"Η λογική «τι δημόσιο-τι ιδιωτικό» οδηγεί σε τεράστιες αντιφάσεις, ξεδοντιάζει το κίνημα, οδηγεί στην παράλυση". Τοποθέτηση του Δημήτρη Ζιαζιά στο 12ο Συνέδριο της ΟΕΝΓΕ*

Συνάδελφοι,

Πρώτον, για το ζήτημα του απολογισμού της Ομοσπονδίας. Λέμε όλοι για τα Τέμπη ότι τα σωματεία των εργαζομένων είχαν προειδοποιήσει ότι ήταν θέμα χρόνου το δυστύχημα λόγω της κατάστασης των σιδηροδρόμων. Στην υγεία επίσης αποκαλύπταμε και προειδοποιούσαμε εν μέσω πανδημίας ότι η διάλυση του ΕΣΥ θα στοιχίσει ανθρώπινες ζωές, ότι θα οδηγηθούμε σε εκατόμβες νεκρών. Ο ρόλος των σωματείων όμως δεν είναι μόνο αυτός, να καταγγέλουν και να αποκαλύπτουν στο λαό τις ελλείψεις. Ο ρόλος τους και το κριττήριο απολογισμού της δράσης τους είναι η αλλαγή του συσχετισμού, αν δίνουν και οργανώνουν μάχες, αν κατακτούν μικρές και μεγαλύτερες νίκες, αν μπλοκάρουν την πολιτική του νεοφιλελευθερισμού, της μεταΜνημονιακής διάλυσης, της ιδιωτικοποίησης των δημόσιων αγαθών. Με βάση αυτό λοιπόν το κριτήριο, στην Υγεία την τελευταία τριετία ήμασταν σαν ΟΕΝΓΕ αναντίστιχοι των περιστάσεων και της επίθεσης που δέχτηκε. Πέρασε χωρίς να δοθεί μάχη, χωρίς να ανοίξει ρουθούνι η κατάργηση του θεμελιώδους, ιδρυτικού νόμου του ΕΣΥ που μιλούσε για την πλήρη και αποκλειστική απασχόληση των γιατρών, ανοίγοντας τον δρόμο στα ιδιωτικά επί πληρωμή χειρουργεία, τη δυνατότητα παράλληλης απασχόλησης στον ιδιωτικό τομέα των γιατρών του ΕΣΥ. Και όλα αυτά εις βάρος των ασθενών. Δόθηκε μια εθιμοτυπική μάχη μόνο για την τιμή των όπλων, για να βγει η υποχρέωση. Όμως ο ηρωικός αγώνας του Συλλόγου συγγενών θυμάτων Τεμπών μας ξαναθύμισε τι σημαίνει πραγματική μάχη, τι σημαίνει υπομονή και επιμονή. Τι σημαίνει πραγματικός αγώνας και όχι συμβολικός.

Το χειρότερο από όλα είναι ότι όλοι γνωρίζαμε τι θα έρθει μετά την πανδημία. Το προεκλογικό – πριν το 2019- πρόγραμμα της ΝΔ και ο Πανελλήνιος Ιατρικός Σύλλογος λίγες μόνο μέρες πριν την πανδημία, μιλούσαν για όλα αυτά, έλεγαν για μετατροπή του ΕΣΥ από Νομικό Πρόσωπο Δημοσίου Δικαίου σε ΝΠΙΔ, ΕΣΥ Α.Ε. Απλά καθυστέρησαν λόγω της πανδημίας.

Το ακόμα χειρότερο είναι ότι στο προηγούμενο συνέδριο το 2022, λοιδωρηθήκαμε από τους συναδέλφους της ΔΗΠΑΚ για την πρωτοβουλία «Μετά θα λογαριαστούμε», μια πρωτοβουλία εμπνευσμένη από τους υγειονομικούς στην Ευρώπη που έλεγαν ότι θα προσπαθήσουμε να σώσουμε όσους ανθρώπους μπορούμε να σώσουμε (μέσα στην πανδημία) ΑΛΛΑ μετά θα λογαριαστούμε με την πολιτική της διάλυσης των εθνικών συστημάτων υγείας, ώστε να μην ξανατολμήσει καμία κυβέρνηση ακόμα και να μιλήσει για ιδιωτικοποιήσεις, για ΣΔΙΤ κτλ. Υπήρχε δυνατότητα να φτιαχνόταν δηλαδή ένα κίνημα, ένα μέτωπο υπεράσπισης της Δημόσιας Περίθαλψης που αναδείχτηκε πραγματικό αποκούμπι για το λαό. Να μετουσιώνονταν δηλαδή σε υλική δύναμη τα συμπεράσματα της ανωτερότητας του Δημόσιου απέναντι στον παρασιτικό ιδιωτικό τομέα. Συνάδελφοι της ΔΗΠΑΚ, το ΜΕΤΑ ήρθε αλλά σηκώσαμε λευκή σημαία. Χάθηκε μια τεράστια ευκαιρία μέσα στην πανδημία και έτσι σήμερα βιώνουμε μια αντεπίθεση από το σύστημα.

Δεν μιλάμε για την ΟΕΝΓΕ προ του 2016 που είχαν οι Μνημονιακές δυνάμεις την πλειοψηφία. Μιλάμε για μετά το 2016 που σταθερά οι αγωνιστικές δυνάμεις ΔΗΠΑΚ και ΕΚΑ έχουν την πλειοψηφία. Κλείνει μια δεκαετία σχεδόν αγωνιστικού συσχετισμού δύναμης στην ΟΕΝΓΕ. Δεν έχουμε καμιά δικιολογία. Μην ρίχνουμε τον πήχη των απαιτήσεων κάτω από το έδαφος, απλά για να τον περάσουμε.

Δεύτερον. Για τις διαφορές μεταξύ ΕΚΑ και ΔΗΠΑΚ. Να είμαστε ώριμοι να τις αντιμετωπίσουμε και να μην τις βάλουμε κάτω από το χαλί. Να μην πάμε σε συκοφαντίες και προσωπικές επιθέσεις. Κατηγορούμαστε εμείς για σοσιαλδημοκράτες, όταν εσείς έχετε υιοθετήσει το γενικόλογο σύνθημα «οι ζωές μας πάνω από τα κέρδη τους», ένα σύνθημα που ήταν σύνθημα του ΣΥΡΙΖΑ πριν κάποια χρόνια και το χλευάζατε. Ακούστηκε το επιχείρημα ότι ρίχνουμε νερό στο μύλο της κυβερνητικής εναλλαγής όσοι ζητάμε να πέσει η κυβέρνηση της συγκάλυψης και των δολοφόνων. Έστω ότι ισχύει, αν και νομίζω ότι ξέρετε τη διαφορά μεταξύ ομαλής εναλλαγής και ανατροπής μιας κυβέρνησης από λαϊκούς αγώνες. Έστω λοιπόν ότι ισχύει η κατηγορία αυτή. Αν εμείς λοιπόν ρίχνουμε νερό στο μύλο της κυβερνητικής εναλλαγής, τότε σε ποιο μύλο ρίχνει νερό η λογική του να αρνείστε να υιοθετήσετε ένα σύνθημα που είναι μαζικό, αν όχι πλειοψηφικό, να φοβάστε μην βαθύνει η πολιτική κρίση, η κρίση εκπροσώπησης και διακυβέρνησης; Σε ποιο μύλο έριχνε νερό η πολιτική «ευρώ ή δραχμή πατάτες γιαχνί» την περίοδο των Μνημονίων; Ή το «αν φύγουμε από το ευρώ θα είναι καταστροφή» παραμονές του δημοψηφίσματος; Στάση υπεύθυνη που έλαβε συγχαρητήρια από τον Προκόπη Παυλόπουλο.

Τρίτον. Για τον προγραμματισμό και το σχέδιο δράσης. Υπάρχει ένας μεγάλος κίνδυνος. Να κυριαρχήσει η λογική «τι δημόσιο τι ιδιωτικό, το ίδιο είναι στον καπιταλισμό». Η λογική ότι «είναι αυταπάτες οι κατακτήσεις και οι βελτιώσεις εντός αυτού του συστήματος». Το είπατε χθες στην εισηγητική σας ομιλία κατά λέξει : «άλλο πράγμα ο αγώνας ενάντια στα χειρότερα και άλλο να ζητάς να αναιρεθούν τα χειρότερα όταν γίνουν νόμοι, γιατί αυτό είναι πασοκισμός και επιστροφή στο 1980». Κατηγορηθήκαμε ότι τα αιτήματά μας είναι «ωδή στον κρατισμό», ότι όταν ζητάμε επανακρατικοποίηση του Παιδο-Ογκολογικού νοσοκομείου που δόθηκε στον Βαρδινογιάννη, «σπέρνουμε αυταπάτες για το ρόλο του κράτους».

Δεν είναι όλα ίσιωμα. Παντού υπάρχει καπιταλισμός αλλά δεν υπάρχουν παντού τα ίδια συστήματα υγείας. Στην Αμερική του Λουίτζι Μαντζιόνε που έγινε λαϊκός ήρωας επειδή σκότωσε τον CEO της μεγαλύτερης ιδιωτικής ασφαλιστικής εταιρίας υγείας, δεν υπάρχει η έννοια του εθνικού συστήματος υγείας. Στην Ευρώπη τα συστήματα τύπου NHS είναι απροσέγγιστα από τον απλό κόσμο, για να δεις γιατρό πρέπει να περάσεις τους gatekeepers. Στην Ελλάδα υπάρχει το ΕΣΥ, αποτέλεσμα λαϊκών κινητοποιήσεων της μεταπολίτευσης. Από αυτό τρώμε όλοι δεκαετίες μετά. Παρά την προσπάθεια συρρίκνωσης και διάλυσής του, απέχει χιλιόμετρα από τα συστήματα Αμερικής και Αγγλίας. Είμαστε με το ΕΣΥ και το υπερασπιζόμαστε σε σχέση με τα άλλα! Χωρίς ντροπή! Χωρίς δεύτερες σκέψεις! Έχει να διανυθεί πολύς δρόμος μέχρι να γίνουμε Αμερική. Αυτό αν το πούμε είναι πασοκισμός, αναπόληση της δεκαετίας του 80;

Ακούστηκε η άποψη ότι «δεν υπερασπιζόμαστε το σημερινό χάλι του ΕΣΥ», ότι «και πριν την καθιέρωση των νόμων Γεωργιάδη, υπήρχε ανταποδοτική λειτουργία εντός ΕΣΥ κτλ», για να δικιολογήσει αυτά που έλεγα στην αρχή. Πολύ σωστά, αλλά ξαναλέμε μην τα κάνουμε όλα ίσιωμα. Δεν είναι όλα ίδια. Άλλο πριν το 1983 που δεν υπήρχε ΕΣΥ, άλλο μετά. Άλλο πριν την καθιέρωση των απογευματινών επί πληρωμή ιατρείων εντός ΕΣΥ, άλλο μετά. Άλλο πριν το μεγαλειώδη κλαδικό αγώνα 2007-2009 που κατάφερε την υπογραφή κλαδικής σύμβασης και άλλο μετά. Άλλο το ΕΣΥ πριν τα Μνημόνια, άλλο μετά. Άλλο το ΕΣΥ πριν την πανδημία, άλλο μετά. Άλλο πριν τους νόμους Γεωργιάδη, άλλο μετά. Άλλο το ΕΣΥ τώρα και άλλο μετά τις περικοπές που μας περιμένουν λόγω του rearm Europe και τα 10 δις που θα πάνε στο ΝΑΤΟ και την Ε.Ε. Άλλο τώρα και άλλο μετά την μετατροπή του σε ΝΠΙΔ.

Καταλήγοντας, αν πλειοψηφήσει η λογική αυτή τότε ας πούμε στους συναδέλφους και στην κοινωνία να περιμένει καρτερικά να γίνουμε Αμερική. Ας πούμε καθαρά και με ειλικρίνεια ότι μόνο κλιμακούμενη επιδείνωση θα έχουμε και δεν μπορούμε να κάνουμε και πολλά πράγματα. Ας είμαστε ειλικρινείς και να πούμε ότι μόνο σε μια άλλη κοινωνία και έναν άλλο κόσμο θα υλοποιηθεί το σύνθημα Δημόσια και Δωρεάν Υγεία που γράφουμε στα πανό και τις αφίσες μας. Αν τα εννοούμε όλα αυτά λοιπόν ας καταργήσουμε και την ομοσπονδία και ας την μετατρέψουμε σε έναν όμιλο που θα κάνει ημερίδες για το πώς ήταν η υγεία στη Σοβιετική Ένωση και που θα ζυμώνει την ανάγκη μιας άλλης κοινωνίας στο απώτερο μέλλον.

Γι’ αυτό είναι επικίνδυνη η λογική «τι δημόσιο-τι ιδιωτικό». Γιατί οδηγεί σε τεράστιες αντιφάσεις, ξεδοντιάζει το κίνημα, οδηγεί στην παράλυση, διευκολύνει τον αντίπαλο.

Τέταρτο και τελευταίο. Θα κλείσω με μια προτροπή. Αναζητήστε και διαβάστε το κείμενο που έγραψε ένας συνδικαλιστής από τις συγκοινωνίες. Δεν έχει νόημα να αναφέρουμε το όνομά του αλλά θα διαβάσω ένα μικρό ενδεικτικό απόσπασμα που μπορεί να είναι βοηθητικό και για την υγεία:

….Ο δεύτερος άξονας που αφορά τον αποκλειστικά κρατικό χαρακτήρα της συγκοινωνίας. Είναι μια παλλαϊκή ανάγκη μια παλλαϊκή απαίτηση, ένα αίτημα ευρύτερης συσπείρωσης όπως απέδειξε η όχι πολύ μακρινή ιστορία του Κλάδου μας. Οι εποχές φυσικά έχουν αλλάξει. Η σαρωτική επιβολή μνημονιακών νεοφιλελεύθερων πολιτικών έχουν επηρεάσει συνειδήσεις, συνδικαλιστές, παρατάξεις, κόμματα. Έχουμε γίνει πολύ ανεκτικοί στις νεοφιλελεύθερες πολιτικές ιδιωτικοποιήσεων. Η γενική θέση κατά των κερδών, η θέση για ασφαλείς, φθηνές συγκοινωνίες ΔΕΝ θίγει την καρδιά του προβλήματος, δεν μπορεί να συσπειρώσει και σε τελική ανάλυση να σταθεί εμπόδιο στην νεοφιλελεύθερη λαίλαπα των ιδιωτικοποιήσεων και της αφαίμαξης του δημόσιου πλούτου.

*O Δημήτρης Ζιαζιάς είναι εκλεγμένος συνέδρος με το ΕΚΑ(Ενωτικό Κίνημα για την Ανατροπή), η τοποθέτηση έγινε στο 12 ο Συνέδριο της ΟΕΝΓΕ (Ομοσπονδία Ενώσεων Νοσοκομειακών Γιατρών Ελλάδας)