Πότε έγινε ο Μπάιντεν κομμουνιστής;

Η πρόταση της εκπροσώπου των ΗΠΑ στον Παγκόσμιο Οργανισμό Εμπορίου για άρση των δικαιωμάτων πνευματικής ιδιοκτησίας για τα εμβόλια κατά του Covid, παρά το γεγονός ότι χαιρετίστηκε με ενθουσιασμό από πολλές πλευρές, απέχει πολύ από το να λύσει πραγματικά το πρόβλημα που δημιουργούν οι πατέντες σε εμβόλια και φάρμακα. Η διαδικασία συζήτησης με στόχο την ομοφωνία σε έναν διεθνή οργανισμό είναι μακροχρόνια, οι πατέντες κατοχυρώνονται σε εθνικό επίπεδο (και για την Ευρώπη σε επίπεδο Ε.Ε.) και ήδη η πρώτη άρνηση ήρθε από τη Γερμανία διά στόματος Μέρκελ.

Οι χαμηλής ποιότητας και αμφιβόλου αντιληπτικής ικανότητας φιλελεύθεροι στην Ελλάδα λογικά θα στοιχηθούν με κραυγές τύπου «βάστα Μέρκελ», καθώς ο Μητσοτάκης εκτέθηκε μεγαλοπρεπώς σε ανύποπτο χρόνο, μιλώντας απαξιωτικά και χυδαία για το αίτημα της άρσης της πατέντας. Το ότι οι νεοφιλελεύθεροι πολιτικοί μιλούν λιγότερο ως εκπρόσωποι της κοινωνίας και περισσότερο ως ξεφωνημένοι εκπρόσωποι των εταιρειών, δεν πρέπει ωστόσο να μας κάνει να μεταφράζουμε αυτόματα τις επιθυμίες μας σε πραγματικότητα.

Κι αυτό, γιατί μια πρόταση ελεγχόμενης κατάργησης της πατέντας για τα εμβόλια Covid από την ύπατη εκπρόσωπο των ΗΠΑ στον ΠΟΕ απέχει παρασάγγας από την επίλυση του ζητήματος στο ομοσπονδιακό επίπεδο των ΗΠΑ, εκεί όπου η νομοθεσία για τα πνευματικά δικαιώματα έχει γραφεί από τις ίδιες τις εταιρείες με σκληρό, επίμονο και πανάκριβο λόμπινγκ πολλών δεκαετιών, και δύσκολα θα αλλάξει. Ο Μπάιντεν δεν έγινε κομμουνιστής, έστω και αν τα ελληνικά ΜΜΕ ετοιμάζονται να τον καταγγείλουν ως τέτοιον.

Στην πραγματικότητα η κίνηση των ΗΠΑ να θέσουν στο τραπέζι την άρση των περιορισμών παραγωγής εμβολίων λόγω πνευματικών δικαιωμάτων, έστω και στο επίπεδο της επιτρόπου Katherine Tai, έχει τρείς πλευρές:

Πρώτον την επιδίωξη επαναφοράς των ΗΠΑ σε πρωταγωνιστικό ρόλο στις διεθνείς εξελίξεις, μετά την υποχώρηση, την αναδίπλωση και την ανυποληψία της περιόδου Τραμπ. Το να τεθεί η αμερικανική υπερδύναμη στην εμπροσθοφυλακή των δυνάμεων που αναζητούν λύση σε ένα παγκόσμιο πρόβλημα, φαίνεται να επιλέγεται από τη διακυβέρνηση Μπάιντεν ως μορφή επαναφοράς των ΗΠΑ στην παγκόσμια ηγεμονία. Συνολικά τα έργα και οι ημέρες της διακυβέρνησης Μπάιντεν, δείχνουν ότι το πολιτικό και οικονομικό κατεστημένο των ΗΠΑ έλαβε το μάθημά του από την παραφωνία του Τραμπ και οχυρώνεται αναλόγως για να αποφευχθούν μελλοντικά παραστρατήματα.

Δεύτερον, την αναγνώριση ότι πανδημικές εξάρσεις (όπως αυτή στην Ινδία) και οι εκατόμβες θυμάτων που προκαλούν, δεν πρόκειται να αντιμετωπιστούν με τους σημερινούς ρυθμούς εμβολιασμών ανά τον κόσμο. Οι χώρες του αναπτυσσόμενου κόσμου υπολείπονται κατά πολύ της εμβολιαστικής κάλυψης που αρχίζει και επιτυγχάνει ο αναπτυγμένος κόσμος του βόρειου και δυτικού ημισφαιρίου. Ο πληθυσμός τους θα ξεκινήσει να κάνει το εμβόλιο μετά τα μέσα του 2022, ενώ παράλληλα καμιά χώρα δεν έχει την θηριώδη κρατική μηχανή (και λογική) της Κίνας ώστε να μπορεί να περιορίζει την εξάπλωση του ιού εν τη γενέσει του. Το εμβόλιο, στην πράξη, είναι ο μόνος τρόπος να προληφθούν θάνατοι εκατομμυρίων στην Αφρική και στην Ασία. Ειδικά θα χρειαστεί εμβόλιο mRNA που μπορεί να αντιμετωπίσει -σε νέες του εκδόσεις- τυχόν νέες και πιο επικίνδυνες μεταλλάξεις. Η Ινδία είναι σήμα κινδύνου για όλη την ανθρωπότητα, επομένως τα ιερά και τα όσια της παραγωγής με αποκλειστική βάση το κέρδος, μπορούν ίσως, ελεγχόμενα και περιορισμένα, να αμφισβητηθούν. Υπάρχει και η παραγωγή για το κοινό καλό, έστω και αν αυτή έχει πεταχθεί εδώ και δεκαετίες στο πυρ το εξώτερον.

Τρίτον, οι ΗΠΑ επιχειρούν να προλάβουν κυρίως τη Ρωσία αλλά και την Κίνα που κάνουν ήδη εξωτερική πολιτική με την υγειονομική βοήθεια σε τρίτες χώρες. Το ρωσικό εμβόλιο δίνεται προς παρασκευή σε τρίτες, εκτός Ρωσίας χώρες, και το ίδιο αναμένεται να συμβεί με το Κινεζικό. Στη μάχη αυτή, οι ΗΠΑ δεν θέλουν να εμφανιστούν ως κυνικοί θεματοφύλακες των κερδών των μεγάλων φαρμακευτικών εταιρειών, έστω και αν τρίζουν τα κόκκαλα του Ρήγκαν και της Θάτσερ.

Φυσικά το αν και το πώς ακριβώς θα προχωρήσει η πρόταση των ΗΠΑ είναι ένα θέμα ανοικτό. Μπορεί να μην προχωρήσει στην πράξη, μπορεί να εκφυλιστεί σε διακανονισμό φθηνότερης τιμής από τις Pfizer και Moderna προς τον Τρίτο Κόσμο, μπορεί να γίνει μαζική πληρωμή mRNA εμβολίων από τις χώρες της Δύσης προς τις φτωχότερες χώρες της Ασίας, της Αφρικής και της Λατινικής Αμερικής, ή μπορεί να υπάρξει μια περιορισμένη αποκέντρωση της παραγωγής, με ελεγχόμενους όρους, στις χώρες που έχουν (ή διατείνονται ότι έχουν) τη δυνατότητα για κάτι τέτοιο (πχ. Ινδία ή Νότια Αφρική). Προς το παρόν, ας αρκεστούμε στο ότι η πρόταση Μπάιντεν αναγνωρίζει μεγαλοπρεπώς το διαφαινόμενο αδιέξοδο στον τρόπο που λειτουργούν τα πράγματα.

Η κατάργηση των πατεντών για τα εμβόλια, παρά το γεγονός ότι είναι ζήτημα ζωής και θανάτου για εκατομμύρια ανθρώπους, προσκρούει στη γενική αρχή του κέρδους και στη βαθιά θεμελιωμένη στον μετα-κομμουνιστικό κόσμο αντίληψη ότι μόνο ο ιδιωτικός τομέας, υπό την προσδοκία κερδών για τους μετόχους του, μπορεί να προχωρήσει αποτελεσματικά την επιστημονική έρευνα. Στην πραγματικότητα βέβαια, αυτή η αντίληψη δεν είναι τίποτα άλλο παρά δοξασία, καθώς οι ιδιωτικές πολυεθνικές χρησιμοποιούν προηγούμενη γνώση, άφθονους πόρους και ζεστό χρήμα του δημοσίου και της κοινωνίας. Ειδικά η τεχνολογία mRNA έχει πίσω της δεκαετίες ολόκληρες πανεπιστημιακών ερευνών, δημόσιων χρηματοδοτήσεων και ακαδημαϊκού κόπου. Αυτά ενδεχομένως να έχουν μικρή σημασία για τα μαντρόσκυλα του νεοφιλελευθερισμού.

Αυτό που έχει σημασία είναι να επιβεβαιώσουμε για μια ακόμα φορά ότι το καπιταλιστικό κέρδος αργά ή γρήγορα έρχεται σε ασυμβίβαστη αντίθεση με την ιεράρχηση της ανθρώπινης ζωής. Αυτό, ακόμα και αν δεν λέγεται ευθαρσώς, με τη συγκεκριμένη συζήτηση που διεξάγεται διεθνώς, την πρόταση των ΗΠΑ, την αποδοχή του ΠΟΥ κλπ, εννοείται εμμέσως. Η ιστορία της πανδημίας και της αντιμετώπισής της υπογραμμίζει την ανάγκη ενός άλλου συστήματος κοινωνικών σχέσεων με άλλες ιεραρχήσεις, κίνητρα και προτεραιότητες.

antapoΚΡΙΤΗΣ

Ο antapoΚΡΙΤΗΣ κρίνει και σχολιάζει σκωπτικά την επικαιρότητα στο antapocrisis.