της ΕΣΕ στην Ουκρανία.

Οι δυτικές χώρες, φυσικά, δεν μπορούν να επηρεάσουν άμεσα την τιμή των συμβολαίων μεταξύ των Ρώσων προμηθευτών πετρελαίου και των αγοραστών σε φιλικές χώρες, αλλά έχουν κάποια εργαλεία για να την επηρεάσουν έμμεσα. Πρώτον, ένα πολύ μεγάλο μέρος του παγκόσμιου στόλου δεξαμενόπλοιων, ιδίως των δεξαμενόπλοιων μεγάλου εκτοπίσματος που απαιτούνται για τη μεταφορά πετρελαίου σε μεγάλες αποστάσεις, ανήκει σε εταιρείες δυτικών χωρών (κυρίως Μάλτα, Ελλάδα και Κύπρος). Δεύτερον, σχεδόν όλες οι ασφαλιστικές εταιρείες με αρκετά υψηλή βαθμολογία στην κατάταξη φερεγγυότητας, ώστε να αναγνωρίζεται παντού η ασφάλειά τους, είναι επίσης εγγεγραμμένες σε μη φιλικές χώρες (κυρίως στο Ηνωμένο Βασίλειο). Η συμφωνία προβλέπει ότι οι εταιρείες από τις χώρες του συνασπισμού δεν θα παρέχουν υπηρεσίες μεταφοράς ρωσικού πετρελαίου με θαλάσσια δεξαμενόπλοια ή ασφάλισης των μεταφορών αυτών, εάν η τιμή του πετρελαίου στις αντίστοιχες συμβάσεις είναι πάνω από το καθορισμένο ανώτατο όριο.

Η ιδέα του περιορισμού της τιμής εξαγωγής του ρωσικού πετρελαίου χρονολογείται από τις αρχές του φετινού καλοκαιριού. Η πρώτη ιδέα ήταν η πλήρης απαγόρευση στις εταιρείες των δυτικών χωρών να μεταφέρουν πετρέλαιο από τη Ρωσία καθώς και να ασφαλίζουν με οποιονδήποτε τρόπο τις μεταφορές αυτές. Ωστόσο, μια τέτοια απαγόρευση θα προκαλούσε την απομάκρυνση σημαντικού μέρους του ρωσικού πετρελαίου από την παγκόσμια ισορροπία προσφοράς-ζήτησης και, συνεπώς, η τιμή του “μαύρου χρυσού” στην παγκόσμια αγορά θα είχε “ανέβει στη στρατόσφαιρα”, γεγονός που θα προκαλούσε νέα έξαρση του πληθωρισμού. Ως εκ τούτου, η επικεφαλής της αμερικανικής Ομοσπονδιακής Τράπεζας Τζάνετ Γέλεν πρότεινε μια “έξυπνη” διέξοδο: να μειωθούν τα έσοδα της Ρωσίας από τις εξαγωγές πετρελαίου, όχι μειώνοντας τις ποσότητες, αλλά περιορίζοντας την τιμή του ρωσικού πετρελαίου. Και τώρα, μετά από πολλούς μήνες συζητήσεων και συμφωνιών, η ιδέα της επιβολής ανώτατου ορίου τιμών στο ρωσικό πετρέλαιο έχει επιτέλους τεθεί σε εφαρμογή.

Τι συνέπειες θα έχει αυτό το μέτρο για τη Ρωσία και για την παγκόσμια αγορά πετρελαίου είναι ακόμη δύσκολο να ειπωθεί. Πρώτα απ’ όλα, δεν γνωρίζουμε αυτή τη στιγμή τι ποσότητες πετρελαίου θα μπορέσει η Ρωσία να εξάγει σε φιλικές χώρες παρακάμπτοντας τους δυτικούς περιορισμούς.

Τους τελευταίους μήνες, η χώρα μας έχει κάνει κάποιες προετοιμασίες για το ανώτατο όριο τιμών, λαμβάνοντας μέτρα για τη δημιουργία μηχανισμών εξαγωγής του πετρελαίου της ώστε να παρακαμφθούν αυτοί οι περιορισμοί. Πρόκειται κυρίως για την αγορά πετρελαιοφόρων: υπάρχουν πληροφορίες (που δεν επιβεβαιώνονται επίσημα) ότι η Ρωσία έχει ήδη δημιουργήσει τον δικό της “σκιώδη” στόλο δεξαμενόπλοιων. Σε κάθε περίπτωση, από το καλοκαίρι του τρέχοντος έτους ο αριθμός των πωλήσεων και αγορών πετρελαιοφόρων με ανώνυμους αγοραστές έχει αυξηθεί κατακόρυφα και οι τιμές των μεταχειρισμένων δεξαμενόπλοιων έχουν εκτοξευθεί σε επίπεδα ρεκόρ.

Επιπλέον, αυξήθηκε το κεφάλαιο της Russian National Reinsurance Company (RNPC), θυγατρικής της Τράπεζας της Ρωσίας [ΣΗΜ. Πρόκειται για αντασφαλιστική εταιρεία. Οι αντασφαλιστικές εταιρείες (π.χ. Lloyds) αποτελούν τον ακρογωνιαίο λίθο των ασφαλιστικών συστημάτων. Βλ. και πιο κάτω]. Το ανακοινωθέν κεφάλαιο της αυξήθηκε από 71 δισεκατομμύρια ρούβλια σε 300 δισεκατομμύρια ρούβλια και η Κεντρική Τράπεζα ανακοίνωσε ότι θα εγγυηθεί την αύξηση του κεφαλαίου της RNPC σε 750 δισεκατομμύρια ρούβλια, εάν χρειαστεί.

Υπενθυμίζεται ότι ο όρος “αντασφάλιση” αναφέρεται σε μια κατάσταση κατά την οποία μια ασφαλιστική εταιρεία εκχωρεί εν μέρει σε μια αντασφαλιστική εταιρεία (ή σε κάποια ομάδα ασφαλιστικών εταιρειών) την ευθύνη της για την κάλυψη πιθανών κινδύνων στο πλαίσιο συμβάσεων με τους πελάτες της και καταβάλλει σε αντάλλαγμα ένα ορισμένο χρηματικό ποσό στην εταιρεία αυτή. Αυτό επιτρέπει την κατανομή των κινδύνων σε ένα ευρύτερο φάσμα ασφαλιστών, καθιστώντας έτσι δυνατή την ασφάλιση κινδύνων που θα ήταν πολύ μεγάλοι για κάθε μεμονωμένο ασφαλιστή.

Μία από τις κύριες δραστηριότητες του RNPC είναι η παροχή ασφαλιστικής προστασίας σε εταιρείες που πλήττονται από διεθνείς κυρώσεις: οι Ρώσοι ασφαλιστές μπορούν να εκχωρήσουν σε αυτήν κινδύνους που δεν μπορούν να εκχωρηθούν σε εταιρείες από μη φιλικές χώρες. Η ευθύνη ενός μεταφορέα για τη μεταφορά ρωσικού πετρελαίου που έχει ασφαλιστεί σε ρωσικές εταιρείες ή εταιρείες από φιλικές χώρες μπορεί επίσης να αντασφαλιστεί μέσω της RNPC. Στην πραγματικότητα, αυτό σημαίνει μια κρατική εγγύηση της Ρωσικής Ομοσπονδίας για την αποζημίωση των κινδύνων αυτών.

Μέχρι στιγμής δεν μπορούμε να πούμε πόσο μέρος από τις δυνητικές εξαγωγές πετρελαίου της Ρωσίας μπορεί να εξασφαλιστεί μέσω αυτών των μέτρων. Δεν γνωρίζουμε πόσα και ποια ακριβώς δεξαμενόπλοια αγοράζονται από εταιρείες από τη Ρωσία ή από φιλικές χώρες για να μεταφέρουν ρωσικό πετρέλαιο. Επίσης, δεν γνωρίζουμε από ποιες χώρες θα αναγνωρίζεται η ασφάλιση δεξαμενόπλοιων που αντασφαλίζεται από το RNPC. Για παράδειγμα, η Κίνα έχει ήδη δηλώσει ότι δεν σκοπεύει να αναγνωρίσει αυτές τις ασφαλίσεις- ενδεχομένως αυτό οφείλεται στο γεγονός ότι οι Κινέζοι θέλουν να εξασφαλίσουν προσοδοφόρα συμβόλαια για τις ασφαλιστικές ή αντασφαλιστικές τους εταιρείες, αλλά κάτι τέτοιο δεν είναι ακόμη γνωστό με βεβαιότητα.

Η Ινδία φαίνεται ότι πρόκειται να αναγνωρίσει την ασφάλιση RNPC, αλλά δεν είναι καθόλου βέβαιο ότι κάπου στην πορεία (π.χ. όταν περνάει από τη διώρυγα του Σουέζ) ένα δεξαμενόπλοιο δεν θα χρειάζεται ασφάλιση από τη “σωστή” ασφαλιστική εταιρεία. Μένει επίσης να δούμε αν τα δεξαμενόπλοια με ρωσική ασφάλιση, που μεταφέρουν ρωσικό πετρέλαιο, θα μπορούν να εισέρχονται σε λιμάνια ουδέτερων χωρών για ανεφοδιασμό ή να διέρχονται από ορισμένα στενά.

Από την άλλη πλευρά, υπάρχουν πολλά συστήματα για την παράκαμψη των εξαγωγικών περιορισμών- έχουν δοκιμαστεί στις σκιώδεις εξαγωγές ιρανικού και βενεζουελάνικου πετρελαίου, στις οποίες η Δύση έχει επιβάλει εμπάργκο στο παρελθόν. Μένει να δούμε πόσο αποτελεσματικά θα λειτουργήσουν τα συστήματα αυτά για την παράκαμψη του ρωσικού ανώτατου ορίου τιμών πετρελαίου ή αν οι δυτικές χώρες θα μπορέσουν να αποτρέψουν την ευρεία χρήση τους. Υπάρχουν πολλά ερωτήματα και μόνο η πρακτική των επόμενων μηνών θα τα απαντήσει.

Επομένως, το μόνο που μπορούμε να πούμε με βεβαιότητα τώρα είναι ότι αν η Ρωσία αρνηθεί πράγματι να προμηθεύσει το πετρέλαιό της υπό τις συνθήκες του ανώτατου ορίου, τότε οι ρωσικές εξαγωγές πετρελαίου θα πρέπει να μειωθούν. Το πόσο σημαντική θα είναι αυτή η μείωση, θα το γνωρίζουμε σε δύο με τρεις μήνες, όταν θα έχουμε τις απαντήσεις στα παραπάνω ερωτήματα.

Αλλά αυτό δεν είναι το κύριο ενδιαφέρον της όλης ιστορίας του ανώτατου ορίου τιμών. Το ερώτημα είναι αν, όπως ισχυρίζονται οι αρχές μας, η Ρωσία είναι πραγματικά διατεθειμένη να μειώσει τον φυσικό όγκο των εξαγωγών σε τέτοιο βαθμό ώστε να μην είναι αναγκασμένη να πουλά το πετρέλαιό της κάτω από το ανώτατο όριο. Δυστυχώς, οι πληροφορίες που λαμβάνουμε την τελευταία εβδομάδα φαίνεται να υποδηλώνουν ότι οι ρωσικές αρχές δεν είναι διατεθειμένες να είναι αρκετά αυστηρές στο θέμα αυτό. Ας το εξηγήσουμε αυτό με περισσότερες λεπτομέρειες.

Τους τελευταίους μήνες έχουμε λάβει πολλές ηχηρές δηλώσεις από τις ρωσικές αρχές, συμπεριλαμβανομένου του Προέδρου, ότι η χώρα μας δεν θα υποταχθεί στο ανώτατο όριο τιμών, αλλά μέχρι στιγμής πρόκειται απλώς για δηλώσεις χωρίς πρακτικές συνέπειες. Το γεγονός είναι ότι ο πωλητής του πετρελαίου δεν είναι η ίδια η Ρωσική Ομοσπονδία (σε αντίθεση με τη Σοβιετική Ένωση, η Ρωσία δεν έχει μονοπώλιο στο εξωτερικό εμπόριο), αλλά οι ρωσικές εταιρείες, οι οποίες σύμφωνα με την ισχύουσα νομοθεσία είναι ελεύθερες να πωλούν τα προϊόντα τους σε οποιαδήποτε τιμή συμφωνήσουν με τον αγοραστή.

Εν τω μεταξύ, οι ρωσικές πετρελαϊκές εταιρείες μπαίνουν τώρα σε μεγάλο πειρασμό να συμμορφωθούν με τις δυτικές απαιτήσεις, επειδή η ανώτατη τιμή έχει οριστεί σε ένα αρκετά άνετο επίπεδο των 60 δολαρίων το βαρέλι. Αυτό είναι μόλις 10 τοις εκατό χαμηλότερο από τη μέση τιμή του πετρελαίου Urals στα τέλη Νοεμβρίου, η οποία, σύμφωνα με το Υπουργείο Οικονομικών, είναι 66,5 δολάρια το βαρέλι. Επιπλέον, σύμφωνα με το πρακτορείο τιμών Argus, στις αρχές Δεκεμβρίου το πετρέλαιο Urals που μεταφέρθηκε από το Πριμόρσκ και το Νοβοροσίσκ πουλιόταν στα 52 δολάρια το βαρέλι. Προφανώς, οι εξαγωγείς μας προσπαθούσαν να πουλήσουν τα προϊόντα τους σε οποιαδήποτε τιμή εν αναμονή της καθιέρωσης του ανώτατου ορίου που είχαν υποσχεθεί οι αρχές [των δυτικών χωρών].

Επομένως, προκειμένου οι επιχειρήσεις μας να αρνηθούν τελικά να υποταχθούν στο ανώτατο όριο τιμών, θα πρέπει να τροποποιηθεί η νομοθεσία. Ωστόσο, έχει ήδη περάσει μια ολόκληρη εβδομάδα από τη θέσπιση του ανώτατου ορίου τιμών, αλλά το υπεσχημένο προεδρικό διάταγμα για το θέμα αυτό δεν έχει εκδοθεί. Μέχρι στιγμής είναι “υπό προετοιμασία”. Μπαίνει κανείς στον πειρασμό να ρωτήσει: “Κύριοι, τι σκεφτόσασταν τους τελευταίους έξι μήνες;” Η ημερομηνία έναρξης ισχύος των ανώτατων τιμών είναι γνωστή από το καλοκαίρι. Γιατί δεν μπορούσε να προετοιμαστεί εγκαίρως μια απάντηση;

Παρ’ όλα αυτά, αργά ή γρήγορα κάποιο προεδρικό διάταγμα για το θέμα του ανώτατου ορίου της τιμής του πετρελαίου θα συνταχθεί από τις αρχές μας, τουλάχιστον για να σώσουν τα προσχήματα. Μέχρι στιγμής, μόνο ένα μέτρο έχει δηλωθεί ως “σκληρή απάντηση” της Ρωσίας σε επίσημο επίπεδο: η πλήρης απαγόρευση των πωλήσεων πετρελαίου στα κράτη που υποστήριξαν το ανώτατο όριο, συμπεριλαμβανομένων των πωλήσεων πετρελαίου σε αυτά μέσω ενδιάμεσων χωρών. Αυτό ακούγεται πολύ τρομακτικό, αλλά στην πραγματικότητα δεν θα έχει σημαντικές πρακτικές συνέπειες. Όπως αναφέρθηκε παραπάνω, όλες οι χώρες που έχουν ενταχθεί στον συνασπισμό (με λίγες εξαιρέσεις) έχουν ήδη αρνηθεί να αγοράζουν ρωσικό πετρέλαιο. Επιπλέον, δεν είναι σαφές πώς οι ρωσικές αρχές μπορούν να εμποδίσουν τις πωλήσεις πετρελαίου σε οποιεσδήποτε χώρες εάν οι πωλήσεις αυτές πραγματοποιούνται μέσω μιας αλυσίδας μεσαζόντων.

Όσον αφορά τις άλλες (“υπό όρους φιλικές”) χώρες, μπορούν κάλλιστα να αρχίσουν να απαιτούν προμήθειες πετρελαίου από τη Ρωσία σε τιμές χαμηλότερες από το ανώτατο όριο, χωρίς να ενταχθούν επίσημα στον συνασπισμό. Για να γίνει αυτό, αρκεί, για παράδειγμα, να απαιτούν “σωστή” ασφάλιση για τα δεξαμενόπλοια που εισέρχονται στα χωρικά τους ύδατα. Το αν θα το πράξουν ή όχι εξαρτάται από τη σταθερότητα της θέσης της Ρωσίας. Αν οι αγοραστές δουν ότι η Ρωσία πανικοβάλλεται από οποιαδήποτε μείωση των εξαγωγών της (όπως φαίνεται ότι είναι η κατάσταση αυτή τη στιγμή), θα προσπαθήσουν να πιέσουν τους εξαγωγείς μας στην τιμή, και ο μηχανισμός των ανώτατων τιμών που δημιούργησαν οι δυτικές χώρες θα είναι ένα χρήσιμο εργαλείο γι’ αυτούς σε αυτό. Τίποτα προσωπικό, απλά μπίζνες.

Έτσι, υπάρχει μεγάλη πιθανότητα το υποσχόμενο προεδρικό διάταγμα να αποδειχθεί εξίσου βέβηλο με το ανοιξιάτικο διάταγμα για την πώληση φυσικού αερίου έναντι ρουβλιών (βλέπε “Μια ταλάντευση στο ρούβλι είναι ένα χτύπημα στο κοπέλι”, Pravda, Νο 35, 05.04.2022). Δηλαδή, η Ρωσία είναι πιθανό να αποδεχθεί το ανώτατο όριο τιμών στην πράξη, ενώ θα συνεχίσει να το καταδικάζει σκληρά σε επίπεδο ρητορικής.

Η συμπεριφορά των παγκόσμιων τιμών του πετρελαίου την περασμένη εβδομάδα επιβεβαιώνει αυτή τη θέση. Πριν από τις 5 Δεκεμβρίου, οι συμμετέχοντες στην παγκόσμια αγορά πετρελαίου πίστεψαν σε μεγάλο βαθμό τις ηχηρές δηλώσεις της Ρωσίας, οπότε οι παγκόσμιες τιμές των προθεσμιακών συμβολαίων πετρελαίου καθορίζονταν από τις προσδοκίες για υψηλότερες τιμές λόγω της μείωσης των ρωσικών εξαγωγών. Ως εκ τούτου, ακόμη και παρά την αναμενόμενη παγκόσμια ύφεση, οι τιμές του πετρελαίου παρέμειναν σε πολύ υψηλά επίπεδα. Στις αρχές Δεκεμβρίου, το αργό αναφοράς Brent διαπραγματευόταν στο εύρος των 85,5-87 δολαρίων/βαρέλι. Ωστόσο, στις 5 Δεκεμβρίου σημείωσε κατακόρυφη πτώση και τώρα (στο τέλος της περασμένης εβδομάδας) διαπραγματεύεται γύρω στα 76 δολάρια/βαρέλι. Ο κύριος λόγος για την πτώση αυτή είναι ότι οι συμμετέχοντες στην αγορά αναμένουν πλέον ότι η Ρωσία θα συμμορφωθεί με το ανώτατο όριο τιμών και, ως εκ τούτου, δεν θα μειώσει τις ρωσικές εξαγωγές.

Σε ένα τέτοιο σενάριο, οι μακροπρόθεσμες συνέπειες τόσο για τη Ρωσία όσο και για τον κόσμο στο σύνολό του θα ήταν πολύ σοβαρές. Στην πραγματικότητα, ο περιορισμός των εσόδων της Ρωσίας από τις εξαγωγές είναι μόνο ένας από τους σκοπούς της θέσπισης ανώτατων τιμών, ενώ ο κύριος σκοπός της είναι η ανάπτυξη και η δοκιμή ενός μηχανισμού για την εισαγωγή ανώτατων τιμών στο διεθνές εμπόριο για οποιαδήποτε αγαθά, πρωτίστως, φυσικά, για τις πρώτες ύλες.

Ο μηχανισμός λειτουργεί ως εξής. Οι δυτικές χώρες έχουν θέσει σκόπιμα το ανώτατο όριο στο “άνετο” για τη Ρωσία επίπεδο των 60 δολαρίων το βαρέλι, έτσι ώστε η υποταγή στο ανώτατο όριο να είναι πιο επικερδής για τη Ρωσία από το να αντιδράσει ενεργά – τουλάχιστον βραχυπρόθεσμα.

Εξάλλου, πρέπει να καταλάβουμε ότι η μείωση των εξαγωγών για τη Ρωσία θα σημαίνει μείωση της παραγωγής πετρελαίου. Το γεγονός είναι ότι η αύξηση του όγκου διύλισης πετρελαίου δεν αποτελεί επιλογή αυτή τη στιγμή, διότι τον Φεβρουάριο θα τεθεί σε ισχύ το εμπάργκο της ΕΕ στις εισαγωγές ρωσικών πετρελαιοειδών, οπότε η Ρωσία αναμένει ήδη πλεόνασμα πετρελαιοειδών που θα πρέπει να ανακατευθυνθεί κάπου αλλού. Και η επέκταση της παραγωγής πλαστικών είναι μια πολύ χρονοβόρα διαδικασία και δεν θα βοηθήσει ούτε στην επίλυση του προβλήματος του πλεονάσματος πετρελαίου που διαφαίνεται στον ορίζοντα τους επόμενους μήνες.

Έτσι, σε περίπτωση άρνησης υποταγής στο ανώτατο όριο τιμών, η μείωση της παραγωγής είναι αναπόφευκτη, γεγονός που σημαίνει δαπάνες για την συντήρηση των πετρελαιοπηγών, μείωση των κερδών των πετρελαϊκών εταιρειών, απώλεια θέσεων εργασίας, για να μην αναφέρουμε το γεγονός ότι ο προϋπολογισμός θα έχει λιγότερα έσοδα από τις εξαγωγές. Έτσι, δεν αποτελεί έκπληξη το γεγονός ότι οι ρωσικές αρχές δεν έχουν την πολιτική βούληση να αντιταχθούν πραγματικά στη θέσπιση ανώτατου ορίου τιμών.

Ωστόσο, εάν η Ρωσία υποκύψει στο ανώτατο όριο τιμών, τα βραχυπρόθεσμα κέρδη θα μετατραπούν μακροπρόθεσμα σε στρατηγικές απώλειες. Το γεγονός είναι ότι η ανώτατη τιμή για το ρωσικό πετρέλαιο θα επανεξετάζεται τακτικά (κάθε δύο μήνες): η νέα τιμή πλαφόν προβλέπεται να καθοριστεί 5% χαμηλότερα από την αγοραία τιμή της προηγούμενης περιόδου. Εάν το ανώτατο όριο έχει τηρηθεί, τότε η μέση τιμή αγοράς [της προηγούμενης περιόδου] θα είναι επίσης χαμηλότερη από το προηγούμενο ανώτατο όριο, πράγμα που σημαίνει ότι το νέο ανώτατο όριο θα είναι ακόμη χαμηλότερο. Έτσι, με μικρά βήματα, το ανώτατο όριο της τιμής για το ρωσικό πετρέλαιο θα μειώνεται και κάθε φορά θα είναι ευκολότερο και πιο κερδοφόρο για τις εταιρείες μας να μειώσουν λίγο την τιμή παρά να περιορίσουν την παραγωγή.

Εάν οι δυτικές χώρες καταφέρουν να επεξεργαστούν έναν τέτοιο μηχανισμό σε ένα “πιλοτικό σχέδιο” με το ρωσικό πετρέλαιο, μπορεί στη συνέχεια να εφαρμοστεί και σε άλλα είδη πρώτων υλών και σε άλλες χώρες (πάντα θα υπάρχει λόγος να ανακοινώνονται κυρώσεις). Αυτός ο μηχανισμός θα βοηθήσει τις δυτικές χώρες να καταπολεμήσουν τον ανεξέλεγκτο πληθωρισμό, και αυτό θα γίνει εις βάρος των χωρών που παρέχουν φυσικούς πόρους, κυρίως εις βάρος της Ρωσίας. Ο στόχος αυτός δεν διαφημίζεται, αλλά ούτε και αποκρύπτεται. Έτσι, σε πρόσφατη ομιλία της, η επικεφαλής της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, δήλωσε ότι η θέσπιση ανώτατου ορίου τιμών στο ρωσικό πετρέλαιο “θα μας βοηθήσει επίσης να σταθεροποιήσουμε τις παγκόσμιες τιμές ενέργειας, γεγονός που θα ωφελήσει τις χώρες σε όλο τον κόσμο που αντιμετωπίζουν σήμερα υψηλές τιμές πετρελαίου”.

Παρεμπιπτόντως, η ηγεσία του ΟΠΕΚ+ το γνωρίζει καλά αυτό- γνωρίζει ότι αν το τρέχον αντιρωσικό “πιλοτικό σχέδιο” είναι επιτυχές, οι χώρες τους θα μπορούσαν να είναι οι επόμενοι υποψήφιοι για την εισαγωγή ανώτατου ορίου τιμών. Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο ο ΟΠΕΚ+ αρνήθηκε κατηγορηματικά να αυξήσει τις ποσοστώσεις παραγωγής πετρελαίου για να αντικαταστήσει την πτώση των ρωσικών εξαγωγών.

Έτσι, εάν η Ρωσία αρνηθεί να υποταχθεί στο ανώτατο όριο και κατά συνέπεια μειώσει τις εξαγωγές πετρελαίου, οι παγκόσμιες τιμές του πετρελαίου θα αυξηθούν (αν και η επερχόμενη παγκόσμια ύφεση δεν θα τους επιτρέψει να αυξηθούν πάρα πολύ). Αυτό σημαίνει ότι τα έσοδά μας από τις εξαγωγές μέσω αγωγών θα αυξηθούν, καθώς και από το υπόλοιπο μέρος των εξαγωγών μέσω θαλάσσης προς “φιλικές” χώρες. Έτσι, στο τέλος, οι απώλειες για τον ρωσικό προϋπολογισμό είναι απίθανο να είναι τόσο καταστροφικές. Αλλά για τη Δύση, ένα τέτοιο σενάριο θα ήταν εξαιρετικά δυσμενές, οπότε, σε μια τέτοια περίπτωση, υπάρχει μεγάλη πιθανότητα οι δυτικές χώρες να εγκαταλείψουν μάλλον γρήγορα την ιδέα ενός ανώτατου ορίου τιμών.

Ας συνοψίσουμε λοιπόν. Παρά το γεγονός ότι η ανώτατη τιμή για το ρωσικό πετρέλαιο καθορίζεται τώρα από τις δυτικές χώρες σε ένα επίπεδο αρκετά άνετο για τις πετρελαϊκές εταιρείες μας και για τον ομοσπονδιακό προϋπολογισμό, η συμμόρφωση με το ανώτατο όριο θα οδηγήσει σε θεμελιώδη αλλαγή των κανόνων του παιχνιδιού στο παγκόσμιο εμπόριο και, κατά συνέπεια, σε τεράστιες απώλειες για τη Ρωσία σε μια στρατηγική προοπτική. Για να αποφευχθεί αυτό, οι ρωσικές αρχές πρέπει να λάβουν τώρα πραγματικά (και όχι διακηρυκτικά) μέτρα για να διασφαλίσουν ότι οι Ρώσοι εξαγωγείς δεν θα υποταχθούν στο ανώτατο όριο τιμών. Αυτό θα οδηγήσει στην ανάγκη μείωσης της παραγωγής πετρελαίου, με όλες τις αρνητικές συνέπειες, αλλά θα πρέπει να γίνει για να αποφευχθούν ακόμη πιο σοβαρές αρνητικές συνέπειες στο μέλλον.

Οι υπόγειες διαδρομές του χρήματος στην Ουκρανία

Στόχος της παρούσας συζήτησης είναι να παρουσιάσει μία πτυχή του πολέμου στην Ουκρανία: Αυτήν της υπόγειας διαδρομής προς τις πολιτικές ελίτ του Κιέβου και της Ουάσιγκτον μέρους των χρημάτων που αποστέλλονται εκεί ως βοήθεια.

Εννοείται ότι η πτυχή αυτή δεν είναι η πιο σημαντική όσον αφορά τις οικονομικές συνέπειες του πολέμου. Οι σημαντικότερες πλευρές αφορούν την αναδιάταξη του παγκόσμιου ιμπεριαλιστικού συστήματος μέσω της συντριβής της Ευρωπαϊκής Ένωσης και της αποβιομηχάνισης της Γερμανίας, την επιχειρούμενη ανάδυση ενός πολύ-πολικού κόσμου με το πέρασμα στο προσκήνιο πολλών ανεξάρτητων μεγάλου μεγέθους (Κίνα, Ρωσία, Ινδία), μεσαίου μεγέθους (Ιράν, Τουρκία, Σαουδική Αραβία) ή και μικρότερου μεγέθους (χώρες Β.Α. και Κεντρικής Ασίας) δυνάμεων, και τέλος την μεγάλη οικονομική κρίση προς την οποία φαίνεται ότι οδεύει το παγκόσμιο καπιταλιστικό σύστημα, όπου για πρώτη φορά μετά από μισό αιώνα θα συνυπάρχει η ύφεση με τον πληθωρισμό, οδηγώντας στη φτώχεια και την πείνα εκατοντάδες εκατομμυρίων ανθρώπων στον πλανήτη μας.

Όμως, πάντοτε οι λούμπεν πλευρές του καπιταλιστικού συστήματος τραβούσαν το ενδιαφέρον στους παρατηρητές των οικονομικών και πολιτικών διεργασιών του—ας θυμηθούμε και τον Μπέρτολτ Μπρεχτ—λόγω της έξοχης διδακτικής αξίας τους. Μια τέτοια πλευρά εξετάζουμε σήμερα μέσω δύο πολύ πρόσφατων άρθρων και ενός ακόμη, παλαιότερου, που δημοσιεύτηκε προ τριμήνου.

Το πρώτο εξετάζει την πρόσφατη κατάρρευση του ανταλλακτηρίου κρυπτονομισμάτων FTX και τα ίχνη μεταφοράς χρημάτων από ένα λογαριασμό βοήθειας προς την Ουκρανία που διατηρούνταν εκεί προς το κόμμα των Δημοκρατικών στις ΗΠΑ, αλλά και προς τις πολιτικές ελίτ του Κιέβου. Γραμμένο από τον ερευνητή δημοσιογράφο Kit Klarenberg, ο οποίος ασχολείται συστηματικά «με τον ρόλο των μυστικών υπηρεσιών στη διαμόρφωση πολιτικών και αντιλήψεων», έχει αναρτηθεί στο εξαιρετικό, ανεξάρτητο, δημοσιογραφικό site The Grayzone.

Το δεύτερο εξετάζει τις μεγάλης κλίμακας κλοπές της ανθρωπιστικής, αλλά και της στρατιωτικής, βοήθειας που φτάνει στην Ουκρανία από τις Ουκρανικές πολιτικές και οικονομικές ελίτ. Γραμμένο από την πρώην Ουκρανή διπλωμάτη, συγγραφέα, νομικό και δημοσιογράφο Olga Sukharevskaya, η οποία ασχολείται συστηματικά με τη σύγχρονη Ουκρανική πραγματικότητα καθώς και με τη διάδοση των νέο-ναζιστικών ιδεών και οργανώσεων στις χώρες της πρώην Σοβιετικής Ένωσης, έχει αναρτηθεί στο Russia Today.

Και τα δύο άρθρα παρουσιάζουν έναν πλούτο παραπομπών στην σχετική αρθρογραφία, στην οποία προτρέπουμε να ανατρέξει ο αναγνώστης που επιθυμεί να εμβαθύνει.

Το τελευταίο άρθρο αποτελεί επιτόπιο ρεπορτάζ δύο Αμερικανών ρεπόρτερ στην Ουκρανία. Περιέχει συζητήσεις με στρατιώτες, δημοσιογράφους και εθελοντές γύρω από το ζήτημα της κλοπής στρατιωτικού υλικού και ανθρωπιστικής βοήθειας από τους αξιωματούχους του Κιέβου, παρουσιάζοντας μια εικόνα γενικευμένης διαφθοράς. Ο βασικός λόγος που το αναρτούμε εδώ είναι η επίκλησή του από το δεύτερο άρθρο (της Sukharevskaya), οπότε θεωρήσαμε ως καλή ιδέα να το παραθέσουμε ακέραιο για να διαμορφώσει τη δική του άποψη ο αναγνώστης. Το υπογράφουν η Lindsey Snell, η οποία κυρίως δημοσιεύει ρεπορτάζ από τις ζώνες συγκρούσεων και κρίσεων στη Μ. Ανατολή και στη Β. Αφρική (Συρία, Ιράκ, Τουρκία και Τυνησία), και ο Cory Popp, εικονολήπτης και φωτορεπόρτερ με παρουσία σε μέσα όπως το HBO, Discovery, Travel Channel, National Geographic, TLC, MTV,  Animal Planet, Fox Sports και PBS. Και αυτό το ρεπορτάζ έχει αναρτηθεί στο The Grayzone.

Επιμέλεια, μετάφραση και σχολιασμός: Κωστής Μηλολιδάκης

*       *       *

Καθώς μπαίνει ο Χειμώνας του 2022-2023 και η Ευρώπη ετοιμάζεται να παγώσει εν μέσω διακοπών ρεύματος και τεραστίων αυξήσεων στην ενέργεια και ενώ ο λεγόμενος Παγκόσμιος Νότος ετοιμάζεται για έναν επερχόμενο λιμό, οι λαοί του κόσμου αναρωτιούνται ποιος και γιατί κερδίζει από αυτήν την κατάσταση. Μια κατάσταση που μόνο θα χειροτερεύει καθώς οι προβλέψεις για τον επόμενο χρόνο είναι ακόμη χειρότερες. Ήδη εκατοντάδες εκατομμυρίων άνθρωποι, ακόμη και στις μητροπόλεις της Δύσης, ζουν στα όρια της φτώχιας, οι Δυτικές οικονομίες εισέρχονται σε ύφεση ενώ ταυτόχρονα ο πληθωρισμός καλπάζει—ένα φαινόμενο που δεν είχαμε δει εδώ και μισό αιώνα—και η Ευρωπαϊκή βιομηχανική βάση δέχεται αλλεπάλληλα πλήγματα. Μεγάλες δυσκολίες, αν και προς το παρόν μικρότερες, μοιάζει να αντιμετωπίζει και η οικονομία των ΗΠΑ.

Οι προσωπικές αποταμιεύσεις στις ΗΠΑ ως ποσοστό του διαθέσιμου προσωπικού εισοδήματος βρίσκονται στο χαμηλότερο σημείο των τελευταίων 17 ετών, και η τάση είναι καθοδική (πηγή: Bloomberg).

Αλλά χάνουν όλοι από αυτή την πλημμυρίδα της δυστυχίας; Η απάντηση είναι: Σαφώς όχι! Εκτός από τις ανακατατάξεις στο παγκόσμιο ιμπεριαλιστικό οικονομικο-πολιτικό σύστημα, όπου οι ΗΠΑ έχουν πετύχει τον εκμηδενισμό της Ευρώπης ως αυτόνομο και αναπτυσσόμενο οικονομικο και πολιτικό κέντρο, οι μη παραγωγικοί τομείς του μονοπωλιακού καπιταλισμού (λέγε με στρατιωτικο-βιομηχανικό σύμπλεγμα) κερδίζουν αμύθητα ποσά από τον πόλεμο στην Ουκρανία και τους κρουνούς από φρεσκοτυπωμένα δολάρια και ευρώ που ρέουν προς τους προμηθευτές οπλικών συστημάτων.

Αν δούμε το διάγραμμα τιμών της μετοχής της Lockheed Martin, ενός από τους γνωστότερους προμηθευτές όπλων στην Ουκρανία—τα οποία πληρώνονται μέσω της βοήθειας των ΗΠΑ προς αυτήν τη χώρα, δηλαδή μέσω ενός μακροπρόθεσμου δανείου—αντιλαμβανόμαστε αμέσως το μεγάλο πανηγύρι που διαδραματίζεται με εργαλείο τον πόλεμο. Ενώ όλο το μέλλον της Ουκρανίας έχει υποθηκευτεί στους Αμερικανούς, τους οποίους θα πληρώνουν και τα εγγόνια των εγγονών των κατοίκων αυτής της χώρας—αν απομείνουν κάποιοι εκεί—οι μέτοχοι των εταιριών, οι οποίοι και είναι τελικά οι αποδέκτες του δανείου προς την Ουκρανία, τρίβουν τα χέρια τους

Έτσι, η μετοχή της Lockheed Martin, η οποία κυμαινόταν μεταξύ των 70-80 δολαρίων κατά την τριετία 2009-2012, τώρα βρίσκεται στα 480-490 δολάρια. Στις αρχές του 2022 βρισκόταν περί τα $340, που σημαίνει ότι σε συνθήκες γενικής πτώσης των κινητών αξιών κατά το 2022, η μετοχή αυτής της εταιρίας κέρδισε περίπου 41%. H εκτίναξη αυτής της μετοχής άρχισε το 2013, όταν η στρατηγική των ΗΠΑ στην Ανατολική Ευρώπη είχε γίνει απολύτως σαφής καθώς προετοιμαζόταν το Μαϊντάν, οπότε το ράλι της μετοχής ξεκίνησε τότε από τα 90 δολάρια για να φτάσει κοντά στα 500 στις μέρες μας.

Διάγραμμα της μετοχής της Lockheed Martin από το 2010 μέχρι σήμερα. Μέσα στο 2022 η μετοχή έχει κερδίσει 41% ενώ επικρατούν συνθήκες χρηματιστηριακής ύφεσης ή στασιμότητας.

Αλλά όλοι γνωρίζουμε ότι στη ροή των χρημάτων προς κάποιες τσέπες προμηθευτών πάντα παρεμβάλλονται οι μεσάζοντες: πολιτικοί, “γκουρού” των αγορών, στελέχη χρηματοπιστωτικών οργανισμών, διαχειριστές ταμείων και αμοιβαίων κεφαλαίων, άνθρωποι επιφορτισμένοι με την τήρηση του νόμου, κ.ο.κ. Στην περίπτωση ειδικά της Ουκρανίας, ίσως της πλέον διεφθαρμένης χώρας της Ευρώπης, οι “μαύρες τρύπες” πολλαπλασιάζονται καθώς οργανωμένες συμμορίες παρεμβάλλονται τόσο στη ροή του χρήματος όσο και στη ροή του οπλισμού ενώ όλοι ανεξαίρετα οι παρεμβαλλόμενοι απαιτούν τη δική τους μίζα, όταν δεν κλέβουν το σύνολο του φορτίου.

Τα τρία άρθρα που μεταφράζουμε εδώ ιχνηλατούν μερικές μόνο από τις πλευρές της αφαίμαξης της βοήθειας προς την Ουκρανία από τους ενδιάμεσους, νόμιμους και παράνομους. Απολαύστε στη συνέχεια το πρώτο από αυτά.

*          *          *

Η ΣΥΝΕΡΓΑΣΙΑ ΤΗΣ FTX ΜΕ ΤΗΝ ΟΥΚΡΑΝΙΑ ΕΙΝΑΙ ΤΟ ΤΕΛΕΥΤΑΙΟ ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΣΤΟ ΣΚΟΤΕΙΝΟ ΕΠΟΣ ΤΗΣ ΔΥΤΙΚΗΣ ΒΟΗΘΕΙΑΣ

του KIT KLARENBERG-15 ΝΟΕΜΒΡΙΟΥ, 2022

Η ουκρανική κυβέρνηση, λίγες ημέρες πριν ξεσπάσει το σκάνδαλο, εξαφάνισε μυστηριωδώς τα διαδικτυακά αρχεία της συμφωνίας της για τη συγκέντρωση κεφαλαίων μέσω του FTX, του σχήματος απάτης στα κρυπτονομίσματα. Η πρωτοβουλία αυτή συγκέντρωσης χρημάτων είχε ισχυριστεί ότι συγκέντρωσε 60 εκατομμύρια δολάρια για την Ουκρανία, αλλά πού πήγαν τα χρήματα;
————

Η κατάρρευση του FTX, του πέμπτου μεγαλύτερου ανταλλακτηρίου κρυπτονομισμάτων με βάση τον όγκο συναλλαγών το 2022 και του δεύτερου μεγαλύτερου με βάση τις συμμετοχές, εξαπέστειλε ένα κύμα χάους στις παγκόσμιες χρηματοπιστωτικές αγορές.

Καθώς η αναταραχή μεγαλώνει, η κυβέρνηση της Ουκρανίας διεξάγει μια συνεχιζόμενη επιχείρηση εκκαθάρισης και ξεπλύματος για να σβήσει από τον διαδίκτυο κάθε αναφορά σε μια υψηλού επιπέδου συμφωνία για τη συγκέντρωση κεφαλαίων σε κρυπτονομίσματα που είχε συνάψει με το FTX. Κατά περίεργο τρόπο, αυτή η επιχείρηση φαίνεται να ξεκίνησε μόλις λίγες ημέρες πριν από το ξέσπασμα του σκανδάλου.

Τα διαδικτυακά αρχεία που ανέσυρε η Grayzone δείχνουν ότι η FTX συγκέντρωσε δεκάδες εκατομμύρια για την ουκρανική κυβέρνηση, τα οποία χρησιμοποιήθηκαν για διάφορες πολεμικές χρήσεις. Αλλά με την εταιρεία να έχει πλέον αποκαλυφθεί ως ένα χωριό Ποτέμκιν[1], χωρίς υποκείμενα περιουσιακά στοιχεία, και με μεγάλα ερωτηματικά για το αν οι δραστηριότητές της ήταν από την πρώτη μέρα δόλιες από την κορυφή ως τη βάση, αναρωτιέται κανείς ποια να είναι άραγε η κατάσταση αυτού του δήθεν επιτυχημένου συστήματος δωρεών; Συγκεντρώθηκαν πράγματι αυτά τα ποσά, και αν ναι, για ποιους σκοπούς χρησιμοποιήθηκαν στην πραγματικότητα;

Η καταστροφή της FTX προήλθε από μια μαζική πώληση του μητρικού bitcoin token της εταιρείας, FTT, από το αντίπαλο ανταλλακτήριο Binance. Η αξία του έπεσε κατακόρυφα, προκαλώντας ένα τριήμερο μαζικών αναλήψεων [“run”] κρυπτονομισμάτων αξίας δισεκατομμυρίων δολαρίων, το οποίο με τη σειρά του δημιούργησε -ή εξέθεσε- μια “κρίση ρευστότητας” εντός του [ανταλλακτηρίου] FTX, καθώς αυτό δεν διέθετε τα διαθέσιμα περιουσιακά στοιχεία που απαιτούνταν για την εξόφληση των αναλήψεων των πελατών. Η FTX υπέβαλε αίτηση πτώχευσης στις 11 Νοεμβρίου.

Ο ιδρυτής της FTX και κορυφαίος δωρητής του Δημοκρατικού Κόμματος Sam Bankman-Fried αντιμετωπίζει τώρα ποινικές έρευνες στις Μπαχάμες, όπου είχε την έδρα του το ανταλλακτήριο, και εκκλήσεις για επίσημες έρευνες στη σε μεγάλο βαθμό ανεξέλεγκτη βιομηχανία κρυπτονομισμάτων αντηχούν σε ολόκληρο τον κόσμο.

Ο ξαφνικός θάνατος του FTX έχει συγκριθεί με τη διάλυση της Lehman Brothers το 2008, η οποία προκάλεσε τη μεγάλη χρηματοπιστωτική κρίση.

Μαζικές τοποθετήσεις πελατών έχουν από όσο φαίνεται χαθεί χάρη σε μια μυστική “πίσω πόρτα” στο λογιστικό σύστημα της FTX που επέτρεπε στον Bankman-Fried να αλλάζει τα οικονομικά αρχεία της εταιρείας χωρίς καμία λογοδοσία. Αυτή η πατέντα μπορεί να χρησιμοποιήθηκε για να εξαφανιστούν τουλάχιστον 10 δισεκατομμύρια δολάρια σε κεφάλαια πελατών που ο Bankman-Fried μετέφερε από το ανταλλακτήριο σε μια άλλη εταιρεία που ίδρυσε, την Alameda Research, μια εταιρεία συναλλαγών ψηφιακών περιουσιακών στοιχείων.

Ενώ τα κύρια μέσα ενημέρωσης ασχολήθηκαν με τις λεπτομέρειες της γιγαντιαίας απάτης του Bankman-Fried στα κρυπτονομίσματα, ούτε ένα σημαντικό μέσο ενημέρωσης δεν διερεύνησε ή έστω αναγνώρισε τη σχέση της FTX με την κυβέρνηση της Ουκρανίας.

Μήπως οι τοποθετήσεις των πελατών διοχετεύθηκαν χωρίς έλεγχο και παράνομα στον πόλεμο δι’ αντιπροσώπου που διεξάγει η Δύση; Ή μήπως η υποτιθέμενη βοήθεια που έστειλε η FTX στο Κίεβο βρέθηκε στα χέρια Ουκρανών απατεώνων, διεφθαρμένων πολέμαρχων και παραβατικών μεσαζόντων;

Η αποτυχία των επιχειρηματικών μέσων ενημέρωσης να διερευνήσουν αυτά τα ερωτήματα φαίνεται ακόμη πιο περίεργη, δεδομένης της επιδεικτικής προώθησης από τον Bankman-Fried της στενής οικονομικής σχέσης του με την κυβέρνηση του Ουκρανού προέδρου Volodymyr Zelensky.

Η FTX δεσμεύεται να “μετατρέψει το bitcoin σε σφαίρες, επιδέσμους και άλλα πολεμικά υλικά” για την Ουκρανία

Η συνεργασία μεταξύ της FTX και της ουκρανικής κυβέρνησης δημοσιοποιήθηκε για πρώτη φορά στις 14 Μαρτίου, όταν ο κορυφαίος ιστότοπος κρυπτονομισμάτων CoinDesk ανακοίνωσε ότι το Κίεβο είχε εγκαινιάσει μια ειδική ιστοσελίδα για δωρεές κρυπτονομισμάτων με την ονομασία “Aid for Ukraine” (“Βοήθεια για την Ουκρανία”).

Υπό την αιγίδα της, η FTX δεσμεύτηκε να «μετατρέψει σε συνάλλαγμα για κατάθεση τις συνεισφορές κρυπτονομισμάτων στην πολεμική προσπάθεια της Ουκρανίας» στην Εθνική Τράπεζα του Κιέβου, επιτρέποντας στην εμπόλεμη κυβέρνηση να «μετατρέψει bitcoin σε σφαίρες, επιδέσμους και άλλα πολεμικά υλικά». Το CoinDesk δήλωσε ότι η πρωτοβουλία «εμβαθύνει μια άνευ προηγουμένου σύνδεση μεταξύ των δυνάμεων του δημόσιου και του ιδιωτικού τομέα στα κρυπτονομίσματα».

Ο Oleksandr Bornyakov, αξιωματούχος του Υπουργείου Ψηφιακού Μετασχηματισμού της Ουκρανίας, μίλησε στο CoinDesk για μια «επερχόμενη δημοπρασία μίας συλλογής NFT[2]» που θα δώσει «την επόμενη ώθηση στη διαδικασία συγκέντρωσης κεφαλαίων μέσω κρυπτογράφησης».

(Το Υπουργείο Ψηφιακού Μετασχηματισμού του Bornyakov έπαιξε βασικό ρόλο στην επιτυχημένη, υπό την ηγεσία του Zelensky, εκστρατεία για την ακύρωση της εμφάνισης των Max Blumenthal και Aaron Mate από το The Grayzone στο Web Summit, μια σημαντική διεθνή συγκέντρωση της τεχνολογικής βιομηχανίας στη Λισαβόνα της Πορτογαλίας).

Σε δελτίο τύπου που συνόδευε την ανακοίνωση της συνεργασίας του FTX με την Ουκρανία, ο Bankman-Fried εξήγησε ότι, «κατά την έναρξη των συγκρούσεων στην Ουκρανία, το FTX αισθάνθηκε την ανάγκη να παράσχει βοήθεια με οποιονδήποτε τρόπο μπορούσε». Υποσχέθηκε ότι η συμφωνία παρέχει «τη δυνατότητα να παραδώσουμε βοήθεια και πόρους στους ανθρώπους που τα χρειάζονται περισσότερο».

Το Κίεβο εξαφανίζει τον ιστότοπο “Βοήθεια για την Ουκρανία” λίγες ημέρες πριν δημοσιοποιηθεί το σκάνδαλο της FTX

Η ιστοσελίδα του “Aid for Ukraine” έχει πλέον διαγραφεί, αλλά είναι ακόμη προσβάσιμη μέσω του Internet Archive. Μέχρι πολύ πρόσφατα, ενθάρρυνε τους επισκέπτες να «βοηθήσουν την Ουκρανία με κρυπτονόμισμα» και παρακαλούσε «μην μας αφήνετε μόνους με τον εχθρό».

Ο ιστότοπος περιείχε διαφημιστικά αποσπάσματα από μια ποικιλία Ουκρανών κυβερνητικών αξιωματούχων και bitcoin bros[3] – ανάμεσά τους και ο ιδρυτής της FTX.

Ο Mykhailo Fedorov, αναπληρωτής πρωθυπουργός και υπουργός ψηφιακού μετασχηματισμού της Ουκρανίας, ευχαρίστησε «την κοινότητα κρυπτογράφησης» για τη χρηματοδότηση της αγοράς κρανών, αλεξίσφαιρων γιλέκων και συσκευών νυχτερινής όρασης. Από την πλευρά του, ο Bankman-Fried δήλωσε «απίστευτα ενθουσιασμένος και ταπεινός» που «στηρίζει τις δωρεές κρυπτονομισμάτων στην Ουκρανία».

Η τελευταία διαθέσιμη λήψη από το Internet Archive του “Aid for Ukraine” πραγματοποιήθηκε το απόγευμα της 26ης Οκτωβρίου. Καθ’ όλη τη διάρκεια της ύπαρξης της ιστοσελίδας, το Internet Archive κατέγραφε στιγμιότυπα της σελίδας σε εβδομαδιαία βάση. Αυτό δείχνει σαφώς ότι η σελίδα αφαιρέθηκε από το Κίεβο στα τέλη Οκτωβρίου, αρκετές ημέρες πριν ξεκινήσει η κρίση του FTX.

Αφού διέγραψε τη σελίδα, η ουκρανική κυβέρνηση δημιούργησε έναν αυτόνομο ιστότοπο την 1η Νοεμβρίου για να προωθήσει το εγχείρημα. Η σελίδα ήταν πανομοιότυπη και τα αποσπάσματα από τον Bankman-Fried, καθώς και οι αναφορές στην εμπλοκή της FTX και το λογότυπό της, παρέμειναν στη θέση τους μέχρι το πρωί της 15ης Νοεμβρίου.

Ήταν η απόρριψη και η διαγραφή της αρχικής ιστοσελίδας και η μετάβαση σε ένα εντελώς νέο περιβάλλον εργασίας εκείνη τη στιγμή απλώς μια τρομακτική σύμπτωση ή μήπως οι Ουκρανοί είχαν προειδοποιηθεί για το τι ερχόταν; Τι είχε μάθει το Κίεβο και πότε το είχε μάθει;

Ο Bankman-Fried διοχέτευσε εκατομμύρια στον Biden μέσω “αόρατου” PAC

Ενώ ορισμένοι έχουν κατηγορήσει την FTX ότι λειτουργούσε ως όχημα ξεπλύματος χρήματος για το Δημοκρατικό Κόμμα των ΗΠΑ, συγκεκριμένα στοιχεία που να υποστηρίζουν αυτόν τον ισχυρισμό δεν έχουν ακόμη προκύψει. Αλλά δεδομένου του ιστορικού του Bankman-Fried ως ενός από τους πιο παραγωγικούς δωρητές των Δημοκρατικών και του ρόλου που διαδραμάτισε ως σύνδεσμος μεταξύ των ισχυρών του κόμματος και της σφαίρας των κρυπτονομισμάτων, οι ισχυρισμοί αυτοί είναι κατανοητοί.

Ο Bankman-Fried είναι γιος της καθηγήτριας νομικής του Στάνφορντ Barbara Friedman, ιδρυτή ενός σκιώδους Super PAC[4] με την ονομασία Mind the Gap, το οποίο διοχέτευε αθόρυβα εκατομμύρια σε υποψήφιους του Δημοκρατικού Κόμματος, κυρίως από ανώνυμους επενδυτές της Silicon Valley.

Η οργάνωση της καθηγήτριας Φρίντμαν δεν έχει ιστότοπο ή αποτύπωμα στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης και οι ιδρυτές της δεν διαφημίζουν δημόσια τη συμμετοχή τους. Οι αποδέκτες χρημάτων από τα Super PAC, οι οποίοι επιλέγονται μέσω πολύπλοκης ανάλυσης δεδομένων[5], συχνά δεν έχουν ιδέα ποιος ακριβώς δωρίζει στις προεκλογικές τους εκστρατείες.

«Ο λόγος ύπαρξης [του Mind the Gap] είναι η μυστικότητα», δήλωσε ένα άτομο «με δεσμούς με την οργάνωση» στο Vox το 2020.

Η ίδρυση της FTX από τον Bankman-Fried τον Απρίλιο του 2019 – τον ίδιο μήνα που ο Joe Biden ανακοίνωσε την προεδρική του υποψηφιότητα για το 2020 – έχει συμβάλει στην ίντριγκα γύρω από το σκάνδαλο. Μόλις άρχισαν να εισρέουν τεράστια ποσά μέσα και μέσω του ανταλλακτηρίου FTX, ο ιδρυτής του διοχέτευσε τα κέρδη στα ταμεία της προεκλογικής εκστρατείας του Μπάιντεν. Περιέργως, ο Bankman-Fried δεν είχε προηγούμενο ιστορικό οικονομικής δραστηριότητας για πολιτικούς σκοπούς.

Κατά τη διάρκεια της προεκλογικής εκστρατείας του 2020, ο Bankman-Fried δώρισε πάνω από 5 εκατομμύρια δολάρια στον Μπάιντεν και σε ομάδες που τον υποστήριζαν. Αυτό φέρεται να βοήθησε να τροφοδοτηθεί ένας δυνητικά καθοριστικός «εννεαψήφιος βομβαρδισμός τηλεοπτικών διαφημίσεων της τελευταίας ώρας» που στόχευε τις πολιτείες που ταλαντεύονταν, και έκανε τον crypto-bro τον δεύτερο μεγαλύτερο δωρητή του προέδρου, ακριβώς πίσω από τον Michael Bloomberg.

Ο Bankman-Fried υποστήριξε ότι αυτή η πηγή γενναιοδωρίας «παρακινήθηκε όχι τόσο από συγκεκριμένα θέματα όσο από μια ‘γενική ευστάθεια και διαδικασία στη λήψη αποφάσεων’ της ομάδας του Μπάιντεν». Μια τέτοια φαινομενική έλλειψη ενθουσιασμού για τον πρόεδρο έρχεται σε αντίθεση με τα ιλιγγιώδη ποσά που έχει διοχετεύσει στα σεντούκια του Δημοκρατικού κόμματος από τότε.

Μόνο το 2022, ο Bankman-Fried έδωσε απλόχερα σχεδόν 40 εκατομμύρια δολάρια σε υποψήφιους, εκστρατείες και PACs των Δημοκρατικών. Το όργιο δωρεών τον κατέστησε τον δεύτερο μεγαλύτερο μεμονωμένο δωρητή για τους σκοπούς των Δημοκρατικών, πίσω από τον φιλελεύθερο κεφαλαιούχο επιχειρηματικών συμμετοχών Τζορτζ Σόρος.

Πιο πρόσφατα, ο Bankman-Fried δεσμεύτηκε να δωρίσει το ιλιγγιώδες ποσό του 1 δισεκατομμυρίου δολαρίων από φέτος έως το 2024 για να εξασφαλίσει τη νίκη των Δημοκρατικών στις επόμενες προεδρικές εκλογές. Στις 14 Οκτωβρίου, ωστόσο, υπαναχώρησε πλήρως, χαρακτηρίζοντας την εν λόγω επένδυση “ανόητη” κίνηση. Κάτι σκανδαλώδες κυοφορούνταν στο παρασκήνιο.

Μια εβδομάδα αργότερα, η Επιτροπή Κεφαλαιαγοράς της Πολιτείας του Τέξας ανακοίνωσε ότι διερευνά την FTX ως ύποπτη για πώληση μη καταχωρημένων κινητών αξιών. Η εξέλιξη πέρασε σε μεγάλο βαθμό απαρατήρητη από τα μέσα ενημέρωσης. Στο βαθμό που προκάλεσε οποιοδήποτε ενδιαφέρον, παρουσιάστηκε ως ένα μόνο από τα πολλά παραδείγματα ελέγχου των παικτών των κρυπτονομισμάτων από τις χρηματοπιστωτικές αρχές.

Τι συνέβη με τα 60 εκατομμύρια δολάρια που συγκεντρώθηκαν από την “Aid for Ukraine”;

Εάν η FTX ξέπλενε όντως κεφάλαια για τον πόλεμο δι’ αντιπροσώπου στην Ουκρανία, η παραμικρή ένδειξη ότι οι ρυθμιστικές αρχές ερευνούσαν τις δραστηριότητές της θα σήμαινε συναγερμό σε όλη την Ουάσινγκτον – και κατ’ επέκταση στο Κίεβο. Αυτός μπορεί να είναι ο λόγος για τον οποίο η ουκρανική κυβέρνηση άλλαξε την ιστοσελίδα του Aid for Ukraine με έναν ειδικό ιστότοπο, και διέγραψε την αρχική [ιστοσελίδα] εξ ολοκλήρου από το διαδίκτυο μόλις λίγες ημέρες μετά την ανακοίνωση.

Περίεργες είναι επίσης οι καταγραφές του Internet Archive της ιστοσελίδας Aid for Ukraine που δείχνουν ότι τα αρχεία των κεφαλαίων που υποτίθεται ότι ρέουν στο Κίεβο μέσω Bitcoin δεν είχαν ενημερωθεί από τον Ιούλιο. Εκείνη την εποχή, η ιστοσελίδα ανέφερε ότι είχαν συγκεντρωθεί πάνω από 60 εκατομμύρια δολάρια από την “κοινότητα”. Το ποσό αυτό αντικατοπτρίζεται στον ενημερωμένο αυτόνομο ιστότοπο συγκέντρωσης χρημάτων του Aid for Ukraine.

Μια ανάλυση των δαπανών στη νέα ιστοσελίδα της Aid for Ukraine αναφέρει ότι το Κίεβο είχε δαπανήσει συνολικά 54.573.622 δολάρια από τις δωρεές κρυπτονομισμάτων μέχρι τις 7 Ιουλίου για μια μεγάλη ποικιλία εξοπλισμού, οχημάτων, μη επανδρωμένων αεροσκαφών, “θανατηφόρου εξοπλισμού” και άλλων πόρων. Μία από τις μεγαλύτερες μεμονωμένες δαπάνες ήταν 5.250.519 δολάρια για μια «παγκόσμια εκστρατεία μέσων ενημέρωσης κατά του πολέμου», οι λεπτομέρειες της οποίας θα «δημοσιευτούν μόνο μετά τη νίκη μας» εξαιτίας «λόγων ασφαλείας».

Ουκρανοί κυβερνητικοί αξιωματούχοι και παράγοντες του ιδιωτικού τομέα που εμπλέκονται στη λειτουργία της Aid for Ukraine έχουν ειρωνευτεί τις αναφορές για ατασθαλίες σχετικά με τη χρήση της.

Ο Oleksandr Bornyakov του Υπουργείου Ψηφιακού Μετασχηματισμού της Ουκρανίας δήλωσε ότι η Aid for Ukraine χρησιμοποίησε απλώς το FTX για να «μετατρέψει τις δωρεές σε συνάλλαγμα τον Μάρτιο». Ο διευθύνων σύμβουλος της Everstake, της εταιρείας “πιστοποίησης” που θεωρητικά εγγυάται ότι τα κεφάλαια κρυπτογράφησης που δωρίστηκαν μέσω της Aid for Ukraine έφτασαν στο Υπουργείο Άμυνας του Κιέβου, ευχαρίστησε επίσης «κάθε κάτοχο κρυπτονομισμάτων για τη δωρεά… εκείνες τις πρώτες ημέρες, όταν κάθε σεντ και κάθε λεπτό [της ώρας] ήταν ζωτικής σημασίας».

Ερμηνευμένα στη διαδοχή τους, αυτά τα σχόλια υποδηλώνουν ότι το Aid for Ukraine δημιουργήθηκε αποκλειστικά για να λαμβάνει δωρεές στα αρχικά στάδια του πολέμου, και το ποσό των 60 εκατομμυρίων δολαρίων αντιπροσωπεύει ποσά που ελήφθησαν και μετατράπηκαν τις εβδομάδες αμέσως μετά την έναρξη της πρωτοβουλίας. Αυτή η ερμηνεία ενισχύεται από την παρουσίαση ενός στελέχους της Everstake σε ένα συνέδριο κρυπτονομισμάτων στο Web Summit την 1η Νοεμβρίου, με θέμα “συγκέντρωση [πάνω από] 60 εκατ. δολάρια σε κρυπτονομίσματα για την Ουκρανία”.

Αλλά μια καταγραφή από το Internet Archive της Aid for Ukraine την 1η Απριλίου επιτείνει τη σύγχυση, δείχνοντας ότι δυόμισι εβδομάδες μετά την έναρξη της πρωτοβουλίας, η ιστοσελίδα ενημερώθηκε για να ισχυριστεί ότι είχαν συγκεντρωθεί “πάνω από 70 εκατομμύρια δολάρια” από δωρητές κρυπτογράφησης. Αυτό αναθεωρήθηκε σε “πάνω από 60 εκατομμύρια δολάρια” πέντε ημέρες αργότερα.

Το πιο περίεργο είναι ότι τα αρχεία της Aid for Ukraine δείχνουν ότι από την έναρξη της πρωτοβουλίας έως τις 14 Απριλίου δαπανήθηκαν συνολικά 45.103.538 δολάρια. Αυτό σημαίνει ότι μόλις 9.470.084 δολάρια δαπανήθηκαν από τις 14 Απριλίου έως τις 7 Ιουλίου, μια περίοδο κατά την οποία ο πόλεμος εξελίχθηκε σε «αιματηρό πόλεμο φθοράς» σύμφωνα με τον Guardian.

Αυτό αφήνει ένα κενό τουλάχιστον 5,5 εκατομμυρίων δολαρίων μεταξύ των χρημάτων που ισχυρίστηκε ότι συγκέντρωσε η Aid for Ukraine τις πρώτες εβδομάδες και των χρημάτων που λέει ότι μοίρασε στην Ουκρανία.

Η διαφορά επιβεβαιώθηκε σε ένα tweet του επίσημου λογαριασμού της Aid for Ukraine στο Twitter, που αναρτήθηκε το βράδυ της 15ης Νοεμβρίου, το οποίο ανέφερε ότι «από τα 60 εκατομμύρια δολάρια που έχουν ληφθεί, τα 54 εκατομμύρια δολάρια έχουν ήδη δαπανηθεί για τις ανθρωπιστικές και στρατιωτικές ανάγκες της Ουκρανίας».

Αυτό σημαίνει ότι δεν ελήφθησαν άλλα κεφάλαια οποιουδήποτε μεγέθους μετά τις αρχές Απριλίου και το συνολικό ποσό παραμένει στάσιμο έκτοτε, παρά το γεγονός ότι ο πόρος είναι ανοιχτός για δωρεές. Κάτι που θα πρέπει να θεωρηθεί ως εξαιρετικά ασυνήθιστο.

Η κυβέρνηση της Ουκρανίας, η FTX και η Everstake, όλοι αυτοί οφείλουν να απαντήσουν τώρα σε σοβαρά ερωτήματα. Συγκεκριμένα: Γιατί τα κεφάλαια που υποτίθεται ότι συγκεντρώθηκαν φαίνεται να μειώθηκαν μέσα σε λίγες ημέρες; Γιατί δεν έχουν ληφθεί από τότε δωρεές στην ιστοσελίδα του Aid for Ukraine ή στον νέο ιστότοπό του; Πόσα έχουν δωρηθεί από την υποτιθέμενη αρχική εισροή και μετά; Και πού πήγαν τα υπόλοιπα χρήματα;

Ουκρανία: μια μαύρη τρύπα για τη δυτική βοήθεια

Οι ιστορίες πιθανών οικονομικών ατασθαλιών από Ουκρανούς αξιωματούχους και τον στρατό της χώρας αποσιωπούνται σταθερά ή θάβονται εντελώς από τα Δυτικά μέσα ενημέρωσης. Ένα αποκαλυπτικό δημοσίευμα του Αυγούστου από την εφημερίδα Kyiv Independent κατέγραψε εκτεταμένες καταχρήσεις από την ηγεσία μιας πτέρυγας της Διεθνούς Λεγεώνας, συμπεριλαμβανομένων σεξουαλικών παρενοχλήσεων, λεηλασιών, απειλών κατά των στρατιωτών με την απειλή όπλων και αποστολής τους απροετοίμαστων σε ανεύθυνες επιχειρήσεις. Παρόλο που η εφημερίδα Kyiv Independent επηρεάζει συχνά την κάλυψη της σύγκρουσης στην Ουκρανία από τα Δυτικά μέσα ενημέρωσης, η συγκεκριμένη ιστορία αγνοήθηκε εντελώς από τα κυρίαρχα μέσα.

Τον ίδιο μήνα, το CBS μετέδωσε ένα ερευνητικό αφιέρωμα που αποκάλυπτε ότι μόνο το 30 τοις εκατό των Δυτικών αποστολών όπλων στην Ουκρανία έφτασε ποτέ στην πρώτη γραμμή του μετώπου. Λόγω των έντονων αντιδράσεων από το Πεντάγωνο και άλλες ισχυρές πηγές, το CBS απέσυρε προσωρινά το δικό του ντοκιμαντέρ καθώς και ένα συνοδευτικό διαφημιστικό τρέιλερ και άρθρο από το διαδίκτυο. Από τότε το αφιέρωμα “επικαιροποιήθηκε” για να ισχυριστεί ότι «η κατάσταση έχει βελτιωθεί σημαντικά» μετά τα γυρίσματα και ότι «μια πολύ μεγαλύτερη ποσότητα φτάνει τώρα εκεί που πρέπει να πάει».

Όταν πρόκειται για την Ουκρανία, οι Δημοκρατικοί στα ανώτατα κλιμάκια είναι επίσης εξαιρετικά ικανοί στο να θάβουν ενοχλητικές ιστορίες. Τον Δεκέμβριο του 2015, ο Τζο Μπάιντεν εξανάγκασε τον τότε ηγέτη του Κιέβου Πέτρο Ποροσένκο να απολύσει τον γενικό εισαγγελέα Βίκτορ Σόκιν ως προϋπόθεση για να αναλάβουν οι ΗΠΑ την εγγύηση ενός δανείου ύψους 1 δισεκατομμυρίου δολαρίων του ΔΝΤ προς την Ουκρανία.

“Θα φύγω από εδώ σε έξι ώρες. Αν [ο Σόκιν] δεν απολυθεί, δεν θα πάρετε τα χρήματα”, απείλησε ο Μπάιντεν.

Με την απόλυση του Shokin, έληξε και η συνεχιζόμενη έρευνα του έμπειρου δικηγόρου για τον ενεργειακό γίγαντα Burisma. Πράγμα που σήμαινε ότι το πιο διάσημο μέλος του διοικητικού συμβουλίου της Burisma, ο Χάντερ Μπάιντεν, γιος του τότε αντιπροέδρου των ΗΠΑ Τζο Μπάιντεν, ξέφυγε από τον επίσημο έλεγχο.

Τώρα, ένας δισεκατομμυριούχος με πολιτικές διασυνδέσεις που χρησιμοποίησε μια μυστική οικονομική “κερκόπορτα” για να απομυζήσει από τους πελάτες του απίστευτα χρηματικά ποσά έχει γίνει ο τελευταίος πρωταγωνιστής στο έπος της σκοτεινής βοήθειας των ΗΠΑ προς την Ουκρανία. Και παρόλο που η κατάρρευση της εταιρίας FTX είναι πρωτοσέλιδο, τα κυρίαρχα μέσα ενημέρωσης αποφεύγουν επιμελώς την Ουκρανική οπτική γωνία.

*          *          *

Απολαύστε τώρα και το δεύτερο άρθρο στο θέμα μας: “Οι Υπόγειες Διαδρομές του Χρήματος στην Ουκρανία”.

 

*          *          *

ΜΠΑΪ ΜΠΑΪ ΚΙΕΒΟ, ΧΑΛΟΟΥ ΚΥΑΝΗ ΑΚΤΗ: ΚΑΘΩΣ ΟΙ ΔΥΤΙΚΟΙ ΣΤΕΛΝΟΥΝ ΒΟΗΘΕΙΑ, ΝΑ ΠΩΣ ΟΙ ΔΙΕΦΘΑΡΜΕΝΕΣ ΕΛΙΤ ΤΗΣ ΟΥΚΡΑΝΙΑΣ ΕΠΩΦΕΛΟΥΝΤΑΙ ΑΠΟ ΤΗ ΣΥΓΚΡΟΥΣΗ

Αξιωματούχοι και ολιγάρχες έχουν εκτρέψει μεγάλο μέρος της οικονομικής στήριξης που αποστέλλεται στο Κίεβο.

ΤΗΣ OLGA SUKHAREVSKAYA – 24 ΝΟΕΜΒΡΙΟΥ, 2022

Ο νέο-εκλεγμένος πρόεδρος της Ουκρανίας, Volodymyr Zelensky βαδίζει προς το προεδρικό γραφείο μετά την ορκωμοσία του στο Ουκρανικό κοινοβούλιο. ©  STR / NurPhoto via Getty Images

Από την έναρξη της στρατιωτικής επίθεσης της Ρωσίας στην Ουκρανία, οι Ηνωμένες Πολιτείες, η Ευρωπαϊκή Ένωση – και οι σύμμαχοί τους – έχουν παράσχει στο Κίεβο βοήθεια αξίας 126 δισεκατομμυρίων δολαρίων, αριθμός σχεδόν ίσος με ολόκληρο το ΑΕΠ της χώρας. Επιπλέον, εκατομμύρια Ουκρανοί έχουν βρει καταφύγιο στην ΕΕ, όπου τους δόθηκε στέγαση, τρόφιμα, άδειες εργασίας και συναισθηματική υποστήριξη. Το εύρος είναι τεράστιο, ακόμη και για τα δυτικά δεδομένα. Λαμβάνοντας υπόψη ότι το μπλοκ χρηματοδοτεί το Κίεβο ενόσω αντιμετωπίζει τη δική του οικονομική και ενεργειακή κρίση, η βοήθεια είναι ίσως ιδιαίτερα αξιοπρόσεκτη.

Το Κίεβο βασίζει τα ατελείωτα αιτήματά του για χρηματοδότηση στην κατάρρευση της οικονομίας του, λόγω του πολέμου, και στην ανάγκη του να «αντισταθεί στη ρωσική επιθετικότητα». Φτάνει όμως η βοήθεια στον προορισμό της;

Το τάγμα του Μονακό

Ενώ η Ουκρανία έχει προχωρήσει σε μια γενική επιστράτευση που αφορά όλους τους άνδρες κάτω των 60 ετών, πολλοί πρώην και νυν υψηλόβαθμοι αξιωματούχοι, πολιτικοί, επιχειρηματίες και ολιγάρχες έχουν μετακινηθεί για ασφάλεια στο εξωτερικό – κυρίως στην ΕΕ.

Η μαζική φυγή της ουκρανικής ελίτ ξεκίνησε ακόμη και πριν από την ένοπλη σύγκρουση. Στις 14 Φεβρουαρίου 2022, 37 βουλευτές της κοινοβουλευτικής ομάδας του Ουκρανού προέδρου “Υπηρέτης του Λαού” ξαφνικά “εξαφανίστηκαν“. Αν δεν είχε απαγορευτεί στους βουλευτές να εγκαταλείψουν τη χώρα την επόμενη κιόλας ημέρα, θα τους είχαν σίγουρα ακολουθήσει και άλλοι. Εν τω μεταξύ, οι πρώην αξιωματούχοι και οι ολιγάρχες απολάμβαναν μεγαλύτερη ελευθερία κινήσεων. Σύμφωνα με την ιταλική εφημερίδα La Repubblica, 20 επιχειρηματικά αεροσκάφη απογειώθηκαν από το αεροδρόμιο Boryspol του Κιέβου επίσης στις 14 του μηνός.

Οι μεγιστάνες βρίσκονταν στην κορυφή της ουράς. Ο επιχειρηματίας και βουλευτής Vadim Novinsky, οι επιχειρηματίες Vasily Khmelnitsky και Vadim Stolar, ο Vadim Nesterenko και ο Andrey Stavnitzer αναχώρησαν από τη χώρα με πτήσεις τσάρτερ. Ο εκατομμυριούχος πολιτικός Igor Abramovich έκλεισε ιδιωτική πτήση για την Αυστρία για 50 άτομα – παίρνοντας μαζί του συγγενείς, επιχειρηματικούς εταίρους και συναδέλφους του κόμματος. Οι ολιγάρχες πέταξαν από το Κίεβο προς τη Νίκαια, το Μόναχο, τη Βιέννη, την Κύπρο και άλλους προορισμούς της ΕΕ. Μια άλλη ομάδα επιχειρηματιών απογειώθηκε από την Οδησσό με ιδιωτικά αεροπλάνα. Ο ιδιοκτήτης της Vostok Bank αναχώρησε για το Ισραήλ, ενώ ο επικεφαλής του ομίλου Transship πέταξε για τη Λεμεσό. Ένας πρώην κυβερνήτης της περιοχής της Οδησσού, ο Vladimir Nemirovsky της Stalkanat, εγκατέλειψε επίσης τη χώρα.

Το καλοκαίρι και στις αρχές του φθινοπώρου του 2022, η “Ukrainska Pravda” ετοίμασε αρκετά ερευνητικά ντοκιμαντέρ για τους ικανούς προς στράτευση Ουκρανούς δισεκατομμυριούχους και αξιωματούχους που εντοπίστηκαν να κάνουν διακοπές στην Κυανή Ακτή κατά τη διάρκεια του πολέμου. Μια ταινία με τον ειρωνικό τίτλο “Το τάγμα του Μονακό” δείχνει Ουκρανούς ολιγάρχες να ξεκουράζονται στις βίλες, τα αρχοντικά τους και σε γιοτ. Στο πρώτο μέρος, βλέπουμε τον επιχειρηματία Konstantin Zhevago, ο οποίος περιλαμβάνεται στον κατάλογο καταζητούμενων της Ιντερπόλ, να χαλαρώνει στο ιδιωτικό του γιοτ αξίας 70 εκατομμυρίων δολαρίων. Η θαλαμηγός κοσμεί την ακτογραμμή της Κυανής Ακτής καθώς η οικογένεια του Zhevago αποβιβάζεται. Ο επιχειρηματίας του Χάρκοβο Alexander Yaroslavsky, ο οποίος υποσχέθηκε να πουλήσει το γιοτ του και να μεταφέρει τα χρήματα για την αποκατάσταση του Χάρκοβο, φαίνεται να πλέει δίπλα του.

Screenshot ©  YouTube / Украинская правда

Οι δημοσιογράφοι της “Ukrainska Pravda” έριξαν επίσης μια ματιά στους αδελφούς Surkis στη Γαλλία, οι οποίοι σήμερα νοικιάζουν διαμερίσματα αξίας 2 εκατομμυρίων ευρώ ετησίως. Εν τω μεταξύ, μια Bentley αξίας 300.000 δολαρίων που ανήκει στον Ουκρανό επιχειρηματία Vadim Ermolaev εθεάθη κοντά στο καζίνο του Μονακό και ο Eduard Kohan, συνιδρυτής της Euroenergotrade, εθεάθη σε ένα από τα κομψά ξενοδοχεία του Μόντε Κάρλο.

Όπως φαίνεται, μια ολόκληρη αποικία Ουκρανών ολιγαρχών έχει εγκατασταθεί στη γαλλική κοινότητα Cap-Ferrat των ελίτ. Ο εργολάβος γης Vadim Solar, οι ολιγάρχες Dmitry Firtash, Vitaly Khomutynnik και Sergey Lovochkin είναι μεταξύ αυτών που απολαμβάνουν την υψηλή ζωή εν μέσω πολέμου. Η βίλα στο Cap-Ferrat που ανήκε κάποτε στον βασιλιά Λεοπόλδο Β’ του Βελγίου αγοράστηκε από τον πλουσιότερο Ουκρανό ολιγάρχη Rinat Akhmetov. Γείτονές του είναι ο Alexander Davtyan, πρόεδρος του επενδυτικού ομίλου DAD LLC, και ο Vladislav Gelzin, πρώην βουλευτής του περιφερειακού συμβουλίου του Ντονέτσκ.

Όπως τονίζουν επανειλημμένα οι δημιουργοί της ταινίας, βουλευτές και επιχειρηματίες των “φιλορωσικών” κοινοβουλευτικών ομάδων [επίσης] εγκατέλειψαν τη χώρα κατά τη διάρκεια του πολέμου. Ωστόσο, πολλοί ενεργοί υποστηρικτές της σημερινής κυβέρνησης προτιμούν επίσης να υπερασπίζονται την πατρίδα τους από το εξωτερικό.

Η “Ukrainska Pravda” κατάφερε να πάρει συνέντευξη από τον Andrei Kholodov, βουλευτή της παράταξης “Υπηρέτης του Λαού” του Vladimir Zelensky, από τη σημερινή του κατοικία στη Βιέννη. Την αυστριακή πρωτεύουσα επέλεξαν επίσης ο εθνικιστής Nikita Poturaev και ο Sergei Melnichuk, πρώην επικεφαλής του τάγματος Aidar, γνωστού για εγκλήματα πολέμου που καταγγέλθηκαν από τη Διεθνή Αμνηστία. Ο πρώην επικεφαλής του Συνταγματικού Δικαστηρίου της Ουκρανίας, ο 59χρονος Alexander Tupitsky, και ο 45χρονος πρώην γενικός εισαγγελέας της Ουκρανίας Ruslan Ryaboshapka προτίμησαν επίσης τα ξένα “χαρακώματα”.

Τα μέλη του ουκρανικού κοινοβουλίου δεν βιάζονται να υιοθετήσουν νόμους ζωτικής σημασίας για τη χώρα σε καιρό πολέμου. Σύμφωνα με το κανάλι Telegram “Volyn News”, από τις 11 Μαρτίου 2022, περισσότεροι από 20 βουλευτές είχαν μετακομίσει στο εξωτερικό για απροσδιόριστους λόγους. Η γεωγραφία είναι εκτεταμένη: Μεγάλη Βρετανία, Πολωνία, Κατάρ, Ισπανία, Γαλλία, Αυστρία, Ρουμανία, Ουγγαρία, Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα, Μολδαβία, Ισραήλ κ.λπ. Τον Μάρτιο, η Γενική Εισαγγελία της Ουκρανίας ξεκίνησε έρευνα για τις ενέργειες έξι βουλευτών που παρέμειναν στο εξωτερικό.

Προφανώς, ούτε ο πόλεμος ούτε η τιμωρία μπορούν να βάλουν σε λειτουργία τους Ουκρανούς νομοθέτες. Μόνο 99 βουλευτές από τους 450 παρακολούθησαν τη συνεδρίαση του Κοινοβουλίου στις 20 Ιουλίου. Κατά πάσα πιθανότητα η προσοχή τους είχε αποσπαστεί από το καλοκαίρι, την Κυανή Ακτή, τις Μαλδίβες και τα γιοτ… Όσο για την υπεράσπιση της ίδιας της Ουκρανίας – αφήστε το στους ξένους εθελοντές, λένε.

Πού πηγαίνει όλη η στρατιωτική και ανθρωπιστική βοήθεια;

Περιμένοντας την έναρξη της συνεδρίασης στο Ουκρανικό κοινοβούλιο, ©  Sergii Kharchenko / NurPhoto via Getty Images

Ορισμένοι Δυτικοί ευεργέτες παρατήρησαν πρόσφατα ότι το μεγαλύτερο μέρος της στρατιωτικής και ανθρωπιστικής βοήθειας δεν φτάνει ποτέ στον στρατό της Ουκρανίας ή στους απλούς πολίτες.

Σε ένα αρχικό ντοκιμαντέρ, το CBS ανέφερε ότι περίπου το 70% της στρατιωτικής βοήθειας απέτυχε να βρει το δρόμο του προς τους προβλεπόμενους δικαιούχους και οι χώρες-χορηγοί συχνά δεν είναι σε θέση να ελέγξουν την προβλεπόμενη χρήση της. Σύμφωνα με τους δημιουργούς του ρεπορτάζ, ορισμένα από τα όπλα πωλούνται στη μαύρη αγορά. Όπως δήλωσε ο βετεράνος του Σώματος Πεζοναυτών των ΗΠΑ Andy Milburn, «μπορώ να σας πω ότι χωρίς αμφιβολία ότι αυτά τα πράγματα δεν φτάνουν στις μονάδες της πρώτης γραμμής, Drones, Switchblades, IFAKs. Δεν είναι [στο μέτωπο], εντάξει. Οι πανοπλίες σώματος, τα κράνη, εσείς διαλέγετε».

Το Grayzone γράφει ότι τα όπλα και η ανθρωπιστική βοήθεια που παρέχει η Δύση στον ουκρανικό στρατό κλέβονται στην πορεία και δεν φτάνουν ποτέ στους στρατιώτες. Την ίδια στιγμή, οι Ουκρανοί βουλευτές έδωσαν πρόσφατα στους εαυτούς τους 70% αύξηση μισθού. Ο συντάκτης του άρθρου υποστηρίζει ότι δισεκατομμύρια δολάρια από τις ΗΠΑ και την ΕΕ έχουν εκτραπεί.

Ένας Ουκρανός στρατιώτης ονόματι Ιβάν δήλωσε στους δημοσιογράφους για τα δυτικά κονδύλια που δεν φτάνουν ποτέ στο μέτωπο: «Φανταστείτε να πείτε σε έναν Αμερικανό στρατιώτη ότι εμείς χρησιμοποιούμε τα προσωπικά μας αυτοκίνητα στον πόλεμο και είμαστε επίσης υπεύθυνοι για την πληρωμή των επισκευών και των καυσίμων. Αγοράζουμε μόνοι μας τα δικά μας αλεξίσφαιρα και κράνη. Δεν έχουμε εργαλεία παρατήρησης ή κάμερες, οπότε οι στρατιώτες πρέπει να βγάζουν το κεφάλι τους έξω για να δουν τι έρχεται, πράγμα που σημαίνει ότι ανά πάσα στιγμή μια ρουκέτα ή ένα τανκ μπορεί να τους ξεριζώσει το κεφάλι».

Η Samantha Morris, ιατρός από τις ΗΠΑ, επέστησε την προσοχή στην κλοπή ιατρικών προμηθειών και στη συνολική διαφθορά: «Ο επικεφαλής γιατρός της στρατιωτικής βάσης στο Sumy έχει παραγγείλει ιατρικές προμήθειες από και για τον στρατό σε διαφορετικές χρονικές στιγμές και έχει εξαφανίσει εντελώς 15 φορτηγά με προμήθειες», είπε. Οι γιατροί δεν μπορούσαν καν να οργανώσουν μαθήματα για νοσηλευτές-βοηθούς μέχρι που παρενέβη ένας φίλος του κυβερνήτη της περιοχής του Sumy.

Το CNN μίλησε με έναν συνταξιούχο συνταγματάρχη των ΗΠΑ, ο οποίος δήλωσε ότι τα ουκρανικά στρατεύματα έχουν έλλειψη προμηθειών. Τα φορητά όπλα, ο ιατρικός εξοπλισμός, τα νοσοκομεία πεδίου και πολλά άλλα βρίσκονται υπό τον έλεγχο ιδιωτικών οργανώσεων – που ενδιαφέρονται περισσότερο να κλέψουν χρήματα παρά να σώσουν τις ζωές των συμπατριωτών τους.

Όπως επέμεινε ο Stephen Myers, πρώην μέλος της Συμβουλευτικής Επιτροπής επί της Διεθνούς Οικονομικής Πολιτικής του Υπουργείου Εξωτερικών των ΗΠΑ, “Δεν υπάρχουν πολλά που να εμποδίζουν έναν διοικητή στο πεδίο της μάχης να εκτρέψει μέρος του εξοπλισμού σε αγοραστές, δηλαδή στους Ρώσους, τους Κινέζους, τους Ιρανούς ή σε οποιονδήποτε άλλον, ισχυριζόμενος ότι ο εξοπλισμός και τα όπλα καταστράφηκαν…”.

To Κρατικό Γραφείο Αναζητήσεων της Ουκρανίας ανακάλυψε μέσα σε ένα από 133 κοντέινερς που είχαν κρυφτεί για να μην ελεγχθούν στο τελωνείο της Οδησσού ένα κοτζάμ ελικόπτερο Mi-2 πολλαπλών σκοπών.

Χιλιάδες τόνοι ανθρωπιστικής βοήθειας έχουν κλαπεί. Τον Σεπτέμβριο, το Εθνικό Γραφείο Καταπολέμησης της Διαφθοράς της Ουκρανίας (NABU) απέδειξε ότι ο επικεφαλής του Γραφείου του Προέδρου, Andrei Yermak, ο αναπληρωτής του Kirill Tymoshenko, ο επικεφαλής της παράταξης “Ο υπηρέτης του λαού” David Arakhamiya και ο φίλος του Vemir Davityan βρίσκονταν πίσω από τη μεγάλης κλίμακας κλοπή ανθρωπιστικής βοήθειας στην περιοχή Zaporozhye. Οι αξιωματούχοι της Zaporozhye, Starukh, Nekrasova, Sherbina και Kurtev μόνο επιφανειακά διεκπεραίωναν το έργο της διανομής της βοήθειας. Μέσα σε έξι μήνες οργάνωσαν την κλοπή 22 θαλάσσιων εμπορευματοκιβωτίων [containers], 389 σιδηροδρομικών βαγονιών και 220 φορτηγών. Η ανθρωπιστική βοήθεια πωλήθηκε στις αλυσίδες ATB και Selpo – σούπερ μάρκετ που ανήκουν στους Gennady Butkevich και Vladimir Kostelman, αντίστοιχα. Φυσικά, ο Tymoshenko, η Nekrasova και ο Davityan έγιναν “πρόσφυγες” και βρήκαν άσυλο στη Βιέννη.

Ομολογουμένως, δεν είναι όλοι υπό διωγμό. Ο Andrei Yarmolsky, ο σκανδαλώδης πρώην αναπληρωτής επικεφαλής της περιφερειακής διοίκησης της Volyn – που κατηγορείται για κλοπή ανθρωπιστικής βοήθειας, προμήθεια ελαττωματικών αλεξίσφαιρων γιλέκων και παράνομη μετακίνηση ανδρών εκτός της χώρας – προήχθη. Τώρα εργάζεται για το Συμβούλιο Εθνικής Ασφάλειας και Άμυνας.

Ιατρικές προμήθειες έχουν επίσης κλαπεί. Η Telegraph αναφέρει ότι «ορισμένες από τις δωρεές έφτασαν αργότερα στα ράφια των φαρμακείων των νοσοκομείων: τιμολογήθηκαν και καταχωρήθηκαν προς πώληση». Οι εργαζόμενοι στον τομέα της υγείας ιδιοποιούνται φάρμακα, επιδέσμους και ιατρικό εξοπλισμό και τα μεταπωλούν σε ασθενείς για τους οποίους προορίζονταν να είναι δωρεάν, αναφέρει το άρθρο.

Μια παρόμοια ιστορία διηγήθηκε η προαναφερθείσα γιατρός Dr Morris: «Μου τηλεφώνησε μια νοσοκόμα από ένα στρατιωτικό νοσοκομείο στο Ντνίπρο. Είπε ότι ο πρόεδρος του νοσοκομείου είχε κλέψει όλα τα παυσίπονα για να τα μεταπωλήσει και ότι οι τραυματισμένοι στρατιώτες που νοσηλεύονταν εκεί δεν είχαν ανακούφιση από τον πόνο. Μας παρακάλεσε να της παραδώσουμε “χέρι-με-χέρι” τα παυσίπονα φάρμακα. Είπε ότι θα τα έκρυβε από τον πρόεδρο του νοσοκομείου ώστε να φτάσουν στους στρατιώτες. Αλλά ποιον μπορείς να εμπιστευτείς; Έκλεβε όντως ο πρόεδρος του νοσοκομείου τα φάρμακα ή εκείνη προσπαθούσε να μας εξαπατήσει για να της δώσουμε τα παυσίπονα για να τα πουλήσει ή να τα χρησιμοποιήσει; Ποιος ξέρει. Όλοι λένε ψέματα».

Πόλεμος για κάποιους, Gucci για άλλους

Οι τεράστιες ροές μετρητών από τις δυτικές χώρες χρησιμοποιούνται συνεχώς από διεφθαρμένους Ουκρανούς αξιωματούχους για προσωπικό πλουτισμό και για την απόκτηση ειδών πολυτελείας.

Σε ένα πρόσφατο κύκλωμα διαφθοράς που εξαρθρώθηκε, το τελωνείο της Οδησσού εισήγαγε λαθραία πουκάμισα, σακίδια πλάτης, αθλητικά παπούτσια, ζώνες και άλλα είδη πολυτελείας των Givenchy, Gucci, Polo, Dolce & Gabbana, Michael Kors, Chanel, Louis Vuitton και Armani ως δήθεν στρατιωτικό εξοπλισμό. Τα συνοδευτικά έγγραφα, που δήλωναν ότι το φορτίο ήταν «για τις ανάγκες των Ενόπλων Δυνάμεων της Ουκρανίας», υπογράφονταν από τον εκτελούντα χρέη επικεφαλής του τελωνείου της Οδησσού Vitaly Zakolodyazhny. Σύμφωνα με τον βουλευτή Alexander Dubinsky, πρόκειται για ένα συνηθισμένο σχέδιο κλοπής. «Το έργο των τελωνείων δεν είναι ικανοποιητικό, διότι ενώ κάποιοι πολεμούν στο μέτωπο, άλλοι κερδίζουν χρήματα με το πρόσχημα της τελωνειακής στολής τους», δήλωσε ο βουλευτής.

Φωτογραφία από το Μουσείο Λαθρεμπορίου της Οδησσού.

Για να πάρουμε ένα άλλο παράδειγμα, τον Μάιο του 2022, οι δυτικές χώρες κατάργησαν τους τελωνειακούς δασμούς για την Ουκρανία. Μέσα σε μια εβδομάδα, εισήχθησαν στη χώρα πάνω από 14.000 επιβατικά αυτοκίνητα. Όπως σχολίασε ο αναπληρωτής υπουργός Υποδομών Mustafa Nayem, «Λαμβάνοντας υπόψη ότι είμαστε μια χώρα σε πόλεμο, οι εταίροι μας στην Πολωνία, τη Σλοβακία και τη Ρουμανία εξεπλάγησαν αρκετά από αυτή την ταχεία αναβάθμιση του στόλου οχημάτων μας».

Καθώς προχωρούν στην απόκτηση πολυτελών ρούχων και αυτοκινήτων, οι κλέφτες φροντίζουν επίσης να αποσύρουν κεφάλαια από την Ουκρανία.

Σύμφωνα με το Γραφείο Οικονομικής Ασφάλειας της Ουκρανίας, από τον προϋπολογισμό της Ουκρανίας απουσιάζουν φόροι αξίας 4,5 δισεκατομμυρίων UAH (Ουκρανικά χρίβνια) [που θα έπρεπε να είχαν εισπραχθεί] από τους γεωργο-κτηνοτρόφους: «Τον Αύγουστο-Σεπτέμβριο του 2022 εξήχθησαν μέσω του τελωνειακού εδάφους της Ουκρανίας σχεδόν 12 εκατομμύρια τόνοι σιτηρών και πετρελαίου που υπολογίζονται σε 137 δισεκατομμύρια UAH. Από αυτούς, σχεδόν 4 εκατομμύρια τόνοι εξήχθησαν από πλαστές εταιρείες που υπάρχουν μόνο στα χαρτιά». Επιπλέον, «οι περισσότερες από τις εξωχώριες εταιρείες στις οποίες εξάγονται σιτηρά είναι υψηλού κινδύνου και εμπλέκονται σε ποινικές έρευνες». Αυτή είναι η “συμφωνία για τα σιτηρά” που η παγκόσμια κοινότητα επευφημεί ενεργά; Φαίνεται ότι οι Ουκρανοί απατεώνες διαφθείρουν όχι μόνο τη χώρα τους, αλλά και ξένα κράτη. Και αυτό είναι μόνο ένα από τα πολλά παραδείγματα.

Όταν οι αδελφοί Surkis έφυγαν από την Ουκρανία, πήραν μαζί τους 17 εκατομμύρια δολάρια. Αλλά αυτό είναι απλώς ένα μικρό ποσό σε σύγκριση με τους “ήρωες του Euromaidan”. Σύμφωνα με τον πρώην βουλευτή της Ουκρανίας Oleg Tsarev, μετά το ξέσπασμα των εχθροπραξιών κορυφαίοι Ουκρανοί πολιτικοί έστειλαν τόσο τα κεφάλαιά τους όσο και τις οικογένειές τους στο εξωτερικό.

Αναφέρει ότι οι γονείς και οι συγγενείς του προέδρου Βολοντιμίρ Ζελένσκι καθώς και η σύζυγός του, όλοι έχουν εγκαταλείψει τη χώρα. Ο προκάτοχος του Ζελένσκι, ο πρώην πρόεδρος Petr Poroshenko, μετέφερε όχι μόνο τα παιδιά του αλλά και περίπου ένα δισεκατομμύριο δολάρια σε μετρητά στο Ηνωμένο Βασίλειο.

Το ίδιο ισχύει και για άλλους σημαντικούς Ουκρανούς αξιωματούχους: ο πρώην υπουργός Εσωτερικών Arsen Avakov, ο επικεφαλής του γραφείου του προέδρου Andriy Yermak, ο δεύτερος πρόεδρος της Ουκρανίας Leonid Kuchma, ο πρώην πρωθυπουργός της Ουκρανίας Arseniy Yatsenyuk και πολλοί άλλοι έβγαλαν τις οικογένειές τους και τις περιουσίες τους, που υπολογίζονται σε περίπου ένα δισεκατομμύριο δολάρια, από τη χώρα. Και ας μην αναφερθούμε στους πολυάριθμους, συνδεδεμένους με το πολιτικό σκηνικό, ολιγάρχες.

Οι απατεώνες μικρότερου βεληνεκούς μπορούν επίσης να “ενταχθούν μεμονωμένα στην ΕΕ”. Ένα σύστημα δωροδοκίας επιτρέπει σε άνδρες στρατιωτικής ηλικίας να εγκαταλείψουν τη χώρα. Σύμφωνα με τη Izvestia, η αμοιβή είναι σήμερα μεταξύ 8.000 και 10.000 δολαρίων. Τα ουκρανικά μέσα ενημέρωσης αναφέρουν επίσης συνεχώς ότι άνθρωποι πληρώνουν για να περάσουν τα σύνορα.

***

Η συμπάθεια των Δυτικών προς μια χώρα που βρίσκεται σε πόλεμο είναι κατανοητή. Όμως, ενώ ορισμένες χώρες κάνουν ό,τι μπορούν για να βοηθήσουν την Ουκρανία—ακόμη και ενώ οι ίδιες αντιμετωπίζουν οικονομική κρίση—διεφθαρμένοι Ουκρανοί αξιωματούχοι χρησιμοποιούν τη χρηματοδότηση για να συγκεντρώσουν προσωπικές περιουσίες και να ζήσουν τη ζωή τους σε πολυτελή θέρετρα. Και όλα αυτά εις βάρος των φορολογουμένων της Δύσης.

Το 2015, ο Arseniy Yatsenyuk, κατά την αποχώρησή του από τη θέση του πρωθυπουργού της Ουκρανίας, δήλωσε ανοιχτά ότι είχε γίνει δισεκατομμυριούχος. Μένει να δούμε πόσοι νέοι Ουκρανοί υπερπλούσιοι μεγιστάνες—αυτοί που γαλουχήθηκαν από την ξένη στρατιωτική βοήθεια—θα εμφανιστούν στη Δύση μετά το τέλος της σύγκρουσης.

*          *          *

Ακολουθεί τώρα το τρίτο άρθρο, που ήδη εκτεταμένα αποσπάσματά του έχουν παρατεθεί στο δεύτερο άρθρο.

*          *          *

ΒΕΤΕΡΑΝΟΙ ΠΟΛΕΜΟΥ ΣΤΗΝ ΟΥΚΡΑΝΙΑ ΓΙΑ ΤΟ ΠΩΣ ΤΟ ΚΙΕΒΟ ΛΕΗΛΑΤΕΙ ΤΗΝ ΑΜΕΡΙΚΑΝΙΚΗ ΒΟΗΘΕΙΑ, ΣΠΑΤΑΛΑ ΣΤΡΑΤΙΩΤΕΣ,  ΘΕΤΕΙ ΣΕ ΚΙΝΔΥΝΟ ΤΟΥΣ ΑΜΑΧΟΥΣ ΚΑΙ ΧΑΝΕΙ ΤΟΝ ΠΟΛΕΜΟ

LINDSEY SNELL ΚΑΙ CORY POPP-18 ΑΥΓΟΥΣΤΟΥ 2022

Τα όπλα έχουν κλαπεί, η ανθρωπιστική βοήθεια έχει κλαπεί, και δεν έχουμε ιδέα πού πήγαν τα δισεκατομμύρια που στάλθηκαν σε αυτή τη χώρα”, παραπονέθηκε ένας Ουκρανός στο The Grayzone.

————————

Σε ένα βίντεο που στάλθηκε μέσω του Facebook Messenger τον Ιούλιο, ο Ivan[6] φαίνεται να στέκεται δίπλα στο αυτοκίνητό του, ένα μοντέλο Mitsubishi SUV των αρχών της δεκαετίας του 2010. Από το πίσω παράθυρο βγαίνει καπνός. Ο Ιβάν γελάει και στρέφει την κάμερα του τηλεφώνου του σε όλο το μήκος του οχήματος, δείχνοντας τις τρύπες από σφαίρες. “Ο υπερσυμπιεστής πέθανε στο αυτοκίνητό μου”, λέει, στρέφοντας το τηλέφωνό του προς το μπροστινό μέρος του οχήματος. “Ο διοικητής μου λέει ότι πρέπει να πληρώσω για να το επισκευάσω μόνος μου. Έτσι, εκτός από την υποχρέωση να χρησιμοποιήσω το δικό μου αυτοκίνητο στον πόλεμο, τώρα πρέπει και να αγοράσω έναν νέο υπερσυμπιεστή με δικά μου χρήματα”.

Ο Ιβάν γύρισε την κάμερα προς το πρόσωπό του. “Λοιπόν, γαμημένοι καριόληδες βουλευτές, ελπίζω να πηδήξετε ο ένας τον άλλο. Διάβολοι. Μακάρι να ήσασταν στη δική μας θέση”, είπε.

Τον περασμένο μήνα, οι βουλευτές της Ουκρανίας ψήφισαν να δώσουν στους εαυτούς τους 70% αύξηση μισθού. Τα αρχεία δείχνουν ότι η αύξηση έγινε δυνατή και ενθαρρύνθηκε από τα δισεκατομμύρια δολάρια και ευρώ βοήθειας που έχουν εισρεύσει από τις ΗΠΑ και την Ευρώπη.

“Εμείς, οι Ουκρανοί στρατιώτες, δεν έχουμε τίποτα”, δήλωσε ο Ιβάν. “Τα πράγματα που δόθηκαν στους στρατιώτες για να τα χρησιμοποιήσουν στον πόλεμο προήλθαν απευθείας από τους εθελοντές. Η βοήθεια που πηγαίνει στην κυβέρνησή μας δεν θα φτάσει ποτέ σε εμάς”.

Ο Ιβάν είναι στρατιώτης από το 2014. Επί του παρόντος, έχει τοποθετηθεί στην περιοχή του Ντονμπάς, όπου του έχει ανατεθεί να χρησιμοποιεί μικρά, μη επανδρωμένα αεροσκάφη του εμπορίου για να εντοπίζει ρωσικές θέσεις για τη στόχευση του πυροβολικού. “Υπάρχουν τόσα πολλά προβλήματα στην πρώτη γραμμή του μετώπου τώρα”, είπε. “Δεν έχουμε σύνδεση στο διαδίκτυο, γεγονός που καθιστά τη δουλειά μας ουσιαστικά αδύνατη. Πρέπει να οδηγούμε για να έχουμε σύνδεση με κινητές συσκευές. Μπορείτε να το φανταστείτε;”

Ένας άλλος στρατιώτης της μονάδας του Ιβάν μας έστειλε ένα βίντεο με τον εαυτό του από ένα χαράκωμα κοντά στις γραμμές του μετώπου στο Ντονμπάς. “Σύμφωνα με τα έγγραφα, η κυβέρνηση μας έχει χτίσει ένα καταφύγιο εδώ”, λέει. “Αλλά όπως βλέπετε, υπάρχουν μόνο μερικά εκατοστά από ένα ξύλινο κάλυμμα πάνω από τα κεφάλια μας, και αυτό υποτίθεται ότι μας προστατεύει από τους βομβαρδισμούς των τανκς και του πυροβολικού. Οι Ρώσοι μας βομβαρδίζουν για ώρες κάθε φορά. Εμείς οι ίδιοι σκάψαμε αυτά τα χαρακώματα. Έχουμε δύο AK-47 μεταξύ 5 στρατιωτών εδώ, και μπλοκάρουν συνεχώς λόγω της σκόνης.

“Πήγα στον διοικητή μου και του εξήγησα την κατάσταση. Του είπα ότι είναι πολύ δύσκολο να κρατήσουμε αυτή τη θέση. Του είπα ότι καταλαβαίνω ότι αυτό είναι ένα στρατηγικά σημαντικό σημείο, αλλά η ομάδα μας είναι διαλυμένη και δεν έρχεται καμία ανακούφιση για εμάς. Μέσα σε 10 ημέρες, 15 στρατιώτες έχασαν τη ζωή τους εδώ, όλοι από βλήματα και θραύσματα. Ρώτησα τον διοικητή αν θα μπορούσαμε να φέρουμε κάποιο βαρύ εξοπλισμό για να χτίσουμε ένα καλύτερο καταφύγιο και αρνήθηκε, επειδή είπε ότι οι ρωσικοί βομβαρδισμοί θα μπορούσαν να καταστρέψουν τον εξοπλισμό. Δεν τον νοιάζει που 15 στρατιώτες μας πέθαναν εδώ;”

“Αν προσπαθούσες να εξηγήσεις την κατάσταση που αντιμετωπίζουν οι Ουκρανοί στρατιώτες σε έναν Αμερικανό στρατιώτη, θα σε θεωρούσαν τρελό”, είπε ο Ιβάν. “Φανταστείτε να πείτε σε έναν Αμερικανό στρατιώτη ότι χρησιμοποιούμε τα προσωπικά μας αυτοκίνητα στον πόλεμο και είμαστε επίσης υπεύθυνοι για την πληρωμή των επισκευών και των καυσίμων. Εμείς αγοράζουμε τα δικά μας αλεξίσφαιρα και κράνη. Δεν έχουμε εργαλεία παρατήρησης ή κάμερες, οπότε οι στρατιώτες πρέπει να βγάζουν το κεφάλι τους έξω για να δουν τι έρχεται, πράγμα που σημαίνει ότι ανά πάσα στιγμή μια ρουκέτα ή ένα τανκ μπορεί να τους ξεριζώσει το κεφάλι”.

Ο Illya, ένας 23χρονος στρατιώτης από το Κίεβο, λέει ότι η μονάδα του αντιμετωπίζει τις ίδιες συνθήκες σε ένα άλλο τμήμα της περιοχής Donbass. Κατατάχθηκε στον ουκρανικό στρατό λίγο μετά την έναρξη του πολέμου. Έχει ένα υπόβαθρο στην πληροφορική και γνώριζε ότι τέτοιου είδους τεχνογνωσία ήταν περιζήτητη. “Αν ήξερα πόση εξαπάτηση υπήρχε σε αυτόν τον στρατό και πώς θα ήταν όλα για εμάς, δεν θα είχα καταταγεί ποτέ”, είπε. “Θέλω να πάω σπίτι μου, αλλά αν το σκάσω, αντιμετωπίζω τη φυλακή”.

Ο Illya και οι άλλοι στρατιώτες της μονάδας του δεν διαθέτουν όπλα και προστατευτικό εξοπλισμό. “Στην Ουκρανία, οι άνθρωποι εξαπατούν ο ένας τον άλλον ακόμη και στον πόλεμο”, είπε. “Έχω παρακολουθήσει να μας αφαιρούν τις ιατρικές προμήθειες που μας έχουν δωρηθεί. Τα αυτοκίνητα που μας μετέφεραν στη θέση μας εκλάπησαν. Και δεν έχουμε αντικατασταθεί από νέους στρατιώτες εδώ και τρεις μήνες, αν και θα έπρεπε να είχαμε αντικατασταθεί τρεις φορές μέχρι τώρα”.

“Όλοι λένε ψέματα”: Γιατρός των ΗΠΑ περιγράφει διαφθορά που σοκάρει

Μια πινακίδα καλεί τον πληθυσμό να καταδώσει “Συνεργάτες των Ρώσων”. Photo by Cory Popp.

Η Σαμάνθα Μόρις, γιατρός από το Μέιν, πήγε στην Ουκρανία τον Μάιο για να βοηθήσει στην παροχή ιατρικής εκπαίδευσης στους στρατιώτες. «Την πρώτη φορά που πέρασα τα σύνορα από την Πολωνία, έπρεπε να κρύψω τα ιατρικά μου εφόδια κάτω από στρώματα και πάνες για να μην τα κλέψουν», είπε. «Οι συνοριοφύλακες στην ουκρανική πλευρά απλά παίρνουν τα πράγματα και σου λένε ‘τα χρειαζόμαστε αυτά για τον πόλεμό μας’, αλλά στη συνέχεια, απλά κλέβουν τα αντικείμενα και τα μεταπωλούν. Ειλικρινά, αν δεν παραδώσετε τις δωρεές στους παραλήπτες που προορίζονται, τα αντικείμενα δεν θα φτάσουν ποτέ σε αυτούς».

Η Morris και μερικοί άλλοι Αμερικανοί επαγγελματίες του ιατρικού τομέα άρχισαν να διοργανώνουν μαθήματα κατάρτισης στο Sumy, μια μεσαίου μεγέθους πόλη στη βορειοανατολική Ουκρανία. «Συντάξαμε ένα συμβόλαιο με τον κυβερνήτη του Sumy, αν και το μόνο που μας παρείχαν ήταν γεύματα και διαμονή, και η διαμονή ήταν απλώς να κοιμόμαστε στο ίδιο δημόσιο πανεπιστήμιο στο οποίο κάναμε τα εκπαιδευτικά μας μαθήματα», είπε. «Ο κυβερνήτης του Sumy είχε έναν φίλο, έναν τοπικό επιχειρηματία, και απαίτησε να προστεθεί αυτός ο επιχειρηματίας στο συμβόλαιο ως “σύνδεσμος” μεταξύ εμάς και της πόλης του Sumy. Και ως σύνδεσμος, θα έπαιρνε ένα ποσοστό αμοιβής από τη σύμβαση. Οι δικηγόροι μας προσπάθησαν να διαπραγματευτούν την εξαίρεση του επιχειρηματία από το συμβόλαιο, αλλά ο κυβερνήτης του Sumy δεν υποχωρούσε. Τελικά απλώς υπογράψαμε τη σύμβαση για να μπορούμε να κάνουμε τις εκπαιδεύσεις μας».

Στους δύο μήνες που πέρασε στην Ουκρανία, η Μόρις λέει ότι αντιμετώπισε κλοπές και διαφθορά περισσότερες φορές από όσες μπορούσε να μετρήσει. «Ο επικεφαλής γιατρός της στρατιωτικής βάσης στο Sumy παρήγγειλε ιατρικές προμήθειες από και για τον στρατό σε διάφορες χρονικές στιγμές και 15 φορτηγά με προμήθειες εξαφανίστηκαν εντελώς», είπε. Τα στρατιωτικά κιτ πρώτων βοηθειών που σκόπευε να δώσει στους στρατιώτες όταν θα αποφοιτούσαν από το πρόγραμμα εκπαίδευσής της, εκλάπησαν. Είδε τα ίδια κιτ να πωλούνται σε μια τοπική αγορά λίγες ημέρες αργότερα.

«Έλαβα ένα τηλεφώνημα από μια νοσοκόμα σε ένα στρατιωτικό νοσοκομείο στην [ουκρανική πόλη] Dnipro”, θυμήθηκε η Morris. “Είπε ότι ο πρόεδρος του νοσοκομείου είχε κλέψει όλα τα παυσίπονα για να τα μεταπωλήσει και ότι οι τραυματισμένοι στρατιώτες που νοσηλεύονταν εκεί δεν είχαν ανακούφιση από τον πόνο.  Μας παρακάλεσε να της παραδώσουμε χέρι με χέρι παυσίπονα φάρμακα. Είπε ότι θα τα έκρυβε από τον πρόεδρο του νοσοκομείου ώστε να φτάσουν στους στρατιώτες. Αλλά ποιον μπορείς να εμπιστευτείς; Έκλεβε όντως ο πρόεδρος του νοσοκομείου τα φάρμακα ή μήπως εκείνη προσπαθούσε να μας εξαπατήσει για να της δώσουμε τα παυσίπονα για να τα πουλήσει ή να τα χρησιμοποιήσει; Ποιος ξέρει. Όλοι λένε ψέματα».

Οι δωρεές προστατευτικού στρατιωτικού εξοπλισμού και ιατρικών ειδών μάχης έχουν κατακλύσει τις διαδικτυακές αγορές της Ουκρανίας. Οι πωλητές φροντίζουν να κρύβουν την ταυτότητά τους, δημιουργώντας συχνά νέους λογαριασμούς πωλητών για κάθε πώληση και επιθυμούν να εκτελούν τις παραγγελίες αποκλειστικά μέσω ταχυδρομείου. «Έχουμε βρει θωρακισμένα κράνη που δόθηκαν ως βοήθεια από τους Αμερικανούς προς πώληση σε ιστοσελίδες», δήλωσε ο Ιβάν. «Ξέρετε, στο εσωτερικό του κράνους αναγράφεται η κατηγορία προστασίας και η μάρκα. Είδαμε αυτή τη μάρκα πριν και καταλάβαμε ότι τα κράνη ήταν αυτά που μας δόθηκαν ως βοήθεια. Κάποιοι από εμάς προσπαθήσαμε να επικοινωνήσουμε με τους πωλητές για να κανονίσουμε μια συνάντηση, ώστε να αποδείξουμε ότι πουλούσαν κλεμμένη βοήθεια, αλλά ήταν καχύποπτοι και σταμάτησαν να μας απαντούν».

Ο Ιβάν λέει ότι έχει ακούσει για την κλοπή όπλων που έχουν δωρηθεί από δυτικές χώρες, αλλά επισήμανε ότι αρκετοί στρατιώτες στη μονάδα του μοιράζονται ένα μόνο AK-47. «Δεν θα μπορούσα να ξέρω για το πώς κλέβουν τα όπλα, επειδή τα όπλα δεν φτάνουν ποτέ στους Ουκρανούς στρατιώτες εξ αρχής», είπε. «Και αν έδιναν κάτι περισσότερο από μικρούς πυραύλους και τουφέκια, αν μας έδιναν αυτά που πραγματικά χρειαζόμαστε για να πολεμήσουμε τη Ρωσία, θα ήταν όπλα πολύ μεγάλα για να τα κλέψουμε».

“Δεν νομίζω ότι θέλουν να κερδίσουμε”: Ουκρανοί χλευάζουν τη δυτική βοήθεια

Ο Ιβάν δεν είναι αισιόδοξος για τις πιθανότητες της Ουκρανίας να κερδίσει τον πόλεμο. «Δεν θα μείνει καθόλου Ντονμπάς», δήλωσε. «Οι Ρώσοι θα το καταστρέψουν ή θα το ελέγξουν όλο και μετά θα προχωρήσουν προς τα νότια. Και τώρα, όπως έχουν τα πράγματα, θα έλεγα ότι το 80% των πολιτών που έχουν μείνει στο Ντονμπάς υποστηρίζουν τη Ρωσία και διαρρέουν όλες τις πληροφορίες για τη θέση μας σε αυτούς». [ΣΗΜ. Φυσικά είναι οι Ουκρανοί που βομβαρδίζουν συνεχώς τις κατοικημένες περιοχές του Ντονμπάς ενώ τοποθετούν βαρύ οπλισμό σε σχολεία, νοσοκομεία και κατοικίες χρησιμοποιώντας όσους αμάχους βρίσκονται εκεί ως ανθρώπινες ασπίδες].

Όταν ρωτήθηκε αν πιστεύει ότι οι ΗΠΑ και οι ευρωπαϊκές χώρες θέλουν πραγματικά η Ουκρανία να κερδίσει τον πόλεμο, ο Ιβάν γέλασε. «Όχι, δεν νομίζω ότι θέλουν να κερδίσουμε», είπε. «Η Δύση θα μπορούσε να μας δώσει όπλα για να γίνουμε ισχυρότεροι από τους Ρώσους, αλλά δεν το κάνουν αυτό. Ξέρουμε ότι η Πολωνία και οι χώρες της Βαλτικής θέλουν να κερδίσουμε, 100%, αλλά η υποστήριξή τους δεν είναι αρκετή».

«Είναι προφανές ότι οι ΗΠΑ δεν θέλουν η Ουκρανία να κερδίσει τον πόλεμο», δήλωσε ο Andrey, ένας Ουκρανός δημοσιογράφος που εδρεύει στο Mykolayiv. «Θέλουν μόνο να κάνουν τη Ρωσία αδύναμη. Κανείς δεν θα κερδίσει αυτόν τον πόλεμο, αλλά οι χώρες που χρησιμοποιούνται από τις ΗΠΑ σαν παιδική χαρά θα χάσουν. Και η διαφθορά που σχετίζεται με την πολεμική βοήθεια είναι σοκαριστική. Τα όπλα έχουν κλαπεί, η ανθρωπιστική βοήθεια έχει κλαπεί και δεν έχουμε ιδέα πού πήγαν τα δισεκατομμύρια που στάλθηκαν σε αυτή τη χώρα».

Ο Andrey είναι ιδιαίτερα συγκλονισμένος από την έλλειψη υπηρεσιών που [δεν] παρέχονται στους εσωτερικά εκτοπισμένους Ουκρανούς. «Πραγματικά δεν είναι μυστήριο γιατί όλοι θέλουν να πάνε στην Ευρώπη», είπε. «Υπάρχει ένα κέντρο προσφύγων κοντά στο Ντνίπρο, για παράδειγμα, και οι εκτοπισμένοι επιτρέπεται να μείνουν εκεί μόνο για τρεις ημέρες. Και είναι 45 ή 50 άτομα σε ένα μεγάλο, ανοιχτό δωμάτιο με ένα μπάνιο και μια μικροσκοπική κουζίνα. Φρικτές συνθήκες. Έτσι, μετά τις τρεις ημέρες, ακόμα και αν δεν έχουν χρήματα, ρούχα, τίποτα, τους πετάνε έξω και δεν έχουν άλλη επιλογή από το να επιστρέψουν στα σπίτια τους σε επικίνδυνες περιοχές. Πρέπει να ρωτήσουμε την κυβέρνησή μας πού πήγαν όλα τα χρήματα της βοήθειας, όταν οι στρατιώτες μας δεν έχουν αυτά που χρειάζονται και οι πολίτες μας δεν έχουν ασφαλή μέρη για να μείνουν».

Οι ξένοι δημοσιογράφοι καλύπτουν τη ζοφερή πραγματικότητα με παραληρηματικές θριαμβολογίες

Πριν ξεκινήσει ο πόλεμος, ο Andrey πέρασε αρκετά χρόνια κάνοντας ρεπορτάζ για τη διαφθορά και τους διεφθαρμένους πολιτικούς στην Ουκρανία. Αφού μια έρευνα για έναν κυβερνητικό αξιωματούχο στην Οδησσό είχε ως αποτέλεσμα απειλές κατά της γυναίκας και της μικρής του κόρης, ο Andrey τις έστειλε να ζήσουν με συγγενείς στη Γαλλία. «Η Ουκρανία είναι μια δημοκρατία, σωστά; Επομένως, η κυβέρνηση δεν θα σε πιέσει με επίσημο τρόπο. Πρώτα, δέχεσαι τηλεφωνήματα που σε προειδοποιούν να σταματήσεις. Στη συνέχεια, σου προσφέρουν χρήματα για να σταματήσεις. Και στη συνέχεια, αν αρνηθείς να εξαγοραστείς, θα πρέπει να είσαι προετοιμασμένος για επίθεση».

«Η πραγματική δημοσιογραφία είναι επικίνδυνη εδώ», συνέχισε. «Βλέπετε, από τότε που ξεκίνησε ο πόλεμος, έχουμε αυτούς τους νέους σταρ δημοσιογράφους και κάθε μέρα γράφουν ότι ‘ο Πούτιν είναι κακός, οι Ρώσοι στρατιώτες συμπεριφέρονται πολύ άσχημα… σήμερα, ο ουκρανικός στρατός σκότωσε 1.000 Ρώσους και κατέστρεψε 500 ρωσικά τανκς’. Παίρνουν ένα εκατομμύριο οπαδούς στο Twitter επειδή λένε ψέματα, και αυτό δεν είναι πραγματικό ρεπορτάζ. Αλλά αν γράψεις για τη διαφθορά στις Ένοπλες Δυνάμεις και φέρεις πραγματικά παραδείγματα… δεν θα γίνεις διάσημος και θα έχεις πρόβλημα».

Ο Andrey έχει πιάσει πρόσθετη δουλειά ως οργανωτής, κανονίζοντας συνεντεύξεις και μεταφράζοντας για ξένους δημοσιογράφους που βρίσκονται στην Ουκρανία για να καλύψουν τον πόλεμο. «Έχω συνεργαστεί με περίπου δώδεκα δημοσιογράφους από διάφορες χώρες της Ευρώπης», είπε. «Όλοι τους έχουν σοκαριστεί. Έφυγαν από την Ουκρανία σοκαρισμένοι. Είπαν ότι δεν μπορούσαν να πιστέψουν την κατάσταση εδώ. Αλλά αυτό το σοκ δεν μπήκε σε κανένα από τα άρθρα τους για τον πόλεμο. Τα άρθρα τους έλεγαν ότι η Ουκρανία βρίσκεται στο δρόμο προς τη νίκη, κάτι που δεν είναι αλήθεια».

Μια πινακίδα στο Κραματόρσκ που διαφημίζει το Σύνταγμα Αζόφ. Photo by Cory Popp

Ουκρανοί στρατιώτες και εθελοντές επιβεβαιώνουν ότι οι Ένοπλες Δυνάμεις της Ουκρανίας θέτουν σε κίνδυνο τους πολίτες

Τον Ιούλιο, διανυκτερεύσαμε σε ένα ξενοδοχείο στο Κραματόρσκ και με ανησυχία διαπιστώσαμε ότι μεταξύ των πελατών του ξενοδοχείου ήταν και στρατιώτες του νεοναζιστικού τάγματος Azov. Στις 4 Αυγούστου, η Διεθνής Αμνηστία δημοσίευσε μια μελέτη που αποκαλύπτει ότι από την έναρξη του πολέμου τον Φεβρουάριο, οι ουκρανικές δυνάμεις έθεσαν σε κίνδυνο τους αμάχους δημιουργώντας βάσεις σε σχολεία και νοσοκομεία και λειτουργώντας οπλικά συστήματα σε μη στρατιωτικές περιοχές, γεγονός που αποτελεί παραβίαση του διεθνούς δικαίου.

Η Διεθνής Αμνηστία σκοπεύει τώρα να “επανεκτιμήσει” την έκθεσή της, ως απάντηση στη μαζική δημόσια κατακραυγή μετά τη δημοσίευσή της, αλλά Ουκρανοί στρατιώτες και ξένοι εθελοντές έχουν επιβεβαιώσει ότι οι ουκρανικές ένοπλες δυνάμεις διατηρούν έντονη παρουσία σε μη στρατιωτικές περιοχές. “Οι βάσεις μας χτίστηκαν ως επί το πλείστον τη σοβιετική εποχή”, δήλωσε ο Ιβάν. “Έτσι, τώρα, η Ρωσία γνωρίζει τις βάσεις μας μέσα και έξω. Είναι απαραίτητο να διασκορπιστούν οι στρατιώτες και τα όπλα σε άλλα μέρη”.

Ένας πρώην Αμερικανός στρατιωτικός που ακούει στο ψευδώνυμο “Benjamin Velcro” ήταν εθελοντής μαχητής της Διεθνούς Λεγεώνας Εδαφικής Άμυνας της Ουκρανίας, της επίσημης μονάδας των ουκρανικών ενόπλων δυνάμεων για τους ξένους εθελοντές. Πέρασε πέντε μήνες σε διάφορα μέρη της Ουκρανίας και λέει ότι η τοποθέτηση στρατιωτών σε μη στρατιωτικές περιοχές ήταν συνηθισμένο φαινόμενο.

«Κάθε φορά που ακούω ότι η Ρωσία βομβάρδισε ένα σχολείο, απλά ανασηκώνω τους ώμους μου», δήλωσε ο Αμερικανός ξένος μαχητής. «Επειδή εγώ είχα εγκατασταθεί μέσα σε ένα σχολείο. Αυτό είναι γεγονός. Το σχολείο δεν είχε παιδιά μέσα, οπότε δεν είναι ότι έθεταν σε κίνδυνο παιδιά. Έτσι, το μόνο που χρειάζεται είναι να πει η Ουκρανία: “Α! Χτύπησαν ένα σχολείο!”. Και αυτό συσσωρεύεται σε μια εύκολη αφήγηση των μέσων ενημέρωσης από την πλευρά τους».

Όπως ο Ιβάν, έτσι και ο Velcro είναι απαισιόδοξος για τις πιθανότητες της Ουκρανίας να κερδίσει τον πόλεμο. «Φίλε, θέλω όσο τίποτα στον κόσμο να κερδίσει η Ουκρανία. Θέλω η Ουκρανία να πάρει πίσω τα σύνορά της πριν από το 2014. Αλλά αν νομίζω ότι αυτό είναι εφικτό; Όχι. Δεν μπορείς να διατηρήσεις έναν πόλεμο με χρηματοδότηση από τον κόσμο για πάντα».

[1] Αναφέρεται στα ψεύτικα χωριά, σε στυλ σκηνικών του Χόλυγουντ, που έστηνε ο πρίγκηπας Ποτέμκιν για την Μεγάλη Αικατερίνη να τα βλέπει καθώς περνούσε με την άμαξά της.

[2] Τα NFT–Non-Fungible Tokens–είναι μεταβιβάσιμα (άρα πωλούμενα) δικαιώματα θέσης σε μια αλυσίδα κατανεμημένης εγγραφής (blockchain) όπως αυτές που χρησιμοποιούνται στα κρυπτονομίσματα. Πρόκειται για ένα σχήμα πυραμίδας (Ponzi scheme) για “επενδύσεις” σπέκουλας που έχει χρησιμοποιηθεί σε απάτες. Είναι χαρακτηριστική η τεράστια επέκταση αυτών των σχημάτων από το 2020 (συνολικός όγκος συναλλαγών 82 εκατομμύρια δολάρια) στο 2021 (συνολικός όγκος συναλλαγών 17 δισεκατομμύρια (!!!) δολάρια)–συνολική αύξηση 21,000%!!!!!. Η αγορά των NFTs άρχισε να καταρρέει τον Μάιο φέτος.

[3] Έτσι στο πρωτότυπο. Αποτελεί λογοπαίγνιο, όπου η κοινότητα των διακινητών κρυπτονομισμάτων παρουσιάζεται ως έχουσα δικούς της κανόνες συμπεριφοράς, ηθικής, κ.λπ., όπως μία “αδελφότητα”.

[4] PAC είναι το αρκτικόλεξο της Political Action Committee, δηλαδή μιας Επιτροπής Πολιτικής Δράσης. Τέτοιες επιτροπές σχηματίζονται στις ΗΠΑ προκειμένου να συλλεχθούν και να ξοδευτούν χρήματα για τη νίκη ή την ήττα ενός πολιτικού υποψηφίου.

[5] Εννοεί ότι ένα Super PAC βάζει κάποιους πολιτικούς στόχους και μετά χρησιμοποιεί επιστημονικές στατιστικές μεθόδους για να εντοπίσει σε ποιους υποψήφιους να κατευθύνει χρήματα προκειμένου να μεγιστοποιήσει την πιθανότητα να επιτευχθούν οι στόχοι του.

[6] Αρκετά από τα άτομα που έδωσαν συνέντευξη ζήτησαν να αναφερθούν με ψευδώνυμα για να προστατευτούν από πιθανό κίνδυνο. Όλα τα ονόματα στο άρθρο/ρεπορτάζ είναι αλλαγμένα.

«Η Βραζιλία θα πρέπει να απο-Mπολσοναροποιηθεί για να διατηρήσει τη δημοκρατία», συνέντευξη με την Inez Olude

Με την πλειοψηφία του 50,9% των ψήφων έναντι 49,1% του αντιπάλου του, η νίκη του Λούλα ντα Σίλβα ολοκληρώνει τις πιο δύσκολες προεδρικές εκλογές από την πτώση της δικτατορίας στη Βραζιλία. Η διαφορά αυτή αντιπροσωπεύει δύο εκατομμύρια ψήφους σε αυτή τη διαιρεμένη χώρα μετά από τέσσερα χρόνια προεδρίας του Μπολσονάρου. Πώς να ερμηνεύσουμε αυτά τα αποτελέσματα και το τεταμένο κλίμα που διατηρεί ο Ζαΐρ Μπολσονάρου; Η Inêz Oludé μας απαντά ώστε να κατανοήσουμε καλύτερα την κατάσταση που βιώνει αυτή τη στιγμή η Βραζιλία.

Πώς θα κυβερνήσει ο Λούλα; Γνωρίζοντας ότι το κοινοβούλιο τείνει κυρίως προς τη δεξιά; Ποιες είναι οι δυνατότητες του προέδρου και της κυβέρνησής του;

Inêz Olude: Θα ήταν εικασία να πούμε πώς θα κυβερνήσει ο Λούλα, είναι πολύ πρόωρο. Αυτή την Πέμπτη 3 Νοεμβρίου ξεκίνησε το πρώτο μετεκλογικό στάδιο με τη μεταβατική φάση. Έχει δημιουργήσει μια εξαιρετική ομάδα, της οποίας θα ηγείται ο εκλεγμένος αντιπρόεδρος, Geraldo Alckmin. Ένα είναι σίγουρο, ο Λούλα δεν θα κυβερνήσει μόνος του, έχει σχηματίσει έναν μεγάλο και πολύ διαφοροποιημένο αριστερό συνασπισμό, στον οποίο συμπεριλαμβάνεται το κέντρο αλλά και οι συντηρητικοί. Έχουν ήδη υπάρξει κάποιες πρώτες προτάσεις όπως ένα σχέδιο ανάδυσης για ανέργους και άστεγους αλλά το πιο δύσκολο θα είναι το όριο του προϋπολογισμού. Ο Λούλα μίλησε επίσης για την ανάκτηση των χαμένων κοινωνικών δικαιωμάτων των τελευταίων χρόνων: το πρόγραμμα «μηδενικής πείνας», το πρόγραμμα «γενιές απασχόλησης», το πρόγραμμα «το σπίτι μου η ζωή μου», η αύξηση και η αναπροσαρμογή των μισθών στον πληθωρισμό. Ο Μπολσονάρο, ο άρχοντας του χάους, κατέστρεψε τα πάντα: εκπαίδευση, πολιτισμό, υγεία, επιστημονικά προγράμματα, ιδιωτικοποίησε την περιουσία του βραζιλιάνικου λαού. Ένα πολύ σημαντικό ζήτημα είναι το ότι ο Λούλα υποσχέθηκε να δημιουργήσει το Υπουργείο των γηγενών λαών, ένα έργο ορίων των εδαφών των Ινδιάνων και των κοινοτήτων. Μίλησε για την πρόληψη των παράνομων καταλήψεων γης και την οργάνωση της διατήρησης του Αμαζονίου, εκδιώχνοντας τους κυνηγούς χρυσού και τους εισβολείς των αγροτικών επιχειρήσεων.

Πιστέψαμε σε μια απόπειρα πραξικοπήματος μετά τα οδοφράγματα της αστυνομίας στο Nordeste, αλλά τελικά ο Μπολσονάρου σεβάστηκε την ψήφο. Μπορεί ο Μπολσονάρου να καταδικαστεί (από τη δεξιά πλευρά) για αυτό; Πιστεύετε ότι, όπως και με τον Τραμπ, είναι πιθανό να υπάρξουν υπερβολές λόγω εξτρεμιστών που θα ήθελαν να παρακάμψουν το κράτος δικαίου;

Inêz Olude: Δεν σεβάστηκε την ψήφο, εξακολουθεί να μην τη σέβεται, δικαιολογεί τις διαδηλώσεις απέναντι στον Λούλα και υπονοεί εκλογική νοθεία. Αν υπήρξε απάτη, ήταν αυτός που την διέπραξε. Είναι ο ίδιος μέρος αυτών των διεργασιών, είναι σπουδαίος ηθοποιός. Δεν πιστεύω στο πραξικόπημα, περισσότερο θα έλεγα ότι τρομοκρατεί για να διατηρήσει το όνομά του στα ΜΜΕ. Ο βραζιλιάνικος στρατός είναι υποταγμένος στον αφέντη του στον Λευκό Οίκο, ο φανταστικός εχθρός τους είναι ο βραζιλιάνικος λαός και ο αιώνιος εχθρός είναι το φάντασμα του κομμουνισμού, καθαρό προϊόν του Ψυχρού Πολέμου. Εκατό χώρες, συμπεριλαμβανομένων των ΗΠΑ, έχουν ήδη αναγνωρίσει τον Λούλα ως δημοκρατικά εκλεγμένο πρόεδρο, ενώ ο Μπολσονάρου έχει ήδη αφεθεί από τους συμμάχους του. Διεθνώς είναι απομονωμένος λόγω της ανόητης και επιθετικής εξωτερικής πολιτικής του. Στη δίψα τους για πετρέλαιο, οι Αμερικανοί έχουν ήδη το δικό μας πετρέλαιο μέσω της Pre-sal αφού οι κύριες κρατικές επιχειρήσεις μας είναι ιδιωτικοποιημένες. Η Lava Jato (υποτιθέμενη έρευνα διαφθοράς), έχει καταστρέψει τη βιομηχανία μας, δαιμονοποιεί την πολιτική και διώκει τα αριστερά κόμματα, κυρίως το Εργατικό Κόμμα, που δημιούργησε ο Λούλα. Ο Μπολσονάρου είναι σύμμαχος του Ντόναλντ Τραμπ, επομένως ο Μπάιντεν δεν είχε κανένα ενδιαφέρον να επανεκλεγεί. Αλλά κατά βάθος, οι Αμερικανοί υπονομεύουν την περιουσία μας, θέλουν την περιουσία μας και δεν είναι οι μόνοι. Όσο για τους διαδηλωτές που βγήκαν μετά την ήττα του Μπολσονάρου στο δρόμο, επέστρεψαν στους δρόμους, πιο εξαγριωμένοι, πιο επικίνδυνοι, τους άφησε να οργιστούν για 2-3 μέρες αφού είναι το διαπραγματευτικό χαρτί του Μπολσονάρου για τις διαπραγματεύσεις με το κόμμα του (Κόμμα των Φιλελευθέρων), που είναι διεφθαρμένο μέχρι κουκούτσι. Εκβιάζει για να κρατήσει προνόμια και να δραπετεύσει από τη φυλακή, γι’ αυτό απαιτεί πολλά οφέλη από το κόμμα του και τους δικηγόρους για να τον υπερασπιστούν. Πράγματι, έχει 18 εν εξελίξει δίκες, από τις 800 στις οποίες κατηγορείται, επιπλέον 150 αιτήματα παραπομπής για εγκλήματα ευθύνης, ιδιαίτερα για κακοδιαχείριση της πανδημίας που είχε ως αποτέλεσμα 685.000 θανάτους, και πέντε δίκες για εγκλήματα κατά της ανθρωπότητας στο δικαστήριο της Χάγης. Δύσκολα θα ξεφύγει από αυτό, ειδικά λόγω των επιθέσεων του στα μέλη του Αρείου Πάγου.

Δύσκολα θα ξεφύγει από αυτό, ειδικά λόγω των επιθέσεων του στους υπουργούς του Αρείου Πάγου.Η εικόνα του «έχει καεί», το ηθικό του είναι αποδυναμωμένο και εξασθενημένο από την εκλογική ήττα. Η φασιστική αισθητική που υιοθέτησε στην κοινοβουλευτική του ζωή απαιτεί να είναι γενναίος, πολεμοχαρής και μάτσο, και προσπαθούσε να προσποιηθεί ότι είχε επιλεγεί από τον Θεό. Τελικά η πραγματικότητα τον προλαβαίνει και τον ανέδειξε ως έναν δειλό  που στέλνει τους άλλους στα σκυλιά. Η κουρελιασμένη και ρημαγμένη εμφάνισή του δεν τον ευνοεί, κρύφτηκε για 45 ώρες χωρίς να πει λέξη και όταν άνοιξε το στόμα του μίλησε ενάντια στα οδοφράγματα. Οι φανατικοί νεοναζί και οι πεντηκοστιανοί φανατικοί του, δέχτηκαν ένα χτύπημα. Ο Μπολσονάρου δεν θα βγει αλώβητος από αυτό το επεισόδιο. Οι σύμμαχοί του ήδη εγκαταλείπουν το πλοίο και κλείνουν το μάτι στον Λούλα. Οι διαμαρτυρίες αυτές οδηγούν στην οικονομική κατάρρευση της κυβέρνησής του. Ο Μπολσονάρου θυμίζει τον Ιζνογκούντ, ο οποίος θέλει να γίνει χαλίφης στη θέση του χαλίφη, αλλά όλα τα σχέδιά του καταρρέουν.

Η απο-μπολσοναροποίηση, είναι ένα σχέδιο για τη Βραζιλία;

Ακριβώς όπως η Γερμανία έκανε από-ναζιστικοποίηση, η Βραζιλία θα πρέπει να απο-μπολσοναροποιηθεί προκειμένου να διατηρήσει τη δημοκρατία και να ανακτήσει μια κάποια κοινωνική ειρήνη. Η κοινωνία των πολιτών, οι αριστεροί και οι προοδευτικοί ακτιβιστές όλων των ειδών πρέπει να βοηθήσουν την κυβέρνηση του Λούλα, διότι ο αγώνας θα είναι σκληρός. Θα χρειαστεί να συμφιλιωθούν οικογένειες και φίλοι, να γίνει μια δουλειά από τη βάση για να αντικατασταθεί το μίσος με την αγάπη και τη φιλία. Θα χρειαστεί μια δουλειά ευαισθητοποίησης, θα χρειαστεί να υπάρξει μια πολιτική δέσμευση, με την ελληνική έννοια, δηλαδή μια κατάσταση από-ιδιωτικοποίησης, μια εκπαίδευση προς ένα κριτικό πνεύμα, θα πρέπει να κατανοηθούν οι νέες μορφές επικοινωνίας, να αντιμετωπιστεί το ζήτημα των θρησκευτικών, που είναι πολύ εμπλεκόμενο στον Μπολσοναρισμό, ιδιαίτερα οι Πεντηκοστιανοί. Το επίπεδο της πληροφόρησης πρέπει να βελτιωθεί για να μειωθούν οι επιπτώσεις των ψευδών ειδήσεων. Ένα σημαντικό βήμα θα είναι ο εκδημοκρατισμός των μέσων κοινωνικής δικτύωσης, των επίσημων μέσων ενημέρωσης, τα οποία ανήκουν σε πέντε ολιγάρχες κ.λπ. Υπάρχει πολλή δουλειά. Θα χρειαστεί διάλογος με όλα τα κόμματα, για να αποτραπεί η κατάληψη χώρων εξουσίας από την ακροδεξιά. Να χτίσουμε δηλαδή γέφυρες πολιτισμού και να αποφύγουμε τη βαρβαρότητα.

Ευτυχώς, οι μπολσοναριστές αυτοκαταστρέφονται, βρίσκονται σε έναν παράλληλο κόσμο και καταβροχθίζουν ψεύτικες ειδήσεις μέσω ομάδων WhatsApp, κατηγορούν τον Λούλα ότι έφερε τον Φιντέλ Κάστρο στην εκστρατεία του και ότι ο Σαντάμ Χουσεΐν χρηματοδότησε την εκλογική νοθεία. Στη γκαλερί των παράδοξων επίσης: η συλλογική προσευχή σε ένα ελαστικό αυτοκινήτου ενώ τραγουδιέται ο εθνικός ύμνος, τα αιτήματα για στρατιωτική επέμβαση… Χρειάζονται μάλλον ψυχιατρική παρέμβαση με τις κρίσεις θρησκευτικής υστερίας στους δρόμους, για να μην αναφέρουμε τις ναζιστικές χειρονομίες με τις οποίες χαιρετίζουν τη σημαία. Είναι ανούσιοι, αδαείς, δεν έχουν σχέδιο ζωής. Ένας καλύτερος ορισμός μπορεί να διαβαστεί στη 18η Μπρυμαίρ του Λουδοβίκου Βοναπάρτη, του Καρλ Μαρξ, για το λούμπεν προλεταριάτο, που προσέλαβε ο Βοναπάρτης, για να βάλει την Ευρώπη σε μια έκρυθμη κατάσταση με αίμα… Οι Μπολσονιστές είναι βουτηγμένοι σε ψυχιατρικού τύπου συμπεριφορές , οι ενέργειές τους έχουν ως πρότυπο το “ρίξε σκατά και κατηγόρησε τους αντιπάλους για το τι κάνεις και ποιος είσαι” του Steve Bannon. Ανάμεσά τους θα βρείτε βιαστές, παιδεραστές, δολοφόνους, μαχαιροβγάλτες, κλέφτες, ποδοσφαιριστές όπως ο Νεϊμάρ, που δεν πληρώνει φόρους, και ο Ρομπίνιο, που καταδικάστηκε για βιασμό στην Ιταλία, ο Νέλσον Πικέ, πρώην οδηγός της Φόρμουλα 1, που μόλις πρόσφατα προσέβαλε και απείλησε να σκοτώσει τον Λούλα. Υπάρχουν επίσης διεφθαρμένοι πάστορες και εκατομμυριούχοι που ζουν από το «δέκατο»[1] και διεξάγουν έναν πόλεμο του καλού ενάντια στο κακό, και τέλος, οι στρατιωτικοί με τις πιτζάμες, οι οποίοι επέστρεψαν στην εξουσία για να βυθιστούν στη λάσπη και να επωφεληθούν από τη διαφθορά. Οι μπολσοναρικές μέθοδοι είναι η ομοφοβία, ο ρατσισμός, η lgbt-φοβία, ο ματσισμός, η άσκηση ακραίας βίας. Είναι η εικόνα του ηγέτη τους. Οι διαδηλώσεις αυτές συνιστούν συνωμοσία κατά του κράτους δικαίου και όσοι τις χρηματοδοτούν πρέπει να διερευνηθούν και να τιμωρηθούν.

Στα γαλλικά και βελγικά μέσα ενημέρωσης, το γεγονός ότι ο Λούλα αθωώθηκε, σχεδόν αποσιωπείται και σπάνια συνδέεται με την πορεία του δικαστή Μόρο που τον καταδίκασε (τότε Υπουργός Δικαιοσύνης επί Μπολσονάρο). Πιστεύετε ότι ο Μπολσονάρου αντιμετωπίζει τον κίνδυνο καταδίκης;

Inêz Olude: Αυτή είναι μια πολύ σημαντική ερώτηση, οι άνθρωποι πρέπει να είναι καλύτερα ενημερωμένοι για το τι έχει συμβεί στη Βραζιλία από το 2003, τα μέσα ενημέρωσης στη Γαλλία και το Βέλγιο είναι επιφανειακά και προκατειλημμένα, αναπαράγουν ακριβώς τα ψέματα και την παραπληροφόρηση που διαδίδουν τα βραζιλιάνικα μέσα ενημέρωσης, όταν δεν ψάχνουν να τα βρουν στη Wikipedia. Είναι απόλυτα στην υπηρεσία του κεφαλαίου. Tα βραζιλιάνικα μέσα ενημέρωσης όπως τα Globo και Veja, έχουν ρόλο σχεδόν πολιτικού κόμματος, έχουν μια ιδεολογία και δεν κάποια δική τους, αλλά αυτή του χρήματος. Βλέπουν την αριστερά ως εχθρό. Μισούν τους φτωχούς, θα πολεμήσουν όποιον προσπαθεί να βελτιώσει τις συνθήκες τους ή να μειώσει τις ανισότητες. Βλέπουν τη Βραζιλία ως μια μεγάλη χασιέντα που πρέπει να ταΐσει τον κόσμο ενώ λιμοκτονούν οι Βραζιλιάνοι. Όλες αυτές οι εφημερίδες υποστήριξαν τα πραξικοπήματα, και του 1964 αλλά και του 2016. Η La Folha de Sao Paulo, βοήθησε ακόμη και τη δικτατορία, δανείζοντας αυτοκίνητα διανομής εφημερίδων για να εξαφανιστούν τα πτώματα των μαχητών που δολοφονήθηκαν από τον στρατό. Η κύρια αποστολή τους είναι να δαιμονοποιήσουν την αριστερά. Μόλις επιστρέψει ο Λούλα, ο Τύπος θα θέλει να ξαναρχίσει τον πόλεμο πληροφοριών εναντίον του και του Εργατικού Κόμματος με τα ίδια παλιά όπλα. Ο Τύπος υποστήριξε σε μεγάλο βαθμό τη Lava Jato, δημιουργώντας έναν ψεύτικο ήρωα στη σάπια φιγούρα του πρώην δικαστή Sergio Moro και των διεφθαρμένων εισαγγελέων του, οι οποίοι καταδίκασαν τον Lula για «απροσδιόριστα γεγονότα», μια νομική παρέκκλιση γνωστή ως Lowfare, αφού έκαναν φύλλο και φτερό τη ζωή του και τους συγγενείς του χωρίς να βρει το παραμικρό στοιχείο διαφθοράς. Ο δικαστής έγινε υπουργός του Μπολσονάρου, εκλέχτηκε γερουσιαστής, ενώ θα μείνει ατιμώρητος τουλάχιστον για τα 8 χρόνια της θητείας του. Κρίμα! Είναι ο κύριος υπεύθυνος για όλα όσα βλέπουμε στη Βραζιλία από το 2018, το αποτέλεσμα ήταν ο πρόεδρος Μπολσονάρου, σύμμαχος του οποίου έγινε ξανά το 2022. Ο Λούλα είναι σαν φοίνικας που αναγεννιέται από τις στάχτες του, το κόμμα του είναι ισχυρότερο από ποτέ, και είναι απαλλαγμένος από τις 26 δίκες που ξεκίνησε ο δικαστής εναντίον του λόγω έλλειψης στοιχείων, αφού δεν υπάρχει έγκλημα. Στην υπόθεση που είναι γνωστή ως mensalão, οι κύριοι ηγέτες του Εργατικού Κόμματος καταδικάστηκαν και φυλακίστηκαν με βάση την εξαιρετικά αμφιλεγόμενη μέθοδο καταγγελίας που χρησιμοποίησε η Lava Jato και ο πρώην δικαστής Sergio Moro. Αν κοιτάξετε τις δημοσιεύσεις του Intercept στη Βραζιλία, η επιχείρηση Vasa Jato αποκάλυψε τα κόλπα της δικαστικής μαφίας των εισαγγελέων και του πρώην δικαστή Sergio Moro, ο οποίος είχε ένα πολιτικό σχέδιο για να έρθει στην εξουσία. Ο Λούλα ήταν ο άνθρωπος που έπρεπε να πέσει για να το πετύχει αυτό.

Ο Μπολσονάρου διεξήγαγε την πιο βρώμικη εκστρατεία στην ιστορία της δημοκρατίας, με το Γραφείο του Μίσους, που διοικείται από τον γιο του: εξαγορά ψήφων, εκβιασμοί, τρομοκρατία, επιθέσεις, επιθέσεις στον Τύπο, σε θεσμούς, μέτρα κατά των περιοχών που ψηφίζουν Λούλα, αποκλεισμός των μεταφορών από την τροχαία, για να τους εμποδίσει να πάνε να ψηφίσουν. Ο Ιζνογκούντ δοκίμασε όλα τα σχέδια για να γίνει χαλίφης στη θέση του χαλίφη, αλλά έχασε.

Χρειάζεται ωριμότητα, διαύγεια και ένα ευρύ αντιφασιστικό μέτωπο για να επανέλθει η Βραζιλία στην παγκόσμια ατζέντα και να ανοικοδομηθεί η δημοκρατία.  Πρέπει να χαρούμε και να γιορτάσουμε τη μεγάλη μας νίκη, ο Μπολσονάρου ηττήθηκε, αλλά να έχουμε κατά νου ότι οι φανατικοί οπαδοί του τον ακολουθούν.

[1] Το δέκατο ή το δεκάτο ή το δεκάτο (από το λατινικό: decima, «δέκατο») είναι μια μεταβλητή συνεισφορά, ετυμολογικά 10%, που καταβάλλεται σε είδος ή σε μετρητά, σε πολιτικό ή θρησκευτικό ίδρυμα. Αυτός ο φόρος, γνωστός από την Αρχαιότητα και αναφέρεται στη Βίβλο, χρησιμοποιείται στον Ιουδαϊσμό, τον Χριστιανισμό και το Ισλάμ.

* Στη φωτογραφία οπαδοί των ποδοσφαιρικών ομάδων Corintias, Gaviões da Fiel, Mafia Azul, Palmeiras και Fortaleza καθαρίζουν τους δρόμους από τις καταλήψεις που έκαναν εξτρεμιστές του Μπολσονάρου, οι οποίοι αρνούνται να αποδεχθούν τα αποτελέσματα των εκλογών.

Πηγή: Investig’ Action

Μετάφραση: antapocrisis

Η παγκόσμια επιρροή της ρωσικής αφήγησης για τα αίτια του πολέμου στην Ουκρανία διευρύνεται και οι δυτικοί επαγγελματίες της προπαγάνδας δεν θρηνούν μόνο, αλλά καλούν και για μέτρα

Ήδη από τον Αύγουστο ο Τσέχος δημοσιογράφος Josef Bouska
προειδοποιούσε για μεταστροφή της κοινής γνώμης
όσον αφορά την στήριξη του πολέμου στην Ουκρανία

Στο άρθρο αυτό εξετάζουμε την επιρροή της Ρωσικής άποψης για τις αιτίες του πολέμου στην Ουκρανία μέσα από δύο πολύ πρόσφατες αναλύσεις επαγγελματιών της προπαγάνδα και από την δική τους θεώρηση συνάγουμε μερικά ενδιαφέροντα συμπεράσματα για τις κατευθύνσεις που πλέον παίρνει ο “γνωστικός πόλεμος” στον οποίο υποβαλλόμαστε εδώ και μήνες[1].

Η πρώτη ανάλυση  αποτελεί έρευνα του Γερμανικού CeMAS (Center for Monitoring, Analysis and Strategy—Κέντρο Παρακολούθησης, Ανάλυσης και Στρατηγικής), το οποίο είναι υποτίθεται επιφορτισμένο να εξοπλίζει την κοινωνία για την ενεργή αντιμετώπιση των θεωριών συνωμοσίας και της παραπληροφόρησης μέσω «της συστηματικής παρακολούθησης των κύριων ψηφιακών πλατφόρμων και μέσω σύγχρονων σχεδιασμών μελέτης, προκειμένου να εξαχθεί πρωτοπόρα ανάλυση και συστάσεις για δράση». Στα πλαίσια αυτά «το CeMAS λειτουργεί ως σύμβουλος για υπεύθυνους στη λήψη αποφάσεων που ανήκουν στην κοινωνία των πολιτών, στα ΜΜΕ και στην πολιτική». «Για να επιτευχθούν οι στόχοι, οι αντιδημοκρατικές τάσεις εντοπίζονται και αναλύονται στα πρώιμα στάδιά τους. Ως μη κερδοσκοπικός οργανισμός, το CeMAS προσφέρει την ανάλυσή του σε ποικίλους κοινωνικούς παράγοντες ώστε να μπορέσουν να αντιμετωπίσουν εποικοδομητικά τις προκλήσεις που θέτει η κοινωνία». Σύμφωνα πάντα με τους ίδιους, «το CeMAS χρησιμοποιεί μια διεπιστημονική προσέγγιση που συνδυάζει τις προσεγγίσεις της ψυχολογίας, της γνωστικής γλωσσολογίας και των κοινωνικών επιστημών με τις σύγχρονες μεθόδους της επιστήμης των δεδομένων και της ερευνητικής δημοσιογραφίας».

Πιστεύω ότι ο αναγνώστης που μπορεί να διαβάζει ανάμεσα στις γραμμές θα έχει ήδη αντιληφθεί περί τίνος πρόκειται. Απλά να υπενθυμίσουμε ότι στη δυτική ορολογία, ως πολεμιστές κατά της παραπληροφόρησης εμφανίζονται σταθερά οι επαγγελματίες προπαγανδιστές της Αμερικανο-ΝΑΤΟικής παραπληροφόρησης, με γνωστότερο ίσως παράδειγμα την περιβόητη Nina Jankowicz, αυτοαποκαλούμενη και Μαίρη Πόππινς της παραπληροφόρησης, η οποία μας έχει απασχολήσει αναλυτικά και αλλού δεδομένου ότι είχε αρχικά διοριστεί από την κυβέρνηση Μπάιντεν ως υπεύθυνη του λεγόμενου “Υπουργείου Αλήθειας” που θα είχε ως αποστολή τον πόλεμο κατά της “Ρωσικής παραπληροφόρησης”.

Ως συγγραφείς της πρώτης ανάλυσης υπογράφουν οι Pia Lamberty, Corinne Heuer, και Josef Holnburger.

Η δεύτερη ανάλυση αποτελεί άρθρο (επίσης στηριγμένο σε “μελέτες”) στο έγκριτο και διακεκριμένο outlet εκλεπτυσμένης δυτικής προπαγάνδας, το περιοδικό “Foreign Affairs” (έκδοση Νοεμβρίου-Δεκεμβρίου). Το υπογράφουν οι Andrea Kendall-Taylor and Michael Kofman, και οι δύο βασικά στελέχη του “Κέντρου για μια Νέα Αμερικανική Ασφάλεια” (CNAS). Ο πρώτος είναι senior fellow του κέντρου και διευθυντής του διατλαντικού προγράμματος ασφαλείας του ενώ ο δεύτερος είναι senior adjunct fellow του κέντρου, αλλά επίσης κατέχει και τη θέση του διευθυντή ερευνών του προγράμματος Ρωσικών σπουδών στο Κέντρο Ναυτικών Αναλύσεων (CNA), που αποτελεί το ένα από τα δύο παρακλάδια του Κέντρου Εθνικής Ασφάλειας των ΗΠΑ—το άλλο είναι το Ινστιτούτο Δημόσιας Έρευνας (IPR) . Πέρα από τους πομπώδεις τίτλους, και τα δύο αυτά κέντρα είναι άμεσα και στενά συνδεδεμένα και με τις υπηρεσίες πληροφοριών και γνωστικού πολέμου των ΗΠΑ.

Ειδικότερα το CNAS ιδρύθηκε το 2007 με άμεση χρηματοδότηση των μεγαλύτερων εταιριών του Αμερικανικού στρατιωτικο-βιομηχανικού συμπλέγματος και όχι μόνο. Σύμφωνα με την Wikipedia: «Με τη χρηματοδότηση της Northrop Grumman, δεκάδων στρατιωτικών εργολάβων, της Chevron, της Amazon, της Google και άλλων μεγάλων εταιρειών, το CNAS ειδικεύεται σε θέματα εθνικής ασφάλειας των Ηνωμένων Πολιτειών, όπως η τρομοκρατία, ο ανορθόδοξος πόλεμος, το μέλλον του αμερικανικού στρατού, η ανάδειξη της Ασίας σε παγκόσμιο κέντρο ισχύος, τα πολεμικά παιχνίδια που φέρνουν αντιμέτωπες τις ΗΠΑ με τη Λαϊκή Δημοκρατία της Κίνας και οι επιπτώσεις της κατανάλωσης φυσικών πόρων στην εθνική ασφάλεια.» Σημειωτέον ότι η περιβόητη Victoria Nuland ήταν ο προηγούμενος από τον σημερινό Διευθύνων Σύμβουλος του CNAS, ενώ πάμπολλα στελέχη του υπηρέτησαν και υπηρετούν στις κυβερνήσεις Ομπάμα και Μπάιντεν.

Το δεύτερο (CNA Org) αποτελεί καθαρά Αμερικανική κυβερνητική υπηρεσία που «χρησιμοποιεί την επιχειρησιακή έρευνα για την αντιμετώπιση στρατιωτικών ζητημάτων από το Center for Naval Analyses (CNA) και εγχώριων προκλήσεων από το Institute for Public Research (IPR)». Σύμφωνα με τους ίδιους, οι αναλυτές του CNA βρίσκονται σε όλα τα κέντρα στρατιωτικής διοίκησης των ΗΠΑ ανά τον κόσμο προκειμένου να βοηθούν τους κατά τόπους διοικητές να παίρνουν τις ορθές αποφάσεις.

Αλλά ας επιστρέψουμε στις δύο αναλύσεις μας, τώρα που γνωρίζουμε το ποιόν των κέντρων για τα οποία οι συγγραφείς αυτών των πονημάτων εργάζονται.

A. Η ΜΕΛΕΤΗ ΤΟΥ CeMAS

Σύμφωνα με τη μελέτη του CeMAS, o αριθμός των Γερμανών που συμφωνούν με τη θέση της Ρωσίας σχετικά με τα βαθύτερα αίτια της σύγκρουσης στην Ουκρανία έχει αυξηθεί τους τελευταίους μήνες. Κατά τους συγγραφείς, η εκδοχή της Μόσχας για τις αιτίες του πολέμου ανήκει στον κύκλο των «θεωριών συνωμοσίας»—αυτό δεν είναι καθόλου αθώο και θα το σχολιάσουμε αναλυτικά στο τέλος του σημειώματός μας. Εδώ απλά να επισημάνουμε ότι η εκτίμηση αυτή των Δυτικών προπαγανδιστών, δηλαδή ότι η Ρωσική αιτιολόγηση του πολέμου συνιστά «θεωρία συνωμοσίας», τελευταία αποτελεί κοινό τόπο σε όλες τις «αναλύσεις» των πολεμιστών του γνωστικού πολέμου για λογαριασμό της Δύσης, πράγμα που επίσης έχει αρχίσει να διαπερνά και τον επίσημο λόγο των Αμερικανο-ΝΑΤΟικών ηγετών.

Το εξώφυλλο της μελέτης του Κέντρο Παρακολούθησης, Ανάλυσης και Στρατηγικής (CeMAS)

Το CeMAS αναφέρει στην παρουσίαση του πονήματος:

«Στο ερευνητικό έγγραφο “Δοκιμασία αντοχής για τη δημοκρατία: φιλο-Ρωσικές αφηγήσεις συνωμοσίας και πίστεις όσο αφορά την παραπληροφόρηση στην κοινωνία” (Stress test for democracy: pro-Russian conspiracy narratives and belief in disinformation in society) παρουσιάζουμε τα αποτελέσματα της πιο πρόσφατης πληθυσμιακής έρευνας. Συγκρίνουμε τα σημερινά ποσοστά αποδοχής των φιλο-ρωσικών αφηγήσεων συνωμοσίας με τα ποσοστά της έρευνάς μας τον Απρίλιο του 2022. Πώς εκλαμβάνει σήμερα ο γερμανικός πληθυσμός τις φιλορωσικές αφηγήσεις; Υπάρχει πράγματι διαφορά στη στάση απέναντι στις αφηγήσεις συνωμοσίας για τον ρωσικό επιθετικό πόλεμο στην Ουκρανία μεταξύ Ανατολικής και Δυτικής Γερμανίας; Και ποιων οι ψηφοφόροι είναι πιο πιθανό να συμφωνήσουν με τις αφηγήσεις συνωμοσίας για τον πόλεμο στην Ουκρανία;

Η δημοσκοπική έρευνα δείχνει αύξηση όλων των ποσοστών αποδοχής των φιλο-ρωσικών αφηγήσεων συνωμοσίας στο σύνολο του γερμανικού πληθυσμού. Οι τιμές των επί μέρους απαντήσεων όσον αφορά τη στάση απέναντι στα φιλορωσικά αφηγήματα συνωμοσίας στον γερμανικό πληθυσμό αυξήθηκαν επίσης σημαντικά σε σύγκριση με τα αποτελέσματα της έρευνας της ανάλυσής μας από τον Απρίλιο του 2022. Το 19%, σχεδόν ένας στους πέντε, συμφώνησε με τη δήλωση ότι ο ρωσικός επιθετικός πόλεμος ήταν μια αναπόφευκτη αντίδραση της Ρωσίας στην πρόκληση του ΝΑΤΟ. Το 21% συμφώνησε σε κάποιο βαθμό με τη δήλωση αυτή. Τον Απρίλιο, η συμφωνία εδώ ήταν 12 τοις εκατό και η μερική συμφωνία 17 τοις εκατό. Η σύγκριση των στοιχείων από την Ανατολική και τη Δυτική Γερμανία είναι επίσης αξιοσημείωτη. Τα αποτελέσματα δείχνουν ότι οι φιλορωσικές αφηγήσεις είναι σημαντικά πιο συχνές στα νέα ομόσπονδα κρατίδια. Ενώ κάθε τρίτο άτομο στην ανατολική Γερμανία συμφώνησε με τη δήλωση ότι το ΝΑΤΟ προκάλεσε τη Ρωσία για τόσο μεγάλο χρονικό διάστημα που η Ρωσία έπρεπε να πάει σε πόλεμο, μόλις οι μισοί από τους ερωτηθέντες στη δυτική Γερμανία συμφώνησαν με αυτή τη δήλωση, το 16%. Παρόμοια αναλογία βρέθηκε και για άλλα στοιχεία.»

Εδώ ας σημειώσουμε ποια θέση συνιστά “θεωρία συνωμοσίας” και “παραπληροφόρηση” κατά τους συγγραφείς: Πρόκειται για τη θέση ότι το ΝΑΤΟ προκάλεσε την αναπόφευκτη αντίδραση της Ρωσίας με την μακροχρόνια προκλητικότητά του.

Δεν σχολιάζεται ούτε επιχειρείται να απαντηθεί το ερώτημα γιατί το ΝΑΤΟ επεκτεινόταν συνεχώς προς Ανατολάς και μετέφερε στρατεύματα σε χώρες που συνορεύουν με τη Ρωσία καθώς επίσης και το ερώτημα του ποια θα έπρεπε να είναι η στάση της Ρωσίας απέναντι στην προετοιμαζόμενη είσοδο της Ουκρανίας στο ΝΑΤΟ και της ανακοίνωσής της ότι θα αποκτήσει πυρηνικά όπλα. Επίσης, δεν παρουσιάζονται οι άλλες δύο θέσεις της Ρωσίας που αφορούν πρώτον τις συνθήκες ακραίας καταπίεσης του Ρωσόφωνου πληθυσμού και ειδικότερα των κατοίκων του Ντονμπάς, με την παραβίαση των συμφωνιών του Μινσκ, και δεύτερον τη σύμφυση ναζιστικών θεωρήσεων και οργανώσεων με τον επίσημο κρατικό Ουκρανικό μηχανισμό, που δημιουργούσε σοβαρό κίνδυνο για τη Ρωσία και τους Ρωσόφωνους πληθυσμούς της Ουκρανίας.

Επιπλέον, στις δημοσκοπήσεις τέθηκε το ερώτημα αν “ο Πούτιν θα ενεργήσει ενάντια σε μια παγκόσμια ελίτ που κινεί τα νήματα από το παρασκήνιο” (σελ. 1). Όμως, ως σκοπός της έρευνας έχει τεθεί η μελέτη της επίδρασης «από ρωσικές εκστρατείες παραπληροφόρησης και προπαγάνδας, οι οποίες χρησιμοποιούνται σκόπιμα για την περαιτέρω αποσταθεροποίηση της κοινωνίας και τον περαιτέρω κλονισμό της εμπιστοσύνης των πολιτών στην κυβέρνηση» (σελ. 2). Σύμφωνα με τους ίδιους, η προπαγάνδα αυτή και η παραπληροφόρηση διοχετεύεται «από περισσότερους από 30 υποτιθέμενους ειδησεογραφικούς ιστότοπους, οι οποίοι με την πρώτη ματιά δεν διακρίνονταν από τους πραγματικούς ιστότοπους του Spiegel, της FAZ ή της Welt» (σελ. 2) και οι οποίοι καθοδηγούνται από τη Ρωσία. Αλλά πότε η Ρωσικές αφηγήσεις περιέγραψαν τον Ρώσο πρόεδρο ως μαχόμενο δήθεν κάποια παγκόσμια ελίτ που κινεί τα νήματα από τα παρασκήνια και ποιος από τους υποτιθέμενους 30 ιστότοπους της Ρωσίας έχει καταφύγει σε τέτοιες θεωρίες τύπου QAnon και Pizzagate;

Δεν βρίσκω τρόπο να εκφράσω όσο θα ήθελα την αγανάκτησή μου εναντίον αυτής της κατάφωρης διαστρέβλωσης που επιχειρείται σε μία—υποτίθεται—σοβαρή μελέτη, διαστρέβλωση που παραβιάζει κάθε επιστημονικό κριτήριο και αποτελεί επιτομή πραγματικής παραπληροφόρησης. Διότι, ενώ υποτίθεται ότι εξετάζεται η αποδοχή από τον Γερμανικό πληθυσμό της αιτιολόγησης του πολέμου που αφηγείται η Ρωσία, εδώ πλασάρεται από την πίσω πόρτα μια θεωρία που ουδέποτε υποστήριξε η Ρωσία—δηλαδή ότι ο Πούτιν μάχεται κάποια παγκόσμια καμπάλ—ενώ ταυτόχρονα, όπως είδαμε, αποσιωπούνται κύρια σημεία από τη Ρωσική αφήγηση και δεν εξετάζεται η αποδοχή τους από τον Γερμανικό πληθυσμό. Πάντως η “συνωμοσιολογική” αυτή εκδοχή συγκέντρωσε αρκετά μικρότερα ποσοστά αποδοχής, όπως και άλλες, αντίστοιχες, που παρουσιάστηκαν στο κοινό με ακόμη μικρότερη επιτυχία.

Αυτή η ανάμειξη πραγματικών στοιχείων της Ρωσικής αφήγησης με θεωρίες συνωμοσίας δεν είναι τυχαία και αποτελεί νέο χαρακτηριστικό του εκπορευόμενου από κέντρα της Δύσης γνωστικού πολέμου, όπως θα δούμε αργότερα.

Όμως, στη μελέτη παρουσιάστηκε και το ερώτημα κατά πόσο οι ερωτώμενοι πιστεύουν ότι η Ουκρανία διατηρούσε στο έδαφός της βιολογικά εργαστήρια που, υπό την καθοδήγηση του Πενταγώνου ασχολούνταν με έρευνα σημαντική για βιολογικό πόλεμο (σελ. 4). Αν και πρόκειται περί αναμφισβήτητου και εκτενώς ντοκουμενταρισμένου γεγονότος, η ερώτηση αυτή μπαίνει πλάι στην ερώτηση για τον Πούτιν και την παγκόσμια καμπάλ. Αυτό γίνεται χωρίς καμία αιτιολόγηση με προφανή σκοπό να γελοιοποιήσει τη σοβαρότητα της κατηγορίας για πολεμικές βιολογικές μελέτες σε Ουκρανικά (και όχι μόνο) εργαστήρια κάτω από τον έλεγχο του Πενταγώνου.

Δεν ασχολούμαστε εδώ ούτε με τις τεχνικές ούτε με την ανάλυση των απαντήσεων σε κάθε ερώτημα του πονήματος. Χοντρικά, σε όλες τις ερωτήσεις ο Γερμανικός πληθυσμός μεταβάλλει τη στάση του αυξάνοντας σημαντικά τα ποσοστά που “δικαιώνουν” τη Ρωσία είτε σε ερωτήσεις που έχουν όντως να κάνουν με τη Ρωσική αφήγηση είτε σε πραγματικά “συνωμοσιολογικές” ερωτήσεις. Περισσότερο “φιλο-Ρώσοι” εμφανίζονται στο δεξιό και στο αριστερό άκρο του φάσματος ενώ οι πλέον φανατισμένοι φιλο-Ουκρανοί είναι οι ψηφοφόροι των Πρασίνων (τι έκπληξη!).

Θα ασχοληθούμε όμως με το κεντρικό συμπέρασμα του πονήματος, επειδή από εκεί προκύπτει και το Raison d’être του, ο λόγος που το γέννησε η συγκυρία. Οι συγγραφείς, αφού μιλήσουν για «καιρούς αβεβαιότητας» όπου ζούμε, καταφεύγουν οι ίδιοι στις πιο ξεδιάντροπες θεωρίες συνωμοσίας μιλώντας για  «αντιδημοκρατικούς φορείς [που] χρησιμοποιούν εκστρατείες παραπληροφόρησης όχι μόνο για να πείσουν, αλλά και για να σπείρουν την αμφιβολία στον πληθυσμό. Στόχος τους είναι να αυξήσουν την υποκειμενική ανασφάλεια του πληθυσμού, η οποία είναι ήδη υψηλή σε καταστάσεις κρίσης, προκειμένου να κλονίσουν τελικά την εμπιστοσύνη στη δημοκρατία προς όφελος των δικών τους στόχων».

Με απλά λόγια, αν ο πληθυσμός δεν ανταποκρίνεται στο σανό που του προσφέρουν σε καθεστώς πλήρους ομοφωνίας τα ΜΜΕ, τότε αυτό οφείλεται σε σκοτεινές δυνάμεις που καραδοκούν για να καταστρέψουν τη “δημοκρατία”. Θεωρία εντελώς ανάλογη του “κομμουνιστικού δακτύλου” που προέβαλε η δική μας “εθνοσωτήριος” για να αιτιολογήσει την πραγματική κατάλυση της όποιας δημοκρατίας είχαμε το 1967.

Υπερβολή; Για να δούμε πώς καταλήγει το πόνημα: « Ενόψει του συνεχιζόμενου επιθετικού πολέμου κατά της Ουκρανίας και των περαιτέρω κρίσεων που θα πρέπει να αντιμετωπίσουμε ως κοινωνία, αυτό σημαίνει [ότι απαιτείται η] ανάπτυξη μιας πιο ολοκληρωμένης κατανόησης της προπαγάνδας και της παραπληροφόρησης. Χρειάζεται επίσης μια βαθύτερη κοινωνικοπολιτική συζήτηση σχετικά με το πώς να αντιμετωπιστεί το αυξανόμενο κύμα των εκστρατειών παραπληροφόρησης. Η συζήτηση σχετικά με την προπαγάνδα και την παραπληροφόρηση πρέπει να προχωρήσει πέρα από τη λεγόμενη διάψευση, δηλαδή την αντιστάθμιση του ελλείμματος πληροφόρησης. Η παραπληροφόρηση δεν πρέπει να εκλαμβάνεται μόνο ως πρόβλημα πληροφόρησης ή ασφάλειας. Πρόκειται για επίθεση στη δημοκρατία ως τέτοια.»

Με απλά λόγια, η συζήτηση δεν αρκεί, χρειάζονται μέτρα εδώ και τώρα, διότι «η δημοκρατία μας κινδυνεύει». Προφανώς, έπεται ο “γύψος”.

B. Η ΑΝΑΛΥΣΗ ΣΤΟ “FOREIGN AFFAIRS

Το εξώφυλλο της ανάλυσης στο “Foreign Affairs”

Το άρθρο επιγράφεται: «Η επικίνδυνη παρακμή της Ρωσίας. Το Κρεμλίνο δεν θα πέσει αμαχητί» και η κεντρική ιδέα του είναι ότι ο Ουκρανικός πόλεμος οδηγεί σε επιταχυνόμενες διαλυτικές καταστάσεις στη Ρωσία αλλά και στην Ευρώπη, τις οποίες μόνο η Αμερική μπορεί να αντιμετωπίσει. Για το σκοπό αυτό θα πρέπει να ενταθούν οι προσπάθειες να κερδίσει η Ουκρανία τον πόλεμο, πράγμα που αν συμβεί όμως θα οδηγήσει σε ακόμη πιο οξυμένη αντιπαράθεση τη Ρωσία με τις ΗΠΑ, επειδή η Ρωσία θα μάχεται πιο απεγνωσμένα για την επιβίωσή της. Στη μακρόχρονη αυτή σύγκρουση, οι ΗΠΑ οφείλουν να ελέγξουν τον Ευρωπαϊκό χώρο επειδή «δεν μπορούμε να φανταστούμε ότι η Ευρώπη μπορεί να διαχειριστεί το πρόβλημα [της σχέσης της με τη Ρωσία] μόνη της». Αναγκαίος όρος για να λήξει η σύγκρουση είναι η απομάκρυνση του Πούτιν με τον ένα ή τον άλλο τρόπο, αλλά αυτό δεν αρκεί. Θα χρειαστεί να αναλάβουν τη διακυβέρνηση της Ρωσίας οι σημερινοί Ρώσοι φιλελεύθεροι εμιγκρέδες, την εξόριστη κοινότητα των οποίων οι ΗΠΑ πρέπει να βοηθούν με χρήματα και άλλα μέσα, κ.λπ., κ.λπ.

Εμάς εδώ δεν μας ενδιαφέρουν οι μελλοντολογίες του πονήματος ούτε τα μοτίβα της ψευτο-ανάλυσης που τα έχουμε ξαναδεί σε πλήθος ατλαντικών πηγών. Μας ενδιαφέρουν όμως οι εκτιμήσεις για τη δυνατότητα το Ρωσικό αφήγημα για τον πόλεμο να επηρεάσει το Δυτικό κοινό.

Διαβάζουμε: «Ο Πούτιν και οι προπαγανδιστές του έχουν μεταδώσει το μήνυμα ότι ο πόλεμος στην Ουκρανία είναι στην πραγματικότητα μια πολιτισμική σύγκρουση με τη Δύση που επιδιώκει να κρατήσει τη Ρωσία αδύναμη. Ισχυρίζονται ότι η Ρωσία πολεμά το ΝΑΤΟ στην Ουκρανία και ότι οι Ηνωμένες Πολιτείες και η Ευρώπη θέλουν να διαμελίσουν τη Ρωσία. Αν και αυτή η αντιαμερικανική ρητορική δεν είναι καινούργια -το να παρουσιάζονται οι Ηνωμένες Πολιτείες ως εχθρός είναι μια μακροχρόνια τακτική του Πούτιν- γίνεται όλο και πιο θυμωμένη και επιθετική. Αυτός ο συγκρουσιακός, αντιδυτικός τόνος θα συνεχιστεί όσο ο Πούτιν βρίσκεται στην εξουσία».

Και συνεχίζουν: «Με την πλάτη στον τοίχο, το Κρεμλίνο θα έχει επίσης λιγότερες ενδοιασμούς στο να προσπαθήσει να αποσταθεροποιήσει τους εχθρούς του….. Για αρχή, το Κρεμλίνο είναι σχεδόν βέβαιο ότι θα εντείνει τις εκστρατείες παραπληροφόρησης. Η Ρωσία έχει δει πόσο αποτελεσματικές μπορούν να είναι τέτοιες εκστρατείες: η παραπληροφόρηση και η προπαγάνδα συνέβαλαν στην απόφαση ηγετών στην Αφρική, τη Λατινική Αμερική και τη Μέση Ανατολή να παραμείνουν ουδέτεροι ή επιφυλακτικοί μετά την εισβολή της Μόσχας στην Ουκρανία. Κατηγορώντας την Ουκρανία για τη διάπραξη φρικαλεοτήτων που διέπραξαν οι Ρώσοι στρατιώτες στον πόλεμο, ενοχοποιώντας τις δυτικές κυρώσεις αντί για την εισβολή της Ρωσίας ως υπεύθυνες για τις υψηλές τιμές των τροφίμων και της ενέργειας και πείθοντας πολλούς ότι διεξάγει έναν αμυντικό πόλεμο εναντίον ενός επεκτεινόμενου ΝΑΤΟ, η Ρωσία αμβλύνει την κριτική για τη στρατιωτική της επιθετικότητα».

Από αυτά τα εκτεταμένα αποσπάσματα κρατάμε τις εκτιμήσεις πρώτον, ότι η θεώρηση πως η Ρωσία διεξάγει αμυντικό πόλεμο εναντίον ενός επεκτεινόμενου ΝΑΤΟ αποτελεί παραπληροφόρηση και δεύτερον, ότι η Ρωσική παραπληροφόρηση έχει αποδειχτεί επιτυχής αφού μετέβαλε τη στάση πολλών ηγετών στην Αφρική, τη Λατινική Αμερική και τη Μέση Ανατολή (περιέργως, λείπει η Ασία από τον μακρύ κατάλογο).

Ένα ενδιαφέρον σημείο στην αφήγηση του πονήματος αποτελεί η στάση του απέναντι στη Ρωσική προσπάθεια για εγγυήσεις ασφάλειας στην Ευρώπη κάτω από την αρχή της «αδιαίρετης ασφάλειας». Υπενθυμίζουμε ότι το ζήτημα των αμοιβαίων εγγυήσεων ασφάλειας στην Ευρώπη αποτελούσε βασικό σημείο των χωρίς αποτέλεσμα διπλωματικών διαπραγματεύσεων που προσπάθησε να κάνει η Ρωσία με τις ΗΠΑ και τις βασικές Ευρωπαϊκές χώρες στα τέλη του 2021-αρχές του 2022. Έκτοτε, η υπενθύμιση αυτής της πτυχής στη συζήτηση των αιτιών του πολέμου αποτελεί κεντρικό σημείο του Ρωσικού αφηγήματος, ακριβώς επειδή έτσι τονίζεται ο αμυντικός χαρακτήρας της Ρωσικής προσέγγισης (και με επιτυχία, όπως είδαμε).

Αλλά στο πόνημα υπογραμμίζεται ότι: «Η Ρωσία υπό τον Πούτιν δεν θα είναι ποτέ συμμέτοχος στην ευρωπαϊκή ασφάλεια…..Η Ουάσιγκτον πρέπει επίσης να εργαστεί για να στριμώξει και να περιχαρακώσει τη Ρωσία, ώστε να την εμποδίσει να εξαπολύσει επιθετικές ενέργειες πέραν των συνόρων της. Η υποβάθμιση της ρωσικής ισχύος απαιτεί από την Ουάσιγκτον να βασιστεί [και μετά το τέλος του πολέμου] στις πολιτικές που έθεσε σε κίνηση μετά την εισβολή του Πούτιν στην Ουκρανία».

Επομένως, κατά το πόνημα, δεν τίθεται ούτε τώρα ούτε στο μέλλον θέμα για συμφωνίες αμοιβαίας ασφάλειας στην Ευρώπη. Αντίθετα οι ΗΠΑ οφείλουν να ακολουθήσουν επιθετικότερη πολιτική απέναντι στη Ρωσία. Άρα εδώ υπάρχει ένα ερώτημα: Η σχετική προσπάθεια της Ρωσίας να προβάλει το ζήτημα της αμοιβαίας ασφάλειας στην Ευρώπη συνιστά “επίθεση παραπληροφόρησης” ή όχι; Το πόνημα προτιμά να παρακάμψει το ερώτημα, αν και αυτό προφανώς θα μπαίνει όλο και εντονότερα μπροστά σε όλες τις Ευρωπαϊκές χώρες στο μέλλον, και ιδιαίτερα στη Γερμανία.

Σαν αποτέλεσμα της παράκαμψης αυτών των κρίσιμων ερωτημάτων όσο αφορά την Αμερικανική στάση απέναντι στη Ρωσική αφήγηση, ηχούν κενές περιεχομένου οι παραινέσεις του πονήματος στο στυλ: « Ο περιορισμός της Μόσχας θα απαιτήσει επίσης από την Ουάσινγκτον και τους Ευρωπαίους συμμάχους της να συντηρήσουν την ενασχόλησή τους με την Ινδία και άλλες χώρες της Αφρικής και της Μέσης Ανατολής που συνεχίζουν να αποτελούν σανίδα σωτηρίας για τη Ρωσία. Αυτό σημαίνει ότι θα πρέπει να δοθεί μεγαλύτερη προσοχή στον παγκόσμιο Νότο, όπου η Ρωσία απολαμβάνει μεγαλύτερη επιρροή και είναι σε θέση να αμφισβητήσει την [Αμερικανική] αφήγηση».

Γ. ΠΩΣ ΠΟΛΕΜΑ Η “ΔΥΣΗ” ΤΑ ΡΩΣΙΚΑ ΑΦΗΓΗΜΑΤΑ ΓΙΑ ΤΟ ΟΥΚΡΑΝΙΚΟ;

Επισημάναμε κάποια σημεία στις δύο παραπάνω “μελέτες”/αναλύσεις που είναι κοινά: Και στα δύο πονήματα εκφράζεται η ανησυχία για την απήχηση του Ρωσικού αφηγήματος περί αμυντικού πολέμου της Ρωσίας στην Ουκρανία. Όπως είδαμε, η Ρωσική θέση δεν παρουσιάζεται ούτε αντιμετωπίζεται στην πληρότητά της σε κανένα από τα δύο, γεγονός που καθεαυτό προδίδει αμηχανία και υπογραμμίζει την “διαπερατότητα” που διαθέτει η Ρωσική αφήγηση, καθώς ούτε η παράθεσή της δεν εξυπηρετεί τους πολέμιούς της. Παρόλ’ αυτά απορρίπτεται συνοπτικά ως “παραπληροφόρηση” την οποία μάλιστα το πρώτο πόνημα συνδέει αυθαίρετα και αντι-δεοντολογικά με “θεωρίες συνωμοσίας”. Είναι, πιστεύω, προφανές ότι για να αντικρουστεί μια θεωρία που διαδίδεται και ασκεί σαφή επιρροή, κάτι παραπάνω θα πρέπει να γίνει από τους Δυτικούς μαχητές του γνωστικού πολέμου από το να την χλευάζουν και να της κολλάνε ταμπελάκια.

Δεν γνωρίζουμε πώς θα πείσουν τους ηγέτες των χωρών που δεν έχουν πειστεί από τη Δυτική αφήγηση, αλλά υποψιαζόμαστε ότι αυτό δεν τους ενδιαφέρει. Έχουν βάλει “όλα τα λεφτά” στη νίκη των Ουκρανών, η οποία βεβαίως, όταν επέλθει ή έστω όταν διαφανεί ότι επέρχεται—όπως λέμε “όταν έλθεις εν τη βασιλεία σου”—κατανάγκην θα μεταβάλει και τη στάση των ηγετών αυτών. Νομίζω ότι αυτή είναι η τακτική απέναντι στις χώρες που δεν συμμορφώνονται, παράλληλα φυσικά με τις απειλές για κυρώσεις—που όμως έχουν εξελιχθεί σε δίκοπο μαχαίρι, καθώς η γενίκευση της επιβολής τους σε πάμπολλες χώρες θα μπορούσε να οδηγήσει αυτές τις χώρες στη συνεργασία μεταξύ τους, γεγονός που όχι μόνο θα ακύρωνε τις κυρώσεις αλλά θα ακύρωνε ακόμη και την έννοια “κύρωση” καθεαυτή. Τυπικό παράδειγμα εδώ είναι η Ινδία, όπου οι απειλές λειτουργούν για πλήθος μεμονωμένων επιχειρήσεων αλλά όχι για το κράτος συνολικά, με αποτέλεσμα οι ΗΠΑ να μην αποτολμούν να επιβάλουν κυρώσεις στο Ινδικό κράτος.

Αυτό που τους ενδιαφέρει αυτή τη στιγμή είναι κυρίως το πώς θα “μεταπείσουν” τους λαούς των χωρών, όχι μόνο της Δύσης, αλλά και της Αφρικής, της Ασίας, της Λ. Αμερικής, της Μ. Ανατολής, σχετικά με την επεκτεινόμενη και τείνουσα να επικρατήσει θεώρηση ότι η Ρωσία διεξάγει αμυντικό πόλεμο στην Ουκρανία.

Ας δούμε μερικά χαρακτηριστικά παραδείγματα των κατευθύνσεων που παίρνει αυτές τις μέρες η Δυτική προπαγάνδα προκειμένου να καταπολεμήσει τη Ρωσική αφήγηση.

Γ1. Ο ΕΛΕΓΧΟΣ ΤΩΝ ΜΕΣΩΝ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗΣ ΔΙΚΤΥΩΣΗΣ

Έτσι, την Παρασκευή 4 Νοεμβρίου, ο πρόεδρος Μπάιντεν, του οποίου η προσπάθεια να εγκαταστήσει υπηρεσία ανοιχτής λογοκρισίας στις ΗΠΑ μέσω της καθιέρωσης του λεγόμενου «υπουργείου αλήθειας» εγκαταλείφθηκε άδοξα—αν και η αλήθεια είναι ότι απλώς πήρε πιο έμμεσους δρόμους, όπως θα δούμε παρακάτω—στράφηκε κατά του Έλον Μασκ και του τουΐτερ, το οποίο ο επιχειρηματίας αγόρασε πριν λίγες μέρες.

Ο Έλον Μασκ ανέβασε ένα βίντεο όπου εμφανίζεται να μπαίνει στα κεντρικά γραφεία του Twitter κραδαίνοντας ένα νεροχύτη/νιπτήρα

Το τουΐτερ ασκεί μαζική λογοκρισία και διαγράφει αναιτιολόγητα και ανεξέλεγκτα λογαριασμούς που υποστηρίζουν το Ρωσικό αφήγημα από την έναρξη των πολεμικών επιχειρήσεων στην Ουκρανία (έχουμε αναφερθεί αναλυτικά αλλού, βλ. Κεφάλαιο Γ: Η παραπληροφόρηση ως μείζον επιχειρησιακό όπλο), ενώ σε ορισμένους που δεν διαγράφει προσθέτει προειδοποίηση ότι αποτελούν «φερέφωνα της Ρωσικής κυβέρνησης» ή ότι οι κατέχοντες τον αντίστοιχο λογαριασμό «εργάζονται για λογαριασμό Ρωσικών ΜΜΕ», συχνά με εξαιρετικά φαιδρά αποτελέσματα .

Όσο συνέβαινε αυτό ο Μπάιντεν δεν είχε πρόβλημα. Αλλά πρόβλημα απέκτησε το τουΐτερ, το οποίο υποχώρησε παγκόσμια έναντι του Τέλεγκραμ, που πλέον αποτελεί ίσως το βασικότερο εργαλείο πληροφόρησης για τα τεκταινόμενα στην Ουκρανία. Ο Μπάιντεν, φοβούμενος αλλαγές πολιτικής στο τουΐτερ από τον Μασκ, δήλωσε ότι «Ο Έλον Μασκ βγαίνει και αγοράζει μια εταιρεία που εκτοξεύει ψέματα σε όλο τον κόσμο» με την εκπρόσωπο του Λευκού Οίκου, Karine Jean-Pierre να δηλώνει στους δημοσιογράφους νωρίτερα την Παρασκευή ότι ο Μπάιντεν έχει «μιλήσει ανοιχτά για τη σημασία των πλατφορμών κοινωνικής δικτύωσης να συνεχίσουν να λαμβάνουν μέτρα για τη μείωση της ρητορικής μίσους και της παραπληροφόρησης». «Αυτή η πεποίθηση [του Μπάιντεν] επεκτείνεται στο Twitter, επεκτείνεται στο Facebook και σε κάθε άλλη πλατφόρμα κοινωνικής δικτύωσης όπου οι χρήστες μπορούν να διαδώσουν παραπληροφόρηση», συνέχισε η ίδια. Προφανώς, για τον Μπάιντεν “παραπληροφόρηση” είναι οτιδήποτε δεν συνάδει με την αφήγηση της Αμερικανικής κυβέρνησης.

Ο Μπάιντεν την Παρασκευή 4 Νοεμβρίου καθώς εκφωνεί τον Φιλιππικό κατά του…Twitter

Η προσπάθεια της Αμερικανικής κυβέρνησης να επιβάλει άμεσο έλεγχο στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, ιδιαίτερα και όσο αφορά τη διάδοση “μη εγκεκριμένων” αφηγήσεων για το Ουκρανικό, όπως ήδη γράψαμε, δεν είναι νέα. Καταρχήν, στο Facebook έχει επιβληθεί καθεστώς αυστηρού ελέγχου των αναρτήσεων για το Ουκρανικό με καταστολή όσων προωθούν το Ρωσικό αφήγημα—όλοι γνωρίζουμε τα καρτελάκια που χαρακτηρίζουν αναρτήσεις από Ρωσικά ΜΜΕ ως φερέφωνα της Ρωσικής κυβέρνησης ή την παρεμβολή ταμπέλων περί “ψευδούς καταχώρησης” με αστήρικτα σχόλια από εντελώς άχρηστους, υποτίθεται “ανεξάρτητους”, κριτές σε αναρτήσεις που αμφισβητούν την αμερικανική προπαγάνδα, ανεξάρτητα από τα στοιχεία που προσκομίζονται. Μάλιστα, ειδικά για τους “ελεγκτές” που έχει προσλάβει το Facebook για το Ουκρανικό, η πλειοψηφία τους χρηματοδοτείται είτε άμεσα είτε έμμεσα από την CIA. Επίσης, το F/B μετέβαλε την πολιτική του όσο αφορά τους νέο-ΝΑΖΙ της Ουκρανίας, των οποίων οι απόψεις δεν επιτρεπόταν να αναρτώνται: Τώρα πλέον επιτρέπεται, αρκεί αυτές να στρέφονται κατά των Ρώσων, ακόμη και αν καλούν στην εκτέλεσή τους—αυτό δεν θεωρείται “κήρυγμα μίσους”.

Επίσης είναι πολύ γνωστή η περίπτωση όπου το Τουΐτερ έκλεισε το λογαριασμό της Αμερικανικής εφημερίδας New York Post λίγο πριν τις εκλογές, όταν η τελευταία αποκάλυψε τα αλισβερίσια της οικογένειας Μπάιντεν στην Ουκρανία, τον καιρό που ο γιος του νυν προέδρου και τότε αντιπροέδρου (επί κυβέρνησης Ομπάμα) κέρδιζε τερατώδη ποσά και κανόνιζε με το αζημίωτο ραντεβού Ουκρανών επιχειρηματιών με τον τότε αντιπρόεδρο των ΗΠΑ. Ως αιτιολογία προβλήθηκε ότι η είδηση αποτελούσε—τι πρωτότυπο!—Ρωσική παραπληροφόρηση.

Αλλά αυτά δεν ήταν αρκετά για την Αμερικανική κυβέρνηση. Έτσι, σύμφωνα με πρόσφατο ρεπορτάζ του Intercept, το υπουργείο εσωτερικής ασφάλειας των ΗΠΑ (Department of Homeland Security—DHS), που θα ήταν υπεύθυνο και για το αλήστου μνήμης «υπουργείο αλήθειας», βρίσκεται σε άμεση επικοινωνία με τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης και τους υποδεικνύει ποιες αναρτήσεις να καταπνίξουν σύμφωνα με την άποψή του περί παραπληροφόρησης.

Η “ειδική πύλη” μέσω της οποίας οι αξιωματούχοι της κυβέρνησης των ΗΠΑ ζητάνε
την απόρριψη αναρτήσεων οι οποίες χαρακτηρίζονται ως “παραπληροφόρηση”
όσο αφορά την υποστήριξη των ΗΠΑ στην Ουκρανία

Το Business Insider περιγράφει στους τίτλους του ως εξής την όλη επιχείρηση του DHS: «Το Facebook διαθέτει μια ειδική πύλη για κυβερνητικούς αξιωματούχους προκειμένου να ζητούν να περιορίζονται ή να καταστέλλονται αναρτήσεις των χρηστών για ασαφώς καθορισμένη παραπληροφόρηση, αναφέρει έκθεση. Το The Intercept ανέφερε ότι οι πλατφόρμες κοινωνικής δικτύωσης συνεργάζονται με μια πρωτοβουλία του DHS κατά της παραπληροφόρησης. Το Facebook δημιούργησε μια ειδική πύλη για κυβερνητικούς αξιωματούχους για να ζητούν να στραγγαλίζεται ή να καταστέλλεται το περιεχόμενο των [αναρτήσεων των]χρηστών. Στο στόχαστρο έχει μπει περιεχόμενο σχετικά με την προέλευση της πανδημίας COVID-19, τη φυλετική δικαιοσύνη και την υποστήριξη των ΗΠΑ προς την Ουκρανία».

Γ2. Η ΧΡΗΣΗ “ΦΙΛΙΚΩΝ” ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΩΝ ΓΙΑ ΤΗ ΔΙΑΜΟΡΦΩΣΗ ΕΥΝΟΪΚΗΣ ΕΙΚΟΝΑΣ

Εδώ τα παραδείγματα είναι καθημερινά και δεν έχει νόημα η προσπάθεια να τα παρακολουθήσουμε. Έχουμε αναφερθεί και στο παρελθόν εκτεταμένα στη χρήση των ΜΜΕ ως διαύλων διοχέτευσης αμερικανικής παραπληροφόρησης στο κοινό. Μάλιστα, οι ειδικοί του γνωστικού πολέμου είχαν ενθουσιαστεί τους πρώτους μήνες των πολεμικών επιχειρήσεων με τον τρόπο που η κυβέρνηση Μπάιντεν ασκούσε πλήρη έλεγχο σε όλα τα Δυτικά ΜΜΕ και διοχέτευε πληροφορίες και εκτιμήσεις “κατά βούληση”. Ειδικότερα για αυτή την περίοδο ο αναγνώστης ας ανατρέξει στο άρθρο με τίτλο: «Σε αναμονή της Ουκρανικής μεγάλης προβοκάτσιας: Ένα βήμα πριν την άμεση NATOϊκή εμπλοκή» (κυρίως κεφάλαια Γ, Ε2 και ΣΤ5).

Εδώ θα αναφερθούμε μόνο σε ένα πολύ πρόσφατο άρθρο (για την μετάφραση εκτεταμένων αποσπασμάτων βλ. εδώ), επειδή, αντίθετα με όσα συμβαίνουν συνήθως, πρόκειται για ένα πολύ καλοδουλεμένο κομμάτι στην προσπάθεια της Αμερικανικής κυβέρνησης να διαμορφώσει την παγκόσμια κοινή γνώμη όσο αφορά την Αμερικανική βοήθεια στην Ουκρανία. Είναι το άρθρο που αποκάλυψε ότι ο Μπάιντεν ύψωσε τη φωνή του στον Ζελένσκι όταν ο τελευταίος φάνηκε “αγνώμων” προς τις ΗΠΑ για την Αμερικανική βοήθεια—αν και η σχετική αποκάλυψη έγινε τέσσερις μήνες αργότερα και λίγο πριν τις Αμερικανικές ενδιάμεσες εκλογές που έχουν αναδείξει στους ψηφοφόρους το θέμα της απύθμενης ενίσχυσης της Ουκρανίας παρά τα τεράστια οικονομικά προβλήματα του λαού των ΗΠΑ. Είναι στο ίδιο άρθρο που αποκαλύφθηκε ότι οι πρόσφατες Ουκρανικές επιθέσεις σχεδιάστηκαν άμεσα κάτω από την καθοδήγηση των Αμερικανο-βρετανικών αρχηγείων—εδώ ο στόχος είναι να φανεί ότι η αμερικανική παρέμβαση “πιάνει τόπο”. Επίσης, στο ίδιο άρθρο υποστηρίζεται ότι η κλιμάκωση της εμπλοκής των ΗΠΑ έχει γίνει κατά τρόπο που να την “συνηθίσει” η Ρωσία ώστε να μην αντιδράσει σοβαρά στην μεταφορά της Αμερικανικής βοήθειας—μάλιστα η Ρωσία συγκρίνεται με τον γνωστό βάτραχο που σιγά σιγά συνηθίζει στη θερμότητα μέχρι να βράσει μέσα στην κατσαρόλα.

Το ενδιαφέρον βρίσκεται στα αντικρουόμενα συμφέροντα της Αμερικανικής αφήγησης. Αφενός απαιτείται να πειστεί το Αμερικανικό κοινό ότι αξίζουν οι θυσίες του αμερικανικού λαού χάριν της Ουκρανίας και αφετέρου απαιτείται να πειστεί το διεθνές κοινό ότι οι ΗΠΑ και το ΝΑΤΟ δεν λειτουργούν επιθετικά προς τη Ρωσία. Εδώ έχουμε ένα χαρακτηριστικό παράδειγμα αυτής της σύγκρουσης συμφερόντων.

Ο γνωστός, εξαιρετικός αναλυτής Scot Ritter γράφει γι’ αυτό το άρθρο, έχοντας προηγουμένως επιχειρηματολογήσει εξαντλητικά για την άποψή του: «Το “Inside the US Effort to Arm Ukraine” του Yaffa είναι ένα έξυπνο κομμάτι κυβερνητικής στενογραφίας που μεταμφιέζεται σε δημοσιογραφία και θα πρέπει να αντιμετωπίζεται ως τέτοιο από όλους όσους το διαβάζουν».

Δεδομένης όμως της προσοχής που αρχίζει να τραβά η κούραση που επιδεικνύει το παγκόσμιο κοινό στη συνέχιση του πολέμου καθώς και η αυξανόμενη διάδοση της Ρωσική αφήγησης ότι (ανάμεσα στα άλλα) η Ρωσία αμύνεται κατά των ΑμερικανοΝΑΤΟικών στην Ουκρανία, πρέπει να αναμένουμε άμεσα την έναρξη νέων δημοσιογραφικών ομοβροντιών ακριβώς στην κατεύθυνση ότι οι Ρώσοι είναι εκείνοι που αρνούνται την ειρήνευση στην Ουκρανία.

Αλλά, όπως θα δούμε αμέσως μετά, αυτή η προσπάθεια προσκρούει στους ίδιους τους Ουκρανούς.

Γ3. ΟΙ ΟΥΚΡΑΝΟΙ ΟΦΕΙΛΟΥΝ ΝΑ ΦΑΝΟΥΝ ΔΙΑΛΑΚΤΙΚΟΙ “ΓΙΑ ΤΑ ΜΑΤΙΑ ΤΟΥ ΚΟΣΜΟΥ”

Στις 5 Νοεμβρίου η Washington Post, που από ορισμένους θεωρείται ότι εκφράζει το “βαθύ κόμμα” των Δημοκρατικών ακόμη περισσότερο από όσο οι New York Times,  δημοσίευσε άρθρο με τίτλους «Οι ΗΠΑ ζητούν ιδιαιτέρως από την Ουκρανία να δείξει ότι είναι ανοιχτή σε διαπραγματεύσεις με τη Ρωσία – Η ενθάρρυνση δεν αποσκοπεί στο να ωθήσει την Ουκρανία στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων, αλλά στο να διασφαλίσει ότι θα διατηρήσει ένα ηθικό πλεονέκτημα στα μάτια των διεθνών υποστηρικτών της».

Πρόκειται ακριβώς για προσπάθεια να αντιμετωπιστεί το Ρωσικό αφήγημα ότι στην Ουκρανία η Ρωσία αμύνεται κατά της επέκτασης των ΑμερικανοΝΑΤΟικών σε βάρος της.

Είναι γνωστές οι προσπάθειες της Ρωσίας για διαπραγματεύσεις και ειρήνευση και επίσης είναι γνωστός ο τρόπος που κατέρρευσαν οι συμφωνίες της Κωνσταντινούπολης κάτω από την άμεση παρέμβαση των Βρετανών, που φυσικά λειτούργησαν ως ενδιάμεσοι των Αμερικανών. Ο Μπόρις Τζόνσον στην απροειδοποίητη επίσκεψή του στο Κίεβο, αμέσως μετά την Κωνσταντινούπολη είπε στους Ουκρανούς: «Εσείς μπορεί να υπογράψετε, αλλά εμείς δεν θα υπογράψουμε ως εγγυήτρια δύναμη», όπως προέβλεπε η συμφωνία.

Λιγότερο γνωστός όμως είναι ίσως ένας πρόσφατος ψηφισμένος νόμος από το Ουκρανικό κοινοβούλιο (όπου—υπενθυμίζουμε—όλα τα κόμματα της αντιπολίτευσης έχουν απαγορευτεί) σύμφωνα με τον οποίο απαγορεύονται οι διαπραγματεύσεις με τη Ρωσία όσο πρόεδρός της είναι ο Πούτιν. Δηλαδή, για να κάτσουν στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων οι Ουκρανοί πλέον απαιτούν ούτε λίγο ούτε πολύ την καθεστωτική αλλαγή στη Ρωσία.

Είναι σαφές ότι αυτά όλα δεν βοηθούν την εκστρατεία δημοσίων σχέσεων των ΑμερικανοΝΑΤΟικών προς το παγκόσμιο κοινό.

Ας δούμε μερικά χαρακτηριστικά αποσπάσματα του άρθρου:

“Η άρνηση του προέδρου Βολοντίμιρ Ζελένσκι να συνομιλήσει με τον ηγέτη της Ρωσίας, Βλαντίμιρ Πούτιν, έχει τροφοδοτήσει την ανησυχία σε μέρη της Ευρώπης, της Αφρικής και της Λατινικής Αμερικής, όπου οι διαλυτικές συνέπειες του πολέμου είναι σοβαρές.

Η κυβέρνηση Μπάιντεν ενθαρρύνει κατ’ ιδίαν τους ηγέτες της Ουκρανίας να σηματοδοτήσουν ένα άνοιγμα για διαπραγματεύσεις με τη Ρωσία και να εγκαταλείψουν τη δημόσια άρνησή τους να συμμετάσχουν σε ειρηνευτικές συνομιλίες, εκτός εάν ο πρόεδρος Βλαντιμίρ Πούτιν απομακρυνθεί από την εξουσία, σύμφωνα με άτομα που γνωρίζουν τις συζητήσεις.

Ο Σύμβουλος Εθνικής Ασφάλειας των ΗΠΑ, Jake Sullivan συναντήθηκε στις 4 Νοεμβρίου στο Κίεβο με τον επικεφαλής του προεδρικού γραφείου Andriy Yermak. Ένα από τα θέματα της συνάντησης, κατά την Washington Post, ήταν η “ενθάρρυνση” της κυβέρνησης του Κιέβου να εμφανίσει περισσότερη διαλλακτικότητα για τα μάτια του κόσμου.

Το αίτημα των Αμερικανών αξιωματούχων δεν αποσκοπεί στο να ωθήσει την Ουκρανία στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων, δήλωσαν οι άνθρωποι αυτοί. Αντίθετα, το χαρακτήρισαν ως μια υπολογισμένη προσπάθεια να διασφαλιστεί ότι η κυβέρνηση στο Κίεβο θα διατηρήσει την υποστήριξη άλλων εθνών που αντιμετωπίζουν εκλογικά σώματα που είναι επιφυλακτικά στην τροφοδότηση ενός πολέμου για πολλά χρόνια.»

Προσέξτε τη διατύπωση που είναι ακριβώς έτσι στο πρωτότυπο: τα έθνη “αντιμετωπίζουν” τα εκλογικά σώματά τους, τα οποία μπορεί να διαφωνούν με την πολιτική “των εθνών”. Αλλά τότε, από ποιους αποτελούνται αυτά τα περίφημα “έθνη” που μπορούν και διαφοροποιούνται από τα εκλογικά τους σώματα;

Αλλά ας συνεχίσουμε.

«Αμερικανοί αξιωματούχοι ….. παραδέχονται ότι η απαγόρευση συνομιλιών από τον Πρόεδρο Βολοντίμιρ Ζελένσκι έχει προκαλέσει ανησυχία σε μέρη της Ευρώπης, της Αφρικής και της Λατινικής Αμερικής, όπου οι διαλυτικές επιπτώσεις του πολέμου στη διαθεσιμότητα και το κόστος των τροφίμων και των καυσίμων γίνονται πιο έντονα αισθητές. “Η κόπωση από την Ουκρανία είναι ένα πραγματικό πρόβλημα για ορισμένους από τους εταίρους μας”, δήλωσε ένας Αμερικανός αξιωματούχος, ο οποίος, όπως και άλλοι που ερωτήθηκαν για την παρούσα αναφορά, μίλησε υπό τον όρο της ανωνυμίας προκειμένου να συζητήσει τις ευαίσθητες συνομιλίες μεταξύ Ουάσινγκτον και Κιέβου.»

«Στις Ηνωμένες Πολιτείες, οι δημοσκοπήσεις δείχνουν φθίνουσα υποστήριξη μεταξύ των Ρεπουμπλικάνων για τη συνέχιση της χρηματοδότησης του στρατού της Ουκρανίας στα τρέχοντα επίπεδα, γεγονός που υποδηλώνει ότι ο Λευκός Οίκος μπορεί να αντιμετωπίσει αντίσταση μετά τις ενδιάμεσες εκλογές της Τρίτης, καθώς επιδιώκει να συνεχίσει ένα πρόγραμμα βοήθειας για την ασφάλεια που έχει προσφέρει στην Ουκρανία το μεγαλύτερο τέτοιο ετήσιο ποσό από το τέλος του Ψυχρού Πολέμου……. Σύμφωνα με δημοσκόπηση που δημοσιεύθηκε στις 3 Νοεμβρίου από τη Wall Street Journal, το 48% των Ρεπουμπλικανών δήλωσε ότι οι Ηνωμένες Πολιτείες κάνουν ” υπερβολικά πολλά” για να στηρίξουν την Ουκρανία, από 6% τον Μάρτιο.»

«Οι ανησυχίες σχετικά με μια μεγαλύτερης διάρκειας σύγκρουση είναι ιδιαίτερα έντονες σε έθνη που ήταν ήδη διστακτικά στο να στηρίξουν τον συνασπισμό υπό την ηγεσία των ΗΠΑ για την υποστήριξη της Ουκρανίας, είτε λόγω δεσμών με τη Μόσχα είτε λόγω απροθυμίας να συνταχθούν με την Ουάσινγκτον. Η Νότια Αφρική απείχε από μια πρόσφατη ψηφοφορία του ΟΗΕ που καταδίκασε τα διατάγματα προσάρτησης της Ρωσίας, λέγοντας ότι ο κόσμος πρέπει αντ’ αυτού να επικεντρωθεί στη διευκόλυνση της κατάπαυσης του πυρός και της πολιτικής επίλυσης. Ο νέος εκλεγμένος πρόεδρος της Βραζιλίας, Λουίς Ινάσιο Λούλα ντα Σίλβα, δήλωσε ότι ο Ζελένσκι είναι εξίσου υπεύθυνος για τον πόλεμο με τον Πούτιν. Ο Ινδός πρωθυπουργός Ναρέντρα Μόντι, ο οποίος έχει προσπαθήσει να διατηρήσει καλές σχέσεις με τη Μόσχα και το Κίεβο, προσέφερε βοήθεια για τις ειρηνευτικές συνομιλίες σε μια κλήση με τον Ζελένσκι τον περασμένο μήνα. Ο Ουκρανός ηγέτης τον απέρριψε.»

Η ανετοιμότητα των Αμερικανών να διασκεδάσουν, έστω και για τα μάτια του κόσμου, τη θέση ότι η Ρωσία αμύνεται κατά της επέκτασης και της επιθετικότητας του ΝΑΤΟ φαίνεται καθαρά και από το ίδιο το άρθρο που καταλήγει με μια δακρύβρεχτη ατάκα του Ζελένσκι, ο οποίος όταν ρωτήθηκε τι θα πράξει όταν η Ουκρανία κερδίσει τον πόλεμο, απάντησε ότι θα πάει στην Κριμαία να βλέπει τη θάλασσα.

Γ4. ΠΑΡΑΛΛΗΛΕΣ ΠΡΟΣΠΑΘΕΙΕΣ ΣΕ ΑΛΛΕΣ ΧΩΡΕΣ ΤΟΥ ΝΑΤΟ ΜΕ ΦΙΛΙΚΟ ΠΡΟΣ ΤΗ ΡΩΣΙΑ ΚΟΙΝΟ

Είδαμε ότι η αύξηση της επιρροής της Ρωσικής αφήγησης για τα αίτια του πολέμου στην Ουκρανία στο κοινό τρίτων χωρών επιδιώκεται να αντιμετωπιστεί όχι μόνο με μέτρα ιδεολογικού χαρακτήρα, αλλά και με διοικητικά μέτρα. Είναι αναμενόμενο ότι αυτά θα δοκιμαστούν αρχικά σε χώρες της περιφέρειας του ΝΑΤΟ πριν εφαρμοστούν σε πιο κεντρικές χώρες (π.χ. στη Γερμανία). Ήδη εμφανίστηκαν κάποιες χώρες που χαρακτηρίζονται ως “πρώτης γραμμής” που ήδη συζητούν στα σοβαρά τη λήψη αστυνομικών μέτρων κατά της αντίληψης ότι η Ρωσία δεν ευθύνεται για τον πόλεμο στην Ουκρανία. Ένα παράδειγμα είναι, σύμφωνα με το Bloomberg, η Σλοβακία.

Σύμφωνα με την τιτλοφόρηση του άρθρου: «Στις πρώτες γραμμές του ΝΑΤΟ, οι Σλοβάκοι καταπολεμούν την προέλαση της ρωσικής προπαγάνδας. Η Σλοβακία ενισχύει την ειδική μονάδα που καταπολεμά τις υβριδικές απειλές. Η Ρωσία εξακολουθεί να απολαμβάνει ευρείας υποστήριξης στη Σλοβακία, κράτος μέλος της ΕΕ.»

Όπως θα δούμε στη συνέχεια, οι ιδέες που παρουσιάζονται είναι ακριβώς ίδιες με αυτές της πρώτης “μελέτης” μας—ο Θεός να την κάνει—αυτήν του CeMAS. Με δυο λόγια, αυξάνονται ραγδαία οι απόψεις ότι η Ρωσία δεν ευθύνεται για την κατάσταση στην Ουκρανία, πράγμα που συνιστά “θεωρία συνωμοσίας” η οποία εκπορεύεται από τη Ρωσία μέσω ελεγχόμενων μέσων στο διαδίκτυο και γι’ αυτό θα πρέπει να παρθούν άμεσα μέτρα για την πάταξή της. Επειδή αξίζει τον κόπο, για να φανούν οι ομοιότητες, θα μεταφράσουμε όλο το άρθρο εδώ. Και θα διακινδυνεύσουμε και μια δική μας “θεωρία συνωμοσίας”: Η ομοιότητα των απόψεων αυτών καταδεικνύει ότι αυτές διοχετεύονται και καθοδηγούνται από ενιαίο κέντρο, που επιδιώκει την ευθυγράμμιση των Ευρωπαϊκών κυβερνήσεων σε κατευθύνσεις περιστολής της ελευθερίας του λόγου και της πληροφόρησης. Τον τίτλο του άρθρου τον είδαμε, συγγραφέας του είναι ένας Daniel Hornak και ημερομηνία ανάρτησης η 4η Νοεμβρίου. Πάμε στο περιεχόμενο τώρα:

«Η Σλοβακία, ένα μέλος του ΝΑΤΟ και της Ευρωπαϊκής Ένωσης, όπου οι δημοσκοπήσεις δείχνουν ότι οι μισοί πολίτες πιστεύουν ότι η Ρωσία δεν προκάλεσε τον πόλεμο στην Ουκρανία, ενισχύει μια ειδική μονάδα που συστάθηκε φέτος για την καταπολέμηση των υβριδικών απειλών.

Τώρα το Κέντρο Αντιμετώπισης Υβριδικών Απειλών του Υπουργείου Εσωτερικών επιδιώκει να αγοράσει ειδικό αναλυτικό λογισμικό βασισμένο στην τεχνητή νοημοσύνη για τον εντοπισμό πληροφοριακών επιχειρήσεων. “Θα μας επιτρέψει να έχουμε καλύτερη εικόνα για το τι συμβαίνει στο διαδίκτυο και αν αυτό ελέγχεται από το εξωτερικό”, δήλωσε ο Ντάνιελ Μίλο, επικεφαλής της μονάδας σε συνέντευξή του αυτή την εβδομάδα.

Η Ρωσία χρησιμοποιεί διαδικτυακές υβριδικές εκστρατείες για να υπονομεύσει την κυβέρνηση που έχει έντονη φιλο-ουκρανική στάση, είπε. Έρευνες δείχνουν ότι πάνω από το ήμισυ του πληθυσμού των 5,4 εκατομμυρίων είναι επιρρεπείς στο να πιστεύουν σε θεωρίες συνωμοσίας και μόνο κάθε δεύτερος Σλοβάκος πιστεύει ότι η Ρωσία επιτέθηκε στην Ουκρανία. Επίσης, περισσότεροι πολίτες εμπιστεύονται τους Ρώσους παρά τους Αμερικανούς συμμάχους τους.»

Στη συνέχεια το άρθρο παραθέτει κυριολεκτικά “από το πουθενά” τον ακόλουθο πίνακα με την διάδοση τριών (ποιων?—άγνωστο) θεωριών συνωμοσίας στις αντίστοιχες χώρες.

Προφανώς, ο αναγνώστης οφείλει να εννοήσει ότι μία από τις τρεις είναι η θεωρία ότι για τον πόλεμο στην Ουκρανία ευθύνεται το ΝΑΤΟ. Τυπική κατάσταση που αντιστοιχεί στην παροιμία: “Από την Πόλη έρχομαι και στην κορφή κανέλα”. Μάλλον ο συγγραφέας θεώρησε ότι με τον πίνακα αυξάνει η εγκυρότητα του πονήματός του.

Αλλά, ας συνεχίσουμε με το άρθρο:

«Λίγο μετά την εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία στις 24 Φεβρουαρίου, το μερίδιο των φιλο-ρωσικών αφηγήσεων στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης αντιστοιχούσε στο μερίδιο των φιλο-ουκρανικών, δήλωσε ο Milo.

“Αλλά κατά τη διάρκεια λίγων μηνών, η κατάσταση άλλαξε”, είπε. “Οι φιλορωσικές αναρτήσεις στο Facebook επικρατούν όλο και περισσότερο. Σαν αποτέλεσμα αυτής της εκστρατείας παραπληροφόρησης, ένα μέρος του πληθυσμού έχει κατηχηθεί (sic!) από τη φιλο-ρωσική προπαγάνδα”.

Οι προσπάθειες της μονάδας υποστηρίζονται από την κυβέρνηση που στέλνει στρατιωτική και ανθρωπιστική βοήθεια στην Ουκρανία, φιλοξενεί δεκάδες χιλιάδες πρόσφυγες και υποστηρίζει όλες τις κυρώσεις που έχει επιβάλει η ΕΕ στη Ρωσία.

“Πρέπει να επιταχύνουμε τις προσπάθειές μας, υπάρχουν ακόμη δυνατότητες αύξησης της αποτελεσματικότητας”, δήλωσε ο πρωθυπουργός Έντουαρντ Χέγκερ στις 19 Οκτωβρίου, καθώς αναφέρθηκε στην ανάγκη καταπολέμησης της παραπληροφόρησης στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης.

Για να πετύχει αυτό, τα βήματα αυτά πρέπει επίσης να υποστηριχθούν σε ευρωπαϊκό και παγκόσμιο επίπεδο, “αλλιώς οι προσπάθειές μας μπορεί να μείνουν χωρίς δόντια”, είπε.»

Με άλλα λόγια ο Σλοβάκος πρωθυπουργός ζητά την κήρυξη πανστρατιάς όχι μόνο στην Ευρώπη, αλλά και ανά την υφήλιο, για να δείξει “τα δόντια του” το φιλο-ουκρανικό στρατόπεδο…

Το Russia Today επισημαίνει ότι το Κέντρο Αντιμετώπισης Υβριδικών Απειλών του Υπουργείου Εσωτερικών της Σλοβακίας αποτελεί θυγατρική του Ευρωπαϊκού Κέντρου Αριστείας με έδρα τη Φινλανδία—μανία που έχουν με τις αριστείες!—και παρατηρεί ότι «Η προφανής περιφρόνηση της Μπρατισλάβα για τους εγχώριους διαφωνούντες μοιάζει με τη στάση των γειτονικών Τσέχων. Αφού περισσότεροι από 70.000 διαδηλωτές διαδήλωσαν κατά της πολιτικής του στην Πράγα στις αρχές Σεπτεμβρίου, ο Τσέχος πρωθυπουργός Πετρ Φιάλα δήλωσε ότι “η ρωσική προπαγάνδα και οι εκστρατείες παραπληροφόρησης είναι παρούσες στο έδαφός μας και κάποιοι απλώς τις ακούνε”…»

Ο Σλοβάκος πρωθυπουργός Ε. Χέγκερ ο οποίος υποστήριξε ότι τα μέτρα για τον έλεγχο του διαδικτύου πρέπει να παρθούν σε πανευρωπαϊκό και σε παγκόσμιο επίπεδο, «αλλιώς οι προσπάθειές μας μπορεί να μείνουν χωρίς δόντια» 😊.

Πριν περάσουμε στα συμπεράσματα, δυο λόγια για τις θεωρίες συνωμοσίας: Αυτές ασφαλώς υπάρχουν και η γνώμη μας είναι ότι αποτελούν μια μορφή κοινωνικής διαμαρτυρίας σε συνθήκες υποχώρησης της Αριστεράς και της μαρξιστικής παιδείας. Το γεγονός ότι συχνά αγκαλιάζονται από στρώματα που συντρίβονται κοινωνικά και ότι συχνά επίσης συμφύονται με ακροδεξιές απόψεις (κυρίως απόψεις που αναζητούν κάποιο σωτήρα με χαρακτηριστικά “φύρερ”) δεν αναιρεί τον κοινωνικό τους χαρακτηρισμό. Δεν μπορούν φυσικά να παίξουν ανατρεπτικό ρόλο για το κοινωνικό σύστημα και πολύ εύκολα χειραγωγούνται ακριβώς από τους πιο σκληρούς υπηρέτες αυτού του συστήματος οδηγώντας σε φαινόμενα παράλληλα με εκείνα της εμφάνισης του φασισμού ως κοινωνικού κινήματος. Αλλά, επίσης, με το πρόσχημα της καταπολέμησής των “θεωριών συνωμοσίας” το ίδιο το κοινωνικό σύστημα βρίσκει την ευκαιρία να χτυπήσει  βασικές και θεμελιώδεις πολιτικές ελευθερίες, στη συγκεκριμένη περίπτωση το δικαίωμα της ελεύθερης έκφρασης και διάδοσης των ιδεών. Η Αριστερά μόνο να χάσει έχει αν αποδεχτεί αυτή τη διαίρεση που επιδιώκουν οι κυρίαρχες ελίτ ή αν αποδεχτεί μέτρα ελέγχου της γνώμης και επιβολής λογοκρισίας. Φτάνει ο πλήρης έλεγχος που ασκείται στα καθεστωτικά ΜΜΕ!

Δ. ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ

Πληθαίνουν τελευταία οι ενδείξεις, όπως εμφανίζονται μέσα από “μελέτες”, αναλύσεις, άρθρα, αλλά και δηλώσεις πολιτικών προσώπων, ότι η Δύση χάνει τον έλεγχο στην αφήγηση του Ουκρανικού, κυρίως στο ερώτημα ποιος ευθύνεται για τον πόλεμο, όπου έχει αυξηθεί σημαντικά το ποσοστό των ανθρώπων που πιστεύουν ότι υπεύθυνοι είναι οι ΗΠΑ και το ΝΑΤΟ και όχι η Ρωσία. Αυτό, σε συνδυασμό με κάποια διαφαινόμενη μεταστροφή του εκλογικού σώματος στις ΗΠΑ, τον δύσκολο χειμώνα στην Ευρώπη και τον ενδεχόμενο λιμό σε χώρες του λεγόμενου “Νότου”, κινδυνεύει να οδηγήσει σε μη ελεγχόμενες από τους ΑμερικανοΝΑΤΟικούς υπεύθυνους της σύγκρουσης καταστάσεις.

Η εκδοχή να πιεστεί η Ουκρανία για διαπραγματεύσεις έχει απορριφθεί προκαταβολικά, αφού κάτι τέτοιο αντιβαίνει τον θεμελιώδη σχεδιασμό των ΑμερικανοΝΑΤΟικών για πόλεμο “μέχρι τον τελευταίο Ουκρανό” προκειμένου να γίνει όσο μεγαλύτερη ζημιά είναι δυνατόν στη Ρωσία—τους λόγους που συμβαίνει αυτό έχουμε αναλύσει αλλού. Βέβαια, η Ουκρανία πιέζεται να δείξει μεγαλύτερη διαλλακτικότητα “για τα μάτια του κόσμου” επειδή η στάση που τηρεί “ρίχνει νερό στο μύλο της Ρωσίας”, η οποία από τη δική της πλευρά δεν έχει σταματήσει να προτείνει διαπραγματεύσεις από την έναρξη των επιχειρήσεων.

Τώρα έχουμε φτάσει στο σημείο του “όπου δεν πίπτει λόγος πίπτει ράβδος”. Παρουσιάζεται μια ανησυχητική ομοβροντία από κυβερνητικές οργανώσεις και πολιτικούς, οι οποίοι πλέον ζητούν την άμεση λήψη μέτρων για την “προστασία της δημοκρατίας” από του συνωμοσιολόγους, δεδομένου ότι συνειδητά κατέταξαν την άποψη ότι η ευθύνη του πολέμου ανήκει στις ΗΠΑ και στο ΝΑΤΟ στις θεωρίες συνωμοσίας που δήθεν απειλούν τα θεμέλια της κοινωνίας. Αποτελεί ενδιαφέρον γεγονός ότι ουδείς συζητά με επιχειρήματα και η Ρωσικές θέσεις καν δεν παρουσιάζονται για να αντικρουστούν καθώς μετουσιώνονται στην καρικατούρα “για όλα φταίνε οι ΗΠΑ”.

Η εκτίμησή μας είναι ότι θα επιχειρηθεί ο παραπέρα ασφυκτικός έλεγχος των μέσων κοινωνικής δικτύωσης καθώς και των ανεξάρτητων πηγών πληροφόρησης στο Ίντερνετ, καθώς τα καθεστωτικά ΜΜΕ είναι ήδη πλήρως ελεγχόμενα από τις κυρίαρχες τάξεις στις χώρες της Δύσης, των οποίων η πολιτική ως προς την προς Ανατολάς επέκταση συμπίπτει. Όμως, θα υπάρξουν (και ήδη υπάρχουν) τεράστιες αντιστάσεις σε αυτή την επιχείρηση ελέγχου.

Άποψή μας είναι ότι στις επερχόμενες συγκρούσεις για την αποτροπή της φίμωσης των ανεξάρτητων μέσων καθώς και της διατήρησης της αστικο-δημοκρατικής “ελευθερίας του λόγου και της έκφρασης”—με την οποία συμφωνούμε απολύτως—οι διαχωριστικές γραμμές δεν θα θυμίζουν τις ιστορικά παραδοσιακές, αν και φυσικά, επί της ουσίας, θα είναι και πάλι ταξικά προσδιορισμένες. Αλλά η συζήτηση αυτή ανήκει σε άλλο άρθρο.

[1] Οι επιχειρήσεις στο “ανθρώπινο πεδίο” συνιστούν αυτό που παραδοσιακά αποκαλείται “ψυχολογικός πόλεμος”, όρος που πλέον έχει αντικατασταθεί από τον “γνωστικό πόλεμο”.  Όπως γράφουν ΝΑΤΟικά πονήματα, το ανθρώπινο πεδίο επιχειρήσεων είναι «η περιοχή ενδιαφέροντος όπου μπορούν να σχεδιαστούν και να εφαρμοστούν στρατηγικές και επιχειρήσεις οι οποίες, μέσω της στόχευσης των γνωστικών ικανοτήτων ατόμων και/ή κοινοτήτων μέσω ενός συνόλου ειδικών εργαλείων και τεχνικών, ιδιαιτέρως ψηφιακών, θα επηρεάσουν την αντίληψή τους και θα αλλοιώσουν τις ικανότητες συλλογισμού τους, αποκτώντας επομένως τον έλεγχο των μοχλών λήψης αποφάσεων, αντιλήψεων και συμπεριφορών προκειμένου να επιτευχθούν επιδιωκόμενα αποτελέσματα».

Στην Ουκρανία ο πόλεμος κινείται προς τα δυτικά…

To πρόγραμμα διακοπών ρεύματος στην ουκρανική πρωτεύουσα, όπως ανακοινώθηκε
από τη μεγαλύτερη ενεργειακή εταιρεία της Ουκρανίας DTEK.
Το ηλεκτρικό κόβεται τρεις φορές τη μέρα, περί τις 11-12 ώρες συνολικά.

Αποτελεί γεγονός ότι σε αυτή την σύγκρουση οι Ρωσόφωνες περιοχές είναι εκείνες που καταστρέφονται εντελώς από τον πόλεμο, αφενός από τα αδιάκριτα και συνεχή χτυπήματα του Ουκρανικού στρατού, που ενώ τις διεκδικεί, στην πράξη έτσι αναγνωρίζει ότι πρόκειται για εχθρικές ζώνες, όσο και από τα χτυπήματα του Ρωσικού στρατού, που παλεύει σπίτι-σπίτι να εκδιώξει τον Ουκρανικό στρατό, ο οποίος οχυρώνεται σε κατοικίες και χρησιμοποιεί τους αμάχους ως ασπίδα.

Η υπόλοιπη Ουκρανία, ιδίως οι ζώνες που διάκεινται εχθρικά προς τη Ρωσία και αποτελούν το λίκνο του νεο-ναζισμού, δεν έχουν καταλάβει ότι γίνεται πόλεμος. Στο Κίεβο τα καφέ και τα νυχτερινά κέντρα λειτουργούν κανονικά και τίποτα μέχρι τώρα δεν έκανε τους κατοίκους να συνειδητοποιήσουν ότι γίνεται πόλεμος, με εξαίρεση τις “παγάνες” της Ουκρανικής αστυνομίας και του στρατού για να “βουτήξουν” πολίτες να τους στείλουν στο μέτωπο. Και πάλι, αν “λαδώσεις” την παγάνα, τη βγάζεις καθαρή.

Αποτελεί ειρωνεία της εξέλιξης των πραγμάτων ότι το συντριπτικό βάρος των δεινών υφίστανται οι πληθυσμοί που επιθυμούν την ένωση με τη Ρωσία και τους οποίους ακριβώς ήρθαν να βοηθήσουν τα Ρωσικά στρατεύματα. Φυσικά, αν αυτά αποχωρήσουν, θα ακολουθήσει η γενοκτονία, όπως είδαμε να συμβαίνει και πρόσφατα στις περιοχές του Χαρκόβου (Ίζιουμ κ.α.).

Αυτή η κανονικότητα της ζωής στις περιοχές που διάκεινται εχθρικά προς τη Ρωσία (Γαλικία κ.α.) επιτρέπει στον Ζελένσκι να κυριαρχεί χωρίς αμφισβήτηση. Άλλωστε, τους κατοίκους των πληττόμενων περιοχών το καθεστώς του Κιέβου τους έχει ξεγράψει και κανείς δεν θα τους ρωτήσει ούτε ο Ζελένσκι επηρεάζεται από αυτούς.

Όμως τώρα κάτι αλλάζει στην “κανονικότητα” της ζωής αυτού του πληθυσμού μετά την έναρξη των βομβαρδισμών στις εγκαταστάσεις υποδομής της Ουκρανίας. Βεβαίως, οι αλλαγές αυτές απέχουν παρασάγγας από την τρομερή δυστυχία που κατακλύζει τη ζωή των κατοίκων του Ντονμπάς και της Χερσώνας, του Ίζιουμ και της Κράσνυ Λίμαν, αλλά και πάλι αποτελεί καμπανάκι για τα επερχόμενα δεινά.

Χαιρόμαστε για τα δεινά αυτά? ΚΑΘΕ ΑΛΛΟ! Ο πόλεμος έπρεπε να έχει λήξει εδώ και καιρό και οι συμφωνίες της Κωνσταντινούπολης ήταν τότε, τον Μάρτιο, μια έντιμη διέξοδος. Αλλά η κυβέρνηση Ζελένσκι προτίμησε να ανακρούσει πρύμναν και να πειθαρχήσει στους Βρετανούς, δηλαδή στις ΗΠΑ. Έκτοτε, και αυτό αποτελεί κοινωνιολογικά ένα πολύ ενδιαφέρον θέμα προς εξέταση, είναι το καθεστώς του Κιέβου που κλιμακώνει τη σύγκρουση με νέες επινοήσεις κάθε φορά. Βομβαρδισμοί στο Ενεργοντάρ, ανατινάξεις πυλώνων σε γραμμές μεταφοράς ρεύματος από το πυρηνικό σταθμό του Κουρσκ, επιθέσεις κατά του φράγματος της Νόβα Καχόβκα με στόχο να πλημμυρίσει η περιοχή της Χερσώνας, τρομοκρατικές επιθέσεις στη Μόσχα—μόνο πρόσφατα πιάστηκαν Ουκρανοί σαμποτέρ που μετέφεραν αντιαεροπορικούς πυραύλους στο πολιτικό αεροδρόμιο της Μόσχας—μεταφορά εκρηκτικών μέσω του διαδρόμου των σιτηρών και απόπειρα ανατίναξης της γέφυρας της Κριμαίας, χρήση και πάλι του διαδρόμου για επίθεση στο λιμάνι της Σεβαστούπολης, κ.λπ., κ.λπ.

Η τακτική Ζελένσκι και συνακόλουθα των αμερικανο-βρετανών να κλιμακώνουν τη σύγκρουση αναπόφευκτα οδηγεί σε ολοκληρωτικό πόλεμο. Θα κερδίσει η Ουκρανία σε αυτόν τον πόλεμο? Ποιος το πιστεύει στα σοβαρά? Ακόμη και αν παρέμβουν άμεσα οι Αμερικανοί, όπως πρότεινε πρόσφατα προκαλώντας μεγάλο ενδιαφέρον ο πρώην διοικητής της CIA Πετρέους, ο πόλεμος θα κλιμακωθεί ακόμη περισσότερο.

Η παραπέρα κλιμάκωση του πολέμου αναπόφευκτα θα βυθίσει στη δυστυχία και νέα τμήματα του Ουκρανικού εδάφους. Και όσο και αν τα δεινά τους δεν θα μπορούν να συγκριθούν με όσα υποφέρουν οι Ρωσόφωνοι πληθυσμοί, εν τούτοις θα αποτελέσουν ένα κίνητρο για παραπέρα σκέψεις του πληθυσμού στις περιοχές που δεν έχουν πληγεί μέχρι σήμερα.

Δυστυχώς, το συμπέρασμα ότι έτσι θα πρυτανεύσει η λογική και θα οδηγηθεί το καθεστώς του Κιέβου σε διαπραγματεύσεις (ή θα ανατραπεί) καθόλου δεν είναι ασφαλές ούτε προφανές. Ας θυμηθούμε και τον Χίτλερ που συμπαρέσυρε ολόκληρη τη Γερμανία στην άβυσσο.

Υπάρχουν ακόμα περιθώρια καταστολής της ελευθερίας λόγου στην Ουκρανία;

Η Ουκρανία ετοιμάζει νόμο για τον πλήρη έλεγχο των μέσων ενημέρωσης, καθώς τα τελευταία απομεινάρια της ελευθερίας του Τύπου εξαφανίζονται στο Κίεβο – Ένα νομοσχέδιο που εγκρίθηκε από την Verkhovna Rada θα αποτελειώσει οριστικά την ελευθερία του λόγου στην Ουκρανία

Ακτιβιστής με ζωγραφισμένο το πρόσωπό του συμμετέχει σε διαμαρτυρία
κατά της λογοκρισίας στο κέντρο του Κιέβου.
© GENYA SAVILOV / AFP

Ενώ οι σφοδρές μάχες συνεχίζουν να μαίνονται μεταξύ του ουκρανικού και του ρωσικού στρατού στο Ντονμπάς, στην περιοχή της Χερσώνας και στη Ζαπορόζιε, το καθεστώς του Κιέβου είναι απασχολημένο με την εξάλειψη των τελευταίων απομειναριών της ελευθερίας του λόγου στη χώρα.

Στις 30 Αυγούστου, το κοινοβούλιο της Ουκρανίας, το Κοινοβούλιο της Βερκόβνα Ράντα, ψήφισε σε πρώτη ανάγνωση ένα νομοσχέδιο για τα μέσα μαζικής ενημέρωσης. Παρά τις πολυάριθμες αλλαγές που έχει υποστεί το έγγραφο των 300 σελίδων από τότε που η ομάδα του προέδρου Βλαντίμιρ Ζελένσκι το επεξεργάστηκε και το υπέβαλε πριν από μερικά χρόνια, η ουσία του παραμένει αμετάβλητη. Εάν γίνει νόμος, η εξουσία των αρχών επί σχεδόν όλων των μέσων ενημέρωσης θα είναι ουσιαστικά απεριόριστη.

Ο κύριος κίνδυνος που παρουσιάζει αυτό το νομοσχέδιο είναι ότι παρέχει στις κυβερνητικές υπηρεσίες την εξουσία να μπλοκάρουν πόρους του διαδικτύου χωρίς καμία δικαστική διαδικασία και να ανακαλέσουν άδειες από ραδιοτηλεοπτικά και έντυπα μέσα ενημέρωσης αποκλειστικά και μόνο βάσει καταγγελιών. Αυτή η τεράστια εξουσία θα ανατεθεί στο Εθνικό Συμβούλιο Τηλεόρασης και Ραδιοφωνίας.

Δεν υπάρχει χώρος στην ΕΕ

Οι Ουκρανοί δημοσιογράφοι έχουν επικρίνει το νομοσχέδιο αυτό από την πρώτη εκδοχή του που εμφανίστηκε το 2018, υποστηρίζοντας ότι καταργεί τόσο την ελευθερία του λόγου όσο και την ελευθερία του Τύπου. Ο εκπρόσωπος του ΟΑΣΕ για την ελευθερία των μέσων ενημέρωσης Harlem Desir χαρακτήρισε εκείνη την εκδοχή του νόμου “κατάφωρη παραβίαση της ελευθερίας του λόγου”, δηλώνοντας ότι η υιοθέτησή του “θα μπορούσε να θέσει σε κίνδυνο τον πλουραλισμό στην αγορά των μέσων ενημέρωσης, να επιβάλει πρόσθετο κόστος στα μέσα ενημέρωσης και να επηρεάσει αρνητικά την αποτύπωση μιας ποικιλίας ιδεών και απόψεων”.

Η κριτική που ασκήθηκε στο νομοσχέδιο τόσο από τον ΟΑΣΕ όσο και από Ουκρανούς δημοσιογράφους είχε αποτέλεσμα. Το 2020 εστάλη για αναθεώρηση, αλλά οι αλλαγές περιλαμβάνουν μόνο κάποιες διευκρινίσεις σχετικά με την ισότητα των φύλων και την κάλυψη των σεξουαλικών προσανατολισμών.

Παράλληλα, εξακολουθεί να περιέχει την απαγόρευση δημοσίευσης οποιουδήποτε μηνύματος που έρχεται σε αντίθεση με την επίσημη κυβερνητική γραμμή σε στρατιωτικά θέματα. Ομοίως απαγορεύεται η κάλυψη ομιλιών που γίνονται από αξιωματούχους της “επιτιθέμενης χώρας” [εννοεί τη Ρωσία] ή που προβάλλουν θετικά πρώην κομματικούς λειτουργούς της ΕΣΣΔ. Για παράδειγμα, συμπεριλαμβανομένου του προερχόμενου από την Ουκρανία Λεονίντ Μπρέζνιεφ.

Ο νόμος θα καθιστά επίσης τα ξένα μέσα ενημέρωσης υπεύθυνα για οποιοδήποτε οπτικοακουστικό περιεχόμενό τους είναι διαθέσιμο στην Ουκρανία. Επιπλέον, τα κοινωνικά δίκτυα, συμπεριλαμβανομένων των ξένων, θα είναι υποχρεωμένα να αφαιρούν οποιοδήποτε υλικό το Εθνικό Συμβούλιο θεωρεί ανεπιθύμητο. Οι προθεσμίες για την αφαίρεση του “εσφαλμένου” περιεχομένου ή την αντικατάστασή του με “σωστό” υλικό έχουν επίσης αυστηροποιηθεί. Μεταξύ των “αδικημάτων” που μπορεί να οδηγήσουν σε απαγόρευση ενός μέσου ενημέρωσης είναι η προβολή προγραμμάτων στα οποία οποιοσδήποτε από τους συμμετέχοντες περιλαμβάνεται στον “κατάλογο των προσώπων που αποτελούν απειλή για τον εθνικό χώρο των μέσων ενημέρωσης της Ουκρανίας”. Αυτός καταρτίζεται από το ίδιο το Εθνικό Συμβούλιο και δεν απαιτεί τη συγκατάθεση κανενός.

Ουκρανοί δημοσιογράφοι κρατούν πλακάτ που γράφουν (από αριστερά προς τα δεξιά)
“Όχι λογοκρισία”, “Ο Αζάροφ (αναφέρεται στον πρωθυπουργό Μίκολα Αζάροφ) είναι εχθρός του Τύπου!”
κατά τη διάρκεια διαμαρτυρίας τους μπροστά από το υπουργικό συμβούλιο στο Κίεβο.
© SERGEI SUPINSKY / AFP

Διαφορετικά, διατηρείται η ουσία και το πνεύμα του νομοσχεδίου, συμπεριλαμβανομένης της αυστηρής λογοκρισίας των “ενοχλητικών” μέσων ενημέρωσης. Η Αμερικανική Επιτροπή για την Προστασία των Δημοσιογράφων (CPJ) δεν κάλεσε την Verkhovna Rada να απορρίψει το νομοσχέδιο αριθ. 2693-D “Για τα ΜΜΕ” χωρίς λόγο.

Η Maya Sever, πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Ομοσπονδίας Δημοσιογράφων, δήλωσε ευθέως ότι το σχέδιο αυτό σημαίνει υποχρεωτική ρύθμιση των μέσων ενημέρωσης “πλήρως ελεγχόμενη από την κυβέρνηση, αντάξια των χειρότερων αυταρχικών καθεστώτων”. Η ίδια είναι πεπεισμένη ότι “ένα κράτος που θα εφάρμοζε τέτοιες διατάξεις απλά δεν έχει θέση στην Ευρωπαϊκή Ένωση”.

Από τον Gongadze στον Shariy

Ο πόλεμος του Κιέβου κατά των δημοσιογράφων δεν άρχισε σήμερα. Το 2000, υπήρξε η απαγωγή και ο θάνατος του Georgiy Gongadze, του δημιουργού της ιστοσελίδας “Ουκρανική Αλήθεια”, ο οποίος άσκησε σκληρή κριτική για τη διαφθορά στα ανώτατα κλιμάκια της εξουσίας της χώρας. Μια σειρά από υψηλόβαθμους αξιωματούχους κατηγορήθηκαν ότι εμπλέκονται στη δολοφονία του δημοσιογράφου, τον οποίο ο τότε πρόεδρος Λεονίντ Κούτσμα θεωρούσε ως αντιπαθητικό, αλλά η έρευνα αποκάλυψε την εμπλοκή μόνο τεσσάρων δραστών. Ένας από αυτούς ήταν ο επικεφαλής της κύριας υπηρεσίας ποινικών ερευνών του ουκρανικού υπουργείου Εσωτερικών, ο στρατηγός Pukach, ο οποίος φέρεται να έδωσε την εντολή για την εξόντωση του Gongadze.

Παρ’ όλα αυτά, υπάρχουν πολλές γκρίζες ζώνες στην υπόθεση. Ήταν ιδιαίτερα πολιτικοποιημένη και χρησιμοποιήθηκε ως ένα από τα προσχήματα για την απαίτηση αλλαγής της εξουσίας κατά τις ημέρες της Πορτοκαλί Επανάστασης.

Ο Anatoly Shariy, ο οποίος ασχολήθηκε με ερευνητική δημοσιογραφία υψηλού προφίλ για μια σειρά ουκρανικών εκδόσεων από το 2008 έως το 2011, σχεδόν μοιράστηκε τη μοίρα του Gongadze. Το 2011, ένας μη μόνιμος υπάλληλος του Υπουργείου Εσωτερικών προσπάθησε να εκφοβίσει τον δημοσιογράφο και ένα μήνα αργότερα έγινε απόπειρα δολοφονίας του. Ωστόσο, στη συνέχεια, η ουκρανική αστυνομία δήλωσε ότι ευθύνεται ο ίδιος ο Σαρίι.

Ως αποτέλεσμα, φοβούμενος για τη ζωή του, ο Shariy αναγκάστηκε να εγκαταλείψει τη χώρα και καταγράφηκε επίσημα στην ΕΕ ως πολιτικός πρόσφυγας. Η έκθεση του Παρατηρητηρίου Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων για το 2011 ανέφερε την περίπτωσή του ως απόδειξη ότι η κατάσταση για τους δημοσιογράφους επιδεινώνεται στην Ουκρανία.

Όμως η δίωξη του Shariy δεν τελείωσε εκεί. Το 2013 και το 2015, η Ουκρανία προσπάθησε να ανακληθεί το καθεστώς του πολιτικού πρόσφυγα και να εκδοθεί στην πατρίδα του μέσω της Ιντερπόλ και απευθείας προσφυγών στις Κάτω Χώρες και τη Λιθουανία – αυτή τη φορά λόγω των απόψεων που δημοσίευσε για τον πόλεμο στο Ντονμπάς. Οι ουκρανικές αρχές, συμπεριλαμβανομένου του πρώην προέδρου Πιοτρ Ποροσένκο, έχουν επίσης επανειλημμένα προσπαθήσει να κλείσουν τους λογαριασμούς του Σαρίι στα κοινωνικά δίκτυα.

Αξίζει να σημειωθεί ότι το όνομα του Shariy έχει επίσης αναφερθεί στις τρέχουσες συζητήσεις για το σκανδαλώδες νομοσχέδιο για τα μέσα ενημέρωσης. Για να δικαιολογήσει την υποστήριξή της προς τη νομοθεσία, η επικεφαλής του ΔΣ της Εθνικής Ένωσης Ουκρανικών ΜΜΕ, Τατιάνα Κοτυυζίνσκαγια, ανέφερε την επιθυμία των αρχών να περιορίσουν την επιρροή του Shariy και άλλων μπλόγκερ στην ινφόσφαιρα της Ουκρανίας.

Anatoly Shariy ©  Wikipedia

Πιθανόν, μεταξύ άλλων, ο λόγος που οι δραστηριότητες του μπλόγκερ έτυχαν τέτοιας αποδοκιμασίας να ήταν η δημοσίευση στιγμιότυπων από μηνύματα που έστειλε ο πρόξενος της Ουκρανίας στο Αμβούργο, Βασίλι Μαρούσινετς, τα οποία περιείχαν εκκλήσεις για “θάνατο στους αντιφασίστες”, σχόλια όπως “είναι τιμητικό να είσαι φασίστας” και δηλώσεις στο πνεύμα του “οι Εβραίοι κήρυξαν πόλεμο στη Γερμανία τον Μάρτιο του 1934”. Μόνο μετά από αυτό οι ναζιστικές απόψεις που ενδημούν στο Υπουργείο Εξωτερικών της Ουκρανίας έγιναν ευρέως γνωστές στο κοινό.

Απειλές, κυρώσεις, συλλήψεις, επιθέσεις και δολοφονίες

Αν και τα ουκρανικά μέσα ενημέρωσης έπρεπε πάντα να αγωνίζονται κατά των προσπαθειών των αρχών να περιορίσουν τις δραστηριότητές τους, ήταν το υποστηριζόμενο από τη Δύση Euromaidan του 2014 που πυροδότησε τη συστηματική δίωξη της ελευθερίας του Τύπου γενικά και μεμονωμένων δημοσιογράφων ειδικότερα.

Λιγότερο από ένα μήνα μετά το πραξικόπημα, η νέα κυβέρνηση προσπάθησε να κλείσει μία από τις δύο πιο πολυδιαβασμένες ουκρανικές εβδομαδιαίες εφημερίδες που ειδικεύονταν στην ανάλυση ειδήσεων, την “2000”, η οποία είχε αρνητική άποψη για τις πολιτικές δυνάμεις που είχαν καταλάβει βίαια την εξουσία. Τα γραφεία σύνταξης της εφημερίδας λεηλατήθηκαν και πολλά αριστερά μέσα έκλεισαν. Συγκεκριμένα, σε αυτά περιλαμβάνονταν η Borotba, καθώς και η Rabochaya Gazeta, της οποίας ο αρχισυντάκτης κατέληξε στα μπουντρούμια της μυστικής αστυνομίας της Ουκρανίας, της SBU.

Την ίδια χρονιά, ο Konstantin Dolgov, αρχισυντάκτης του “Glagol”, μιας διαδικτυακής έκδοσης με έδρα το Χάρκοβο, και ο Andrey Borodavka, δημοσιογράφος, συνελήφθησαν και διώχθηκαν από τις νέες αρχές. Η Olga Kievskaya, αρχισυντάκτρια της ιστοσελίδας “Anti-Orange”, αναγκάστηκε να μεταναστεύσει λόγω απειλών να της κάψουν το πρόσωπο με θειικό οξύ. Εν τω μεταξύ, οι δημοσιογράφοι της Borotba, Andrey Manchuk και Evgeny Golyshkin, δέχθηκαν επίθεση από ακτιβιστές του Μαϊντάν, ενώ ένας άλλος δημοσιογράφος, ο Sergei Rulev, συνελήφθη και βασανίστηκε στο Κίεβο τον Μάρτιο.

Ο δημοσιογράφος του Κιέβου Alexander Chalenko, ο γνωστός αναλυτής Rostislav Ishchenko και οι ορθόδοξοι δημοσιογράφοι Dmitry Zhukov και Igor Druz αναγκάστηκαν να εγκαταλείψουν την Ουκρανία αμέσως μετά το Euromaidan λόγω απειλών κατά της ζωής τους. Ο Konstantin Kevorkian, διευθυντής της εταιρείας First Capital TV του Χάρκοβο, διαγράφηκε από την Εθνική Ένωση Δημοσιογράφων λόγω διαφωνίας και συνελήφθη, ενώ ο Valery Kaurov, αρχισυντάκτης της Orthodox Telegraph, μιας εκκλησιαστικής εφημερίδας της Οδησσού, διέφυγε στο εξωτερικό λόγω των ποινικών κατηγοριών για “αυτονομισμό” που έχουν γίνει συνήθεις στη σημερινή Ουκρανία.

Η συντριπτική πλειονότητα αυτών των περιπτώσεων δεν καλύφθηκε από τα ουκρανικά μέσα ενημέρωσης επειδή οι άνθρωποι αυτοί χαρακτηρίστηκαν αμέσως “ανατρεπτικά στοιχεία” βάσει του λεγόμενου “μορατόριουμ για την κριτική των αρχών”, το οποίο οι ίδιες οι αρχές ανακοίνωσαν τον Μάρτιο του 2014, πολύ πριν από την έναρξη των εχθροπραξιών στο Ντονμπάς.

Το 2018, ο Igor Guzhva, επικεφαλής του ιστότοπου “strana.ua”, αναγκάστηκε να διαφύγει στην Αυστρία, όπου έλαβε πολιτικό άσυλο. Οι προσπάθειες των αρχών να τον διώξουν άρχισαν μετά τις έρευνές του για τις σκανδαλώδεις εμπορικές δραστηριότητες του Πιοτρ Ποροσένκο. Αργότερα, υπό τον Ζελένσκι, η Ουκρανία επέβαλε προσωπικές κυρώσεις στον Γκούζβα και η ιστοσελίδα του μπλοκαρίστηκε εξωδικαστικά, ενώ ο ίδιος, μαζί με μια από τις δημοσιογράφους του, τη Σβετλάνα Κριούκοβα, καταχωρήθηκαν στο “Μητρώο Κρατικών Προδοτών”. Σύμφωνα με τον επικεφαλής της Ένωσης Δημοσιογράφων της Ουκρανίας, Σεργκέι Τομιλένκο, οι κυρώσεις αυτές είναι πολιτικές, ενώ η Ευρωπαϊκή Ομοσπονδία Δημοσιογράφων εξέδωσε ανακοίνωση με την οποία καταδικάζει τις ενέργειες αυτές ως “απειλή για τον Τύπο, την ελευθερία και τον πλουραλισμό των μέσων ενημέρωσης στη χώρα”.

Δημοσιογράφοι παίρνουν συνεντεύξεις από στρατιώτες της ουκρανικής κυβέρνησης. © Scott Peterson / Getty Images

Αλλά δεν κατάφεραν όλοι οι Ουκρανοί δημοσιογράφοι να μεταναστεύσουν, ακόμη και έχοντας επιβιώσει από τη φυλακή. Τον Απρίλιο του 2015, ο διάσημος Ουκρανός συγγραφέας-ιστορικός και δημοσιογράφος Oles Buzina πέθανε στα χέρια των “Πατριωτών της Ουκρανίας”, αφού δέχθηκε απειλές και επιθέσεις λόγω των απόψεών του. Παρά τις εκκλήσεις του ΟΗΕ, οι αρχές παρεμπόδισαν την έρευνα με κάθε δυνατό τρόπο και οι ύποπτοι για τη δολοφονία εξακολουθούν να κυκλοφορούν ελεύθεροι, παρά τα στοιχεία. Τον Ιούλιο του 2016, ένας άλλος δημοσιογράφος, ο Pavel Sheremet, δολοφονήθηκε από συμμετέχοντες στην “Αντιτρομοκρατική Επιχείρηση” (ATO) του Κιέβου και υποστηρικτές της “καθαρότητας της λευκής φυλής”.

“Οι επικριτές της κυβέρνησης, οι δημοσιογράφοι και οι μη κερδοσκοπικές οργανώσεις δέχονται όλο και μεγαλύτερη πίεση από τις αρχές και τις ακροδεξιές ομάδες, οι οποίες έχουν ξεκινήσει την πορεία παραβίασης της ελευθερίας του λόγου και της ελευθερίας του συνεταιρίζεσθαι με το πρόσχημα της αντιμετώπισης της ρωσικής επιθετικότητας”, ανέφερε η Διεθνής Αμνηστία σε έκθεσή της το 2017.

Δεν υπάρχει χώρος για αλλοδαπούς

Από το πρώτο εξάμηνο του 2014, ακόμη και η έκκληση για ειρηνική διευθέτηση της σύγκρουσης στα ανατολικά της χώρας θεωρείται έγκλημα στην Ουκρανία. Συγκεκριμένα, ο Ruslan Kotsaba, ένας δημοσιογράφος που αρνήθηκε να επιστρατευτεί λόγω των συνεπειών ενός εγκεφαλικού επεισοδίου, φυλακίστηκε για τον λόγο αυτό. Για να είμαστε δίκαιοι, πρέπει να σημειωθεί ότι αθωώθηκε από το Εφετείο μετά από ενάμιση χρόνο φυλάκισης.

Λίγα χρόνια πριν από την έναρξη της στρατιωτικής επιχείρησης της Ρωσίας, οι δημοσιογράφοι των οποίων το υλικό δημοσιεύτηκε στα ρωσικά μέσα ενημέρωσης υπέστησαν ποινική δίωξη. Έτσι, την 1η Αυγούστου 2017, ένας δημοσιογράφος του Zhytomyr, ο Vasily Muravitsky, συνελήφθη με την κατηγορία της εσχάτης προδοσίας και πέρασε σχεδόν ένα χρόνο στη φυλακή. Το αδίκημά του ήταν ότι έγραφε για τις κοινωνικές διεργασίες στην Ουκρανία και τις δραστηριότητες της μαφίας του Κεχριμπαριού, οι πάτρωνες της οποίας κατοικούν στα υψηλότερα κλιμάκια της ουκρανικής κυβέρνησης. Το δικαστήριο θεώρησε ότι η ύπαρξη συμβολαίων με ρωσικά πρακτορεία ειδήσεων αποτελεί “απόδειξη εσχάτης προδοσίας”.

Ο δημοσιογράφος Vasil Muravitsky βρίσκεται στο περιφερειακό δικαστήριο Korolevsky στο Zhitomir με την κατηγορία της εσχάτης προδοσίας για τις αναφορές του στα μέσα ενημέρωσης. © Sputnik / Stringer

Η πολιτική δίωξη του δημοσιογράφου έχει επισημανθεί από πολλές διεθνείς οργανώσεις, όπως η Επιτροπή για την Προστασία των Δημοσιογράφων (ΗΠΑ), οι Δημοσιογράφοι Χωρίς Σύνορα, το Δίκτυο Αλληλεγγύης της Διεθνούς Οργάνωσης Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων, η Διεθνής Αμνηστία, το Τμήμα Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων του ΟΗΕ και η Ειδική Αποστολή Παρακολούθησης του ΟΑΣΕ.

Η δίωξη των δημοσιογράφων έχει επηρεάσει ακόμη και Αμερικανούς πολίτες. Τον Αύγουστο του 2014, η Alina Yepremyan, δημοσιογράφος του πρακτορείου βίντεο Ruptly, συνελήφθη και απελάθηκε από τη χώρα αφού Ουκρανοί συνάδελφοί της την κατήγγειλαν στην Υπηρεσία Ασφαλείας της Ουκρανίας. Το παράπτωμά της ήταν τα γυρίσματα ενός ρεπορτάζ για τις διαδηλώσεις για την επιστράτευση στην περιοχή Transcarpathian.

Ο ΟΑΣΕ είναι ενήμερος, αλλά οι αρχές της Ουκρανίας δεν ενδιαφέρονται

Το 2018 δημοσιεύθηκε έκθεση του εκπροσώπου του ΟΑΣΕ για την ελευθερία των μέσων ενημέρωσης Harlem Desir, στην οποία ισχυρίζεται ότι παρέδωσε στις ουκρανικές αρχές περισσότερες από 20 δηλώσεις και εκκλήσεις που συγκεντρώθηκαν από τις 6 Ιουλίου έως τις 21 Νοεμβρίου 2018, σχετικά με την ελευθερία του λόγου και τα δικαιώματα των δημοσιογράφων στην Ουκρανία. Οι “λιγότερο σοβαρές” από αυτές περιλάμβαναν την υποκλοπή των τηλεφώνων της Natalia Sedletskaya, δημοσιογράφου του προγράμματος “Skhema”, και της Kristina Berdinsky, ανταποκρίτριας της Novoye Vremya, καθώς και μια εκστρατεία παρενόχλησης που στρεφόταν κατά της Oksana Romanyuk, επικεφαλής του Ινστιτούτου Μέσων Μαζικής Ενημέρωσης, λόγω κάποιων γλωσσικών ολισθήσεων.

Μια πολύ πιο σοβαρή παραβίαση ήταν η κράτηση του Yusuf Inan, ενός Τούρκου δημοσιογράφου της αντιπολίτευσης με άδεια παραμονής στην Ουκρανία, ο οποίος απελάθηκε πίσω στην Τουρκία από την SBU. Τον Αύγουστο του 2018, ο φωτογράφος του Associated Press Efrem Lukatsky έπεσε θύμα αστυνομικής επίθεσης με τη χρήση αερίου. Ο Desir επέστησε επίσης την προσοχή των αρχών στον εμπρησμό του σπιτιού του Artur Zhurbenko, ενός δημοσιογράφου που ασχολείται με έρευνες κατά της διαφθοράς. Στη συνέχεια σημείωσε πώς η δημοσιογράφος του ICTV Yulia Gunko δέχθηκε επίθεση κατά τη διάρκεια κινηματογράφησης, πώς η δημοσιογράφος του “Stop Corruption” Kristina Krishiha παρεμποδίστηκε στις βιντεοσκοπημένες αναφορές της και πώς νεοναζί επιτέθηκαν στην ανταποκρίτρια του Newsone Darina Biler σε ζωντανή μετάδοση. Η έκθεση επεσήμανε επίσης ότι οι αρχές δεν ερευνούσαν την απόπειρα δολοφονίας ενός άλλου δημοσιογράφου, του Grigory Kozma.

Κλείνοντας, η έκθεση αναφέρει την τύχη του Kirill Vyshinsky, του αρχισυντάκτη του ουκρανικού παραρτήματος του RIA Novosti, ο οποίος κατηγορήθηκε για “εσχάτη προδοσία” επειδή εργαζόταν για “επιθετικά” μέσα ενημέρωσης. Ο Vyshinsky πέρασε ένα χρόνο και τρεις μήνες στη φυλακή πριν τελικά ανταλλαγεί με Ουκρανούς αιχμαλώτους πολέμου. Καμία έρευνα δεν πραγματοποιήθηκε ποτέ για τη δολοφονία της ακτιβίστριας κατά της διαφθοράς Ekaterina Gadziuk από ακτιβιστές της “ATO”.

Ο επικεφαλής της ειδησεογραφικής πύλης RIA Novosti Ukraine Kirill Vyshinsky
αντιδρά στην αίθουσα του δικαστηρίου στο Κίεβο, Ουκρανία.
© Sputnik / Stringer

Η έκθεση του Desir υπογραμμίζει επίσης τον ρόλο της Υπηρεσίας Ασφαλείας της Ουκρανίας στην άσκηση πίεσης και δίωξης δημοσιογράφων. Συγκεκριμένα, πράκτορες της ουκρανικής αντικατασκοπείας ανάγκασαν τον Vyacheslav Seleznev, δημοσιογράφο της ηλεκτρονικής εφημερίδας Strana.ua, να καταδώσει τον ήδη αναφερθέντα αρχισυντάκτη της έκδοσης, Guzhva.

Ο Desir επέστησε επίσης την προσοχή σε μια απόφαση που έλαβε το περιφερειακό συμβούλιο του Lviv να απαγορεύσει οποιοδήποτε περιεχόμενο στη ρωσική γλώσσα. Ακριβώς τα ίδια μέτρα έχουν ήδη ληφθεί στις περιφέρειες Ternopil και Zhytomyr. Ο εκπρόσωπος του ΟΑΣΕ εξέφρασε την αγανάκτησή του για την επιβολή κυρώσεων στα τηλεοπτικά κανάλια NewsOne και 112 Ukraine και εξέφρασε επίσης την ανησυχία του για το γεγονός ότι η αναλογική μετάδοση του τηλεοπτικού καναλιού UA:First έχει τερματιστεί σε ορισμένες περιοχές, γεγονός που, κατά τη γνώμη του, θα μπορούσε να περιορίσει σημαντικά την πρόσβαση των πληθυσμών των περιοχών αυτών στην ενημέρωση.

Κανένα περιθώριο για την ελευθερία του λόγου στην Ουκρανία

Επιλέξαμε συγκεκριμένα την έκθεση του εκπροσώπου του ΟΑΣΕ για την ελευθερία των μέσων ενημέρωσης, η οποία δημοσιεύθηκε πριν από αρκετό καιρό, για να καταδείξουμε ότι η στάση των ουκρανικών αρχών απέναντι στην ελευθερία του λόγου και το δικαίωμα των δημοσιογράφων να εκφράζουν ελεύθερα τις απόψεις τους έχει μακρόχρονες ρίζες και η δίωξή τους είναι συστηματική. Οποιαδήποτε παρόμοια έκθεση που θα κάλυπτε οποιαδήποτε περίοδο από το 2014 έως σήμερα θα περιείχε όχι λιγότερες περιπτώσεις παραβιάσεων αυτών των δικαιωμάτων και ελευθεριών. Ολόκληρος ο κατάλογος θα απαιτούσε ένα βιβλίο αξιοπρεπούς μεγέθους για να καταγραφεί.

Ειδικότερα, η δίωξη του ουκρανικού τηλεοπτικού καναλιού Inter, το οποίο υποστήριξε πολύ ενεργά το Euromaidan και την “ATO”, αλλά ξαφνικά έγινε ανεπιθύμητο για τις ουκρανικές αρχές και τους νεοναζί, δεν χωράει στο χρονικό πλαίσιο της έκθεσης του Desir. Το δεύτερο εξάμηνο του 2016, οι εγκαταστάσεις του τηλεοπτικού καναλιού υπέστησαν δύο φορές λεηλασίες και εμπρησμούς, ενώ το κανάλι μπλοκαρίστηκε για δύο ημέρες όταν οι επιτιθέμενοι έφεραν σε αυτό μια αντιαρματική νάρκη. Παρ’ όλα αυτά, η αστυνομία δεν έκανε τίποτα. Έξι κρατούμενοι [για την επίθεση] αφέθηκαν αμέσως ελεύθεροι αφού προσκόμισαν έγγραφα που πιστοποιούσαν τη συμμετοχή τους στις επιχειρήσεις της “ATO” [Antiterrorist Operation Zone] στην ανατολική Ουκρανία. Αν και κινήθηκε ποινική διαδικασία, κανένας από τους δράστες δεν συνελήφθη ποτέ και η επίθεση δεν διερευνήθηκε ποτέ, παρά την καταδίκη από τον ΟΑΣΕ.

Το γεγονός ότι η Verkhovna Rada της Ουκρανίας υποστήριξε το νομοσχέδιο “Για τα μέσα ενημέρωσης” προκαλεί φόβους ότι η κατάσταση για τους δημοσιογράφους της χώρας θα γίνει ακόμη χειρότερη. Για άλλη μια φορά, το καθεστώς Ζελένσκι επιβεβαίωσε ότι δεν οικοδομεί ένα δημοκρατικό, αλλά ένα αυταρχικό ή και ολοκληρωτικό κράτος, το οποίο δεν έχει χώρο για έννοιες όπως η ελευθερία του λόγου και του Τύπου.

Πηγή: RT

Μετάφραση: Κωστής Μηλολιδάκης