“Φυλακές τύπου F”: ο κινηματογράφος για την σύγκρουση των φυλακών

To παρόν άρθρο δημοσιεύτηκε στις 19.12.2020 με τίτλο: ««Фильм F-типа»: кино о тюремном сопротивлении» στο site liva.com.ua

Ο πρόλογος της συνέντευξης, στις 19 Δεκεμβρίου 2020, στην εικοστή επέτειο της αρχής της επιχείρησης για την βίαιη μεταφορά των Τούρκων πολιτικών κρατούμενων σε φυλακές κάτεργα, ήταν η πρεμιέρα της ταινίας «τύπου F», με ειδικά προετοιμασμένους υπότιτλους στην ρωσική γλώσσα.

Η ταινία αυτή πρόκειται να διηγηθεί στους πολίτες των μετασοβιετικών κρατών την παράδοση της σύγκρουσης των προοδευτικών ακτιβιστών στην Τουρκία, οι οποίοι μίλησαν για την τυραννία των πολιτικών φυλακών. Σε συνθήκες βαρύτατες οι επαναστάτες κατάφεραν να συνεχίσουν την πάλη τους, αφού μετέτρεψαν τα κελιά τους σε χώρο διαπάλης με το καθεστώς. Ελπίζουμε ότι η ταινία θα επιτρέπει στους θεατές να συλλογιστούν την ανάγκη να μάχεται κανείς για την υπόθεση του στις πιο δυσμενείς συνθήκες.

Το 2000 η τουρκική κυβέρνηση άνοιξε τις επονομαζόμενες φυλακές «Τύπου F», δηλαδή τις ειδικές φυλακές που απευθύνονταν κυρίως στους πολιτικούς κρατούμενους, όπου το βασικό βασανιστήριο ήταν η απομόνωση των συλληφθέντων. Σε κάθε κελί αυτών των φυλακών αντιστοιχούν 1 ως 3 κρατούμενοι και βρίσκονται υπό εικοσιτετράωρη βιντεοπαρακολούθηση, γεγονός που φαίνεται να αποτελεί μια ισχυρή πίεση πάνω στην ψυχική τους κατάσταση.

Οι έγκλειστοι μπορούν να βγαίνουν από τα κελιά τους μόνο σε μια μικρή αυλή, από την οποία είναι ορατό μόνο ένα μικρό κομμάτι ουρανού. Δεν μεταβαίνουν μαζί με άλλους έγκλειστους στην τραπεζαρία, δεν εργάζονται, δεν συμμετέχουν σε πολιτιστικές δραστηριότητες. Εκτός όμως από αυτό, για τους ίδιους είναι εξαιρετικά δύσκολες οι συναντήσεις με τους συγγενείς ή τους δικηγόρους τους. Οι έγκλειστοι είναι σχεδόν πλήρως απομονωμένοι από τον κόσμο και κατά συνέπεια τούτου συχνά παρουσιάζουν ψυχικές ασθένειες. Έτσι η απομόνωση δίνει τη δυνατότητα να χλευαστούν οι έγκλειστοι, επιβάλλοντας τους βασανιστήρια, επειδή μ’ αυτό τον τρόπο κανείς δε θα το μάθει.

Η επιχείρηση για τη μεταφορά των εγκλείστων από τις παραδοσιακές, κοινοβιακές φυλακές στις φυλακές απομόνωσης «τύπου F» που πραγματοποιήθηκε από τις 19 ως τις 22 Δεκεμβρίου 2000, έλαβε το περιπαικτικό όνομα «Επιστροφή στη Ζωή». Η μεταφορά των πολιτικών κρατούμενων πραγματοποιήθηκε με την εφαρμογή ασύγκριτης πίεσης, αποτέλεσμα της οποίας υπήρξε ο θάνατος 28 κρατούμενων ενώ πολλοί τραυματίστηκαν σοβαρά. Στην περίοδο μεταξύ των ετών 2000-2007 οι Τούρκοι πολιτικοί κρατούμενοι διεξήγαγαν πολυάριθμες απεργίες πείνας σαν μια μορφή διαμαρτυρίας εναντίον των νέων φυλακών και της απομόνωσης. Σαν αποτέλεσμα αυτών των απεργιών πείνας πέθαναν 122 έγκλειστοι κομμουνιστές, αγωνιστές για τα δικαιώματα και μέλη του κουρδικού απελευθερωτικού κινήματος.

Το 2012 με πρωτοβουλία του επαναστατικού μουσικού συγκροτήματος Grup Yorum γυρίστηκε μια ταινία για τις φυλακές τύπου F. Η πρεμιέρα της ταινίας έγινε στην Κωνσταντινούπολη, στις 19 Δεκεμβρίου 2012, στην εικοστή επέτειο της επιχείρησης «Επιστροφή στη Ζωή». Μετά από αυτήν πρεμιέρες πραγματοποιήθηκαν στο Βερολίνο, στις Βρυξέλλες, στη Βιέννη, στο Λονδίνο και το Παρίσι. Έπειτα η ταινία έπαιξε σε πολλούς κινηματογράφους της Τουρκίας και της Ευρώπης, βγήκε σε DVD και ανέβηκε στο διαδίκτυο για δωρεάν προβολή. Την ταινία την είδα πάνω από δύο εκατομμύρια άνθρωποι ενώ ο αριθμός των θεατών της ανεβαίνει σταθερά.

Η ταινία αυτή αποτελείται από δέκα ταινίες μικρού μήκους διαφόρων σκηνοθετών, που βασίζονται στις πραγματικές ιστορίες των πολιτικών κρατούμενων. Στη συγγραφή των σεναρίων έλαβαν άμεσα μέρος οι ίδιοι οι έγκλειστοι. Η ταινία δεν διαρρηγνύει μόνο τους τοίχους της απομόνωσης  στις φυλακές, μιλώντας για την αδιατάρακτη πάλη των επαναστατών που βρίσκονται έγκλειστοι. Με αυτό τον τρόπο ξεσκίζει το μονοπώλιο στην τέχνη που διαθέτουν οι πλούσιοι και το Hollywood, που επιβάλλει στους λαούς του κόσμου το δικό του τακτικό παράδειγμα.

Για το γεγονός αυτό αφηγούνται οι Selma και Inan Altin – τέως πολιτικοί κρατούμενοι και πολιτικοί εξόριστοι, μέλη του κομμουνιστικού μουσικού συγκροτήματος Grup Yorum – απαντώντας στις ερωτήσεις της εφημερίδας «Narodnaya Skola».

-Η ταινία «τύπου F» είχε επιτυχία σε παγκόσμιο επίπεδο. Η ταξινόμηση της στο site IMDb κατέχει σήμερα βαθμολογία 7.00 και καταλαμβάνει την 24^η θέση ανάμεσα σε εκατοντάδες ταινίες αναφορικά με τις φυλακές, μεταξύ ταινιών του Hollywood με μπάτζετ δεκάδων εκατομμυρίων δολαρίων.

Έχετε δίκιο, πρόκειται για τεράστια επιτυχία, επειδή εμείς γυρίσαμε την ταινία αυτή ολοκληρωτικά βασιζόμενοι στις δικές μας δυνάμεις και τις πηγές του λαού μας. Είναι άδικο να υποτιμά κανείς τις δυνατότητες του λαού. Όταν εμείς καταφέρνουμε να κινητοποιήσουμε τον κόσμο, μπορούμε να δημιουργήσουμε εξαιρετικά παραδείγματα συλλογικής δουλειάς. Μπορούμε να πούμε ότι ένα από τα παραδείγματα αυτά είναι η ταινία «τύπου F».

-Που, πότε και πως εμφανίστηκε η ιδέα της δημιουργίας αυτής της ταινίας;

-Τον Οκτώβριο του 2009, σε μια συνάντηση στο Πολιτιστικό Κέντρο «Ayçe idil erkmen» στην Κωνσταντινούπολη. Έφτανε η 19 Δεκεμβρίου, η οποία καταλαμβάνει ιδιαίτερη θέση στην ιστορία της ταξικής πάλης της χώρας μας. Στις 19 Δεκεμβρίου 2000 πραγματοποιήθηκε η μεγάλης κλίμακας επιχείρηση εναντίον των πολιτικών κρατουμένων στις τουρκικές φυλακές. Στη διάρκεια αυτής της επιχείρησης σκοτώθηκαν 28 πολιτικοί κρατούμενοι ενώ εκατοντάδες έμειναν ανάπηροι.

Μετά από αυτό το αιματηρό γεγονός άνοιξαν ειδικές φυλακές, του επονομαζόμενου «τύπου F», όπου ασκούνταν βασανιστήρια με τη συμβολή της απομόνωσης των εγκλείστων. Το Grup Yorum έκανε πολλά προκειμένου αυτή η μαζική δολοφονία να μην ξεχαστεί, προκειμένου οι υπεύθυνοι για τα βασανιστήρια της απομόνωσης να τιμωρούνταν. Αναφορικά με το θέμα αυτό συνθέσαμε τραγούδια, διεξήγαμε συναυλίες, γράψαμε στίχους, διηγήματα, άρθρα, αναφορές, θεατρικά έργα, πραγματοποιήσαμε εκθέσεις πινάκων και φωτογραφιών, διεξήγαμε συνεντεύξεις, δημοσιεύοντας όλα αυτά στην εφημερίδα μας Tavır.

Σκεφτόμασταν όμως να κάνουμε για το θέμα αυτό κάτι πιο εντυπωσιακό και ξεκινήσαμε να ανταλλάσσαμε σκέψεις για τη δυνατότητα δημιουργίας αυτής της ταινίας. Δεν ξεχάσαμε τους υποβληθέντες σε βασανιστήρια πολιτικούς κρατούμενους-όλους εκείνους που έδωσαν τη ζωή τους για το καλό των συντρόφων τους.

Το εγχείρημα μας ξεκίνησε με πληθώρα ζητημάτων. Θα γυρίσουμε άραγε μεγάλου μήκους ταινία; Μήπως είναι καλύτερο να γυρίσουμε μια ταινία μικρού μήκους για προβολή σε ορισμένα φεστιβάλ; Θα πρέπει να είναι ντοκιμαντέρ ή τυπική ταινία; Θα χρησιμοποιήσουμε άραγε στην ταινία πρόσωπα που συμμετείχαν σε πραγματικά γεγονότα; Και το πιο σημαντικό – τι θα αφηγηθούμε μέσω της ταινίας αυτής; Ποιο πρέπει να είναι το σενάριο και σε τι θα πρέπει να επικεντρωθούμε;

Στο ίδιο το ζητούμενο, στην αρχή δεν ξέραμε πως να απαντήσουμε στα ερωτήματα αυτά. Το μόνο που ξέραμε είναι το ότι οφείλαμε στα πλαίσια αυτής της ταινίας οφείλαμε να διηγηθούμε τι είναι επακριβώς η απομόνωση.

-Εσείς δεν είχατε εμπειρία δημιουργίας μιας τυπικής ταινίας. Γιατί λοιπόν αποφασίσατε να την γυρίσετε;

Έχετε δίκιο, εμείς δεν είχαμε προηγουμένως αντίστοιχη εμπειρία. Ξέραμε όμως ένα πράγμα, ότι ο κινηματογράφος είναι ένα αρκετά αποτελεσματικό μέσο αγκιτάτσιας και προπαγάνδας ακόμα κι αν αξιοποιηθεί με σύνθετο τρόπο. Οι πολυπλοκότητες προέκυψαν αρχικά εξαιτίας του γεγονότος ότι οι λήψεις για την ταινία γίνονταν κυρίως στο δρόμο, απαιτούσαν σοβαρή τεχνική εμπειρία και ακριβώς λόγω αυτού εμείς θα έπρεπε να συντονίσουμε τις δυνάμεις πολλών ανθρώπων. Εφόσον εμείς ήμασταν άπειροι, δεν γνωρίζαμε εξαρχής πως να το καταφέρουμε.

Ξέραμε όμως ένα πράγμα, ήμασταν ένα μέρος μιας απέραντης θάλασσας που ονομάζεται λαός, ήμασταν μέλη μιας απέραντης οικογένειας. Δεν υπάρχει ένα τέτοιο πρόβλημα που να μην μπορούμε να το λύσουμε. Γι’ αυτό λοιπόν το λόγο ξεκινήσαμε από εκείνο, ότι έπρεπε δηλαδή να κάνουμε το πρώτο βήμα, έχοντας διαμορφώσει τα καθήκοντα και τους σκοπούς μας.

Στην αρχή σκεφτόμασταν ότι η ταινία θα παρουσιαστεί όχι στους κινηματογράφους αλλά σε ειδικές προβολές και φεστιβάλ. Τα γυρίσματα της ταινίας ήταν μια εξαιρετικά κοστοβόρα διαδικασία, υπήρχε πρόβλημα εύρεσης των κατάλληλων σκηνικών επειδή δεν υπήρχε η δυνατότητα να κάνουμε γυρίσματα σε πραγματική φυλακή τύπου F. Θαρρούσαμε ότι θα μπορέσουμε να γυρίσουμε την ταινία με διαφορετικά μέσα και μεθόδους, δηλαδή με ερασιτεχνική κάμερα, με τον ελάχιστο τεχνικό φωτισμό και στα πλαίσια μιας μικρής ομάδας. Αλλά δουλεύοντας πάνω σε νέες γνώσεις και αφομοιώνοντας τες, ξεκινήσαμε να αποκτούμε όλο και περισσότερο τη βεβαιότητα ενώ οι σκοποί που θέσαμε ενώπιον μας μεγάλωσαν. Καταλάβαμε λοιπόν ότι αυτή την ταινία έπρεπε να την γυρίσουμε ποιοτικά και επαγγελματικά.

Έτσι εμείς ξεκινήσαμε την επιλογή των σκηνοθετών για τις δέκα ταινίες μικρού μήκους. Κι όλοι οι σκηνοθέτες, τους οποίους συναντήσαμε, μας είπαν ότι γι’ αυτούς θα ήταν τιμή να λάβουν μέρος σε ένα τέτοιο εγχείρημα. Μερικοί από αυτούς ήταν απασχολημένοι με άλλες ταινίες αλλά εξέφρασαν την ετοιμότητα τους να συνεργαστούν μαζί μας αργότερα. Μας εμπιστεύτηκαν επειδή το εγχείρημα το αναλάμβανε το Grup Yorum.

-Εκτός από εσάς συμμετείχαν στην ταινία κι άλλοι δέκα σκηνοθέτες. Πως καταφέρατε να βρείτε κοινό κώδικα μαζί τους; Παρόμοια παραδείγματα συλλογικής κινηματογραφικής δουλειάς δεν έχουμε αρκετά. Όλα τα συστατικά στοιχεία από τα οποία αποτελείται η ταινία, είναι στενά συνδεδεμένα μαζί της, προσδίδοντας της την ολοκληρωμένη της μορφή.  Πως καταφέρατε να το πετύχετε αυτό;

Εμείς τους αφήσαμε όλα τα ντοκουμέντα σχετικά με την απομόνωση στις φυλακές, όσα είχαμε, αλλά και το βιβλίο «Απομόνωση – αφηγούνται όσοι την έζησαν», που εκδόθηκε το 2005. Από τη δική μας σκοπιά το βιβλίο αυτό είναι μια αρκετά πολύτιμη πηγή, εφόσον αποτελείται από συνεντεύξεις με ανθρώπους που δοκίμασαν την απομόνωση στις φυλακές τύπου F. Εκτός από αυτό, επικοινωνήσαμε με τους ανθρώπους αυτούς, βοηθώντας τους να δώσουν στη δουλειά τους το κατάλληλο κίνητρο.

Αλλά οι σκηνοθέτες ήταν στην πραγματικότητα πολλοί και η διαδικασία της δημιουργίας του σεναρίου πήρε πολύ καιρό, που εμείς υπολογίζαμε παραδοσιακά. Εν σχέσει με την παράταση του χρονοδιαγράμματος του εγχειρήματος εμείς επιδείξαμε μεγάλη διακύμανση συντελεστών﮲ μερικοί διέκοψαν τη συμμετοχή τους και τη θέση τους την πήραν άλλοι. Ωστόσο εμείς συζητήσαμε όλα τα προβλήματα στις συνελεύσεις μας, γεγονός που μας επέτρεψε να επιταχύνουμε την δημιουργική διαδικασία της δουλειάς μας πάνω στην ταινία.

-Γνωρίζουμε τους στενούς δεσμούς ανάμεσα στο Grup Yorum και τους επαναστάτες-πολιτικούς κρατούμενους. Με ποια μορφή συμμετείχαν αυτοί στη διαδικασία δημιουργίας της ταινίας;

Μοιραστήκαμε μαζί τους μέσω επιστολών όλες τις σκέψεις μας για αυτό το εγχείρημα. Τους ρωτούσαμε τι σκέφτονταν για τη δημιουργία αυτής της ταινίας (αν πιστεύουν ότι ένα τέτοιο εγχείρημα μπορεί να πραγματοποιηθεί), τους ζητούσαμε να μοιραστούν μαζί μας ζωντανά παραδείγματα της ζωής τους στις φυλακές. Έτσι εμείς τους ζητήσαμε να γράψουν τα δικά τους σενάρια. Εκείνοι μας έστειλαν τις απαντήσεις τους που μας έδωσαν θάρρος και σιγουριά.

Οι σύντροφοι μας-πολιτικοί κρατούμενοι πίστευαν ότι εμείς θα τα καταφέρουμε , ότι εμείς θα μπορέσουμε να ξεπεράσουμε όλες τις δυσκολίες και ότι θα γυρίσουμε μια πραγματικά εντυπωσιακή ταινία, η οποία θα ήταν σπουδαία για την συνολική τους πάλη. Ήδη σύντομα ξεκινήσαμε να λαμβάνουμε γράμματα από πολλούς ανθρώπους με ιστορίες πραγματικών τέτοιων εμπειριών.  Οι πολιτικοί κρατούμενοι στις φυλακές συνέβαλαν σημαντικά στη συλλογική δουλειά για την ταινία.  Η υποστήριξη τους, η πίστη τους σε εμάς, καθώς και η βοήθεια και η καθοδήγηση των συντρόφων μας, που απελευθερώθηκαν από τις φυλακές τον καιρό των γυρισμάτων της ταινίας, όλα αυτά μας στάθηκαν ανεκτίμητη βοήθεια.

Εμείς θέλαμε ιδιαίτερα να αφηγηθούμε τη μοίρα των 122 επαναστατών, που σκοτώθηκαν ως αποτέλεσμα της τραγικής απεργίας πείνας. Διαβάσαμε αποσπάσματα από τις βιογραφίες τους, παρακολουθήσαμε βιντεοσκοπημένες συνεντεύξεις τους – καθεμιά από αυτές θα μπορούσε να γίνει η υπόθεση μιας ολόκληρης ταινίας. Οι απεργίες πείνας στις φυλακές των ετών 2.000-2.007 πράγματι μοιάζουν να είναι ένα από τα πιο σπουδαία θέματα στην σύγχρονη ιστορία της Τουρκίας, για την οποία πρέπει να γυρίσουμε μια ξεχωριστή ταινία. Αλλά σ’ αυτή την ταινία θέλαμε να διηγηθούμε ειδικά γι’ αυτό, το πως δηλαδή επηρεάζει τους ανθρώπους η απομόνωση στους φυλακές.

-Πως προχώρησε η περίοδος της τεχνικής προετοιμασίας;

Η περίοδος της προετοιμασίας για τα γυρίσματα της ταινίας ήταν για εμάς το δικό μας είδος εκπαίδευσης. Το ίδιο διάστημα εμείς οι ίδιοι εκπαιδεύσαμε τους ηθοποιούς μας από ένα αριθμό φοιτητών. Μπορούμε να πούμε ότι επρόκειτο για μια αλληλένδετη προετοιμασία-τεχνική και πολιτική.

Εμείς παρακολουθούσαμε μαζί ταινίες για το θέμα αυτό, συζητώντας το ανάμεσα μας. Μελετήσαμε λεπτομερειακά τις άλλες μορφές της σοσιαλιστικής κινηματογραφίας, τόσο στη χώρα μας όσο και σε άλλες μεριές του πλανήτη. Παράλληλα ήρθαμε σε επαφή με την εμπειρία της πάλης εναντίον της απομόνωσης στις φυλακές, την αφηγηθήκαμε, προκειμένου οι μελλοντικοί μας ηθοποιοί να μην αλλοτριωθούν από τη δουλειά που κάνουν. Θέλαμε να τους εξοικειώσουμε με τη συλλογική εργασία, να τους μάθουμε να μην ανταγωνίζονται μεταξύ τους και να δρουν συλλογικά, να στηρίζουν την ανάπτυξη των συντρόφων τους, να ασκούν το δικαίωμα τους στην κριτική κι έτσι να δημιουργούν ένα περιβάλλον  στο οποίο ο καθένας θα μπορεί να εργάζεται με ευχαρίστηση. Σ’ αυτό ακριβώς επενδύσαμε πολύ ζήλο και δύναμη.

Έτσι λοιπόν εμείς υποχρεωθήκαμε να επιλύσουμε τα τεχνικά ζητήματα – παρέχοντας εργασία με κάμερες, τον ήχο, το φωτισμό αλλά και το μακιγιάζ. Ταυτόχρονα ξεκινήσαμε να κατασκευάζουμε το μοντέλο των φυλακών τύπου F για την ταινία. Στο χώρο των πλατό μετά από 8 μήνες δουλειάς στήθηκε το σκηνικό, στο οποίο υπήρχαν κάμερες, προαύλια και διάδρομοι σε διαστάσεις αντίστοιχες των πραγματικών φυλακών.

Μετά από δύο χρόνια προετοιμασίας ήμασταν εντέλει έτοιμοι να προχωρήσουμε στα γυρίσματα της ταινίας, τα οποία συνεχίζονταν με διαλείμματα ως το Σεπτέμβριο του 2012. Η ταινία ολοκληρώθηκε χάρη στη δουλειά εκατοντάδων ανθρώπων, από τους φοιτητές της σχολής κινηματογραφίας και υποκριτικής ως τους εργαζόμενους στα πλατό, κάτι που ανταποκρίνεται πλήρως στο ηθικό της σύγκρουσης των συντρόφων μας – πολιτικών κρατουμένων.

Στις 19 Δεκεμβρίου του 2012 καταφέραμε να διεξάγουμε την πρεμιέρα της ταινίας μας, η οποία πραγματοποιήθηκε στον πιο κεντρικό κινηματογράφο της Κωνσταντινούπολης, τον «ATLAS». Κατευθείαν μετά από αυτή λάβαμε μέρος σε προβολές πρεμιέρας στην Ευρώπη που διεξήχθησαν στο Βερολίνο, τις Βρυξέλλες, τη Βιέννη, το Λονδίνο και το Παρίσι.

-Ήδη μετά από την προβολή της ταινίας στους κινηματογράφους, αυτή βρέθηκε ενώπιον πολλών εμποδίων. Ποια ήταν όμως αυτά; Πόσοι θεατές κατάφεραν να δουν την ταινία;

Παρά το γεγονός ότι την ταινία μας την πρόβαλαν στους κινηματογράφους καθ’ όλα νόμιμα, καταφέραμε να την παρουσιάσουμε μπροστά στους θεατές 72 κινηματογράφων ολόκληρης της τουρκικής επικράτειας, μολονότι υπολογίζαμε προβολές της ταινίας σε 300 κινηματογράφους. Στην αρχή όμως επιβλήθηκε εναντίον μας καλυμμένη λογοκρισία. Παρά το μεγάλο ενδιαφέρον από την πλευρά των θεατών, πολύ κεντρικοί κινηματογράφοι αρνήθηκαν να την προβάλουν. Οι αρχές απειλούσαν τους κατόχους των κινηματογράφων, τους ασκήθηκε πίεση, ενώ σε ορισμένες περιπτώσεις υποβλήθηκαν σε έλεγχο οι ταυτότητες των θεατών από την πλευρά της χωροφυλακής και της αστυνομίας.

Οι αρχές δεν επέτρεπαν την τοποθέτηση διαφημιστικού υλικού της ταινίας μας ενώ πολλοί άνθρωποι που την προωθούσαν σε ειδικά κιόσκια στους δρόμους και τις πλατείες των πόλεων, υπέστησαν βία και συλλήψεις από την πλευρά της αστυνομίας.

Η κυβέρνηση έκανε ό,τι μπορούσε προκειμένου οι άνθρωποι να μην παρακολουθήσουν την ταινία αλλά την παρακολούθησαν ακριβώς 85.000 άνθρωποι στους τουρκικούς κινηματογράφους ενώ άλλοι 20.000 την παρακολούθησαν στους κινηματογράφους εκτός Τουρκίας. Αργότερα όμως διεξήχθησαν ειδικές προβολές, η ταινία βγήκε σε DVD και διανεμήθηκε στο διαδίκτυο για δωρεάν είσοδο και προβολή. Το συνολικό κοινό των θεατών της ξεπέρασε τους 2.000.000 θεατές, γεγονός που εν πολλοίς βοήθησε να ξεπεραστεί το εμπάργκο πληροφόρησης γύρω από τα βασανιστήρια στις φυλακές.

-Όμως για ποιο λόγο η κυβέρνηση να εμποδίσει το λαό στο να παρακολουθήσει την ταινία; Για ποιο λόγο υπάρχει καταπίεση έναντι της ταινίας αυτής;

-Δεν πρέπει να εξετάζουμε τον κινηματογράφο σαν ένα συνηθισμένο μέσο ψυχαγωγίας. Ο κινηματογράφος, η μουσική, το θέατρο, η ζωγραφική και η ποίηση έχουν τεράστια επιρροή στη σύγχρονη κοινωνία. Ειδικά με αυτή είναι στενά συνδεδεμένοι οι λόγοι του φασιστικού μίσους προς το συγκρότημα Grup Yorum και την ταινία μας.

Όπως όλες οι σφαίρες της τέχνης, έτσι και ο κινηματογράφος είναι βασικός φορέας ιδεολογίας. Διαμέσω του κινηματογράφου μπορούμε να προσδώσουμε νέες μορφές στις ηθικές νόρμες και αξίες, στον τρόπο ζωής, στην κουλτούρα και στις ηθικές αξίες του λαού. Συνιστά μέσο διαπαιδαγώγησης και διαφώτισης. Όλες οι κυβερνήσεις, που κυβερνούν αυτόν τον κόσμο, θα ήθελαν να χρησιμοποιήσουν την εξουσία αυτή για τους σκοπούς τους.

Οι σοσιαλιστικές χώρες και η ΕΣΣΔ ειδικότερα προσέδωσαν μεγάλη σημασία στην τέχνη του κινηματογράφου, σαν ένα αρκετά αποτελεσματικό μέσο, με τη βοήθεια του οποίου μπορούμε να αφηγηθούμε στους λαούς την αλήθεια και την ηρωική ιστορία της σοσιαλιστικής πάλης. Το ίδιο διάστημα η ΕΣΣΔ συνέβαλε καθοριστικά στην ανάπτυξη στην τέχνη του κινηματογράφου.

Ωστόσο τα φασιστικά κράτη, όπως η Ναζιστική Γερμανία, και τα ιμπεριαλιστικά κράτη, όπως οι ΗΠΑ, χρησιμοποίησαν και συνεχίζουν να χρησιμοποιούν τον κινηματογράφο σαν μέσο χειραγώγησης των μαζών. Η Αμερική δεν εξάγει απλά χολιγουντιανές ταινίες αλλά μέσω αυτών εξάγει το δικό της πρότυπο ζωής. Η παγκόσμια επιρροή του αμερικάνικου κινηματογράφου αυξάνει σταθερά και αναλογικά με την εξέλιξη αυτή αυξάνεται και η κυριαρχία των ΗΠΑ στις παγκόσμιες αγορές.

Υπό αυτές τις συνθήκες η επιρροή των αμερικανικών ταινιών δεν περιορίζεται στην πώληση της προκαθορισμένης παραγωγής. Οι χολιγουντιανές ταινίες γίνονται όργανο ανασχηματισμού του συστήματος αξιών, του τρόπου ζωής-όχι μόνο για τους μεμονωμένους ανθρώπους αλλά και για ολόκληρους λαούς.

Η κινηματογραφική βιομηχανία της Τουρκίας αναπτύσσεται ακριβώς με αυτή τη μορφή. Δίπλα στις ταινίες, η συνείδηση των ανθρώπων μας διαμορφώνεται μέσω των σειρών, οι οποίες μπολιάζουν τους ανθρώπους με την επιθυμία για εξουσία και υπεροχή, δικαιολογούν την βαναυσότητα, την εφαρμογή των βασανιστηρίων από την πλευρά της αστυνομίας, τον εθνικισμό και τον θρησκευτικό φανατισμό. Επιχειρούν να φτιάξουν ένα λαό που θα μοιάζει στους ανθρώπους των σειρών αυτών. Και πολλοί ηθοποιοί , που ονομάζουν εαυτούς «προοδευτικούς διανοούμενους» γίνονται πιόνια ή μαριονέτες σ’ αυτή τη χειραγώγηση.

Οι κυβερνήσεις και τα κράτη χρησιμοποιούν τη δύναμη της τέχνης – ιδίως τη μουσική και τον κινηματογράφο, που έχουν διαρπαχθεί από το λαό. Γι΄αυτό δεν λυπούνται κανένα μέσο. Ο προϋπολογισμός μιας ταινίας μπορεί να φτάσει τα 745 εκ. δολάρια, ποσό που συμπίπτει με το ετήσιο εισόδημα 50.000 Τούρκων. Χρησιμοποιώντας λοιπόν τέτοια εκτεταμένα μέσα, η ιθύνουσα τάξη επιβάλλει στους ανθρώπους τη δική της κουλτούρα, τη δική της παραγωγή και τη δική της κυριαρχία.

Ωστόσο το δικό μας έργο κάνει ζημιά στα σχέδια τους. Οι συναυλίες του Grup Yorum και η ταινία «Φυλακή τύπου F» δείχνουν για τι είναι ικανά τα παιδιά του λαού. Εμείς στερήσαμε το μονοπώλιο των πλούσιων στην τέχνη. Να γιατί επιτίθενται στο Grup Yorum και στην ταινία μας.

Σημειώσεις μετάφρασης  

Narodnaya Skola (ρωσικά: Народная Школа) : Σχολείο του Λαού.

Tavır: η θέση, η τοποθέτηση (τούρκικα).

«Απομόνωση – αφηγούνται όσοι την έζησαν»: στα τουρκικά ο τίτλος του συγκεκριμένου βιβλίου είναι TECRİT Yaşayanlar Anlatıyor

Πηγή: liva.com.ua

Μετάφραση: antapocrisis

Grup Yorum

Μουσικό συγκρότημα από την Τουρκία. Ιδρύθηκε το 1985. Έχει σχέση με το επαναστατικό κίνημα της Τουρκίας, ενώ μέλη του έχουν συλληφθεί, εξοριστεί, δολοφονηθεί, χάσει τη ζωή τους από απεργία πείνας.