Κουρσκ, Μπέλγκοροντ, Μπριάνσκ—Προετοιμάζεται άραγε ο πρόεδρος Πούτιν για την Istanbul-ΙΙ;

Ο John Helmer είναι ο παλαιότερος δυτικός ανταποκριτής στη Μόσχα (από το 1989) και τα άρθρα του συγκεντρώνουν πάντα την προσοχή λόγω της βαθιάς γνώσης του για τη Ρωσία, αλλά και των πηγών πληροφόρησης που διαθέτει. Τοποθετημένος με σαφήνεια εναντίον της ρωσικής ολιγαρχίας, εδώ και κάμποσο καιρό θεωρεί ότι ο πρόεδρος της Ρωσίας  ταλαντεύεται για τη λήξη του πολέμου με εγκατάλειψη της αιχμής των στόχων για αποστρατιωτικοποίηση και αποναζιστικοποίηση της Ουκρανίας.

Είναι γεγονός ότι παρόμοιοι φόβοι έχουν εκφραστεί εμμέσως και από άλλους (π.χ. βλ. το πρόσφατο άρθρο του Μάρατ Χαϊρουλίν) ενώ o πρώην πρόεδρος της Ρωσίας Μεντβέντεφ πήγε πολύ πιο μακριά στις 21 Αυγούστου γράφοντας:  «Κατά την άποψή μου, υπήρχε η θεωρητική απειλή να παγιδευτούμε σε συνομιλίες, στις οποίες το έθνος μας θα μπορούσε να εμπλακεί υπό ορισμένες συνθήκες. Δηλαδή, σε περιττές πρόωρες ειρηνευτικές διαπραγματεύσεις, που προσφέρονται από τη διεθνή κοινότητα και επιβάλλονται στο καθεστώς του Κιέβου. Αφού οι νεοναζί διέπραξαν μια τρομοκρατική πράξη στην περιοχή του Κουρσκ, κάθε κομμάτι μπήκε στη θέση του. Όλοι αντιλαμβάνονται ότι δεν μπορεί να υπάρξει ΚΑΜΙΑ ΣΥΖΗΤΗΣΗ ΠΡΙΝ ΝΙΚΗΘΕΙ ΠΛΗΡΩΣ Ο ΕΧΘΡΟΣ!» (τα κεφαλαία δικά του). Τι κομμάτι αυτό επανέρχεται και στο άρθρο του Helmer με την δική του ερμηνεία.

Επίσης, όπως εκτίθεται στο άρθρο του Χαϊρουλίν, το κομμάτι της ρωσικής ολιγαρχίας που ανήκε στο στενό περιβάλλον του Γιέλτσιν πιέζει για να υπάρξει άμεσα συμβιβασμός. Γενικότερα, και λόγω των κυρώσεων, κατασχέσεων περιουσιακών στοιχείων, κ.λπ. οι ολιγάρχες γενικά επιθυμούν την επαναπροσέγγιση με τη Δύση, πράγμα που φαίνεται και από άρθρα που δημοσιεύει ο εκφραστής τους, η ρωσική εφημερίδα Kommersant. Για παράδειγμα, σε άρθρο στις 9 Αυγούστου με τίτλο «Άλλη μια κόκκινη γραμμή παραβιάστηκε» ο πολιτικός σχολιαστής της Kommersant Dmitry Drize,  με αφορμή την προέλαση των δυνάμεων του Κιέβου στο Κουρσκ καταλήγει: « Έτσι, για τη σύγκρουση Ρωσίας-Ουκρανίας η επιλογή είναι πραγματικά πολύ απλή: είτε θα υπάρξει περαιτέρω κλιμάκωση των εχθροπραξιών είτε διαπραγματεύσεις. Ή πρώτα το πρώτο και μετά το δεύτερο. Αλλά, φυσικά, θα ήταν καλύτερα αν μεταπηδούσαμε απευθείας στο δεύτερο.»

Το άρθρο το John Helmer είναι σημαντικό επειδή προσφέρει μια άλλη αφήγηση από την διαδεδομένη για την αδυναμία της Ρωσίας να λήξει τον πόλεμο ή για την ανικανότητα του Γενικού Επιτελείου να εντοπίσει/προβλέψει την εισβολή των δυνάμεων του Κιέβου στο Κουρσκ. Κατά τον Helmer, είναι η ρωσική προεδρεία που έχει ‘δέσει τα χέρια’ του υπουργείου άμυνας της χώρας μη επιτρέποντας την λήψη των κατάλληλων μέτρων για την πλήρη νίκη των ρωσικών δυνάμεων.

Αν όντως υπάρχει ζήτημα τέτοιων διαφωνιών μέσα στην ρωσική ελίτ—και όπως φαίνεται αυτό μάλλον συμβαίνει—τότε ίσως και να πρέπει να δούμε από την άποψη αυτή τις ‘τολμηρές’ δηλώσεις του πρώην υπουργού Άμυνας και νυν γραμματέα του Συμβουλίου Εθνικής Ασφάλειας, Σεργκέι Σοϊγκού, ο οποίος σε συνέντευξή του στο κανάλι Rossiya-24 που προβλήθηκε στις 10 Σεπτεμβρίου, υπενθύμισε πώς το 1994 ο τότε πρόεδρος Μπόρις Γιέλτσιν είπε στον Αμερικανό ομόλογό του Μπιλ Κλίντον ότι «η Ρωσία πρέπει να είναι η πρώτη χώρα που θα ενταχθεί στο ΝΑΤΟ».

Αν το είχαμε κάνει αυτό ή έστω αν μας είχαν βάλει στην ΕΕ, σήμερα θα είχαμε χάσει την εθνική μας κυριαρχία και θα μας γύμναζαν όπως τα ζώα στο τσίρκο, είπε ο Σοϊγκού, προφανώς απευθυνόμενος στους εκφραστές του καθεστώτος Γιέλτσιν οι οποίοι διαθέτουν σημαντικά ερείσματα (και θεσμικά) γύρω από τον πρόεδρο.

ILE PHOTO: Ο πρόεδρος των ΗΠΑ Μπιλ Κλίντον
συναντά τον Ρώσο ομόλογό του Μπόρις Γιέλτσιν το 1996.
© Wally McNamee / CORBIS via Getty Images

Μεταφράζω από το ρεπορτάζ του Russia Today για την συνέντευξη Σοϊγκού: «Αν εκείνη τη στιγμή μας έβαζαν γρήγορα στην Ευρωπαϊκή Ένωση… πιστεύω ότι μέχρι σήμερα θα είχαμε χάσει την κυριαρχία μας. Οι πόροι και τα φυσικά κοιτάσματα που διαθέτει η χώρα μας θα είχαν σε μεγάλο βαθμό αναδιανεμηθεί και αρπαχθεί… [Αλλά] Έκαναν ένα λάθος. Έπρεπε να μας βάλουν στην ΕΕ το συντομότερο δυνατό. Και θα ήμασταν σαν τα μέλη της ΕΕ: μόλις δοθεί μια εντολή από την άλλη πλευρά του ωκεανού, θα διπλώναμε τα πόδια μας και θα ετοιμαζόμασταν να πηδήξουμε μέσα από ένα στεφάνι».

Πάντως, η εξίσωση δεν είναι γραμμική ούτε πολλές από τις μεταβλητές της είναι γνωστές—π.χ. παίζεται ένα σημαντικό παιχνίδι με τους BRICS, παλιότερα με την Κίνα και τώρα με την Ινδία-Βραζιλία όσο αφορά την ‘ειρήνευση’ στην Ουκρανία—οπότε το παρόν άρθρο του John Helmer πρέπει να αντιμετωπίζεται ως μία ακόμη προσέγγιση στην αναζήτηση της ερμηνείας όσων παρακολουθούμε και όχι ως η οριστική ‘αλήθεια’.

Στη μετάφραση διορθώθηκαν ορισμένα μικρολάθη στο κυρίως κείμενο ή/και προστέθηκαν κάποιες αποσαφηνίσεις. Όλες αυτές οι παρεμβάσεις είναι μέσα σε αγκύλες ([…]).

Αλλά αρκετά με την εισαγωγή, ας περάσουμε στο άρθρο του John Helmer.

*          *          *

Θυμηθείτε την παλιά παροιμία – ραβδιά και πέτρες θα μου σπάσουν τα κόκαλα, αλλά τα λόγια δεν θα με βλάψουν ποτέ.

Στον πόλεμο των ΗΠΑ και των Αγγλο-Ευρωπαίων συμμάχων τους να καταστρέψουν τη Ρωσία από το 1945, ο πόλεμος της προπαγάνδας έχει χαθεί από τους Ρώσους πολλές φορές. Αυτός ο πόλεμος εξακολουθεί να χάνεται.

Αλλά για πρώτη φορά από το 1945, ο πόλεμος στο πεδίο της μάχης κερδίζεται από το ρωσικό Γενικό Επιτελείο.

Η αβεβαιότητα που παραμένει είναι αν ο πρόεδρος Βλαντιμίρ Πούτιν θα συνεχίσει να περιορίζει τα πολεμικά σχέδια του Γενικού Επιτελείου, προκειμένου αυτός να μπορέσει να προχωρήσει σε διαπραγματεύσεις με τους Αμερικανούς με όρους που θα παραιτούνταν από την αποστρατιωτικοποίηση και την αποναζιστικοποίηση του ουκρανικού εδάφους μεταξύ Κιέβου και πολωνικών συνόρων και θα παραχωρούσαν στο καθεστώς του Κιέβου τον απρόσκοπτο έλεγχο των πόλεων στα ανατολικά—Χάρκοβο, Οδησσός, Ντνιεπροπετρόφσκ.

Ονομάστε αυτούς τους όρους Κωνσταντινούπολη-ΙΙ (Istanbul-II). Όπως και με το σχέδιο όρων που μονογραφήθηκε στην Κωνσταντινούπολη στα τέλη Μαρτίου του 2022, το Istanbul-II ισοδυναμεί με ανταλλαγή κυρίαρχης ρωσικής στρατιωτικής ισχύος με αμερικανικές και ουκρανικές υπογραφές σε χαρτί με ψευδείς προθέσεις και προσωρινή διάρκεια.

Η αμερικανική κυβέρνηση λέει ότι πιστεύει ότι ο Πούτιν θα υποχωρήσει. Πιστεύει επίσης ότι με τη διοργάνωση του πολέμου της των τσιμπημάτων—δηλαδή τα πυρά από μη επανδρωμένα αεροσκάφη, το πυροβολικό και τους πυραύλους που εκτοξεύονται από τον ουκρανικό στρατό υπό την καθοδήγηση των ΗΠΑ και του Ηνωμένου Βασιλείου—στη Μαύρη Θάλασσα και τις δυτικές συνοριακές περιοχές της Ρωσίας, οι κόκκινες γραμμές και οι απειλές αντιποίνων του Πούτιν εκτίθενται ως κενή μπλόφα.  Η ίδια ερμηνεία [των προθέσεων] του Πούτιν και η εμπιστοσύνη ότι θα δεχθεί τους όρους των ΗΠΑ, αποτελούν τη βάση του ‘ειρηνευτικού σχεδίου’ για την Ουκρανία των συμβούλων του Ντόναλντ Τραμπ.  Η προσφορά του σχεδίου Τραμπ για «κάποια περιορισμένη ανακούφιση από τις κυρώσεις» αντανακλά την πεποίθηση στην Ουάσινγκτον ότι η εκλογική πελατεία των ολιγαρχών του Πούτιν μπορεί να δωροδοκηθεί για να ωθήσει τον Πούτιν στις ίδιες παραχωρήσεις «παγωμένου πολέμου», όπως ο Ρομάν Αμπράμοβιτς είχε καταφέρει τον Πούτιν να δεχτεί στην Istanbul-Ι—μέχρι που το Γενικό Επιτελείο σταμάτησε και τους δύο.

Οι περιορισμοί του Πούτιν στις προτάσεις του Γενικού Επιτελείου για την εξουδετέρωση των αμερικανικών και βρετανικών επιχειρήσεων εναέριας επιτήρησης και ηλεκτρονικού πολέμου, καθώς και οι εντολές του αυτό να παραμείνει σε αναμονή ενόσω οι Ουκρανοί συγκέντρωναν αρκετές χιλιάδες δυνάμεις, πρώτα για να περάσουν στο Κουρσκ και στη συνέχεια στο Μπριάνσκ και το Μπέλγκοροντ, είναι πλέον τόσο ορατές στη Μόσχα όσο έχουν υπάρξει ορατές και στην Ουάσιγκτον.

Πηγές της Μόσχας πιστεύουν ότι ήταν το Κρεμλίνο που αιφνιδιάστηκε από την επίθεση στο Κουρσκ στις 6 Αυγούστου, αλλά όχι το Γενικό Επιτελείο και η υπηρεσία στρατιωτικών πληροφοριών GRU. Κατανόησαν τις πληροφορίες από το πεδίο της μάχης καθώς έφταναν και ζήτησαν τη σύμφωνη γνώμη του Πούτιν για να απαντήσουν.  Εκ των υστέρων, λένε «εμείς σας το είπαμε»—αφήνουν να εννοηθεί ότι τα χέρια τους ήταν δεμένα από τις εντολές του Κρεμλίνου.

«Η δική μου αντίληψη προς το παρόν», λέει μία από τις πηγές, «είναι ότι πρόκειται για τσιμπήματα που είναι μεν οδυνηρά, αλλά δεν απειλούν τη ζωή. Η Ρωσία δεν θα πάρει κανένα έδαφος, προς το παρόν, εκτός από τις τέσσερις Περιφέρειες. Θα έπρεπε να είναι οκτώ οι Περιφέρειες, αλλά είναι προφανές ότι ο Πούτιν δεν έχει τη βούληση και ο στρατός δεν έχει τη δυνατότητα να επιμείνει. Έτσι θα βλέπουμε Ουκρανούς μέσα στο Κουρσκ για λίγο καιρό. Αλλά αυτό θα πρέπει να υποβαθμίζεται γιατί δεν θα πρέπει να επιτραπεί να αποτελέσει διαπραγματευτικό χαρτί στις συνομιλίες στις οποίες στοχεύει η άλλη πλευρά».

Ο ίδιος ο Πούτιν το είπε αυτό, επισημαίνει η πηγή, στη συνάντησή του στις 12 Αυγούστου με τον αρχηγό του Γενικού Επιτελείου, Valery Gerasimov, και άλλους. «Αυτές οι ενέργειες [στο Κουρσκ] αποσκοπούν σαφώς στην επίτευξη ενός πρωταρχικού στρατιωτικού στόχου: να σταματήσουν την προέλαση των δυνάμεών μας στην προσπάθειά τους να απελευθερώσουν πλήρως τα εδάφη των λαϊκών δημοκρατιών του Λουγκάνσκ και του Ντονέτσκ, την περιοχή της Νοβοροσίας».   Ο Πούτιν δήλωσε επίσης:  «Γίνεται πλέον όλο και πιο σαφές γιατί το καθεστώς του Κιέβου απέρριψε τις προτάσεις μας για ειρηνική διευθέτηση, καθώς και εκείνες των ενδιαφερόμενων και ουδέτερων διαμεσολαβητών….. Φαίνεται ότι ο αντίπαλος στοχεύει να ενισχύσει τη διαπραγματευτική του θέση για το μέλλον. Ωστόσο, τι είδους διαπραγματεύσεις μπορούμε να έχουμε με εκείνους που επιτίθενται αδιακρίτως σε αμάχους και μη στρατιωτικές υποδομές ή αποτελούν απειλή για τις εγκαταστάσεις πυρηνικής ενέργειας; Τι υπάρχει να συζητήσουμε με τέτοια μέρη;»

«Είναι προφανές σε αυτό το σημείο», σχολιάζει μια στρατιωτική πηγή «ότι οι Αμερικανοί και οι Ουκρανοί έχουν αποφασίσει ότι ο Πούτιν θα έρθει σε συμφωνία αν αρπάξουν αρκετό ρωσικό έδαφος και συνεχίσουν τα χτυπήματά τους πίσω από τις ρωσικές γραμμές… Οι Ουκρανοί πάνε με τα μπούνια στο βορρά, ενώ το κέντρο καταρρέει. Ξέρουν όμως ότι, όσο και αν τους κοστίζει, όσο περισσότερο παραμένουν στην επίθεση, τόσο τα πράγματα θα φαίνονται χειρότερα όσο αφορά τη ρωσική ηγεσία. Έχουν επίσης μετρήσει τον Πούτιν, ο οποίος δίνει εντολές για ημίμετρα».

Αυτό είναι επίσης προφανές στο Συμβούλιο Ασφαλείας της Μόσχας. Ο αναπληρωτής γραμματέας του Συμβουλίου [ΣΗΜ. Ο σωστός τίτλος είναι «αναπληρωτής πρόεδρος»], ο πρώην πρόεδρος Ντμίτρι Μεντβέντεφ, διατύπωσε το θέμα με σαφήνεια στη δήλωση του λογαριασμού του στο Telegram στις 21 Αυγούστου, αφήνοντας να εννοηθεί ότι μέχρι να το πει ο ίδιος, κανείς άλλος δεν τολμούσε: «Κατά τη γνώμη μου, πρόσφατα, ακόμη και θεωρητικά, υπήρξε ένας κίνδυνος – η παγίδα των διαπραγματεύσεων, στην οποία η χώρα μας θα μπορούσε να πέσει υπό ορισμένες συνθήκες- για παράδειγμα. Δηλαδή, οι πρόωρες αχρείαστες ειρηνευτικές συνομιλίες που προτάθηκαν από τη διεθνή κοινότητα και επιβλήθηκαν στο καθεστώς του Κιέβου με ασαφείς προοπτικές και συνέπειες». Ο Μεντβέντεφ αναφερόταν στην Κωνσταντινούπολη-Ι. «Αφού οι νεοναζί διέπραξαν μια τρομοκρατική ενέργεια στην περιοχή του Κουρσκ, όλα μπήκαν στη θέση τους. Η άσκοπη φλυαρία των μη εξουσιοδοτημένων μεσαζόντων για το θέμα του όμορφου κόσμου έχει σταματήσει. Τώρα όλοι καταλαβαίνουν τα πάντα, ακόμη και αν δεν το λένε δυνατά. Καταλαβαίνουν ότι ΔΕΝ ΘΑ ΥΠΑΡΞΕΙ ΚΑΜΙΑ ΠΕΡΑΙΤΕΡΩ ΔΙΑΠΡΑΓΜΑΤΕΥΣΗ ΜΕΧΡΙ ΤΗΝ ΟΛΟΚΛΗΡΩΤΙΚΗ ΗΤΤΑ ΤΟΥ ΕΧΘΡΟΥ!» [Τα κεφαλαία του Μεντβέντεφ]

Η αναφορά του Μεντβέντεφ στην «άσκοπη φλυαρία των μη εξουσιοδοτημένων μεσαζόντων» αφορά τον πρωθυπουργό της Ουγγαρίας Βίκτορ Όρμπαν, τον οποίο ο Πούτιν επιδοκίμασε στο Κρεμλίνο στις 5 Ιουλίου με τον άσχημα συγκαλυμμένο στόχο να στείλει ένα μήνυμα στον υποψήφιο πρόεδρο Τραμπ, με τον οποίο ο Όρμπαν συνομίλησε στις 10 Ιουλίου. Για την ιστορία αυτή, κάντε κλικ εδώ.

Λίγες ημέρες πριν από τη συνάντησή του με τον Όρμπαν, ο Πούτιν είχε ανακοινώσει  την εγκατάλειψη των στόχων αποστρατιωτικοποίησης, αποναζιστικοποίησης της Ειδικής Στρατιωτικής Επιχείρησης με αντάλλαγμα «την πλήρη απόσυρση όλων των ουκρανικών στρατευμάτων από τις Λαϊκές Δημοκρατίες του Ντονέτσκ και του Λουγκάνσκ και από τις περιοχές Ζαπορόζιε και Χερσώνα».

Αυτή η αλλαγή του στόχου δεν έχει ακόμη γίνει παραδεκτή από τα μέσα ενημέρωσης του Κρεμλίνου ενώ απορρίπτεται από τον ρωσικό στρατό και από την πλειοψηφία των Ρώσων ψηφοφόρων.    «Ο πόλεμος είναι πόλεμος— ή πάμε σε πόλεμο ή παραδινόμαστε» – είναι ένα δημοφιλές σύνθημα στα ρωσικά μέσα κοινωνικής δικτύωσης για να σταματήσει ο Πούτιν να περιορίζει το Γενικό Επιτελείο.

«Το πρόβλημα για τους Ρώσους», σχολιάζει στρατιωτική πηγή «είναι ότι οι ίδιοι, ειδικά το Κρεμλίνο, το υπουργείο Άμυνας και το υπουργείο Εξωτερικών, έχουν χάσει τον πόλεμο της προπαγάνδας. Αυτό τους φέρνει σε δύσκολη θέση, καθώς χρειάζονται κάτι περισσότερο από το να σταματήσουν και στη συνέχεια να απωθήσουν τους Ουκρανούς στο Κουρσκ ή μια νίκη στο Ντονμπάς για να ανακάμψουν. Χρειάζονται να πετάξουν τους Ουκρανούς έξω από τον πόλεμο. Αλλά σε αυτό ο Πούτιν άλλα λέει και άλλα κάνει».

*          *          *

Η διέλευση των ουκρανικών συνόρων ξεκίνησε μεταξύ 5 και 5:30 το πρωί της 6ης Αυγούστου.

Οι πρώτες αναφορές από το Υπουργείο Άμυνας στη Μόσχα ήταν ψευδείς. Το απόγευμα της 7ης Αυγούστου, ο αρχηγός του Γενικού Επιτελείου, Valery Gerasimov, σε δημόσια ενημέρωση του προέδρου και άλλων αξιωματούχων, ισχυρίστηκε: «Στις 5.30 π.μ. της 6ης Αυγούστου, μονάδες των Ενόπλων Δυνάμεων της Ουκρανίας που αριθμούσαν έως και 1.000 άτομα πέρασαν στην επίθεση με στόχο την κατάληψη ενός τμήματος του εδάφους της περιοχής Sudzha στην περιοχή του Κουρσκ. Οι κοινές ενέργειες των μονάδων κάλυψης των κρατικών συνόρων μαζί με τους συνοριοφύλακες και τις μονάδες ενίσχυσης, τα αεροπορικά πλήγματα, οι πυραυλικές δυνάμεις και τα πυρά πυροβολικού σταμάτησαν την προέλαση του εχθρού στο έδαφος στην κατεύθυνση του Κουρσκ… Θα ολοκληρώσουμε την επιχείρηση με την ήττα του εχθρού και την ολοκλήρωση της προσέγγισης των κρατικών συνόρων».

Αυτή η εκτίμηση των δυνάμεων της Ουκρανίας ήταν πολύ χαμηλή—η προέλασή τους δεν ανακόπηκε—η αποκατάσταση των κρατικών συνόρων δεν έχει επιτευχθεί μετά από τρεις εβδομάδες μαχών. Είτε ο Gerasimov ήξερε πολύ καλύτερα [την πραγματικότητα] και έλεγε ψέματα στον Πούτιν για λόγους δημόσιας προπαγάνδας, είτε δεν γνώριζε ποια ήταν η πραγματική κατάσταση.

Οι παραπλανήσεις του Γενικού Επιτελείου επαναλήφθηκαν από τις μόνες ανεξάρτητες πηγές των ρωσικών μέσων ενημέρωσης που δεν τελούν άμεσα υπό κρατικό έλεγχο—τους στρατιωτικούς μπλόγκερ, οι καλύτεροι από τους οποίους είναι ο Boris Rozhin («Colonel Cassad») και ο Mikhail Zvinchuk («Rybar»). Ο Rozhin προσπάθησε να υποβαθμίσει την επίθεση κατά τη διάρκεια της πρώτης ημέρας, βασιζόμενος σε επίσημες ανακοινώσεις των αξιωματούχων της περιοχής και του Υπουργείου Άμυνας. Η πρώτη αναφορά του Rozhin εμφανίστηκε στις 10:12 το πρωί της 6ης Αυγούστου: «Ο κυβερνήτης της περιοχής του Κουρσκ ανέφερε μια απόπειρα των εχθρικών δυνάμεων να διεισδύσουν στο έδαφος της περιοχής. Η επίθεση πραγματοποιήθηκε από περιορισμένες δυνάμεις και αποκρούστηκε. Οι Ένοπλες Δυνάμεις της Ρωσικής Ομοσπονδίας και η FSB δεν επέτρεψαν τη διάρρηξη από τις δυνάμεις του εχθρού».  Αυτό ήταν ψευδές.

Ο στρατηγός Gerasimov (αριστερά) διαβάζει την έκθεσή του στον Πούτιν, καθισμένος μαζί με τον υπουργό Άμυνας Andrei Belousov, τον διευθυντή της Ομοσπονδιακής Υπηρεσίας Ασφαλείας Alexander Bortnikov και τον Sergei Shoigu, πρώην υπουργό Άμυνας και νυν επικεφαλής του Συμβουλίου Ασφαλείας. Η έκθεση είχε επιμεληθεί εκ των προτέρων από το Κρεμλίνο και γι’ αυτό το λόγο το βλέμμα του Gerasimov δεν ξέφυγε από το κείμενο. Πηγή: en.kremlin.ru—στις 16:48.  Αναφορά με καθυστέρηση τριών ωρών από τον Boris Rozhin στο Colonel Cassad—στις 20:08.  Ο Rozhin και οι στρατιωτικές πηγές του ήταν επιφυλακτικοί—ο Rozhin είχε ενημερωθεί να παραμείνει στο σενάριο του Gerasimov. Για όσο διάστημα μπορούσε, το έκανε.

Η έκθεση του Gerasimov προς τον Πούτιν εξέθεσε τον ίδιο, το Γενικό Επιτελείο και το Υπουργείο Άμυνας σε έναν κυκεώνα κατηγοριών για ανικανότητα και αμέλεια, οι οποίες δημοσιεύθηκαν μια εβδομάδα αργότερα από μέσα ενημέρωσης που τελούσαν υπό τον έλεγχο του Κρεμλίνου. Αυτοί οι ισχυρισμοί περιλαμβάνουν την αποτυχία των ρωσικών μυστικών υπηρεσιών να εντοπίσουν τη συγκέντρωση ουκρανικών δυνάμεων πριν από τη διέλευση των συνόρων και την προσωπική αποτυχία του Gerasimov να «αγνοήσει αρκετές προειδοποιήσεις για ουκρανική συγκέντρωση δυνάμεων κοντά στα σύνορα του Κουρσκ».  Μια αναφορά βασισμένη σε ανώνυμες πηγές που έγινε από έναν μη-Ρώσο δημοσιογράφο με ιστορικό λογοκλοπών και επινοήσεων ισχυρίζεται ότι βασίζεται σε «σκληροπυρηνικούς των μηχανισμών (siloviki) [οι οποίοι] δεν το κρατούν μυστικό ότι ο Gerasimov πρέπει να απολυθεί» και να αντικατασταθεί, όπως ισχυρίστηκε ο δημοσιογράφος, από έναν συνδυασμό του απαξιωμένου στρατηγού Sergei Surovikin και του επικεφαλής της Ομοσπονδιακής Υπηρεσίας Ασφαλείας, Alexander Bortnikov [ΣΗΜ. Η αναφορά του Helmer εδώ αφορά τον Pepe Escobar].

Η εκστρατεία κατά του Gerasimov φαίνεται επίσης να είναι μια προσπάθεια άμυνας [για να καλυφθεί] η εκ των προτέρων γνώση του Πούτιν και οι επιχειρησιακές εντολές του προς τον Gerasimov πριν από τις 6 Αυγούστου: «Η αντίδραση του προέδρου Πούτιν στην εισβολή στο Κουρσκ ήταν ορατή στη γλώσσα του σώματός του. Ήταν εξοργισμένος για την κραυγαλέα στρατιωτική/πληροφοριακή αποτυχία, για την προφανή χαμένη υπόληψη, και για το γεγονός ότι αυτό θάβει κάθε δυνατότητα ορθολογικού διαλόγου για τον τερματισμό του πολέμου».

Πηγές από τη Μόσχα εξηγούν ότι πρόκειται για ισχυρισμούς του Κρεμλίνου που αποσκοπούν στο να ξεπλύνουν την άρνηση του Πούτιν να επιτρέψει στο Γενικό Επιτελείο να επεκτείνει τις επιχειρήσεις του στην ουκρανική περιοχή του Sumy για την εκ των προτέρων διάλυση της συγκέντρωσης [Ουκρανικών δυνάμεων] για την επίθεση και στο να συγκαλύψουν τον στόχο του Πούτιν για προετοιμασία των διαπραγματεύσεων της Istanbul-ΙΙ. Οι πηγές επισημαίνουν επίσης ότι η Εθνική Φρουρά, η καλά εξοπλισμένη και εξαιρετικά κινητική προεδρική δύναμη, δεν εμφανίστηκε σε κανέναν ρόλο στην περιοχή του Κουρσκ, ούτε καν για να υπερασπιστεί τον προβλέψιμο στόχο του πυρηνικού εργοστασίου του Κουρτσάτοφ.  Ο διοικητής της Φρουράς, Victor Zolotov, πρώην σωματοφύλακας του Πούτιν, δεν εμφανίστηκε στις συνεδριάσεις του Κρεμλίνου για την επιχείρηση του Κουρσκ μέχρι τις 12 Αυγούστου, όταν βρισκόταν στο κάτω μέρος του τραπεζιού στα δεξιά του Πούτιν, καθισμένος απέναντι από τον Gerasimov. Στο αρχείο του Κρεμλίνου ο Zolotov δεν είχε τίποτα να πει.

Πηγή: en.kremlin.ru/

Η διάταξη των καθισμάτων αποκαλύπτει ότι στα δεξιά του Πούτιν αυτός είχε τοποθετήσει τους τέσσερις αξιωματούχους που εμπιστεύτηκε για να επιβάλουν τα όρια των στρατιωτικών επιχειρήσεων και να τον προστατεύσουν από τις αλληλοκατηγορίες που προκύπτουν τώρα – από αριστερά προς τα δεξιά, ο Victor Zolotov, ο υπουργός Εκτάκτων Αναγκών Alexander Kurenkov, ο στρατηγός Alexei Dyumin, ο πρώην προεδρικός σωματοφύλακας και βοηθός του προέδρου, τον οποίο ο Πούτιν διόρισε έξι ημέρες μετά την έναρξη της επιχείρησης για να επιβλέπει τις επιχειρήσεις στο Κουρσκ, και ο Sergei Shoigu, ο πρώην υπουργός Άμυνας και νυν επικεφαλής του Συμβουλίου Ασφαλείας. Στα αριστερά του Πούτιν βρίσκονταν ο αναπληρωτής πρωθυπουργός Marat Khusnullin, ο υπουργός Εσωτερικών Vladimir Kolokoltsev, ο διευθυντής της Ομοσπονδιακής Υπηρεσίας Ασφαλείας Alexander Bortnikov και ο στρατηγός Gerasimov. 

Η ενορχηστρωμένη επίθεση κατά του Gerasimov δεν επαναλήφθηκε από τους στρατιωτικούς bloggers, αν και άργησαν να αναγνωρίσουν το μέγεθος της επιτιθέμενης δύναμης, τις επιτυχίες της, την αποτελεσματικότητα των αμερικανο-ουκρανικών συστημάτων ηλεκτρονικού πολέμου και την βραδύτητα των ρωσικών αντιπολεμικών επιχειρήσεων.

Κατά τη διάρκεια της πρώτης ημέρας ο Rozhin συνέχισε:  «Η επίθεση συνοδεύτηκε από μαζική χρήση μη επανδρωμένων αεροσκαφών και πυρά πυροβολικού. Έμοιαζε με επιδεικτικό αντιπερισπασμό με στόχους δημοσίων σχέσεων. Ως συνήθως, [αυτό] κοστίζει ακριβά… Το Υπουργείο Άμυνας της Ρωσικής Ομοσπονδίας ανέφερε ότι το ουκρανικό DRG [ΣΗΜ. αρκτικόλεξο που σημαίνει απόσπασμα αναγνώρισης και δολιοφθορών] υποχώρησε στο έδαφός του, ορισμένοι από τους μαχητές που προσπάθησαν να αποκτήσουν ερείσματα μέσα από τα κρατικά σύνορα του Κουρσκ, εμποδίστηκαν από τις Ένοπλες Δυνάμεις της Ρωσικής Ομοσπονδίας [17:54]… Το Υπουργείο Άμυνας της Ρωσικής Ομοσπονδίας ανέφερε ότι το ουκρανικό DRG υποχώρησε στο έδαφός του, ορισμένοι από τους μαχητές που προσπάθησαν να αποκτήσουν ερείσματα μέσα από τα κρατικά σύνορα του Κουρσκ, εμποδίστηκαν από τις Ένοπλες Δυνάμεις της Ρωσικής Ομοσπονδίας [19:19]… Ο σκοπός αυτού του συμπλέγματος είναι να αποσπάσει την προσοχή, να αποφορτίσει την πίεση που ασκούν τα στρατεύματά μας στο Μπέλγκοροντ και να επιβάλει ένα νέο μικρό μέτωπο [20:58]… λόγω της έλλειψης προσωπικού που να ασκεί αντικειμενικό έλεγχο, είναι δύσκολο να καθοριστεί η ακριβής διαμόρφωση του μετώπου σε αυτές τις περιοχές [20:59]”.

Η χρήση από τον Rozhin του ρωσικού αρκτικόλεξου DRG είναι αποκαλυπτική. Σημαίνει ουκρανική ομάδα σαμποτάζ και αναγνώρισης, δηλαδή ένα υβρίδιο μικρών μονάδων ανιχνευτών, ειδικών δυνάμεων και τρομοκρατών.  Το ακρωνύμιο είχε χρησιμοποιηθεί στις αναφορές πολλών ουκρανικών εισβολών στα σύνορα για περισσότερο από ένα χρόνο.  Εφαρμοσμένο στην εισβολή της 6ης Αυγούστου στο Κουρσκ, αυτό ήταν εσφαλμένο.

Λίγο πριν από τα μεσάνυχτα της 6ης Αυγούστου, ο Rozhin αναγνώρισε ότι η επίθεση ήταν πολύ πιο σοβαρή: «μια αρκετά μεγάλης κλίμακας επιχείρηση, όπου ο εχθρός εξακολουθεί να χρησιμοποιεί δυνάμεις έως και δύο ταξιαρχίες που καλύπτονται από σημαντικό αριθμό συστημάτων αεράμυνας (2 συστήματα αεράμυνας καταστράφηκαν από τον στρατό μας το απόγευμα) [23:27]»  Δεν δημοσιεύθηκε ακριβής αριθμός των ουκρανικών δυνάμεων.

Ο Alexander Kots ισχυριζόταν σε μια αναδημοσίευση από τον Rozhin:  «Σύμφωνα με τον Big Soldier. Η αντιπολίτευση σήμερα προσπάθησε πραγματικά να δράσει εκεί με τις δυνάμεις μιας μικρής ομάδας τεθωρακισμένων (μέχρι 5 μονάδες υλικού) Μέχρι το βράδυ, η κατάσταση εκεί ελέγχθηκε από τον στρατό μας. Ο πολεμικός ανταποκριτής Kots και στρατιωτικές πηγές από το σημείο επιβεβαιώνουν ότι ο Big Soldier είναι πίσω μας». – 20:08 Αυτό ήταν ευσεβής πόθος.

Πολεμικοί ανταποκριτές, από αριστερά προς τα δεξιά: Boris Rozhin, Mikhail Zvinchuk, Alexander Kots, Yevgeny Krutikov.

Ήταν μόνο στις 13:38 της 7ης Αυγούστου που ο Rozhin κατάφερε να αναφέρει ότι οι ουκρανικές δυνάμεις κινούνταν προς το Κουρσκ σε μεγάλους αριθμούς με μεγάλη ταχύτητα. «Οι ουκρανικοί σχηματισμοί συνεχίζουν να χτυπούν σε όλη την περιοχή του Κουρσκ, η οποία εξακολουθεί να δέχεται τα πιο μαζικά πυρά, ιδιαίτερα στην περιοχή Sudzh… Εν τω μεταξύ, σε ένα άλλο τμήμα της περιοχής Sumy, η συγκέντρωση των εχθρικών δυνάμεων παρατηρείται στις δασικές περιοχές κοντά στο χωριό Privole, ανατολικά της πόλης Glukhov».  Εάν μια τέτοια συγκέντρωση μπορούσε να αναφέρεται στις 7 Αυγούστου, είναι αδιανόητο ότι το Γενικό Επιτελείο δεν γνώριζε τη συγκέντρωση σαράντα οκτώ ώρες νωρίτερα.

Και ήταν μόνο στις 20 Αυγούστου που ένας Αμερικανός συγγραφέας στρατιωτικών θεμάτων που δημοσιεύει με το ψευδώνυμο Big Serge από το όνομα του τσαρικού υπουργού Sergei Witte (1849-1915), ανέφερε μια περιεκτική και επίσης ακριβή περίληψη των επιχειρήσεων θέσης και τακτικής και για τις δύο πλευρές. [ΣΗΜ. Ο Big Serge είναι κατά πάσα πιθανότητα Ρώσος]. Τόσο ο Gerasimov όσο και ο Putin προστατεύονται σε αυτή την αναφορά.

Το άλλοθι [που παρέχει ο Big Serge] για την υποτιθέμενη αποτυχία των ρωσικών μυστικών υπηρεσιών είναι η κάλυψη των δέντρων. «Η ουκρανική ομάδα κατάφερε να επιτύχει κάτι που πλησιάζει τον απόλυτο αιφνιδιασμό—γεγονός που εξέπληξε πολλούς, δεδομένης της πανταχού παρουσίας των ρωσικών αναγνωριστικών μη επανδρωμένων αεροσκαφών σε θέατρα όπως το Ντονμπάς.  Στην πραγματικότητα, το έδαφος εδώ ήταν ιδιαίτερα ευνοϊκό για την Ουκρανία. Η ουκρανική πλευρά των συνόρων στον άξονα Sumy-Kursk καλύπτεται από ένα πυκνό δασικό θόλο που δίνει στους Ουκρανούς τη σπάνια ευκαιρία να αποκρύψουν τη στάθμευση των δυνάμεών τους, ενώ η παρουσία της πόλης Sumy μόλις 30 χιλιόμετρα από τα σύνορα παρέχει μια βάση υποστήριξης. Η κατάσταση μοιάζει σε μεγάλο βαθμό με την επιχείρηση της Ουκρανίας στο Χάρκοβο το 2022 (το πιο εντυπωσιακό επίτευγμα της AFU στον πόλεμο), στην οποία η πόλη του Χάρκοβο και η δασική ζώνη γύρω από αυτήν παρείχαν την ευκαιρία να αναπτυχθούν δυνάμεις σε μεγάλο βαθμό απαρατήρητες. Αυτές οι ευκαιρίες δεν υπάρχουν στον επίπεδο, ως επί το πλείστον άδενδρο ουκρανικό νότο, όπου η επίθεση της Ουκρανίας το 2023 επιτηρήθηκε έντονα και βομβαρδίστηκε κατά την προσέγγιση».

Οι Ρώσοι πολεμικοί ανταποκριτές που είναι εξοικειωμένοι με τις θερμικές υπογραφές των δέντρων, καθώς και με τις ρωσικές υπέρυθρες και άλλες τεχνολογίες που χρησιμοποιούνται στις υπηρεσίες πληροφοριών, επιτήρησης και αναγνώρισης (ISR) του στρατού, απορρίπτουν το άλλοθι, πιστεύουν ότι υπήρχε επαρκής προειδοποίηση, υποπτεύονται αποτυχία της διοίκησης στο Κρεμλίνο και όχι στο Γενικό Επιτελείο.

Ο αναλυτής της Μόσχας που βρίσκεται πιο κοντά στην GRU, ο Yevgeny Krutikov, ανέφερε αρχικά στις 09:19 της 6ης Αυγούστου ότι «το πρωί, η κατάσταση στα κρατικά σύνορα επιδεινώθηκε απότομα στις περιοχές της Περιφέρειας Κουρσκ (κατεύθυνση Sudzha). Η ουκρανική δύναμη προχώρησε στην παραβίαση των συνόρων χρησιμοποιώντας εφεδρείες.  Δεν είναι ακόμη σαφές αν πρόκειται για επίδειξη στρατευμάτων για τις δημόσιες σχέσεις των μέσων ενημέρωσης ή για πραγματική προσπάθεια εκτροπής των ρωσικών δυνάμεων προς μια νέα κατεύθυνση». Την επόμενη ημέρα, ο Krutikov υποστήριξε ότι «ο εχθρός δεν διαθέτει σοβαρές τακτικές εφεδρείες.  Τη νύχτα, ο εχθρός υπέστη βαριές απώλειες σε τεθωρακισμένα οχήματα, αλλά εξακολουθεί να προσπαθεί να προσαρμοστεί κατά το μέγιστο δυνατό στα σύνορα. Γεωγραφικός στόχος: Sudzh… Τακτικός στόχος: σταθεροποίηση πάνω σε ένα τμήμα εδάφους για δημόσιες σχέσεις». Ο Krutikov ανέφερε ότι ο «πραγματικός αριθμός» της ουκρανικής δύναμης εισβολής ήταν «900 άνδρες» [09:08].  Δύο ημέρες αργότερα, παραδέχτηκε ότι ο αριθμός ήταν «δύο ταξιαρχίες» – «μέχρι το Σαββατοκύριακο, θα χάσουν δύο ταξιαρχίες, και στη συνέχεια σταδιακά το Sumy. Αυτή η περιοχή έχει ήδη αρχίσει να εκκενώνεται».

Χαρτογράφηση της πορείας των επιχειρήσεων στο Κουρσκ—6 Αυγούστου.
Πηγή: Bild, αναδημοσίευση από το ρωσικό milblogger The Militarist

Στις 8 Αυγούστου ο Krutikov αποφάσισε ότι «την τρίτη ημέρα της εισβολής στην περιοχή του Κουρσκ, το σχέδιο της ουκρανικής επίθεσης στην περιοχή αυτή αποσαφηνίστηκε οριστικά… Όλη αυτή η επιχείρηση, αν και έχει σημάδια συνδυασμένης δράσης με βάση τον αριθμό και τη σύνθεση των εμπλεκόμενων δυνάμεων, τεχνικά μοιάζει με μια μείζονα επιδρομή ή με μια ισχυρή ομοβροντία ή με ένα ξέσπασμα με κάποιο στοιχείο αυτοκτονίας. Μετά από τρεις ημέρες ευφορίας, η AFU [Ένοπλες Δυνάμεις της Ουκρανίας] βρέθηκε στα πρόθυρα να χάσει δύο ταξιαρχίες κρούσης και στο μέλλον, μέρος της περιοχής Sumy.  (Αυτό είναι) ένα πολύ ακριβό τίμημα για την επίδειξη της “ικανότητας” της AFU και την επιδίωξη μιας “πλεονεκτικής θέσης για διαπραγματεύσεις”. »

Στις 9 Αυγούστου ο Krutikov παραδέχθηκε ότι «στην περιοχή [της μάχης], είναι πολύ κακή η επικοινωνία εκτός του στρατού, οπότε η αξιολόγηση των επιχειρησιακών πληροφοριών καθυστερεί και δεν απεικονίζει με ακρίβεια την εικόνα». Δεν είχε να δημοσιεύσει εκθέσεις κατάστασης μέχρι τις 12 Αυγούστου, αλλά στη συνέχεια ο Krutikov σταμάτησε εντελώς τη δημοσίευση για αυτό που αποκάλεσε «τεχνικό διάλειμμα». Η διακοπή της λειτουργίας του συνεχίστηκε μέχρι τις 20 Αυγούστου.

Οι κινήσεις επί του εδάφους από τις δυνάμεις του Κιέβου—6-20 Αυγούστου. Πηγή: Kommersant

Αξίζει να σημειωθεί ότι, σύμφωνα με το Military Summary, «το 33% του ουκρανικού στρατού είναι τώρα συγκεντρωμένο σε αυτή την περιοχή – για να εξαναγκάσει τον Πούτιν σε διαπραγματεύσεις». Δεν αναφέρθηκαν ακριβείς αριθμοί ανδρών και εξοπλισμού, ούτε πηγή για την εκτίμηση.

Συγκέντρωση νέων Ουκρανικών δυνάμεων κατά μήκος των συνόρων
Μπριάνσκ και Κουρσκ έως τις 21 Αυγούστου.
Πηγή: Military Summary, 22 Αυγούστου.

Ο Ρώσος συγγραφέας του Military Summary [ΣΗΜ. Πρόκειται για τον γνωστό Ντίμα που οι καθημερινές εκπομπές του αποτελούν σημείο αναφοράς, και ο οποίος είναι Λευκορώσος και όχι Ρώσος] δέχθηκε σφοδρή επίθεση από τον Ρώσο εμιγκρέ με έδρα το Σιάτλ, Andrei Martyanov, έναν ανταγωνιστή πολεμικό blogger. Ο Martyanov έγραψε ότι χαίρεται επειδή το ρωσικό πρακτορείο ειδήσεων RIA είναι ένα από τα «πολλά μεγάλα ρωσικά μέσα ενημέρωσης που άρχισαν να επισημαίνουν ότι όλοι αυτοί οι στρατιωτικοί ‘ειδικοί’ (πώς τα πάει ο Ντίμα από το Military Bullshit Summary; Είναι στη Ρωσία;) αποτελούν στην ουσία καταστήματα εξαγωγής προπαγάνδας που αποσκοπούν στον πλουτισμό μέσω διαφημίσεων και που βασίζονται σε ξεκάθαρες φαντασιώσεις ή είναι κατευθείαν όργανα του TSIPSO (Κέντρο Πληροφοριών και Ψυχολογικών Επιχειρήσεων της Ουκρανίας, μια μονάδα των ουκρανικών ειδικών δυνάμεων)».

Ο Μαρτιάνοφ ξεκίνησε με τον ισχυρισμό στις 7 Αυγούστου ότι η ουκρανική εισβολή στο Κουρσκ ήταν μια παγίδα που έστησε το ρωσικό Γενικό Επιτελείο.  «Οι Ρώσοι στην πραγματικότητα προτιμούν [να τους έχουν εκεί], επειδή προφανώς είναι πολύ πιο δύσκολο να εξοντώσουν αυτούς τους τύπους στα τσιμεντένια καταφύγια τους από ό,τι όταν βρίσκονται σε ανοιχτό χώρο… Προφανώς, στην εποχή του σύγχρονου ISR [‘Intelligence-Surveillance-Reconnaissance’, δηλαδή ‘Πληροφορίες-Επιτήρηση-Αναγνώριση]—και η Ρωσία έχει πολύ προηγμένο ISR—όλα αυτά είχαν προβλεφθεί». Εκείνη τη μέρα, ο Μαρτιάνοφ αρνήθηκε ότι υπήρξε «μαζική επίθεση»—ισχυρίστηκε ότι υπήρχε μόνο μία ταξιαρχία—χωρίς αριθμούς.

Μια ημέρα αργότερα, αναφέροντας έναν βαρύ βομβαρδισμό με Su-34 στην περιοχή του Sumy, ο Martyanov έγραψε ότι: «ο ρωσικός στρατός εντόπισε έναν χοντρό στόχο – μια συγκέντρωση προσωπικού και των τεθωρακισμένων τους που της άξιζε η επίσκεψη αυτού του υπέροχου οργάνου της κόλασης. Το σημερινό μου βίντεο [είναι] σχετικά με αυτό και έπονται και άλλα. Μήπως το Γενικό Επιτελείο διέθετε κάποιο σχέδιο; Φαίνεται όλο και περισσότερο έτσι». [ΣΗΜ. Το “υπέροχο όργανο της κόλασης” στο οποίο αναφέρεται ο Martyanov είναι η ολισθαίνουσα ρωσική βόμβα FAB-3000].

Μετά από δέκα ημέρες μάχης στο Κουρσκ, στις 16 Αυγούστου, ο Μαρτιάνοφ ανέφερε ότι μέσω αναδρομικής επισκόπησης επαλήθευσε την θεωρία του. «Μπορούμε τώρα να έχουμε την σαφή εικόνα… αυτό που αναμενόταν [είναι αυτό που] συμβαίνει τώρα. Η πρώτη προσδοκία ήταν ότι θα παρασυρθούν, επειδή σχεδιάστηκε από ανθρώπους που δεν καταλαβαίνουν τι είναι οι σύγχρονες επιχειρήσεις, και ότι θα παρασυρθούν σε αυτόν τον τακτικό αιφνιδιασμό… Έτσι, όταν θα εξασθενήσει, θα καταλήξει, όπως τώρα καταλήγει, με αυτή την ολοκληρωτική εξόντωση κάθε σημαντικής δύναμης ή ομάδας που διέσχισε τα σύνορα της Ρωσίας».

Μετά από άλλες οκτώ ημέρες μάχης, στις 24 Αυγούστου, ο Μαρτιάνοφ γιόρτασε την 81η επέτειο της νίκης του Κόκκινου Στρατού επί των Γερμανών στη μάχη του Κουρσκ, που διήρκεσε από τις 5 Ιουλίου έως τις 23 Αυγούστου 1943. Εκείνη η προσεκτικά σχεδιασμένη τακτική επιχείρηση, και η στρατηγική νίκη, επαναλαμβάνονταν τώρα σε μικρότερη κλίμακα στο Κουρσκ από το Γενικό Επιτελείο, άφησε να εννοηθεί ο Μαρτιάνοφ.

Ο Martyanov είναι ένας εξαιρετιστής της ρωσικής ποικιλίας. Ο εξαιρετισμός είναι μια ιδεολογία ανωτερότητας που βασίζεται σε επινοημένα φυλετικά, εθνοτικά, θρησκευτικά, οικονομικά ή άλλα χαρακτηριστικά, χρησιμοποιώντας φασιστικές μεθόδους που φτάνουν μέχρι τη γενοκτονία όπως στις περιπτώσεις των Τούρκων-Αρμενίων, των Βρετανών-Ινδών, των Γερμανών-Εβραίων και των Ισραηλινών-Παλαιστινίων. Στις ΗΠΑ δεν υπάρχει καμία εξαίρεση στον αμερικανικό εξαιρετισμό—ούτε στα φιλοπόλεμα κόμματα, ούτε στην αντιπολεμική αντιπολίτευση, ούτε στο καθηγητικό σώμα. Στη Ρωσία, ο εξαιρετισμός βασίζεται στο στρατό—περίπτωση Μαρτιάνοφ—στην Εκκλησία, στους ολιγάρχες.

Οι Ρώσοι εξαιρετιστές πιστεύουν ότι είναι αδύνατον να εξαπατηθούν, να παραπλανηθούν ή να ηττηθούν. (Για τους Αμερικανούς εξαιρετιστές, είναι το ίδιο.) Και έτσι, για την αμερικανική πλευρά, το ιστορικό της σταθερής κλιμάκωσης των αμερικανο-ουκρανικών διασυνοριακών επιχειρήσεων κατά τη διάρκεια των δεκαπέντε μηνών από τις 23 Μαΐου 2023, σηματοδοτεί επιτυχία στη διεξαγωγή ασύμμετρων ή υβριδικών πολεμικών επιχειρήσεων—την ίδια στιγμή, για τη ρωσική πλευρά, το ιστορικό σηματοδοτεί αυτοκτονική αποτυχία των τρομοκρατικών επιχειρήσεων. Για τη διάκριση που επιμένει να κάνει το Κρεμλίνο μεταξύ «τρομοκρατίας» και «πολέμου», διαβάστε αυτό.

H διάχυση του πολέμου στη Ρωσία την περίοδο Απριλίου 2022-Οκτωβρίου 2023. Σύμφωνα με το διάγραμμα οι πολεμικές/τρομοκρατικές ενέργειες εντός της Ρωσίας κατατάσσονται σε δολιοφθορές σιδηροδρομικών υποδομών (ανοικτό θαλασσί), εμπρησμούς στρατολογικών γραφείων (κρεμ), μάχες (καφέ), καταρρίψεις drones (μπλε), πλήγματα από αέρος/drones (σκούρο μπλε). Λείπουν οι δολοφονίες πολιτών και στελεχών. Πηγή: acleddata.com.

Στον χάρτη των ρωσικών παραμεθόριων περιοχών, η κλιμάκωση αυτή επικεντρώθηκε στο Μπριάνσκ, το Μπέλγκοροντ και το Κουρσκ.

Η βία κατά μήκος των συνόρων Ρωσίας-Ουκρανίας κατά την περίοδο Απριλίου 2022-Οκτωβρίου 2023. Τα περιστατικά κατατάσσονται σε ένοπλες συγκρούσεις (ανοικτό γκρι), ανακοπές στη χρήση οπλικών συστημάτων (κρεμ), πλήγματα από αέρος/μέσω drones (καφέ), βομβαρδισμοί από πυροβολικό/πυραύλους (πράσινο). Πηγή acleddata.com.

Καθώς οι Ρώσοι αναλυτές πασχίζουν να εξηγήσουν τι συνέβη στο Κουρσκ, αγνόησαν σε μεγάλο βαθμό την ιστορία που απεικονίζεται σε αυτό το διάγραμμα και σε αυτόν τον χάρτη [ΣΗΜ. Οι εικόνες παραπάνω] Προκειμένου να κατηγορηθούν οι περιφερειακές διοικήσεις και να μετατραπούν οι κυβερνήτες τους σε αποδιοπομπαίους τράγους, πράγμα που είχε την ενθάρρυνση του Κρεμλίνου, η καταγραφή των επανειλημμένων αιτημάτων να τεθούν οι περιφέρειες σε πολεμική ετοιμότητα εκ των προτέρων—και όχι σε αντιτρομοκρατική λειτουργία μετά το συμβάν—έχει λογοκριθεί, όπως λογοκρίθηκε και η καταγραφή της χρονοτριβής, της αναβλητικότητας και της άρνησης του Πούτιν. Για την ανάλογη συμπεριφορά που επέδειξε ο Πούτιν στην αντιμετώπιση των ατυχημάτων σε ανθρακωρυχεία με πολλά θύματα στην περιοχή του Κεμέροβο και στη ρύπανση των εργοστασίων οπτάνθρακα και χάλυβα στο Τσελιάμπινσκ, τα οποία προκλήθηκαν από ολιγάρχες υποστηρικτές του προέδρου, κάντε κλικ για να διαβάσετε αυτό και αυτό.

Επειδή ο Μαρτιάνοφ έχει την έδρα του στις ΗΠΑ, χρησιμοποίησε τις στρατιωτικές του εκθέσεις για να υπονοήσει πολιτικές ευθύνες στο επίπεδο των πολιτικών περιφερειακών διοικήσεων. «Τα ουκρανικά στρατεύματα με τον καλύτερο εξοπλισμό (πρακτικά όλα με φρέσκο υλικό του ΝΑΤΟ) και τα ισχυρότερα κίνητρα, καθώς και οι στρατηγοί του ΝΑΤΟ που σχεδίασαν γι’ αυτούς αυτή την καταστροφή, κάλυψαν μέρος (περίπου 11-12 χιλιόμετρα) της λεγόμενης ζώνης ασφαλείας, η οποία δεν ήταν προετοιμασμένη (τον λόγο θα τον μάθουμε σε εύθετο χρόνο—η διοίκηση της περιφέρειας του Κουρσκ έχει πολλά να απαντήσει)…». [ΣΗΜ. Είναι ασαφές τι εννοεί εδώ ο Helmer με την αναφορά της διαμονής του Μαρτιάνοφ στις ΗΠΑ—ίσως εννοεί ότι του λείπει η άμεση πληροφόρηση].

Ο εθνικός πολιτικός που βρίσκεται πλησιέστερα στο μέτωπο του πολέμου ανέτρεψε προσεκτικά την αναζήτηση αποδιοπομπαίων τράγων στην ιεραρχία και ταυτόχρονα έθεσε το Κρεμλίνο προ των ευθυνών του για την επιμονή του να θεωρεί τον πόλεμο ως αντιτρομοκρατική επιχείρηση. Αυτός είναι ο Dmitri Rogozin—ο άλλοτε πολιτικός υπουργός αρμόδιος για το στρατιωτικο-βιομηχανικό σύμπλεγμα, δυνητικός διάδοχος του προέδρου, και σήμερα γερουσιαστής της Zaporozhye . Σύμφωνα με τον Rogozin ήδη από τις 7 Αυγούστου, «η μεταβίβαση της ευθύνης για την αποκατάσταση της τάξης και της νομιμότητας σε αυτά τα εδάφη στην Εθνική Αντιτρομοκρατική Επιτροπή, της οποίας ηγείται η FSB και η οποία περιλαμβάνει ή εμπλέκει όλους εκείνους που είναι απαραίτητοι για την υπόθεση, συμπεριλαμβανομένου του Υπουργείου Άμυνας, είναι επίσης μια αναγνώριση του γεγονότος ότι στο πρόσωπο του καθεστώτος του Κιέβου έχουμε να κάνουμε με τρομοκράτες και όχι με το κράτος. Με όλες τις επαγόμενες συνέπειες…» [ΣΗΜ. Η παρατιθέμενη ανάρτηση του Rogozin δεν έγινε στις 7 Αυγούστου, αλλά στις 9. Σε αυτήν ο Rogozin εκφράζει εντελώς έμμεσα αμφιβολίες για την ανάθεση στην FSB και όχι στον στρατό της ευθύνης αντιμετώπισης της εισβολής του Κιέβου στο Κουρσκ, πράγμα που έγινε μετά τον χαρακτηρισμό της επιχείρησης ως «αντιτρομοκρατικής». Κατά τον Rοgozin η εισβολή αποτελεί μια καθαρά στρατιωτική επιχείρηση—αυτό είναι που ανέπτυξε στις 7 Αυγούστου].

Με την τελευταία αυτή φράση ο Rogozin (βλ. φωτό) εννοούσε ότι, εφόσον η επίθεση στο Κουρσκ ήταν μια τρομοκρατική επιχείρηση που καθοδηγούνταν από τρομοκράτες που βρίσκονται στο Κίεβο, η ρωσική αντιτρομοκρατική επιχείρηση θα πρέπει να επεκταθεί στο Κίεβο, οι περιοριστικές εντολές του Πούτιν προς το Γενικό Επιτελείο θα πρέπει να αρθούν και το «τρομοκρατικό καθεστώς» θα πρέπει να καταστραφεί σε όλη την επικράτεια μέχρι τα σύνορα της Πολωνίας, της Ρουμανίας και της Ουγγαρίας.  «Η κατάσταση στον κόσμο και στη χώρα μας έχει αλλάξει ριζικά και αυτές οι αποφάσεις είναι επειγόντως αναγκαίες». Ο Rogozin απευθυνόταν στον Πούτιν ως υπεύθυνο για τη λήψη αποφάσεων.

O Dmitri Rogozin. [ΣΗΜ. Παρά την προβολή του ακροδεξιού εθνικιστή πολιτικού Rogozin από τον Helmer—τον προβίβασε ως και ‘διάδοχο’ του Πούτιν, αυτός έχει επανειλημμένα δεχθεί έντονες επικρίσεις ως επιδειξίας, λογάς και φανφαρόνος. Είναι περισσότερο γνωστός για την αποτυχία του ως διοικητής της Roscosmos, της Ρωσικής υπηρεσίας διαστήματος, η οποία ανάγκασε τον Πούτιν να τον αντικαταστήσει τον Ιούλιο του 2022. Σήμερα δραστηριοποιείται μέσω της προβληματικής ως προς την ύπαρξή της οργάνωσης “Οι Λύκοι του Τσάρου”, η οποία εμφανίζεται κατά καιρούς σε συμβουλευτικούς τεχνολογικά ρόλους και υποτίθεται ότι κατά καιρούς πηγαίνει και στο μέτωπο. Πάντως, ο Rogozin είναι ο μόνος πολιτικός που επισήμανε ανοιχτά τη σημασία της επίθεσης κατά των ραντάρ έγκαιρης προειδοποίησης της Ρωσίας στο Αρμαβίρ.]

«[Ο Αλεξάντερ] Σίρσκι δεν είναι Ουκρανός», ανέφερε ο Ρογκόζιν στις 11 Αυγούστου, αναφερόμενος στον γεννημένο στη Ρωσία επικεφαλής του ουκρανικού γενικού επιτελείου.  «Είναι ένας από τους προδότες μας. Ο Ζελένσκι δεν είναι επίσης Ουκρανός. Είναι ένας από τους Εβραίους προδότες. Δεν λυπούνται τους Ουκρανούς. Σίγουρα θα τους ρίξουν πάνω μας… Ο Ζελένσκι μας απειλεί με μια σειρά τρομοκρατικών επιθέσεων σε όλη τη χώρα, συμπεριλαμβανομένων των Ουραλίων, της Σιβηρίας και της Άπω Ανατολής. Έτσι πρέπει να καταλάβετε τα λόγια του. Αν οι απειλές του δεν είναι στρατιωτικού, αλλά τρομοκρατικού χαρακτήρα, τότε αυτοτοποθετείται ως ηγέτης κρατικής τρομοκρατικής οργάνωσης και υπόκειται σε εκκαθάριση. Ελπίζω ότι η λογική μου είναι σαφής και προφανής σε όσους πρέπει να λάβουν αμέσως την απόφαση να αρχίσουν να σχεδιάζουν μια επιχείρηση για την εξουδετέρωση του Ζελένσκι».

Αυτό είναι όσο πιο κοντά έχει φτάσει μέχρι στιγμής ένας εθνικός πολιτικός στο να αντιστρέψει τη λογική των προτάσεων του Πούτιν για την Κωνσταντινούπολη-ΙΙ, και αντ’ αυτού [να του ζητήσει] να εκκαθαρίσει την επικράτεια από τους «τρομοκράτες» και τα όπλα τους σε όλη την έκταση των στόχων αποστρατιωτικοποίησης και αποναζιστικοποίησης του Φεβρουαρίου 2022.

«Όποιος κι αν ευθύνεται από τη ρωσική πλευρά για την εισβολή στο Κουρσκ», σχολιάζει μια στρατιωτική πηγή, «αυτό είναι επίσημα πλέον ένα tar baby για τους Ουκρανούς.   Δεν έχουν την πολυτέλεια να μείνουν, αλλά ούτε και να φύγουν. Θα πρέπει να ευχαριστούν τα τυχερά τους αστέρια για την ύπαρξη του Πούτιν. Αν δεν ήταν αυτός, δεν θα είχαν πουθενά να φύγουν ή να επιστρέψουν». [ΣΗΜ. Το Tar-Baby είναι η δεύτερη από τις ιστορίες του Uncle Remus που δημοσιεύτηκε το 1881. Πρόκειται για μια κούκλα φτιαγμένη από πίσσα και τερεβινθίνη που χρησιμοποιούσε η κακιά Br’er Fox για να παγιδεύσει τον Br’er Rabbit. Όσο περισσότερο ο Br’er Rabbit πολεμά το Tar-Baby, τόσο πιο πολύ μπλέκεται.]

Αντιστρέφοντας την επιχειρησιακή λογική της αντιτρομοκρατικής επιχείρησης προκύπτει ένα εσωτερικό πολιτικό επακόλουθο, το οποίο ο Rozhin παραδέχτηκε με δυσφορία στις 24 Αυγούστου. «Πολλοί άνθρωποι μιλούν ήδη για την ανάγκη να χρησιμοποιηθούν χρήσιμες οργανωτικές λύσεις της σταλινικής περιόδου, ιδίως όσον αφορά την κινητοποίηση της χώρας και της κοινωνίας σε συνθήκες πολέμου, ξεκινώντας από τον πρώην αποσταλινοποιητή [Ντμίτρι] Μεντβέντεφ, ο οποίος τώρα φοβίζει τους διευθυντές των αμυντικών εργοστασίων με τις επιστολές του Στάλιν από τον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο. Ο λόγος για αυτό είναι απλός – αναφερόμενος στην προηγούμενη ιστορική εμπειρία, στον 20ό αιώνα, όσον αφορά τις αποφάσεις σε μια δύσκολη περίοδο για τη χώρα, δεν υπάρχει κανείς άλλος για να στραφεί κάποιος εκτός από τον Στάλιν. Εν πάσει περιπτώσει, ούτε στον Γκορμπατσόφ ούτε στον Νικόλαο Β’».

Τις «οργανωτικές λύσεις της σταλινικής περιόδου», μεταφράστε τις ως το τέλος της ρωσικής ολιγαρχίας.

Μια πηγή ολιγαρχών στη Μόσχα το αρνείται αυτό. «Οι ολιγάρχες περνούν τις καλύτερες στιγμές των τελευταίων δύο δεκαετιών μέσα στη Ρωσία», λέει η πηγή. «Κανείς τους δεν θέλει να φύγει για τη Δύση και κανείς δεν ζητά από τον Πούτιν να κάνει συμβιβασμό με τις ΗΠΑ. Όλοι καταλαβαίνουν ότι τα χρήματα δεν επιστρέφουν—έχουν διαγράψει τα ακίνητά τους στο Λονδίνο, στη Σαρδηνία.  Τα παιδιά τους είναι μια χαρά στις ΗΠΑ και το Ηνωμένο Βασίλειο με τις νέες τους υπηκοότητες, αλλά ούτως ή άλλως δεν επρόκειτο να επιστρέψουν. Επομένως, όχι, δεν υπάρχει πραγματική πίεση από τους ολιγάρχες στον Πούτιν για μια συμβιβαστική λύση του πολέμου. Αλλά όλοι θέλουν να αμβλυνθούν κάποιες κυρώσεις».

Πηγή: Dances with Bears

Μετάφραση – επιμέλεια: Κ. Μηλολιδάκης

John Helmer

Ο John Helmer είναι ο παλαιότερος δυτικός ανταποκριτής στη Μόσχα (από το 1989) και τα άρθρα του συγκεντρώνουν πάντα την προσοχή λόγω της βαθιάς γνώσης του για τη Ρωσία, αλλά και των πηγών πληροφόρησης που διαθέτει.