Αγωγός East Med: Μπαμ ηκούσθη στον αέρα…
…πλην τα βόλια πήγαν πέρα, λέει το τραγουδάκι για τον λαγό. Ταιριάζει απολύτως στη σημερινή παράτα υπογραφής προσυμφώνου για τον αγωγό East Med. Το μπαμ είναι ηχηρό, καθώς Ελλάδα, Κύπρος και Ισραήλ εμφανίζονται ότι υπέγραψαν την ενεργειακή συμφωνία …της δεκαετίας. Τα βόλια όμως όχι απλά δεν βρίσκουν στόχο, αλλά δεν υπάρχουν καν. Τα πυρά είναι άσφαιρα. Ο αγωγός East Med είναι όνειρο θερινής νυκτός που βασικό στόχο έχει να πιέσει την Τουρκία σε μονιμότερο φιλοδυτικό προσανατολισμό. Ως προς αυτό έχει τις ευλογίες της Ουάσινγκτον και της ΕΕ, αλλά οι ευλογίες δεν φτιάχνουν αγωγό. Δημιουργούν κλίμα, αυξάνουν την πίεση, «δένουν» ακόμη περισσότερο τον αμερικανόπνευστο άξονα Ισραήλ – Κύπρου – Ελλάδας, αλλά επί της ουσίας, ο αγωγός δεν πρόκειται να κατασκευαστεί.
Από τεχνικής πλευράς, το έργο είναι οικονομικά ασύμφορο και κατασκευαστικά πολύ δυσκολότερο από άλλες λύσεις μεταφοράς. Ήδη χρησιμοποιείται ευρέως η τεχνική της υγροποίησης του φυσικού αερίου και της μεταφοράς του μέσω τάνκερ, λύση που έχει όχι τις ευλογίες, αλλά την πραγματική στήριξη των ΗΠΑ και τη συμμετοχή των μεγάλων πολυεθνικών ενέργειας. Η δε πόντιση ενός αγωγού 2.000 χιλιομέτρων στα τεράστια βάθη της Ανατολικής Μεσογείου φαντάζει κακόγουστο αστείο, αν αναλογιστεί κανείς ότι λίγο βορειότερα, μέσω Τουρκίας, υπάρχει ήδη δίκτυο χερσαίων αγωγών που ακολουθεί χοντρικά την ίδια διαδρομή. Ο τελικός αποδέκτης μάλιστα του αγωγού (η Ιταλία) παραμένει τραγικά αδιάφορος για τον East Med δείχνοντας μάλλον ότι γνωρίζει την κατάληξη.
Το τεχνικό και οικονομικό γκροτέσκο συμπληρώνεται από το γεγονός ότι σύμφωνα με τους διαπρύσιους υποστηρικτές του αγωγού, τα κοιτάσματα του Ισραήλ επαρκούν για να δεσμεύσουν το 20% του αγωγού, ενώ το υπόλοιπο ποσοστό που ΘΑ κάνει τον αγωγό βιώσιμο ΘΑ προκύψει από τα κοιτάσματα που ΘΑ εκτιμηθούν στην πορεία και ίσως ΘΑ είναι διαθέσιμα. Οι ευχές Χατζηδάκη (γιατί περί ευχών πρόκειται) αναφέρουν το κοίτασμα Γλαύκος της Κύπρου, για το οποίο παρεμπιπτόντως η πολυεθνική EXXON έχει ήδη προκρίνει σταθμό υγροποίησης LNG, στο βαθμό βέβαια που το κοίτασμα κριθεί εκμεταλλεύσιμο.
Συνεχίζοντας το όνειρο θερινής νυκτός καταμεσής του χειμώνα, αρκεί να αναφέρουμε ότι για να καταστεί βιώσιμος ο αγωγός απαιτούνται αθροιστικά ποσότητες που αυτή τη στιγμή δεν υπάρχουν (10 τρισ. κυβικά πόδια), ούτε στην ισραηλινή, ούτε στην κυπριακή ΑΟΖ, παρά μόνο στην αιγυπτιακή. Όμως η Αίγυπτος έχει ήδη δημιουργήσει σταθμό υγροποίησης φυσικού αερίου και δεν είναι επ’ ουδενί διατεθειμένη να μεταφέρει το αέριο των κοιτασμάτων της μέσω του East Med. Για αυτό, αν και αναπόσπαστο τμήμα των τριμερών συμφωνιών της Ελλάδας και των αμερικανόπνευστων αξόνων της Ανατολικής Μεσογείου, η Αίγυπτος δεν συμμετέχει στην παράτα του East Med.
Τούτων δοθέντων ο αγωγός East Med, από τεχνικής – οικονομικής άποψης δεν πρόκειται να γίνει. Ακόμα και αν σπαταληθούν 10 δις ευρώ για τη δημιουργία του, δεν θα είναι οικονομικά βιώσιμος σε βάθος χρόνου.
Πολύ περισσότερο όμως από τους τεχνικούς – οικονομικούς λόγους, ο αγωγός θα μείνει κενό γράμμα για γεωπολιτικούς λόγους.
Γιατί πολύ απλά περνά από τις ΑΟΖ Ελλάδας – Κύπρου που συνορεύουν μόνο υπό την προϋπόθεση ότι η Τουρκία χάνει σχεδόν ολοκληρωτικά την ΑΟΖ της νότιας ακτογραμμής της λόγω Καστελόριζου. Η δε Τουρκία πρόσφατα ανακήρυξε ΑΟΖ σε συμφωνία με την νόμιμα αναγνωρισμένη από τον ΟΗΕ κυβέρνηση της Λιβύης που κατά κυριολεξία περνά πάνω από την Κρήτη και την Κάρπαθο. Το μέγεθος της αναντιστοιχίας των δύο πλευρών εκατέρωθεν του Αιγαίου υπογραμμίζεται από το γεγονός ότι η Ελλάδα και η Κύπρος όχι μόνο δεν ανακήρυξαν ΑΟΖ, αλλά δεν τόλμησαν καν να δώσουν στη δημοσιότητα τις συντεταγμένες των ΑΟΖ που (θα) διεκδικούσαν. Πιστεύει κανείς στα σοβαρά ότι στον θαλάσσιο χώρο μεταξύ Ελλάδας και Κύπρου, τον οποίο η Τουρκία έχει ήδη δηλώσει ότι θεωρεί κυριαρχικό της δικαίωμα, οι λεοντόκαρδοι των Αθηνών και της Λευκωσίας θα ποντίσουν αγωγό; Έστω και με τη συμμετοχή των Ισραηλινών;
Το γεγονός ότι ο East Med αποτελεί απλά διπλωματικό χαρτί (και μάλιστα καμένο) αποδεικνύεται από τις ίδιες τις δηλώσεις των τριών επικεφαλής της σημερινής προ-συμφωνίας. Δηλώνουν «ανοικτοί» σε νέα μέρη και σε χώρες που θα θελήσουν μελλοντικά να εισέλθουν. Το μισό μάτι τους είναι στην Αίγυπτο (για να καταστεί βιώσιμος ο αγωγός) και το άλλο μισό στην Τουρκία (για να επιτραπεί η κατασκευή του). Ακόμα και στο μαγικό ενδεχόμενο όμως να λυθεί το θέμα της υφαλοκρηπίδας Ελλάδας – Τουρκίας (άλυτο από τα μέσα του 1970) και να διευθετηθούν οι ΑΟΖ μεταξύ Ελλάδας, Τουρκίας, Κύπρου, Αιγύπτου, Ισραήλ, Λιβάνου (πράγμα απίθανο με τα σημερινά δεδομένα), η Άγκυρα δεν έχει κανένα λόγο να συναινέσει στην αχρήστευση των χερσαίων αγωγών που περνούν από το έδαφός της, ούτε φυσικά να μοιραστεί τα πλεονεκτήματα του ελέγχου των ενεργειακών οδών.
Στην εξωτερική πολιτική, όπως και στα χαρτιά, οι παίκτες καταφεύγουν συχνά σε μπλόφες. Ποτέ και πουθενά όμως, μια μπλόφα, που εκ των προτέρων είναι γνωστό ότι είναι μπλόφα, δεν έφερε αποτέλεσμα.
Στην προκειμένη περίπτωση, οι σημερινές παράτες στο Ζάππειο αφορούν απλώς τη δήλωση έτι περαιτέρω σύσφιξης σχέσεων ανάμεσα στους πρόθυμους των Αμερικανών (Ελλάδα, Κύπρος, Ισραήλ), την κατά φαντασία πίεση προς την Τουρκία, τη στενότερη πρόσδεση στις αμερικανικές σκοπιμότητες. Οι οποίες, αν και καλοβλέπουν κάθε κίνηση προς την Τουρκία που την ασφαλίζει στον ευρωατλαντικό άξονα, δεν καίγονται για τον East Med.
Επειδή όμως όταν μιλάμε για την ενέργεια, το ωφέλιμο είναι προτιμότερο από το τερπνόν, και η αρπαχτή είναι νόμος (ειδικά για τις αστικές τάξεις με την ποιότητα της ελληνικής), διαβάζουμε ότι ο αγωγός έχει μπει στον Κατάλογο των Έργων Κοινού Ενδιαφέροντος της ΕΕ, έχει συσταθεί θυγατρική της ΔΕΠΑ που διαχειρίζεται το έργο, ενώ θα δαπανηθούν 70 εκατομμύρια ευρώ για την προ-μελέτη της προ-συμφωνίας του έργου. Πεδίο δόξης λαμπρόν για αεριτζήδες και αετονύχηδες.
Τελευταίο, αλλά σημαντικό: Η ελληνική εξωτερική πολιτική, εδώ και τρεις δεκαετίες, βρίθει από βλακώδη σχήματα, εκτιμήσεις και στοιχήματα: Από τη συμφωνία του Ελσίνκι και την προσδοκία ότι η ευρωπαϊκή πορεία της Τουρκίας θα την υποχρεώσει σε αποδοχή των κανόνων του Διεθνούς Δικαίου, μέχρι τις πρόσφατες βεβαιότητες ότι η Τουρκία θα τα σπάσει οριστικά με τις ΗΠΑ και η Ελλάδα ως αποκλειστική ευνοούμενη των ΗΠΑ θα είναι συνδαιτημόνας στο πλούσιο τραπέζι των κερδών, η ελληνική εξωτερική πολιτική πάει από ήττα σε ήττα και από διάψευση σε διάψευση. Για τη λαμπρή ιστορία τριάντα ετών αποτυχίας, θα επανέλθουμε σε επόμενο σημείωμα.
Ο αγωγός East Med είναι ένας ακόμη κρίκος σε μια αλυσίδα βλακωδών προσδοκιών και διαφημιστικών και μόνο πονταρισμάτων του αστισμού που θα αποδειχθεί εξίσου ατελέσφορος με τα προηγούμενα σχήματα – δόγματα – κινήσεις μιας άρχουσας τάξης, που από γεννησιμιού της έμαθε ότι δεν μπορεί να υπάρξει πέρα και έξω από την εξάρτησή της από τα ιμπεριαλιστικά συμφέροντα. Οι σημερινοί διθύραμβοι των ΜΜΕ για τον -με κοινή πολιτική Τσίπρα, Μητσοτάκη- αγωγό δεν πρόκειται να αλλάξουν το γεγονός μιας ακόμα εκ των προτέρων χρεοκοπημένης κίνησης.
Αρθρογραφεί στο antapocrisis για θέματα πολιτικής επικαιρότητας και Αριστεράς.
Leave a Reply
Want to join the discussion?Feel free to contribute!