Όλα όσα πρέπει να ξέρουμε για τις “κενές θέσεις εργασίας” σε Μύκονο και Σαντορίνη αλλά δεν μας λένε

Βουίζει ο τόπος για τα κενά που παρατηρούνται στον τουρισμό και ειδικά στα καμάρια της “βαριάς βιομηχανίας” της χώρας, στη Μύκονο και στη Σαντορίνη. Η ελεύθερη αγορά που όλα τα λύνει, ο νόμος της προσφοράς και της ζήτησης που όλα τα εξηγεί, σηκώνουν τα χέρια ψηλά. Γιατί οι επιχειρηματίες του τουρισμού δεν βρίσκουν εργαζόμενους την ώρα που η ανεργία είναι στο 13% επισήμως, και ακόμα ψηλότερα ανεπισήμως;

Η απάντηση είναι απλή. Ο νόμος της προσφοράς και της ζήτησης ίσως έλυνε το πρόβλημα σε έναν κόσμο αγγελικά πλασμένο αλλά ο δικός μας κόσμος είναι αυτός της εργοδοτικής αυθαιρεσίας, της επιχειρηματικής αρπαχτής και του εργασιακού μεσαίωνα.

Ζητούν εργαζόμενους με 800€ μαύρα στη λάντζα και με 1000€ στο σερβίρισμα, οι επιχειρήσεις που πωλούν 16€ την ΜΙΑ μπύρα Corona και 20€ τη ΜΙΑ χωριάτικη σαλάτα. Και αντί να αυξήσουν τις απολαβές, μειώνοντας απειροελάχιστα έστω τα υπερκέρδη τους, αντί να εξανθρωπίσουν τα ωράρια και τις συνθήκες, διαμαρτύρονται για την “αεργία” και την “τεμπελιά” των εργαζομένων.

Πρώτο κεφάλαιο: Μισθοί. Ο μισθός για σερβιτόρο Α στα καλά μαγαζιά κυμαίνεται από 1200€ μέχρι 1500€, για σερβιτόρο Β από 900€ μέχρι 1000€, για λάντζα από 800€ μέχρι 1100€ και για καμαριέρες από 900€ μέχρι 1000€. Αυτά αφορούν εργαζόμενους με προϋπηρεσία. Οι θέσεις ανειδίκευτων μπορεί να καλυφθούν από νέους και νέες χωρίς εμπειρία, που συνήθως βγάζουν ένα μικρό χαρτζιλίκι. Ο μισθός; Από 500€ το “κεφάλι”.

Δεύτερο κεφάλαιο: Ωράρια. Αν οι μισθοί σας φαίνονται από ανεκτοί έως ικανοποιητικοί, ας δούμε πόσο χρόνο εργασίας αποζημιώνουν. Το νόμιμο ωράριο είναι 6 ώρες και 40 λεπτά αν η σύμβαση είναι έξι εργάσιμες ημέρες, ή 8ωρο αν η σύμβαση αφορά πενθήμερο. Στην πράξη, κανείς εργαζόμενος σε τουριστική επιχείρηση δεν δουλεύει λιγότερο από 9 ώρες καθημερινά, 6 ημέρες την εβδομάδα και μπορεί να φτάσει και 12ωρο στην κορύφωση της σεζόν. Απλά μαθηματικά: Οι επιχειρήσεις πληρώνουν για 40 ώρες την εβδομάδα, αλλά οι εργαζόμενοι δουλεύουν τουλάχιστον για 54.

Ο νόμος σαφώς παραβιάζεται, αλλά όταν αυτό γίνεται από την εργοδοσία, το κράτος κάνει τα στραβά μάτια. Στις ακόμα χειρότερες περιπτώσεις το ωράριο είναι σπαστό (3 ώρες πρωί, 6 ώρες το βράδυ), καθώς το μεσημέρι μειώνεται η κίνηση, αφήνοντας στον εργαζόμενο μηδαμινά περιθώρια ξεκούρασης. Επίσης παράνομο, αλλά ποιος νοιάζεται για αυτό;

Με δεδομένο ότι στα καλά νησιά και στους δημοφιλείς προορισμούς (Μύκονος, Σαντορίνη, Χαλκιδική κλπ) η σεζόν έχει μεγαλώσει, φτάνοντας σχεδόν τους 6 μήνες, είναι προφανές ότι αυτές οι συνθήκες είναι εξαντλητικές, αφόρητες και σχεδόν απαγορευτικές.

Με δεύτερο δεδομένο ότι ειδικά στον τομέα της εστίασης τόσο η Αθήνα όσο και η Θεσσαλονίκη, απορροφούν λόγω αύξησης τουριστικής κίνησης πολλές θέσεις εργασίας, το ερώτημα που οι λάτρεις της ελεύθερης αγοράς πρέπει να απαντήσουν είναι το παρακάτω: Γιατί ένας σεφ ή ένας σερβιτόρος να προτιμήσει να δουλεύει σε συνθήκες γαλέρας σε νησί με κάποιες απολαβές παραπάνω, και όχι στην Αθήνα, με χαμηλότερο ίσως μισθό, που όμως αντισταθμίζεται από μικρότερα έξοδα, παραμονή στην οικογενειακή έδρα και πιο ανθρώπινες συνθήκες;

Τρίτο κεφάλαιο: Μαφιόζικη αυθαιρεσία. Αν το επίθετο “μαφιόζικη” φαίνεται υπερβολικό, σκεφτείτε το ξανα: Έχουμε εργοδότες και επιχειρηματίες που καταγράφουν το 2022 τεράστια υπερκέρδη από την εκτίναξη της τουριστικής κίνησης. Στις 15 Απρίλη, ο τζίρος των καλών εστιατορίων ισοφάριζε τον περσινό και προπέρσινο της 15 Ιούνη. Την ίδια στιγμή, εκβιάζουν τον εργαζόμενο με χίλιους τρόπους.

Παράδειγμα πρώτο: Οι πραγματικές απολαβές, είναι πάντα μεγαλύτερες από αυτές που δηλώνονται. Οι συμβάσεις υπογράφονται με βάση τον ελάχιστο μισθό, ενώ η πραγματική αμοιβή μπορεί να είναι μιάμιση ή και δύο φορές πάνω. Ο λόγος; Δώρα και επιδόματα υπολογίζονται με βάση το μίνιμουμ, αυτό δηλαδή που δηλώνεται νομίμως, και όχι το πραγματικό. Ο επιχειρηματίας κερδίζει μέχρι και από το επίδομα και το δώρο του σερβιτόρου και της καμαριέρας.

Παράδειγμα δεύτερο: Δεν υπάρχουν παρά ως απειροελάχιστο ποσοστό συμβάσεις όπου δηλώνονται εργαζόμενοι μετά τις 12 το βράδυ. Όλοι -ως δια μαγείας-  εργάζονται μέχρι τις 10, το πολύ τις 11. Ο λόγος; Να μην πληρώνει ο επιχειρηματίας νυχτερινά και προσαυξήσεις. Το ότι όλα τα μαγαζιά δουλεύουν μεταμεσονύχτια – και ορισμένα δουλεύουν κατεξοχήν μεταμεσονύχτια – είναι μια ακόμα λεπτομέρεια στην οποία το κράτος κάνει τα στραβά μάτια για να κερδίζει ο εκατομμυριούχος επιχειρηματίας σε βάρος του εργαζομένου.

Παράδειγμα τρίτο: Κοινή πρακτική είναι η εργοδοσία να κρατά ποσοστά από τα φιλοδωρήματα. Το ποσοστό που συμφωνείται εκ των προτέρων (αν κάποιος θέλει να δουλέψει), είναι 50 – 50, αλλά μπορεί να φτάσει και 70 – 30 υπέρ της επιχείρησης. Δεν πρόκειται για μαφιόζικο νταβατζηλίκι σε κάτι που η επιχείρηση δεν έχει ούτε τυπικό ούτε ηθικό δικαίωμα να κατασχέσει;

Παράδειγμα τέταρτο: Οι λεγόμενοι πρακτικάριοι (όσοι σπουδαστές τουριστικών επαγγελμάτων κάνουν πρακτική άσκηση σε τουριστικές επιχειρήσεις), οφείλουν εκ του νόμου να απασχολούνται με 5μερο και 8ωρο. Στην πράξη, ο πρακτικάριος δουλεύει ακριβώς όπως οι άλλοι εργαζόμενοι. Εννιά με δώδεκα ώρες τη μέρα, έξι μέρες τη βδομάδα.

Παράδειγμα πέμπτο: Καταλύματα για τους εργαζόμενους άθλια, συνθήκες υγιεινής ανύπαρκτες, στοιβαγμένα κρεβάτια σε δωμάτια λίγων τετραγωνικών. Τα κανονικά δωμάτια άλλωστε δεν “σπαταλιούνται” για τους εργαζόμενους αλλά για τους τουρίστες που τα χρυσοπληρώνουν. Συνθήκες που θυμίζουν δουλοπαροικία προηγούμενων αιώνων.

Δεν ανοίγουμε εδώ καθόλου το σκανδαλώδες κεφάλαιο των επιστρεπτέων προκαταβολών της πανδημίας, από το οποίο οι μεγαλοκαρχαρίες του τουρισμού εξασφάλισαν τεράστια ποσά, με μηδενικό ρίσκο για τους ίδιους και επιδόματα πείνας για τους εργαζόμενους.

Κατόπιν αυτών, υπάρχει πραγματικά κανείς που να υποστηρίζει ότι η ζήτηση αντιστοιχεί στην προσφορά, ότι οι επιχειρήσεις ψάχνουν προσωπικό και δεν βρίσκουν ή ότι οι νέοι είναι τεμπέληδες και δεν πάνε για δουλειά στη σεζόν;

Α.Τ. λογιστής τουριστικής επιχείρησης

και για την αντιγραφή, antapocrisis

Δουλειές ξανά ή Χρέη Ξανά; Για τα rent-to-own διαμερίσματα που ανακοίνωσε ο Χατζηδάκης από το Φόρουμ των Δελφών

Ο Χατζηδάκης, από το βήμα του 7ου Οικονομικού Φόρουμ των Δελφών, ανακοίνωσε ένα νέο πρόγραμμα του ΟΑΕΔ, για rent-to-own διαμερίσματα. Αυτή είναι μια πρακτική, που έχει εφαρμοστεί διευρυμένα στις ΗΠΑ και σε άλλες χώρες, και αφορά την συμφωνία ενοικιαστή – ιδιοκτήτη για αυξημένο ενοίκιο μέχρι την αγορά της κατοικίας.

Για παράδειγμα, αν κάποιος αντί για 500€ δίνει ενοίκιο 800€/μήνα τα επιπλέον 300€ κάθε μήνα αθροίζονται σταδιακά και αφαιρούνται από την τελική τιμή η οποία έχει συμφωνηθεί εξ’αρχής. Αυτά τα συμβόλαια από την διεθνή εμπειρία έχουν έως και πενταετή ισχύ.

Μπορεί να ακούγεται δελεαστικό αλλά είναι έτσι; Ας πάρουμε τα πράγματα από την αρχή.

Ενοικιαστής ή ιδιοκτήτης;

Τίποτε από τα δύο. Στην πραγματικότητα με την μέθοδο rent-to-own είσαι και ιδιοκτήτης και ενοικιαστής όσον αφορά τις υποχρεώσεις. Πρέπει να καταβάλεις μηνιαίο ενοίκιο, ωστόσο ο πραγματικός ιδιοκτήτης δεν έχει καμία υποχρέωση να επισκευάσει κάτι εάν αυτό χαλάσει, ούτε να επωμιστεί το κόστος εάν το διαμέρισμα χρίζει ανακαίνισης. Το κόστος συντήρησης, επισκευής, ή ενεργειακής αναβάθμισης περνάει από τον ιδιοκτήτη στον ενοικιαστή-αγοραστή. Ο ιδιοκτήτης απλά κάθεται και απολαμβάνει το μηνιάτικο που του δίνεις χωρίς να κάνει το παραμικρό.

Ο ιδιοκτήτης στην συντριπτική πλειοψηφία, είναι συνήθως εταιρίες Real Estate με αρκετά μεγάλο χαρτοφυλάκιο. Σε άρθρο των NY Times με τίτλο «σίγουρο κέρδος για τους ιδιοκτήτες – κίνδυνος για τους ενοικιαστές» αναφέρεται το παράδειγμα της Vision Property Management, η οποία εισπράττει ενοίκιο, αλλά δεν χρειάζεται ποτέ να πληρώσει για επισκευές σε κανένα από τα περισσότερα από 5.500 σπίτια —πολλά από αυτά υποβαθμισμένα— που διαχειρίζεται η εταιρεία του σε όλη τη χώρα.

Η γενική φόρμουλα είναι ότι τα πιο χαμηλά εισοδηματικά στρώματα δεν έχουν την πιστοληπτική ικανότητα για ένα μεγάλο δάνειο, οπότε μέσω αυτής της μεθόδου τους δίνεται μία επιλογή με την μορφή «ευκαιρίας».

Οι περισσότεροι ένοικοι βέβαια στο τέλος φεύγουν χωρίς τίποτα, έχοντας ξοδέψει χρήματα για ενοίκιο και επισκευές σε σπίτια που κάποτε ήλπιζαν να κατέχουν. Άλλοι αντιμετώπισαν αιφνιδιαστικές εξώσεις, αφού υπέγραψαν ένα συμβόλαιο που δεν αποκάλυπτε ποιες επισκευές ήταν αναγκαίες, ωστόσο είχαν ήδη υπογράψει για προθεσμία σύμφωνα με την οποία το σπίτι θα έπρεπε να ήταν ανακαινισμένο σύμφωνα με τον τοπικό στεγαστικό κώδικα.

Το πρόγραμμα Χατζηδάκη, ύψους 1,5 δις περιλαμβάνει την παραχώρηση της περιουσίας του ΟΑΕΔ σε ιδιώτες μέσω ΣΔΙΤ. Γιατί μας ενδιαφέρει αυτό και πώς σχετίζεται με τα παραπάνω; Η συντριπτική πλειοψηφία των κτιρίων που ανήκουν στον ΟΑΕΔ χρίζουν ανακαίνισης. Τα κτίρια αυτά είναι ανενεργά, αρκετά για πάνω από 30 χρόνια. Έχει συζητηθεί αρκετές φορές στο παρελθόν ποια από αυτά θα πάνε στο υπερταμείο, ποια μπορεί να πουληθούν άμεσα, ποια πρέπει να μείνουν στους δήμους.

Ο Χατζηδάκης στην πραγματικότητα πετυχαίνει με ένα σμπάρο δυο τρυγόνια. Ξεφορτώνεται την ακίνητη περιουσία του ΟΑΕΔ, ιδιωτικοποιεί με τη βούλα κτίρια και οικόπεδα που ανήκουν στο δημόσιο. Είτε άμεσα είτε έμμεσα. Άμεσα με το να τα δώσει σε ιδιώτες, έμμεσα αφού αρκετά από αυτά θα καταλήξουν στους αγοραστές της νέας γενιάς εργαζομένων (όσων τα καταφέρουν). Και δεύτερον ωθεί μια νέα πιάτσα κόσμου στο να διεκδικήσει ένα στεγαστικό δάνειο. Μικρότερο από ότι θα ζητούσε εξ’ ολοκλήρου (αλήθεια πόσο μικρότερο θα δούμε παρακάτω) αλλά υπαρκτό για να κερδίσουν οι συστημικές τράπεζες.

Δάνεια, δάνεια κι άλλα δάνεια

Ας δούμε τι αναφέρει σε μια διαβολική σύμπτωση ο Γιώργος Ζανιάς, Πρόεδρος της Eurobank, στο ίδιο οικονομικό φόρουμ. «Τα κόκκινα δάνεια έφυγαν από τις τράπεζες αλλά όχι από την ελληνική οικονομία. Δεν μπορούμε να δανείσουμε όσους είναι “κόκκινοι”». Και συνεχίζει «Τα εξυπηρετούμενα δάνεια είναι στο 60% του ΑΕΠ. Στην Πορτογαλία είναι ήδη στο 110% του ΑΕΠ. Πρέπει σχετικά σύντομα να διπλασιαστούν τα δάνεια στην Ελλάδα».

Οι τράπεζες διατάζουν και η κυβέρνηση νομοθετεί. Χρειαζόμαστε ένα νέο target group να μπει στο παιχνίδι των δανείων. Ορίστε το τυράκι με λίγη σάλτσα «καινοτομίας», άσχετο αν αυτή η μέθοδος έχει δοκιμαστεί ήδη την περασμένη δεκαετία και όλοι πλέον είναι, το λιγότερο επιφυλακτικοί, εάν δεν παραδέχονται ότι είναι μία τεράστια κερδοφόρα μπίζνα για τις εταιρίες Real Estate.

Rent-to-own διαμερίσματα λοιπόν, για τα οποία θα χρειαστείς αρχικά 6.000-10.000 lease option (κάτι σαν εγγύηση) και για τα επόμενα 2-5 χρόνια (τόσο κρατάνε αυτές οι μισθώσεις)  για να μειώσεις την τελική τιμή για παράδειγμα 300€(μηνιαία δόση)*12(μήνες)*5(χρόνια)=18.000€. Αν υποθέσουμε πως ένα διαμέρισμα κάνει 90.000€(πολύ θα το θέλαμε!), τότε με μόλις 72.000€ είναι δικό σου! Πώς; Με Δάνειο φυσικά! Αλλιώς; Χάνεις το σπίτι, τα ενοίκια, και όλο το κόστος συντήρησης και επισκευής θα το έχει κερδίσει η Κινέζικη ή Ισραηλινή πολυεθνική ακινήτων.

Σοβαρά τώρα πιστεύει κανείς ότι ένας 35άρης δεν μπορεί να αγοράσει σπίτι των 90.000 αλλά μπορεί να αγοράσει με 72.000;

Ποιο είναι το κόλπο εδώ;

Πρώτον, με αυτή την «ευκαιρία» ο αγοραστής δεσμεύεται χωρίς να το καταλάβει. Εάν υπαναχωρήσει χάνει 18.000 (στο υποθετικό μας σενάριο που δίνει έξτρα 300€ στο νοίκι), χάνει το κόστος συντήρησης και ανακαίνισης.

Δεύτερον, ο ιδιοκτήτης – εταιρία δεν έχει κανένα κόστος. Όλο το κόστος μεταφέρεται στον ενοικιαστή αφού δεν είναι ακριβώς ενοικιαστής αλλά μελλοντικός ιδιοκτήτης.

Τρίτον, οι νέοι εργαζόμενοι, τα νέα ζευγάρια που θα εγκλωβιστούν σε αυτή τη λογική θα αναγκαστούν αργά ή γρήγορα να πάρουν δάνειο.

Μια νέα αγορά αναδύεται

Η Ελλάδα άντεξε μέσα στην κρίση εν πολλοίς επειδή υπήρχε μεγάλο ποσοστό ιδιοκατοίκησης στην Ελλάδα. Αυτό έχει αλλάξει. Στην Αθήνα πάνω από το 40% νοικιάζουν πλέον το σπίτι τους. Από αυτούς σημειωτέον ότι πάνω από το 80% πληρώνουν πάνω από το 40% του εισοδήματός τους για τις στεγαστικές τους ανάγκες, ποσοστό που σύμφωνα με την ΕΕ είναι το όριο για την στεγαστική επισφάλεια.

Το αποτέλεσμα της κρίσης και της πτώσης των τιμών είναι να έχει αγοραστεί το μισό λεκανοπέδιο από Κινέζους, Ρώσους, Ισραηλινούς και Γερμανούς επενδυτές. Μέχρι πρότινος η αγορά ενοικίου μπορούσε κάπως να αυτορυθμιστεί επειδή συνήθως ο ενοικιαστής είχε απέναντί του έναν ιδιοκτήτη – μικρό παίκτη της μεσαίας τάξης που μπορεί να είχε ένα ακόμα διαμέρισμα στην Κυψέλη. Αυτό σιγά σιγά αλλάζει. Σε 5 χρόνια η εικόνα θα είναι διαφορετική.

Η πολιτική Χατζηδάκη τροφοδοτεί ακριβώς αυτήν την τάση. Νέα επενδυτικά funds να έρθουν να συμπράξουν με το Δημόσιο, να διογκώσουν το χαρτοφυλάκιό τους σε μια αγορά που, κακά τα ψέματα, είναι φιλέτο!

Αν το καλοσκεφτείς πρόκειται για σκάνδαλο! Είναι έγκλημα!

Ο ΟΑΕΔ θα ξεπουλήσει την δημόσια ακίνητη περιουσία, η οποία θα μπορούσε να αξιοποιηθεί αλλιώς. Ο Χατζηδάκης ειρωνεύεται ότι δεν θέλει να συνεχίσει την παλιά παράδοση των Εργατικών Κατοικιών αλλά αποκρύπτει ότι ο Οργανισμός Εργατικής Κατοικίας καταργήθηκε το 2012 με το 2ο μνημόνιο. Αυτή τη στιγμή η Ελλάδα είναι η μόνη χώρα σε όλη την Ε.Ε. χωρίς επίσημο φορέα στεγαστικής πολιτικής. Και τι κάνει ο Χατζηδάκης; Δίνει τα κτίρια του ΟΑΕΔ σε ιδιώτες.

Η Ελλάδα δεν μπορεί να έχει στεγαστική πολιτική γιατί δεν έχει φορέα στεγαστικής πολιτικής. Μπορεί και πρέπει άμεσα να ιδρυθεί Οργανισμός Κοινωνικής Κατοικίας με κτίρια και διαμερίσματα ιδιοκτησίας του κράτους ή του Δήμου, με φτηνό συμβολικό ενοίκιο που να καλύπτει μέρος του κόστους συντήρησης. Αυτή είναι η μόνη λύση για να έχουμε πρόσβαση σε οικονομική κατοικία όλοι. Αυτή είναι η μόνη λύση για να πέσουν οι τιμές των ενοικίων, ειδικά στο κέντρο της Αθήνας.

Οι μελέτες που έχουν γίνει (όσες έχουν γίνει) για το άδειο κτιριακό απόθεμα, λένε πως το μέσο κόστος συντήρησης είναι στα 400€/τ.μ. τιμή πολύ αποδεκτή με βάση τις τιμές της αγοράς. 1,5 δις κρατικής επένδυσης θα αντιστοιχούσαν σε 3,75 εκ. τ.μ. ανακαίνισης. Ακόμα και αν υπολογίσουμε ένα πολύ χειρότερο οικονομικό σενάριο μιλάμε για κάποιες χιλιάδες Κοινωνικών Κατοικιών που θα μπορούσαν να νοικιάζονται σε φοιτητές, νέους εργαζόμενους ή νέα ζευγάρια και ταυτόχρονα να ρυθμίσουν την αγορά ενοικίου προς τα κάτω.

Ο νεοφιλελευθερισμός, αφού πούλησε τις εργατικές κατοικίες αντί να τις νοικιάζει, αφού μετέτρεψε την κατοικία από κοινωνικό αγαθό σε χρηματιστηριακό εμπόρευμα, αφού κατήργησε τον Ο.Ε.Κ. τώρα πάει να αποτελειώσει οποιαδήποτε δυνατότητα θα μπορούσε να έχει η χώρα για μια οποιαδήποτε δημόσια κοινωνική στεγαστική πολιτική.

Η γενιά μας πρέπει να αποκτήσει τη γνώση της κοινωνικής στεγαστικής πολιτικής. Πρέπει να μην δελεαστεί από τα δολώματα Χατζηδάκη. Ας θυμηθούμε ότι η φούσκα του 08 έσκασε στις ΗΠΑ από τα μη εξυπηρετούμενα δάνεια της αγοράς ακινήτων. Πρέπει να απαιτήσουμε ρύθμιση της αγοράς ενοικίου με πλαφόν στο τετραγωνικό μέτρο, ανά περιοχή, αντικειμενική αξία, ενεργειακή κλάση κοκ. Άμεσα. Πρέπει να μπει στον δημόσιο διάλογο το αίτημα, είτε προς το κράτος είτε προς Δήμους, για τη σύσταση Οργανισμού Κοινωνικής Κατοικίας.

Αλλιώς το DNA της κατοικίας στην Ελλάδα θα αλλάξει ανεπανόρθωτα.

Ο καπιταλισμός, ο κομμουνισμός και η Πισπιρίγκου: πολιτικές και ιδεολογικές προεκτάσεις ενός εγκλήματος

Το ανακάτεμα που νιώθει κανείς παρακολουθώντας την είδηση, είναι γενικευμένο. Σοκάρει η διάρρηξη της σχέσης μάνας – παιδιού και μάλιστα με αυτόν τον τρόπο, τον βασανιστικό, τον επανειλημμένο, τον πέρα από κάθε φαντασία. Σοκάρει και ο τρόπος που η είδηση γίνεται θέαμα, εκμετάλλευση, μοχλός συντηρητικής αναδίπλωσης, πεδίο δικαίωσης της αυτοδικίας, καταδίκης των εκτρώσεων, επαναφοράς των δογμάτων του κοινωνικού αγριανθρωπισμού για τη θανατική ποινή. 

Όμως, περισσότερο από τη συνοδή νοσηρότητα, είναι το έγκλημα αυτό καθαυτό που έχει σημαντικές προεκτάσεις, οι οποίες μένουν -ως συνήθως- έξω από τη δημόσια συζήτηση. Το πολιτικό και ιδεολογικό ερώτημα που δεν τίθεται, μοιάζει πρωτοφανές, αλλά είναι απλό. 

Τίνος είναι τα παιδιά στη σύγχρονη κοινωνία; 

Είναι ιδιοκτησία της μάνας και του πατέρα; Είναι αποκλειστική ευθύνη και αρμοδιότητα της οικογένειας; Πού και πόσο εμπλέκεται στην κοινωνικοποίηση των παιδιών το κράτος, ως έκφραση της οργανωμένης κοινωνίας; Πού και πότε σταματά η αίσθηση ιδιοκτησίας των γονιών για τα παιδιά τους; Πού και πότε σταματά η πεποίθηση ότι η γυναίκα ανήκει στον άνδρα, και το παιδί ανήκει στους γονείς;

Θα πει ο καλόπιστος αναγνώστης ότι αυτή η αίσθηση ιδιοκτησίας δεν σε κάνει δολοφόνο. Είναι αγάπη και όχι μίσος, είναι προσφορά και όχι αρπαγή. 

Πρόκειται για τη μισή αλήθεια. 

Η άλλη μισή είναι ότι η οικογένεια, όπως υπάρχει στον καπιταλισμό, παράγει αναπόφευκτα τις συνθήκες που κάνουν το ενδοοικογενειακό έγκλημα όλο και πιο συχνό, όλο και πιο σοκαριστικό, όλο και πιο απεχθές. Οι αλλεπάλληλες γυναικοκτονίες, είναι μια μικρή ένδειξη επ’ αυτού.

Ο καπιταλισμός δημιουργεί την αίσθηση της ιδιοκτησίας στις ανθρώπινες σχέσεις, αλλά ακόμα περισσότερο διαμορφώνει τον homo homini lupus, τον άνθρωπο-για-τον-εαυτό-του, το εγωιστικό άτομο που θα αναλώσει το Άλλο, τον δυνατό που θα τσακίσει τον αδύνατο, το σύντροφο ή ακόμα και το παιδί του, για να ικανοποιήσει την ατομική του ανάγκη. Οι υλικές συνθήκες σπρώχνουν στη διαμόρφωση μιας τέτοιας απεχθούς και απάνθρωπης ανθρώπινης φύσης.

Περιμένουμε στα αλήθεια ότι αυτή θα εκφράζεται αποκλειστικά και μόνο στο εργασιακό ή στο επαγγελματικό περιβάλλον; Ότι το χτύπημα στον αδύνατο θα εξαντλείται στον επαγγελματικό ανταγωνισμό ή στον κυνισμό της καριέρας; 

Ο αγριανθρωπισμός που διαμορφώνεται από την οικονομική και κοινωνική συνθήκη του καπιταλισμού, η ιδιοτέλεια που παράγεται από τον κανόνα “ο θάνατός σου – η ζωή μου”, θα μένει στο κατώφλι του σπιτιού; Δεν θα μπαίνει μέσα;

Αυτές οι συνθήκες παράγουν την περίκλειστη οικογενειακή ιδιωτικότητα, την αδιαφορία του κοινωνικού περίγυρου, την αναδίπλωση στον ατομικό ή οικογενειακό χώρο (θαλπωρή ή και φυλακή ταυτόχρονα), το τσάκισμα της κοινωνικότητας, τη διάλυση δομών φροντίδας και πρόνοιας. 

Φταίει λοιπόν ο καπιταλισμός για την Πισπιρίγκου; Θα ήταν απλοϊκή μια τέτοια προσέγγιση. Ένα έγκλημα δεν έχει μόνο κοινωνικές ορίζουσες, και ουδείς μπορεί να εγγυηθεί ότι το έγκλημα θα εκλείψει υπό τη μία ή την άλλη κοινωνική συνθήκη.  

Όμως, από την Καρολάιν μέχρι την Τοπαλούδη, και από την Γαρυφαλλιά μέχρι τη μικρή Τζωρτζίνα, είναι βολικό να χρεώνουμε το έγκλημα στους σατανικούς δολοφόνους, στα αρρωστημένα τους πάθη, στην εγκληματική τους ψυχή, αποσείοντας την ευθύνη από τις πρακτικές και τις ιδεολογίες που οργανώνουν την κοινωνία. 

Δεν φταίει ο τρόπος οργάνωσης και η κυρίαρχη ιδεολογία στην κοινωνία, που στο απώτατο, διαστροφικό και πλέον τρομακτικό όριό της, έχει εγκλήματα σαν κι αυτό που συνταράζει σήμερα την κοινωνία;

Φταίει απλώς η “εξαίρεση” από τον “κανόνα”, που είναι ότι ο άντρας φροντίζει τη γυναίκα του και η μάνα το παιδί της;

Η αλήθεια βέβαια είναι, ότι αν πρόκειται απλώς για εξαίρεση από τον κανόνα, και όχι για αρρωστημένη έκφραση της κοινωνικής συνθήκης που έτσι κι αλλιώς υπάρχει, τότε όλοι εμείς οι υπόλοιποι, μπορούμε να κοιμόμαστε ήσυχοι.

Μια κοινωνία που επιτρέπει οι ανθρώπινες σχέσεις να είναι σχέσεις ιδιοκτησίας, και αναπαράγει τον ατομισμό, τον εγωκεντρισμό, την αυτοαναφορικότητα, την αδιαφορία για το σύνολο και για τους άλλους, είναι μια κοινωνία που θα γεννά αντικειμενικά το ενδοοικογενειακό έγκλημα. 

Αυτό δεν σημαίνει ότι μόνο στον καπιταλισμό οι μανάδες δολοφονούν τα παιδιά τους και οι άντρες τις γυναίκες τους. Η Μήδεια έρχεται από την αρχαιότητα, και ο Οθέλλος μετρά τέσσερις αιώνες ζωής. 

Σημαίνει όμως, ότι η καπιταλιστική υλική συνθήκη δημιουργεί το ευνοϊκό έδαφος για οικογενειακές ή συντροφικές σχέσεις ιδιοκτησίας, για εκμεταλλευτικά και κακοποιητικά ενδοοικογενειακά φαινόμενα. Το απώτερο και φρικτότερο όριο αυτής της γραμμής, είναι το έγκλημα της Πάτρας.

Η οικογένεια που ιδιωτεύει πίσω από τις κλειστές πόρτες του σπιτιού, οι σχέσεις ιδιοκτησίας που αναπτύσσονται, η εκμετάλλευση και η κακοποίηση, η βία και ο εκβιασμός, η χρήση του συντρόφου και του παιδιού ως προέκταση της επιθυμίας και της φιλοδοξίας, υπήρξαν και να εξακολουθούν να υπάρχουν, αλλά ο σύγχρονος καπιταλισμός δημιουργεί το πιο εύφορο έδαφος. 

Και ακόμα περισσότερο, στο σύγχρονο καπιταλισμό είναι που το νεοφιλελελεύθερο κράτος διαλύει υπηρεσίες και δομές μέριμνας και αλληλεγγύης, το αδιάφορο σχολείο περιορίζεται στην κίβδηλη “αριστεία” και στις περιοριστικές “δεξιότητες”, η ατομική ευθύνη αντικαθιστά την κοινωνική ευθύνη, η ιδιωτεία αντικαθιστά την κοινωνικότητα. 

Αυτά είναι συμπτώματα ενός τρόπου οργάνωσης της κοινωνίας. 

Αυτός ο τρόπος, αναπόφευκτα λιπαίνει το έδαφος για ένα έγκλημα σαν και αυτό που (φέρεται να) διέπραξε η Πισπιρίγκου. 

Πολύ περισσότερο όταν στην εποχή του θατσερικού καπιταλισμού, η κοινωνικοποίηση του παιδιού έχει σταματήσει να είναι μια κρίσιμη κοινωνική λειτουργία, και έχει υποβιβαστεί στην απόλυτη ιδιωτική σφαίρα και στον παραμορφωτικό φακό των κοινωνικών δικτύων και της ψηφιακής ζωής. Ο γονιός που περιστρέφεται ασφυκτικά γύρω από το παιδί, το παιδί που υπάρχει για να δικαιώσει τον γονιό, το παιδί που κρατά ζωντανή τη νεκρή σχέση ανάμεσα στους γονείς, οι γονείς που πνίγουν το παιδί για να ικανοποιήσουν τις δικές τους επιθυμίες. Σε αυτή την περίκλειστη οικογενειακή σχέση, η κοινωνία, οι δομές της και οι φροντίδες της, απουσιάζουν. 

Εκατό χρόνια πριν, ο κομμουνισμός επιχειρούσε να στήσει μια άλλη αντίληψη για το παιδί και για το πού ανήκει η κοινωνικοποίηση και η ανεξαρτητοποίησή του: Όχι στη μάνα ή στον πατέρα, αλλά στο κοινωνικό σύνολο. Όχι υπό την ευθύνη της ιδιωτικής οικογένειας που παίρνει μόνη της τις αποφάσεις της (γιατί όπως θυμόμαστε “υπάρχουν μόνο τα άτομα και οι οικογένειές τους”), αλλά υπό την ευθύνη της κοινωνίας και των θεσμών της. 

Εκατό χρόνια πριν, η ανατροφή του παιδιού ήταν κοινωνική λειτουργία, η κοινωνική συμμετοχή ήταν καθοριστική στο μεγάλωμά του, η ανεξαρτητοποίησή του επιδιώκονταν από πολύ νωρίς, από την προσχολική κιόλας ηλικία. 

Εκατό χρόνια πριν, έγινε προσπάθεια η γυναίκα να μην εξαντλείται στο ρόλο της μάνας – Παναγίας, η σύντροφος να μην είναι του αντρός της και το παιδί να μην είναι ιδιοκτησία κανενός. 

Οι απολογητές του καπιταλισμού φρίττουν με το γεγονός ότι ο κομμουνισμός ταυτίστηκε με την απόπειρα να στηθεί ένα κοινωνικό σύστημα όπου ο δάσκαλος, ο ψυχολόγος, ο λειτουργός, ο παιδαγωγός και το κοινωνικό περιβάλλον, θα παίζουν μεγαλύτερο ρόλο στην αγωγή, στη διαπαιδαγώγηση και στην κοινωνικοποίηση του παιδιού, από τον γονιό. 

Ας φρίττουν. 

Το παιδί δεν είναι προέκταση του γονέα, δεν είναι ιδιοκτησία του, δεν είναι αντικατοπτρισμός των επιδιώξεων και των φιλοδοξιών του πατέρα, δεν είναι όργανο πίεσης και μοχλός εκβιασμού της μητέρας. 

Ας καταραστούμε λοιπόν όσο θέλουμε τους εγκληματίες και τα εγκλήματά τους, αλλά ας αναλογιστούμε το ιδεολογικό υπόστρωμα που τους επιτρέπει.

Καλά θα κάνουμε να φροντίσουμε για ένα τόπο που θα είναι ασφαλές το να είσαι παιδί!

Ο θάνατος τριών παιδιών στην ίδια οικογένεια είναι από μόνο του ένα θλιβερό γεγονός. Η δολοφονία από τη μάνα τους αποτρόπαιο και συνταρακτικό έγκλημα. Είναι συνταρακτικό, γιατί αγγίζει το ακατανόητο, πως αυτή η σχέση μάνας- παιδιού (σχέση αυτοθυσίας, αγάπης και στοργής) μπορεί να κατακρεουργηθεί και να επιτρέψει ένα τόσο ειδεχθές έγκλημα. Ωσάν η σχέση παιδιού και γονιού να είμαι μία φυσική- αυτονόητη, αδιάρρηκτη από άλλους παράγοντες σχέση. Κι όμως, στην πρώτη θέση των θυτών σε περιπτώσεις κακοποίησης παιδιών βρίσκονται οι γονείς τους και εμείς πέφτουμε από τα σύννεφα. Ξεχνάμε τις δολοφονίες, τις κακοποιήσεις, την εκμετάλλευση παιδιών από το φροντιστή τους ή από άλλα άτομα που έχουν την πρόσβαση από θέση ισχύος στην εκμετάλλευση ανηλίκων. Ξεχνάμε τον 7χρονο στην Κυψέλη, τα ανήλικα θύματα του Λιγνάδη, τα κυκλώματα μαστροπείας παιδιών και εφήβων από βουλευτές της Ν.Δ. και τη συγκάλυψη τους.

Το πρώτο πράγμα για το οποίο θα έπρεπε να φροντίσει η πολιτική εξουσία του τόπου και να απαιτήσει η κοινή γνώμη είναι η προστασία των παιδιών από κακοποιητικούς φροντιστές και από ανθρώπους με εξουσία μεγαλύτερη ή μικρότερη, από τους Λιγνάδηδες και τους Γεωργιάδηδες , μέχρι τους φροντιστές στο σπίτι και στο σχολείο, τους κακοποιητικούς γονείς, τους δασκάλους, τους προπονητές και όλο το παπαδαριό. Το πρώτο πράγμα που έπρεπε να γίνει “χθες” είναι να προωθηθούν οι μηχανισμοί καταγγελίας περιστατικών κακοποίησης, να στελεχωθούν οι Ομάδες Προστασίας Ανηλίκων (Ο.Π.Α.) στους δήμους, να αντιστραφεί η χρόνια υποχρηματοδότηση των Κέντρων Κοινωνικής Πρόνοιας. Εάν ενδιαφερόμαστε πραγματικά για τα παιδιά που δολοφονήθηκαν θα έπρεπε αυτή να είναι η πρώτη απαίτησή μας.

Αφού αναρωτηθούμε και αντιληφθούμε την ανάγκη να το απαιτήσουμε, τότε πρέπει να σταματήσουμε για ένα λεπτό, να παρατηρήσουμε ένα άλλο αποτρόπαιο που εξελίσσεται μπροστά στα μάτια μας: Την ακραία οπισθοδρόμηση, την επιστροφή στην εποχή των λιντσαρισμάτων, τις “αυτοκτονίες” στις φυλακές, την αυτοδικία, την διαπόμπευση και την κατακρεούργηση στα Μ.Μ.Ε. . Είναι συνταρακτικό, το να ακούγεται τον 21ο αιώνα η φράση “Να την κρεμάσουμε στην Πλατεία και να περάσει όλη η Ελλάδα και να την τιμωρεί” και να υπερπροβαλλεται στα ΜΜΕ την ώρα που ένας τηλειατροδικαστής- που ακόμα και επιστημονικά ήταν εκτός – γελάει αυτάρεσκα στην είδηση της δολοφονίας των παιδιών από τη μάνα τους. Πρώτο πλάνο στα Μ.Μ.Ε. οι εξαγριωμένοι κάτοικοι έξω από το σπίτι, πρώτο πλάνο προς κατανάλωση ΤΟ ΛΙΝΤΣΑΡΙΣΜΑ. Για “πολύ ψωμί” είναι ικανοί να βεβηλώσουν τη μνήμη κάθε νεκρού. Είναι τα Μ.Μ.Ε. που κάνανε γκάλοπ για το εάν συμφωνεί η κοινή γνώμη με τη δολοφονία του Ζακ επίδοξου ληστή ομοφυλόφιλου και οροθετικού από τον κοσμηματοπώλη, που φωτογραφίζαν αιμόφυρτο τον Παύλο, που αποκαλούσαν ανισόρροπη με ψυχολογικά προβλήματα την Καρολάιν, πρόστυχη την Τοπαλούδη και δεν βρίσκανε κανένα λόγο η Γεωργία να βρίσκεται σε πάρτυ πλουσίων εάν δεν ήθελε να βιαστεί.

Πάμε κατά διαόλου, η κοινωνία βρίσκεται σε αποσύνθεση, το σύστημα σαπίζει και βγάζει όλη την μπόχα του. Μια μπόχα που συντηρείται και θρέφεται. Ο Μητσοτάκης για κάθε έγκλημα βγάζει και μια πιο αυστηρή ποινή. Μήπως να επαναφέρουμε και τη θανατική ποινή; Βλέπετε η πρόληψη του εγκλήματος κοστίζει! Η προστασία των παιδιών μας κοστίζει, θέλει πόρους, υποδομές και καταπολέμηση όλων εκείνων των όρων που ευνοούν την εγκληματική συμπεριφορά. Είναι πιο φτηνό να αλλάζει ο ποινικός κώδικας κάθε χρόνο, είναι πιο εκτονωτικό να βάλεις μια αυστηρή ποινή, παρά να χτίσεις το σύστημα εκείνο που θα προστατεύσει τον αδύναμο, είτε αυτός είναι το κακοποιημένο παιδί, είτε η κακοποιημένη γυναίκα.

Τα λιντσαρίσματα και ο κανιβαλισμός δεν θα φέρουν τα παιδιά πίσω!

Καλά θα κάνουμε να αφήσουμε το τέρας που γιγαντώνεται μέσα μας και να ΦΡΟΝΤΙΣΟΥΜΕ για ένα τόπο που θα είναι ασφαλές το να είσαι παιδί!

Από πού προκύπτουν οι εξωφρενικές τιμές του ρεύματος στην Ελλάδα;

Οι λογαριασμοί του ρεύματος έχουν προκαλέσει τεράστια προβλήματα σε εκατομμύρια νοικοκυριά. Οι εκπρόσωποι της κυβέρνησης καταφεύγουν σε εξηγήσεις μακριά απ’ την πραγματικότητα: τη «δυσαρμονία προσφοράς-ζήτησης», την «αλματώδη ανάπτυξη μετά τον κορονοϊό», την «παγκόσμια ενεργειακή κρίση». Το μόνο στο οποίο δεν αναφέρονται είναι η «απελευθέρωση» της αγοράς ενέργειας, δηλαδή η ιδιωτικοποίηση του ρεύματος. Πώς να εξηγήσουν ότι το «αόρατο χέρι της αγοράς» που δήθεν θα έριχνε τις τιμές, έχει οδηγήσει τους λογαριασμούς σε ανοδικό ράλι; Πώς να εξηγήσουν ότι η ενέργεια από κοινωνικό αγαθό έχει μετατραπεί σε χρηματιστηριακό προϊόν;

Η –ιδιωτική, πλέον– ΔΕΗ ανακοίνωσε υπερδιπλασιασμό της λειτουργικής της κερδοφορίας στα 886 εκατ. ευρώ για το 2020, τα Ελληνικά Πετρέλαια (Elpedison) σημείωσαν βελτίωση άνω των 600 εκ ευρώ το 2021, ενώ ο Μυτιληναίος (Protergia) έθεσε τον… σεμνό στόχο να διπλασιάσει την κερδοφορία του το 2022! Σε διεθνές επίπεδο η κερδοφορία των μονοπωλιακών ομίλων της ενέργειας εκτινάσσεται: η BP ανακοίνωσε κέρδη ύψους 12,8 δισ. δολαρίων για το 2021, τα υψηλότερα ετήσια κέρδη των τελευταίων 8 ετών, η Shell άγγιξε τα 19 δισ. δολάρια, ενώ η ExxonMobil μετράει κέρδη ύψους 23 δισ. δολαρίων. Η φτώχεια μας τα κέρδη τους, τόσο απλά!

Την ώρα που η ενεργειακή φτώχεια απειλεί τους λαούς, μια χούφτα καπιταλιστών θησαυρίζουν αξιοποιώντας την προνομιακή θέση που τους εξασφάλισε το εξωφρενικό θεσμικό πλαίσιο που δημιούργησαν από κοινού με τους μηχανισμούς της ΕΕ και τις κυβερνήσεις, στο όνομα της περιβαλλοντικής κρίσης και της «πράσινης μετάβασης». Πώς γίνεται αυτό; Είναι δύσκολο να το πιστέψει κανείς, αλλά η διαμόρφωση της τελικής τιμής του ρεύματος περνάει μέσα από τουλάχιστον τρία χρηματιστήρια.

Χρηματιστήριο φυσικού αερίου. Οσο κλιμακώνονται οι στόχοι για την «απολιγνιτοποίηση», αυξάνεται η χρήση του φυσικού αερίου στην ηλεκτροπαραγωγή. Στην Ελλάδα, το ποσοστό ηλεκτροπαραγωγής από φυσικό αέριο διπλασιάστηκε ανάμεσα στο 2014 και το 2019, φτάνοντας στο 35%. Η τιμή του φυσικού αερίου καθορίζεται κυρίως στο χρηματιστήριο του Αμστερνταμ. Ετσι, αν π.χ. υπάρξει μια αύξηση των τιμών στο ολλανδικό χρηματιστήριο ΦΑ, ας πούμε λόγω διαταραχής των ποσοτήτων ρωσικού αερίου που διέρχονται από την Ουκρανία, η αύξηση αυτή θα μεταφερθεί και στην Ελλάδα, ακόμη κι αν η χώρα μας προμηθεύεται αέριο από την Αλγερία. Η υψηλότερη τιμή που διαμορφώνεται από την κερδοσκοπική φούσκα στο χρηματιστήριο του Αμστερνταμ «διαχέεται» παντού και καθορίζει τις τιμές του φυσικού αερίου συνολικά.

Η απόφαση της κυβέρνησης Μητσοτάκη να κλείσει πλήρως τις λιγνιτικές μονάδες έως το 2028 (όταν η ίδια η Γερμανία έχει θέσει το αντίστοιχο ορόσημο 10 χρόνια αργότερα!), επιταχύνοντας τις εξελίξεις, δεν έχει να κάνει φυσικά με τις… οικολογικές ευαισθησίες της Ν.Δ., αλλά με την αβάντα στους ιδιώτες επιχειρηματίες μονάδων φυσικού αερίου.

Το ελληνικό χρηματιστήριο ενέργειας. Αυτό είναι έτσι οργανωμένο που η τιμή της ενέργειας δεν καθορίζεται από το μείγμα των πηγών που συμμετέχουν στην παραγωγή της (λχ ΑΠΕ που έχουν χαμηλό κόστος), αλλά από την τιμή του ακριβότερου καυσίμου, δηλαδή σήμερα του φυσικού αερίου, και μάλιστα στην ακριβότερη τιμή της, που είναι η τιμή της στο χρηματιστήριο του Αμστερνταμ. Η τιμή εκκαθάρισης της ηλεκτρικής ενέργειας στο χρηματιστήριο της ενέργειας περιλαμβάνει τις υψηλότερες τιμές κάθε ώρας (οριακές τιμές), ανεξαρτήτως πηγής. Με άλλα λόγια: η τιμή της ηλεκτρικής ενέργειας στο ελληνικό χρηματιστήριο διαμορφώνεται ωσάν να παραγόταν όλη η ηλεκτρική ενέργεια από μονάδες φυσικού αερίου, μολονότι το φυσικό αέριο συμμετέχει στην ηλεκτροπαραγωγή μόνο κατά 35%!

Σε αριθμούς: το 2021 η συμμετοχή των μονάδων φυσικού αερίου στην αγορά ηλεκτρικής ενέργειας στην Ελλάδα ήταν 38% (37% καλύφθηκε από ΑΠΕ συμπεριλαμβανομένων και των υδροηλεκτρικών, 10% από λιγνιτικές μονάδες και 15% από εισαγωγές). Παρά τη σύνθεση αυτή, όταν οι τιμές του φυσικού αερίου πενταπλασιάσθηκαν στο Χρηματιστήριο του Αμστερνταμ, το ίδιο συνέβη και στις τιμές στο ελληνικό Χρηματιστήριο Ενέργειας: η μεγαβατώρα σκαρφάλωσε από 50-60 € στις αρχές 2021 στα 235-245 € στο τέλος του ίδιου χρόνου. (Δ. Καρδοματέα «Γιατί οι υψηλές τιμές στην ενέργεια θα γίνουν μόνιμο πρόβλημα», liberal 10/2/22)

Σημειωτέον ότι η Ελλάδα είναι η μόνη χώρα στην Ευρώπη που το 100% της ενέργειας που μπαίνει στο σύστημα περνάει μέσα από το χρηματιστήριο -με δεύτερη την Ελβετία με 38% (!), ενώ στην κοιτίδα του νεοφιλελευθερισμού, τη Μ. Βρετανία, το αντίστοιχο ποσοστό είναι μόλις 13% και η υπόλοιπη ποσότητα διευθετείται μέσω μακροχρόνιων συμβολαίων. (Πηγή: The Manifold, «Ποιος φταίει για την ενεργειακή ακρίβεια στην Ελλάδα» 27/1/2022)

Bonus: η «αγορά εξισορρόπησης». Πρόκειται για μια αγορά στην οποία οι προμηθευτές καταθέτουν σε πραγματικό χρόνο προσφορές για την κάλυψη των «κενών ενέργειας» που μπορεί να έχει το σύστημα. Θα μπορούσε να περιγραφεί ως «αγορά έκτακτης ανάγκης». Εδώ έρχεται το κερασάκι στην τούρτα της κερδοσκοπίας των ελληνικών ομίλων ενέργειας: ενώ η τιμή χονδρικής του ρεύματος κυμαίνεται περίπου στα 200 €/mwh (στην Ελλάδα που είναι η ακριβότερη στην Ευρώπη), η ίδια μεγαβατώρα στην «αγορά εξισορρόπησης» εκτινάσσεται μέχρι και τα 4.240 €/mwh! Νομιμότατα λοιπόν ένας ιδιώτης παραγωγός μπορεί να μπαίνει με μια υψηλή τιμή στο χρηματιστήριο ενέργειας για να μην μπει στο σύστημα την επόμενη ημέρα, λογαριάζοντας ότι έτσι θα δημιουργηθεί κάποια έλλειψη ρεύματος στο σύστημα που θα του επιτρέψει να πουλήσει τελικά το ρεύμα στην «αγορά εξισορρόπησης» με δεκαπλάσια τιμή.

Σε όλα τα παραπάνω πρέπει να συνυπολογίσουμε τις πρακτικές καρτέλ από τις εταιρείες παραγωγής ενέργειας στη χώρα μας, στις οποίες πλέον συμμετέχει και η ΔΕΗ, που λειτουργεί με μόνο γνώμονα το κέρδος των μετόχων της. Και βέβαια την ευκολία με την οποία οι πάροχοι ενέργειας, χωρίς κανένα φραγμό από το ελληνικό κράτος, μπορούν να μετακυλίουν το κόστος του χρηματιστηρίου στους καταναλωτές, επιτυγχάνοντας υπερκέρδη για τους ίδιους και ενεργειακή φτώχεια για όλους εμάς.

Ολα αυτά ακούγονται παράλογα: κι όμως, αυτός ο «παραλογισμός» είναι ακριβώς η λειτουργία της «απελευθερωμένης» αγοράς ενέργειας. Η επιδότηση των τιμολογίων, που διαφημίζει η κυβέρνηση, δεν αποτελεί λύση. Οχι μόνο γιατί είναι ψίχουλα, αλλά κυρίως γιατί αφήνει άθικτο τον τερατώδη μηχανισμό αύξησης των τιμών, επιδοτώντας ουσιαστικά με κρατικό χρήμα την κερδοσκοπία.

Το βαθύτερο θεμέλιο των τραγικών εξελίξεων στην τιμή του ρεύματος είναι ακριβώς το γεγονός ότι το ρεύμα αντί για κοινωνικό αγαθό έχει γίνει εμπόρευμα, και μάλιστα χρηματιστηριακό, σύμφωνα με τις επιταγές του κεφαλαίου, τις ντιρεκτίβες της ΕΕ και την ευγενή χορηγία των κυβερνήσεων Ν.Δ., ΠΑΣΟΚ, ΣΥΡΙΖΑ. Η ενέργεια πρέπει να φύγει ολοκληρωτικά από την σφαίρα της εμπορευματικής παραγωγής και να γίνει ξανά δημόσιο αγαθό. Αυτό σημαίνει αγώνα για εθνικοποίηση του ενεργειακού τομέα (εθνικοποίηση της ΔΕΗ και όλων των ιδιωτικών μονάδων) χωρίς αποζημίωση, με εργατικό και λαϊκό έλεγχο. Μόνο ένας εθνικοποιημένος τομέας ενέργειας μπορεί να εξασφαλίσει φτηνό ρεύμα για όλους, αξιοποιώντας τις υπάρχουσες τεχνολογίες με κριτήριο τις κοινωνικές ανάγκες και την περιβαλλοντική ισορροπία.

Αυτό, φυσικά, προϋποθέτει πλήρη απειθαρχία στις ντιρεκτίβες και την πολιτική της ΕΕ, την ίδια την ΕΕ και μια πορεία ρήξης και αποδέσμευσης από αυτή. Αυτός ο πολιτικός στόχος, που ανακύπτει τελικά σε κάθε μικρό ή μεγάλο θέμα, δεν είναι «για το μέλλον» αλλά για το τώρα.

Πηγή: Εφημερίδα των Συντακτών

Επιστολή μαθητών 19ου Γυμνασίου Αθηνών

Λάβαμε και δημοσιεύουμε επιστολή των μαθητών τμήματος του 19ου Γυμνασίου Αθηνών για την απαράδεκτη όσο και επικίνδυνη  κατάσταση στην οποία βρίσκεται το κτήριο του σχολείου τους. Τα συμπεράσματα δικά σας.

Κυρία Υπουργέ,  Κύριε Δήμαρχε,

Το σχολείο μας, το 19ο Γυμνάσιο Αθήνας, βρίσκεται στην οδό Αγίου Μελετίου 105, έχει 11 τμήματα και 270 μαθητές. Το κτίριο είναι πάρα πολύ μικρό για τόσους μαθητές και δεν έχει όλους τους απαραίτητους χώρους που πρέπει να έχει ένα σχολείο. Δηλαδή έχει μόνο τις  αίθουσες διδασκαλίας, μία αίθουσα για υπολογιστές, γραφείο διευθυντή και καθηγητών.

Δεν έχει χώρο για εργαστήρια. Επομένως δεν έχουμε εργαστήρια φυσικής, χημείας, εικαστικών, τεχνολογίας.

Δεν έχει χώρο για κυλικείο. Επομένως είμαστε χωρίς κυλικείο επτά ώρες κι αυτό δυσκολεύει πολύ την ζωή μας μέσα στο σχολείο.

Δεν έχει χώρο για κανονική αυλή. Η αυλή είναι πάρα πολύ μικρή [είναι ο ακάλυπτος μιας πολυκατοικίας] στην οποία χωράει μόνο ένα φιλέ βόλεϊ. Στο διάλειμμα δεν χωράμε όλα τα παιδιά. Το μάθημα της Γυμναστικής γίνεται με πολλές δυσκολίες αφού δεν έχουμε χώρο.

Δεν έχει χώρο για μεγάλους διαδρόμους και  σκάλες. Οι διάδρομοι και οι σκάλες είναι στενοί. Όταν βρέχει δεν μπορούμε να είμαστε στην αυλή [δεν έχει στέγαστρο], οπότε μένουμε μέσα στο κτίριο και είμαστε ο ένας πάνω στον άλλο. Δηλαδή δεν μπορούμε ούτε αποστάσεις να έχουμε για τον Covid όπως μας λέτε ότι είναι απαραίτητο.

Φάρδος σκάλας 1,13

Οι πίνακες είναι τόσο παλιοί και φθαρμένοι που δεν μπορούμε να τους διαβάσουμε. Σε κάποιες τάξεις πάνω στους πίνακες βρίσκονται πρίζες.

Φάρδος εισόδου από τη σκάλα 82 εκατοστά

Πρίζες σε πίνακα

Δεν υπάρχει χώρος ούτε μέσα στις τάξεις. Οι αίθουσες [με εξαίρεση μόνο μία που είναι μεγάλη] δεν μας χωράνε. Για να καταλάβετε καλύτερα [αν και σας παρουσιάζουμε φωτογραφίες από διάφορες τάξεις του σχολείου μας] θα σας περιγράψουμε την τάξη μας. Στην τάξη μας [Α3] υπάρχουν δύο σειρές θρανίων οι οποίες έχουν μικρή απόσταση μεταξύ τους. Για να χωρέσουν τα θρανία, οι σειρές είναι κολλημένες στους πλαϊνούς τοίχους ενώ οι καρέκλες των τελευταίων θρανίων είναι κολλημένες στον πίσω τοίχο.

Το πρώτο θρανίο της μίας σειράς [αριστερά καθώς μπαίνουμε] βρίσκεται σχεδόν πάνω στο άνοιγμα της πόρτας. Το πρώτο θρανίο της άλλης σειράς είναι κολλημένο πάνω στην έδρα. Η έδρα είναι κολλημένη στον τοίχο με τον πίνακα.

Καμιά φορά, επειδή το πρώτο θρανίο που ακουμπά στην έδρα είναι πολύ στριμωγμένο, μετακινούμε την έδρα μπροστά στον πίνακα για να έχει λίγο χώρο και το πρώτο θρανίο, το οποίο όμως έτσι έρχεται παράλληλα με την έδρα. Στραβολαιμιάζουμε λίγο αλλά κερδίζουμε χώρο.

Δηλαδή δεν έχουμε καθόλου χώρο και δεν ξέρουμε έτσι στριμωγμένοι που είμαστε τι θα γίνει αν πρέπει να τρέξουμε σε περίπτωση κινδύνου.Δεν έχει χώρο ούτε για αίθουσα εκδηλώσεων. Για να καταλάβετε ούτε σχολικές γιορτές καλά καλά δεν μπορούμε να κάνουμε. Ανά τάξη πηγαίνουμε στην πιο μεγάλη αίθουσα διδασκαλίας για να παρακολουθήσουμε την γιορτή, την οποία τα παιδιά που την αναλαμβάνουν την κάνουν τρεις φορές, δηλαδή για κάθε μία τάξη χωριστά. Φυσικά δεν μπορούμε να κάνουμε καμία άλλη εκδήλωση.

Πρέπει να καταλάβετε ότι: Είμαστε στεναχωρημένοι, αυτή η κατάσταση είναι επικίνδυνη, δεν μπορούμε να κάνουμε σωστό μάθημα. Δεν χωράμε τόσα παιδιά σε αυτό το κτίριο.

Πρέπει να μας ακούσετε: Δεν έχουμε χώρο, δεν έχουμε ίσες ευκαιρίες με τους συμμαθητές μας άλλων σχολείων.

Πρέπει να μας απαντήσετε: Γιατί συμβαίνει αυτό; Θα κάνετε κάτι;

Με εκτίμηση

Οι μαθητές του τμήματος Α3

του 19ου Γυμνασίου Αθήνας.

ΑΘΗΝΑ 03-02-22

4 ερωτήματα και 4 αλήθειες σε σχέση με το Ε.Σ.Υ.

Στις 8/2/2022 το υπουργείο υγείας εκδίδει προπαγανδιστικό βίντεο για τον αριθμό των ΜΕΘ στην Ελλάδα και τις προσλήψεις προσωπικού στο Ε.Σ.Υ που έγιναν στην διετία της πανδημίας. Παρόλο που η διαχείριση της πανδημίας από την ΝΔ και το υπουργείο δεν διαθέτει ούτε ψήγμα αξιοπιστίας, είπαμε αρχικά να δούμε τα στοιχεία που παρουσιάζονται με καλή την πίστη. Έτσι λοιπόν προκύπτουν 4 βασικά ερωτήματα:

1. Εδώ και 2 χρόνια πανδημίας η ενημέρωση για τον αριθμό κρεβατιών ΜΕΘ αποτελούνταν από προφορικά διαγγέλματα από παράγοντες του υπουργείου – διαγγέλματα που συνήθως αποτελούσαν αντικρουόμενες εκτιμήσεις που ανεβοκατέβαζαν τους αριθμούς ανάλογα με τις επικοινωνιακές ανάγκες της ΝΔ. Μαθαίνουμε λοιπόν ότι υπάρχουν 1347 κρεβάτια ΜΕΘ από τα οποία τα 1105 είναι στο Ε.Σ.Υ. Όπως όμως μας ενημερώνουν καθημερινά υγειονομικοί, και όπως ξέρουμε από την εντατικολογία, η ΜΕΘ δεν είναι απλώς ένα κρεβάτι με έναν αναπνευστήρα. Στηρίζεται κατά βάση σε εξειδικευμένο προσωπικό (ιατρούς και νοσηλευτές). Ποια είναι η αναλογία γιατρών και νοσηλευτών σε σχέση με τα κρεβάτια ΜΕΘ;

2. Από τον αριθμό ΜΕΘ που δίνει το υπουργείο ποιες είναι οι πραγματικά λειτουργικές ΜΕΘ; Η μελέτη Λύτρα – Τσιόδρα ανέδειξε ότι το Ε.Σ.Υ μπλοκάρει όταν οι διασωληνώσεις ξεπερνάνε τις 400, με την θνητότητα να εκτοξεύεται όσο αυξάνονται οι διασωληνωμένοι, ή όσο απομακρυνόμαστε από την Αττική, έχοντας δυστυχώς περιπτώσεις όπου η θνητότητα σε ΜΕΘ της επαρχίας να αγγίζει το 100%. Το υπουργείο από την άλλη, μιλάει για 702 ΜΕΘ που διατίθενται για τα περιστατικά COVID 19. Η πραγματικότητα των ίδιων των ανακοινώσεων του Υπουργείου Υγείας έδειχνε ότι ο μέγιστος αριθμός κλινών ΜΕΘ που διατέθηκε για covid περιστατικά δεν ξεπέρασε τις 680. Οι σχεδόν διπλάσιες κλίνες που κατά την κυβέρνηση «λειτουργούν», πώς προκύπτουν;

3. Το υπουργείο αναδεικνύει την ενίσχυση του Ε.Σ.Υ σε ανθρώπινο δυναμικό με 3.729 μόνιμο και 15.732 επικουρικό προσωπικό μέσα στην διετία. Αλήθεια ποιο είναι το συνολικό ισοζύγιο σε σχέση με το προσωπικό του ΕΣΥ μέσα στην διετία; Αν λάβουμε υπόψη τις συνταξιοδοτήσεις και παραιτήσεις λόγω burn out σε ιατρικό και νοσηλευτικό προσωπικό, ποια είναι η πραγματική αύξηση των απασχολούμενων στο ΕΣΥ; Μόνο οι υγειονομικοί που τέθηκαν σε αναστολή ξεπερνάνε τις 4.500 θέσεις σε μόνιμο προσωπικό, που στην συντριπτική πλειοψηφία παραμένουν ακάλυπτες.

4. Τέλος το Υπουργείο Υγείας επιχειρεί με περίσσια κουτοπονηριά να στοιχειοθετήσει την επάρκεια της Ελλάδας σε ΜΕΘ μέσα στην πανδημία με το να συγκρίνει τον ελληνικό με τον ευρωπαϊκό μέσο όρο, αλλά …προ πανδημίας, Δηλαδή στοιχεία για το 2021 συγκρίνονται με αυτά του 2018, προ πανδημίας, ώστε να προκύψει το μαγικό νούμερο που χρειάζεται το υπουργείο για να μας πείσει ότι ‘’πάμε καλά’’. Μήπως η πανδημία δεν αύξησε τις ανάγκες υγείας ή μήπως μιλάμε για προχωρημένη στατιστική του στυλ ‘’Στα 15 παιδιά ανά τάξη κολλάει περισσότερο από ότι στα 25’’; Οι άριστοι της κυβέρνησης ΝΔ οφείλουν να μας διαφωτίσουν σχετικά.

Και 4 αλήθειες…

1. Η αλήθεια για τα κρεβάτια ΜΕΘ αποτυπώνεται από την ζοφερή πραγματικότητα που βιώνει το υγειονομικό προσωπικό του ΕΣΥ και ο ελληνικός λαός. Όπως αποτυπώνεται από έρευνες και δεδομένα (χαρακτηριστικό παράδειγμα η μελέτη Τσιόδρα – Λύτρα) αλλά και η πραγματική κλινική εμπειρία που δείχνει ότι σχεδόν η πλειοψηφία των θανάτων λόγω covid ήρθε εκτός ΜΕΘ. Κοινές κλίνες βαφτίζονται ΜΕΘ με ελάχιστο και μη εκπαιδευμένο προσωπικό. Τα κρεβάτια δεν επαρκούν ούτε στο ελάχιστο με δεκάδες και εκατοντάδες ασθενείς να περιμένουν διασωληνωμένοι σε κοινό κρεβάτι (ή ακόμα να μην αποκτούν καν πρόσβαση σε κοινή κλίνη) για να αδειάσει κάποιο κρεβάτι ΜΕΘ. Όλα αυτά, πριν φτάσουμε στους 702 διασωληνωμένους. Οι θάνατοι έξω από τις ΜΕΘ και η υψηλή θνητότητα εντός των μονάδων είναι αποκλειστική ευθύνη της κυβέρνησης ΝΔ και της διαχείρισης της πανδημίας.

2. Το Ε.Σ.Υ είναι υπό κατάρρευση. Το προσωπικό στα νοσοκομεία και στην Πρωτοβάθμια Φροντίδα Υγείας είναι εξαντλημένο και υπό κατάρρευση. Μαζικά συνάδελφοι που για χρόνια δούλευαν στο Ε.Σ.Υ οδηγούνται σε παραίτηση ή πρόωρη συνταξιοδότηση ενώ νέοι συνάδελφοι ειδικευόμενοι οδηγούνται μαζικά στην μετανάστευση. Δεν πρόκειται για γιατρούς που «λύγισαν» από το φόρτο ή λιποψύχησαν στη μάχη. Οι γιατροί που σήμερα μεταναστεύουν ή παραιτούνται από τα νοσοκομεία μετρούν δύο ολόκληρα χρόνια υπερ-εργασίας στο κόκκινο, χωρίς σταματημό. Η φυγή από το ΕΣΥ έχει τη σφραγίδα της κυβερνητικής αδιαφορίας ή ακόμα χειρότερα της πολιτικής πρόθεσης να αποδυναμωθεί σκόπιμα το δημόσιο νοσοκομείο για να γιγαντωθούν τα κέρδη του ιδιωτικού. Σήμερα μετράμε πολύ λιγότερους συναδέλφους, σε ένα Ε.Σ.Υ που ήδη πριν την πανδημία λειτουργούσε με χιλιάδες κενά.

3. Το Ε.Σ.Υ έχει γίνει σύστημα μίας νόσου. Όσο και αν βαυκαλίζεται το υπουργείο για το αντίθετο τα στοιχεία είναι ενδεικτικά. Μόνο για τον Γενάρη – Οκτώβρη 2020 χάθηκαν πάνω από 2,5 εκατομμύρια επισκέψεις στα Κέντρα Υγείας, σε σχέση με τον αντίστοιχο μέσο όρο της περιόδου 2017 – 2019, ενώ άλλα 3,4 εκατομμύρια επισκέψεις στα τακτικά εξωτερικά ιατρεία των νοσοκομείων. Τα χειρουργεία τακτικά χειρουργεία έχουν μειωθεί πάνω από 50%. Αντίστοιχα είναι και τα στοιχεία για το 2021. Το Ε.Σ.Υ φέρει ακέραιο το βάρος της πανδημίας χωρίς την παραμικρή ενίσχυση από τον ιδιωτικό τομέα υγείας (κλινικές και νοσοκομεία).

4. Το ιδιωτικό κεφάλαιο στο υγεία συνεχίζει ανενόχλητο να κερδοσκοπεί σε βάρος του ελληνικού δημοσίου και του ελληνικού λαού. Οι ιδιωτικές κλινικές στην συντριπτική πλειοψηφία έχουν μείνει στο απυρόβλητο μέσα στην πανδημία ενώ στις λίγες περιπτώσεις που καλούνται να συνδράμουν – το κάνουν ζητώντας τουλάχιστον διπλάσια ρήτρα από τα προβλεπόμενα. Βλέπε ΦΕΚ Β’ 4181/2021 για αποζημιώσεις με συντελεστή 2,09 επί της αρχικής τιμής. Όχι όμως μόνο αυτό: Ο εξοβελισμός της λοιπής νοσηρότητας από τα δημόσια νοσοκομεία (και κυρίως των χειρουργικών επεμβάσεων), πέρα από ένα σημαντικό κόστος υπερβάλλουσας θνητότητας (η οποία στην Ελλάδα έχει εκτοξευτεί), οδηγεί όσους μπορούν να στρίψουν τον οικογενειακό κουμπαρά, στον ιδιωτικό τομέα. Από τη μια τα ιδιωτικά νοσοκομεία λειτούργησαν με κυβερνητικό προστατευτικό κλοιό για να μην «μολυνθεί» από τον covid, από την άλλη, με το ΕΣΥ αποκλειστικής νόσου, σπρώχτηκαν δεκάδες χιλιάδες νέοι πελάτες στα ιδιωτικά κέντρα υγείας.

Η πανδημία ανέδειξε παγκόσμια ότι μόνο ισχυρά δημόσια συστήματα υγείας μπορούν να εγγυηθούν την υγεία του λαού. Στην Ελλάδα όμως, έχοντας μια κυβέρνηση ορκισμένη αντίπαλο των δημόσιων αγαθών, το σύστημα υγείας σκόπιμα, συστηματικά και εμμονικά διαλύεται για να οδηγηθούν οι πολίτες στα ιδιωτικά νοσοκομεία. Το τσάκισμα του Ε.Σ.Υ. είναι το μεγάλο στοίχημα της κυβέρνησης. Η υπεράσπισή του και η ανάδειξη της δημόσιας υγείας ως αναντικατάστατη κρατική υποχρέωση, είναι το μεγάλο στοίχημα του λαού και του προοδευτικού κινήματος.

Βία, κακοποίηση, παρενόχληση, βιασμοί: κοινός παρονομαστής η ιδεολογία του ισχυρού

Το τελευταίο διάστημα, όλο και συχνότερα η δημόσια συζήτηση περιστρέφεται γύρω από εγκλήματα ιδιαίτερα απάνθρωπα, συχνά με θύματα γυναίκες, παιδιά, ΑΜΕΑ κ.ά. Οι καταγγελίες για το βιασμό στη Θεσσαλονίκη και την πιθανή ύπαρξη κυκλώματος μαστροπείας, ο βιασμός ανήλικης και η εκμετάλλευση γυναικών από ιερέα, η δυσώδης υπόθεση με τον καθηγητή της ΑΣΟΕΕ είναι μόνο μερικές από αυτές. Η μεγάλη εικόνα και τα διαθέσιμα στατιστικά στοιχεία αποτυπώνουν σε παγκόσμια κλίμακα την ένταση της βίας κατά των γυναικών και των παιδιών, την γιγάντωση των κυκλωμάτων εμπορίας ανθρώπων, με βασικό σκοπό την σεξουαλική τους εκμετάλλευση, την αύξηση της διακίνησης και κατανάλωσης ναρκωτικών ουσιών κ.ά.

Το έγκλημα και η βία δεν πέφτουν από τον ουρανό. Ούτε μπορούν να αποδίδονται με υπεραπλουστεύσεις ή δόλο στους εκάστοτε αποδιοπομπαίους τράγους (τους μετανάστες, τους ψυχικά ασθενείς, το αντρικό φύλο γενικώς και αορίστως κ.ά.). Προϋπόθεση για την αντιμετώπιση κάθε τέτοιου φαινομένου, είναι η κατανόηση των αιτιών που το γεννούν και η εξάλειψή τους. Με άλλα λόγια, απέναντι στα γεγονότα, που αν μη τι άλλο προκαλούν αποτροπιασμό στην κοινωνική πλειοψηφία, θα πρέπει να αναζητηθούν ευθύνες που υπερβαίνουν την τιμωρία του δράστη. Θα πρέπει να έρθουμε αντιμέτωποι με τα ερωτήματα: «Ποια είναι η κοινωνία που έχει οικοδομηθεί; Ποιες οι αξίες της; Γιατί παράγει τόση βία; Ποιος ευθύνεται;». Κι αυτό γιατί το έγκλημα, όσο κι αν αποτελεί έκφραση αντικοινωνικής συμπεριφοράς και στάσης, έχει βαθιά κοινωνικές αιτίες.

Κοινό σημείο στην αποχαλίνωση της βίας είναι η αντίληψη της επιβολής του ισχυρού στον αδύναμο. Ο καπιταλισμός, και μάλιστα ο νεοφιλελεύθερος, που διατυμπανίζει ότι κοινωνία δεν υπάρχει, μόνο άτομα σε αέναο ανταγωνισμό μεταξύ τους, παράγει συνθήκες ζούγκλας όχι μόνο στο πεδίο της οικονομίας αλλά και στην αντίληψη των ανθρώπων για τον εαυτό τους και τους γύρω τους. Η αντίληψη ότι το ατομικό μου συμφέρον είναι πάνω από όλα και ότι ο διπλανός υπάρχει μόνο για να ικανοποιεί αυτό το συμφέρον αποτελεί τον ιδεολογικό πυρήνα αυτού του συστήματος και τροφοδοτεί την «κατανάλωση» των πιο αδύναμων. Δεν θίγονται όλοι το ίδιο ούτε έχουν όλοι και όλες τις ίδιες πιθανότητες να θυματοποιηθούν, επειδή ακριβώς το άτομο –που μόνο ως τέτοιο αντιλαμβάνεται τον εαυτό του- γνωρίζει πολύ καλά ότι «το μεγάλο ψάρι τρώει το μικρό» και όχι το αντίστροφο, άρα μπορεί να επιτίθεται μόνο εκεί που «το παίρνει» να το κάνει.

Σε πολλές από αυτές τις υποθέσεις βλέπουμε ότι οι δράστες αισθάνονται ότι βρίσκονται στο απυρόβλητο και ότι κανείς δεν μπορεί να τους αγγίξει. Η βεβαιότητά τους αυτή πηγάζει ακριβώς από τη θέση εξουσίας που κατέχουν: γόνοι πλουσίων οικογενειών της αστικής τάξης, καθηγητές ΑΕΙ με θέσεις στον κρατικό μηχανισμό και πολιτικές διασυνδέσεις, υπεράνω πάσης υποψίας οικογενειάρχες και πνευματικοί καθοδηγητές των απελπισμένων στις φτωχογειτονιές, μυώδη φασιστοειδή, μέλη νεοναζιστικών οργανώσεων που δρουν κατ’ εντολή επιχειρηματιών και χαίρουν αστυνομικής ασυλίας και υποστήριξης… Χωρίς να έχουν όλοι την ίδια ισχύ, εξουσιάζουν πάντως με τον έναν ή τον άλλο τρόπο ένα μικρότερο ή μεγαλύτερο φάσμα ανθρώπων και πραγμάτων και αυτήν ακριβώς την εξουσία ή την άμεση σχέση τους με αυτήν εκμεταλλεύονται. Στην περίπτωσή τους άλλωστε, η αστική δικαιοσύνη συνήθως κάνει τα στραβά μάτια ή έρχεται όταν είναι ήδη πολύ αργά, πάντα με προσοχή και απέραντο «σεβασμό» στην θέση ισχύος τους. Πώς να μην δρα ανεξέλεγκτος και να μην περηφανεύεται κιόλας αυτός που καταγγέλλεται για βιασμό, δεν κρατείται ούτε μια ώρα και έχει ένα ολόκληρο μιντιακό σύστημα να τον ξεπλένει διαστρέφοντας τα γεγονότα και τις πληροφορίες; Πώς μην λειτουργεί αποχαλινωμένος ένας καθηγητής ΑΕΙ σε βάρος του οποίου υφίστανται διώξεις για κακουργήματα, παρά ταύτα συνεχίζει κανονικά να διδάσκει και να κατέχει δημόσιες θέσεις, με το πειθαρχικό συμβούλιο να μην έχει καν συνεδριάσει; Προσοχή, δεν ισχυρίζεται κανείς πως μόνο οι πλούσιοι και όσοι έχουν θέσεις εξουσίας βιάζουν και σκοτώνουν. Είναι όμως οι μόνοι που μπορούν να το κάνουν και να μην τρέχει και τίποτα.

Δεν πρέπει να μας διαφεύγει το εξής: η κυρίαρχη ανθρωποφαγική ιδεολογία μιας ραγδαία εκφασιζόμενης κοινωνίας δεν αγγίζει μόνο τα ανώτερα στρώματα, αλλά επηρεάζει βαθιά το σύνολο. Παράγεται όμως και διαχέεται στην κοινωνία από την αστική τάξη της χώρας και τους πολιτικούς και μιντιακούς και «πολιτιστικούς» εκπροσώπους της: ο νεοσυντηρητισμός, ο ρατσισμός, ο μισογυνισμός και η εν γένει κουλτούρα του κοινωνικού κανιβαλισμού μεταπηδάει από τα δελτία ειδήσεων, την trap μουσική και τα reality επιβίωσης στα σχολεία, τις γειτονιές, τα γήπεδα. Όχι το αντίστροφο.

Η κυβέρνηση της Ν.Δ. και του Μητσοτάκη έχει πιαστεί επανειλημμένα να συναγελάζεται με παιδοβιαστές, βιαστές, οικονομικούς εγκληματίες κ.ά. όχι τυχαία. Παραμένει το κατεξοχήν κόμμα της αστικής τάξης της χώρας και περιβάλλον που οι πιο κανιβαλικές αντιλήψεις συναντούν τις νεοφιλελεύθερες εμμονές: Η ΔΑΠ-ΝΔΦΚ, εκτός από παράταξη των ιδιωτικών κολλεγίων, είναι και η παράταξη των σεξιστικών αφισών, των «ξέφρενων πάρτυ» με «γνωστά μοντέλα», των τραμπούκων που σπάνε καταλήψεις και νοθεύουν εκλογές. Με αυτές τις αξίες μεγάλωσε τα «γαλάζια παιδιά» της, αυτά τα φιντάνια βρίσκονται σήμερα σε θέσεις εξουσίας.

Όσα συμβαίνουν γύρω μας όλο και συχνότερα είναι συμπτώματα μιας κοινωνίας σε βαθιά κρίση, στην οποία κερδίζει κάθε μέρα έδαφος ο φασισμός, ακόμη και αν δεν αυτοαποκαλείται έτσι. Το ριζικό πρόβλημα μιας τέτοιας κοινωνίας δεν θα το λύσουν τα social media, ασχέτως αν σε κάποια περιπτώσεις παίζουν θετικό ρόλο (ο κανόνας είναι μάλλον το αντίθετο). Πρέπει να σταματήσουμε να πέφτουμε από τα σύννεφα, να σταθούμε δίπλα στα θύματα, αλλά κυρίως να συμβάλλουμε στην αποκάλυψη των αιτιών της αδικίας, στην πάλη ενάντια στις ρίζες της, στο ξεγύμνωμα των απολογητών της και της ιδεολογίας τους, στην οικοδόμηση εναλλακτικής σε επίπεδο πολιτιστικό, πολιτικό, κοινωνικών σχέσεων και οικονομίας μακριά από την κυρίαρχη μαυρίλα που πυκνώνει.

Να μιλήσουμε, λοιπόν, για οπαδική βία

Να μιλήσουμε, λοιπόν, για οπαδική βία. Γιατί η δολοφονία του Άλκη είχε οπαδικό κίνητρο.

1. Μέσα στην δεκαετία υπάρχει ενίσχυση των συνδέσμων οργανωμένων οπαδών. Λούμπεν κυρίως, και όχι μόνο, κόσμος, μη βρίσκοντας πουθενά συλλογική διέξοδο αλλά αναζητώντας μια συλλογική ταυτότητα, μπαίνει στους συνδέσμους.
2. Η κοινωνία γίνεται πιο συντηρητική, οι φασίστες και οι ακροδεξιοί, καλά οργανωμένοι, μπαίνουν στους συνδέσμους και εκτοπίζουν σταδιακά κάποιες αναρχικές ή πιο αριστερές τάσεις. Πολλοί σύνδεσμοι μετατρέπονται σε φασιστικούς θύλακες. Οπαδικές οργανώσεις κυριαρχούνται από φασίστες. Αλλάζει το στυλ των οργανωμένων οπαδών. Θυμίζουν στρατό, τάγματα εφόδου, με πιο οργανωμένα “πεσίματα”, σε αντιπάλους, με ακόμα μεγαλύτερη σκληρότητα.
3. Ο ατομισμός και ο ανταγωνισμός κυριαρχούν ακόμα περισσότερο, παντρεμένοι με έναν κοινωνικό αγριανθρωπισμό. Τον αδύναμο διπλανό μου, τον “διαφορετικό” θα τον τσακίσω μέχρι θανάτου.
4. Στην κεφαλή των ισχυρών ΠΑΕ μαφιόζοι. Κανονικοί εγκληματίες, λαθρέμποροι, πρεζέμποροι, μαφιόζοι με ξένους νταβάδες, γιουσουφάκια άλλων, άξεστοι χωριαταραίοι που βρέθηκαν με χρήμα και εξουσία, δεν έχουν αφήσει φράγκο στον τόπο αλλά μόνο τον ξεζουμίζουν. Διαλύουν την συγκρότηση, την ανάπτυξη και την ενότητά του, με πολιτισμό υποκουλτούρας, ματσίλας, βίας και όλων των χειρότερων χαρακτηριστικών της ανθρώπινης ύπαρξης. Η Λούμπεν Μεγαλοαστική Τάξη της Ελλάδας. Η αστική τάξη του ΕΣΠΑ και της πρέζας. Κουμπουροφόροι, τραμπούκοι, που δρουν ανενόχλητοι σαν να τους ανήκει το ποδόσφαιρο και ο κόσμος του, μπουκάρουν στα αποδυτήρια για πλάκα, απειλούν διαιτητές. Αυτοί ενισχύουν τους οπαδικούς στρατούς, γιατί τους θέλουν δίπλα τους να καθαρίζουν στα δύσκολα. Ο Μαρίνακης και ο Μώραλης εκλέχτηκαν στον Πειραία με την βοήθεια των οπαδών. Ο Μελισσανίδης καθάρισε στη Φιλαδέλφεια με τραμπουκισμούς ενάντια σε συλλογικότητες και διαφωνούντες. Ο Σαββίδης μπήκε με όπλο μέσα στο γήπεδο και συνέχισε ανενόχλητος την επιχειρηματική του δραστηριότητα, ως “ευεργέτης” της πόλης μας.
5. Κάλυψη από τις ΠΑΕ των οπαδικών στρατών με δηλώσεις, με δικηγόρους και νομική προστασία στα δικαστήρια, με διανομή φθηνών εισιτηρίων, με τοποθέτηση ακόμα και “οπαδικών στελεχών” στα ΔΣ των ΠΑΕ. Διαχρονική κάλυψη των ΠΑΕ από τις κυβερνήσεις . Προστασία της ανομίας των ΠΑΕ με χαρακτηριστική περίπτωση το περιβόητο “άρθρο 44”, χατίρια, χάρισμα χρεών. Μια πολιτική ηγεσία, που κάθεται σούζα στις μεγάλες ΠΑΕ.
6. Βιτριολικά ΜΜΕ συμφερόντων των ΠΑΕ, δημοσιο-κάφροι στα payroll των ιδιοκτητών των ΠΑΕ και οπαδική δημοσιογραφία. Πρωτοσέλιδα που φτιάχνουν κλίμα, παρακινούν βίαια. “Κάψτε τους καρνάβαλους”, “τσακίστε τους”, “τελειώστε τους”. Αυτός ο καρκίνος.
Αυτοί είναι οι φυσικοί και ηθικοί αυτουργοί της σημερινής δολοφονίας του 19χρονου. Όσο συντηρείται αυτό το “σύστημα σχέσεων” τόσο πιο πολύ θα ξεσαλώνουν οι ιδιοκτήτες των ΠΑΕ και οι οπαδικοί τους στρατοί. Κι αν δεν ξηλωθεί αυτή η σκατίλα, θα θρηνήσουμε κι άλλον Άλκη.

Covid-19: ενδημικό δεν σημαίνει ακίνδυνο

Οι αισιόδοξες υποθέσεις θέτουν σε κίνδυνο τη δημόσια υγεία – οι υπεύθυνοι χάραξης πολιτικής πρέπει να δράσουν τώρα για να διευθετήσουν αυτό που θα συμβεί κατά τα επόμενα χρόνια.

Η λέξη «ενδημική» έχει γίνει μια από τις πιο καταχρηστικές έννοιες της πανδημίας. Και πολλές από τις λανθασμένες υποθέσεις που γίνονται ενθαρρύνουν έναν άστοχο εφησυχασμό. Η ενδημικότητα της COVID-19 δεν σημαίνει και το φυσικό της τέλος.

Για έναν επιδημιολόγο, μια ενδημική λοίμωξη είναι μια λοίμωξη στην οποία τα συνολικά ποσοστά είναι στατικά: ούτε αυξάνονται ούτε μειώνονται. Πιο συγκεκριμένα, σημαίνει ότι το ποσοστό των ατόμων που μπορούν να νοσήσουν εξισορροπεί τον βασικό «αριθμό αναπαραγωγής» του ιού, (σ.σ. δηλαδή) τον αριθμό των ατόμων που θα μπορούσε να μολύνει ένα μολυσμένο άτομο, υποθέτοντας έναν πληθυσμό στον οποίο όλοι θα μπορούσαν να νοσήσουν. Ναι, το κοινό κρυολόγημα είναι ενδημικό. Το ίδιο ισχύει και για τον πυρετό Lassa, την ελονοσία και την πολιομυελίτιδα. Το ίδιο ίσχυε και για την ευλογιά, μέχρι που την εξαφάνισαν τα εμβόλια.

Με άλλα λόγια, μια ασθένεια μπορεί να είναι ενδημική και ταυτόχρονα διαδεδομένη και θανατηφόρα. Η ελονοσία σκότωσε περισσότερους από 600.000 ανθρώπους το 2020. Δέκα εκατομμύρια αρρώστησαν από φυματίωση το ίδιο έτος και 1,5 εκατομμύριο πέθαναν. Ενδημική σίγουρα δεν σημαίνει ότι η εξέλιξη έχει με κάποιο τρόπο δαμάσει ένα παθογόνο, ώστε η ζωή απλά να επιστρέψει στο «φυσιολογικό».

Ως εξελικτικός βιολόγος, απογοητεύομαι όταν οι υπεύθυνοι χάραξης πολιτικής επικαλούνται τη λέξη «ενδημικό» ως δικαιολογία για να μην κάνουν τίποτα. Στην παγκόσμια πολιτική υγείας υπάρχουν περισσότερες επιλογές από το να μάθουμε να ζούμε με έναν ενδημικό ροταϊό, ηπατίτιδα C ή ιλαρά.

Η δήλωση ότι μια λοίμωξη θα γίνει ενδημική δεν λέει τίποτα για το πόσος χρόνος μπορεί να χρειαστεί για να φτάσει σε ισορροπία, ποια θα είναι τα ποσοστά των κρουσμάτων, τα επίπεδα νοσηρότητας ή τα ποσοστά θανάτου ή, κυρίως, πόσος πληθυσμός -και ποιοι τομείς- θα είναι ευπαθείς. Ούτε υποδηλώνει εγγυημένη σταθερότητα: μπορεί ακόμη να υπάρξουν ανατρεπτικά κύματα από ενδημικές λοιμώξεις, όπως παρατηρήθηκε με την επιδημία ιλαράς στις ΗΠΑ το 2019. Οι πολιτικές υγείας και η ατομική συμπεριφορά θα καθορίσουν ποια μορφή -από τις πολλές πιθανές μορφές- θα λάβει η ενδημική COVID-19.

Αμέσως μετά την εμφάνιση και εξάπλωση της παραλλαγής Άλφα στα τέλη του 2020, υποστήριξα ότι, αν δεν κατασταλούν οι νέες λοιμώξεις, η εξέλιξη του ιού θα είναι γρήγορη και απρόβλεπτη, με την εμφάνιση περισσότερων παραλλαγών με διαφορετικά και δυνητικά πιο επικίνδυνα βιολογικά χαρακτηριστικά. Έκτοτε, τα συστήματα δημόσιας υγείας πιέστηκαν κάτω από την εξαιρετικά μεταδοτική και πιο ιογενή παραλλαγή Δέλτα, και τώρα υπάρχει η παραλλαγή Όμικρον, με τη σημαντική ικανότητά της να αποφεύγει το ανοσοποιητικό σύστημα, προκαλώντας επαναμολύνσεις και υποτροπές. Οι Βήτα και Γάμμα ήταν επίσης εξαιρετικά επικίνδυνες, αλλά δεν εξαπλώθηκαν στον ίδιο βαθμό.

Ο ίδιος ιός μπορεί να προκαλέσει ενδημικές, επιδημικές ή πανδημικές λοιμώξεις: αυτό εξαρτάται από τις αλληλεπιδράσεις: της συμπεριφοράς ενός πληθυσμού, της δημογραφικής δομής, της ευπάθειας και της ανοσίας, καθώς και από το αν εμφανίζονται παραλλαγές του ιού. Διαφορετικές συνθήκες σε όλο τον κόσμο μπορούν να επιτρέψουν την ανάπτυξη πιο επιτυχημένων μεταλλάξεων, οι οποίες μπορούν να προκαλέσουν νέα κύματα επιδημιών. Αυτά τα ενδεχόμενα νέα κύματα συνδέονται με τις πολιτικές αποφάσεις μιας περιοχής και την ικανότητα αντιμετώπισης νέων λοιμώξεων. Ακόμα και αν μια περιοχή φτάσει σε μια (σ.σ. ενδημική) ισορροπία -είτε αυτή είναι χαμηλή είτε υψηλή σε νοσήματα και θανάτους-, αυτή μπορεί να διαταραχθεί όταν φτάσει μια νέα μετάλλαξη με νέα χαρακτηριστικά.

Η COVID-19 δεν είναι, φυσικά, η πρώτη πανδημία στον κόσμο. Το γεγονός ότι τα ανοσοποιητικά συστήματα των οργανισμών έχουν εξελιχθεί για να αντιμετωπίζουν τις συνεχείς λοιμώξεις, καθώς και τα ίχνη ιικού γενετικού υλικού που έχουν ενσωματωθεί στο δικό μας γονιδίωμα από αρχαίες ιικές λοιμώξεις, αποτελούν απόδειξη τέτοιων εξελικτικών μαχών (σ.σ. μεταξύ ανθρωπότητας και αρχαίων πανδημιών). Είναι πιθανό ότι ορισμένοι ιοί «εξαφανίστηκαν» από μόνοι τους ενώ παράλληλα προκαλούσαν υψηλά ποσοστά θνησιμότητας κατά την έξοδό τους.

Υπάρχει μια ευρέως διαδεδομένη, αισιόδοξη παρανόηση ότι οι ιοί εξελίσσονται με την πάροδο του χρόνου και γίνονται πιο ακίνδυνοι. Αυτό δεν ισχύει: δεν υπάρχει προκαθορισμένο εξελικτικό μονοπάτι για να γίνει ένας ιός πιο ακίνδυνος, ιδίως εκείνοι, όπως ο SARS-CoV-2, στους οποίους η μεγαλύτερη μετάδοση συμβαίνει πριν ο ιός προκαλέσει σοβαρή ασθένεια. Σκεφτείτε ότι ο Άλφα και ο Δέλτα είναι πιο ιογενείς από το στέλεχος που εντοπίστηκε για πρώτη φορά στο Wuhan της Κίνας. (σ.σ. Αντίστοιχα), το δεύτερο κύμα της πανδημίας γρίπης του 1918 ήταν πολύ πιο θανατηφόρο από το πρώτο.

Πολλά μπορούν να γίνουν για να μετατοπιστεί η εξελικτική «κούρσα εξοπλισμών» υπέρ της ανθρωπότητας:
Πρώτον, πρέπει να αφήσουμε στην άκρη την οκνηρή αισιοδοξία.

Δεύτερον, πρέπει να είμαστε ρεαλιστές όσον αφορά τα πιθανά επίπεδα θανάτου, (σ.σ. μακροχρόνιων επιπλοκών: disability) και ασθένειας. Οι στόχοι που έχουν τεθεί για τη μείωση θα πρέπει να λαμβάνουν υπόψη ότι ο ιός που κυκλοφορεί εγκυμονεί τον κίνδυνο να δημιουργήσει νέες παραλλαγές.

Τρίτον, πρέπει να χρησιμοποιήσουμε -σε παγκόσμιο επίπεδο- τα αποτελεσματικά διαθέσιμα όπλα: αποτελεσματικά εμβόλια, αντιιικά φάρμακα, διαγνωστικές εξετάσεις και καλύτερη κατανόηση του τρόπου με τον οποίο μπορεί να σταματήσει ένας ιός ο οποίος μεταδίδεται με τον αέρα, μέσω της χρήσης μάσκας, των μέτρων φυσικής αποστασιοποίησης, του αερισμού και του φιλτραρίσματος του αέρα.

Τέταρτον, πρέπει να επενδύσουμε σε εμβόλια που προστατεύουν από ένα ευρύτερο φάσμα παραλλαγών (σ.σ. του ιού).

Ο καλύτερος τρόπος για να αποφευχθεί η εμφάνιση περισσότερων, πιο επικίνδυνων ή πιο μεταδοτικών μεταλλάξεων είναι να σταματήσει η ανεξέλεγκτη εξάπλωση του ιού, και αυτό απαιτεί πολλές ολοκληρωμένες παρεμβάσεις δημόσιας υγείας και κυρίως, της ισότιμης πρόσβασης στα εμβόλια.

Όσο περισσότερο πολλαπλασιάζεται ένας ιός, τόσο μεγαλύτερη είναι η πιθανότητα να προκύψουν προβληματικές παραλλαγές, πιθανότατα εκεί όπου η εξάπλωση είναι υψηλότερη. Η παραλλαγή Άλφα εντοπίστηκε για πρώτη φορά στο Ηνωμένο Βασίλειο, η Δέλτα βρέθηκε για πρώτη φορά στην Ινδία και η Όμικρον στη Νότια Αφρική – όλα μέρη όπου η εξάπλωση ήταν ανεξέλεγκτη.

Το να πιστεύουμε ότι η ενδημικότητα είναι ήπια και αναπόφευκτη είναι κάτι περισσότερο από λάθος, είναι επικίνδυνο: προετοιμάζει την ανθρωπότητα για πολλά ακόμη χρόνια νόσησης, συμπεριλαμβανομένων απρόβλεπτων κυμάτων επιδημιών. Είναι πιο παραγωγικό να σκεφτούμε πόσο άσχημα θα μπορούσαν να γίνουν τα πράγματα αν συνεχίσουμε να δίνουμε στον ιό ευκαιρίες να μας νικήσει. Τότε θα μπορούσαμε να κάνουμε περισσότερα για να διασφαλίσουμε ότι αυτό δεν θα συμβεί.

Ο Άρης Κατζουράκης είναι Καθηγητής Εξέλιξης και Γονιδιωματικής, στο Πανεπιστήμιο της Οξφόρδης.
Η μετάφραση του κειμένου έγινε από τον Αχιλλέα Μαντέ.
Το άρθρο δημοσιεύθηκε στο Nature 601, 485 (2022)
doi: https://doi.org/10.1038/d41586-022-00155-x

Πηγή: Commune