Πόσο ελκυστικό είναι να “Μένουμε Ευρώπη” σήμερα;
Ο μεγάλος ηττημένος της πολεμικής σύρραξης ανάμεσα σε Ουκρανία (ή ΝΑΤΟ) και Ρωσία είναι οπωσδήποτε η Ευρωπαϊκή Ένωση. Μια ΕΕ που πολυδιαφημίστηκε για αρκετές δεκαετίες ως πανίσχυρη οικονομική και πολιτική οντότητα, ως ενιαία και ανεξάρτητη δύναμη, ως χώρος ελευθερίας, δημοκρατίας και δικαιωμάτων. Το παραπάνω αφήγημα έχει δεχτεί καίρια πλήγματα, ειδικά στα χρόνια της κρίσης, σήμερα όμως φαίνεται να καταρρέει σαν πύργος από τραπουλόχαρτα.
Το οικονομικό λαχάνιασμα των τελευταίων ετών αναμένεται να κορυφωθεί με καταλύτη την ενεργειακή ασφυξία. Η αμφίβολη επάρκεια σε φυσικό αέριο και οι ακριβές τιμές που θα εξασφαλίσει ο σύμμαχος/προμηθευτής (ΗΠΑ) δίνουν τη χαριστική βολή στην ευρωπαϊκή οικονομία. Οι επίσημες προβλέψεις για ύφεση και υψηλό πληθωρισμό στο 2023 δίνουν και παίρνουν. Τον Οκτώβριο ο πληθωρισμός σε επίπεδο ΕΕ ήταν διψήφιος (10,7%). Ο επίτροπος Οικονομίας (Τζεντιλόνι) δήλωσε ότι “Η οικονομία της ΕΕ βρίσκεται σε σημείο καμπής και οι προοπτικές της έχουν αποδυναμωθεί σημαντικά”. Η αποτυχία ομολογείται ξεκάθαρα.
Η συνολική κρίση, τα δομικά προβλήματα και η αρχιτεκτονική της ΕΕ επανέρχονται στο προσκήνιο. Την προηγούμενη δεκαετία “βγήκαν τα μαχαίρια” από την τρόικα στραμμένα προς τις χώρες του ευρωπαϊκού “νότου”, με σαφές μήνυμα που έφτανε όμως μέχρι τη Γαλλία. Στην πραγματικότητα τότε τέθηκε ζήτημα συνοχής, κοινών συμφερόντων και βιωσιμότητας του οικοδομήματος. Πιο κρουστικά της Ευρωζώνής, αλλά και της ΕΕ συνολικά. Η αποχώρηση της Βρετανίας δεν είναι ούτε τυχαία ούτε αμελητέα. Σήμερα η συνοχή της ΕΕ δοκιμάζεται εκ νέου. Το τεράστιο πρόγραμμα δανεισμού της Γερμανίας (200δις) αποδεικνύει ότι στις “δύσκολες μέρες” η “αλληλεγγύη” μεταξύ των Ευρωπαίων εταίρων πάει περίπατο. Το κάθε κράτος θα κοιτάξει τον εαυτό του, με πρώτη και καλύτερη τη Γερμανία. Ασπίδα προστασίας για τους Γερμανούς, οργή-απόγνωση για τις υπόλοιπες 26 χώρες της ΕΕ.
Η υποτέλεια της ΕΕ στις ΗΠΑ φτάνει σε σημεία που μόνο με την εποχή του σχεδίου Μάρσαλ και τις απαρχές της ευρωπαϊκής ενοποίησης μπορούν να συγκριθούν. Το υπό πλήρη έλεγχο μεταπολεμικό αμερικάνικο ανάχωμα στους σοβιετικούς έχει ως άξιο συνεχιστή του τη σημερινή Ευρώπη των 27: πρωτοκολλητής κάθε αμερικάνικης ιμπεριαλιστικής απόφασης, επιδίδεται με τη μέγιστη ευχαρίστηση σε καθημερινούς διαγωνισμούς αντιρωσισμού, συχνά ξεπερνά σε φανατισμό και πρωσήλωση το υπερατλαντικό αφεντικό, αναδεικνύει την προπαγάνδα και παραπληροφόρηση στην ανωτάτη των επιστημών, ακόμα και αν η πολιτική αυτή φέρνει ολέθρια αποτελέσματα στις οικονομίες, στις επιχειρήσεις και στους λαούς της.
Τελευταία προστίθεται μια ακόμα πινελιά στον πίνακα αποσύνθεσης της ΕΕ. Αυτή της μίζας, της διαπλοκής, της διαφθοράς. Της δωροδοκίας και του ροκανίσματος “βρώμικου” χρήματος από τους αδιάφθορους εκπροσώπους των πιο ιερών και σεβαστών ευρωπαϊκών θεσμών. Μαθαίνουμε ότι το Κατάρ πήρε τη διοργάνωση του Μουντιάλ επειδή λάδωσε την Ευρώπη. Που σύσσωμη εκθειάζει τις εργασιακές καινοτομίες του Κατάρ (με αποτέλεσμα το παγκόσμιο ρεκόρ εργατικών ατυχημάτων).
Αυτή είναι φυσικά η Ευρώπη της ελευθερίας, της ευημερίας, των δικαιωμάτων, των αξιών. Τα ιδανικά της οποίας ξεκινάμε να μαθαίνουμε από το Σχολείο, μην τύχει και χάσουμε τον δρόμο μας.
Η εικόνα της ΕΕ είναι μια εικόνα παρακμής. Σε κάθε επίπεδο. Οι συζητήσεις γύρω από τη διαχείριση της ενεργειακής ανεπάρκειας είναι ενδεικτικές. “Μη χρησιμοποιείτε τα αυτοκίνητα πολύ”, “Χρησιμοποιείστε σκάλες αντί ασανσέρ”, “Προμηθευτείτε ηλεκτρικές κουβέρτες”, “Μειώστε την κατανάλωση από τις 16:00 ως τις 19:00” κλπ. Σε άλλες συνθήκες – εποχές, η Δύση θα αποκαλούσε “σοβιετική” ή τριτοκοσμική τη χώρα που θα εφάρμοζε τέτοιες πρακτικές.
Κάποιοι το 2015 (δια)δήλωσαν ότι “μένουμε Ευρώπη”. Ήταν σίγουρα μειοψηφία. Και ακόμα πιο σίγουρα η τοποθέτηση αυτή υπήρξε ετεροκαθοριζόμενη. Ήταν κυρίως μια υστερική απάντηση στον απροσδιόριστο “αντι-ευρωπαϊκό κίνδυνο” που διαγραφόταν τότε, παρά μια θετική/ενεργητική στήριξη του υλοποιημένου“ευρωπαϊκού ιδεώδους”. Σήμερα το “μένουμε Ευρώπη” δε μπορεί να υποστηριχθεί ούτε από όσους το υποστήριξαν το 2015. Ίσως να ήθελαν να πουν “μένουμε ΗΠΑ”, αλλά γεωγραφικοί περιορισμοί δεν το επιτρέπουν.
Το “Ανήκομεν εις την Δύσιν” του Κ.Καραμανλή (αλλά και σύσσωμης της τοπικής ελίτ για δεκαετίες) μπορεί να αμφισβητηθεί για πρώτη φορά με σοβαρούς και μαζικούς όρους. Όχι γιατί υπάρχουν πολιτικά υποκείμενα που προτίθενται και μπορούν να θέσουν το ζήτημα με τέτοιους όρους. Αλλά γιατί αυτή η “Δύση”, ειδικά με τη συγκεκριμένη “τοπική¨μορφή της (ΕΕ), δεν πείθει πια κανέναν. Ούτε τον ίδιο της τον εαυτό.
Μέλος της ΠΑΡΕΜΒΑΣΗΣ, αρθρογραφεί για το antapocrisis
Leave a Reply
Want to join the discussion?Feel free to contribute!