Ο παράνομος δεσμός της Κίνας με το δολλάριο
Όταν ο Zhou Yongkan, πρώην μέλος του πολιτικού γραφείου της Κίνας, συνελήφθη το 2014 με κατηγορίες για διαφθορά, το μέγεθος του παράνομου κέρδους ήταν απίστευτο, φτάνοντας τα 16 δις δολάρια. Όταν εμπλέκονται τόσο μεγάλα ποσά, τα περισσότερα περιουσιακά στοιχεία πρέπει να επενδυθούν σε οικονομικά μέσα και ακίνητη περιουσία.
Όμως, η λίστα του φυσικού συναλλάγματος που βρέθηκε σπίτι του είναι αποκαλυπτική: 152,7 εκ κινεζικά γουάν (εκτιμούμενο εκείνη την περίοδο στα 24,5 εκ δολάρια), 662.000 ευρώ, 10.000 βρετανικές λίρες, 55.000 ελβετικά φράγκα – και 275 εκ δολάρια.
Ο πρώην επικεφαλής των υπηρεσιών εσωτερικής ασφαλείας της Κίνας και ένας απο τους 10 πιο ισχυρούς άνδρες στην Κίνα όπως φαίνεται προτίμησε να κρατήσει τα ‘ασήμαντα χρήματά’ του κατά κύριο λόγο σε αμερικανικά δολάρια.
Δεν είναι ο μόνος. Η Κίνα έχασε περίπου 1 τρισεκατομμύριο δολάρια σε ένα “capital flight” το 2015, πριν σφίξει πολύ τα λουριά στις αρχές του 2016. Πολλά από αυτά τα χρήματα φεύγουν από την Κίνα μέσω ψεύτικων τιμολογήσεων στο Χονγκ Κονγκ, όπου το τοπικό νόμισμα είναι φιξαρισμένο στο αμερικανικό δολάριο. Αθέμιτες διαρροές διευκολύνονται επίσης από τα καζίνο στις Φιλιππίνες, την Νότια Κορέα και απόμακρα νησιά του Ειρηνικού, που λειτουργούν κυρίως με δολάρια.
Προβλέψεις για την πτώση του δολαρίου, και την αντικατάσταση του τελικά από το κινεζικό γουάν είναι βασικές στον διεθνή οικονομικό σχολιασμό, αλλά έχουν μικρή πραγματική βάση. Φυσικά, η Κίνα έχει γίνει σημαντική συνιστώσα για τη διεθνή οικονομία, συμπεριλαμβάνοντας περισσότερο απο το 15 τις εκατό του παγκόσμιου ακαθάριστου εγχώριου προϊόντος. Αλλά εφόσον οι ίδιοι οι Κινέζοι προτιμούν να διαθέτουν δολάρια, είναι μικρή η πιθανότητα ότι το κινεζικό γουάν θα αντικαταστήσει ποτέ το αμερικανικό δολάριο ως παγκόσμιο νόμισμα-κλειδί.
Το παντοδύναμο δολάριο
Στις 1 Δεκέμβρη, 2015, η Κινεζική κυβέρνηση έφτασε ένα από τους πολύτιμους στόχους , όταν το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο προσέθεσε το κινεζικό γουάν (επίσης γνωστό ως renminbi) στο καλάθι των διεθνών νομισμάτων που χρησιμοποιούνται για να υπολογίσουν την αξία των Ειδικών τραβηκτικών Δικαιωμάτων (Special Drawing Rights – SDR ή XDR), ένα σημείο αναφοράς του ΔΝΤ για τα διεθνή αποθεματικά.
Το γουάν έλαβε μια στάθμιση του 10,92% της αξίας του XDR. Το ΔΝΤ έκανε χώρο για την ένταξη του γουάν μειώνοντας σταθερά τη στάθμιση του ευρώ. Το ευρώ τώρα συνθέτει τμόνο το 30.93% του XDR, σημειώνοντας πτώση από το 37.4%. Η στερλίνα είναι κάτω στο 8,09% (από το 11,3%) και το Ιαπωνικό γεν έπεσε στο 8,33% ( από 9,4%).
Σε μια πολύ συμβολική χειρονομία, η στάθμιση του αμερικανικού δολαρίου στον υπολογισμό των XDRs μειώθησε επίσης: από το 41,9% στο 41,75%. Το γουάν μπορεί να μετατοπίζει το ευρώ, την στερλίνα και το γεν, αλλά έχει μικρό αντίκτυπο στο δολάριο. Στην πραγματικότητα, το παντοδύναμο δολάριο παραμένει το κυρίαρχο νόμισμα στις διεθνείς αγορές, εμπλεκόμενο στο 88% όλων των διεθνών νομισματικών ανταλλαγών.
Για την κινεζική κυβέρνηση, η συναλλαγματική ισοτιμία δολαρίου-γουάν είναι η μόνη σχετική ισοτιμία. Το κινεζικό γουάν κάθε μέρα αξιολογείται συγκριτικά με το δολάριο μέσω της διαχείρισης του κεντρικού δείκτη ισοτιμίας (central parity rate), την μέση ισοτιμία που προσφέρεται στν αρχή της ημέρας από τους μεγάλους dealers.
Λαμβάνοντας υπόψη ότι όλοι οι μεγάλοι dealers της Κίνας είναι κρατικοποιημένες τράπεζες, ο κεντρικός δείκτης ισοτιμίας δολαρίου-γουάν είναι ουσιαστικά ένας επίσημος δείκτης συναλλαγματικής ισοτιμίας. Άλλοι νομισματικοί δείκτες ρυθμίζονται με αναφορά στην ισοτιμία του δολαρίου.
Duty-free but not dollar free
Η μεγαλύτερη επιχείρηση αφορολόγητων αγορών δεν είναι στο αστραφτερό Ντουμπαί ή τη Σιγκαπούρη. Ο βασιλιάς των αφορολόγητων αγορών είναι η Σεούλ, στη Νότια Κορέα – και οι αγοραστές είναι σχεδόν όλοι από την Κίνα.
Το αεροδρόμιο Incheon στη Σεούλ παράγει σχεδόν 2 δις δολάρια αφορολόγητων αγορών, φέρνοντάς το μύτη με μύτη με το Διεθνές Αεροδρόμιο του Ντουμπάι στην κορυφή των διεθνών ταξινομήσεων. Αλλά στη Σεούλ, οι πωλήσεις στο αεροδρόμιο είναι μόνο η κορφή του παγόβουνου.
Οι κινέζοι ταξιδιώτες που ψωνίζουν στο κέντρο της Σεούλ διαλέγουν αρώματα, αλκοόλ και τσιγάρα σε ειδικά καταστήματα λιανικής (outlet) στο κέντρο της πόλης, πηγαίνουν τις αποδείξεις στο αεροδρόμιο και παίρνουν τα καλούδια τους στις πύλες αναχώρησης.
Εκεί αφήνουν πίσω τους βουνά από σκουπίδια, καθώς ξαναπακετάρουν τις αγορές τους σε χειραποσκευές. Προσθέτοντάς αυτά στις αγορές του κέντρου φέρνει στο σύνολο του αφορολόγητου της Σεούλ πάνω από 8 δις δολάρια, νούμερα που κάνει όλα τα άλλα να φαίνονται μικροσκοπικά.
Αλλά μην πάτε στη Σεούλ περιμένοντας να ψωνίσετε αφορολόγητα στο τοπικό κορεάτικο γουόν. Όλες οι τιμές αναγράφονται σε αμερικανικά δολάρια. Αυτό δεν είναι για διευκόλυνση των Κορεατών πωλητών, των αμερικανών τουριστών ή των αμερικάνων στρατιωτών που επιστρέφουν στις σπίτια τους από τις βάσεις της Κορέας. Οι τιμές είναι σε δολάρια γιατί το δολάριο επιλέγουν οι Κινέζοι καταναλωτές.
Τις τελευταίες τέσσερις δεκαετίες, η Κίνα έχει καταφέρει πρωτοφανή επιτεύγματα οικονομικής ανάπτυξης. Αλλά καταστρέφεται από τη διαφθορά και διοικείται από απολυταρχικό κράτος.
Όσο οι πολιτικοί μετασχηματισμοί της Κίνας καθυστερούν δεκαετίες πίσω από τους οικονομικούς μετασχηματισμούς, η χώρα θα παραμένει ένας μέρος για να κάνεις λεφτά, αλλά όχι για να κρατάς λεφτά. Είναι μη ρεαλιστικό να περιμένεις ότι ο κόσμος θα γυρίσει στο γουάν όταν οι ίδιοι οι Κινέζοι προτιμούν να συναλλάσσονται σε δολάρια.
O Salvatore Babones είναι συγκριτικός κοινωνιολόγος στο Πανεπιστήμιο του Σίδνευ. Είναι ειδικός στην παγκόσμια οικονομική δομή.
Μετάφραση: Μαρίνα Παπαδοπούλου
Πηγή: Al Jazeera
Leave a Reply
Want to join the discussion?Feel free to contribute!