Ένα χρόνο μετά, το κίνημα αλληλεγγύης στην Παλαιστίνη πρέπει να προσαρμοστεί σε έναν διευρυνόμενο πόλεμο στη Μέση Ανατολή

Στην πρώτη επέτειο του πολέμου του Ισραήλ στη Γάζα, το κίνημα αλληλεγγύης στην Παλαιστίνη πραγματοποίησε την 21η εθνική διαδήλωσή του.

Περίπου 300.000 συμμετείχαν στην πορεία, σύμφωνα με τους διοργανωτές, καθιστώντας την μία από τις μεγαλύτερες διαδηλώσεις των τελευταίων 12 μηνών.

Όχι πως οποιαδήποτε από τις πορείες ήταν μικρή για τα ιστορικά δεδομένα. Η μικρότερη από αυτές ήταν 100.000 άτομα- η μεγαλύτερη, την Ημέρα της Εκεχειρίας πέρυσι, προσέλκυσε πάνω από 800.000 άτομα.

Σίγουρα, στις ημέρες πριν από τον πόλεμο του Ιράκ, οποιοσδήποτε σκοπός κινητοποιούσε 200.000 ανθρώπους, όπως η μεγαλύτερη από τις διαμαρτυρίες για τον πόλεμο του Βιετνάμ, η πορεία για τη φορολογική μεταρρύθμιση το 1990 ή η διαδήλωση της CND κατά των πυραύλων cruise το 1983, θεωρούνταν τεράστιος.

Αλλά το κίνημα της Παλαιστίνης έχει αλλάξει τα δεδομένα, διότι κανένας άλλος σκοπός αυτού του αιώνα δεν έχει κινητοποιήσει τόσους πολλούς, τόσο συχνά, σε τόσο σύντομο χρονικό διάστημα.

Υπήρξαν και άλλες μορφές διαμαρτυρίας, ιδίως εκείνες που αφορούσαν βιομηχανική δράση, οι οποίες είχαν δραματικά αποτελέσματα: η απεργία των ανθρακωρύχων το 1984-85, οι απεργίες στις αρχές της δεκαετίας του 1970 που έριξαν την κυβέρνηση του Έντουαρντ Χιθ, η γενική απεργία του 1926, η Μεγάλη Αναταραχή πριν από τον Πρώτο Παγκόσμιο Πόλεμο.

Υπήρξαν και άλλες μορφές διαμαρτυρίας, ιδίως εκείνες που αφορούσαν βιομηχανική δράση, οι οποίες είχαν δραματικά αποτελέσματα: η απεργία των ανθρακωρύχων το 1984-85, οι απεργίες στις αρχές της δεκαετίας του 1970 που έριξαν την κυβέρνηση του Έντουαρντ Χιθ, η γενική απεργία του 1926, η μεγάλη αναταραχή πριν από τον Πρώτο Παγκόσμιο Πόλεμο.

Αλλά καθαρά από την άποψη των μαζικών διαδηλώσεων στους δρόμους, μόνο οι διαμαρτυρίες για τον πόλεμο στο Ιράκ, οι σουφραζέτες ή οι Χαρτιστές έρχονται στο μυαλό [ως κινητοποιήσεις ανάλογης μαζικότητας].

Αυτοκρατορικές δυνάμεις

Ωστόσο, αυτό το ιστορικό κίνημα αντιμετωπίζει δύο νέες προκλήσεις: μία αναλυτική και μία τακτική.

Η αναλυτική πρόκληση προκύπτει από τη εξέλιξη της φύσης του πολέμου στη Μέση Ανατολή.

Πριν από ένα χρόνο, ο πόλεμος του Ισραήλ αφορούσε μόνο τη Γάζα. Τώρα το Ισραήλ εντείνει τις επιθέσεις του εναντίον των Παλαιστινίων τόσο στη Γάζα όσο και στη Δυτική Όχθη, εναντίον των Λιβανέζων, τη χώρα των οποίων βομβαρδίζει ανελέητα και στην οποία τώρα εισβάλλει, και εναντίον των Σύρων και των Υεμενιτών, οι οποίοι βομβαρδίζονται και οι δύο από το Ισραήλ, και εναντίον του Ιράν, μια σύγκρουση που θα μπορούσε να γίνει η πιο σοβαρή και επικίνδυνη από όλες.

Η ικανότητα του Ισραήλ να ξεκινήσει μια περιφερειακή σύγκρουση χωρίς σοβαρά εμπόδια από τη «διεθνή κοινότητα» είναι μια εξέλιξη που χρήζει εξήγησης.

Μια κοινότοπη περιγραφή για το Ισραήλ, ιδίως σε ακαδημαϊκούς κύκλους, είναι ότι πρόκειται για μια κοινωνία εποίκων-αποικιοκρατών. Αυτή η περιγραφή έχει κάποιες αρετές, καθώς εφιστά την προσοχή στην εξωτερική προέλευση των σιωνιστών εποίκων στην Παλαιστίνη και στην αποικιοκρατική και ρατσιστική στάση τους απέναντι στους γηγενείς Παλαιστίνιους, τους οποίους έχουν εκδιώξει από τη γη τους.

Αυτό που το σχήμα της εποικιστικής αποικιοκρατίας είναι λιγότερο καλό στο να αποτυπώσει είναι η καθοριστική σχέση μεταξύ του Ισραήλ και των μεγάλων αυτοκρατορικών δυνάμεων, κυρίως με τις Ηνωμένες Πολιτείες.

Το σχήμα της εποικιστικής αποικιοκρατίας επικεντρώνεται στη σχέση μεταξύ Ισραηλινών και Παλαιστινίων, ανάγοντας τις εξηγήσεις για τη συμπεριφορά του Ισραήλ σε αυτή τη δυναμική. Αλλά η θεμελιώδης συγκρότηση του Ισραήλ είναι ως δημιούργημα των αυτοκρατορικών δυνάμεων και η θεμελιώδης λειτουργία του είναι να αστυνομεύει ολόκληρη τη Μέση Ανατολή για λογαριασμό αυτών των δυνάμεων.

Για να το κάνει αυτό πρέπει, φυσικά, να καταπιέζει τους Παλαιστίνιους. Αλλά, πρώτον, δεν θα μπορούσε να συνεχίσει να το κάνει αυτό ούτε για μια εβδομάδα χωρίς την υπαρξιακή υποστήριξη που έχει από τις αυτοκρατορικές δυνάμεις.

Με απλά λόγια, για να παραμείνει το Ισραήλ, σύμφωνα με τα λόγια του Τζο Μπάιντεν, «η καλύτερη επένδυση 3 δισ. δολαρίων που έχουμε ποτέ κάνει», πρέπει να προστατεύει την ιμπεριαλιστική τάξη σε ολόκληρη την περιοχή.

Άραβες δικτάτορες

Φυσικά, οι προπαγανδιστές του Ισραήλ θέλουν να παρουσιάσουν τη σύγκρουση με άλλα κράτη της Μέσης Ανατολής ως μέρος του αγώνα τους για την καταπίεση των Παλαιστινίων. Αλλά αυτό είναι μόνο εν μέρει αλήθεια.

Ο κύριος εχθρός στον κλιμακούμενο πόλεμο είναι το Ιράν, επειδή το Ιράν είναι το μόνο κράτος που έχει λειτουργήσει ως αποτελεσματικό αντίπαλο δέος στην ηγεμονία των ΗΠΑ στην περιοχή. Αυτό δεν συνεπάγεται υποστήριξη του Ιράν, όπως συχνά υπερβάλλουν δυτικοί σχολιαστές, προς τους Παλαιστίνιους.

Το πόσο επιζήμιος θα μπορούσε να είναι αυτός ο πόλεμος θα εξαρτηθεί από τον άλλο, εξίσου σημαντικό, ακρογωνιαίο λίθο της αμερικανικής πολιτικής στην περιοχή: τη δωροδοκία των Αράβων δικτατόρων ώστε να αποδεχθούν τις ενέργειες του Ισραήλ.

Αυτή η διττή προσέγγιση αποτελεί εδώ και καιρό τη στρατηγική της αμερικανικής ηγεμονίας στην περιοχή. Στο βρετανικό υπουργείο Εξωτερικών, κωδικοποιείται στην κυρίαρχη σιωνιστική και στην υποδεέστερη «αραβική» πτέρυγα του πολιτικού κατεστημένου.

Στην πράξη, μπορεί να φανεί στο γεγονός ότι το Ισραήλ χρηματοδοτείται για να ενεργεί ως φύλακας και οι Άραβες τύραννοι χρηματοδοτούνται για να μην επιτίθενται στο Ισραήλ. Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο, αν και το Ισραήλ είναι ο αποδέκτης του μεγαλύτερου ποσού αμερικανικής βοήθειας, η δικτατορία Σίσι στην Αίγυπτο είναι ο δεύτερος μεγαλύτερος αποδέκτης.

Και πάλι, το σχήμα της εποικιστικής αποικιοκρατίας, που επικεντρώνεται στην εσωτερική σχέση μεταξύ Ισραηλινών και Παλαιστινίων, είναι λιγότερο χρήσιμη για να εξηγήσει αυτή την ευρύτερη δυναμική μεταξύ του Ισραήλ, των Αράβων ηγετών και του δυτικού ιμπεριαλισμού.

Όλα αυτά είναι επίσης σημαντικά ως εναλλακτική εξήγηση στο συχνά επικαλούμενο αφήγημα γύρω από την επιρροή του «λόμπι του Ισραήλ». Η θεωρία αυτή υποστηρίζει ότι η δύναμη του λόμπι του Ισραήλ είναι αυτή που εξηγεί τη δυτική υποστήριξη στις ενέργειες του Ισραήλ στη Μέση Ανατολή.

Αλλά αυτό αντιστρέφει την πραγματική φορά της αιτιότητας. Οι αυτοκρατορικές δυνάμεις θέλουν το Ισραήλ να ενεργεί με τον τρόπο που ενεργεί και το πληρώνουν αδρά για να το κάνει. Θα το έκαναν αυτό είτε τους πίεζαν είτε όχι, επειδή ταιριάζει απόλυτα με τα συμφέροντά τους: έλεγχος του εμπορίου μέσω της Ερυθράς Θάλασσας και της Διώρυγας του Σουέζ, πρόσβαση στα πιο κερδοφόρα αποθέματα πετρελαίου στον κόσμο, επικερδείς αγοραπωλησίες όπλων κ.λπ.

Το Ισραηλινό λόμπι είναι υπαρκτό και παρέχει δημόσιες σχέσεις και ιδεολογική υποστήριξη στο αυτοκρατορικό σχέδιο. Αλλά δεν είναι η αιτία της αυτοκρατορικής σχέσης – μάλλον, η αυτοκρατορική σχέση είναι η συντηρητική πραγματικότητα του ισραηλινού λόμπι.

Όσο πιο εκτεταμένος γίνεται ο πόλεμος στη Μέση Ανατολή, τόσο πιο σημαντικό είναι το αντιπολεμικό κίνημα να έχει την πιο πειστική διαθέσιμη ανάλυση για να εξηγήσει τι συμβαίνει. Τελικά, η ικανότητα κινητοποίησης εξαρτάται από την ικανότητα να ερμηνεύει κανείς τα γεγονότα πιο αποτελεσματικά από τους πολιτικούς του αντιπάλους.

«Πορείες μίσους»

Το δεύτερο ζήτημα είναι τακτικό. Κάθε πραγματικά ζωντανό κίνημα εγείρει μια σειρά από ζητήματα τακτικής, και μετά από ένα χρόνο απαράμιλλης κινητοποίησης, θα ήταν εκπληκτικό αν τέτοιες συζητήσεις δεν προέκυπταν στο παλαιστινιακό κίνημα αλληλεγγύης, δεδομένου ότι η γενοκτονία στη Γάζα δεν έχει τελειώσει. Στην πραγματικότητα έχει ενταθεί με το ισραηλινό «σχέδιο των στρατηγών» [Σ.Μ. για περισσότερα για το «σχέδιο των στρατηγών», βλ. εδώ] για την εθνοκάθαρση όλης της βόρειας Γάζας.

Επί του παρόντος, η πιο σημαντική από αυτές τις συζητήσεις αφορά τις σχετικές αρετές της άμεσης δράσης και των μαζικών κινητοποιήσεων.

Είναι αναληθές, όπως ισχυρίζονται ορισμένοι υποστηρικτές της άμεσης δράσης, ότι οι μαζικές κινητοποιήσεις ήταν αναποτελεσματικές. Συνέβαλαν στο να διασφαλιστεί ότι η πλειοψηφία της κοινής γνώμης (69%) υποστηρίζει την κατάπαυση του πυρός στη Γάζα και υποστηρίζει ένα πλήρες εμπάργκο όπλων (56%).

Εξανάγκασαν την καθαίρεση της χειρότερης υπουργού Εσωτερικών που έχει δει ποτέ αυτή η χώρα, της Suella Braverman, και υπερασπίστηκαν με επιτυχία το δικαίωμα στη διαδήλωση από την προσπάθειά της να το απαγορεύσει ή να το περιορίσει. Αναγκάστηκαν να ακυρώσουν 30 από τις 350 άδειες οπλοφορίας που χορηγεί το Ηνωμένο Βασίλειο στο Ισραήλ (όχι αρκετές, αλλά τουλάχιστον τόσο αποτελεσματικές όσο ο αποκλεισμός ενός εργοστασίου όπλων για μια μέρα).

Και δημιούργησαν το πολιτικό περιβάλλον στο οποίο εκλέχθηκαν στο κοινοβούλιο πέντε βουλευτές μέσα από ένα ψηφοδέλτιο υπέρ της Γάζας, γεγονός χωρίς προηγούμενο. Συνέχισαν να πιέζουν την κυβέρνηση με πρωτοφανή τρόπο.

Το μαζικό κίνημα περιλαμβάνει αναγκαστικά πολύ περισσότερους ανθρώπους και μπορεί να ισχυριστεί νομίμως ότι εκπροσωπεί την ευρύτερη πλειοψηφία που αντιτίθεται στον πόλεμο του Ισραήλ. Μικρός αριθμός συμμετεχόντων σε άμεσες δράσεις δεν μπορεί να εκφέρει τόσο πειστικά αυτό τον ισχυρισμό.

Οι συλληφθέντες για την άμεση δράση σίγουρα αξίζουν την υποστήριξη του ευρύτερου κινήματος, όπως και ο εξίσου μεγάλος αριθμός συλληφθέντων στις διαδηλώσεις. Αλλά η αλήθεια είναι ότι το κράτος βρίσκει ευκολότερο να αντιμετωπίσει μικρούς αριθμούς που εμπλέκονται σε παραβατική πολιτική ανυπακοή παρά τη μαζική κινητοποίηση.

Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο η κύρια ιδεολογική του επίθεση εδώ και ένα χρόνο είναι κατά των «πορειών μίσους», ο λόγος που το κράτος αδειοδοτεί σιωνιστικές και φασιστικές «αντιδιαδηλώσεις» και ο λόγος που η αστυνομία προσπαθεί συνεχώς να ελέγχει τη διαδρομή και το χρόνο των πορειών.

Όλες αυτές οι προσπάθειες ελέγχου των πορειών έχουν αποτύχει. Το κίνημα πρέπει τώρα να υπερασπιστεί το δικαίωμα στη διαμαρτυρία και να το ριζώσει πιο σταθερά στη συνδικαλιστική κινητοποίηση.

Το συνδικαλιστικό κίνημα, με τα επτά εκατομμύρια μέλη του, είναι το μόνο εθελοντικό, προοδευτικό κίνημα που είναι σήμερα μεγαλύτερο από το κίνημα της Παλαιστίνης.

Δεν είναι εύκολο να κινηθούν τέτοιες οργανώσεις, αλλά τον τελευταίο χρόνο έχει σημειωθεί σημαντική πρόοδος. Η συμμετοχή στις τακτικές ημέρες δράσης στους χώρους εργασίας αυξάνεται. Έχουν πλέον κερδίσει την επίσημη υποστήριξη της Unison, του μεγαλύτερου συνδικάτου, και του Συνδικαλιστικού Κογκρέσου (Trades Union Congress). Η δράση στους χώρους εργασίας πρέπει να αποτελέσει στρατηγική προτεραιότητα για το κίνημα.

Το κίνημα για την Παλαιστίνη μπορεί να γίνει – και μάλιστα πρέπει να γίνει – ακόμη πιο αποτελεσματικό.

Είναι απαραίτητο να γίνει πιο οξεία η ανάλυσή του, συμβαδίζοντας έτσι με τα γεγονότα του κλιμακούμενου πολέμου, και να παραμείνει επικεντρωμένο στις μαζικές κινητοποιήσεις – οι οποίες ρίχνουν μια προστατευτική ομπρέλα πάνω από την άμεση δράση.

Πηγή: Middle East Eye 

Μετάφραση: antapocrisis

John Rees

Ο John Rees είναι επισκέπτης ερευνητής στο Goldsmiths του Πανεπιστημίου του Λονδίνου και συνιδρυτής του Συνασπισμού «Σταματήστε τον Πόλεμο» (Stop the War Coalition).