Εμείς (θα) κάνουμε αυτό που πρέπει, εσείς;

Πάντα ένα βήμα πίσω…

Την 1-2 Φλεβάρη παρακολούθησα ένα τοπικό συνέδριο με θέμα τις λοιμώξεις. Με την επιδημία Covid-19 να μαίνεται στην Κίνα αναγκαστικά υπήρξε τροποποίηση προγράμματος και αναφορά στην επιδημία. Η τελευταία ομιλία άλλαξε και ήταν ενημέρωση από τον αντιπρόεδρο του ΕΟΔΥ για τα μέτρα. Το κλίμα ήταν «ετοιμαζόμαστε, θα είμαστε έτοιμοι».

Την επόμενη περίοδο παρακολουθούσαμε στα ΜΜΕ την εξάπλωση του Covid-19 σε άλλες χώρες. Στις 20/2/20 είχαμε στην Ιταλία το πρώτο κρούσμα Covid-19, σε 24 ώρες άλλα 36. Στην Ελλάδα εφησυχασμός. Ανησυχίες για την οικονομία και τις μεταφορές  (στα πρώτα τηλεοπτικά πάνελ για τον κορωνοϊό περισσότεροι ήταν οι εκπρόσωποι του επιχειρηματικού κόσμου) και διαβεβαιώσεις ότι παίρνονται όλα τα απαραίτητα μέτρα. Όλα τα απαραίτητα μέτρα ήταν …η σύσταση για απομόνωση όσων γυρνούσαν από το επίκεντρο της επιδημίας: ατομική ευθύνη. Κανένας περιορισμός σε πτήσεις, πλοία κλπ.

Η ιστορία των πρώτων κρουσμάτων είναι ενδεικτική. Δεν θα υποστηρίξω ότι η κοινωνία είχε καταλάβει ή ήταν έτοιμη για πιο αυστηρά μέτρα (παγκοσμιοποίηση γαρ, να μην έχω και ‘γω ένα ταξίδι στο Μιλάνο;), αλλά αν πραγματικά ελπίζαμε σε καθυστέρηση μετάδοσης για να αντέξει το σύστημα υγείας, τα αυστηρά μέτρα εξαρχής στις πύλες εισόδου, ή έστω η ελεγχόμενη καραντίνα όσων γύριζαν ήταν μονόδρομος… (Δες μοντέλο Ταϊβάν).

Οι πτήσεις από Ιταλία απαγορεύτηκαν στις 14/3/20 (15 χαμένες μέρες). Για άλλους προορισμούς ούτε κουβέντα. Μόνο το ρατσιστικό δηλητήριο από τα χείλη του ίδιου του πρωθυπουργού «Κλειστά κέντρα για να μην διασπείρουν τον κορονοϊό οι πρόσφυγες» τις μέρες που Χιώτες και Λέσβιοι αντιδρούσαν στα κλειστά κέντρα και συγκρούονταν με τα ΜΑΤ.

Ενώ ο ιός εξαπλώνεται παγκόσμια με ταχύτατους ρυθμούς, εμείς επιτρέπουμε το μέσα-έξω στη χώρα χωρίς κανένα έλεγχο… Η ιστορία των προσκυνητών στους Αγίους Τόπους και της επί 3 ημέρες ανεπίτρεπτης καθυστέρησης από τον ΕΟΔΥ να δώσει πράσινο φως για εξέταση για Covid-19 οδήγησε σε σημαντική εξάπλωση στην Αχαΐα – Ηλεία –Ζάκυνθο και πιθανά όχι μόνο. Μπορεί να ακούγεται ακραίο τη στιγμή που συνέβαιναν αυτά να παρθούν τέτοια μέτρα (η οικονομία, οι συνήθειες των πολιτών), αλλά σήμερα που πάρθηκαν πολύ πιο αυστηρά μέτρα για να περιοριστεί η εξάπλωση και να αντέξει το σύστημα υγείας, γίνεται μάλλον κατανοητό, ότι με νωρίτερα και αυστηρότερα μέτρα θα είχαμε κερδίσει ζωτικό χρόνο…

Η μπάλα πλέον αρχίζει και χάνεται, εμφανίζονται ορφανά κρούσματα, αλλά η κυβέρνηση συνιστά να κλείσουν τα σχολεία μόνο στους νομούς Αχαΐας, Ηλείας, Ζακύνθου.

Το κλείσιμο στην υπόλοιπη Ελλάδα έρχεται σε λίγες μέρες. Με τις εκκλησίες επί μέρες έπαιξαν τόσο οι ειδικοί (ακόμα και οι κεφαλές του ΕΟΔΥ) όσο και η κυβέρνηση, χωρίς κανείς να παίρνει ξεκάθαρη και απόλυτη θέση, παρά μόνο πολύ αργά και αφού η ίδια η κοινωνία αγανακτεί και ξεσηκώνεται με τον ιδιότυπο «εξαιρετισμό» που απολαμβάνει η Εκκλησία. Ακόμα περισσότερα ορφανά κρούσματα και χλιαρή εφαρμογή των αρχικών μέτρων οδηγούν σε γενικό κλείσιμο στις 13/3/2020. Αυστηρότερα μέτρα αναμένονται σήμερα ή αύριο.

Είμαστε διαρκώς ένα βήμα πίσω, χάνουμε χρόνο, έστω και αν η εικόνα της Ελλάδας σε σχέση με την Ιταλία ή την Ισπανία σώζει κάπως τα προσχήματα.

Όμως το θέμα δεν είναι να συγκριθούμε με τους άλλους. Η Κίνα πλήρωσε πολύ ακριβά τον χρόνο που αγόρασε για την Δύση και η Δύση τον αγνόησε. Η Ιταλία πλήρωσε πολύ ακριβά τον χρόνο που αγόρασε για την Ευρώπη και η Ευρώπη τον αγνόησε.

Οι πρώτες μέρες εφαρμογής των αυστηρών μέτρων δείχνουν ότι γενικά, (επαναλαμβάνω γενικά και όχι χωρίς προβλήματα) ο πληθυσμός πειθαρχεί. Είμαστε όμως πλέον εντός της επιδημίας, της περιόδου μετάδοσης μέσα στην κοινότητα. Και έχει χαθεί πολύτιμος χρόνος.  Χρόνο ζητάνε όλοι οι ειδικοί μόνο και μόνο για να αντέξει το σύστημα υγείας…

Εμείς κάνουμε και (θα) κάνουμε αυτό που πρέπει, εσείς;

Η κοινωνία προσαρμόζεται, ίσως επειδή έχει δει τα χειρότερα από την Ιταλία. Οι υγειονομικοί άλλοι έχουν ριχτεί στη μάχη και ξεκινούν να μετρούν απώλειες (δικές τους και συνανθρώπων τους), και άλλοι προετοιμάζονται πυρετωδώς…

«Όλοι» κάνουν αυτό που πρέπει. Η κυβέρνηση και το Υπουργείο Υγείας;

Το τι δεν έγινε για να κερδηθεί χρόνος αναφέρθηκε. Δουλεύουμε με την ελπίδα να αποδώσουν τα τελευταία μέτρα αλλά τα κρούσματα υπάρχουν, και θα συνεχίσουν να υπάρχουν και να αυξάνονται και το ΕΣΥ θα χρειαστεί να ανταποκριθεί.

Πολλοί θα πουν -ήδη το λένε- ότι δεν είναι ώρα για γκρίνια.

Δεν είναι γκρίνια όμως να πεις ότι τα πρωτόκολλα σε όσους έχουν μπει στη μάχη ήδη παραβιάζονται – στην καθημερινή ζωή – λόγω έλλειψης υλικών (μασκών, στολών κτλπ).

Δεν είναι γκρίνια να πεις ότι στην Πάτρα το υγειονομικό προσωπικό μετακόμισε έναν ολόκληρο όροφο, εν μέσω ανοιχτής εφημερίας, γιατί δεν είχε προβλεφθεί αυξημένος αριθμός κρουσμάτων.

Δεν είναι γκρίνια να πεις ότι τα κρεβάτια ΜΕΘ που θα χρειαστούν δεν υπάρχουν ακόμη έτοιμα ή και δεν θα υπάρξουν. Το ΠΓΝ Πατρών, νοσοκομείο αναφοράς, έχει αυτή τη στιγμή 3 θέσεις για διασωληνωμένους από Covid-19, η «κοινή» ΜΕΘ είναι γεμάτη, 3 περιστατικά «κοινά» είναι εκτός ΜΕΘ και ελπίζουν από βδομάδα σε άλλα 6 κρεβάτια…

Δεν είναι γκρίνια να σημειώσεις ότι το σύστημα μπλοκάρεται με τα δείγματα και οι απαντήσεις πλέον αργούν.

Πάντα, μέχρι στιγμής, είμαστε ένα βήμα πίσω.

Πλέον όμως δεν υπάρχει άλλος χρόνος, και αυτός που υπάρχει δεν ξέρουμε αν θα φτάσει.

Άμεσα (Χθες δηλαδή):

• Άνοιγμα των υπαρχόντων κρεβατιών ΜΕΘ (100 υπολογίζονται τα κλειστά) και δημιουργία νέων. Μόνιμες προσλήψεις προσωπικού για την υποστήριξή τους.
• Να δοθούν επαρκή υλικά σε μέσα προστασίας για να μπορέσει να αντέξει το προσωπικό των Νοσοκομείων και για λοιπό ιατροφαρμακευτικό υλικό και εξοπλισμό.
• Ενίσχυση με προσωπικό γιατρούς – νοσηλευτές – λοιπό παραϊατρικό προσωπικό των Νοσοκομείων. Προσωπικό μόνιμο (όχι τα τρίμηνα ανέκδοτα του κ. Κικίλια), με βάση τις ήδη (προ κορονοϊού) αναγνωρισμένες ελλείψεις και κενά. Προσωπικό επιπρόσθετο με βάση την πανδημία.
• Έλεγχος εισόδων και εξόδων από τη χώρα. Στην Κίνα, όταν ελέγξανε την επιδημία, εφάρμοσαν καραντίνα στις εισόδους.

Όταν περάσει η φουρτούνα, θα πρέπει να ειπωθούν πολλά.

Για το πώς φτάσαμε στη μεγαλύτερη υγειονομική κρίση της σύγχρονης ιστορίας με το Εθνικό Σύστημα Υγείας ανατιναγμένο, υποχρηματοδοτούμενο, στραγγαλισμένο από τις μνημονιακές πολιτικές.

Με πρωθυπουργούς που λίγους μήνες πριν μας έβλεπαν ως «πλεονάζον» προσωπικό και υπουργούς που δηλώναν ότι «θα έπρεπε να μας απολύσουν».

Με βουλευτές που υπόσχονταν να γκρεμίσουν τα μισά δημόσια νοσοκομεία (τουλάχιστον) και με ΜΜΕ που κανιβάλιζαν το δημόσιο σύστημα υγείας, τους γιατρούς και τους νοσηλευτές.

Και με μια πολιτική εξουσία που διαχρονικά υποβάθμισε τόσο πολύ το ΕΣΥ και τις δυνατότητές του, ώστε σήμερα να παρακαλούμε απλώς να συμβεί το καλύτερο σενάριο στην επιδημική κρίση, γιατί το χειρότερο είναι πολύ έξω από τις δυνατότητές μας να το διαχειριστούμε.

Γιατροί, νοσηλευτές και λοιπό προσωπικό (θα) κάνουμε αυτό που πρέπει.

Εσείς θα το κάνετε;

ΥΓ1. Όταν γράφονταν αυτές οι γραμμές ανακοινώθηκε και η διακοπή της ακτοπλοϊκής μεταφοράς επιβατών από και προς την Ιταλία και διακοπή των επιβατικών πτήσεων προς και από την Ισπανία. Κι εδώ πολύ αργά. Επίσης ανακοινώθηκε επίταξη μηχανημάτων και υλικού. Το κρισιμότερο, επίταξη προσωπικού, θα ανακοινωθεί;

ΥΓ2. Δεν είμαι οικονομολόγος, αλλά την κοινή λογική δεν μπορώ να την καταργήσω, ουτε να βάλω μπροστά σαν κριτήριο την ελάχιστη ζημιά στην οικονομία. Είτε σας αρέσει, είτε δεν σας αρέσει, αυτές οι στιγμές αποδεικνύουν ότι οι άνθρωποι και οι ζωές τους πρέπει να είναι πάνω από τα κέρδη και τα πλεονάσματα.

Αποστόλης Παπαποστόλου

Ο Αποστόλης Παπαποστόλου είναι Επιμελητής Α’, ιατρός Παθολόγος στο Νοσοκομείο Μεσολογγίου.