Κλέφτες εμβολίων

Κλέφτες εμβολίων

Ο εμβολιασμός απέναντι στον ιό Covid-19 είναι πολύ σοβαρή υπόθεση. Όμως η κυβέρνηση αντί να οργανώσει σοβαρό σχέδιο εμβολιαστικής κάλυψης, από τη μια χρησιμοποιεί τα εμβόλια ως άλλοθι για τη συνεχιζόμενη απραξία της και από την άλλη στέλνει μια στρατιά κυβερνητικών κηφήνων και αξιωματούχων να σουφρώσει τα εμβόλια. Οι κλέφτες εμβολίων αφαιρούν τα εμβόλια από την πρώτη γραμμή της μάχης για να προστατεύσουν τον …εαυτό τους. Αφαιρούν τα εμβόλια από τους γιατρούς και τους νοσηλευτές των κλινικών Covid από τους γιατρούς και νοσηλευτές των νοσοκομείων αναφοράς, για να εμβολιαστούν οι ίδιοι. Για να στρογγυλοκάθονται στα γραφεία τους και να παριστάνουν ότι είναι υπερ-απαραίτητοι στην υγειονομική άμυνα της χώρας.

Τους έχουμε νέα: Οι ανεύθυνοι – υπεύθυνοι που έσπευσαν να καπαρώσουν τα λίγα εμβόλια που προς το παρόν διατίθενται, είναι πολύ λιγότερο χρήσιμοι για την αντιμετώπιση της πανδημίας από την τελευταία ανώνυμη καθαρίστρια μιας νοσοκομειακής κλινικής που σκουπίζει κάθε ξημέρωμα τα απομεινάρια της μάχης. Χωρίς ντροπή και φιλότιμο παριστάνουν τους “στρατηγούς” (ή ακόμα κατά δήλωση καθηγήτριας μέλους της Επιτροπής Λοιμωξιολόγων) τους …”βασιλιάδες” οι οποίοι πρέπει να σωθούν πρώτα.

Μόνο που οι βασιλιάδες πρέπει να σωθούν πρώτα, όταν πράγματι, στον πόλεμο είναι παρόντες. Όχι όταν αρνούνται να ενισχύσουν το ΕΣΥ, όταν αδυνατούν να οργανώσουν μηχανισμούς πρόληψης, ελέγχων, ιχνηλατήσεων, όταν τρέμουν στην ιδέα μήπως και η χώρα κληρονομήσει ένα ενισχυμένο ΕΣΥ και απωλέσει μελλοντικά κέρδη ο αγαπημένος τους ιδιωτικός τομέας. Οι στρατηγοί που δεν οργανώνουν με τον καλύτερο δυνατό τρόπο τη μάχη και που αναμένουν παθητικά την έκβαση, εναποθέτοντας τις ελπίδες σε ένα εμβόλιο που θα αποδώσει στην καλύτερη περίπτωση το φθινόπωρο του επόμενου έτους, δεν είναι μαζί με τον στρατό που μάχεται. Είναι στα μετόπισθεν. Και η ιστορία μας διδάσκει ότι αυτού του τύπου οι στρατηγοί δεν σώζονται πρώτοι στη μάχη. Τουναντίον, εκτελούνται.

Όχι δεν απειλείται κανείς κηφήνας του κυβερνητικού μηχανισμού με κανενός είδους εκτέλεση. Απλώς αναρωτιόμαστε: Ο σημερινός προγραμματισμένος εμβολιασμός του προσωπικού στο νοσοκομείο Σωτηρία, εμβληματικό νοσοκομείο αναφοράς για τον κορωνοϊό, γιατί αναβληθηκε;

Γιατί έχει μεγαλύτερη ανάγκη θωράκισης ο εσμός των κυβερνητικών αξιωματούχων που βλέπουν κλινική Covid μόνο από φωτογραφίες, από όσους περνούν 4 και 8 ώρες τη μέρα μέσα στις κλινικές και στις ΜΕΘ Covid;

Βιάζονται μήπως να πάνε για πάρτυ στη Μύκονο;

Τρέχουν να προλάβουν κάποιο γκαλά στην Εκάλη;

Ζορίστηκαν τόσους μήνες στριμωγμένοι στις βιλάρες τους στην Κηφισιά και θέλουν να βγουν έξω μια ώρα αρχύτερα, να ξεσκάσουν;

Ή οι κλέφτες εμβολίων αξιολογούν το τομάρι τους ακριβότερα από όσο πράγματι αξίζει;

Μήπως δεν είναι αλήθεια ότι αν ένας κυβερνητικός κηφήνας ή υψηλόβαθμος αξιωματούχος αρρωστήσει δεν θα έχει την τύχη της νοσηλεύτριας από το νοσοκομείο της Νάουσας που δεν πρόλαβε να βρει κλίνη ΜΕΘ και ξεψύχησε; Ο κυβερνητικός στρατός και το πολιτικό προσωπικό της άρχουσας τάξης προηγείται στη μάχη απέναντι στον θάνατο. Θα προηγείται και στον εμβολιασμό;

Ας μην αναφερθούμε εδώ στην απαράδεκτα αργή διαδικασία εμβολιασμού. Στη Γερμανία μέσα στα πρώτα δύο εικοσιτετράωρα εμβολιάστηκαν 18.000 άνθρωποι και στην Ελλάδα λιγότεροι από 500. Και δεν είναι ζήτημα ποσότητας εμβολίων. Είναι ζήτημα οργάνωσης της διαδικασίας. Οι αστείες, επιπέδου μαθητικής εργασίας Γυμνασίου, παρουσιάσεις Κικίλια για τις φάσεις του εμβολιασμού (με κλεμένα γραφικά από εταιρεία ψυγείων), σε τι χρησίμευσαν τελικά;

Ας μην αναφερθούμε και στο συμβολισμό του εμβολιασμού των πολιτικών αρχηγών. Ας δεχτούμε ότι ο συμβολισμός ήταν απαραίτητος, οι πολιτικοί αρχηγοί να δώσουν το μήνυμα στην κοινωνία. ΟΚ, το έδωσαν. Οι υπόλοιποι του κυβερνητικού μηχανισμού γιατί πρέπει να αφαιρέσουν εμβόλια από τους γιατρούς και τους νοσηλευτές της πρώτης γραμμής; Τα στελέχη του εξαφανισμένου και έκθετου ΕΟΔΥ γιατί πρέπει να προηγηθούν; Μήπως αφού εμβολιαστούν, πρόκειται να σηκώνουν τα τηλέφωνα που επί μήνες δεν σήκωναν στους απεγνωσμένους γιατρούς του ΕΣΥ;

Οι καθηγητές Ιατρικής που δεν μπαίνουν στις κλινικές παρά βλέπουν δημοσιεύσεις, μελέτες και στατιστικά (και πιθανά καλά κάνουν), έχουν μεγαλύτερη προτεραιότητα στον εμβολιασμό από το προσωπικό στα γηροκομεία; Οι κάτοικοι των βορείων προαστίων των Αθηνών έχουν μεγαλύτερη προτεραιότητα από τους υγειονομικούς των νοσοκομείων της Βόρειας Ελλάδας;

Και όσοι κλέφτες εμβολίων έχουν εύκολη την καραμέλα του λαϊκισμού, ας δουν τι συμβαίνει στην Ευρώπη που τόσο δηλώνουν ότι θαυμάζουν (όταν τους συμφέρει). Πουθενά δεν προηγήθηκαν στρατιές κυβερνητικών αξιωματούχων από τους νοσηλευτές και τους γιατρούς των κλινικών Covid. Εμβολιάστηκαν για συμβολικούς λόγους πολιτικά πρόσωπα (μετρημένα στα δάχτυλα) για να δώσουν το μήνυμα. Όλοι οι υπόλοιποι θα εμβολιαστούν με τα κριτήρια που ισχύουν για τον γενικό πληθυσμό.

Στη Γαλλία δεν εμβολιάστηκε κανείς πολιτικός. Ο Μακρόν δήλωσε ότι θα εμβολιαστεί όταν έρθει η σειρά του. Και φυσικά κανείς δεν σκάρωσε κακοστημένες παραστάσεις “Επικίνδυνων Αποστολών” με το βανάκι των εμβολίων. Τα εμβόλια παραλήφθηκαν στα αντίστοιχα Κέντρα και στα Νοσοκομεία και ο εμβολιασμός ξεκίνησε κανονικά από το υγειονομικό προσωπικό. Στην Ελλάδα όταν έφτασαν 9.000 εμβόλια με βανάκι κινητοποιήθηκε η …Αντιτρομοκρατική, ο Στρατός και σύμπασα τα σώματα ασφαλείας, ενώ σήμερα που έφτασαν με κανονική πτήση 86.000 δόσεις, δεν είχαμε ευτυχώς το ίδιο θέατρο της Κυριακής. Φαιδρότητες φαιδρών προσώπων που ασκούν όμως επιζήμιες πολιτικές…

Στη Γερμανία η Μέρκελ δήλωσε ότι θα περιμένει κι αυτή τη σειρά της. Το προσωπικό της κυβέρνησης και των ομοσπονδιακών κρατιδίων κατατάχθηκε στην 5η (από τις 6) φάσεις προτεραιότητας. Στην Ελλάδα κατατάχθηκε στην 1η από τις 3.

Την ουσιαστική διαφορά βέβαια δεν θα τη βρει κανείς στην αποτελεσματικότητα του κυβερνητικού μηχανισμού της Γερμανίας έναντι αυτού της Ελλάδας.

Η διαφορά είναι ότι ο κυβερνητικός μηχανισμός της Γερμανίας είναι απλώς “προσωπικό”, ενώ ο κυβερνητικός μηχανισμός της Ελλάδας είναι αναντάμ παπαντάμ “ιδιοκτήτες της χώρας”. Και ως ιδιοκτήτες, ό,τι έχει η χώρα, τους ανήκει.

Ακόμα και τα εμβόλια.

Μετά από 10 μήνες σύγχυσης, χάους και θανάτου, μπορεί η Δύση να έχει μια σαφή στρατηγική απέναντι στον ιό;

Πλησιάζουμε στα τέλη Δεκεμβρίου. Η πανδημία έπληξε την Ευρώπη και τις ΗΠΑ τον Μάρτιο. Πριν από 10 μήνες. Μεγάλο μέρος της Ευρώπης βρίσκεται και πάλι σε λοκ ντάουν διαφορετικών βαθμών. Στις ΗΠΑ, ο COVID-19 συνεχίζει να εξαπλώνεται ασταμάτητα. Η κατάσταση στη Δύση είναι τώρα τόσο κακή όσο κάθε άλλη στιγμή από τότε που όλα ξεκίνησαν. Με την έντιμη εξαίρεση της Νέας Ζηλανδίας, η Δύση απέτυχε να ξεπεράσει, πόσο μάλλον να εξαλείψει τον ιό. Χωρίς εμβόλιο, τα στοιχεία δείχνουν ότι η Δύση θα πρέπει να μάθει να ζει με τον κορωνοϊό επ’ αόριστον.

Γιατί η Δύση απέτυχε τόσο άσχημα;

Από την αρχή, οι δυτικές κυβερνήσεις απέτυχαν να αντιμετωπίσουν σοβαρά την πανδημία, αγνοώντας το γεγονός ότι η πανδημία στην Ανατολική Ασία ήταν πιθανό να μεταναστεύσει στην Ευρώπη και τη Βόρεια Αμερική. Εξέφρασε μια εντελώς επαρχιακή νοοτροπία: ότι η Δύση ήταν διαφορετική, ότι κατά κάποιον τρόπο δεν θα επηρεαζόταν από τον ιό. Μέχρι να φτάσει ο Μάρτιος, η Δύση ήταν εντελώς απροετοίμαστη για την πανδημία. Καταβλήθηκαν απεγνωσμένες προσπάθειες για την απόκτηση επαρκών μέσων ατομικής προστασίας και τεστ. Αλλά από την αρχή μέχρι σήμερα, οι δυτικές κυβερνήσεις, και οι πληθυσμοί τους, βρίσκονται συνεχώς να ακολουθούν, πάντα στην άμυνα, πάντα πίσω από την πορεία του ιού.

Οι δυτικές κυβερνήσεις στερούνται μιας σαφούς στρατηγικής. Οι κυβερνήσεις έχουν παγιδευτεί από μια ατέλειωτη συζήτηση για το ποια πρέπει να είναι η προτεραιότητα. Τι έχει μεγαλύτερη σημασία, ο ιός ή η οικονομία; Καμία κυβέρνηση δεν υιοθέτησε τη στρατηγική της Κίνας, και άλλων χωρών της Ανατολικής Ασίας, όπου η βασική προτεραιότητα ήταν η εξάλειψη του ιού. Υπήρξε μια ατέρμονη συζήτηση σχετικά με την εξουσία της κυβέρνησης έναντι των δικαιωμάτων του ατόμου. Παντού, ως αποτέλεσμα, η κυβερνητική πολιτική κλωθογυρίζει ανάμεσα στα περιοριστικά μέτρα και στην άρση τους, ιεραρχώντας την οικονομία, αλλά στη συνέχεια ανησυχεί για την πανδημία. Στις ΗΠΑ, η πανδημία είχε πάντα τη δεύτερη θέση έναντι της οικονομίας, με τις τρομερές συνέπειες που μπορούμε όλοι να δούμε. Στην Ευρώπη, η προσέγγιση ήταν πιο διφορούμενη, ωστόσο το αποτέλεσμα παρέμεινε σχεδόν, αλλά όχι τόσο, καταστροφικό.

Μετά από 10 μήνες σύγχυσης, χάους και περιττών θανάτων, η στρατηγική που έπρεπε να ακολουθηθεί είναι εντελώς σαφής. Η πρωταρχική προτεραιότητα πρέπει να είναι η εξάλειψη του ιού. Μέχρι να επιτευχθεί αυτό, η οικονομία, στην καλύτερη περίπτωση, δεν θα κάνει τίποτα άλλο πέρα από το να αδυνατίζει. Αυτό απαιτεί τα αυστηρότερα μέτρα απομόνωσης και καραντίνας, φυσική απόσταση, καθολική χρήση μάσκας, μαζικά τεστ και αποτελεσματικό εντοπισμό επαφών.

Αλλά οι δυτικές κυβερνήσεις έχουν αποδειχθεί ανίκανες να κάνουν κάτι τέτοιο. Γιατί; Σε γενικές γραμμές, δεν σκέφτονται στρατηγικά. Οι προοπτικές τους είναι εντελώς βραχυπρόθεσμες, ανησυχούν για τη δημοτικότητά τους και για τις επόμενες εκλογές, μια νοοτροπία που ισχυροποιείται με την πάροδο του χρόνου. Δεν έχουν επίσης βασικές ικανότητες. Κάθε μεγάλη πρόκληση που αντιμετώπισε η κυβέρνηση του Ηνωμένου Βασιλείου κατά τη διάρκεια της πανδημίας έχει αντιμετωπιστεί πρόχειρα και αναποτελεσματικά. Είναι καθήκον της κυβέρνησης να συγκροτήσει ηγεσία έτσι ώστε οι πολίτες να κατανοούν τις προτεραιότητες. Αυτός είναι ένας ακόμα τομέας αποτυχίας. Εάν οι κυβερνήσεις συνεχώς σκαμπανεβάζουν τις πολιτικές τους και χαζολογούν, οι άνθρωποι παίρνουν μπερδεμένα μηνύματα.

Αλλά η επιτυχημένη διακυβέρνηση δεν αφορά μόνο την κυβέρνηση, αλλά και τον πολιτισμό και την κοινωνία. Εδώ υπήρξε ένα χάσμα μεταξύ της απόκρισης της Δύσης και της απάντησης της Ανατολικής Ασίας. Είναι αδύνατο να καταπολεμηθεί επιτυχώς η πανδημία χωρίς έντονη αίσθηση κοινωνικής ευθύνης και κοινωνικής πειθαρχίας: σεβασμός της εξουσίας της κυβέρνησης, προθυμία να δοθεί προτεραιότητα στα συμφέροντα της κοινωνίας πάνω από εκείνα του ατόμου, αναγνώριση ότι η συμπεριφορά κάθε ατόμου είναι ζωτικής σημασίας για την ευημερία της κοινωνίας. Οι ρίζες της διαφοράς είναι πολύ βαθιές, η αντίθεση μεταξύ του Κομφουκιανικού χαρακτήρα των κοινωνιών της Ανατολικής Ασίας και του δυτικού ατομικισμού. Τις τελευταίες δεκαετίες, επιπλέον, ο εγωιστικός ατομικισμός έχει γίνει όλο και πιο έντονος στη Δύση. Η καλύτερη απεικόνιση του προβλήματος μπορεί να φανεί με τη μάσκα: ενώ στην Κίνα και αλλού, είναι καθολική και αδιαμφισβήτητη, στη Δύση μόνο μια μειονότητα τα φοράει.

Υπάρχει πλήρης άγνοια στη Δύση σχετικά με την επιτυχία της Κίνας και της Ανατολικής Ασίας στην καταπολέμηση της πανδημίας. Η Δύση αρέσει να θεωρεί τον εαυτό της ως κοσμοπολίτη και γνώστη του τι συμβαίνει στον κόσμο. Αλλά η πανδημία λέει διαφορετικά πράγματα. Στην πραγματικότητα είναι χαρακτηρίζεται από το βλέμμα στραμμένο στο εσωτερικό, από εμμονή για τον εαυτό της, ενώ στερείται και περιέργειας. Η γνώση των Δυτικών για την πανδημία, και το ενδιαφέρον για αυτήν, δεν επεκτείνεται πέρα ​​από τη Δύση. Αντί να είναι κοσμοπολίτικη, η Δύση γίνεται όλο και πιο επαρχιακή στις προοπτικές της.

Ίσως ένα εμβόλιο να δώσει στη Δύση μια πολυπόθητη ανάπαυλα από την πανδημία. Ωστόσο, ο αντίκτυπός της ήταν ήδη τεράστιος, τόσο από την άποψη της υγείας όσο και από την άποψη της οικονομίας, ώστε οι επιπτώσεις αναμένεται να είναι βαθιές και μακροχρόνιες. Η πανδημία είναι ένα τεράστιο τεστ διακυβέρνησης, μακράν το μεγαλύτερο από το 1945. Η Κίνα έχει περάσει πανηγυρικά, η Δύση έχει αποτύχει οικτρά. Το 2020 θα θεωρηθεί ότι σηματοδότησε τη Μεγάλη Μετάβαση, δηλαδή μια αυξανόμενη αναγνώριση σε όλο τον κόσμο ότι η σκυτάλη της παγκόσμιας ηγεσίας περνά στην Κίνα.

Πηγή: Global Times

Μετάφραση: antapocrisis


To antapocrisis αναδημοσίευσε το παραπάνω άρθρο όχι επειδή κατ’ ανάγκη συμφωνεί με τα πάντα αλλά επειδή θέτει πλευρές της αντιμετώπισης της πανδημίας που δεν συζητιούνται στην Ευρώπη και στη Δύση γενικότερα.

Οι αντιεμβολιαστές, οι σκοταδιστές, οι «φωτισμένοι» και η μάχη που πρέπει να δώσουμε

Το εμβόλιο για την αντιμετώπιση του Covid 19 έρχεται, έστω και με βανάκι, έστω και αργά, έστω και με σόου πολιτικής σκοπιμότητας, έστω και χωρίς στρατηγική και σοβαρό σχέδιο εμβολιαστικής κάλυψης του πληθυσμού.

Μέσα σε 10 μήνες η επιστήμη –ναι και οι πολυεθνικές την επιστήμη χρησιμοποιούν-  κατόρθωσε αυτό που παλαιότερα απαιτούσε 5-10 χρόνια. Κι αυτό είναι επίτευγμα της ανθρωπότητας, όχι της Pfizer.

Κι όμως, στο επίτευγμα αυτό, φαίνεται να υπάρχουν ισχυρές αμφιβολίες και το λεγόμενο αντιεμβολιαστικό «κίνημα» βρίσκει νέο έδαφος να αναπτυχθεί. Όταν ο Economist έχει ως κεντρικό του άρθρο ότι ο σκεπτικισμός των αντι-εμβολιαστών μπορεί να βάλει εμπόδια στην αντιμετώπιση του Covid 19, τότε το πρόβλημα είναι σαφές ότι δεν είναι μικρό και δεν είναι μόνο ελληνικό.

Η αλήθεια είναι ότι δεν ήταν και πριν την πανδημία μικρό. Το κίνημα 5 αστέρων στην Ιταλία για παράδειγμα, ήρθε στην εξουσία προπαγανδίζοντας ανοιχτά θέσεις κατά της υποχρεωτικότητας των εμβολίων. Άσχετα αν τώρα ως κυβέρνηση προπαγανδίζει τη χρησιμότητα του εμβολίου για τον Covid 19. Σε ανεπτυγμένες χώρες της Ευρώπης ασθένειες όπως η ιλαρά επανεμφανίστηκαν τα τελευταία χρόνια, λόγω μιας διαδεδομένης «υποψίας» για τη σύνδεση του εμβολίου MMR και του αυτισμού. Παρά το γεγονός ότι η μελέτη που υποστήριζε την παραπάνω συσχέτιση αποδείχθηκε αργότερα απάτη, έπαιξε ρόλο στην εδραίωση της υποψίας. Στην Ελλάδα το 2016 το 17% όσων παιδιών έπρεπε να εμβολιαστούν, δεν έκανε το συγκεκριμένο εμβόλιο.

Όπως σωστά σημειώνει ο Economist και τους προηγούμενους αιώνες υπήρχαν συνωμοσιολόγοι και αντιεμβολιαστές. Τότε το σημείο εκκίνησης για αυτές τις σκοταδιστικές θεωρίες ήταν κυρίως η θρησκεία και ο εντονότατος προσανατολισμός στο μεταφυσικό. Σήμερα;

Ο Economist και το σύστημα που υπερασπίζεται έχει την εύκολη απάντηση. Σήμερα το πρόβλημα δεν είναι θρησκευτικό-ιδεολογικό αλλά πολιτικό. Φταίνε οι «λαϊκιστές». Και είναι γνωστό ποιοι χωράνε σε αυτήν την κατηγορία – και στα καθ’ ημάς. Από τον Βελόπουλο μέχρι την αριστερά και όποιον διαμαρτύρεται ότι η νταλίκα με τα εμβόλια δεν ήταν τελικά νταλίκα, αλλά βανάκι.

Με αυτόν τον τρόπο όμως αναποδογυρίζουμε τη λογική. Εμφανίζουμε το σύμπτωμα ως αιτία. Αναζητούμε το πρόβλημα στην πολιτική έκφραση του φαινομένου και όχι στην αιτία του. Υπήρχαν και υπάρχουν ωστόσο συγκεκριμένα προβλήματα που αποτελούν τη βάση τροφοδοσίας τέτοιων φαινομένων. Όσοι αντιλαμβάνονται τις εκφράσεις τους απλώς ως προϊόν συνωμοσιών, συνωμοσιολογούν και οι ίδιοι…

Τα συστημικά ΜΜΕ αρέσκονται να πλασάρονται σαν υπερασπιστές του ορθού λόγου. Αν όμως δεν προσδιοριστεί η αιτία του ανορθολογικού ρεύματος, το πρόβλημα δε θα λυθεί. Δε λύνεις ένα πρόβλημα αν δεν προσδιορίσεις ποιο είναι αυτό.

Οι θεωρίες συνωμοσίας σχετίζονται με την άνοδο του φόβου και της ανασφάλειας στους λαούς. Φόβος και ανασφάλεια σε κλίμακα ολοένα και μεγαλύτερη, για τα άμεσα προβλήματα της επιβίωσης. Από τα τέλη του εικοστού αιώνα, και παρά τις διαβεβαιώσεις ότι τέλειωσε η ιστορία των μεγάλων ρήξεων, επαναστάσεων και ανατροπών, η ανασφάλεια και ο φόβος στις κοινωνίες αυξάνονται όλο και περισσότερο. Είναι σύμπτωση ότι η άνοδος του ανορθολογισμού συμπίπτει με την υποχώρηση των επαναστατικών ιδεών; Ή μήπως η προσφυγή στην παραδοξολογία προκαλείται από τον ξέφρενο καλπασμό του καπιταλισμού προς τις επαναλαμβανόμενες κρίσεις που διαλύουν την όποια οικονομική σταθερότητα και αισιοδοξία;

Τι σχέση έχει η άνοδος του φόβου και της ανασφάλειας με την εντυπωσιακή επιστροφή του ανορθολογισμού; Ο ανορθολογισμός συνήθως γεννιέται από τον τρόμο απέναντι σε μια απειλή που δεν μπορείς να αντιμετωπίσεις με τις δικές σου δυνάμεις. Από τις δοξασίες των αρχαίων λαών μέχρι τα σύγχρονα ανορθολογικά ρεύματα, η παραδοξολογία τροφοδοτείται από τον φόβο απέναντι σε έναν υπέρτερο αντίπαλο. Στις πρωτόγονες κοινωνίες ήταν τα φυσικά φαινόμενα και τα άγρια θηρία, σήμερα είναι η πρωτοφανής κοινωνική και οικονομική ανασφάλεια.

Οι θεωρίες συνωμοσίας τροφοδοτούνται επιπλέον από την απομάκρυνση της εξουσίας από τους, σχετικά, ελέγξιμους από το λαό θεσμούς (κόμματα, κοινοβούλιο). Η πραγματική εξουσία ασκείται από κέντρα πολύ μακριά από τη λαϊκή επιρροή. Πολυεθνικές που κυριολεκτικά αγοράζουν κυβερνήσεις, υπερεθνικοί οργανισμοί που δε λογοδοτούν πουθενά, αγορές που με το πάτημα ενός κουμπιού μπορεί να βυθίσουν ένα νόμισμα, μια οικονομία, ή μια χώρα. Το πρόβλημα δημοκρατίας στην εποχή της «παγκοσμιοποίησης» τροφοδοτεί το ερώτημα «ποιος κινεί τα νήματα», γιατί έχει αυξηθεί εκθετικά η απόσταση πολίτη-εξουσίας και άρα έχει αυξηθεί η άγνοια για το πώς λειτουργεί η εξουσία και η οικονομία. Πάντα υπήρχε διαπλοκή πολιτικής/οικονομικής εξουσίας, αλλά ποτέ άλλοτε δεν αισθάνονταν οι λαοί τόσο αμελητέοι και ποτέ άλλοτε η λαϊκή κυριαρχία εντός ενός έθνους κράτους δεν ήταν τόσο κενό γράμμα.

Το επιχείρημα «όποιον και να ψηφίσεις άλλοι κάνουν κουμάντο», άνθισε τις τελευταίες δεκαετίες. Και μάλιστα το άνθος το πότισαν όχι οι σκοταδιστές, αλλά οι «φωτισμένοι», όταν ανήγγειλαν το τέλος των ιδεολογιών και της πολιτικής. Και η ζωή επιβεβαίωσε πολλές φορές τη συγκεκριμένη αλήθεια. Από το ΟΧΙ που έγινε ΝΑΙ στο δημοψήφισμα του 2015 στη χώρα μας, μέχρι τα επαναλαμβανόμενα δημοψηφίσματα στην Ε.Ε., όταν τα αποτελέσματα της λαϊκής ετυμηγορίας δεν είναι αρεστά στις ελίτ. Και όχι μόνο. Όταν η Apple έχει δεκαπλάσιο οικονομικό μέγεθος από την Ελλάδα και όταν, αφού δει κάποιος την ταινία το Μεγάλο Σορτάρισμα, έχει περισσότερες απορίες από πριν για το πώς λειτουργούν οι χρηματαγορές, τότε ο πολίτης-νάνος αισθάνεται άγνοια και φόβο. Και αναζητά απλουστευτικά σχήματα για να βρει απαντήσεις.

Το ότι αυτή η αναζήτηση απαντήσεων προσφεύγει στη συνωμοσία και δεν αναζητά μια άλλη πολιτική που να βασίζεται στον ορθό λόγο και την πρόοδο, έχει να κάνει με το σύγχρονο ιδεολογικό πρόβλημα. Κυριαρχεί η απόλυτη υποκειμενικότητα, οι πολλές ατομικές αλήθειες, αμφισβητείται η επιστημονική αλήθεια, υποτιμάται η ανάγκη να αναζητηθεί. Η ατομικότητα δεν κυριαρχεί ως ιδεολογία μόνο στο πώς οργανώνεται η κοινωνία αλλά και στις απαντήσεις που διαθέτει (ή όχι) η επιστήμη. Από το θατσερικό «δεν υπάρχουν κοινωνίες, υπάρχουν μόνο άτομα», μέχρι τη σημερινή απομόνωση, αποθέωση και αποκλειστική ανάδειξη της «ατομικής ευθύνης», δεν υπάρχει μεγάλη απόσταση. Αν το άτομο είναι ο μοναδικός υπόλογος για την κοινωνική, οικονομική ή ακόμα και επιδημιολογική εξέλιξη, γιατί να υπάρξουν κοινά παραδεκτές πολιτικές, κοινά παραδεκτές αλήθειες ή κοινά παραδεκτές επιστημονικές ανακαλύψεις;

Και φυσικά η ίδια η επιστήμη γίνεται κατά κανόνα υπηρέτρια των οικονομικών και κοινωνικών προτεραιοτήτων, δηλαδή μετατρέπεται σε δούλα του κεφαλαίου και των πολιτικών σκοπιμοτήτων του. Μέσα σε διάστημα λίγων μηνών, η ελληνική κοινωνία είδε επιστήμονες της Επιτροπής λοιμωξιολόγων να υπερασπίζονται τα εμβόλια. Τους είδε όμως και να ισχυρίζονται ότι η θεία κοινωνία στις εκκλησίες είναι ακίνδυνη, παρά το ακλόνητο επιστημονικό δεδομένο ότι οι ιογενείς λοιμώξεις μεταδίδονται και με το σάλιο. Είδε επιστήμονες να προβάλλουν την ανάγκη μέτρων αποστασιοποίησης ή τη χρήση μάσκας. Τους είδε όμως και να θεωρούν ότι τα πολυμελή τμήματα στα σχολεία είναι πιο ακίνδυνα συγκριτικά με τα ολιγομελή. Πόσος ανορθολογισμός τροφοδοτήθηκε από όλα τα παραπάνω;

Το ίδιο το σύστημα πότε υπερασπίστηκε τον ορθό λόγο; Στα εκπαιδευτικά συστήματα που η θεωρία της εξέλιξης εξοβελίζεται από τα εκπαιδευτικά προγράμματα, αλλά τα θρησκευτικά εξακολουθούν να κατέχουν κεντρική θέση; Στο ότι η πληροφορία και η δεξιότητα αναζήτησής της, έχει αντικαταστήσει (θεσμικά και επίσημα πλέον στα εκπαιδευτικά προγράμματα) την οργάνωση και την οικοδόμηση της γνώσης; Στο ότι απέναντι στα φιλοσοφικά κενά του ατομιστή καταναλωτή έχει οργιάσει ένα εμπόριο σκοταδιστικών, αντιεπιστημονικών αντιλήψεων, new age εσωτερισμοί, θεωρίες της αυτοβελτίωσης, νέες θρησκείες, μάγοι και πνευματικοί, οπισθοδρομικές ρατσιστικές και σεξιστικές θεωρίες για τον άνθρωπο και την εξέλιξη του;

Τα παραπάνω γίνονται ιδεολογία που τρέφεται από τα φιλοσοφικά αδιέξοδα του συστήματος και έχουν δημιουργήσει και μια αγορά θεραπευτών, πνευματικών και άλλων «γιατρών» του ανθρώπινου πόνου, διεκδικώντας ίσως το ρόλο που είχαν παλαιότερα οι θρησκείες. Σε συνδυασμό με την κάμψη των αριστερών ιδεών για την κοινωνική πρόοδο, την επιστήμη, την ισότητα, αλλά και την παρουσίαση των ιδεών της κοινωνικής αλλαγής ως σκουριασμένων και ξεπερασμένων, ο σκοταδισμός και ο ανορθολογισμός είναι μια ιδεολογία που πλέον δεν αφορά μόνο τους «ψεκασμένους».

Τελευταίο, αλλά όχι λιγότερο σημαντικό. Οι «φωτισμένοι» είναι κατά βάση οι υπεύθυνοι για ένα σύστημα που είναι το πλέον κυνικό και αδιάφορο απέναντι στο λαό, την υγεία του, την ευημερία του. Ειδικά οι προοδευτικοί «φωτισμένοι» που κουνάνε το δάχτυλο απέναντι στον «ψεκασμένο» λαό είναι και οι πλέον διαπλεκόμενοι με τα «σκοτεινά» οικονομικά κέντρα και τα δυσνόητα δίχτυα υπερεθνικών εξουσιών. Οι πλέον προκλητικοί τιμητές που ζουν στη χλιδή αλλά παίρνουν αποφάσεις (με ευαισθησία πάντα), που ρίχνουν στη φτώχεια και την εξαθλίωση την λαϊκή πλειοψηφία.

Η πολιτική δυσπιστία και η κρίση αντιπροσώπευσης αφορά πρώτα και κύρια αυτούς. Η ταύτιση μαζί τους θα μεγαλώσει το ρεύμα του σκοταδισμού. Μας το θυμίζει έντονα το φαινόμενο Τραμπ στις ΗΠΑ. Όσο το αντίπαλο δέος στα πραγματικά προβλήματα ανορθολογισμού, είναι μια κάστα αποτελούμενη από τις πλέον ευνοημένες ελίτ, τόσο η προσφυγή σε απονενοημένες εκπροσωπήσεις θα γίνεται όλο και συχνότερη. Ας μην μας εκπλήξει ο επόμενος Τραμπ όταν το αντίπαλο δέος του θα είναι οι εκλεκτοί της Wall Street και του βαθύτερου δυνατού κατεστημένου.

Και φυσικά για τα δικά μας, η μάχη απέναντι στους κατά Πέτσα «ψεκασμένους» είναι και η μεγάλη ευκαιρία του καθεστώτος Μητσοτάκη να αποσείει τις πολιτικές της ευθύνες για την εγκληματική διαχείριση του δεύτερου κύματος της πανδημίας. Ένας βολικός αντίπαλος για την κυβέρνηση που αδιαφόρησε για την ενίσχυση του Συστήματος Υγείας και τη συγκρότηση μηχανισμών πρόληψης, ελέγχου, ιχνηλάτησης κλπ, είναι το αντιεμβολιαστικό κίνημα.

Ναι, στη συγκεκριμένη μάχη του εμβολιασμού για την αντιμετώπιση του Covid 19, το σκοταδιστικό αντι-εμβολιαστικό ρεύμα που είναι προνομιακό στο χώρο της Δεξιάς, της Ακροδεξιάς και της Εκκλησίας, αλλά κερδίζει έδαφος σε χώρους εναλλακτισμού, αλλά και εντός της Αριστεράς, βρίσκεται απέναντι.

Δεν θα ήταν όμως σημαντικό εμπόδιο στη μάχη της εμβολιαστικής κάλυψης αν οι συστημικές δυνάμεις δεν αξιολογούσαν την υγεία και την επιβίωση των λαών τόσο χαμηλά και αν δεν θεωρούσαν ότι η επιστήμη είναι απλώς το εργαλείο της δικής τους νομιμοποίησης.

Ούτε Σχέδιο, Ούτε Ανάπτυξη. Ο θρίαμβος της προχειρότητας και της κοινοτοπίας

Το Σχέδιο Πισσαρίδη ξεκινάει με την παρατήρηση ότι οι αναπτυξιακές επιδόσεις της χώρας μας την περίοδο 1981-2019 ήταν πολύ απογοητευτικές, περίπου 0,9% ετησίως. Η σύγκριση με την περίοδο 1961-1980, όταν η ανάπτυξη ήταν 6,5% ετησίως, είναι καταλυτική. Η Επιτροπή αντιλαμβάνεται την τεράστια αυτή διαφορά ως μια απόδειξη της αδυναμίας της Ελλάδας να αξιοποιήσει τις ευκαιρίες που πρόσφερε η ένταξη στην ΕΕ το 1981.

Η πιθανότητα να συμβαίνει το αντίθετο δεν απασχολεί καθόλου την Επιτροπή. Οποιοσδήποτε καλόπιστος οικονομολόγος βλέποντας τη σύγκριση θα σκεφτόταν ότι το θεσμικό πλαίσιο της ΕΕ και ΟΝΕ, αντί να προσφέρει ευκαιρίες, ίσως να συνέβαλε στην αντιστροφή της προηγούμενης αναπτυξιακής δυναμικής. Η ένταξη σηματοδότησε την απαρχή μιας αποτυχίας ιστορικού μεγέθους που θα καθορίσει την πορεία της Ελλάδας τις επόμενες δεκαετίες. Θα περίμενε κανείς ότι μια τόσο «βαριά» Επιτροπή θα είχε σημαντικά πράγματα να πει για το κεντρικό αυτό ζήτημα.

Το Σχέδιο Πισσαρίδη δεν κάνει τίποτε τέτοιο. Στην ουσία παραβλέπει τους διεθνείς περιορισμούς μέσα στους οποίους κινείται μια οικονομία μεσαίου μεγέθους, όπως η ελληνική. Θεωρεί ότι το πρόβλημα της χώρας μας είναι κατά κύριο λόγο εγχώριο και στρέφει την προσοχή του στις γνωστές «ελληνικές» αδυναμίες.

Μας πληροφορεί, λοιπόν, ότι η χαμηλή ανάπτυξη οφείλεται κυρίως στην χαμηλή συμμετοχή των παραγωγικών συντελεστών, δηλαδή της εργασίας και του κεφαλαίου, στην χαμηλή παραγωγικότητα, στην έλλειψη καινοτομίας, στην εσωστρέφεια, στο αναποτελεσματικό κοινωνικό κράτος και στις φτωχές περιβαλλοντολογικές επιδόσεις. Σε αυτά έγκειται το ελληνικό αναπτυξιακό πρόβλημα.

Πρόκειται για μνημείο προχειρότητας. Αλλά η προχειρότητα χαρακτηρίζει ολόκληρο το Σχέδιο και δεν χρειάζεται να πάει κανείς μακριά για να το διαπιστώσει. Μας λέει, για παράδειγμα, ότι η χώρα είχε επανέλθει σε θετικούς ρυθμούς ανάπτυξης το 2014, οι οποίοι όμως αντιστράφηκαν το 2015, καθώς επίσης ότι η πανδημία του κορωνοϊού ανέστρεψε βίαια την αναπτυξιακή δυναμική που εμφανίστηκε ξανά το 2019. Από πουθενά δεν προκύπτει ούτε το ένα, ούτε το άλλο. Στο τέλος του 2019,  πολύ πριν την εμφάνιση της πανδημίας, βασικοί μακροοικονομικοί δείκτες, όπως οι επενδύσεις και οι ροές κεφαλαίων, έδειχναν ότι η χώρα ετοιμαζόταν να μπει σε τεχνική ύφεση το 2020.

Με τέτοιου είδους ανάλυση, είναι πολύ φυσιολογικό οι θεραπείες που προτείνει το Σχέδιο να είναι απολύτως κοινότοπες. Η κεντρική ιδέα, αν μπορεί κανείς να χρησιμοποιήσει αυτόν τον όρο, είναι ότι η Ελλάδα έχει την δυνατότητα να ανεβάσει τον μέσο ρυθμό ανάπτυξης στο 3,5% ετησίως τα επόμενα χρόνια. Για να πετύχει αυτό το μεγάλο άλμα υπάρχουν δύο προϋποθέσεις. Πρώτον, να αυξηθεί η συμμετοχή της εργασίας, διευρύνοντας την απασχόληση ιδίως των γυναικών και των νέων. Για το σκοπό αυτό πρέπει να ελαφρυνθεί η επιβάρυνση της μισθωτής εργασίας, με μείωση των ασφαλιστικών εισφορών, απάλειψη της εισφοράς αλληλεγγύης και μείωση του ανώτατου ορίου ασφαλιστέου εισοδήματος. Πρέπει επίσης υπάρξει μετάβαση από διανεμητικό σε κεφαλαιοποιητικό σύστημα επικουρικής σύνταξης.

Δεύτερον, να βελτιωθεί η παραγωγικότητα της εργασίας. Απαιτείται αύξηση  των επενδύσεων σε πάγιο κεφάλαιο, ιδίως των ιδιωτικών, από τα σημερινά πολύ χαμηλά επίπεδα που μετά βίας ξεπερνούν το 10% του ΑΕΠ συνολικά. Η Επιτροπή προτείνει ευνοϊκή φορολογία των ιδιωτικών αποσβέσεων, αλλά και ενίσχυση του Προγράμματος Δημοσίων Επενδύσεων. Εννοείται, βεβαίως, ότι η χώρα θα πρέπει να αξιοποιήσει τα περίφημα κονδύλια που ασμένως αναμένονται από την ΕΕ το 2021-23 και φυσικά να προσελκύσει Άμεσες Ξένες Επενδύσεις. Όλα αυτά θα γίνουν ενώ η χώρα θα τηρεί δημοσιονομική πειθαρχία, κρατώντας τα  δημόσια έσοδα και δαπάνες σε ισορροπία με την προσδοκώμενη αύξηση του ΑΕΠ.

Παράλληλα η Ελλάδα θα πρέπει να γίνει περισσότερο «εξωστρεφής» αυξάνοντας τα ποσοστά εξαγωγών και εισαγωγών στο ΑΕΠ. Ενδεικτικό της ποιότητας της Έκθεσης είναι ότι η ίδια αναφέρει ότι τα κύρια εξαγωγικά προϊόντα της χώρας μας είναι τα πετρελαιοειδή, τα φάρμακα και οι πλακέτες αλουμινίου, δηλαδή βιομηχανικά προϊόντα. Όταν όμως προσπαθεί να εντοπίσει κλάδους και προϊόντα στα οποία η Ελλάδα θα μπορούσε να έχει συγκριτικό πλεονέκτημα, τότε καταλήγει στον ήλιο, στη θάλασσα, στον πολιτισμό και σε επιλεγμένα αγροτικά προϊόντα πολυτελείας. Η περιλάλητη «εξωστρέφεια» μεταφράζεται σε μια σειρά από κοινοτοπίες που ακούει κανείς σε πολλά καφενεία.

Παρόμοιες κοινοτοπίες, τέλος, κυριαρχούν στο μεγαλύτερο μέρος της Έκθεσης αφιερωμένο στις «μεταρρυθμίσεις», οι οποίες υποτίθεται ότι απαιτούνται στο θεσμικό πλαίσιο της χώρας, ώστε να επιτευχθεί το πολυπόθητο 3,5%. Ο κατάλογος είναι μακροσκελέστατος: να ολοκληρωθεί το κτηματολόγιο, να υπάρξει μεταβίβαση εξουσιών σε τοπικό επίπεδο, να υπάρξει βελτίωση του συστήματος δικαιοσύνης, να γίνει αναμόρφωση του συστήματος παιδείας, να προχωρήσει η αναδιάρθρωση του συστήματος υγείας, κ.λπ., κ.λπ.

Ποιος θα μπορούσε ποτέ να διαφωνήσει ότι η χώρα μας (ή οποιαδήποτε άλλη χώρα) θα είχε όφελος από ένα πιο αποτελεσματικό σύστημα δικαιοσύνης, παιδείας και υγείας; Συνιστά «Σχέδιο Ανάπτυξης» μια τέτοια διαπίστωση που ακολουθείται από ατελείωτες εκθέσεις ιδεών; Έχουν οι συντάκτες της Επιτροπής συναίσθηση της διαφοράς ανάμεσα στο «πώς θα μας άρεσε να είμαστε» και στο «πώς θα φτάσουμε εκεί που μπορούμε»; Ένα πραγματικό σχέδιο ανάπτυξης δεν απεραντολογεί για το πρώτο ζήτημα. Απαντάει στο δεύτερο.

Ακόμη και μια γρήγορη ματιά αρκεί για να δείξει ότι το Σχέδιο Πισσαρίδη στον πυρήνα του είναι μια επανάληψη της ιδεοληπτικής προσέγγισης των «μεταρρυθμίσεων» κατά τη δεκαετία των μνημονίων. Όπως όλοι γνωρίζουμε πλέον, η προσέγγιση αυτή απέτυχε παταγωδώς να δημιουργήσει συνθήκες ταχύρρυθμης ανάπτυξης. Από δω θα έπρεπε να ξεκινήσει η Επιτροπή, αν ήθελε να πει κάτι πραγματικά χρήσιμο για τη χώρα.

Για να το κάνει όμως θα έπρεπε καταρχάς να προσφέρει εποπτεία του διεθνούς θεσμικού πλαισίου μέσα στο οποίο είναι υποχρεωμένη να κινείται η χώρα μας, ιδίως μετά την κρίση του 2007-9. Θα έπρεπε επίσης να πάει πολύ πιο πέρα από τα νεοκλασικά οικονομικά της προσφοράς, καθώς και τις ανώδυνες μορφές των θεσμικών οικονομικών, τα οποία έχει πλήρως υιοθετήσει. Η αναπτυξιακή στασιμότητα της χώρας μας μετά την κρίση της Ευρωζώνης έχει να κάνει κυρίως με τα οικονομικά της ζήτησης. Η ζήτηση βρίσκεται επίσης στον πυρήνα της γενικότερης «δομικής στασιμότητας» του σημερινού καπιταλισμού, όπως προκύπτει από τη σύγχρονη βιβλιογραφία.

Το προβληματικό διεθνές πλαίσιο

Η πορεία της ελληνικής οικονομίας καθορίζεται σε μεγάλο βαθμό από το περιβάλλον της ΕΕ και ειδικότερα της Ευρωζώνης. Η κανονικότητα της ΕΕ είναι πλέον τα μηδενικά (και αρνητικά) επιτόκια, οι αναιμικοί ρυθμοί ανάπτυξης, ο πληθωρισμός κάτω από τον στόχο και οι ασφυκτικοί περιορισμοί οικονομικής πολιτικής που ασκεί το μηδενικό επιτόκιο. Η ίδια κανονικότητα υπάρχει και στις ΗΠΑ, αλλά με κάποιες διαφορές λόγω της μοναδικής θέσης του δολαρίου στην παγκόσμια οικονομία. Ο κορωνοϊός επέφερε μεγάλο πλήγμα σε αυτή την κανονικότητα, αλλά για την ώρα τα μακροχρόνια αποτελέσματα δεν είναι ξεκάθαρα.

Στην ουσία βρισκόμαστε αντιμέτωποι με την «ιαπωνοποίηση» των ώριμων καπιταλιστικών οικονομιών του πυρήνα της παγκόσμιας οικονομίας. Το αποτέλεσμα είναι ότι η νομισματική πολιτική αναγκαστικά υποχωρεί μπροστά στη δημοσιονομική πολιτική, γεγονός που έχει μεγάλη σημασία για την αναπτυξιακή δυναμική. Πρόκειται για ιστορική εξέλιξη που επιταχύνθηκε ραγδαία από την κρίση της πανδημίας. Το Σχέδιο Πισσαρίδη ούτε είδε ούτε άκουσε τίποτε γι’ αυτές τις εξελίξεις.

Για να γίνω πιο συγκεκριμένος, η αναπτυξιακή πορεία μιας οικονομίας εξαρτάται από τις σύνθετες σχέσεις ανάμεσα στον ιδιωτικό τομέα και τη δημοσιονομική πολιτική της κυβέρνησης. Οι επενδυτικές αποφάσεις των εταιρειών συναρτώνται άμεσα με την ύπαρξη επαρκούς ζήτησης για τα προϊόντα τους, πράγμα που επίσης συναρτάται με το επίπεδο απασχόλησης. Αν η απασχόληση είναι χαμηλή, τότε και η επένδυση θα είναι χαμηλή γιατί λείπει η ζήτηση. Στον σημερινό καπιταλισμό η δημοσιονομική πολιτική είναι καθοριστική για την απασχόληση και το επίπεδο της ζήτησης, άρα και για τις ιδιωτικές επενδύσεις. Το αποτέλεσμα της λιτότητας και της «δημοσιονομικής πειθαρχίας» είναι μακροχρόνια υποχώρηση της αναπτυξιακής δυναμικής, παρά την ύπαρξη κερδοφορίας για το ιδιωτικό κεφάλαιο.

Την προηγούμενη δεκαετία η ΕΕ πλήρωσε πανάκριβα την περιοριστική δημοσιονομική πολιτική με καταβύθιση των ιδιωτικών επενδύσεων. Η Ελλάδα χτυπήθηκε βαρύτερα από κάθε άλλη χώρα με πλήρη επενδυτική κατάρρευση. Η εκτίμηση της Επιτροπής ότι η δημοσιονομική προσαρμογή της Ελλάδας ήταν επιτυχημένη είναι εκτός τόπου και χρόνου. Η αρνητική επίδραση της βίαιης δημοσιονομικής προσαρμογής θα είναι πολύ μεγάλη σε βάθος χρόνου γιατί έπληξε το δυνητικό ΑΕΠ της Ελλάδας. Πρόκειται για ιστορική καθίζηση, πανωλεθρία ορατή δια γυμνού οφθαλμού, η οποία όφειλε να είναι το πρώτο ζητούμενο της Επιτροπής Πισσαρίδη.

Το πρόβλημα της χαμηλής παραγωγικότητας που τόσο απασχολεί τους συντάκτες της Έκθεσης, οι οποίοι αναζητούν τις αιτίες του στις γνωστές «ελληνικές» αδυναμίες της πλευράς της προσφοράς, σχετίζεται άμεσα με την πλευρά της ζήτησης. Το φαινόμενο είναι παγκόσμιο. Μετά το 2007-9, οι οικονομίες της ΕΕ και των ΗΠΑ σφραγίστηκαν από χαμηλή παραγωγικότητα, σε μεγάλο βαθμό λόγω της χαμηλής ζήτησης από την περιστολή των πραγματικών μισθών, ενώ τα κέρδη των επιχειρήσεων αυξήθηκαν κατακόρυφα. Κυριάρχησε ένας άρρωστος χρηματιστικοποιημένος καπιταλισμός με χαμηλά επιτόκια, δημοσιονομική πειθαρχία, χαμηλούς μισθούς, χαμηλή παραγωγικότητα, χαμηλό πληθωρισμό και χαμηλή ανάπτυξη, αλλά παράλληλα με υψηλή κερδοφορία. Τα φαινόμενα ήταν έντονα στις χώρες της ΟΝΕ και ιδιαίτερα στην Ελλάδα, που αποτελεί μια ολόκληρη κατηγορία αποτυχίας από μόνη της.

Στα χρόνια που ακολούθησαν την υιοθέτηση του κοινού νομίσματος, η χώρα έχασε τεράστιο μέρος της ανταγωνιστικότητάς της. Αδυνατώντας να προχωρήσει σε υποτίμηση του νομίσματος για να αντιμετωπίσει τις εξαιρετικά δύσκολες συνθήκες που προκάλεσε η κρίση του 2007-9 και η κρίση της Ευρωζώνης που ακολούθησε το 2010-13, η Ελλάδα προχώρησε σε βαθύτατη εσωτερική υποτίμηση. Το αποτέλεσμα ήταν δραματική συστολή της ζήτησης και τεράστια ανεργία. Η κερδοφορία ανέκαμψε, αλλά το πλήγμα στο δυνητικό ΑΕΠ και στον μηχανισμό συσσώρευσης και ανάπτυξης ήταν τεράστιο. Τα μνημόνια όχι μόνο δεν βελτίωσαν τις αναπτυξιακές δυνατότητες της Ελλάδας, όπως φαντάζονταν οι υπερασπιστές τους, αλλά τις καταβαράθρωσαν.

Τι απαιτείται;

Μόνο με θαύμα θα πετύχει η Ελλάδα ρυθμούς ανάπτυξης 3,5% ετησίως με βάση το Σχέδιο Πισσαρίδη. Η οικονομία της χώρας βρίσκεται σε τέλμα μέσα σε ένα πολύ δύσκολο διεθνές πλαίσιο. Για να υπάρξει ανάπτυξη απαιτούνται θαρραλέες τομές στην εγχώρια κοινωνική ισορροπία, αλλά και τις διεθνείς σχέσεις της χώρας.

Μετά την είσοδο στην ΕΕ, η Ελλάδα μπήκε σε διαδικασία χαμηλής και στρεβλής ανάπτυξης. Η υιοθέτηση του ευρώ το 2001 οδήγησε σε έντονα φαινόμενα «υποδεέστερης χρηματιστικοποίησης» της Ελλάδας, παρόμοια με άλλες χώρες της Νότιας Περιφέρειας. Η ελληνική οικονομία πάσχει από υπερδιόγκωση του τομέα των υπηρεσιών, αδυναμία του δευτερογενούς τομέα, καθώς και έλλειμμα παραγωγικότητας και ανταγωνιστικότητας στη γεωργία. Για τους ίδιους λόγους δεν μπορεί να ανταγωνιστεί διεθνώς και έχει μεγάλη εξάρτηση από τις εισαγωγές, ιδίως στα κεφαλαιουχικά αγαθά. Η εκτόξευση του δημόσιου χρέους ήταν απόρροια αυτών των μακροοικονομικών εξελίξεων.

Η Ελλάδα αντιμετωπίζει επίσης συστηματικό κενό αποταμιεύσεων, το οποίο πήρε ακραίες μορφές μετά την είσοδο στην ΟΝΕ. Υπάρχει αρνητική καθαρή αποταμίευση μετά το 2005, δηλαδή στην ουσία η χώρα δεν αναπληρώνει καν το κεφαλαιουχικό της δυναμικό. Το επενδυτικό κενό είναι γιγαντιαίο, τουλάχιστον 20 δις το χρόνο.  Μόνο κάποιος που δεν έχει καμία συναίσθηση της παγκόσμιας αγοράς μπορεί να πιστεύει ότι το κενό αυτό θα μπορούσε πότε να καλυφθεί από Άμεσες Ξένες Επενδύσεις, ή από τα περιλάλητα κονδύλια της ΕΕ. Χωρίς συστηματική και δυναμική κινητοποίηση των εγχώριων πόρων δεν θα μπορέσει η Ελλάδα να μπει στην επενδυτική πορεία που απαιτείται για ταχύρρυθμη ανάπτυξη.

Τα χρόνια των μνημονίων επέφεραν βαριά επιδείνωση. Καμία δομική αδυναμία δεν θεραπεύθηκε. Αντίθετα, όπως ειπώθηκε παραπάνω, η βάρβαρη περιστολή της ζήτησης έπληξε δομικά την αναπτυξιακή δυναμική της χώρας. Το χρέος και η ανάγκη εξυπηρέτησής του έδεσαν χειροπόδαρα τη δημοσιονομική πολιτική. Αν προσθέσουμε και την καταστροφή του τραπεζικού συστήματος, το οποίο είναι πλέον απολύτως ανίκανο να στηρίξει τις επενδύσεις και την ανάπτυξη, το αναπτυξιακό πρόβλημα της χώρας γίνεται ακόμη μεγαλύτερο.

Το χειρότερο από όλα είναι φυσικά η μαζική μετανάστευση του καλά εκπαιδευμένου εργατικού δυναμικού σε μια χώρα που γερνάει χρόνο με το χρόνο. Η Ελλάδα έχει βρεθεί για τα καλά στην περιφέρεια της ΕΕ, με μια οικονομία που στηρίζεται στον τουρισμό, με ολόκληρες περιοχές να ερημώνονται πληθυσμιακά και χωρίς να μπορεί ο δημόσιος τομέας να απορροφήσει τις πιέσεις στην αγορά εργασίας, όπως έκανε στο παρελθόν. Ο κορωνοϊός είναι η χαριστική βολή. Αναπόφευκτα το πλήγμα στην οικονομία θα είναι πολύ χειρότερο στη χώρα μας από την υπόλοιπη Ευρώπη, με βαρύτατες επιπτώσεις στη φτώχεια και την ανεργία.

Για να σταθεί ξανά η Ελλάδα στα πόδια της χρειάζεται ένα πραγματικό σχέδιο ανάπτυξης που θα αναγνωρίζει το διεθνές πλαίσιο και θα βασίζεται στη σύγχρονη οικονομική θεωρία και βιβλιογραφία. Η παραγωγικότητα και η ανάπτυξη εξαρτώνται από τις συνθήκες ζήτησης, όπως και από τους μηχανισμούς χρηματοδότησης/πίστωσης. Η αύξηση της παραγωγικότητας έρχεται μέσα από τεχνολογική αλλαγή που προκύπτει από αλλαγές στα μερίδια κόστους εργασίας και κεφαλαίου. Όταν πιέζεται το κεφάλαιο, τότε καινοτομεί. Το ζήτημα είναι να προσδιοριστεί η πορεία των πραγματικών μισθών και το κόστος μετάβασης των νέων τεχνολογιών ώστε να επιτευχθεί η άνοδος της παραγωγικότητας.

Όσο για τις εξαγωγές, ο ήλιος, η θάλασσα και ο πολιτισμός, όχι μόνο είναι χαμηλής προστιθέμενης αξίας, αλλά συνεισφέρουν ελάχιστα στις δυνατότητες της Ελλάδας να αυξήσει την πολυπλοκότητα των εξαγωγών της. Η χώρα εξάγει ένα πλέγμα αγαθών κυρίως μεσαίας τεχνολογίας και εισάγει το σύνολο σχεδόν των κεφαλαιουχικών αγαθών υψηλότερης τεχνολογίας. Για να υπάρξει εξισορρόπηση αυτής της κατάστασης απαιτείται δημόσια παρέμβαση με στοχευμένες επενδύσεις και στήριξη συγκεκριμένων κλάδων. Απαιτούνται επίσης διαμεσολαβητικοί θεσμοί, για παράδειγμα, μια σειρά ινστιτούτα (όσα δεν κατέστρεψε η Τρόικα), όπως γίνεται σε τόσες άλλες χώρες του κόσμου. Αυτή θα ήταν όντως στήριξη της «εξωστρέφειας».  Τα υπόλοιπα είναι ευχολόγια κι ελαφρές κουβέντες.

Μέσα στο ζοφερό αυτό πλαίσιο και κατά παράδοξο τρόπο, ο κορωνοϊός προσφέρει μια νέα ευκαιρία στην Ελλάδα γιατί άλλαξε βίαια το ευρύτερο θεσμικό πλαίσιο της ΕΕ. Οι αλλαγές είναι εντυπωσιακές και δημιουργούν δυνατότητα για διαφορετική πορεία και για τη χώρα μας.

Συγκεκριμένα, η ΕΚΤ έχει σταδιακά μετεξελιχθεί σε μια αναγνωρίσιμη εκδοχή της Ομοσπονδιακής Τράπεζας των ΗΠΑ και της Ιαπωνικής Κεντρικής Τράπεζας, απορροφώντας τεράστιο όγκο κρατικών χρεογράφων. Στην ουσία η ΕΚΤ έχει εκμηδενίσει τα σπρεντ στα επιτόκια κρατικού δανεισμού. Ξαφνικά βρέθηκε ακόμη και η Ελλάδα να δανείζεται με αρνητικά επιτόκια. Ταυτόχρονα υπήρξε άρση του Συμφώνου Σταθερότητας επιτρέποντας πρωτοφανή χαλάρωση της δημοσιονομικής πολιτικής σε ολόκληρη την ΕΕ. Η ελληνική κυβέρνηση θα μπορέσει να διατηρήσει μεγάλα δημοσιονομικά ελλείμματα το 2020-21.

Υπήρξε επίσης άρση των ελέγχων στον ανταγωνισμό και στην κρατική βοήθεια προς τις επιχειρήσεις, με άμεση δυνατότητα συστηματικής στήριξης της βιομηχανίας, πράγμα που έχει εκμεταλλευτεί κυρίως η Γερμανία. Τέλος, υιοθετήθηκε το Σχέδιο «Ευρώπη – Νέα Γενιά» παρέχοντας δημοσιονομικές μεταβιβάσεις χρηματοδοτημένες με από κοινού δανεισμό. Δεν πρόκειται επ’ ουδενί για βροχή δισεκατομμυρίων, όπως και εσκεμμένα και αφελώς λέγεται στη χώρα μας, αλλά σίγουρα είναι ένα σημαντικό βήμα που δείχνει τις αλλαγές που επιτελούνται στη ΕΕ.

Το ευρύτερο περιοριστικό πλαίσιο της ΕΕ και της ΟΝΕ δεν έχει φυσικά εκλείψει. Θα υπάρξει έντονη διαπάλη όταν περάσει η υγειονομική κρίση και τεθεί θέμα θεσμικής ανασύνταξης της νομισματικής ένωσης. Αλλά δεν θα είναι εύκολο για τους υποστηρικτές της λιτότητας να επιβάλλουν επιστροφή στους σκληρούς κανόνες της προηγούμενης δεκαετίας. Στο πλαίσιο αυτό το αναπτυξιακό πρόβλημα της Ελλάδας απαιτεί νέους χειρισμούς. Η χώρα πρέπει να δράσει κυρίαρχα παίρνοντας πρωτοβουλίες για να προστατεύσει την οικονομία της, τον λαό της και τη νεολαία της.

Χρειάζεται πραγματικό σχέδιο ανάπτυξης που θα αρχίσει να απαντάει στα προβλήματα που αναφέρθηκαν παραπάνω. Σχέδιο που θα βασίζεται σε μια νέα σχέση δημόσιου και ιδιωτικού τομέα προωθώντας θεσμούς που θα αλλάξουν την κοινωνική ισορροπία υπέρ του λαϊκού και εργατικού στοιχείου. Έχει καίρια σημασία το επόμενο διάστημα να υπάρξει ουσιαστική δημόσια συζήτηση για το πως θα πρέπει η χώρα μας να διαμορφώσει πολιτική τομών ώστε να μπει σε τροχιά ανάπτυξης. Η κυβέρνηση της ΝΔ δυστυχώς δεν έχει τίποτε να προσφέρει, όπως δείχνει και η Έκθεση Πισσαρίδη που παράγγειλε. Το πεδίο είναι ανοιχτό για νέες και ριζοσπαστικές προτάσεις.

Ο κορωνοϊός και οι ευθύνες της κυβέρνησης

Οι ευθύνες της κυβέρνησης για ό,τι έγινε και για ό,τι θα ακολουθήσει δεν κρύβονται με το σόου του εμβολίου

Εμβολιάστηκε σήμερα σε ζωντανή μετάδοση και συνεχόμενα έκτακτα δελτία η πολιτική και πολιτειακή ηγεσία, επιχειρώντας να δώσει το μήνυμα της «αρχής του τέλους» για την πανδημία. Δυστυχώς, πρόκειται στην καλύτερη περίπτωση για το τέλος της αρχής. Ο δρόμος είναι μακρύς και η μέχρι σήμερα εφαρμοζόμενη πολιτική προδιαθέτει για τα χειρότερα. Η νέα επικοινωνιακή επιχείρηση της κυβέρνησης με το βαρύγδουπο όνομα «Ελευθερία» δεν πρόκειται να δημιουργήσει άμεσα το δίχτυ υγειονομικής ασφάλειας που απαιτείται. Επιπλέον, ούτε μπορεί, ούτε και πρέπει να αποσείσει τις ευθύνες για όσα έγιναν και όσα πρόκειται να γίνουν μέχρις ότου η πανδημία γίνει παρελθόν.

Οι ευθύνες της κυβέρνησης Μητσοτάκη για το φόρο αίματος που πλήρωσε, και εξακολουθεί να πληρώνει, η ελληνική κοινωνία κατά το δεύτερο κύμα της πανδημίας είναι εγκληματικές. Η Ελλάδα κατέγραψε τη χειρότερη δυνατή αύξηση σε ανθρώπινες απώλειες εξανεμίζοντας τα πλεονεκτήματα που κερδήθηκαν πέρυσι την άνοιξη. Όπως ακριβώς η κυβέρνηση ζήτησε να πιστωθεί τα θετικά αποτελέσματα κατά το πρώτο κύμα της πανδημίας, έστω και αν αυτά ήταν αποτέλεσμα συγκυρίας και τύχης, έτσι ακριβώς πρέπει να πιστωθεί τα τραγικά αποτελέσματα της δεύτερης φάσης, γιατί αυτά δεν ήταν τυχαία: ήρθαν ως αποτέλεσμα τριών κυρίως πολιτικών αποφάσεων:

Πρώτον με το άνοιγμα του τουρισμού, τις ιαχές για τη «νίκη επί του κορωνοϊού», τις διαφημίσεις για covid-free χώρα και το state of mind ελληνικό καλοκαίρι. Η κυβέρνηση εγκλημάτησε εναντίον της δημόσιας υγείας, στο όνομα της τουριστικής οικονομίας, αλλά στην πραγματικότητα χαντάκωσε την πρώτη χωρίς να σώσει τη δεύτερη.

Δεύτερον με τη συστηματική άρνηση να συγκροτηθεί μηχανισμός μαζικών και καθολικών ελέγχων, ιχνηλατήσεων και τήρησης της απομόνωσης. Η απόφαση αυτή απαιτούσε κονδύλια, δημόσια δαπάνη για το σύστημα υγείας, και αυτό, για την κυβέρνηση Μητσοτάκη, είναι «πεταμένα λεφτά». Προτίμησε να παρακολουθεί παθητικά την εξάπλωση της πανδημίας ευελπιστώντας ότι θα επαναληφθεί η καλή τύχη της άνοιξης, ή ακόμα χειρότερα, έχοντας πειστεί ότι το οι μηδαμινές απώλειες του πρώτου κύματος ήταν αποτέλεσμα κυβερνητικών αποφάσεων και όχι ευνοϊκών συγκυριών.

Τρίτον, με την συνεχιζόμενη υπόσκαψη των δυνατοτήτων και της δυναμικότητας του ΕΣΥ, με την άρνηση μαζικών διορισμών, με μετονομασίες κλινών σε κλίνες ΜΕΘ, με απογύμνωση της Πρωτοβάθμιας Φροντίδας από πολύτιμο για συνθήκες πανδημίας ιατρικό και νοσηλευτικό δυναμικό, με άρον άρον μετακινήσεις προσωπικού για να μπαλώνονται τρύπες. Η αποστροφή της κυβέρνησης Μητσοτάκη για το σύστημα Δημόσιας Υγείας είναι τόση και τέτοια που δεν της επέτρεψε να πάρει αποφάσεις που θα έσωζαν δεκάδες ή και εκατοντάδες ζωές. Ασθενείς που θα τύγχαναν καλύτερης και αμεσότερης αντιμετώπισης αν το σύστημα υγείας είχε ενισχυθεί αποτελεσματικά, κατέληξαν, μόνο και μόνο για να μην μείνει κληρονομιά στην ελληνική κοινωνία ένα ισχυρότερο από πριν ΕΣΥ.

Στα τρία αυτά επίπεδα προστίθενται δεκάδες άλλες πράξεις και παραλείψεις, από το θολό (στην καλύτερη περίπτωση) σύστημα καταγραφής κρουσμάτων μέχρι τις αλλοπρόσαλλες αποφάσεις για αυστηρά περιοριστικά μέτρα εκεί που δεν χρειάζονται ή χαλαρότητα εκεί που δεν επιτρέπεται. Αποκορύφωμα της ανευθυνότητας ήταν η συμφωνημένη κυβερνητική πολιτική από το καλοκαίρι, να εναποτεθούν όλες οι ελπίδες αποκλειστικά και μόνο στο εμβόλιο, με τον Υπουργό Υγείας να δηλώνει στις …18 Αυγούστου ότι η Ελλάδα θα προμηθευτεί μέσα στον Δεκέμβριο 700.000 δόσεις του εμβολίου …της Οξφόρδης. Θα επρόκειτο για φαιδρές δηλώσεις φαιδρών προσώπων αν δεν μεσολαβούσαν από τότε μέχρι σήμερα 3.942 νεκροί συμπολίτες μας.

Η σύγκριση που επί μήνες γινόταν με τις χειρότερες στον κόσμο θλιβερές επιδόσεις μιας αδύναμης και ανίκανης να περιορίσει την πανδημία ΕΕ, μέχρι πρόσφατα έδιναν στην Ελλάδα την ψευδαίσθηση μιας καλής απάντησης στην υγειονομική απειλή. Πλέον η Ελλάδα, θα κλείσει δύο μήνες ενός τυπικά αυστηρότατου λοκ ντάουν, που περιλαμβάνει κλείσιμο όλων των σχολείων και του λιανεμπορίου, δεν μπόρεσε να μειώσει αποτελεσματικά διασωληνώσεις και θανάτους, και διαμόρφωσε μια εξαιρετικά αργή και ανησυχητική για το μέλλον καμπύλη αποκλιμάκωσης. Η πορεία της χώρας από το φθινόπωρο και μετά, είναι πλέον διεθνώς, παράδειγμα προς αποφυγή. Το γεγονός αυτό δημιουργεί βαρύτατες ευθύνες, ακόμα και αν το πολιτικό σύστημα, ούτε μπορεί, ούτε θέλει, να θέσει τις πολιτικές ευθύνες στο κέντρο της δημόσιας συζήτησης.

Μετά την αποτυχία κάθε προηγούμενου κουτοπόνηρου επικοινωνιακού τεχνάσματος ήρθε η ώρα για έναν ακόμα ανεύθυνο και επιζήμιο κυβερνητικό χειρισμό: Την εναπόθεση όλων των ελπίδων στην έλευση του εμβολίου που ως δια μαγείας, από μόνο του και μονομιάς θα εξαφανίσει την πανδημία. Καλλιεργούν την προσδοκία ότι η έναρξη των εμβολιασμών θα σημάνει την «ελευθερία», οπότε το μόνο που μένει είναι λίγη υπομονή και λίγη ατομική ευθύνη ακόμα. Αποσείονται έτσι οι κυβερνητικές ευθύνες για αλλαγή επιδημιολογικού μοντέλου, για την ενίσχυση του ΕΣΥ και για τον περιορισμό των συνθηκών υπερμετάδοσης. Η μόνη κρατική ευθύνη και καθήκον περιορίζεται στην καμπάνια ενημέρωσης του κοινού, πληρώνοντας για μια ακόμα φορά τα ΜΜΕ ώστε να κρύψουν τις κυβερνητικές ευθύνες.

Εάν, τώρα, μέχρι να επιτευχθεί η απαιτούμενη εμβολιαστική κάλυψη (δηλαδή το 70%) του πληθυσμού, χρειαστούν πάρα πολλοί μήνες και θρηνήσουμε πολλαπλάσιους νεκρούς, γονατίζοντας ακόμα περισσότερο την οικονομία, τότε οι ευθύνες θα αναχθούν σε πανευρωπαϊκές. Τότε θα ανακαλυφθεί η διανομή των εμβολίων με το σταγονόμετρο, το παγκόσμιο πρόβλημα αυξημένης ζήτησης, ή η αδικία με τις ισχυρές χώρες που προχώρησαν σε διμερείς συμφωνίες με τις εταιρείες αφήνοντας τους μη προνομιούχους του πλανήτη στην τύχη τους. Η στρατηγική αυτή είναι επικίνδυνη, εγκληματική και μπορεί να έχει ανυπολόγιστες συνέπειες για την υγεία και τη ζωή του λαού. Πέρα και έξω από κάθε επιστημονική λογική, η κυβέρνηση Μητσοτάκη καλλιεργεί φρούδες ελπίδες για από σπόντα σωτηρία, ποντάροντας αυτή τη φορά στην εμβολιαστική κάλυψη, η οποία προφανώς θα αργήσει να αποδώσει καθολικά για τον πληθυσμό αποτελέσματα.

Το εμβόλιο αποτελεί ένα δυνατό επιστημονικό όπλο στον πόλεμο για τον έλεγχο και την εξάλειψη της πανδημίας, ειδικά αν διατεθεί μαζικά, ισότιμα, δωρεάν και ταχύτατα σε όλες τις χώρες, πράγμα που δεν γίνεται. Ακόμα και έτσι όμως, σύμφωνα με τον ΠΟΥ και τον ΟΗΕ, δεν είναι παρά συμπληρωματικό, δίπλα στα υπόλοιπα φαρμακολογικά (φάρμακα, υποστηρικτικές θεραπείες, επαρκείς υπηρεσίες περίθαλψης κτλ) και μη φαρμακολογικά εργαλεία (μαζικά τεστ, ιχνηλάτηση, απομόνωση, έλεγχος συνόρων κτλ). Δεν μπορεί σε καμία περίπτωση να τα υποκαταστήσει. Ειδικά ενόψει του αναμενόμενου σφοδρότερου τρίτου κύματος μετά τις γιορτές.

Συμπληρωματικά με τα παραπάνω, ο μαζικός, ταχύς εμβολιασμός με ανοικτά δεδομένα και πλήρη διαφάνεια, χωρίς πολιτική υστεροβουλία και παιχνίδια σκοπιμότητας, είναι ο μόνος δρόμος για την επίτευξη αποτελεσματικού τείχους ανοσίας στον πληθυσμό. Αυτό όμως προϋποθέτει να φύγει το εμβόλιο και ο εμβολιασμός από τα πολιτικά παιχνίδια των κυβερνώντων και να πείσει σύσσωμη την κοινωνικά και ειδικά τα λαϊκά στρώματα για την αναγκαιότητά του, χρησιμοποιώντας επιστημονικά και υγειονομικά κριτήρια.

Ωστόσο, ακόμα και αν ο εμβολιασμός προχωρήσει με το ευνοϊκότερο δυνατό σενάριο, η πανδημία θα είναι εδώ, τουλάχιστον για το πρώτο μισό του 2021. Με δεδομένη την άρνηση της κυβέρνησης να συγκροτήσει ισχυρό δημόσιο μηχανισμό πρόληψης και ελέγχων, με δεδομένη την αντίθεσή της στην Πρωτοβάθμια Φροντίδα Υγείας και την καθολική κάλυψη των αναγκών υγείας του πληθυσμού, η μόνη πολιτική αντιμετώπισης της πανδημίας εξακολουθεί να είναι ένα ατελέσφορο, τυπικά αυστηρό, στην ουσία μη λειτουργικό λοκ ντάουν. Το άνοιξε – κλείσε της κοινωνίας για τους επόμενους μήνες είναι η μοναδική λύση που απομένει για μια κυβέρνηση που αποδείχθηκε αδύναμη να προστατεύσει αποτελεσματικά τη δημόσια υγεία.

Γίνεται πλέον φανερό ότι ο υγειονομικός κίνδυνος είναι αυξημένος στα φτωχότερα κοινωνικά στρώματα, εξαιτίας αδυναμίας πρόσβασης σε υπηρεσίες υγείας, στοίβαγμα σε μέσα μεταφοράς και χώρους εργασίας, μικρά σπίτια και συνθήκες ζωής που κάνουν τη φυσική αποστασιοποίηση πρακτικά αδύνατη.

Δίπλα, προστιθέμενος και ίσως ακόμα χειρότερος από τον υγειονομικό κίνδυνο, είναι ο ζόφος της φτώχειας και του κοινωνικού αποκλεισμού. Τα συνεχόμενα λοκ ντάουν, χωρίς την παραμικρή πολιτική πρόληψης και ελέγχων, έχουν ήδη σημάνει τον οικονομικό θάνατο για ευρύτατα κοινωνικά στρώματα. Και η κυβέρνηση, εμμονικά επιμένει στην άρνησή της να ακολουθήσει διαφορετικό δρόμο από την μέχρι σήμερα αποτυχημένη πεπατημένη, και υπόσχεται και άλλον οικονομικό θάνατο, περισσότερη κοινωνική καταστροφή. Ταυτόχρονα επενδύει σε μέτρα αστυνόμευσης και καταστολής, που έχουν το αντίθετο αποτέλεσμα από το να προστατεύσουν τη δημόσια υγεία, να εμπεδώσουν τα μέτρα πρόληψης και προστασίας, να πείσουν τον πληθυσμό για την αναγκαιότητα προστασίας και επιφυλακής. Όμως το ζητούμενο για την κυβέρνηση δεν είναι αυτό. Είναι η διαφύλαξη της επικοινωνιακής της εικόνας και της δημοσκοπικής της ευφορίας.

Η εργαζόμενη κοινωνία πρέπει και μπορεί να αναζητήσει και να αποδώσει ευθύνες, πρώτα από όλα στην κυβέρνηση για τους συγκεκριμένους της χειρισμούς, αλλά και σε ένα ολόκληρο το μνημονιακό πολιτικό σύστημα που δημιούργησε συνθήκες λιτότητας, ασφυκτικές για τη δημόσια υγεία. Αλλά και να αμφισβητήσει ένα οικονομικό και ιδεολογικό πλαίσιο που θέτει την αγορά διαρκώς και επανειλημμένα πάνω από την ζωή και την υγεία του πληθυσμού, αποδεικνύοντας ότι η Δύση είναι ο μεγάλος ασθενής του 21ου αιώνα.

Η νέα “λονδρέζικη” μετάλλαξη, το εμβόλιο και μερικές σκέψεις…

1. Όταν, πριν από 2 εβδομάδες, με μόνο την υπογραφή της άδειας για το εμβόλιο, οι Βρετανοί ξεχύνονταν στους δρόμους να παρτάρουν και να καταναλώσουν, χωρίς αποστάσεις, χωρίς μάσκες, χωρίς τίποτα κάποιοι κοιτούσαμε με φρίκη. Και προβλέπαμε σφαγή. Η σφαγή ήρθε.

2. Οι “ιολογικοί χρόνοι” δεν είναι επιδημιολογικά χρήσιμοι. Το έχω ξαναπεί. Μέχρι να ανακαλυφθεί, να αναλυθεί και να χαρακτηριστεί η όποια νέα μετάλλαξη… αυτή έχει ταξιδέψει σε ένα σύγχρονο πλήρως διασυνδεδεμένο κόσμο πολύ μακριά. Ο χρήσιμος χρόνος επιδημιολογικά εξυπηρετείται μόνο από την επιδημιολογική επαγρύπνηση. Τα μοριακά τεστ σε ΟΛΟΥΣ όσοι ταξιδεύουν και μια ελάχιστη καραντίνα 5 ημερών με επαναληπτικό αρνητικό έλεγχο, ή 14 ημερών άνευ 2ου ελέγχου είναι η μόνη σοβαρή λύση. Like it or not.

3. Επειδή η πρωτεϊνη Spike είναι ζωτικής σημασίας για την είσοδο του ιού στα κύτταρα μας και την επιβίωσή του, είναι πολύ δύσκολο να παρουσιαστεί εκεί μια μετάλλαξη που θα αλλάζει δραστικά την δομή της. Οι πιθανότητες λοιπόν να μην πιάνει ένα εμβόλιο για την Spike είναι, ανά μετάλλαξη, ιδιαίτερα μικρές. Φυσικά, ισχύει πως όσο πιο πολλούς λαχνούς αγοράζεις τόσο πιο πιθανό στο τέλος να σου κάτσει το λαχείο. Και λιγότεροι λαχνοί στην περίπτωσή μας ισοδυναμεί με λιγότερη μετάδοση. Όπερ, για να το πούμε λαϊκά, μην γιολάρετε επειδή βγήκε το εμβόλιο… δεν έχουμε ακόμα τον έλεγχο.

4. Αν και εφόσον συναντήσουμε μια μετάλλαξη που δεν απαντά στο υπάρχον εμβόλιο, θα πρέπει αυτό να επικαιροποιηθεί για το νέο στέλεχος. Στην περίπτωση των mRNA εμβολίων αυτό είναι αρκετά πιο εύκολο από τις άλλες τεχνολογίες: αλλάζεις το mRNA που περιέχεται με την νέα ακολουθία (γνωστή αυτοστιγμεί που μιλάς για μετάλλαξη) και μπαίνει ως νέα παρτίδα στην παραγωγή. Χρόνος ~ 2 εβδομάδες.

5. Οι “δυτικες” κοινωνίες που έχουν κάνει το χρήμα θεό και τον ατομικισμό αξιακό σύστημα, για μια ακόμη φορά πιάνονται μυωπικές, επικίνδυνες για την δημόσια υγεία και σε τελική ανάλυση ΕΞΕΛΙΚΤΙΚΑ ΖΗΜΙΟΓΟΝΕΣ για το ανθρώπινο είδος. Μία προς μία οι κοινότητες που ενώ ακόμα δεν είχαν ξεπλύνει το 2ο κύμα ψωρο-ανοίγαν με δέλεαρ την χριστουγεννιάτικη εμπορική κίνηση βρίσκονται να τρέχουν και να μην φτάνουν.

6. Με δεδομένο το σημείο 2 αλλά και την παγιωμένη συμπεριφορά του σημείου 5, προκαλεί μια σχετική έκπληξη η ταχύτατη απαγόρευση διακίνησης προσώπων και αγαθών μεταξύ UK και ευρωπαϊκών κρατών. Ότι το no deal Brexit ήταν προ των πυλών και υπήρχε τεράστιος συνωστισμός διακινούμενων εμπορευμάτων ακριβώς πριν την εκπνοή ίσως να μην σχετίζεται, ίσως όμως και η μετάλλαξη να είναι μια “υπέροχη ευκαιρία” για μακρο-οικονομικά και γεωπολιτικά παιχνίδια. Λέω τώρα εγώ ο κακεντρεχής καχύποπτος…

Αν η παιδεία είναι καθολική ανάγκη, τότε το άνοιγμα σχολείων και πανεπιστημίων να γίνει προτεραιότητα

Στην υπόλοιπη Ευρώπη κάνουν τηλεκπαίδευση;

Παρακολουθώντας το δυναμικό χάρτη της UNESCO για την παγκόσμια εκπαίδευση όλη την περίοδο της πανδημίας του covid-19, εύκολα διακρίνει κανείς ότι στις 14/12/2020 (και σε όλη σχεδόν την περίοδο του επονομαζόμενου 2ου κύματος), περίπου το ¼ του συνολικού μαθητικού-σπουδαστικού πληθυσμού στον κόσμο παρακολουθεί τηλεμαθήματα, ενώ τα ¾ συνεχίζουν τη δια ζώσης εκπαίδευση. Για να έχουμε μια εικόνα, η Ελλάδα, η Τουρκία, η Βουλγαρία, η Πολωνία, η Τσεχία και η Αυστρία κρατούν τις εκπαιδευτικές δομές κλειστές και εφαρμόζουν την εξ αποστάσεως εκπαίδευση. Οι γειτονικές Βόρεια Μακεδονία, Βοσνία-Ερζεγοβίνη, Ρουμανία, Ουγγαρία και Ιταλία έχουν μερικώς αναστείλει τη λειτουργία τους, ενώ Αλβανία και Σερβία εξαιρούνται από τον «βαλκανικό κανόνα» και διατηρούν τα σχολεία τους ανοιχτά. Ομοίως πράττουν οι δυτικοευρωπαϊκές χώρες, Γερμανία, Αγγλία, Γαλλία, Ισπανία και Πορτογαλία καθώς και οι σκανδιναβικές χώρες, όπως και οι χώρες στη βορειανατολική πλευρά της ηπείρου, Ρωσία, Λευκορωσία και Ουκρανία.

Κλείσιμο σχολείων – ένα ιστορικό πλήγμα στη δημόσια εκπαίδευση

Επισκοπώντας ορισμένα άρθρα σε ηλεκτρονικές σελίδες της ξένης ειδησεογραφίας διαπιστώνουμε πως οι αρχηγοί ισχυρών ευρωπαϊκών κρατών ανακοίνωσαν τις αποφάσεις για τη διατήρηση της δια ζώσης εκπαίδευσης.

Η καγκελάριος Άνγκελα Μέρκελ έκανε σαφές ότι «πρέπει να γίνουν κοινωνικές θυσίες ώστε να εξασφαλιστεί ότι τα σχολεία θα παραμείνουν ανοιχτά. Θα κάνουμε τα πάντα, προκειμένου τα παιδιά μας να μην βγουν χαμένα από την πανδημία» (www.thedailybeast.com). Σε παρόμοιο άρθρο της ηλεκτρονικής New York Times αναφέρεται ότι η καγκελάριος τόνισε «τις δραματικές κοινωνικές επιπτώσεις» που προκάλεσε στις οικογένειες το κλείσιμο των σχολείων και των ημερήσιων κέντρων φροντίδας κατά τη διάρκεια του lockdown τους μήνες Μάρτιο και Απρίλιο. Παρόλα αυτά από τις 16/12 θα ισχύσει γενικό lockdown και στη Γερμανία με κλείσιμο των σχολείων έως τις 10 Γενάρη, γεγονός που δείχνει ότι οι καραντίνες έχουν επιλεγεί ως το έσχατο μέτρο ακόμη και στο καπιταλιστικό κέντρο, σίγουρα όμως όχι με τις αυστηρές απαγορεύσεις που ισχύουν στη χώρα μας.

Στη γαλλική επικράτεια, στα τέλη Οκτώβρη, όταν τα κρούσματα ξεπερνούσαν τα 50.000/ημέρα, ο Εμανουέλ Μακρόν ανακοίνωσε εθνικό lockdown, αλλά με τα σχολεία ανοιχτά για το μεγαλύτερο μέρος της χώρας. Στο ίδιο άρθρο της ηλεκτρονικής New York Times, ο Ιρλανδός Πρωθυπουργός Micheal Martin είπε ότι ενώ η χώρα του δεν θα μπορούσε να αποφύγει τα περιοριστικά μέτρα, παρόλες τις σοβαρές επιπτώσεις στην οικονομία, ήταν ζωτικής σημασίας τα σχολεία να παραμείνουν ανοιχτά. «Δεν μπορούμε και δεν θα επιτρέψουμε το μέλλον των παιδιών και των νέων μας να πέσει θύμα της νόσου. Χρειάζονται την εκπαίδευσή τους».

Υπάρχουν ανάλογες δηλώσεις, αλλά είναι ιδιαίτερα αξιοσημείωτη η δήλωση του Andreas Schleicher, επιβλέποντα του προγράμματος PISA του ΟΟΣΑ: «σκέφτομαι ότι οι άνθρωποι στην Ευρώπη γρήγορα κατάλαβαν πόση μεγάλη ζημιά έχει γίνει με το κλείσιμο των σχολείων, ιδιαίτερα στους αδύναμους, μη προνομιούχους μαθητές», καταγεγραμμένη σε άρθρο του NPR (National Public Radio) των ΗΠΑ.

Τις αποφάσεις που αφορούν στην εκπαίδευση έχουμε συνηθίσει να τις διαβάζουμε ως πολιτικές. Είναι όμως; Στην Ευρωπαϊκή Ένωση, η πολιτική έχει χάσει την όποια αυτονομία της και έχει συγχωνευτεί πλήρως με την οικονομία. Βασισμένοι σε αυτή την παραδοχή, θα κάνουμε μια υπόθεση: στη χώρα μας εφαρμόζεται η τηλεκπαίδευση, με συνέπεια τα παιδιά και οι νέοι να στερούνται την δια ζώσης εκπαίδευση, επειδή ακριβώς η οικονομία είναι η αδιαμφισβήτητη προτεραιότητα. Η επιλογή των τηλεμαθημάτων είναι μια κάκιστη επιλογή στο πλαίσιο μιας επιθετικής στρατηγικής για τη διάλυση της δημόσιας-κρατικής εκπαίδευσης, εκείνης εν πάση περιπτώσει που γνωρίζαμε πριν από την πανδημία και χρειάζεται να περισώσουμε και να αλλάξουμε με κάθε τρόπο. Η κυρίαρχη τάξη στη χώρα μας προωθεί αναδιαρθρώσεις, προκειμένου οι νέες γενιές να μην αποκτήσουν τη μόρφωση και την παιδεία  που είναι αναγκαίες για μια κριτική ανάγνωση των κοινωνικών και πολιτικών ζητημάτων, τουλάχιστον. Επιπλέον, επιδιώκουν να ξεριζώσουν και την αξία της μόρφωσης, η οποία για δεκαετίες βρίσκεται ψηλά στην ιεραρχία των κοινωνικών και προσωπικών αξιών.

Συνοπτικά, η παραγωγική βάση στη χώρα μας από τη δεκαετία του ‘90 κυρίως με την ευρωπαϊκή «ολοκλήρωση» προσανατολίστηκε στον τριτογενή τομέα με αλματώδη αύξηση στην παροχή υπηρεσιών, ειδικά στον κλάδο των τραπεζών, διαχείρισης ακίνητης περιουσίας, στην εστίαση, στον τουρισμό, στις επικοινωνίες. Ταυτόχρονα, ο πρωτογενής τομέας συρρικνώθηκε σε ανεπίτρεπτο βαθμό και η ήδη ατελής εκβιομηχάνιση μεταστράφηκε σε αποβιομηχάνιση. Για αυτούς και άλλους παράγοντες, η οικονομία χρεοκόπησε και στη συνέχεια με πρόσχημα το εξωτερικό χρέος και την πάση θυσία παραμονή στο ευρώ, επιβλήθηκαν μια σειρά από μέτρα αυστηρής λιτότητας και εξάρτησης της οικονομίας από τους πιστωτές. Πρόσφατο παράδειγμα αποτελεί και η περίοδος που διανύουμε, κατά την οποία το ΑΕΠ μειώνεται και το χρέος διογκώνεται υπερβαίνοντας ήδη το 208% του ΑΕΠ. Η ψευδαίσθηση της ευρωπαϊκής σύγκλισης διαλύεται μέσα σε μια συνεχιζόμενη και βίαιη συντριβή της κοινωνικής πλειοψηφίας.

Οι «ισχυρές» οικονομίες της Ευρώπης κρατούν τα ηνία σε οικονομικοπολιτικό επίπεδο, επειδή ακριβώς έχουν καταστήσει εξαρτημένες τις οικονομίες του νότου και των πρώην αποικιών επίσης. Οι ίδιοι οι αξιωματούχοι της ΕΕ παραδέχονται πια ανοιχτά ότι γερμανικές και γαλλικές τράπεζες σώθηκαν χάρη στην προσπάθεια αποπληρωμής του ελληνικού χρέους. Από τους καταστατικούς όρους της ευρωπαϊκής οικονομικής ένωσης, η χώρα μας έμελλε να βρίσκεται στην περιφέρεια του καπιταλιστικού καταμερισμού εργασίας.  Ως εκ τούτου το εργατικό δυναμικό που επιλέγεται ήδη από την εκπαίδευση, δεν χρειάζεται να αποκτήσει παρά κάποιες δεξιότητες, είναι απαραίτητο να ανανεώνει δια βίου την κατάρτισή του, και κυρίως είναι αδιανόητο να σκέφτεται και να διεκδικεί οτιδήποτε πέρα από εκείνα που του πετάνε.

Από την οπτική αυτή μπορούμε τώρα να κατανοήσουμε γιατί η Μέρκελ, ο Μακρόν και άλλοι ευρωπαίοι ηγέτες έχουν κάνει τις παραπάνω δηλώσεις  προκρίνοντας τα ανοιχτά σχολεία και τα πανεπιστήμια. Από την άλλη μεριά, τον Μάρτιο η Υπουργός Νίκη Κεραμέως ευχαρίστησε τους εκπαιδευτικούς για την προθυμία τους να ξεκινήσουν τα τηλεμαθήματα, εργαλειοποιώντας εύκολα την πανδημία, και από το Νοέμβριο θριαμβολογεί όπου βρεθεί και όπου σταθεί για την παρακαταθήκη που αφήνει η εφαρμογή της τηλεκπαίδευσης σε όλες τις βαθμίδες. Όταν, λοιπόν, ο Ιρλανδός πρωθυπουργός διαμηνύει ότι «τα παιδιά χρειάζονται την εκπαίδευσή τους», εδώ, πίσω από τις διατυπώσεις θριαμβολογίας για την τηλεκπαίδευση, οφείλουμε να διαβάσουμε ότι τα παιδιά στη χώρα μας, που δεν έχουν άλλη δυνατότητα από το να παρακολουθήσουν το κρατικό σχολείο, δεν την χρειάζονται. Όπως μάλλον δεν χρειάζονται και την υγεία και άλλα βασικά αγαθά.

Εξάλλου, η διάλυση του δημόσιου σχολείου αρθρώνεται με ένα συνεχές και  πυκνό πλέγμα αλλαγών που περιλαμβάνουν τα καταργημένα μαθήματα, το νέο νομοσχέδιο για την επαγγελματική εκπαίδευση, την αξιολόγηση σχολικής μονάδας και εκπαιδευτικών, το προσοντολόγιο, την τράπεζα θεμάτων, τις αλλαγές στην Γ΄ θμια, την πανεπιστημιακή αστυνομία. Μελετώντας όλες τις αλλαγές διαλεκτικά και στις μεταξύ τους συνεπαγωγές, η δημόσια εκπαίδευση στο σύνολό της οδηγείται σε καταστροφή.  Έτσι θεωρούμε ότι εξηγείται και η εικόνα στο χάρτη της UNESCO, που μας κατατάσσει αβίαστα στο βαλκανικό στάτους, απέχοντας πολύ από τις ευρωπαϊκές νόρμες στο ζήτημα της παιδείας.

Τέλος, το αίτημα για δωρεάν τεχνολογικό εξοπλισμό από το Κράτος, αν ικανοποιηθεί, ναι μεν θα εξασφαλίσει ισότιμη πρόσβαση στα εξ αποστάσεως μαθήματα, αλλά θα μας οδηγήσει εκεί που δεν θέλουμε να πάμε, σε σχετική μονιμοποίησή τους. Η κανονικοποίησή τους, εκτός των σοβαρών συνεπειών στη μόρφωση των παιδιών, θα σημάνει και απολύσεις εκπαιδευτικών και άλλων εργαζόμενων, όπως καθαριστριών, φυλάκων, διαχειριστών στα κυλικεία. Επιπλέον, αφενός θα φέρει τεράστια κέρδη σε ανάλογες επιχειρήσεις και εύκολο χρήμα στις τσέπες των μεσολαβητών, αφετέρου οι δαπάνες για τη συντήρηση των υποδομών, θα καταρρεύσουν πίσω από μια ακόμη δικαιολογία. Είναι σχέδιο νόμου πια η ψηφιοποίηση των υπουργείων και της διοίκησης του Κράτους, ύψους 6 δις ευρώ, με το υπουργείο Παιδείας να βρίσκεται στην κορυφή της λίστας, Σύμφωνα με την «Ψηφιακή Βίβλο», όπως ονομάζεται το εγχείρημα, ψηφιοποιούνται οι διοικητικές λειτουργίες, η επικοινωνία με τους γονείς, η επιμόρφωση, αλλά επίσης η αποτύπωση της αξιολόγησης σχολικών μονάδων για την αξιοποίηση του εκπαιδευτικού προσωπικού. Είναι καθοριστικής σημασίας στρατηγική επιλογή του κράτους, ας μην μας διαφεύγει διότι μάλλον δεν είναι άσχετη με όσα συζητάμε.

Είναι ασφαλή τα ανοιχτά σχολεία;

Καθώς γράφονται αυτές οι γραμμές, έχει μόλις ανακοινωθεί η παράταση των κλειστών σχολείων τουλάχιστον μέχρι τις 7 Γενάρη, όμως, πριν ακόμη από την έναρξη της τρέχουσας χρονιάς το βασικό αίτημα των σχολικών καταλήψεων και των εκπαιδευτικών κινητοποιήσεων ήταν 15 μαθητές ανά τμήμα, μείωση φοιτητών στις αίθουσες, ώστε να είναι ένα ασφαλές περιβάλλον για εκπαιδευτικούς και εκπαιδευόμενους. Συνιστά σχεδόν ελληνική πρωτοτυπία το γεγονός ότι τα σχολεία άνοιξαν με περισσότερους μαθητές ανά τμήμα σε σχέση με την περσινή χρονιά, κάτι που ούτε στην κατεχόμενη Παλαιστίνη και στην Αλβανία δεν συνέβη.

Είναι πράγματι ασφαλές να λειτουργούν σχολεία και πανεπιστήμια ή υπάρχει αυξημένος κίνδυνος διασποράς του ιού; Οι ειδικοί γιατροί, ειδικά όσοι προβάλλονται στα κυρίαρχα ΜΜΕ όλο αυτό το διάστημα, εκφέρουν αντιφατικές και αντιθετικές γνώμες.

Συγχρόνως, καμιά μελέτη ή πείραμα δεν έχει εκπονηθεί στα ελληνικά σχολεία, ώστε να εκτιμήσει την ύπαρξη επικινδυνότητας ή όχι, ούτε και μαζικά τεστ διενεργήθηκαν στους συγκεκριμένους χώρους. Σύμφωνα με άρθρο στο ηλεκτρονικό sciencemag, το Charitè University Hospital  του Βερολίνου, διενεργεί σε τακτική βάση τεστ κορονοϊού και αντισωμάτων σε 48 σχολεία και κέντρα ημέρας, τόσο στο προσωπικό, στους μαθητές, όσο και στα μέλη των οικογενειών τους, τακτική που ακολουθήθηκε και σε άλλες χώρες.

Ο Johannes Huebner, διευθυντής στο τμήμα Παιδιατρικής για τις μεταδοτικές νόσους του  Πανεπιστημιακού Νοσοκομείου του Μονάχου, δήλωσε στο NPR ότι οι επιστημονικές μελέτες δεν έχουν ανιχνεύσει υψηλούς ρυθμούς μετάδοσης του ιού στα σχολεία. «Οι περισσότερες από τις μολύνσεις εισάγονται στο σχολείο από τους ενήλικες, από εκπαιδευτικούς, και έπειτα διασπείρονται στα παιδιά. Τις περισσότερες φορές όμως πρόκειται για μεμονωμένες περιπτώσεις…..». Στο ίδιο άρθρο, ο Andreas Schleicher, επιβλέπων του προγράμματος PISA του ΟΟΣΑ υποστηρίζει ότι «έρευνες έχουν δείξει ότι αν τηρούνται τα πρωτόκολλα της κοινωνικής αποστασιοποίησης, το σχολείο είναι πράγματι αρκετά ασφαλές περιβάλλον, σίγουρα πιο ασφαλές από το να τριγυρίζουν τα παιδιά έξω από το σχολείο».

«Οι ειδικοί τονίζουν ότι πολλά πράγματα είναι πλέον γνωστά που δεν ήταν την περασμένη άνοιξη: με κατάλληλες προφυλάξεις, ο ρυθμός μετάδοσης του covid-19 στα σχολεία είναι σχετικά χαμηλός, ειδικά ανάμεσα στους πιο μικρούς μαθητές˙ παιδιά που όντως μολύνονται τείνουν να έχουν πολύ ελαφρά συμπτώματα, και μέτρα όπως μάσκες, κοινωνικές αποστάσεις και αερισμός είναι πιο αποτελεσματικά απ’ ό,τι είχε προβλεφθεί…..Το Ευρωπαϊκό Κέντρο για την Πρόληψη και τον Έλεγχο της Νόσου βρήκε ότι στα παιδιά αναλογεί λιγότερο από το 5% όλων των κρουσμάτων που αναφέρθηκαν στις 27 ευρωπαϊκές χώρες συμπεριλαμβανομένης της Αγγλίας, σύμφωνα με έρευνα που δημοσιεύτηκε τον Αύγουστο (www.nytimes.com).

Στο άρθρο της ηλεκτρονικής The Daily Beast αναφέρεται μελέτη στη Γερμανία από το Labour Economics της Βόννης, στην οποία δεν βρέθηκε συσχέτιση ανάμεσα στο άνοιγμα των σχολείων το Σεπτέμβριο και στην αύξηση των κρουσμάτων τέλος Οκτώβρη. Διαφορετικά ήταν τα αποτελέσματα παρόμοιας μελέτης στην Ιταλία, που καταλήγουν σε αντίθετο συμπέρασμα.

Σήμερα κιόλας, ανοιχτά σχολεία και πανεπιστήμια!

Όπως και να ΄χει, οι επιστημονικές μελέτες μπορούν να δείξουν πράγματα, αντιφατικά μεν, αλλά οι αποφάσεις της Πολιτείας είναι εκείνες που διαμορφώνουν την πραγματικότητα. Είναι αναπόφευκτο ότι με τους μαθητές στοιβαγμένους σε μικρές αίθουσες ανά 25 ή στα αμφιθέατρα ανά 200  φοιτητές και πάνω, η διασπορά διευκολύνεται, ακόμη και αν νέοι και παιδιά έδειξαν μια πρωτοφανή εσωτερική πειθαρχία στην τήρηση των αποστάσεων και της χρήσης μάσκας. Υπήρχαν κρούσματα την πρώτη περίοδο της δια ζώσης λειτουργίας, αλλά αποκλειστικά λόγω της αδιαλλαξίας της κυβέρνησης να πάρει οποιοδήποτε ουσιαστικό μέτρο. Όπως και στο σύστημα υγείας έτσι και στην εκπαίδευση κανένα μέτρο δεν πάρθηκε, κανένα μέτρο δεν παίρνεται, ούτε τώρα που θρηνούμε 100 νεκρούς συνανθρώπους μας την ημέρα, νεκρούς δικούς μας, εργαζόμενους και εργάτες. Η επίταξη των ιδιωτικών κλινικών έγινε για μη covid-19 περιστατικά, με διπλάσια κόστη για το δημόσιο. Η ιδιωτικοποίηση της υγείας γίνεται μεσούσης της πανδημίας. Με την ίδια στόχευση κατεδαφίζεται η δημόσια εκπαίδευση στα θεμέλιά της, ενώ στο τέλος της πανδημίας, με προμετωπίδα τα δημοσιονομικά προβλήματα, θα συνεχιστεί επιταχυνόμενα.

Εκτός των άλλων το κλείσιμο σχολείων και πανεπιστημίων αποτελεί μια ακόμη πτυχή της καταστολής, της καταστολής μέσα στην εκπαιδευτική κοινότητα και των πολιτικών διεργασιών που γεννιούνται εντός της. Συνδέεται με τη βίαιη καταστολή που βιώθηκε στις 17 Νοέμβρη, 26 Νοέμβρη και 6 Δεκέμβρη, είναι αδιαχώριστα συνδεδεμένη με την καταστολή του lockdown. Είναι πασιφανές, σε όσους θέλουν να δουν, για ποιο λόγο το lockdown φέρεται ως η μόνη δυνατή λύση στην πανδημία.

Αν στην υγεία θρηνούμε για τους αδικοχαμένους ασθενείς, δεν είναι μακριά ο καιρός που θα οργιστούμε από τις επιπτώσεις της τηλεκπαίδευσης και των άλλων αλλαγών στην εκπαίδευση. Είναι αισθητή η δυσφορία και η δυσαρέσκεια που προκαλούν, αλλά τούτο δεν αρκεί. Η ανάγκη να επαναλειτουργήσουν τα σχολεία και τα ανώτατα εκπαιδευτικά ιδρύματα είναι επιτακτική, με όλες τις προαπαιτούμενες προφυλάξεις, τώρα αμέσως. Ωστόσο, οι εκπαιδευτικές ομοσπονδίες δεν κάνουν τίποτε, ώστε να δημιουργήσουν τους όρους για ξεδίπλωμα ενός πανεκπαιδευτικού κινήματος και πιθανότατα δεν θα το κάνουν αν δεν πιεστούν από τα κάτω. Οι συνθήκες ωρίμασαν, οι έφηβοι μαθητές στις καταλήψεις έκαναν ανυποχώρητα θαυμάσιο αγώνα, οφείλουμε να «ωριμάσουμε» και εμείς οι εκπαιδευτικοί και οι γονείς και να αναλάβουμε τις ευθύνες που έχουμε ως παιδαγωγοί και εργαζόμενοι. Μια κοινωνία που δεν μάχεται για την παιδεία και τη μόρφωση των επερχόμενων γενεών είναι μια αυτοκαταστροφική κοινωνία.

Πρωτοβουλία εκπαιδευτικών «Στην τηλεκπαίδευση δεν δίνουμε συναίνεση»

Αναφορές στο κείμενο έγιναν από τα παρακάτω άρθρα και σελίδες:

https://en.unesco.org/covid19/educationresponse

https://www.sciencemag.org/news/2020/11/covid-19-soars-many-communities-schools-attempt-find-ways-through-crisis

https://www.thedailybeast.com/europe-from-italy-and-france-to-germany-is-locking-down-everything-to-keep-schools-open-in-covid-second-wave

https://www.nytimes.com/2020/10/29/world/europe/schools-coronavirus-europe-lockdowns.html

https://text.npr.org/934153674 9

https://thepressproject.gr/se-dimosia-diavoulefsi-to-n-s-ypsous-6-disekatommyrion-gia-tin-psifiopoiisi-tou-kratous/

https://xeirografa.blogspot.com/2020/11/blog-post.html

https://www.esos.gr/arthra/70644/i-vivlos-psifiakoy-metashimatismoy-gia-tis-treis-vathmides-tis-ekpaideysis

https://www.dw.com/el/%CE%B3%CE%B5%CE%BD%CE%B9%CE%BA%CF%8C-lockdown-%CF%83%CF%84%CE%B7-%CE%B3%CE%B5%CF%81%CE%BC%CE%B1%CE%BD%CE%AF%CE%B1-%CF%89%CF%82-%CF%84%CE%B9%CF%82-10-%CE%B9%CE%B1%CE%BD%CE%BF%CF%85%CE%B1%CF%81%CE%AF%CE%BF%CF%85/a-55923421

https://www.alfavita.gr/ekpaideysi/339808_lockdown-sholeia-kleinoyn-mazi-me-oli-ti-germania

Ημέρες επανάστασης, ημέρες ελπίδας

Η μακάβρια δολοφονία του αγοριού Κλόντιαν Ράσα άγγιξε το κρυμμένο νεύρο της αλβανικής κοινωνίας. Μεγάλοι και μικροί, γυναίκες, άνδρες, νέοι, μαθητές, εργαζόμενοι, συνταξιούχοι, – ένας ολόκληρος λαός – αντιμετώπισε βάναυσα τη μεγάλη αλήθεια της εποχής μας: Κυριαρχείται από ένα βίαιο χέρι εξουσίας, το οποίο έχει μάτια και αυτιά μόνο για τους ολιγάρχες.

Στην αρχή φαινόταν ότι οι σφαίρες που έπεσαν στον Κλόντιαν μας σκότωσαν όλους. Αλλά η θλίψη σύντομα μετατράπηκε σε αγανάκτηση, η αγανάκτηση σε θυμό, ο θυμός σε εξέγερση και η εξέγερση στο πλήθος που έσπασε τη σιωπή συνεχίζει να αναζητά ΔΙΚΑΙΟΣΥΝΗ. Από την πρώτη μέρα, εμείς, οι ακτιβιστές της Organizata Politike, είμαστε μεταξύ των διαδηλωτών, με υπερυψωμένη φωνή και βαριά καρδιά όπως ολόκληρος ο Αλβανικός λαός. Θα είμαστε μαζί τους κάθε μέρα, παντού και άνευ όρων, γνωρίζοντας ότι χωρίς να κλονιστούν τα θεμέλια των πολιτικών θεσμών, η ζωή και η αξιοπρέπεια του καθενός μας θα είναι σε κίνδυνο.

Ο Κλόντιαν Ράσα δεν σκοτώθηκε απλώς από έναν ανεύθυνο αστυνομικό. Το όπλο του είναι γεμάτο μίσος και περιφρόνηση για τους απλούς ανθρώπους ένα πρότυπο διακυβέρνησης που καταπιέζει για να κλέβει και κλέβει για να καταπιέζει. Επικεφαλής αυτού του συστήματος – το οποίο περιλαμβάνει όλα τα κόμματα – είναι ο Έντι Ράμα. Η πολιτική του ευθύνη για αυτή τη δολοφονία προστίθεται στα εκατοντάδες εγκλήματα για τα οποία θα θεωρηθεί υπεύθυνος όταν «το δίκιο θα φτάσει στο σημείο που θα διαλύσει το σίδερο».

Η ΔΙΚΑΙΟΣΥΝΗ απαιτεί διερεύνηση ολόκληρης της αστυνομικής αλυσίδας ιεραρχίας για απόπειρες χειραγώγησης αποδεικτικών στοιχείων και κοινής γνώμης.

Η ΔΙΚΑΙΟΣΥΝΗ απαιτεί μια βαθιά μεταρρύθμιση της αστυνομικής δομής που ελευθερώνει τους αστυνομικούς από την πίεση των κομμάτων και δημιουργεί ένα πνεύμα αλληλεπίδρασης με τους πολίτες.

ΔΙΚΑΙΟΣΥΝΗ είναι η υποχώρηση αυτού του ολιγαρχικού συστήματος, η ανατροπή της κυβέρνησης, η διάλυση αυτής της κλίκας-των κομμάτων και η οικοδόμηση μιας δημοκρατίας ως η πραγματική δύναμη του λαού.

Πηγή: Organizata Politike

Μετάφραση: antapocrisis

Απο ήττα σε ήττα… μέχρι το επόμενο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο!

Σύσσωμος ο καθεστωτικός τύπος προετοίμαζε με τυμπανοκρουσίες τις επερχόμενες κυρώσεις για την Τουρκία. Κάθε μέρα μας έφερνε όλο και πιο κοντά στην ημέρα επιβολής των κυρώσεων, οι εκπρόσωποί μας σε όλους τους τόνους διεμήνυαν ότι θα πάνε να δώσουν την μάχη των μαχών, να δώσουν ένα μάθημα στην αυθάδη Τουρκία του Ερντογάν. Ο κυβερνητικός εκπρόσωπος Πέτσας δήλωσε μάλιστα ότι «Δεν θα φύγει από τη Σύνοδο Κορυφής ο Μητσοτάκης αν δεν πάρει κάτι».

Θα μπορούσε κανείς να απαντήσει μονολεκτικά για το τι τελικά πήρε ο Μητσοτάκης στις Βρυξέλλες. Από το τελικό κείμενο συμπερασμάτων, που υιοθέτησε η ΕΕ για την Τουρκία, προκύπτει η απόλυτη διάψευση των προσδοκιών της ελληνικής κυβέρνησης καθώς και η τραγική επιβεβαίωση της μοίρας που επιφυλάσσεται στους δεδομένους υποτακτικούς. Δεν προβλέπονται νέες κυρώσεις για την Τουρκία, ενώ η τελική απόφαση επί ενός καταλόγου κυρώσεων μετατίθεται για… τον Μάρτιο. Γίνεται μονάχα αναφορά στις «μονομερείς ενέργειες και προκλήσεις» κατά κρατών – μελών της ΕΕ και στις «προκλητικές δραστηριότητες» στην Ανατολική Μεσόγειο και την ΑΟΖ της Κύπρου.  Και έπειτα, αναγνωρίζεται το στρατηγικό ενδιαφέρον της ΕΕ για την ανάπτυξη της αμοιβαίας συνεργασίας με την Τουρκία, με ειδική αναφορά στο προσφυγικό. Τέλος, υπενθυμίζεται και η ανάγκη συντονισμού της ΕΕ με τις ΗΠΑ, για αυτά τα θέματα.

Απο αυτήν την πυκνή παράθεση, προκύπτουν τα εξής βασικά συμπεράσματα:

– Η ΕΕ δεν μπορεί και, κυρίως, δεν θέλει να διαρρήξει τις σχέσεις με τον Ερντογάν. Από οικονομική άποψη, πολύ βασικοί «παίκτες» της κούρσας των εξοπλισμών (Γερμανία, Ισπανία, Ιταλία) έχουν συμφέρον, όχι μόνο από την προσέγγιση της Τουρκίας, αλλά και από την διαιώνιση μίας ορισμένης κατάστασης γεωπολιτικής ανασφάλειας, για τις αγορές τους. Σε πολιτικό επίπεδο, η συμφωνία της Τουρκίας με την ΕΕ αποτελεί βασικό εργαλείο στη διαχείριση του προσφυγικού, ενός προβλήματος που η ΕΕ συνέδραμε στην δημιουργία του: ο Ερντογάν κρατά τους πρόσφυγες μακρυά από τις ευρωπαϊκές μητροπόλεις. Σε διπλωματικό επίπεδο, μία ενδεχόμενη σκληρή στάση απέναντι στην Τουρκία ενδεχομένως να την σπρώξει συγκυριακά πιο κοντά προς έναν άλλον γεωπολιτικά ισχυρό παίκτη, όπως τη Ρωσία ή την Κίνα. Ενδεχόμενο που αποστρέφονται μετά βδελυγμίας, καταρχήν, οι Αμερικάνοι. Και επειδή, καλώς ή κακώς, οι σχέσεις πατρονίας και επικυριαρχίας των ΗΠΑ στην Ευρώπη ουδέποτε εξαφανιστήκαν, ο γεωπολιτικός νάνος της ΕΕ δεν υπήρχε περίπτωση να λάβει θέση στην «καυτή πατάτα», ακόμα και αν αυτό σημαίνει την εργαλειοποίηση από έναν Ερντογάν: καλύτερα, η ανάθεση στην Προεδρία Μπάϊντεν. Ας δώσουν οι Αμερικάνοι την τελική απάντηση στο ερώτημα..

– Η ελληνική πλευρά συνειδητά πορεύεται χωρίς διπλωματικά εργαλεία. Έχει περιοριστεί στον επικοινωνιακό χειρισμό της στάσης στα ελληνοτουρκικά, για να περισώσει τουλάχιστον το όποιο πολιτικό κύρος στο εσωτερικό της χώρας. Η γραμμή Μητσοτάκη στην Σύνοδο του Pacta Sunt Servanda, της τήρησης των συμφωνιών, σε ένα περιβάλλον που τα συμφωνημένα ξεσκίζονται από την ισχύ της επιβολής, αποτελεί γραμμή εθνικά αυτοκτονική. Πλην, ταιριάζει απόλυτα στις προσδοκίες της ΕΕ για έναν πειθαρχημένο κολίγο, που δεν θα «τινάξει την μπάνκα στον αέρα». Ουδέποτε έθεσε η Ελλάδα στην Σύνοδο θέμα εμπάργκου όπλων, ενώ παράλληλα ο ίδιος ο πρωθυπουργός προσέρχεται με μία τοποθέτηση ότι η απόσταση από τα 6 εως τα 12 ν.μ. αποτελούν διαφιλονικούμενη ζώνη: τα τελευταία στερούν την νομική βάση για κυρώσεις στην Τουρκία για τις κινήσεις της στο Αιγαίο. Η ελληνική πλευρά υιοθετεί πλέον το αφήγημα ότι, πάντως, θα υπάρξουν κυρώσεις σε «φυσικά πρόσωπα και εταιρίες που δραστηριοποιούνται στην Ανατολική Μεσόγειο» και περιορίζεται στον αγώνα για σκληρές…. διατυπώσεις στο κείμενο των συμπερασμάτων.

– Η Τουρκία παίρνει καθαρό μήνυμα ότι μέχρι τον Μάρτιο, τουλάχιστον, παίζει, και επίσημα πλέον, χωρίς αντίπαλο. Άρα μπορεί να προχωρήσει σε νέο γύρο αμφισβήτησης κυριαρχικών δικαιωμάτων, έρευνες σε διαφιλονικούμενες θαλάσσιες ζώνες, κατοχύρωσης νέων τετελεσμένων. Η Γαλλία υποχωρεί, υπό τις πιέσεις Μέρκελ για διατήρηση καλού επιπέδου σχέσεων με την Τουρκία, και ενώ έχω ήδη υποστεί σειρά ηττών στην περιοχή. Η Ελλάδα και η Κύπρος μένουν μονάχα με φραστικές αναφορές, και αυτές πετσοκομμένες, χωρίς μέτρα και αποτρεπτικές κυρώσεις απέναντι σε έναν επεκτατικό γείτονα. Οι Γερμανία και οι ΗΠΑ καλούν σε διμερείς επαφές και διαπραγματεύσεις Ελλάδα και Τουρκία, καλούν σε «διαχείριση των διαφορών», βάζοντας στην ίδια μοίρα αυτόν που διαρκώς επεκτείνει τις βλέψεις του με αυτόν που διαρκώς περιορίζει τις δικές του. Καταγράφουν ως «θετικό βήμα» το ότι ελλιμενίστηκε το Όρουτς Ρεις. Η ίδια η Άγκυρα, άλλωστε, επιμένει μετά από κάθε «βόλτα» στο Αιγαίο, να καλεί την Ελλάδα σε διάλογο, «χωρίς προϋποθέσεις» και κυρίως, χωρίς κανέναν φραγμό και όριο. «Όλα στο τραπέζι» λοιπόν, και το «όλα» περιλαμβάνει τα πάντα. Κάθε φορά που τα τουρκικά ερευνητικά βολτάρουν σε εκατέρωθεν διεκδικούμενες θαλάσσιες ζώνες κερδίζουν ένα ακόμα θέμα προς διαπραγμάτευση. Σαν τον νταή στο σχολείο, οι προσκλήσεις για διάλογο περιορίζονται ενώπιον του αδιάφορου διευθυντή, ενώ έξω από την σχολική αίθουσα, περιμένει νέο μαρτύριο για τον καρπαζοεισπράκτορα.

Η ΕΕ αποτελεί ένα θνησιγενές σχήμα, με μηδενικό γεωπολιτικό εκτόπισμα, που ξέρει να δείχνει τα δόντια του μονάχα στους λαούς. Ιδιαίτερα ο ελληνικός λαός επωμίστηκε το βάρος της «συναδέλφωσης» για να πάρει πίσω ανεργία, φτώχεια και εξαθλίωση. Ένα απο τα διαχρονικά επιχειρήματα της αστικής τάξης της χώρας, ότι μία ρήξη με την ΕΕ μας αφήνει εκτεθειμένους στην Τουρκία, γκρεμίζεται για μια ακόμα φορά σαν πύργος με τραπουλόχαρτα. Η Ελλάδα εργαλειοποιείται, για να εξευμενιστεί ο Ερντογάν: αυτός είναι ο στρατηγικός στόχος της ΕΕ και σε αυτό συντείνει η στάση του Μητσοτάκη. Μία κυβέρνηση η οποία δεν μπορεί να σηκώσει τόνους και να βάλει εμπόδια στη Σύνοδο Κορυφής, και να περιορίζεται στην εσωτερική επικοινωνιακή διαχείριση, όσο αυτό είναι δυνατόν, της εθνικής ταπείνωσης.

Από τον Οκτώβρη μέχρι σήμερα βομβαρδιζόμασταν με διαβεβαιώσεις για τις σκληρές ευρωπαϊκές κυρώσεις απέναντι στην Τουρκία. Πλησιάζει η ώρα, από μέρα σε μέρα, έλεγαν.. Άραγε, θα μας λένε τα ίδια για τις επόμενες 100 περίπου μέρες μέχρι τον Μάρτιο και την επόμενη Σύνοδο Κορυφής;

Από την άλλη, τί είναι 100 μέρες μπροστά στην ατέλειωτη αιωνιότητα του παρόντος του προσκυνημένου;

Ποιος θυμάται τη δύσμοιρη Ουκρανία (εκτός από τον γιο του Μπάιντεν);

Πέρασαν κιόλας επτά χρόνια από εκείνο τον Νοέμβρη του Euromaidan, όταν ξεκινούσαν στο Κίεβο οι διαδηλώσεις μερικών δεκάδων χιλιάδων οπαδών της φιλοδυτικής αντιπολίτευσης, που κατάφεραν σε μερικούς μήνες, τον Φεβρουάριο του 2014, υπό την προφανέστατη καθοδήγηση ΝΑΤΟϊκών μυστικών υπηρεσιών και πρεσβειών, να οδηγήσουν στην ανατροπή και φυγή στη Ρωσία του διεφθαρμένου προέδρου της Ουκρανίας, Βίκτορ Γιανουκόβιτς και τη ριζική αλλαγή του προσανατολισμού της χώρας.

Από εθνολογικά συγγενέστερη προς τη Ρωσία πρώην σοβιετική Δημοκρατία (κυριολεκτικά κομμάτι της ιστορικής Ρωσίας, πολλά από τα εδάφη της οποίας μαζί με τον αμιγώς ρωσικό και ρωσόφωνο πληθυσμό τους αποτελούν σήμερα ουκρανική επικράτεια) η Ουκρανία μετατράπηκε σε μια βραδυφλεγή βόμβα, που κατέστρεψε και συνεχίζει να δηλητηριάζει τις ευρω-ρωσικές σχέσεις και δημιούργησε τη μεγαλύτερη αιμορραγούσα γεωπολιτική πληγή στο υπογάστριο της Μόσχας.

Τυφλωμένο από τις αυταπάτες περί “ισότιμης ένταξης” στη “λέσχη της Δύσης” κατά τις δεκαετίες της σοβιετικής και μετασοβιετικής κατάρρευσης, το Κρεμλίνο και η φιλοδυτική ρωσική ελίτ υποτίμησαν ή έστω δεν κατόρθωσαν να αποκρούσουν το συστηματικό και πολυετές υπονομευτικό έργο της αμερικανικής κυρίως “διπλωματίας”, που αναζήτησε και βρήκε τον “αδύναμο κρίκο” για το πιο πετυχημένο χτύπημα στις προσπάθειες του Βλαντίμιρ Πούτιν να ανασυγκροτήσει την ηττημένη στον ψυχρό πόλεμο Ρωσία και την επιρροή της στον περίγυρό της. Ο ουκρανικός εμφύλιος και η “ρωσοφοβική Ουκρανία” αποτελούν τη μεγαλύτερη ρωσική ήττα μετά τη διάλυση της Σοβιετικής Ένωσης: αποτελούν εν πολλοίς συνέχειά της, ενώ βέβαια βασικότερο θύμα των γεωπολιτικών τυχοδιωκτισμών είναι και πάλι ο λαός της Ουκρανίας, που βλέπει δειλός, μοιραίος και άβουλος αντάμα το βιοτικό του επίπεδο να καταρρέει σταθερά και να ασελγούν συστηματικά στην οικονομία, την ιστορία, τον πολιτισμό, τη γλώσσα, ακόμη και την Εκκλησία του ευρωατλαντικοί “Δαναοί”, μοιράζοντας ως δώρα μια βίζα για φθηνή εργασία στην Ε.Ε. και αμέτρητα παραμύθια για πακτωλούς επενδύσεων. Αντί για επενδύσεις, συγγενείς λιγοστών ολιγαρχών, μερικών γνωστών και από τη μετασοβιετική λεηλασία της Ρωσίας, μαζί με καλομαθημένους γόνους δυτικών πολιτικών, όπως ο Χάντερ Μπάιντεν, γιος του πρώην αντιπροέδρου και νυν εκλεγμένου προέδρου των ΗΠΑ, καταληστεύουν ανενόχλητοι τον πλούτο της καταρρέουσας Ουκρανίας και με την ευκαιρία αποκρύπτουν τα κέρδη και τις κομπίνες από τον Αμερικανό φορολογούμενο.

Με σύμβολο τα κουλουράκια της τότε υφυπουργού Εξωτερικών των ΗΠΑ Βικτόρια Νούλαντ, που μοίραζε αυτοπροσώπως στους διαδηλωτές μαζί με τον σπεσιαλίστα στις ειδικές αντιρωσικές επιχειρήσεις τότε πρέσβη στο Κίεβο και νυν πρέσβη στην Αθήνα, Τζέφρι Πάιατ, οι αμερικανικές υπηρεσίες κατέλαβαν στην κυριολεξία και ελέγχουν πλήρως το ουκρανικό κράτος. Οι Αμερικανοί “σύμβουλοι” μοιράζονται την εξουσία μόνο με τους ολιγάρχες της χώρας και μια πλήρως διεφθαρμένη κρατική γραφειοκρατία, πρόθυμη να ξεπουλήσει και τα τελευταία “ασημικά” της φτωχότερης πλέον χώρας της Ευρώπης, η οποία είχε το 2013 κατά κεφαλήν εισόδημα 4030 δολάρια ΗΠΑ και κατρακύλησε το 2019 στα 2656 δολάρια, πριν καν υπάρξει η πανδημία του κορονοϊού, η οποία σίγουρα βύθισε την οικονομία της χώρας ακόμη βαθύτερα.

Ενδεικτική της κατάρρευσης είναι και η δραματική μείωση του πληθυσμού της, με τις εκτιμήσεις να ποικίλουν (ελλείψει αντικειμενικών μετρήσεων) από 8,3 έως και 20 ολόκληρα εκατομμύρια, σε σχέση με τα 45 εκατομμύρια κατοίκων προ επταετίας και ακόμη χειρότερα έναντι των 48 εκατομμυρίων κατοίκων της τελευταίας υπαρκτής απογραφής του 2001. Τρέχουν πλέον να σωθούν όχι μόνο ως συνήθως οι άνεργοι, που αναζητούν οπουδήποτε και οποιοδήποτε μεροκάματο, αλλά προπαντός όσοι ρωσόφωνοι καταφέρνουν να ξεφύγουν από την εθνικιστική παράνοια και οι νέοι, που δεν θέλουν να στρατευθούν στον πιο παράλογο αδελφοκτόνο πόλεμο της πρόσφατης ιστορίας.

Την αμερικανική επικυριαρχία στην Ουκρανία κατήγγειλαν προ ημερών έξω από την πρεσβεία των ΗΠΑ στο Κίεβο και οι ακτιβιστές του κόμματος “Αντιπολιτευόμενη Πλατφόρμα – Για τη Ζωή”, το οποίο επικρίνει την αντιρωσική υστερία, που προωθεί η εθνικιστική, αν όχι φιλοναζί, κυβέρνηση της χώρας, αρνούμενη να προμηθευτεί το ρωσικό εμβόλιο κατά του κορονοϊού και να δεχθεί ρωσική βοήθεια για το πρακτικά διαλυμένο σύστημα υγείας, όπως προτείνουν οι ψυχραιμότεροι και κάνουν οι περισσότερες πρώην σοβιετικές Δημοκρατίες, καθώς δεν έχουν πολλές εναλλακτικές επιλογές προστασίας του πληθυσμού. Η διαμαρτυρία φαίνεται πως άγγιξε ευαίσθητες χορδές της ουκρανικής κοινής γνώμης, που παρακολουθεί παθητικά και τρομοκρατημένη τη λεηλασία της χώρας, για αυτό και η πρεσβεία των ΗΠΑ έσπευσε να ανακοινώσει ότι δεν εμπλέκεται στα εσωτερικά της Ουκρανίας (!), όπως πράττει η Ρωσία, η οποία “εισέβαλε στην Ουκρανία, ευθύνεται για 13.000 νεκρούς στον πόλεμο και υπονομεύει τη νόμιμη κυβέρνηση της χώρας”.

Η πρεσβεία των ΗΠΑ στο Κίεβο τεχνηέντως, βέβαια, ξέχασε ότι η “νόμιμη” κυβέρνηση της Ουκρανίας είναι προϊόν εκλογικών αναμετρήσεων βίας και νοθείας, με παρακρατικές οργανώσεις και συμμορίες να αλωνίζουν τη χώρα, που υπόκειται σε βίαιη “ουκρανοποίηση” του ρωσόφωνου πληθυσμού, ο οποίος πρακτικά ήταν και παραμένει το ήμισυ, αν όχι η πλειονότητα των κατοίκων της. Αυτό αποδεικνύεται άλλωστε και από το γεγονός ότι όλοι οι εκλεγμένοι πρόεδροί της έχουν ως μητρική τους γλώσσα τη ρωσική και χρειάστηκε να πάρουν μαθήματα ουκρανικής για να παριστάνουν δημοσίως τους Ουκρανούς εθνικιστές και τους ρεβανσιστές, που επαναφέρουν ως “ήρωες” τους συνεργάτες των Γερμανών ναζί και τους σφαγείς Εβραίων, Πολωνών και λοιπών μειονοτήτων, που έδρασαν τις παραμονές και κατά τη διάρκεια της ναζιστικής Κατοχής. Το δυτικό “αφήγημα” για την Ουκρανία διαγράφει από την πρόσφατη μνήμη μας ότι η κυβέρνηση του Κιέβου κινήθηκε το 2014 με στρατό, πυροβολικό και αεροπορία εναντίον επαρχιών της με ρωσόφωνους πολίτες στην Ανατολική Ουκρανία, που βαφτίστηκαν “κάτοικοι β΄ κατηγορίας” και “είδος υπό εξαφάνιση”, επειδή έσπευσαν να αυτοοργανωθούν σε πολιτοφυλακές, να εξασφαλίσουν προφανώς στρατιωτική βοήθεια από τη Ρωσία για την αυτοάμυνά τους και να επιδιώξουν καθεστώς αυτονομίας, στο οποίο και υποτυπωδώς ζουν έκτοτε, έχοντας ιδρύσει τις λεγόμενες “Λαϊκές Δημοκρατίες” του Ντονιέτσκ και Λουγκάνσκ.

Η “εναλλακτική” λύση, που προσέφερε το πολυδιαφημισμένο “δημοκρατικό” καθεστώς του Κιέβου σε όσους δεν επιθυμούν να αρνηθούν την ιστορία τους και να γίνουν ξαφνικά χώρα αντισοβιετικού και αντιρωσικού μίσους, όπως αυτό, που διακατέχει τους απογόνους των Λευκών εμιγκρέδων και των συνεργατών των Ναζί από τις ΗΠΑ και τον Καναδά, οι οποίοι εν πολλοίς καθορίζουν τις τύχες της σημερινής Ουκρανίας, ήταν να καούν ζωντανοί, όπως οι τουλάχιστον 48 άτυχοι αντιφασίστες, που βρήκαν τραγικό θάνατο μέσα στο φλεγόμενο Οίκο των Συνδικάτων της Οδησσού στις 2 Μαΐου 2014. Κανείς δεν διώχθηκε, ούτε τιμωρήθηκε ποτέ για το αποτρόπαιο αυτό έγκλημα, ούτε φυσικά για την αποδεδειγμένη από πολλές πηγές πρόσκληση από την τότε “αντιπολίτευση”, ξένων ελεύθερων σκοπευτών, οι οποίοι σκόρπισαν το χάος στους δρόμους του Κιέβου πυροβολώντας στοχευμένα εναντίον αμάχων διαδηλωτών και ανδρών των σωμάτων ασφαλείας ταυτοχρόνως.

Στο σχέδιο περικύκλωσης της Ρωσίας, που υλοποιείται επιμελώς από ΗΠΑ-ΝΑΤΟ μετά τη διάλυση της ΕΣΣΔ και επιταχύνθηκε τα τελευταία χρόνια, εντάχθηκε και το εκκλησιαστικό project “Ουκρανικό αυτοκέφαλο”, το οποίο παραχωρήθηκε με προφανέστατο σκοπό να διαρραγούν ει δυνατόν και οι τελευταίοι δεσμοί, που συνδέουν το άλλοτε ενιαίο έθνος-κράτος των Ρως, προγόνων των σημερινών Ρώσων, Ουκρανών και Λευκορώσων και να επιταχυνθεί η “ουκρανοποίηση” των απρόθυμων να την ακολουθήσουν ρωσόφωνων στην Ουκρανία. Η αμερικανική διπλωματία ενέταξε στη φαρέτρα της το “όπλο” της Ορθοδοξίας, η οποία βυθίζεται παγκοσμίως σε ένα πρωτοφανές σχίσμα, που υπονομεύει πλέον τις όποιες αδύναμες ιστορικές και πνευματικές σχέσεις είχαν απομείνει μεταξύ ρωσικού και ελληνικού κόσμου, μεταξύ Βαλκάνιων και Αράβων ορθοδόξων.

Υπ’ αυτήν την έννοια αβέβαιο παραμένει το μέλλον της μόνης συμφωνίας διευθέτησης του ουκρανικού ζητήματος, που επιτεύχθηκε από το λεγόμενο “κουαρτέτο της Νορμανδίας”, δηλαδή τη Γερμανία, Γαλλία, Ρωσία και Ουκρανία στο πλαίσιο της Ομάδας Επαφής του Μινσκ, η οποία επιδιώκει να αποκαταστήσει τον διάλογο ανάμεσα στις πλευρές της ουκρανικής σύγκρουσης, δηλαδή το Κίεβο, το Ντονιέτσκ και το Λουγκάνσκ. Από τα επτά σημεία των συμφωνηθέντων του Παρισίου στις 9 Δεκεμβρίου της περασμένης χρονιάς, το Κίεβο τήρησε μόνο δύο, και αυτά εν μέρει, αποδεχόμενο μερική ανταλλαγή 234 αιχμαλώτων και ασταθή κατάπαυση του πυρός, που παραβιάζεται σποραδικά από τους παρακρατικούς ένοπλους εθνικιστικούς σχηματισμούς, οι οποίοι έχουν ενταχθεί στον τακτικό ουκρανικό στρατό. Η ουκρανική ηγεσία αποφεύγει να συζητήσει απευθείας με τις τοπικές ηγεσίες στο Ντονμπάς της ανατολικής Ουκρανίας και προπαντός να αναγνωρίσει το προβλεπόμενο από τις συμφωνίες ειδικό καθεστώς των δύο επαρχιών, καλώντας σε αναθεώρηση των προβλεπόμενων όρων του Μινσκ, πρόταση, που δεν αποδέχεται ούτε η Ρωσία, αλλά ούτε δείχνουν να συζητούν Παρίσι και Βερολίνο.

Η αμερικανική διπλωματία έχει μόνο οφέλη από τη διατήρηση ανοιχτού του ουκρανικού προβλήματος, σε αντίθεση με τις κομβικές ευρωπαϊκές πρωτεύουσες, που έχουν δείξει σημάδια κόπωσης και ενδιαφέροντος για την εξομάλυνσή του, ενώ η εκλογή Τζο Μπάιντεν μάλλον ενθαρρύνει τις φιλοδοξίες των ηγετών του Κιέβου. Οι ελπίδες, που είχαν γεννηθεί από την εκλογή στην προεδρία του κωμικού ηθοποιού Βολοντίμιρ Ζελένσκι, άρχισαν γρήγορα να καταρρέουν, καθώς κάθε εκλεγμένος ηγέτης στην Ουκρανία είναι δέσμιος των ξένων επικυρίαρχων από την μια και των ακραίων εθνικιστικών-νεοναζί σχηματισμών, για αυτό και είναι υποχρεωμένος (προφανώς ματαιοπονώντας) να διακηρύττει επιστροφή στην Ουκρανία της Κριμαίας, οι κάτοικοι της οποίας ψήφισαν με συντριπτική πλειοψηφία την επανένωσή της με τη Ρωσία και επέστρεψαν στον ιστορικό κορμό της χώρας, που θεωρούσαν και θεωρούν πάντοτε πατρίδα τους και δεν πρόκειται βέβαια ποτέ να τους διαψεύσει, αν δεν ηττηθεί η ίδια σε παγκόσμιο πόλεμο. Το ίδιο απίθανη μοιάζει και η ανάκτηση από το Κίεβο του ελέγχου, όπως παλιά, στην ανατολική Ουκρανία, εάν δεν γίνει αποδεκτό κάποιο ειδικό καθεστώς στις επαρχίες αυτές και δεν υπάρξει επιτέλους η βούληση να γίνουν σεβαστά τα δικαιώματα του ρωσόφωνου πληθυσμού της χώρας.

Πηγή: ΚΟΣΜΟΔΡΟΜΙΟ